naar een nieuwe gemeenschap
H
Waar de winterkost groeit
r
15
CtNT
züUrko°1
VALDA PASTILLES
-.1
Baranowsky thans
Vrijgesproken
Dr. Colijn spreekt
voor de radio
1
DE KOOLSTREEK VAN
PEN LANGENDIJK
..maar SKIPPY
smaakt duurder!
i
DONDERDAG 1 DECEMBER 1938
X
die verschuts en versch blijft!
Weer twee autobussen
tegen den Staat
en
M
Export bijna onmogelijk
geworden
Uit een rijdenden auto
gevallen
Voor- en nazorg van
geesteszieken
Hevige ontploffing
te Vught
Engelsche lichter
drijvende gevonden
Jongen overreden en
gedood
17-jarige loopjongen te Amster
dam verdwenen
Haagsche president wyst hun
vorderingen evenwel af
„HERINNERINGEN UIT HET
MARINELEVEN”
DE KONINGIN NAAR
DEN HAAG
Uitgever aangehouden
sn.
op
it-
en
Met 5000er van doorijl
Belgische kotter by het maken
van verbinding in het
ongereede geraakt
Wereldcrisis brak hier het econo
misch weerstandsvermogen
-<OKZ)
GRIEP
*n ^oordholland consultatie-
bureaux worden opgericht
Reisje kwam onder de wielen ey
was op slag dood
Verdacht van belangrijke ver
duistering ten nadeele
van predikant
7
1
4
1
aan
r
i
i
van
ta
dr
belette, dagvaardden zy dsn
ir-
1
A
A
t
ATLAS
I
Ut den
«WUg.
Groote schade aangericht
hotel „De Hut”
I
I
np
es,
fe-
Ifs
de
en
jaren
den.
hand
laten
kracht
In de kamer, waar de ontploffing gebeurde,
bevond rich de behanger De Bresser. Deze werd
van de trap geslingerd en bleef bewusteloos op
den vloer liggen. HU was echter spoedig weer
tot het bewustzijn teruggekeerd en bieek geen
verwondingen te hebben opgeloopen.
welwillend beschikbaar gesteld
;aanschen en Japanschen marine-
De Haagsche politie heeft aangehouden den
S3-jarigen uitgever L. L., wonende te Voorburg,
verdacht van verduistering van tien- A twintig
duizend gulden ten nadeele van een predikant
in de Em mast raat te Den Haag.
Deze had in 1933 de uitgave op zich genomen
van een liederenbundel. Dit bracht veel werk
met zich mede en daarom droeg de predikant
na enkele jaren de geheele administratie met'
het flnancleele beheer over aan L. L. die daar
door in den loop van den tijd over vrij groote
bedragen te beschikken kreeg.
Thans wordt L. L. er van verdacht een groot
bedrag, varleerende tusschen ƒ10 000 en 30.000,
te hebben verduisterd. Dit geld behoort groo-
tendeels den predikant toe en was hem voor
een ander deel door derden ten behoeve van
de uitgave geleend.
en
ÜP
Ug
en
dl
Mi
P-
«1
ijk
i Te Yelp reed Dinsdagmiddag de neven-jarige
-K JKléypjan op een damesfiets in de Burge-
mJeftW Brandtlaan. Hl) wilde vóór een nade
renden, met paard bespannen, groentewagen
van den heer Harmsen, de Roeendaalsche laan
opgaan.
Dit bleek niet meer mogelijk te zijn. Het ge
volg was, dat de jongen tegen het paard reed.
Het dier schrok en gaf den jongen een trap.
Deze kwam te vallen en kreeg het voorwiel van
den wagen over het lichaam. Hij was op slag
food.
Ut
en
ób
trof
zee-
In het bekende toeristenhotel „De Hut’
ie Vught beeft rich Woensdagmiddag een
hevige exp larie voorgedaan, waarbij groote
schade werd aangericht.
