u
Duitschland vroeg nog niet om
teruggave van koloniën
i
MOOR
Meerderheid
voor
Meer boter
naar
België
Stoyadinowitsj
Wat wil Berlijn
met de Joden
Spanning in het
Memelgebied
Het nieuws van he>Jen
Emigratie van
Duitsche Joden
I
1
I
VERKLARINGEN VAN
CHAMBERLAIN
DE BAROMETER
f
a
-
Hl
Sts
Kankerwet in Lagerhuis
aangenomen
430.000 bijeen
De Duitsche aanval
op lord Baldwin
De Italiaansche pert lucht haar
vele grieven tegenover
Frankrijk
Toch behaalde oppositieleider
Matsjek nog ruim veertig
procent der stemmen
Nu moet Dzjiboeti
worden bevrijd
Z. H. de Paus blijft
gewoon aan het werk
Vliegtuig met zes inzit
tenden vermist
De Condor tijdens het
lichten vernield
Br it sc he en Fransche gezant te
Berlyn vragen geruststellende
verklaringen wegens de
verkiezingen
Verkiezing Zwitsersche
Bondspresident
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Vóór Donderdag móet het eerste
gedeelte der boete in baar
geld betaald worden
Talrijke bladen in
Hongarije verboden
De staatspolitie in
Memel buiten dienst
De Osservatore tegen
het anti-semitisme
De ziekte maakte verleden jaar in
Engeland 74.000 slachtoffers
Spaansch tankschip
gestrand
GARANTIE
Een plan tot financiering komt
heden te Londen aan de orde
Engeland is niet speciaal verplicht
Frankrijk zoo noodig tegen
Italië te steunen
Invoercontingent voor December
wederom verhoogd
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 62
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedroog! 30 ct p.
ragol; Ingezonden Mededeelingen 40 ct o r.
4ANMERKEUJKE REDUCTIE
>or adverteeren bl| abon-
isnvrege qaame door ome
Voor de vervolgden om geloof
en ras
Einddoel der actie
is emigratie
pan de Rijks kanselarij, die te Berlijn wordt gebouwd
VER
VULPENHOUDERS
Joh. Lauwers - Opticien
FAYGLOP s ALKMAAR TM. ZRW
MAYONNAISE
- I AL fS s inJaladejauj
Toch maakt men zich op het
Vaticaan nog bezorgd om
Zyn gezondheid
Duitsche commentaar
NIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 13 DECEMBER 1938
’^1
ÏW
X
Noordeinde
te
d.d.
i inc
agons,
i 1936
i 1938
i 1936
ml-
I
tegenover de nieuwe wilsuiting
-•sW.-
Stand e» Dinsdag H aar v.na.: 7CL4
Vorige stand: 73*4
tegen
Daarentegen schijnen de 22 mandaten
Dalmatië door Matsjek te zjjn veroverd.
om*-
Wtf-
den
twee
CAIRO. 13 Dec. i Havas Men heeft tot dusver
vergeefs gezocht naar en Blenhelm-bommenwer-
per van de Royal Air Force, die Zaterdag JX
onder slechte weersomstandigheden was opge
stegen. Het toestel heeft zes man aan boord.
e com-
telaten,
en een
Ier be-
van de
m vet
er dit
nt aan
i Ned.
iroem-
t Ver
entree
wor-
elang-
r MET
Verder heeft Chamberlain ontkennend ge
antwoord «P de vraag of een officieel verzoek
was gedaan aan Groot Brittannië door Duitach-
land betreffende teruggave der vroegere DuH-
sche koloniën.
9.96—
Roo-
—1.75.
per
Inven-
n v«n
waren
s>
es tand
n Sint
:t onze
3.. dat
veel-
Jroe-
kooi
11.96,
1—91.
katn-
i twee-
er eer-
itsellng
kelblok
i inge-
en aan
Ends
lerlaag
Ie Sint
Goed
m wfl,
enden,
t heb-
sr veel
i-aan-
emeen
ib een
(g
arisa-
in de
Xat)"
agons
vagen
it een
000 -
Deze
iganda
n ons
lerlaag
ene!
hj een
pioen-
16.00
reinst
erjan-
Zoeta
-10.10.
0—94.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd Of Aan
geboden, gwplaaiat onder de Omroeper-
rubrlek 10 et per regel
f
zeer hoog en dragen zij het karakter van ran-
cunemaatregelen.
Aan dit alles, zoo besluit de „Oiomale", moet
een einde komen. Italië kan niet toestaan, dat
deze parasiet leeft op kosten van het verkeer
en den arbeid In het Italiaansche rijk. Het
vraagstuk-DzJiboetl moet bU den wortel aan
geval worden, ter opheldering van de Fransch-
Italiaansche betrekkingen.
