ONS BLAD
Duitschers bij de betoogingen
te Napels
Spaak nam nog geen
beslissing
Het Lagerhuis bespreekt de
koloniale kwestie
ST.WILUBRORDUS
8
i
i
Het nieuws van heden
NATIONALE COLLECTE
ETER
DE BARO
RA TUNIS EN CORSICA
NU OOK DJIBOETI
ENGELAND STAAT GEEN
GEBIED AF
H V. NEDERL.VERZ.M'J.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 58
De anti-Joodsche
De Dingaanstocht
decreten
Stappen te Berlijn
Vier Duitschers aangehouden
Welvaart voor allen
102,JARIGE OVERLEDEN
J»
Steunt Dultschland de eischen der
Italiaansche irredentisten?
Duitsch-Italiaansche
besprekingen
Nieuwe arrestaties bij
de Ijzeren Garde
Het Belgische Kabinet heeft niet
tot aftreden besloten
„Ieder kan nu rustig
nadenken”
De visch voor den
Heer Keizer
Een late arrestatie jp
Hongarije
Zwitserland en het
vluchtelingenvraagstuk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Een verklaring van
MacDonald
Wy zyn niet bereid aan anderen
de zorg over te dragen over
volken, waarvoor wy ver
antwoordelijk zyn”
De hoofdstraten van Kopenhagen worden in verband met het naderende Kerstfeest
met groen en licht versierd
Britsche onderdanen worden er
door getroffen 5.
DONDERDAG 8 DECEMBER 1938
caTHARUNESINGEL4ö UTRECHT
Verschillende tegenbetoogingen
Tegenbetooging te Straatsburg
GRACIETTA
Joh. Lauwers - Opticien
Incidenten in Tunis
-
K.'
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
iwd;
de anti-
«t-
üke
M
-yp-c"
•7
De kinderen van Koning Leopold van België tijdens het spel. Boven Kroon
prins Boudewijn in zijn miniatuur-auto; onder: Prinses Josephina Char
lotte, Kroonprins Boudewijn en Prins Albert
De .Reiger” te Woensdagmiddag 14.37 uur
(Ned. tijd) te Cairo geland.
Op den leeftüd van 103 jaar te de oudste In
woonster van Apeldoorn, mevrouw de weduwe
J. Gerse-van Voorden, overleden.
Het Britsche Lagerhuis bespreekt het
koloniale vraagstuk.
Het Belgische kabinet voorloopig nog
niet demissionnair.
Stand op Donderdag »w VJ».: 75L3
Vorige stand: 7M
nbw
ring
het
Itter
K.
zin.
■D.
no
den
ds-
vsn
trsl
BOEKAREST, 7 Dec. (Reuter). Opnieuw
zijn 25 leden van de verboden .JJzeren Gar
de" gearresteerd naar aanleiding van den
aanslag op kolonel Christescoe, den presi
dent van de militaire rechtbank te Czer-
nowitz, die door schoten werd gewond.
BOEDAPEST. 7 Dec. (Havas) Op het door
Hongarije terugverworven gebied zijn negen le
den van het roode Hongaarsche leger van Béte
Kun gearresteerd, die er van beschuldigd wor
den, tijdens een gevecht tusschen soldaten en
gendarmen in 1919 twee gendarmen te hebben
gedood. Het ondersoek zal geleid worden door
den gendarmeriepost, waarvan de destijds ge-
doode gendarmen deel uitmaakten.
Te Sapeh (Bima) zijn 117 inlandsche
woningen afgebrand.
o
O».
Ung;
I er.
rooo
«tel.
«X*
het
rüke
erde
ükt,
We-
waarvoor wü verantwoordelijk sjjn, hetsjj
als koloniale mogendheid, hetsjj als man
dataris (toejuichingen).
De meening Is in ieder deel van het
Huis uitgesproken en wordt gedeeld door
de regeering.
MacDonald, sprekende namens de regee
ring, zeide niet te gelooven, dat er thans
een bevolkingsgroep in Engeland is, welke
bereid is aan eenig ander land de zorg
De Tweede Kamer heeft de begrooting
van Binnenlandsche Zaken z.h.st. aan
genomen.
