H
Waarde winterkost groeit
5
naar een nieuwe gemeenschap
l c
Baranowsky thans
vrijgesproken
F
Turkooi
Srv F
jjFa V-
if MUCKf
Dr. Colijn spreekt
voor de radio
L
mUDM
1
DE KOOLSTREEK VAN
DEN LANG EN DIJK
maar SKIPPY
smaakt duurder!
Eindelijk een cigaret -
die versch is en versch blijft^
DONDERDAG L DECEMBER 1938
(S4
V’
D.
te
Weer twee autobussen
tegen den Staat
tl
A T L A N
n
n
Engelsche lichter
drijvende gevonden
Export bijna onmogelijk
geworden
Met 5000er van door T7ï
17-jarige loopjongen te Amster
dam verdwenen
Haagsche president wyst hun
vorderingen evenwel af
Belgische kotter bij het maken
van verbinding in hc£
ongereede geraakt
Groote schade aangericht
hotel „De Hut"
Jongen overreden en
gedood
---
Hevige ontploffing
te Vught
„HERINNERINGEN UIT HET
MARINELEVEN”
DE KONINGIN NAAR
DEN HAAG
en.
n.*
eef
en
tob
al*
Ut
ei
d-
np
ea.
le-
Ift
de
ra
7
Vit een rijdenden auto
gevallen
Wereldcrisis brak hier het econo
misch weerstandsvermogen
Ter aanbeveling van de collecte
op 3 December
Uitgever aangehouden
GRIEP
hólland consultatie-
hureaux worden opgericht
Meisje kwam onder de wielen en
was. op slag dood
Voor- ei% nazorg van
geesteszieken
Verdacht van belangrijke ver
duistering ten nadeele
van predikant
der
t
.o
4
van
zich nog nauwelijks kan voorstellen.
iheld van den pas niet is
belette, dagvaardden afj den
M.
O
9
R
Dat het juist de katholieke arbeidersorga
nisatie in ons land is, die dit drie-jaren-plan.
dat door meerderen gevolgd zal moeten wor-
geleidelük
borgend tempo
merkend voor I
teristleken organlsaUe-zln van on* volk. Meer
individualistische intellectuelen vinden hier
een beweging,, waarbij zü zich met hun gaven
van hoofd en hart kunnen en moeten aan
sluiten om hun werken in gelijke richting
vruchtbaarder en .doeltreffender te maken.
In de kamer, waar de ontploffing gebeurde,
bevond zléh de behanger De Bresser. Deze werd
van de trap geslingerd en bleef bewusteloos op
den vloer liggen. Hü was echter spoedig weer,
tot het bewustzijn teruggekeerd en bleek geen
verwondingen te hebben opgeloopen.
In het bekende toeristenhotel „De Bat*
te Vaght heeft rich Woensdagmiddag een
hevige explosie voorgedaan, waarbjj groote
schade werd aangericht
De Haagsche politie heeft aangehouden den
32-Jarlgen uitgever L. L., wonende te Voorburg,
verdacht van verduistering van tiefi- A twintig
duizend gulden ten nadeele van een predikant
m de Emmastraat te Den Haag.
terecht
dotxl.
jaren
den.
hand
laten
kracht
Deze had in 1933 de uitgave op zich genomen
van ren liederenbundel. Dit bracht veel werk
met zich mede en daarom droeg de predikant
na enkele jaren de geheele administratie met
het financieels beheer over aan L. L. die daar
door in den loop van den tijd over vrij groote
bedragen te beschikken kreeg.
Thans wordt L. L. er van verdacht een groet
bedrag, varieerende tusschen ƒ10 000 en 20000,
te hebben verduisterd. Dit geld behoort groo-
tendeels den predikant toe en was hem voor
een ander deel door derden ten behoeve van
dc uitgave geleend.
en
MT
lip
UC
en
elf
hti
ip-
aal
Za
len
xa
i<te
id-
3or
aan
OP
Jt*
te
Bj) de politie van het bureau Raampoort te
Amsterdam Is Woensdagmiddag om vijf uur
door de directie van de Moluksche Handels MIJ.
