EEN veelzeggend
Zuiderzeevisschers
Hulp
aan
Steun aan den middenstand
De positie der gemeenten
Ke®<Verzachtend
«n feneeskrachtig door de °*°2?
Vicks VapoRub ingrediënten
ADRES
MINISTERIEELE NOTA
AAN DE TWEEDE KAMER
TOENADERING DER
GEESTEN
GEEN SPELLETJES!
F-
WOENSDAG 7 DECEMBER 1938
RIJKSVELDW ACHTER
OVERZICHT TWEEDE KAMER
OVERZICHT EER&T# KAMER
Nog steeds obstructie
De Wieringermeer
I?
Passieve lucht-
bescherming
SA
Wending in de handels
politiek
VICKS HOESTBONBONS
Geldei^e «e*
JMTLER-SNORREdT de regeering en vormen de onbetrouwbaren een
t
voor-
(Van onzen parlementairen redacteur)
(Van onzen parlementairen redacteur)
Den Haag. 6 December 193*.
verdwenen
terwijl nieuw
M «Malen
M filialen
iw
Ht
l
nt
7
M
ttt
tte
langhebbende voldoen aan de volgende
waarden:
jC-
te
ca
Mr
De Amsterdamaohe Politie Vakschool te Am
sterdam verzoekt ons mede te deelen, dat zij op
verzoek gratis het solllcitatlereglement Ryks-
veldwacht, vastgesteld bij mlnisterieele beschik
king van 37 Januari 1938 5e afdeeling No. 1177,
toezendt.
75 filialen
109 filialen
50 f Uialen
104 filialen
13« filialen
125 filialen
werden gesticht
214 filialen
382 filialen
348 fHlalen
290 filialen
338 filialen
384 filialen
de minister
Kamer een
doen toeko-
■;:W|
MM
Mn
U4
Ingevolge zijn toezegging heeft
van Waterstaat aan de Tweede
nota Inzake de Zuiderzeesteunwet
men. waarin o.m. worlt geaegd:
Een belangrijk punt betreft voorts de gelijk
stelling van weduwen van belanghebbenden met
belanghebbenden
geldelijke
voor de I
t-
et
dl
IU,
,tS
di
Ük
ed
itr
ie
et
r.
Verpachting van een honderdtal
bedryfjet ligt in het voornemen
Een „intelligent” epelletje
van de N.S.B.
Na deae enkele nakomen kt 'de aigemeene
beschouwingen over de begroottng van Blnnen-
landsche Zaken heeft minister van Boegen zyn
antwoord-rede uitgesproken, aan het einde
waarvan hij gerulmen tijd stilstond bij de finan
cier le positie der gemeenten, een onderwerp,
waaraan vele afgevaardigden begrijpelijkerwijze
er zitten hier héél wat burgemeesters, wet
houders en raadsleden uit het land p*oote
aandacht hadden geschonken.
de heer de Marchant et dAosembourg (NJB.B.)
zich aantrekken. Maak géén politiek spelletje
van een zóó ernstige zaak als de bestrijding der
openbare onzedelijkheid! Om in het feit, dat
men van Katholieke zijde de staatkundige mid
delen, waarover men beschikt, te baat neemt om
prostitutie, excessen van het strand- en bad
leven. pornographic en Al dat fraais méér, om
in dit feit „politiek Katholicisme" te onderken
nen en uit te krijschen, daarvoor moet men toch
werkelijk én als Katholiek, wat de heer de
Marchant et d'Ansembourg nog steeds zegt te
zijn, én als politicus in een héél kleine waan
wereld .van fanatisme zijn aangeland! Inplaats
van in den strijd tegen deze dingen mede
standers te zoeken, waar ze te vinden zgn, daar
van een politiek strijdpunt te maken dat la
een spelletje spelen met diagea, te esuettg om»
zich dAArtoe te leenen.
Aangeteekend worde nog, dat reeds vroeger
is bepaald, dat weduwen van belanghebbenden
die in 1937 60 Jaar of ouder waren en dus op
een doorloopende uitkeering aanspraak konden
maken, met belanghebbenden zouden worden
gelijkgesteld. Voor tot deze groep behoorende
personen blijft gelijkstelling mogelijk.
In de Kamervergadering en by de bespre
kingen met belanghebbenden is ook ter sprake
gekomen de tegemoetkoming wegens waarde
vermindering. De opmerking werd gemaakt, dat
het onbillijk was dat de tegemoetkoming
wegens waardevermindering minder is dan het
volle vastgestelde bedrag der waardeverminde
ring. De minister meent echter, dat hierbij
uit het oog verloren wordt, dat de wetgever
niet bedoelt een integrale vergoeding der waar
devermindering. maar een jaarlijksche tege
moetkoming wegens die waardevermindering.
a. Hem moeten voldoende middelen tot la-
vensonderhoud gaan ontbrekenals gevolg van
de afsluiting van de Zuiderzee/
b. Hjj moet door aanwending van eigen ar
beidskracht niet in het onderhoud kunnen voor
zien van zich en de zijnen.