Dat het juist de katholieke arbeidersorga-
nisatle-ln ons land is. die dit drie-jaren-plan,
dat door meerderen gevolgd zal moeten wor-
BU de politie van het bureau Raampoort te
Amsterdam is Woensdagmiddag om vjjf uur
door de directie van de Moluksche Handels Mij.
aan de Keizersgracht kennis gegeven, dat een
17-jarige loopjongen, die uit was gestuurd met
een bedrag van f 4840 tot op dat oogenblik nog
niet was teruggekeerd. De jongen woont in de
Oostzaanstraat te Amsterdam en is reeds eeni-
gen tijd bij de firma in betrekking. Ook aan
zijn woning had men nog niets van hem verno
men. De politie heeft een signalement van hem
verspreid en het werd niet onwaarschijnlijk ge-
acht, dat hjj zich te Den Haag ot Rotterdam
ophield. Ook in deze, twee steden is de hulp
der politie Ingeroepen.
Zoo oud als dit land is, moet ook de ver
bouw van kool zijn. Hoe ver we ook terug'
gaan in de historie, altijd ontmoeten we
hier dit product in zoo rijke hoeveelheid,
dat het bewondering afdwtngt. Bekend is,
hoe de graaf van Leicester, die ons land
in 1585 kwam helpen tegen de Spanjaar
den, verwonderd was over de vele groente-
schuiten, die door de Sint Pancrasservaart
van deze streek naar Alkmaar gingen. En
zoo is het altijd gebleven: wie hier kwam,
was verwonderd over den groeten rijkdom
van den bodem, zichtbaar in de mooie en
Evenwel bleek de ontploffing tot gevolg te
hebben gehad, dat aan den achterkant de bui
tenmuur aan de bovenzijde naar buiten was
gedrukt, zoodat deze thans een halVen meter uit
het lood hangt. De binnenmuur werd geheel in
gedrukt, terwijl de inventaris in een naastgele
gen kamer werd vernield.
Door den enormen druk was het dak over een
lengte van rulmi twintig meter en over zes ka
mers van de geuren gelicht.
De schade schat men op 3000. Zij wordt dooi
verzekering gedekt.
Voor de busondernemingen is opgetreden mr.
J. Nolen te Amsterdam, voor den Staat der
Nederlanden mr. D. J. Veegens te 1-Graven-
hage.
Later werd gemeld, dat de beide opvarenden
van het Belgische vlsschersvaartulg, die zich
op den lichter bevonden, door.de reddingboot
„Brandaris” zijn opgeptkt. Men zal trachten hen
aan boord van het Belgische vaartuig te bren
gen.
De opvarenden van den kotter hebben de be
manning van de „Brandaris” verzocht in leder
geval, ook als de belde opgepikte bemannlng-
leden van het vlsschersvaartulg reeds aan boord
zijn gebracht, in de nabijheid te blijven. Het
tweede Belgische visschersvaartuig bevond zich
nJ. in den vroegen-«vond nog op veertig mijl
«Wekten «gpt ten, ta£oep
inderdaadSkippy is versch! Skippy smMkt
zooals alleen een kersversche cigaret kan sma
ken: ongelooflijk goedpittig en toch zoo
zacht! Skippy heeft niet alleen bij de fabricage
alle zorg ondervonden, die aan een goede ciga
ret besteed moet worden, maar is ook zoo be
handeld, dat ze versch blijft: ze is verpakt in
extra sterk staniol. Steek maar eens een Skippy
op! Dan zult U zeggen: „Inderdaad, dit is
versche tabak, dit is de cigaret waar ik op ge
wacht heb*',..... 20 voor 15 cent.
Het bewaren van de. kooi op deze wijze
is eenlg op de geheele wereld. Wel zijn er
van alle kanten menschen naar deze streek
gekomen om de kunst af te kijken, maar
zij hebben het nooit kunnen leeren. Hier
zijn een traditie en een vaardigheid, in
eeuwen tljds gegroeid, aoodat de tuinders
bij wijze van spreken in zijn vingertoppen
voelt, wat er met de kool gebeuren moet.
Vooral in Dultachland heeft men gepro
beerd deze methode na te volgen, maar
het is niet gelukt; de eenlge wijze van be
waren, die men daar toepast -is het in-
kuilen, op zichzelf zeer verdienstelijk, maar
er zijn tal van bezwaren aan verbonden.
Ter aanbeveling van de collecte
op 3 December
Kool waimt van binnen uit; het is, zooals
we reeds zeiden, wolletje en kachel tegelijk.