aan de Keizersgracht kennis gegeven, dat een
17-Jarige loopjongen, die uit was gestuurd met
een bedrag van f 4840 tot op dat oogenblik nog
niet was teruggekeerd. De Jongen woont in de
Oostzaanstraat te Amsterdam en is reeds eeni-
gen tjjd bü de firma in betrekking. Ook aan
zijn woning had men nog niets van hem verno
men. De politie heeft een signalement van hem
verspreid en het werd niet onwaarschijnlijk ge
acht, dat hü zich te Den Haag of Rotterdam
ophield. Ook in deze twee steden is de hulp
der politie ingeroepen.
alleen te zien is aan de borden van de KNAC
en den ANWB, die op bepaalde afstanden zün
geplaatst. Er ligt een heel lange dijk, die lang
zamerhand aan weerskanten is bebouwd en
zoo ontstonden de kilometerlange dorpen, waar
men van tüd tot tijd tusschen twee huizen
door uitkjjkt over het wijde, vruchtbare land,
waar de kool groeit in bovenmatigen rijkdom en
waar de grondstoffen voor onzen stamppot
vandaan komen.
De opvarenden van den kotter hebben de be
manning van de „Brandaris” verzocht in leder
geval, ook als de belde opgepikte bemannlng-
leden van het vlsschersvaartulg reeds aan boord
zijn gebracht, in de nabijheid te blijven. Het
tweede Belgische vlsschersvaartulg bevond rich
n.l. in den vroegen avond nog op veertig mijl
•en gpweateuuen dienst ten hihmne *tet*nd.
van de reeds bereikte
is, deze aangelegenheid
onder de oogen te zien.
Cgidat een nieuw geslacht er een beter leven
kan vinden en de Idealen van tweeduizend
Christendom dichter benaderd wor-
Het
aan
wij
0
Woensdagochtend omstreeks 10 uur is de acht-
Dora Teuteberg uit Rotterdam uit een
bonden auto gevallen en onder de wielen
gekomen. Het kind was onmiddellijk
:rery Bora. Na een ult-
iMfe echter niet geble-
ftcht was, maar dateer-
stond, dat Baranowsky
een ander had gereisd.
.1 had vrijspraak ge-
Te Velp reed Dinsdagmiddag de zeven-jarige
P. KIeynjan op een damesfiets In de Burge
meester Brandtlaan. HU wilde vóór een nade-
ienden, met paard bespannen, groentewagen
van den heer Harmsen, de Rozendaalsche laan
opgaan.
Dit bleek niet meer mpgelUk te zUn. Het ge
volg was, dat de jongen tegen het paard reep.
Het dief schrok en gaf den-jongen een .trap.
Deze kwam te vallen en kreeg het voorwiel van'
den wagen over het lichaam. HU was op slag
lood.
den omdat ^een algeheele om
geesten en der Maatschappü zich alleen maar
en in een duurzaamheid waar-
worden bewerkt, is ken-
zelf en voor den karak-
InderdaadSkippy ia versch! Skippy smMkt
zooals alleen een kersversche cigaret kan sma
ken: ongelooflijk goedpittig en toch zoo
zacht! Skippy heeft niet alleen bij de fabricage
alle zorg ondervonden, die aan eén goede ciga
ret besteed most worden, maar ia ook zoo be
handeld, dat ze versch blijft: ze ia verpakt in
extra sterk staniol. Steek maar eens een Skij^g
op! Dan zult U zeggen: „Inderdaad,* dit is
versche tabak, dit ia de cigaret waar ik op ge-
wacht beb”„.„. 20 voor IJ cent.
De minister-president dr. H. Colün heeft
4 rich bereid verklaard om hedenavond
te kwart over zeven voor de belde zenders
een kort woord te spreken-ter aanbeveling
van de nationale inzameling van Zaterdag
Op 7 Januari 1924 kwam men weken over tüd
te Soerabaja aan. Op levendige wüze schetste
spr. het leven-aan boord, hoe men zteh op zoo’n
onderzeeër moet behelpen, de uitstekende ka
meraadschappelijke verhoudingen tusschen of
ficieren en bemanning. De dagindeellng lUkt voor
buitenstaanders eentonig, maar is het volstrekt
niet. Iedere dag brengt iets nieuws. Aan boord
heerscht een schitterende discipline. Aardige
staaltjes vertelde spr. over het ziekenrapport
en hoe de verschillende kwalen en gefingeerde
kwalen genezen werden door aspirine, peru
balsem en wonderolie.