Ploeg
e wed-
i weet
kame-
'etgeen
ssï
(0 kg.
130.
8.40—
n kg.
>0.
mster,
Bl*u-
5 kg.
>0 kg.
00—
kool
idljvls
kist
een t.
5 kg-
49.00
1400
1PP«-
t van
8 per
Inter-
kg.
dljvl»
«nt.
3.10.
Oroe-
0.90
630
tkool
130-
-114
O".
-5.16.
1.50-
.MOOI"
Om
nium
8car-
clsssn
Tros-
coc 8
tnjer»
I, Ju-
bank ala gevolmachtigde van het
van Buitenlandsche Zaken.
De Joden zullen de kosten dezer transacties
kloeten dragen.
Van officieele zijde woedt gemeld, dat de
regeerlngspartU In Slovenië alle mandaten
heeft veroverd, evenals In Oud-Servlë. In de
Wojwodlna en in Oost-Servië veroverde de re-
geeringspartU 47 van de 53 zetels, in Zuld-
Servlë 43 van de 45 zatels en In Kroatië in
van de 70 kieskringen de meerderheid,
van
Politieke waarnemers toonen groote belang- r
stelling voor de redevoering, die Chamberlain
morgen als gast van de buitenlandsche persver-
eeniging tijdens het diner, dat aangeboden
wordt ter gelegenheid van den vjjftigsten ver
jaardag der vereenlglng, zal uitspreken.
MEMEL. 12 Dec. (D.N.B.) Het bestuur van
het Memelgebied heeft een verordening uitge
vaardigd, waarbij in het Memelgebied alleen de
districtspolitie dienst mag doen. De leden van
de Litausche staatspolitie gelden thans als psr-
ticuliere personen.
BIJ CONTRACT A.“
Ultvoarlg tarief voor
nament wordt op
Administratie verstrekt
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat de
Belgische regeerlng het globale Invoercon
tingent voor boter voor deze maand weder
om met 100.000 kilogram heeft verhoogd en
gebracht heeft op In totaal 350.000 kilogram.
Het aandeel In Nederland bedraagt hierin
^1714 pet. De betreffende hoeveelheid moet
uiterlijk 31 December 1938 in België worden
Ingevoerd.
LONDEN, 13 Dec. (Reuter). Een definitief
plan, waarin, naar verwacht wordt, een be
roep op alle naties soa kannen worden ge
daan, aal waarschijnlijk heden te Lenden
aan de orde komen op de conferentie, waar
beraadslaagd sal werden ever plannen taf
financiering der emigratie van Duitocke
Joden.
de vraag ge-
of overeen-
BERLIJN, 12 Dec. (Reuter). De betaling van
het eerste gedeelte van de boete ten bedrage
van 1 milliard mark, welke aan de Duitsche
Joden en staailooze Joden, die In Duitschland
wonen, is opgelegd, moet vóór Donderdag in
baar geschieden.
Deze Joden moeten bij de Duitsche banken
al hun aandeelen en andere effecten deponee-
ren en aan de banken er mededeeling van
doen, dat zjj tot het Joodsche ras behooren. Den
Jeodschen bezitter is echter niet toegestaan
uit een safe, welke hij mocht hebben, een deel
van zijn bezit weg te nemen of er over te be
schikken, zonder toestemming van den
nister van Economische Zaken.
MANILLA. 12 Dec. (D. N. B.) Het Duitsche
vliegtuig „Condor" is gisteren uit het water
gelicht. Door den Taifoen van de vorige
week is dc machine blijkbaar zwaar bescha
digd geworden. Tijdens de werkzaamheden brak
zij althans uit elkaar.
BELGRADO, 12 Dec. (Havas). De of
ficieele uitslagen der verkiezingen voor hek
geheeie land luiden: de lijst-Stoyadinowitsj
behaalde 1.666319 stemmen, d.wa 58.9
procent. De Hjst Matsjek 1.379 893 stem
men, d.wA 40.21 procent. De Hjst-Liotitsj
30.310 stemmen of 0.89 procent.
Voorts wordt officieel medegedeeld^ dat de
verkiezingen in het geheeie land rustig zijn
verloopen. Slechts in één plaats is het tot
botsingen gekomen, waarbij 'wee personen ge
dood en 14 gewond werden
De gisteren gekozen Skocptsjina zal op 16
Januari a.s. haar eerste vergadering houden.
Ook het eenlge groote natlonaal-soctaMsU-
sche dagblad „Magyarsag” is voor een rnaartu
verboden, wegens net publicecren van twee
artikelen en een carlcatuur, welke geacht wor
den gevaarlijk te zjjn voor de btnnenlanilache
orde en de buitenlandsche politieke belangen
van het land.