Maar evenmin als men de kachel opport op een
zoeten winterdag, eveninln gaat men zich dan
te buiten aan zwaren kost. Guur weer moet het
zijn en vriezen moet het, wil de Langedijker
z}jn kool kunnen verkoopen. HU heeft er een
kernachtig gezegde voor gevonden en vertelt:
Het weer is de koopman. En vorst, liefst wat
fel, is hem nog liever dan guur weer. Want de
natuur heeft nog een enkel listigheidje, waar
mee ze haar vriend den LangendUker bevoor
deelt boven zyn vakgenooten in het buiten
land. Als het vriest kan men den kuil, waarin
de kool wordt bewaard, niet, open maken en
daarom moet de buitenlander dan in Nederland
komen koopen, waar de tuinders door hun bij
zondere wjjze van bewaren, den geheelen win
ter over hun product kunnen beschikken. Als
de marktprijzen goed zUn, laadt hy zijn schuit
vol en brengt hy de kool naar de veiling. Van
hier vindt deze haar weg door het ganse?!*
land en, voorzoover het nog mogelyk Is. naar
het buitenland. En een groot deel komt terecht
In de zuurkoolfabrlek. Maar deze Weg van de
kool ia te ver om er zoo maai Ineens alles van
te vertellen.
den omdat een algeheele omvorming der
geesten en der maatschappij zich alleen maar
geleidelijk en in een duurzaamheid waar
borgend tempo kan warden bewerkt, is ken
merkend voor haar zelf en voor den karak
teristieken organisatie-zln van ons volk. Meer
Individualistische intellectueeten vinden hier
een beweging, waarbij zy zich met hun gaven
van hoofd en hart kunnen en moeten aan
sluiten om hun werken in geiyke richting
vruchtbaarder en doeltreffender te maken.
Op 7 Januari 1934 kwam men weken over tyd
te Soerabaja aan. Op levendige wyze schetste
spr. het leven aan boord, hoe men zich op zoo*n
onderzeeër moet behelpen, de uitstekende ka
meraadschappelijke verhoudingen tusschen of
ficieren en bemanning. De daglndeellng lijkt voor
butienstaanders eentonig, maar is het volstrekt
niet. Iedere dag brengt iets nieuws. Aan boord
heerscht een schitterende discipline. Aardige
staaltjes vertelde spr. over het ziekenrapport
en hoe de verschillende kwalen en gefingeerde
kwalen genezen werden door aspirine, peru
balsem en wonderolie.
Later maakte luitenant Waning tochten naar
de West, bezocht Curacao en Suriname en ook
Venezuela. Een bezoek aan Manilla, door onze
Nederlandsche marine gebracht, viel aldaar zeer
in den smaak. Alleen geneerde mexj^jch wel
eens over onzen goeden ouden oorlogsbodem de
„Hertog Hendrik”. Ook vele reizen naar Noor
wegen. Zweden, Ierland en Engeland maakte
lult. Waning mee. Ter illustratie werden ver
schillende aardige lantaarnplaatjes vertoond,
terwyi na de pauze een viertal geluidsfilms wer
den gedraald,
door den Amet
attaché. Aan het eind van den avond werd den
heer Waning door rijn gehoor met een warm
applaus dank gezegd.
Langzamerhand glijden we langs de
mooie dagen van de herfst den winter in,
het barre, ruige jaargetijde, waarin we wat
ruiger met ons zelf omspringen dhn in den
zomer. We halen de wolletjes voor den
dag uit groote kisten om er ons behoed
zaam in te hullen en ons te beschermen
tegen de kou. We hebben gevochten met de
kachel om haar weer pp haar oude plaats
te krijgen en evenals alle jaren daarvoor
was de kachelpijp weer wat gegroeid en
de schoorsteen weer wat gekrompen, zoo
dat we er toch den smid by hebben moe
ten halen, om het oproerige stookgerlef
tot rede te brengen. Maar wat baten ons
wolletjes en kachels, als we ons zelf van
binnen niet verwarmen? En daarom!
stamppot
De minister-president dr. H. CoUjn heeft-
zich bereid verklaard om hedenavond
je kwart over zeven voor de beide zenders
een kort woord te spreken ter aanbeveling
van de nationale inzameling van Zaterdag
3 December ten behoeve van uitgewekenen
om geloof en ras.