Later maakte luitenant Waning tochten naar
de West, bezocht Curasao en Suriname en ook
Venezuela. Een bezoek aan Manilla, door onze
Nederlandsche marine gebracht, viel aldaar zeer
in den smaak. Alleen geneerde men zich wel
eens over onzen goeden ouden oorlogsbodem de
„Hertog Hendrik". Ook vele reizen naar Noor
wegen. Zweden, Ierland en Engeland maakte
luit. Waning mee. Ter illustratie werden ver
schillende aardige lantaarnplaatjes vertoond,
terwUl na de pauze een viertal geluidsfilms wer
den gedraald, welwillend beschikbaar gesteld
door den Amerikaanfchen en Japanschen marine-
attaché. Aan het eind van den avond werd den
heer Waning door zün gehoor met een warm
applaus dank gezegd.
Later werd gemeld,dat de beide opvarenden
van het Belgische vlsschersvaartulg, die zich
op den lichter bevonden, door de reddingboot
Brandaris" zün opgepikt. Men zal trachten ben
aan boord van het Belgische vaartuig te bren
gen.
van het vorenbedoelde werk tot nu toe heeft
gehad.
Op grond van de tot dusver Ingekomen ant
woorden en indien alsnog een voldoende getal
gemeenten toetreedt, mag worden aangekomen,
dat in 1939 tot stichting van consultatiebureaux
kan worden overgegaan in de districten I (Alk
maar), IIT (Hilversum) en IV (Zaandam-
Hoom). De noodige Voorbereidingen worden
daartoe reeds getroffen. De commissie heeft
hare bemoeiing met de gemeenten, beboerende
tot district II (Haarlem), voorloopig onderbro
ken, daar de gemeente "Haarlem overweegt, 'een
psychiater aan te stellen, die tevens de voor-
en nazorg in de gemeentam. behoorende tot dis
trict n, zal uitoefenen.
-Kool warmt van binnen uit; het is, zooals
we reeds zeiden, wolletje en kachel tegelUk-
Maar evenmin als men dejmchel opport op een
voelen winterdag, evenmin gaat men zich dan
te buiten aan zwanen kost. Ouur weer moet het
zün.en vriezen moet het, wil de LangedUker
zün kool kunnen verkoopen. HU heeft er een
kernachtig gezegde voor gevonden en vertelt:
Het weer is de koopman. En vorst, liefst wat
fel, is hem' nog liever dan guur weer. Want de
natuur heeft'nog een enkel listlgheidje. waar
mee ze haar vtiend den LangendUker bevoor
deelt boven zUn vakgenooten in het buiten
land. Als het vriest kan men den kuil, waarin
de kool wordt bewaard, niet open maken en
daarom moet dé buitenlander da«i ih Nederland
komen koopen, waar de tuinders door hun bU-
zondere wUze van bewaren, den geheelen win
ter over hun product kunnen beschikken. Als
de marktprUzen goed zUn, laadt hu >Un schuit
vol en brengt hU de kool naar de veiling. Van
hier virfdt deze haar weg door het ganse?!»
land en, voorzoover het nog mogelUk is, naar
het buitenland. En een groot deel komt terecht
in de zuurkoolfabriek. Maar deze weg van de
kool is te ver om er zoo maai ineens alles ~Van
te vertellen.
Voor de busondernemingen is opgetreden mr.
J. Nolen te Amsterdam, voor den Staat der
Nederlanden mr. D. J. Veegens te ’s-Oraven-
hage.
3 December un behoeve van uitgewekenen
om geloof en ras.
OeUjk bekend, wordt deze collecte onder aus
piciën van het Nederlandsen Jeugdleidersinsti-
tuut- georganiseerd namens het Comité voor bij
zondere Joodsche belangen, het Protestantsch-
ChristelUk comité voor hulpverleenlng aan ver
volgden om ras en geloof, het R. K. Hulpcomité
en het Algemeen kindercomité.
Verkoudheid en Keelpijn
ff worden krachtig bestreden door
VALDA PASTILLES
hel sterk antiseptische geneesmiddel.