Het is ondenkbaar, aldus Noel Baker, dat
aan lieden, die leder gebod van God en
de menschen verscheuren, het lot van zwak
kere volken kan worden toevertrouwd.
Naar onze meening is het vaststaand, dat
Inheemsche bevolkingen niet moeten worden
uitgeleverd als deel van een diplomatieken koop
door een buitenlandsche mogendheid. Indien
de bevolking in deze koloniale of mandaatge
bieden gevraagd sou worden of zü sou wll-
]ca worden overgegeven aan Hitler, bestaat et
Het Britsche Lagerhuis heeft zich in de
sitting van Woensdag bezig gehouden met
het koloniale vraagstuk.
Noel Baker (Labour) diende een motie
in, volgens welke naar de meening van het
Huis geen herverdeellng van koloniaal of
mandaatgebied kan geschieden sender de
toestemming der bewoners
MacDonald liet uitkomen, dat het Huls de
juiste bewoordingen van de motie moet bezien.
Wjj moeten overwegen, welken indruk die motie
op de wereld zal maken, wanneer zij morgen
leest, dat zij door het Huis is aangenomen en
in het bijzonder hoe zü zou worden opgevat
door de volken van onze koloniën, wier toekomst
wij bespreken.
Ik zeg zonder aarzelen, dat de volken van
deze koloniën de aanneming van de resolutie
met verontrusting zouden bezien. Zü zou niet
een onzekerheid wegnemen, doch onzekerheid
voegen bü de reeds bestaande.
Vervolgens overgaande tot een bespreking van
den tekst der resolutie, zéide MacDonald: Ik
kan in het tweede deel der resolutie niet om
schreven vinden of de toestemming der bewo
ners wordt veretecht of zelfs, dat met wenschen
der bewoners-zal worden rekening gehouden.
Het Nederlandsch Jeugdleidersinstituut ont
ving Woensdag wederom een aantal machti
gingen, waarop vermeld het resultaat van de
collecte voor vervolgden om geloof en ras in
eenige tientallen plaatsen. Het totaal bedrag te
daardoor gestegen tot 368.000. Van nog 200 ge
meenten moeten de resultaten binnen komen.
In de motie wordt nog gezegd, dat bet eerste
doel der koloniale politiek moet zjjn welvaart te
brengen aan de inheemsche bewoners. Waarom
alleen aan de inheemschen? vroeg MacDonald.
Br zjjn ook andere bewoners: Europeanen, In
diërs, Arabieren en anderen. Juister zou zjjn ge
weest te zeggen, dat het eerste doel der kolo
niale politiek te welvaart voor alle bewoners
der koloniale gebieden. Groot-Brittannië heeft
tientallen jaren geleden de politiek aanvaard de
belangen van alle volken der koloniën te be
vorderen.
In sommige koloniën, zooals Ceylon, gaat de
vrijheid reeds zeer ver. Het kan nog geslachten
of zelfs eeuwen duren voor sommige volken in
sommige deelen van het koloniale rijk
tot volkomen zelfbestuur komen, doch het te het
voornaamste doel van onze politiek, zelfs tegen
over de achterlijkste volken van Afrika, hun
steeds te leeren en aan te moedigen in staat te
zijn wat meer op eigen beenen te staan. Mac
Donald besloot met te zeggen, dat de liefde van
ons voor vrijheid niet alleen voor ons zelf, doch
voor anderen te.
De Labour-motie werd hierop verworpen
met 353 tegen 137 stemmen.
geen twijfel over hoe het antwoord zou zijn.
Dit land moet bewijzen, dat het ons
ernst was, toen wij zeiden, dat wij de be
schermers voor de koloniën waren en wij
konden ‘dat doen door het mandaatstelse)
te aanvaarden.
Vier Roemeensche staatsburgers, behooren-
de tot de Duitsche minderheid, zijn gearres
teerd wegens verdachte actie. Een hunner bleek
in het bezit te zijn van een code, waarvan hü
het gebruik niet kon verklaren.