1 Gerechtshof te 's-Oravenhage heeft Woens
dag uitspraak gedaan in de strafzaak tegen La-
'iislaw Baranowsky, vriend en partijgenoot van
den by den bom-aanslag te Rotterdam om het
leven gekomen Oekraïner Eugen Konovalec.
De politie-rechter te Rotterdam had Bara
nowsky wegens het gebruik maken van een
valschen reispas tot twee maanden gevange
nisstraf veroordeeld.
Geiyk bekend, wordt deze collecte onder aus
piciën van het Nederlandsch Jeugdleiderrinsti-
tuut georganiseerd namens het Comité voor bij
zondere Joodsche belangen, het Protestantsch-
Christeiyk comité voor hulpverleening aan ver
volgden om ras en geloof, het R. K. Hulpcomité
en het Algemeen kindercomité.
Verkoudheid en Keelpijn
gg wordén krachtig bestreden door Vk
het sterk antiseptische geneesmiddel.
Zorg steeds een doos bij de hand
te hebben. Vraag nao' de
ECHTE VALDA
In Hollondschl doozin
De afd. Amsterdam van de Kon. Ned. Ver-
eeniglng Onze Vloot heeft Dinsdagavond het
winterseizoen geopend met een lezing, die ge
houden werd door den heer C. J. W. van Wa
ning, lult ter zee eerste klasse, over het onder
werp’ .Herinneringen uit het Marineleven”.
Voor deze lezing bestond zeer veel belangstel
ling en de groote aula van het Koloniaal Insti
tuut was dan ook volledig bezet. Uit marlne-
kringen, doch ook van de landmacht woonden
velen dezen avond by. De voorzitter van de
afd. Amsterdam leidde met een kort woord den
spreker in. "i
Luitenant Waning is een zeer onderhoudend
causeur en wist zyn gehoor te boelen. Op leven
dige wyze verhaalde hy van zyn eerste reis
als jong officier met de Onderzeeboot K. 3, toen
hy op 18 September 1933 naar Indlë ging. Deze
reis werd ook medegemaakt dodr dr. Venlng
Meinesz. Aan dezen tocht namen ook deel de
Werkliedenverbond heeft de
den ploeg geslagen. Welnu dan,
allen zonder onderscheid naar
en vermogen medewerken aan de
voorbereiding van een nieuw en milder sei
zoen, waarin. Gods licht helder én zuiver
over een rijpen en rijken oogst aal spelen.
De president van de Haagsche rechtbank
wees evenwel hun vorderingen af, o.m. over
wegende dat het zyn taak niet is een inter
pretatie te geven van de strekking van de von
nissen van zyn ambtgenoot te Amsterdam. Bo
vendien nam één der ondernemingen onder»
weg passagiers op, aoodat van een rechtatreek-
srhen dienst Amsterdam—Belgische grens hier
geen sprake was.
voor vóór- en nazorg van
J.Uj h? ln waarvan burgem.
heeft H ~*,nbooy van Hilversum voorzitter is
de ft daarv°or in aanmerking komen-
medegedeeld, welk resul-
Hchte v, “ryer totde gemeentebesturen ge-
ttiw —7”°“ medewerking aan de stich-
van e«n gewestalllkan dienst tan behoeue
oe geestdriftig en vol overtuiging wy
dit hoogst^ofwaardlge en edelmoedige
initiatief van het R. K. Werklieden
verbond ook aanbevelen en zullen steunen,
wy moeten niet meenen, dat wy enkel met
dit initiatief er al zyn of er zullen komen.
Op massale vergaderingen en in organisato
risch verband kunnen w\j wel-is-waar opge
wekt en voor een oogenblik meegesleurd
worden in den stroom, maar wil deze actie
slagen en biyvend nut afwerpen dan moeten
wy in den stroom niet enkel drijven,
of worden gedreven, maar zelf zwem
men. De edele bedoelingen van Doll-
fuss en Schuschnigg in Oostenryk. die op
papier een Chrlsteiyken standenstaat, geba
seerd op de stellingen van „Quadrageslmo
Anno”, hadden gesticht, hebben jammeriyk
schipbreuk geleden, niet door gebrek aan
sciioone woorden en hooge aanmoediging,
maar door gebrek aan inneriyken weerklank
en medewerking en by gebrek aan een
vruchtbaren geestelyken bodem, waarin het
door hen uitgestrooide zaad ontkiemen kon.