Zorg steeds een doos bij de hand
Ie hebban. Vraag naa*r de
ECHTE VALDA
Hollandsche
/j
L f
t Gerechtshof te 's-Oravenhage heeft Woens
dag uitspraak gedaan in de strafzaak tegen La-
dulaw Baranowsky, vriend en partijgenoot van
den bjj den bom-aanslag te Rotterdam om het
leven gekomen Oekraïner Eugen Konovalec.
De polltle-rechter te Rotterdam had Bara-
nowsky wegens het gebruik maken van ,een
nlschen reispas tot twee maanden gevange
nisstraf veroordeeld.
Be afd. Amsterdam van de Kon. Ned'. Ver--
eeniglng Onze Vloot heeft Dinsdagavond het
winterseizoen geopend met een lezing, die ge
houden werd door den heer C. J. W. van Wa
ning, lult, ter zee eerste klasse, over het onder
werp’ .Herinneringen uit het Marineleven".
Voor deze lezing bestond zeer veel belangstel
ling en He groote aula van het Koloniaal Insti
tuut was dan ook volledig bezet.'Uit marlne-
krlngen, doch ook van de landmacht woonden
velen dezen avond bü. De voorzitter van de
afd. Amsterdam leidde met een kort woord den
spreker in.
Luitenant Waning is een zeer onderhoudend
causeur en wist zUn gehoor te boeien. Op leven
dige wijze verhaalde hU van zUn eerste reis
als jong officier met de Onderzeeboot K. 2, toen
hU op 18 September 1923 naar Indië ging. Deze
reis werd ook medegemaakt door dr. Venlng
Melnesz. Aan dezen tocht namen ook deel de
Daar het voor de toegetreden gemeenten van
belang is, dat, zoo eenigszins mbgelUk, de con
sultatiebureaux I, II en IV volledig Wórden in
gericht, heeft de commissie verzocht, ulterlük.
1 Januari 1939 over de noodige gegevens te
mogen beschikken, betreffende de gemeenten,
die in elk district toetreden. Daartoe heeft de
commissie de medewerking gevraagd van de
besturen der gemeenten, die nog geen definitief
besluit hebben genomen en aan die gemeente
besturen, die niet toegetreden zün, verzocht, na
der te willen overwegen, of er, mede na ken
nisneming van de reeds bereikte resultaten,
aanleiding is, deze aangelegenheid opnieuw
De president van de Haagsche rechtbank'
wees evenwel hun vorderingen af, o.m. over
wegende dat het zjjn taak niet is een inter
pretatie te geven van de strekking van de von
nissen van zün ambtgenoot te Amsterdam. Bo
vendien nam één der ondernemingen onder
weg passagiers op, zoodat van een rechtatreek-
schen dienst Amsterdam—Belgische grens hier
geen sprake was.
Van officieele züde meldt men ons, dat H. M.
de Koningin heden in den loop van den dag
te sQravenhage zal terugkeeren en het paleis
ta^te^^oordelnde voor het winterverblijf sal
Langzamerhand glüden we langs de
mooie dagen van de herfst den winter in,
het barre, ruige JaargetUde, waarin we wat
ruiger met ons zelf omspnngen dan in den
zomer. We halen de wolletjes voor den
dag uit groote kisten om er ons behoed
zaam in te hullen en ons te beschermen
tegen de kou. We hebben gevochten met de
kgchel om haar weer op haar oude plaats
te krügen en evenals alle jaren daarvoor
was de kachelpUP weer wat gegroeid en
de schoorsteen weer wat gekrompen, zoo
dat we er toch den smid bü hebbenmoe-*
ten .halen, om het oproerige slookgerief
tot rede te brengen. Maar wat baten ons
wolletjes en kachëls, als we ons zelf van
binnen niet verwarmen? En daarom!
stamppot!
De loodgieter Van Dun, uit Vught, was in een
Ier achteruit- gelegen kamers bezig met het
•epareeren van de waterleiding en maakte hlér-
gebruik van een soldeerlamp. Toen hü rich
laar den kelder begaf, om daar nog eenige
.verkzaamheden' te verrichten, liet hü de sol-
leerlamp brandend achter.
Kort nadat de loodgieter rich naar beneden
had begeven, hoorden de bewoners een knal en
bleek de soldeerlamp te zün ontploft, hetgeen
waarschünlük zün oorzaak vond in ebtwleh in
de lamp, waardoor gasvorming ontstond. Een
begin van brand wisten de bewoners met erf-
kele emmers water te blusschen.