De tegemoetkoming op grond van dit artikel
draagt een aanvullend karakter.
Het bedrag der geldelijke tegemoetkoming
mag niet te boven gaan het bedrag, dat aan
den belanghebbende als gevolg van de afslui
ting wordt onttrokken.
Het bepaalde in het tweede lid van artikel
13 beperkt den tijd gedurende welken een
i tegemoetkoming kan worden genoten
Manghebbenden. die op 18 December
1937 Jonger dan 25 jaar waren tot 3. en voor
hen. die toen 25 jaar of ouder, doch jonger dan
35 jaar waren, tot 5 jaar.
Lid 3 van artikel 13 bepaalt, dat de tegemoet
koming aan belanghebbenden, die bij de In
werkingtreding van deze wet 60 Jaar of ouder
zijn, in den regel zal worden verleend voer den’
duur van hun leven. De toepassing van deze
bepaling heeft nimmer tot bezwaren aanleiding
gegeven.
De minister stelt zich voor, dat de hierbe-
doelde personen in leeftijdsgroepen moeten
worden verdeeld en dat de omstandigheden van
elk» groep worden nagegaan.
Staat en gemeente te dien aanrien op zich
naman, nog veel ontbreekt. Br waren gemeen
ten. die de organisatie van de luchtbescher
ming nog moesten oprichten. De minister zit
daar nu achterheen. Vóór 1 Januari moeten alle
gemeenten een organisatie-plan by het Depar
tement hebben Ingelevevd, opdat begin 1939 ten
minste de organisatie gereed is. Dan aal er
persoonlijk contact warden gezocht. De cursus
sen voor de hoofden van diensten gaan voort.
De minister beeft de overtuiging, dat op de»
ingeslagen weg en met de uHgetMtatea* be
heer Coiyn by de algemeens beschouwingen
ingenomen: ik ben vryhandelaar en ik blijf
bet in principe, maar er la in de wereld om
ons heen iets veranderd. De heer Schilthuls
verklaarde zich ten volle bewust, dat de struc
tuur der goederen-productie en van het ver
keer der goederen in de wereld zóódanige ver
anderingen heeft ondergaan, dat het strijd-
tooneel zoodanig Is veranderd, dat men anders
middelen in het veld moet voeren. Van katho
lieke zijde werd de minister bijgevallen door
den heer van der Putt, die van het veroverer.
van nieuwe markten weinig heil verwachtte en
maar het liefst die tariefsverhooging zag komen
Zoo gauw mogelijk!
Betreft de gevraagde hulp niet werk in eigen
bedrijf, doch werk in loondienst, dan wordt deze
hulp verleend door werk op te sporen en de
plaatsing zooveel mogelijk te bevorderen. Hier
omtrent wordt voortdurend voeling gehouden
met de overheidsorganen, die hun bemiddeling
verleenen bij de plaatsing van personeel. Ten
einde plaatsing van belanghebbenden of hun
zoons te bevorderen. Is bijv, de maatregel ge
troffen, dat in de bestekken voor de Zuiderzee
werken bepalingen worden opgenomen, welke
aan de aannemers voorschrijven, behoudens bij
zondere omstsmdlgheden, een vastgesteld j>er-
centage der te wérk gestelden uit belangheb
benden of zoons van belanghebbenden te doen
bestaan.
Voor zoover zulks noodig is om een nieuwen
werkkring te kunnen aanvaarden, worden in
bepaalde gevallen verhuis- en andere kosten
vergoed.
Art. 6 voorziet ook in de mogelijkheid, dat
aan belanghebbende een toelage wordt verleend
in den vorjp van een bedrag ineens. Dit steun-
middel, dat reeds meermalen toepassing vond,
kan in bepaalde gevallen aanwezig zijn, indien
n.L daardoor de mogelijkheid ontstaat, dat een
belanghebbende elders een bedrijf kan vormen
of zijn bedrijf kan vervormen.
Credleten voor de verplaatsing of vervorming
van bedrijf, dan wel oprichting van een nieuw
bedrijf.
Nadat van nagenoeg alle belanghebbenden,
die te kennen hebben gegeven In eigen bedrijf
werkzaam te willen zijn, de mogelijkheid van
verplaatsing of vervorming van bedrijf, dan
wel oprichting van een nieuw bedrijf is onder
zocht, is gebleken, dat voor velen een vervor
ming van bedrijf dan wel de oprichting van
een nieuw bedrijf een gunstig resultaat kan
opleveren.
Voorkeur tot het kosteloos verkrijgen van
een vergunning tot uitoefening-van ds visscherij
op de afgesloten Zuiderzee.