Tegen half zes te te Brussel een kabinets
raad bijeengeroepen.
Na de bijeenkomst van bet kabinet werd het
volgende communiqué gepubliceerd:
„De kabinetsraad heeft den polltieken toe
stand bestudeerd en verscheidene adminis
tratieve kwesties behandeld. Het kabinet komt
Vrijdag opnieuw bijeen.”
De regeering was dus niet demissionnair.
Vóór de bijeenkomst had Spaak een onderhoud
met drie gedelegeerden van het bestuur der
socialistische partij. Daas hadden er bij den
premier op aangedrongen, dat de regeering den
toestand opnieuw sou bestudeeren en elk be
sluit zou uitstellen. Dit verklaart, waarom de
regeering niet te afgetreden.
Ongeveer 2500 Duitschers van de drie Duit-
«che schepen „Der Deutsche", „Ozeana" en
„Sierra Cordoba” namen aan de betoogingen
deel
Gezamenlijk trokken zij naar het Fransche
consulaat, dat door troepen bewaakt werd.
Zingend en schreeuwend trokken zij daarop
naar da prefectuur en het bureau der faacte-
Uache partij, waar zü zich na nieuws betoogtn-
gen eindelijk verspreidden
van Jassy, die een toonaangevend lid is van
het „Bataljon des doods” oer „Ijzeren Garde”,
welks leden zich „broeders in het kruis” noe
men. Men zegt dat Stanescoe zich naar Czer-
nowitz heeft begeven en twee studenten van
de hoogeschool heeft trachten over te halen
Christescoe te vermoorden.
Te Czernowitz zijn dertien personen gearres
teerd, die er van worden beschuldigd, aan
de samenzwering tegen Christescou te hebben
deelgenomen nJ. 13 studenten en een leeraar,
en te Cluj nog 11 personen, die, naar men
meent, deel uitmaakten van een groep, welke
zou hebben geloot om dengene aan te wijzen
die de schoten op den rector van de unlversi-
teit van Cluj moest lossen.
BRUSSEL, 7 Dec. (BelgaJ Vanmiddag
gingen in de wandelgangen van het Bel
gische parlement geruchten, volgens welke
de regeering-Spaak hedenavond haar ont
slag zon aanbieden. Deze geruchten werden
echter niet bewaarheid.
Noel Baker' deed uitkomen, dat zijn motte
niet van toepassing was op streken, waar de
bewoners rijp of vrijwel rijp voor zelfbestuur
zijn. Daarom schakelde hjj Indlë, Ceylon, West-
Indië en andere streken uit. Indien zij echter
zou worden toegepast op alle koloniën, zou
den andere mogendheden hun rol spelen.
In Roemenië werden opnieuw leden der
Ijzeren Garde gearresteerd.
Duitschers namen deel aan
Fransche betoogingen te Napels.
MÜNCHEN, 6 Dec. Een vteéhhandelaar in
het Noorden van Dultschland te de trotsche
eigenaar geworden van een brief van den par
ticulieren secretaris van den Koning van Italië,
zulks door een vergissing van de posterijen.
Hy deed een brief op de post voor een zekeren
heer Keizer te Rome, een plaatsje in Pommeren,
met een offerte van twee kisten haring tegen
een uiterst billijken prijs. Een beambte van de
Duitsche P.T.T. zond het schrijven echter naar
Italië, waar het terechtkwam bij den Koning
van Italië en Keizer van Abessinië
Tot zijn groote verbazing ontving de hande
laar eenigen tijd later een antwoord van den
Italiaanschen vorst, waarin deze hem bedankte
voor het vriéndelijk aanbod, doch mededeelde,
dat hü er geen gebruik van zou maken.
BBRUJN, 7 Dec. (Reuter). De Britsche zaak,
gelastigde te Berlün heeft stappen gedaan bil
het Duitsche ministerie van Buitenlandsche
Zaken inzake het eigendomsrecht van Britsche
Joden in Dultschland.