In de artikelen werd het optreden van de po-
irile tegen de naUonaal-soclaltetische partij
becritiseero.
Op een verdere vraag betreffende de Itaiiaan-
iche betoogingen tegen Frankrijk antwoordde
Chamberlain met te herhalen, dat de Britsche
regeerlng de Italiaansche regeerlng er op ge
wezen heeft, dat betoogingen van dezen aard
een nadeelige uitwerking moeten hebben, tenzij
stappen genomen worden om den er door ge-
wekten indruk te herstellen. Voor het oogenblik
hsd de premier hier niets aan toe te voegen.
NARBONNE. 13 Dec. (Havas) Een van Bar
celona komend tankschip, dat de vlag voert
van het linksche Spanje, is gisteravond ter
hoogte van St. Pierre nabij Sete aan den grond
geloopen. Het schip ligt 200 meter uit de kust.
Op de uitgezonden noodseinen zijn van Mar
seille sleepbooten vertrokken, welke sullen trach
ten het schip vlot te sleepen. Aan boord bevin
den zich 38 man.
Algemeen verwacht men, aldus de diploma
tieke correspondent van Reuter, dat de minister
president van deze gelegenheid gebruik zal ma-
ken om een belangrijke verklaring af te leggen
over de Britsche buitenlandsche politiek.
Men verwacht, dat Chamberlains redevoering
veertig minuten zal duren. De rede wordt Dins
dagavond om 21 uur 40 Greenwlchtljd door het
geheeie Britsche Rijk uitgezonden, terwijl zij te
vens. In de Vereenigde Staten en Italië wordt
gerelayeerd. Vooral wordt belang gehecht aan
de redevoering in verband met Chamberlains
bezoek aan Rome.
De Evening Standard” meldt, dat Hitler een
speclalen vertegenwoordiger heeft aangewezen,
die naar Londen zal komen om den maaltijd
der buitenlandsche persvereeniging, waarbij
Chamberlain zjjn rede zal uitspreken, bjj te
wonen. Deze vertegenwoordiger is Gottfried
Aschmann, chef van de persafdeeling van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken.
ROME, 12 Dec. (Stefani). In de Italiaan-- de2e
sche pers wordt thans voor het eerst duidelijk
en uitvoerig gesproken over Dzjiboeti, en wel
door de „Giomale d’Italia”. Dit blad vraagt
een grondige en definitieve oplossing van het
vraagsiuk-Dzjlboeti. Het betoogt, dalFFrankrljk
zich van een kleine kolonie. Fransch Sofnali-
land, waarvan Dzjiboeti de hoofdstad is, be-
dlend heeft, om door te dringen in Abesslnlë
en te strijden tegen de Italiaansche belangen.
«n tjjd
itholiek
or een
ft men
spelend
en een
Indien betaling in baar ónmogelijk zou zjjn,
kan de bank aandeelen of andere effecten van
voldoende waarde door de autoriteiten laten
taxeeren om in betaling aan te nemen. Deze
aandeelen zullen niet worden verkocht, doch
worden overgedragen aan de Pruisische Staats
bank als gevolmachtigde van het ministerie
Onze Romeinsche correspondent seinde
12 December:
Gisteren werd in tegenwoordigheid van
H. Vader het decreet verlezen waarbij
wonderen worden erkend, bewerkstelligd door
tuaschenkomst van de Eerbiedwaardige Die
naresse Gods Emlla de Vlalar, stichteres van
de Zusters van San Giuseppe dell’ Apparizloae.
Het bericht van het D. N. B„ als zou de
H. Vader Zaterdagmiddag weer een ernstige
instorting hebben gehad, wordt door boven
staand bericht volkomen gelogenstraft. De
H. Vader maakt het naar omstandigheden niet
slecht. HU verricht al Zlfn gewone bezigheden.
Des middags maakt de H. Vader gewoonfljk
een autotochtje In de tuinen van het Vatlcaan.
Dit alles wil echter niet zeggen, dat de H Va
der weer die verrassend goede gezondheid ge
niet, waarmee HU den afgeloopen zomer te Gas
tel Gandolfo doorbracht, in het Vatlcaan be
staat nog algemeen een zeker gespannen gevoel
van ongerustheid. De hartaanval van 25 No
vember j.l. was een ernstige waarschuwing,
welker beteekenls niet mag worden genegeerd.