Het bepaalde in art. 13 ven» de Zuiderzee
steunwet, volgens hetwelk aan belanghebbenden
in den zin dier wet voorkeur kan worden ver
leend tot het kosteloos verkrijgen van een ver
gunning tot uitoefening van de visscherjj op
de afgesloten Zuiderzee, heeft ertoe geleid, dat
deze door het domeinbestuur, waaronder de af
gesloten Zuiderzee thans als binnenwater res
sorteert, vrijwel uitsluitend voor de belangheb
benden in den zin van de Zuiderzeesteunwet is
voorbehouden en dat aan die belanghebbenden,
die een vergunning voor de uitoefening van deae
visscherjj kunnen tappen. deae vergunningeri
>KO6«eKX)6 ter oescniKittog woroen
DEN HAAG, 6 December 1938.
Stemmen is een kwestie van oefening, vond
Baron de Vos van Steenwyk. Als het maar
dikwijls moet gebeuren gaat het hoe langer hoe
vlugger. Op het laatst krijgt men er den smaax
van beet.' De N. S. B. volhardde in haar
politiek van obstructie. De man. waarvan velen
bulten de N. 8. B. nog gerulmen tijd aanna
men, dat hij óp een overtuigende en verstan
dige wijze weet op te treden, de heer van Ves
sem, ging met zijn flauwe, niet eens door hem
zelf uitgevonden spelletje voort met een pret
als waarmee gisteren-avond onze kinderen de
soms héél wat intelligenter spelletjes beoefen
den, die zjj van Sinterklaas kregen. Bij alles:
stemming. Al vóórdat de heer van Veasem het
vroeg had de Voorzitter een nummertje uit de
tus gehaald en alle leden stonden om het
spreekgestoelte heen om onder het ratelend
snel af lezen van de namen alsmaar: vóór, vóór
te roepen. In een wip verliepen de stemmingen.
Bij het laatste ontwerp je „het laatste!” riep
de voorzitter met een zucht van opluchting,
legde de heer van Vessem een verklaring af. die
een onverholen hoon Inhield voor-zijn medele
den: aangezien de heeren graag naar huis
willen, zullen wij hierover géén stemming vra
gen. DAt lieten de senatoren niet op zich zit
ten. Van alle kanten werd geroepen: stemming!
En nu las de voorzitter wéér de namen; maar
ditmaal tergend langzaam. Die namen zijn tóch
zoo lang in de eerste kamer: Janssen de Lim-
pens, van Voorst tot Voorst, van Basse van IJs-
selt enzoovoor: enzoovoort. Geen duimbreed
geeft de kranige president aan het kwajongens-
werk van deze schimpers op het parlementaire
stelsel toe
Tusschendoor kwamen een paar kleinigheden
aan de orde. Een naturallsatiekwestieiemand,
die krachtens wetsuitleg na indiening van zijn
naturalisatleverzoek bleek reeds Nederlander te
zyn, vroeg zijn 200 gulden terug. Hjj zal ze
niét hebben: Nederlanderschap krachtens na
turalisatie is van booger orde dan krachtens
een wetsuitleg, die bovendien zijn kinderen niet
tot Nederlanders maakt. De heer Blomjous
rond', dat de Staat een stuk grond in Tienge-
meten te goedkoop had verkocht. 'Minister de
Wilde vond van niet en daar bleef het by. En
tenslotte wilde de heer van Vessem graag bui
ten de schriftelijke gedachtenwisseling om
„Ik zal graag aan uw verzoek voldoen, mijn
heer van Vessem,” zei de Voorzitter. „Ik had
niet anders verwacht", zei de heer van Ve«em
weten waarom in de kazernes geen holle
steenen en balken worden gebruikt. Omdat die
duurder zijn, dan gewapend beton, antwoordde
l de minister, stemming
Met enkele afwijkingen naar beneden en naar
boven mag worden aangenomen, dat de nog
uit te geven boerderijen overigens een opper
vlakte liggende tusschen 30 en 5« ha. zullen
beslaan.
De werkzaamheden, voortvloeiende uit rtraf!
neering van de daarvoor nog In aanmerking
komende nronden worden. Inbegrepen het daar
voor noodige uitdiepen van slooten. bestemd
voor de geregeld bij de Cultuurmaatschappij
tewerkgestelde landarbeiders in de minder
drukke perioden. Sedert 1936 worden dan ook
geen dra in ee rings werken meer In werk ver-
schaffing uitgevuerd. Voor uitvoering In werk
verschaffing komt verder vrijwel uitsluitend in
aanmerking het diepspitten van zandgronden,
waar de klei kort onder de oppervlakte zit.