Het antwoord van de Duitsche regeering is
naar Londen gezonden en voor zoover men
weet, kan het bevredigend worden geacht.
Ook de Amerikaansche ambassade heeft zich
opnieuw tot de Duitsche regeering gewend en
aangedrongen op bescherming van Amerikaan
sche rechten en belangen. Zü heeft betoogd,
dat de jongste decreten betreffende den Jood-
schen eigendom niet moeten gelden voor deze
Amerikaansche belangen. Een Duitsch antwoord,
aldus meldt het ministerie van Buitenlandsche
Zaken verder, te nog niet ontvangen.
Te Berlün geeft men algemeen toe, dat de
Joden, die geschikt zün voor den arbeid en
door de' laatste economische maatregelen vooi
rekening van de maatschappelüke steunlnstel-
lingen dreigen te komen, in arbeidskampen te
werk zullen worden gesteld. In kringen der na-
tionaal-socialtetische partü te men van mee
ning, dat deze Joden in geen geval aanspraak
kunnen maken op steun der Duitsche sociale
instellingen.
Velen zullen tegen het einde van het Jaar
zonder onderdak en middelen zjjn en derhalve
overweegt men hen in arbeidskampen büeen te
brengen. Intusschen zün deze vermoedens niet
officieel bevestigd.
eenstemmig de ernstige anti-Itallaansche inci
denten te Tunis af, die naar hun zeggen blük-
baar met medeweten der autoriteiten plaats
vonden, en ook werden uitgelokt door een pers
campagne. Vijftig Italianen zouden zün aan
gevallen en mishandeld, en zü die zich verzet
ten werden gearresteerd.
Te Florence demonstreerden studenten tegen
de antl-italiaansche betoogingen en uit sym
pathie voor de Italianen te Tunis, op Corsica
en te Nice.
HlNGf N TOT f IK BIDRAG
V«r1e9»***oo,d,9*,$ 9*vri*9<1
Tot de gearresteerden behoort Stanescou
een student in de rechten aan de unlversiteit
Volgens United Press trokken te Straatsburg
Woensdag studenten uit den Elzas in op-
toch door de straten der stad, roepende:
„Wü willen Sardinië, wü willen Sicilië”. De
politie verspreidde de betoogers. zonder dat het
tot Incidenten kwam.
Vervolgens zonden de studenten aan Daladler
het volgende telegram: „Studenten van dgn El
sas beantwoorden de Itallaanache anti-Fran-
sche demonstraties, geven met den meesten na
druk uiting aan hun verontwaardiging en ver
zekeren hun innige gehechtheid aan Frankrük'.
HOME, 7 Dec. (Stefani). Studenten en
leerlingen van middelbare scholen te
Genua en Palermo hebben eveneens tegen
de betuigingen van trouw aan Frankrük
te Tunis en Corsica betoogd. Zü drongen
„men voor de consulaatsgebouwen van
Frankrijk, welke een extra bewaking ge
noten, riepen „Duce", „fascisme” en zongen
de „Gtovinezza”.
Vanavond heeft Spaak tegenover de Journa
listen een verklaring af gelegd, waarin hü onder
meer zeide: Iedereen kan nu rustig nadenken.
Er te nog altüd een regeering, die in de Kamer
een groote meerderheid heeft verworven. Er la
dus geen haast. Het te echter zeker, dat de
regeering gewüzigd moet worden. Het te moge-
HJk, dat Ut neg een liberaal zal uitneodigen tn
het kabinet zitting te nemen Het parlement
blüft nog veertien dagen büeen.
buitenlandsche
worden be
de etech van
Hitler, dat vroegere Duitsche koloniën moe
ten worden teruggegeven. Veel kan aan
weerszijden worden gezegd over de uitleg
ging van verdragzpunten, doch bü artikel
11* van het verdrag van Versailles heeft
Dultschland aan de geallieerde en verbon
den mogendheden al zün rechten en aan
spraken op zün overseesche bezittingen
afgestaan en dat artikel te absoluut be
slissend (kreten van goedkeuring) en
moet hier aan toevoegen, dat het niet aan
de overweldigers van Oostenrijk en de
overwinnaars van München, die veilig de
moraliteit kunnen tarten, past te bepalen
waarop dese te gebaseerd.