Wy moeten eerst het egoïsme en liberalisme,
de baatzucht en het materialisme, de afgunst
en de ongeregelde hartstocht naar geld en
goed, naar lust en overdreven luxe, in ons
zelf overwinnen, vóór wy met kans op succes
deze zielen aanvretende kwalen buiten en
om ons in de wereld kunnen bestryden. De
actie van het Werkliedenverbond mag geen
hoogoplaaiend stroovuur worden, maar moet
steeds opnieuw gevoed als een helder en
standvastig licht leiding en richting blyven
geven en steeds meer zoekenden binnen zyn
ban vangen, opdat de duisternissen in de
geesten, in de maatschappy zoowel op eco
nomisch, politiek, sociaal en cultureel gebied
wijken en een nieuwe gemeenschap worde
gebouwd op de oude waarden en waarheden,
welke verwaarloosd of verloochend werden,
zoódat nieuwe en heillooze dwalingen een
kans kregen om het menschdom te verbystè
ren en te verblinden.
De aarde moet diep worden omgeploegd,
opdat een nieuw geslacht er een beter leven
kan vinden en de idealen van tweeduizend
Christendom dichter benaderd wor-
Het Werkliedenverbond heeft
ahn
wy
Van offlcieele zyde meldt men ons, dat H. M.
de Koningin heden in den loop van den da<
te -iGravenhage zal terugkeeren en het paleis
in het Noordeinde voor het winterverblijf zal
betrekken.
groote hoeveelheid der producten. Een
rykdom, die welvaart bracht aan de be
woners, omdat de heele wereld deze pro
ducten kon gebruiken.
Het slachtoffer zat In een auto, welke bestuurd
*70 door haar vader, zy waren op weg naar
1, Toi^e- Door nog niet bekende oorzaak
Ni» QïUr VUD den wagen °P den Stovendyk te
Tonge opengegaan, waardoor het meisje
auto viel, met het vermelde droevige
et R. K. Werkliedenverbond, dat reeds
T T zoo menig gelukkig initiatief op veler-
X X iel gebied ram, heeft thans besloten
Xn een drie-jaren-plan een welgeorgani-
zeerde actie te voeren voor een noodzakelyke
en diepingrijpende omwenteling der geesten
met bet doel te komen tot een nieuwe en
betere gemeenschap, waarin sociale recht
vaardigheid fn naastenliefde overeenkomstig
de richtlijnen, aangegeven in de vermaarde
encycliek „Quadrageslmo Anno", zullen heer
tenen. Het heeft deze actie, waarvoor het
anderhalve ton offerde daarmede bewy-
aend, dat het niet van zins is het by schoone
«oorden en opwekkingen te laten, maar ook
bereid is zen edelmoedig voorbeeld en een
dead van beteekenls te stellen Ingezet met
een massale byeenkomst in de hoofdstad. Op
deze byeenkomst waren de hoogste kerk^iyke
en wereldiyke autoriteiten uit het openbare
leven van Katholiek Nederland aanwezig en
een drietal sprekers van naam ontvouwden
de schoone gedachten, beginselen en overwe
gingen, waaraan dit grootsche initiatief is
ontsprongen. Evenals aan het streven van de
Oxfordgroep, de geesteiyke en moreele her
bewapening, den Bond zonder naam hebben
de geesteiyke ontreddering en verwording der
wereld, waaruit een materieele verwarring
zonder weerga is voortgevloeid, den stoot ge
geven aan het Werkliedenverbond om deze
groot en grootsch opgezette actie te beginnen.