Het ligt niet in de bedoeling de in werkvem
schaffing in de Wieringermeer werkzame ar
beiders- te doen overgaan naar de Cultuurmaat
schappij. waar het aantal tewerkgestelden af
nemende is, noch te bevorderen, dat ay wor
den geplaatst in het particuliere bedrijf waar
in de eerste plaats werk gezocht ml woeden
voor de arbeiders, die bü de CullutiNnaotaelmp-
M batten dienst hemen
hier op excessen? Zijn de gebruikte oneerlijke
concurrentiemiddelen en zelfs de steeds toe
nemende expansie geen uitwassen, die een
ingrijpen rechtvaardigen De heer Schil thuis
drong aan op een tydelyke stopzetting van de
verdere uitbreiding dezer grootbedrijven.
Zoo was het al met al wel een .heerlijk
avondje” voor den middenstand.
Heeft dit onderzoek een gunstig resultaat, dan
kan aan den belanghebbende een toeslag wor
den verleend op zijn bedrijf sinkomsten, welks
toeslag een afloopend karakter heeft.
In vele gevallen werd dit steunmlddel toege
past.
Tot de belangrijkste groepen van personen,
waaraan een toeslag op het bedrijfslnkomen
wordt verleend, behooren: a. zij, die uitsluitend
de IJsselmeervisschery uitoefenen; b. zij, die de
IJsselmeervisschery tegelijk met een ander be
drijf uitoefenen; c. vlschventera; d. vischhande-
laren en vlschbewerkers
De eerste groep is de talrijkste. Toen de af
sluiting van de Zuiderzee was voltooid, had men
er rekening mee houden, dat de voornaam
ste vlschsoorten, waarop voorheen gevischt werd,
in de toekomst niet meer in de afgesloten Zui
derzee zouden voorkomen, t.w. haring, ansjovis,
bot en garnalen. Anderzijds stond vast, dat a»
afgesloten Zuiderzee, wanneer zij eenmaal zoet-
watermeer zou zijn geworden, voor de visacberij
r.ojt van beteekenis zou kunnen zijn. Qaarom
was het streven een zoo groot mogeiyk aantal
belanghebbenden en zoons van belanghebbenden
een volledig bestaan te verschaffen in de IJssel-
n.eer-visscherij.
De middelen, om het hierboven aangegeven
doei-te bereiken zijn:
le. opvoering van de productiviteit van het
TJsselmeer door het binnenlaten van glasaal
maatverhooging van visch en bescherming van
zcetwatervisch;
te. de bevordering van afzetmogelijkheden
(oiganisatle van afeet, wegruimen van handels-
belemmeringen)
3e bevordering van een doelmatige uitoefening
van het visschery bed rijf (credleten voor sche
pen, voor vlachtuig, voorlichting, Juiste beman
ning, tegengaan van ondoelmatige kapitaalsln-
vesteeringen)
Opgemerkt werd reeds, dat de steun een tijde
lijk karakter draagt. Hij dient overbodig te war
den door verbetering van de resultaten der vis
scherij. waartoe de hiervoor genoemde maatre
gelen strekken. De medewerking van het depar
tement van Economische Zaken (visacherijen)
is daarbij onontbeerlijk.
Toenadering der standpunten!
Over één kwestie werd vooral lang en breed
gesproken: de bescherming van den midden
stand.
Het is voor den middenstand nog lang geen
rozengeur en maneschijn. Er kwamen in het
verleden wel enkele belangrijke maatregelen
tot stand, de vestigingswet bijvoorbeeld^ maar
eer die wetten hun effect sorteeren. gaat zoo
niet een heele. dan toch een halve generatie
heen. En in dien tijd staat het verarmingspro
ces niet stil. Werd in 1935 van den zelfstan
digen middenstand getuigd, dat hij zoowel in
de stad als op het platteland geheel noodlij
dend is. werd in '36 geaegd, dat iedere-vesti
ging van een nieuw filiaal den economlschen
ondergang van enkele middenstanders onaf
wendbaar meebrengt, sindsdien veranderde in
den toestand niets wezenlijks. De heer Bachg
IRK.) produceerde eenige hoogst belangwek
kende cijfers over den toenemenden omgang
der gevaren, die den middenstand bedreigen
door den gestadigen groet van het aantal filia
len. In het winkelbedrijf, zei hjj:
•*sten in den lande. De tijd Is rijp voor
*n Algeheel geestelijk en moreel hersteL
***t niémand zich afzijdig houden van
®t aangevangen werk, opdat hij zich
niet ral hebben te verwijten de van God
*®geven genadenrijke kans onbenut
T°orbij te hebben laten gaan.
den
van
geest
’’’ehtvaardigheld
deze leden van de Rechterlijke Macht
^“vdeelen, zoo oordeelen er velen van de
be*t<n den lande. De tijd is rijp voor
Daar de Zuiderzeesteunwet primair beoogt het
bieden van hulp aan de Zuiderzeevisschersbevol-
king by het zich verwerven van een werkkring
en eerst secundair het verleenen van geldelijkc
tegemoetkoming. Indien voldoende middelen tot
levensonderhoud aan belanghebbenden gaan
ontbreken, zal eerst een overzicht gegeven wor
den omtrent de maatregelen op primair terrein
(a) om dan daarna op de materie van gelde
lijke tegemoetkoming (b) eenigszins uitvoerig
in te gaan.