Het te in het Hebt van dese feiten, dat
alle groote kwesties van
politiek opnieuw moeten
schouwd, niet het minst
LONDEN, 7 Dec. Reuter meldt, dat de
Britsche ambassadeur te Berlün er het
Foreign Office van in kennis heeft gesteld,
dat zekere poederen, behoorende aan Brit
sche onderdanen, getroffen warden door het
laatste decreet tegen de Joden in puitach-
land.
De te Danzig verschünende „VorjXKten”.
welk blad goede betrekkingen met de Wilhelm-
«trasse onderhoudt, bevat een artikel, dat een
aanwijzing schünt te vormen, dat Dultschland
de Italiaansche irredentistteche etechen steunt
Het argument van Rome, aldus het blad, te,
dat de waardigheid van het imperium etecht
dat zjjn eigen lands’ieden bulten de grenzen
tan den Staat en het Italiaansche grondgebied,
todien noodig, onder zün bescherming moeten
worden genomen. Deze noodzaak blükt volgens
da Baliaaasehe argumenten te bestaan. Het
fascistische Italië vertegenwoordigt zoodoende
net standpunt, dat ook de politiek van het
oatlonaal-soclallstlsche Dultschland te.
Ook te Bologna en Ancona hebben studenten
oetoogingen gehouden.
Hi Duitsche kringen te Rome geeft men
rolgens Reuter toe, dat ue Duitsche ambas
sadeur Maandag een onderhoud met Ciano
heeft gehad, waarbij de betooglng in de
Italiaansche Kamer ter sprake is gekomen
Men verwacht, dat deze week nog verdere
besprekingen zullen worden gevoerd.
Men meent te weten, dat Dultschland voo.--
«tsnder is van een schikking op den grondslag
’«n een rechtvaardige regeling der verlangens.
Gezegd wordt. dat Dultschland in overeenste.n-
®ing met de spilpolltiek Italië op alle punten
•jeynt Het vraagstuk-Tunis wordt door
Dultschland als een specifiek Italiaanseh be-
“ng beschouwd, zoodat te Berlün naar die
kwestie nog geen officieel onderzoek is inge-
Meld. Opgemerkt wordt, dat Italië nog geen
ouldeelen vorm aan zün verlangens heeft ge-
*»ven. Het is dan ook niet onmogelük, dat de
Duitsche ambassadeur heeft geïnformeerd, wei-
“u weg Italië denkt te volgen. Dat hü zich
“keurend zou hebben uitgelaten over de betoo-
khigen in de Kamer, wordt ontkend
De Italiaansche*J>ers heeft op het oogenblik
kwestie van territoriale herzieningen laten
rtllen. Het lükt twüfelachtig, of de beide deelen
d* spil de logische ontwikkeling zouden
•ébschen te volgen, als territoriale wüzigingen
«kchts door oorlog verkregen kunnen worden.
Te Straatsburg zün verscheidene honderden,
®»er wie talrüke studenten, in optocht langs
«t Italiaansche consulaat getrokken om te
PnXesteeren tegen de anti-Fransche betoogin-
in Italië. Er heeft zich geen enkel ernstig
®citent voorgedaan.
HET LrCHTKÜSSEN-BPEVKAPPABAAT
zonder veeren. zonder onnood 1 gen druk of pun.
Geeft gemak, rust en veiligheid LAGB PRIJS.
PAYGLOP 3 - ALKMAAR - TEL MW>
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
7 Dec. (Reuter). Vanavond hebben
JPtekwegarbeiders, die van hun werk terug
keerden, betoogd voor het Italiaansche con-
•ulaat.
Gisteren te van een nieuw bügebouw van het
““iaanache hospitaal de Italiaansche vlag neer-
*®aald en vervangen door de Fransche. Dit
het werk van een kleine groep betoogers.