Het bewaren van de kooi op deze wüze
is eenig op de geheele wereld. Wel zün er
van alle kanten menschen naar deze streek
gekomen om de kunst af ie küken, maar
zij hebben het nooit kimnen leeren. Hier
zün een traditie en een vaardigheid, in
eeuwen tjjds gegroeid, zoodat de tuinders
bü wüze van spreken in zün vingertoppen
voelt, wat-er met de kool gebeuren moet.
Vooral in Duitschland heeft men gepro
beerd deze methode na te volgen, maar
het is niet gelukt; de eerilgc wü»e van be
waren, ‘die men daar toépast is het in
kuilen, op zichzelf zeer verdlenstelük, maar
er zün tal van bezwaren aan verbonden.
Zoo oud als dit land is, moet ook de ver
bouw van kool zün. Hoe ver we ook terug
gaan in de historie, altüd ontmoeten we
hier dit product in zoo rüke hoeveelheid,
dat het bewondering afdwingt. Bekend is,
hoe de graaf van Leicester, die ons land
in 1585 kwam helpen tegen de Spanjaar
den, verwonderd was over de vele groente-
achuiten, die door de Sint Pancrasservaart
van deze streek naar Alkmaar gingen. En
zoo is het altüd gebleven: wie hier kwam,
was verwonderd over den grooten rijkdom
van den bodem, zichtbaar in de mooie en
Zaterdag jj. waren aan den president van
de Haa^sch» rechtbank wederom twee korte
gedingen voorgelegd, aanhangig gemaakt door
wilde autobusdiensten tegen den Staat der Ne
derlanden.
Het waren de N.V. Nederlandsche Unie en
Schouten's automobielcentrale, die een dienst
onderhielden tusschen Amsterdam en da
Nederlandsch-Belgische grens. De Spoor
wegen hadden verbod van deze diensten ge
vraagd bü dep president van de Amsterdam*
sche rechtbank e« dit verbod ook gekregen.
Hierop breidden de beide diensten hun be
dril! uit en reden van Amsterdam naar België.
Dit wilde in werkelükheid zeggen, dat zü het
Nederlandsche douane-kantoor te Zundert pas
seerden, doorreden tot aan het douanekantoor
te Wuestwezel en dan omkeerden om weer naar
Nederlandse!) gebied te gaan.
z’ü stelden zich op het-standpunt dat ze op
deze manier „een ander traject" reden, waar
door het verbod van den Amsterdamschen
president niet gold. Toen de politie niettemin
o liun diensten belette, dagvaardden zü den
onderzeebooten K. 7 en 8 en de „Pelikaan", staat in kort eedlrur
Stamppot is een der schoonste uitvindingen,
die ooit gedaan zün. Het is wolletje en
kachel tegelijk én daarbü zal iedereen moeten
toegeven, dat het heel wat genoeglüker is een
groote hoeveelheid stamppot te verslinden dan
een dik gebreid wollen vest aan te trekken.
Het is zelfs wat prettiger dan het büvullen
van de kachel en daarbü warm gaan zitten
worden. Het heeft daarbü i®** genoeglüks pri
mitiefs, want het herinnert aan een beer in de
wildernis, die zichzelf goed in het vet zet „om
den winterslaap te kunnen doorkomen, het
eenige, wat een "beer voor heeft op een mensch.
Het voornaamste ingrediënt van stamppot
is kool, en als we het woord kool hooren, den
ken we onmiddellük dan de tuinderij van
Noord-Holland en voomamelük aan den Lan-
gendük, dat eigenaardig agglomeraat van dor
pen, waar de lintbebouwing al bekend was,
voor het woord en het begrip waren uitgevon
den en waar de grens tusschen twee dorpen
Evenwel bleek de ontploffing tot gevolg te
hebben gehad, dat aan den achterkant de bui
tenmuur aan de bovenzüde naar buiten was
gedrukt, zoodat deze thans een kalven meter uit
het lood hangt. De binnenmuur wjprd geheel in-
gedriikt, terwül de inventaris in een naastgele-,
gen kamer werd vernield.