De maatregelen betreffende hulp bij het zich
verwerven van een werkkring.
Hiertoe behooren: 1. Hulp bij opleiding. 3.
Hulp bij het zich verschaffen van een werkkring
den meest ruimen zin. 3. Het verleenen van
ciedlet voor de verplaatsing of vervorming van
bedrijf, dan wel de oprichting van een nieuw
bedrijf. 4. Het verleenen van voorkeur tot het
kosteloos verkrijgen van een vergunning tot uit
oefening van de visscherij op de afgesloten Zui
derzee.
Hulp by opleiding
Art. 5 der wet spreekt in de eerste plaats van
nijverheidsonderwijs, terwijl voorts de mogelijk
heid is geopend voor hulp aan belanghebbenden
en hunne kinderen, indien zij zich wenschen te
btkwamen voor eenlg handwerk, ambacht, be
drijf of eenigen anderen werkkring, waarin hei
nijverheidsonderwijs niet kan voorzien.
In den loop der jaren is hiervan een ruim
gebruik gemaakt.
De minister is van oordeel, dat In de tot nog
toe gevolgde toepassing van dit steunmlddel
geen wijziging behoeft te worden gebracht.
Hulp ter verkrijging van werk in den meest
ru!men zin.
Op de keuze van den vorm, waarin tegemoet-
komitN ter verkrijging van. werk, wordt verleend,
is van grooten Invloed, of de belanghebbende
verlangt werk in eigen bedrijf dan wel in loon
dienst van derden.
Betreft de aanvrage hulp ter verkrijging van
werk in eigen bedrijf, dan wordt in de eerste
plaats de mogelijkheid van de verplaatsing ol
de vervorming van ‘t bedrijf, dan wel oprichting
van een nieuw bedrijf onderzocht.
in 1983
In 1933
in 1934
in 1935
in 7936
in 1937
in 1936
(1ste helft)
rje ondergeteekenden, allen leden der
Rechterlijke Macht, gevoelen zich ge
drongen, zich eerbiedig tot Uwe Majes
teit te wenden om te getuigen van de
diep gevoelde dankbaarheid en volkomen
instemming, waarmede zij kennis hebben
genomen van Uwer Majesteits oproep tot
noreele en geestelijke herbewapening.
Van de noodzaak, dat eerlijkheid,
vertrouwen en liefde richtsnoer worden
van ons aller denken en handelen, zijn
Hj met Uwe Majesteit ten volle over
tuigd.
Het wil hun voorkomen, dat dit even
zeer geldt voor de nooden binnen den
kring van eigen volk als voor die daar
buiten, in de verhoudingen tusschen de
volkeren onderling.
Hetgeen de ondergeteekenden in hun
ambt dagelijks waarnemen, heeft hen
doen zien, dat bepaaldelijk ook voor den
nood binnen eigen kring moreele herbe
wapening de eenige uitweg is.
Misdrijven vinden hun oorsprong in
het tekort schieten van opbouwende
moreele elgenschajipen b|l den dader,
meermalen in zelfzuchT'b'ij anderen te
vens.
Niet het snelverkeer eischt dagelijks
menschenoffers, maar het egoïsme en
gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel
bü de weggebruikers.
Scheidingen, in steeds groeiend aantal,
zijn vrijwel steeds de oogst van gebrek
aan ware, opofferende liefde en zelfver
loochening. Nog veel meer huwelijken
mislukken door dezelfde oorzaken zonder
dat wettelijke scheiding volgt. Het schei-
dingsproces is veelal een tooneel van
feilen haat en grove zelfzucht, een oorlog
in het klein, waarin de kinderen mede
betrokken worden.
Deernis en bezorgdheid vervullen den-
gene, die zich den verderen levensweg
van zulke kinderen tracht in te denken.
Doch ook in het algemeen leveren de
rechtsoekenden niet zelden het beeld op
van menschen. voor wie zelfzucht, ver
blindheid en de moeilijkheid om ongelijk
tè bekennen, daarin soms nog door
echtgenoot of familie gestijfd, in den
weg staan om te komen tot een oplos
sing, die beantwoordt aan de elschen van
eerlijkheid, onzelfzuchtigheid en liefde.
Het is niet voldoende, al ware dit mo-
geljjk, alle geschillen volkomen juist te
beslechten. Geen vonnis neemt de mo
reele oorzaken bij de partijen zelf weg.