1*” M de Italiaansche vlag op haar plaats
■^uigebracht. De politie treedt tegen volks-
’^temellngen op.
trent de beto°Elng van de spoorwegar-
“iders voor de Italiaansche legatie wordt nader
d«t flesschen roode en blauwe inkt tegen
*t gebouw werden geworpen, waardoor in kor-
*üd het gebouw prükte met de Fransche
rood-wlt-blauw. Het wit werd gevormd
“ter de witte steen van het gebouw. Enkele
d~*:hen inkt vlogen door de ruiten- Overal in
«ad hoort men thans de „Marseillaise” fluf-
°ok door de Arabieren.
politie bewaakt thans de Italiaansche
““ikels en officieele gebouwen, ten einde nieu-
“fcidenten te voorkomen.
RomE. 7 Dec. (Stefani). De bladen keurep
Te Lecoe, waar reeds twee straten overge-’
doopt zün in „Corsica" en .Jfizza” gingen de
betoogers naar het gemeentehuis en etechten,
dat een derde straat „Tunis” genoemd zou
worden.
De burgemeester zegde toe. hieraan te zul-
len voldoen.
Beater meldt ait Rome, dat een groot
aantal Duitsche passagiers var: -Duitaete»
schepen, welke door de Middellnndsche Zeo
kruisen, hebben deelgenomen aan de anti-
Fransche betoogingen, welke zich vannyr-
gen in Napels hebben afgespeeld.
Eenige duizenden Italiaansche studenten
vormden een optocht door de straten der
stad en riepen „Tante. Coolca en DJiboetF
BERN. 7 Dec. (Havas) President Baumann
heeft in den Zwitserschen nationalen raad me
degedeeld, dat zich op het oogenblik 10.000 tot
13.000 Joodsche vluchtelingen in Zwitserland be
vinden.
De immigratie te door de laatste gebeurtenis
sen in Dultschland nog versterkt.
Onder deze omstandigheden moet Zwitserland
de bestaande maatregelen handhaven. Joden, die
familie in het land hebben, kunnen binnenkomen
op voorwaarde, dat zü na een kort verbluf naar
een ander land kunnen vertrekken.
In antwoord op een interpellatie over het
verbod van de „Journal des Nations” deelde Bau
mann mede, dat, naar vastgesteld te, het blad
financieel afhankelük vqls van het buitenland.
Is het wel denkbaar, vroeg Noel Baker, dat,
terwül er nog steeds gevaar voor oorlog be
staat, wü een agressieve mogendheid nieuwe
bases geven, van waar uit onze scheepvaart en
grondgebied kunnen worden aangevallen? 1 Zou
van Afrika maken, wat Europa thans te, nJ.
een vulkaan van vrees, beroering en onrust en -
het begin van de vorming van groote legers
van kleurlingen, waardoor de geheele ge
schiedenis van het vasteland van Europa kan
worden gewüzigd.
Bijzonderheden over de tentoonstelling
New-York 1939.
Studenten te Toulouse hebben Woensdag
avond een tegenbetooging georganiseerd, als
antwoord op de anti-Fransche betoogingen m
Italië. De betoogers waren voornemens naar
het Italiaansche consulaat te gaan, doch de po
litie verhinderde dit.
Te Tunis heeft de resident-generaal van
Frankrük, Labonne, een delegatie van de Jood
sche gemeenschap In Tunis ontvangen, welke
hem een motie overhandigde, waarin wordt
verklaard, dat de Joden zich verlaten op den
vertegenwoordiger van Frankrük om hun eer
en waardigheid te waarborgen.
Het belangrükste feit In de Internationale
betrekkingen te thans de algeheele afkeer van
oorlog. Toch hebben in de afgeloopen drie Jaren
drie regeeringen weloverwogen een aanvals
oorlog Ingezet tegen hun buren. Zü zün niet
alleen schuldig aan agressie, doch zü hebben
den oorlog verheerllikt. zooals In geen 1500
Jaar te gebeurd. Zü hebben het internationale
recht belachelük gemaakt en de wereld ge
dwongen tot den verschrlkkelüksten bewape
ningswedloop, welke er ooit te geweest.