De by velen van allerlei slag en richting,
denkwyze en gevoelen gevestigde overtuiging,
dat men niet langer werkeloos mag blyven
toezien en berusten in den deplorabelen toe
stand op zoovelerlei gebied, maar beginnend
by zichzelf het aanschyn der zieke wereld
moet vernieuwen door een algeheele omvor
ming der geesten, waaruit een nieuwe maat-
schappeiyke ordening natuurnoodzakeiyk
moet voortkomen, heeft by het R. K Werk
liedenverbond geleid tot dezen georganlseer-
den aanval, waartoe het alle goedwillende
krachten niet alleen van Katholiek, maar
van geheel Nederland heeft opgeroepen. Al
gaat het R. K. Werkliedenverbond ook uit
van de gedachten en richtlijnen van de
groote sociale Encycliek „Quadrageslmo
Anno”, het richt zich evenmin trouwens
als Z. H. de Paus in dien vermaarden zend
brief deed niet uitsluitend tot de geloofs-
genooten. Het wil de princlpen van recht
vaardigheid en liefde, die natuuriyke, voor
alle menscherv-geiykeiyk geldende princlpen
zyn, maar door het Christendom tot boven-
natuuriyke hoogte geadeld worden, ook door
allen laten beleven in de practyk van een
hecht gefundeerde maatschappeiyke, geeste
lijke en cultureele solidariteit. Door zyn cam
pagne zoo breed-menscheiyk op te zetten
heeft het zelfs den schyn van sectarisme ver
meden en een groote expansie mogelyk ge
maakt.
van het vorenbedoelde werk tot nu toe heeft
gehad.
Op grond van de tot dusver ingekomen ant
woorden en indien alsnog een voldoende getal
gemeenten toetreedt, mag worden aangenomen,
dat in 1939 tot stichting van consultatiebureaus
kan worden overgegaan in de districten I (Alk
maar), III (Hilversum) en IV (Zaandam-
Hoorn). De noodlge voorbereidingen worden
daartoe reeds getroffen. De commissie heeft
hare bemoeiing met de gemeenten, behoorende
tot district II (Haarlem), voorloopig onderbro
ken, daar de gemeente Haarlem overweegt, een
psychiater aan'te stellen, die tevens de voor-
en nazorg in de gemeenten, behoorende tot dis
trict II, zal uitoefenen.
Daar het voor de toegetreden gemeenten van
belang Is, dat, zoo eenlgszins mogelyk,-de con-
sultatiebureaux I, II en IV volledig worden In
gericht, heeft de commissie verzocht, ulterliik.
4 Januari 1939 over de noodlge gegevens te
mogen beschikken, betreffende de gemeenten,
die in elk district toetreden. Daartoe heeft de
commissie de medewerking gevraagd van de
besturen der gemeenten, die nog geen definitief
besluit hebben genomen en aan die gemeente
besturen, die niet toegetreden zyn, verzocht, na
der te willen overwegen, of er, mede na ken
nisneming van de reeds bereikte resultaten,
aanleiding is, deze aangelegenheid opnieuw
onder de oogen te zien.
De loodgieter Van Dun, uit Vught, was In een
Ier achteruit gelegen "kamers bezig met het
■epareeren van de waterleiding en maakte hler-
»y gebruik van een soldeerlamp. Toen hy zich
laar den kelder begaf, om diar nog eenlge
werkzaamheden te verrichten, liet hy de sol-
Icerlamp brandend achter.1’'
Kort nadat de loodgieter rich naar beneden
had begeven, hoorden de bewoners een knal en
bleek de soldeerlamp te zyn ontploft, hetgeen
waarschyniyk zyn oorzaak vond in een lek in
de lamp, waardoor gasvorming ontstond. Een
begin van brand wisten de bewoners met en
kele emmers water te blusschen.
Totdat in 1930 door de moeiiykheden
den uitvoer deze welvaart met een slag ver
nietigd werd en hier een armoede kwam, zooals
men ze zich nog nauweiyks kan voorstellen.
De heer S. de Fper, veUlngleider van de veiling
Broek op LangendUk, met wien wy een onder
houd hadden over den toestand In deze streek,
vertelde er ben en ander van. Het land hier is
zeer rijk geweest. Er waren wel slechte jaren
zooals van .1880 tot 1890. maar de toestand was
niet zoo somber als thans. Tot 1930 ging alles
goed; de landprljzen bedroegen ƒ4000 A ƒ5000
per Ha., maar de tulndery kon deze prUzen
opbrengen. Daarna echter is de prijs van het
land met 60 pCt. gedaald, de opbrengst van
de tuinderij ging achteruit, zoadat de rente van
de hypotheken en andere vaste lasten niet
meer konden worden opgebracht. In 1931 heeft
de provincie credieten verstrekt; in 1933 de
regeering, maar deze zyn thans ook bevroren.