De verbittering Jegens de wederpartij
blijft, bij den overwinnaar zoowel als
bij den overwonnene. Alleen een omme
keer in de harten der menschen kan de
grondslag zijn voor een werkelijke op
lossing van allen nood. En dit geldt niet
alleen voor hen, die procedeeren. De
rechtzaal toont geen op zichzelf staand
beeld, maar slechts den neerslag van de
moreele opvattingen in ons geheele volk.
Het is dan ook mede op grond van
hunne ambtelijke ervaring, dat de on
dergeteekenden zich in dezen achter Uwe
Majesteit scharen In de diepe overtui-
Png, dat moreele en geestelijke herbe
wapening voor cms volk een dringende
noodzakelijkheid is.”
Wel ligt het in de bedoeling in de eerst
komende twee jaren een honderdtal bedrijfjes
van ongeveer 10 ha. te verpachten, waarvan
vijftig zullen kunnen worden bestemd voor uit
gifte aan arbeiders, die aan het m cultuur
brengen van de Wieringermeer hebben medege
werkt, en door arbeidzaamheid en spaarzaam
heid zich een bedrijfje hebben waardig ge
toond. Deae bedrijfjes zullen worden bestemd
voor het gemengde akkerbouw- en veeteelt
bedrijf. Voorts wordt de mogelijkheid over
wogen de resteerende vijftig bedrijfjes voor
het gemengde akkerbouw- en tuinbouwbedrijf
te bestemmen voor daarvoor in aanmerking
komende bekwame tuinders uit de noodlijden
de tuinbouwgebieden in de omgeving.
Dan wat de luoMbeecheeming betreft, de
Regeering kan het standpunt niet verlaten,
dat te dien aanzien leder burger particulier een
plicht heeft. Ieder man heeft den plicht alles
te doen, wat in z(jn vermogen ligt oen zijn
vrouw en zijn kinderen te beschermen tegen
gevaren. Dien plicht kan hjj niet op de Staats-
overheid afwentelen. De Staateoverheid moet
allee doen, wat in haar vermogen ligt om hem
te helpen, hem vóór te lichten, de organisatie
te scheppen, waarvan hij deel kan uitmaken,
doch primair is de burger aetf verantwoorde
lijk.
Intusechen: de Septemberdagen hebben <M-
Hoorden wij verleden jaar, aldus de minis
ter. vrijwel uitsluitend critiek op-de vergaande
bemoeiing der Centrale Overheid met de ‘fl-' “delijk aangetoond, dat óók aan datgene, wat
nanciën der gemeenten, dit jaar spreken wij
reeds over een toekomstig herstel der gemeen
telijke zelfstandigheid. Dat werd mogeHJk door
dat de Centrale Overheid tot dusverre zoo sterk
ingreep en aandrong op bezuiniging. Daardoor
immers werd verkregen, dat het totaal reëel
tekort der gemeentelijke financiën in Neder
land zich in voortdurenjl dalende lijn beweegt.
In 1936 stond dit tekort nog op 40 mikioen.
in 1937 daalde het tot 39 millioen en. wanneer
de teekenen niet bedriegen, aal het In 1989 niet
meer dan 35 millioen bedragen. Ware die
De sluizen der parlementaire welsprekend
heid staan open. Een vijftigtal afgevaardigden
zullen b(j .Economisch^ Zaken” en desaelfs
onderdeden het woord voeren. En het eerste
tien, of twaalftal heeft in deae avondvergade
ring zijn beurt reeds gehad.
Daarbij bleek één ding heel duidelijk: op
mkele punten, die vroeger hevig werden om-
i streden, komen de dogmatische meenlngs-ver-
I schillen niet meer in die mate als vroeger tot
I uiting. Vrijheid en overheidsbemoeiing, daar-
I over mócht In vroeger jaren een principieele
I tegenstelling leven, in de omstandigheden van
I thans vraagt vrijwel leder afgevaardigde vooi
I één of ander onderdeel van het bedrijfsleven
I een beetje overheidsbemoeiing, een beetje steun
van vadertje Staat. Waarbij uiteraard niet
allen zoover gaan als de heer Weltkamp. die
I een heele her-orienteering van de vaderland-
sche bodemjiroductie vorderde en met een
zeker geweld de loonen en salarissen, de so
ciale voorzieningen en de vaste lasten naar
beneden wenschte te drukken om weer terug
I te keeren tot het peil van voor den oorlog, die
I een loongeljjkheid wilde forceeren tusschen de
stedelingen en de plattelanders I Maar eenigen
steun vroegen zij toch bijna allen. Voorde havens,
I de boeren, de middenstanders, de Industrie
vestiging en zoo al meer.
De geesten naderen elkaar onder den druk
van de feiten.
6ok op het terrein van de handelspolitiek.
I Men maakte zich wel hier en daar een weinig
I bezorgd voor het lot van onzen export: als wij
Invoerrechten gaan heffen, zal dat onze expert-
I positie dan niet verzwakken, vroeg de heer v. d.