Door den enormen druk was het dak over een
lengte van ruim twintig meter en over zes ka
mers van de muren gelicht.
De schade schat men op ƒ3000. Zü-wordt doot
verzekering gedekt.
oe geestdriftig en vol overtuiging wü
dit hoogst lofwaardige en edelmoedige
initiatief van het R. K. Werklieden
verbond ook aanbevelen en zullen steunen,
wü moeten niet meenen, dat wü enkel met
dit initiatief er al zün of et zullen komen.
Op massale vergaderingen en in organisato
risch verband kunnen Wij wel-is-waar opge
wekt en voor een oogenblik meegesleurd
worden in den stroom, maar wil deze actie
slagen en blüvend nut afwerpen dan moeten
wü in den stroom niet enkel drijven,
of worden gedreven, maar zelf zwem
men. De edele bedoelingen, van Doll-
fuss en Schuschnigg in Oostenrük, die op
papier een Christelüken standenstaat, geba
seerd op de stellingen van „Quadragesimo
Anno", hadden gesticht, hebben jammerhjk
schipbreuk geleden, niet door gebrek aan
schoone woorden en hooge aanmoediging,
maar door gebrek aan innerlüken weerklank
en medewerking en bü gebrek aan een
vruchtbaren geestelüken bodem, waarin het
door hen uitgestrooide zaad ontkiemen kon.
Wij moeten eerst het egoïsme en liberalisme,
de baatzucht en het materialisme, de, afgunst
en de ongeregelde hartstocht naar geld'en
en overdreven luxe, in ons
zelf overwinnen, vóór wü met kAns op succes
deze zielen aanvretende kwalen buiten en
om ons in de wereld kunnen bestrüden. De
actie <an het Werkliedenverbond mag geen
hoogoplaaiend stroovuur worden, maar moet
steeds opnieuw gevoed als een helder en
standvastig licht leiding en richting blüven
geven en steeds meer zoekenden binnen zün
ban vangen, opdft de duisternissen in de
geesten, in de maatschappü zoowel op eco
nomisch, politiek, sociaal en cultureel gebied
wüken en een nieuwe gemeenschap wdrde
gebouwd op de oude waarden en waarheden,
welke verwaarloosd of verloochend werden,
zoddat niéuwe en helllooze dwalingen een
kans kregen om het menschdom te verbüste-
ren en te verblinden.
De aarde moet diep worden omgeploegd,
-^®’®*Bl“»ie voor vóór- en nazorg van
w ln N'HoUartd. waarvan burgem.
heeft Lambo°y Hilversum voorzitter is
de f’ daarv°or in aanmerking komen-
*«t ^tBntebe8tUren medegedeeld, welk resul-
Hcht» J eerd®«’ tot de gemeentebesturen ge-
Mlri w„eriOek Medewerking aan de stich-
geWMtaliilron rtianst -
s Bü de behandeling in' hooger beroep kwam
vast te'staan, dat Baranowsky Nederland was
bimiengekomen op een Tsjecho-Slowaakschen
pas ten name van zek<
gebreid poUUe-onderzoe
ken, dat deze pas vervaj
der de mogelijkheid M
op een echten pas vmi
De advocaat-genrfas
vraagd, nu de valséhlr
gebleken, zoodat geen overtreding van art. 231
Wetboek v. strafrecht kon worden aangetoonji.
Conform dit requisitoir heeft het Hof thans
bet vonnis van den politie-rechter vernietigd
en Baranowsky vrijgesproken.
Het slachtoffer zat in een auto, welke bestuurd
•e'« door haar vader. Zü waren op weg naar
ta~yw’J Tonge. Door nog niet bekende oorzaak
N.°e deur van den wagen op den Stovendük te
uit h Tonge opengegaan, waardoor het meisje
n auto Tle1, met het vermelde droevige
Werkliedenverbond heeft de
den ploeg geslagen. Welnu dan,
allen zonder onderscheid naar
en vermogen medewerken aan de
voorbereiding van een nieuw en milder sei
zoen, waarin Gods licht helder en zuiver
over een rijpen en rijken oogst zal spelen.