In 1933 kwanr de steun aan de tulndery en de
vergoeding van de vastgestelde mlnlmum-
pryzen by het doordraaien der groenten. De
steun werkt zeer goed, maar men hoort hier
dezelfde klachten als men .verneemt by de
steunverleenlng aan de werkloocen. De meest
directe levensbehoeften kunnen de tuinders
koopen van de mlnimumpryzen die zy krygen
uitbetaald, maar er is geen geld over voor
kleeren, schoenen en Zeker niet voor bet be
talen der vaste lasten. Als zy later den aan
vullenden steun ontvangen, die gebaseerd is op
de richtpryzen, gaat deze veelal weg aan het
voldoen der verplichtingen. Er biyft niets van
over en het economische weerstandsvermogen
is thans volkomen verdwenen.
Hoewel de tuinders vaak weten, dat hun be-
driJf de lasten niet kan opbrengen, willen zy
het niet verkoopen. Hun werk rit hun in het
bloed. Hun voorouders deden het sinds eeuwen
en zy willen geen afstand doen van hun be
drijf, dat hun de vrijheid geeft, welke zy niet
willen missen. In den loop der jaren werd hoe
langer hoe meer land in gebruik genomen voor
de tulndery, en voor de producten was altyd
afzetmogeiykheid, want zy behooren tot de
beste der wereld.'In 1930 werden 13.000 wa
gons kool uitgevoerd en kort daarop kwamen
de moeiiykheden met den export. Dultachland
nam minder op, Amerika niets meer, Engeland
al heel weinig en deze nUvere hard werkende
streek werd met een slag tot armoede ge
bracht; het beste product van de heele wereld
kon op de wereldmarkt geen afset meer vinden.
De kool wordt vroeg In het voorjaar, ongeveer
einde Maart, gezaaid op een plantlngbaan,
waar de jonge planten opgroeien. In de eerste
helft van Juni volgt dan het koolplanten, waar
heel het gezin aan te pas komt en waar zelfs
de scholen vry voor krijgen. In lange ryen
wordt de kool geplant op zeer typische manier.
Voorop gaat iemand, die eerst een kuiltje
maakt in den grond, achter zich grypt, waar
hem een plantje wordt aangegeven, het in den
grond zet en de aarde aanstampt. Zoo gaat het
voort van 's morgens vroeg tot 's avonds laat,
een zwaar en vermoeiend werk. Half Juli heeft
men reeds vroege kool, maar de zgn. bewaar
school is hier het voornaamste product, dat
eind October, begin November geoogst kan wor
den. De kool wordt met een scherp mes van
den struik gesneden, in schuiten geladen en
naar de boeten vervoerd, waar hy. ontdaan
van de buitenste bladeren, wordt opgestapeld.
De heele winter Is de Langedyker In zyn
schuur, waar iedere kool geregeld wordt nage
zien. De temperatuur moet daar op juiste hoog
te worden gehouden. Is het te warm, dan wordt
de kool los; Is het te koud, dat vriest hy bok,
d wz. het hart bevriest en by ontdooien gaat
hy onmlddeliyk rotten. Het bokken is van
bU!!5n nlet zien en worden op de
veilingen voortdurend steekproeven genomen
om den naam van het product niet door min
derwaardige exemplaren te laten bederven
Stamppot is een der schoonste uitvindingen,
die ooit gedaan zyn. Het is wolletje en
kachel tegeiyk en daarby zal iedereen moeten
toegeven, dat het heel wat genoegiyker is een
groote hoeveelheid stamppot te verslinden dan
een dik gebreid wollen vest aan te trekken.
Het is zelfs wat prettiger dan het byvullen
van de kachel en daarby warm gaan ritten
worden. Het heeft daarby iets genoeglyks pri
mitiefs, want het herinnert aan een beer in de
wildernis, die zichzelf ^bed in het vet zet om
den winterslaap te kunnen doorkomen, het
eenlge, wat een beer voor heeft op een mensch.