I Heuvel (AR.) die ook meende, dat onze pro-
I ductiekosten nog te hoog zijn in vergelijking
I met België bijvoorbeeld. En de heer Schilthuls
I (V.D.) vreesde ook. dat de bescherming van de
industrie op de binnenlandsche markt gemak-
keljjk In tegenstelling zou komen met de be-
I vordering van den uitvoer. Maar men erkende
toch algemeen een groote redelijkheid in de
houding van de Regeering. Ook hierin ging dc
I heer Weltkamp (CM.) het verst, door met een
soort leedvermaak te constateeren, dat Hol
land. het bolwerk van den vrijhandel, wias ge
vallen en dat men hier weer op de oude be-
I proefde wijze maling toonde te hebben aan de
I theorie, zoodra eenmaal de harde werkelijkheid
I ertoe dwong andere wegen te bewandelen om
het vaderlandsche welzijn te behartigen. De
tóch al kolossale boezem van dezen ouden
agrariër zwol, bij de gedachte dat de bescher
mende politiek nu toch de veste was binnenge
haald. Maar ook de heer Bakker (CM.) stelde
zich onverholen op het standpunt, door den
Nóch tegen dit gevaar, nóch tegen het gevaar
van de andtee grootbedrijven, dat eveneens
groeit de heer Van der Putt wees er op,
dat de Unllevrf in één Jaar 86 mRlioen be
steedde aan het „verwerven van nieuwe kapl-
taalwaarden”, dat beteekent practisch aan het
opkoopen van kleinere bedrijven wordt de
middenstand beschermd door de bestaande be
palingen. Daarom drongen niet alleen de hee
ren Bachg en Van der Putt, gesteund door den
heer Stumpel die het nog tegen het ca
deaustelsel opnam maar ook de heer SchUt-
huls (V.D.) aan op bescherming van den mid
denstand tegen de voortwoekerende concen
tratie. In het buitenland zien wij een ware
phalanx van maatregelen in dezen geest, zei
de heer Bachg. Tzjecho-Slowakije, Frankrijk,
België, Denemarken, de Vereenigde Staten en
zelfs Zwitserland hebben een wetgeving in
dien geest tot stand gebracht. Wachten wij dan
der centrale voogdij van de Regeering geen
sjirake kunnen wezen. Die centrale voogdij
heeft niet zonder onvolkomenheden gewerkt,
heeft vele aanknoopingspunten geboden voor
rechtvaardige critiek, doch ware dit niet zoo,
dan zou er geen enkele reden bestaan om tot
dc gemeentelijke zelfstandigheid terug te kee
ren. De centrale voogdij was alleen voor abnor
male omstandigheden bedoeld en terwijl reeds
dit jaar de teugels meer werden gevierd, dan
verleden jaar, vindt de Regeering In de dalen
de tendenz van de tekorten-cijfers aanleiding
om zich te zetten aan het ontwerpen van een
regeling, die den gemeenten het bedrag van 35
millioen, dat zti in 1939 waarschijnlijk te kort
zullen komen, naar objectieve nonnen toe
voert. Daarmee zal niet opeens de héële
autonomie terugkeeren een kleine reserve
voor gemeenten, die In nood blijven verkeeren
tal nog niet kunnen worden gemist doch
binnen enkele Jaren moet het megeWk ztyei dit
einacFoe i Deretwcw
Aan de memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer nopens het wetsontwerp tot
vaststelling van de begrooting van inkomsten
en uitgaven van de rijksaideellng van het
openbaar lichaam „de Wieringenheer” voor
het dienstjaar 1939 is het volgende ontleend:
Met voldoening heeft de minister van Water
staat' kennis genomen van de door vele leden
uitgesproken waardeering voor den door het
bestuur van „de Wieringermeer” verrichten
arbeid.
Ten aanzien van de samenstelling van de
bestuurscommissie, worde er aan herinnerd,
dat by het vaststellen van de wet op het open
baar lichaam het nieuwe gebied werd beschouwd
als nog niet rijp voor vorming van een nor
male gemeente.
De minister kan niet toegeven, dat de be
stuurscommissie „te conservatief” is samen
gesteld.
By deae benoeming is zooveel mogelyk re
kening gehouden met de politieke inzichten
van de bewoners van „de Wieringermeer”. Zoo
is, in tegenstelling met hetgeen in het vocr-
loopig verslag werd verzekerd, een der leden
den sociaal-democratischen beginselen stellig
toegedaan.
De wet laat uitbreiding van het aantal leden
niet toe en hiertoe bestaat alleen reeds wegens
den beperkten duur van den arbeid der be
stuurscommissie geen genoegzame reden.