Woensdagmiddag omstreeks half twee trof
een Belgisch visschcrsvaartqjg op enkele zee
muien ten Noorden van het lichtschip „Ter-
schelllngerbank” een Engelschen lichter, zon
der opvarenden aan boord, ronddrüvende aan
Twee leden van de bemanning van den Bel
gischen kotter begraven rich op den lichter en
trachtten met behulp van een tros verbinding
tusschen beide vaartuigen tot stand te bren
gen. NauweHJks was men hierin geslaagd ot
het touw brak. De tros bleef in de schroei
van het Belgische visschersschip steken, zoodat
het vaartuig niet verder kon varen. Men heeft
assistentie verzocht van de motorreddingboot
„Brandaris" van de N.Z.H.R.M., welke on-
mlddellük is uitgevaren. Later in den middag
verscheen eep tweede Belgische kotter in de
buurt. Deze zou trachten den in het ongereede
geraakten kotter op sleeptouw te nemen.
Er woedde tijdens de pogingen een zware
storm.
et R. K. Werkliedenverbond, dat reeds
T T zoo menig gelukkig initiatief op veler-
AA lel gebied,Xam, heeft thans besloten
lp een drie-jaren-plan een welgeorgani-
eeerde actie te voeren voor een noodzakelüke
en diepingrijpende omwenteling der geesten
met het doel te komen tot een nieuwe en
betere gemeenschap, waarin sociale recht
vaardigheid en naastenliefde overeenkomstig
de richtlijnen, aangegeven in de vermaard^
encycliek „Quadragesimo Anno", zullen heer-
tchen. Het heeft deze actie, waarvoor het
anderhalve ton offerde daarmede bewü-
aend, dat het niet van zins is het bü schoone
«oorden en opwekkingen te laten, maar ook
bereid is een edelmoedig voorbeeld en een
daad van beteekenls te stellen ingezet met
een massale büeenkomst in de hoofdstad. Op
deze bijeenkomst waren de hoogste kerkelüke
en wereldlijke autoriteiten uit het openbare
leven van Katholiek Nederland aanwezig en
eèk drietal spreker^ van naam oiU^^den
de schoone gedachten, beginselen MKBTwe-
gingen, waaraan dit grootsche irlftfirtief is
ontsprongen. Evenals aan het streven van de
Oxfordgroep, de geestelüke en moreele her
bewapening, den Bond zonder naam hebben
de geestelüke ontreddering en verwording der
wereld, waaruit een materleele verwarring
zonder weerga is voortgevloeid, den stoot ge
geven aan het Werkliedenverbond om deze
groot en grootsch opgezette actie te beginnen.
De bü velen van allerlei slag richting,
denkwüze en gevoelen gevestigde overtuiging,
dat men niet langer werkeloos mag blüven
toezien en berusten in den deplorabelen toe
stand op zoovelerlei gebied, maar beginnend
b(j zichzelf het aanschün der zieke wereld
moet vernieuwen door een algeheele omvor-
jplng der geesten, waaruit een nieuwe maat*r goed, .naar lust
schappelijke ordening natuumoodzakelük
moet voortkomen, heeft bü het R. K. Werk-
Jiedeijyerbond geleid tot pezen georganiseer-
den aanval, waartoe het alle goedwillende
krachten niet alleen van Katholiek, maar
van geheel Nederland heeft opgeroepen. Al
gaat het R K. Werkliedenverbond ook uit
vad de gedachten* en richtlijnen van de
groote sociale Encycliek „Quadragesimo
cAnno”, het richt zich evenmin trouwens
als Z. H. de Paus in dien vermaarden zend
brief deed niet uitsluitend tot de geloofs-
genooten. Het wil de prlnclpen van recht
vaardigheid en liefde, die natuurlüke, voor
alle menschen gelükelük geldende princlpen
zün, maar door het Christendom tot boven-
natuurlükfe hoogte geadeld worden, ook door
allen laten beleven in de practük van een
hecht gefundeerde maatschappelijke, geeste
lüke en cultureele solidariteit. Door zün cam
pagne zoo breed-menschelükop te zetten
heeft het zelfs den schijn van sectarisme ver
meden en een groote expansie mogelük ge
maakt.
groote hoeveelheid der producten. Een
rükdom, die welvaart bracht aan dA be"
wonera, omdat de heele wereld deze pro
ducten kon gebruiken.