Het voornaamste Ingrediënt van stamppot*
is kool, en als we het woord kool hooren, den
ken we onmlddeliyk aan de tuinderij van
Noord-Holland en voomameiyk aan den Lan-
gendyk, dat eigenaardig agglomeraat van dor
pen, waar de lintbebouwing al bekend was,
voor het woord en het begrip waren uitgevon
den en waar de grens tusschen twee dorpen
alleen te zien is aan de borden van de KNAC
en den ANWB, die op bepaalde afstanden zyn
geplaatst. Er ligt een heel lange dyk, die lang
zamerhand aan weerskanten is bebouwd en
zoo ontstonden de kilometerlange dorpen, waar
men van tyd tot tyd tusschen twee hulzen
door uitkykt over het wyde, vruchtbare land,
waar de kool groeit in bovenmatigen rijkdom en
waar de grondstoffen voor onzen stamppot
vandaan komen.
Woensdagochtend omstreeks 10 uur is de acht-
*ri<« Dora Teuteberg uit Rotterdam uit een
lijdenden auto gevallen en onder de wielen
te*cht gekomen. Het kind was onmlddeliyk
tobd.
Zaterdag j.l. waren aan den president van
de Haagsche rechtbank wederom twee korte
gedingen voorgelegd, aanhangig' gemaakt door
wilde autobusdiensten tegen den Staat der Ne
derlanden.
Het waren de N.V. Nederlandsche Unie en
Schouten's automobielcentrale, die een dienst
onderhielden tusschen Amsterdam en de
Nederlandsch-Belgische grens. De Spoor
wegen hadden verbod van deze diensten ge
vraagd ny den president van de Amsterdam-
sche rechtbank en dit verbod ook gekregen.
Hierop breidden de beide diensten hun be-
dryi uit en reden van Amsterdam naar België.
Dit wilde in werkgiykheld zeggen, dat zy het
Nederlandsche douane-kantoor te Zundert pas
seerden. doorreden tot aan het douanekantoor
te Wuestwezel en dan omkeerden om weer naar
Nederlandsch gebied te gaan. i
Zy stelden zich op het standpunt dat ze op
deze manier „een ander traject" reden, waar
door het verbod van den Amsterdamschen
president niet gold. Toen de politie niettemin
hun diensten belette, dagvaardden zii den
onderzeebooten K. 7 en 8 en de „Pelikaan”, staat In kort tredlne
By de behandeling in hooger beroep kwam
vast te staan, dat Baranowsky Nederland was
Mnnengekomen op een Tsjecho-Slowaakschen
pas ten name van zekeren Bora. Na een uit
gebreid polltle-onderzoek is echter niet geble
ken, dat deze pas vervalscht was, maar dat eer
der de mógelykheid bestond, dat Baranowsky
op een echten pas van een ander had gereisd.
De advocaat-generaal had vryspraak ge-
vraagd, nu de valschheid van den pas niet is
gebleken, zoodat geen overtreding van art. 331
Wetboek v. strafrecht kon worden aangetoond.
Conform dit requisitoir heeft het Hof thans
bet vonnis van den politie-rechter vernietigd
en Baranowsky vrijgesproken.
Woensdagmiddag omstreeks half twee
een Belgisch vlsschersvaartulg op enkele
mylen ten Noorden van het lichtschip „Ter-
scheUingerbank” een Engelschen lichter, zon
der opvarenden aan boord, fonddryvende aan
Twee leden van de bemanning van den Bel
gischen kotter begraven rich op den lichter en
trachtten met behulp van een tros verbinding
tusschen beide vaartuigen tot stand te bren
gen. Nauweiyks was men hierin geslaagd ol
het touw brak. De tros bleef in de schroei
van het Belgische visschersschip steken, zoodat
het vaartuig niet verder kon varen. Men heeft
assistentie verzocht van de motorreddlngboot
„Brandaris” van de N.Z.H.R.M, welke on-
middeliyk is uitgevaren. Later in den middag
verscheen een tweede Belgische kotter in de
buurt. Deze zou trachten den in het ongereede
geraakten kotter op sleeptouw te nemen.
Er woedde tijdens de pogingen een zware
storm.