De elschen, waaraan gegadigden moeten vol
doen om voor bet pachten van een boerderij 1»
aanmerking te komen, worden Jaariyks bekend
gemaakt In den vorm van een prospectus, dat
op aanvraag aan een ieder, die voor het pach
ten van een bedryf in de Wieringermeer be
langstelling toont, gratis wordt toegezonden.
Hoe de verdeellng van deze gronden in boer
derijen zyn zal, kan thans nog niet nauwkeurig
worden aangegeven.
e oproep van H. M. de Koningin tot
moreele en geestelijke herbewape-
Lxning waarbij Zij Haar hooge in-
•tenuning betuigde met het desbetref-
Jencie manifest van vele prominente
fl-uren uit ons land, is ook aan de Rech
terlijke Macht niet onopgemerkt voorbij-
•egaan. Zooals wij onlangs hebben be
richt, hebben een aantal prominente
pcror^nlijkheden uit de kringen van
en tribunaal een adres aan H.
Majesteit gericht, waarin zij den ko-
pinklijken oproep tot moreele en geeste-
jyte herbewapening met hun in de
Xgeüjksche rechtspracttfk opgedane
ervaring op treffende en overtuigende
gjjze onderstrepen. In zijn geheel luidde
dit adres als volgt:
X T U op Initiatief van het R. K.
JV Werkliedenverbond met instem-
ming van het Hoogwaardig Epis
copaat een modem georganiseerde actie
voor het verwezenlijken van een nieuwe
gemeenschap op de beginselen van
«Quadragesimo Anno” is ingezet, heeft
dit adres van leden der Rechterlijke
Macht een bijzondere en actueele betee
kenis, want hier zijn mannen aan het
•oord, die door hun functie dagelijks
ta nauw contact komen met wat wij
zouden kunnen noemen de kwalen van
onzen tijd. Ondanks hun zeer uiteenloo-
Pende denkrichting en levensopvatting
zijn zjj tot het gemeenschappelijk Inzicht
gekomen, dat moreele en geestelijke
herbewapening voor ons volk een drin
gende noodzakelijkheid is en dat deze
noodzakelijkheid tot moreele en gees
telijke herbewapening evenzeer voor de
nooden binnen den kring van eigen volk
Al» voor die daarbuiten, in de verhou
dingen tusschen de volkeren onderling,
teWt. Hier vindt het R. K. Werklieden
verbond een groep van voor het meeren-
deel niet-katholieke medestanders, die
krachtens hun hoogstverantwoordelijke
en op het volksleven grooten invloed
oitoefenende functie waardevollen en
effectieven steun kunnen verleenen bij
innerljjken en uiterlijken opbouw
een nieuwe gemeenschap in den
van eerlijkheid, goede trouw,
en liefde. En zooals
Koeasm voor si
voor een geldelMke teeeBtoetteoméng inJ„v,‘rPufhyn6Ny.£M
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 6 December 1938.
Maak er geen spelletje van. Excellentie, zei
de heer VAN DER PUTT (R.K.), toen hij het
over de bescherming van de burgerbevolking
tegen gevaren uit de lucht had. Laat het Rijk,
indien het de organisatie van deze bescherming
aan de lagere organen wil overlaten, niet maan
den en maanden met zyn beslissing en met de
goedkeuring van begroetingen traineeren, niet
zóó weinig toeschieteiykheid aan den dag leg
gen, dat de maatregelen, die tenslotte getroffen
kunnen worden, practisch weinig of geen effect
sorteeren. Laat dan degenen, die hun kradhten
aan de luchtbescherming willen geven, niet
sigaren hoeven te verkoopen, om met zulk een
leurderii aan het benoodigde geld te komen!
Laat het dan niet voorkomen mevrouw Mac
kay (CM.) we*« verleden week ook al in die
richting dat de gemeentebesturen geen
leidraad kunnen vinden of krijgen, omdat die
in een der laden van bet departement ligt.
Maak er geen spelletje van. Excellentie, be
toogde ook de heer IJSSELMUIDEN, die de
burgerwachten in hun tegenwoordigen vorm wel
wat al te veel op soldaatje-spelen vond lijken.
Die organisatie werd in 1918 opgericht als een
spontane groepeering van de gezagsgetrouwe
burgerij tegen een golf van opstandigheid.
I Thans staat vrijwel de heele bevolking aebter
VFffnonFJV d* “en te veel eer bewijst door
dAArvoor alléén de burgerwachten in leven te
°°C«MCH, (rinterto) 6 Dec Kort ge- houden. Het is in strijd met de zuinigheid deae
M in den provincialen raad te Goderich organisaties te laten voortgaan met hun zol-
•®*wmlg een besluit aangenomen, waarbf) daatje-spelen. Voor hen moet een nieuwe taak
op straffe van opsluiting, verboden is zich •orden gezocht in de verzorging van de lucht-
rtrmt te. vertonnen met een snor, wdke I bescherming.
met. die jan BMMk.