Totdat in 1930 door de moeilükhèden
den uitvoer deze welvaart met een slag ver
nietigd werd en hier een armoede kwam, zooals
men ze zich nog nauwelüks kan voorstellen.
De heer S. de Fper, velllngleider van de veiling
Broek op Langendük, met wlen wü een oddër-
houd hadden over den toestand in deze streek,
vertelde er een en ander van. Het land hier is
zeer rük geweest. Er waren wel slechte jaren
zooals- van 1890 tot 1890, maar de toestand was
niet zoo somber als thans. Tot 1934R|^^^les
goed; de landprüzen bedroegen 40001^^000
per Ha„ maar de tuinderij kon deze prijzen
opbrengen. Daarna echter is de prüs van het
land met 60 pCt. gedaald, de opbrengst van
de tuinderij ging achteruit, zoodat de rente van
de hypotheken en de andere vaste, lasten niet
meer konden worden opgebracht. In 1931 heeft
de piovincie credleten verstrekt; in 1932 de
regeering, maar deze zün thans ook bevroren.
In 1933 kwam de_?teun aan de.tuinderü en de
vergoeding van de vastgestelde minlmum-
prüzen bü het doordraaien der groenten. De
steun werkt zeer goed, maar men hoort hier
dezelfde klachten als men verneemt bü de
steunverleenlng aan de werklooeen. De meest
directe levensbehoeften kunnen de tuinders
koopen van de minlmumprüzen die zü krügen
uitbetaald, maar er IS geen geld over voor
kleeren, schoenen en zeker niet voor het be
talen der vaste lasten. Als zü later den aan
vullenden steun ontvangen, die gebaseerd is op
de richtprüzen, gaat deze veelal weg aan het
voldoen der verplichtingen. Er bluft niets van
over en het economische weerstandsvermogen
Is thans volkomen verdwenen.
Hoewel de tuinders vaak weten, dat hun be
drijf de lasten niet kan opbrengen, willen zü
het niet verkoopen. Hun werk zit hun in het
bloed. Hun voorouders deden het sinds eeuwen
en zü willen geen afstand doen van hun be
drijf, dat hun de vrijheid geeft, welke zü niet
willen missen. In den loop der Jaren werd hoe
langer hoe meer land in gebruik genomen voor
de tuinderü. en voor de producten was altUd
afzetmogelükheid, want zü behooren tót de
beste der wereld. In 1930 werden 12.000 wa
gons' kool uitgevoerd en kort daarop kwamen
de moeilükheden met den export. Duitschland
nam minder op, Amerika niets meer, Engeland
al heel Weinig en deze nüvere hard werkende
streek werd met een slag 'tot armoede ge-
- bracht; het beste product van de heele wereld
kon op de wereldmarkt geen afzet meer vinden.
De kool wordt vroeg in het voorjaar, ongeveer
einde Maart, gezaaid op een plantingbean,
waar de Jonge planten opgroeien. In de eerste
helft van Juni volgt dan het koolplanten, waar
heel het gezin aan te pas komt en waar zelfs
de scholen vrü voor krijgen. In lange rijen
wordt de kool geplant op zeer typische manier.
Voorop gaat iemand, die eerst een kuiltje
maakt in den grond, achter zich grüpt, waar
hem een plantje wordt aangegeven, het in den
grond zet en de aarde aanstampt. Zoo gaat het
voort van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat,
een zwaar en vermoeiend werk. Half Juli heeft
men reeds vroege kóól, maar de zgn. bewaar
school is hier het voornaamste product, dat
eind October, begin November geoogst kan wor
den. De kool wordt met een scherp mes van
den struik gesneden, in schuiten geladen en
naar de boeten vervoerd,’' waar hü, ontdaan
van de buitenste bladeren, wordt opgestapeld.
De heele winter is de LangedUker in gün
schuur, waar iedere kool geregeld wordt nage
zien. De temperatuur moet daar op Juiste hoog
te worden gehouden. Is het te warm, dan wordt
de kool loe; is het te koud, dat vriest hü bok,
d.wx. het hart bevriest en b(J ontdooien gaat
hu onmiddellük rotten. Het bokken is van
bulten af niet te zien en daarom worden op de
veilingen voortdurend steekproeven genomen
om den naam van het product niet door min
derwaardige exemplaren te laten bederven