IndertUd verwachtte men. dat de H. Vader
In een rede zou an'woorden op de huweUjks-
decreten, die de Italiaansche regeerlng had af-
gehondigd. Toen wU onlangs ten Vaticane naar
de mogelUkheid hiervan Informeerden. zelde
men te gelooven, dat ZUn gezondheidstoestand
het den H. Vader niet toeliet een redevoering
te houden, welke een dergeljjk precair en In
gewikkeld thema tot onderwerp had. Wanneer
meening weerlegd zou worden, zou het
ST.1 dK44 ^rSt<ï keer ’UH’ dHt Óe H Vad€r
iets schtfnfaar onnwgeltfk» verricht had
IXJNDEN, 12 Dec. (Reuter). Het Lagerhuis
heeft vandaag In tweede lezing de door de re-
geerlng ingediende Kankerwet eenstemmig aan
genomen. Deze wet voorziet in een meer doel
treffende behandeling van kanker, welke ziekte
naar de minister van Gezondheid mededeelde
de tweede plaats inneemt op de lUst van doods
oorzaken. Verleden Jaar zUn tengevolge van
kanker 74.000 personen overleden.
VermoedelUk zullen behalve de 22 reeds be
staande centra van kankerbestrUdlng nog
twaalf nieuwe centra worden opgericht.
Watten - Wlnd«U ideal Windsels flanel -
WindMU bydrophyl - 19/16 Gaas - Verband-
trommels Suspensolr. - Inneemglaaajee
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
De vanwege het Nederlandsch Jeugdleiders In
stituut georganiseerde geldinzameling ten bate
van de vervolgden om geloof of ras bereikte
Maandag een totaal van 430.000. Van eenlge
tientallen, meest kleine gemeenten is nog geen
opgave binnengekomen. In deze plaatsen is la
ter in vele eerst Zondag gecollecteerd.
Volgens berichten uit doorgaans goed
Ingelichte bron, die officieel echter niet be
vestigd zUn, zou kolonel Andrlas Zunass,
de commandant van de stelling Memel,
aan de regeerlng verzocht hebben, maat
regelen te nemen om de spanning, die in
het gebied van Memel bestaat, te vermin
deren. Hjj zou verklaard hebben dat, in
dien dergeljjke maatregelen niet spoedig
genomen worden, hij niet voor zUn gar
nizoen zou kunnen inslaan daar de Litaa-
sche soldaten in de stad zonder ophouden
door Duitsche elementen worden geprovo
ceerd
VATICAANSTAD, 12 Dec. (Havas). De Oser-
vatore Romano veroordeelt ernstig het besluis
van zekere theaters om aan Joden het bedrag
hunner abonnementsgelden voor het volgend
seizoen terug te geven. Het blad is van meening,
dat deze rasverbitterlng niet gerechtvaardigd
kan worden met wetenschappelUke motieven,
noch door ethnlsche overwegingen of opvattin
gen van politieken of socialen aard. In antwoord
op degenen, die in Italië alle gevoelens van
medelijden met Joden veroórdeelen. door laat
dunkend te spreken owr „piëtisme", betoogt de
Osservatore Romano, dat dit gevoel voortkomt
uit Christelijke naastenliefde.
BOEDAPEST, 13 Dec. (Havas). Overeenkom
stig de nieuwe wet op de pers zijn 45 week- en
maandbladen verboden. In totaal zUn thans
135 organen verboden, doch de actie is nog
tiet ten einde.
BERN, 13 Dec. (Harig) Donderdagochtend
zullen de Kamers in gemeenschappelijke zitting
bUeenkomen om een Bondspresident en *en
vice-president te kiezen. De burgerlijke partijen
steunen steeds meer den soclalistischen csndl-
daat Kloetl, met het doel een concentratie en
een nationale verzoening tot stand te brengen.
De Britsche zaakgelastigde te BerlUn. Ogil
vie Forbes, heeft een bezoek gebracht aan he<
departement van Buitenlandsche Zaken, waar
hU werd ontvangen door den staatssecretaris,
Woermann. Naar verluidt staat dit bezoek in
verband met de verkiezingen in het Memelge
bied. Ogilvie Forbes aou met betrekking daar
toe geruststellende verklaringen gevraagd neb
ben. Voorts verluidt, dat de Fransche ambas
sadeur vanmorgen gelijkluidende vragen ge
steld heeft
In verband met de verschillende berichten
in het buitenland over voornemens tot ver
dere maatregelen tot uitschakeling der Joden
terklaart men volgens het Duitsche Nieuws
bureau in welingelichte kringen, dat het doel
van alle reeds genomen en nog te verwachten
Maatregelen is de emigratie' der Joden uit
Duitschland, en dit niet alleen in het belang
van het Duitsche volk, maar ook in het belang
van de joden zelf.
worden, zooals de geschiedenis voldoende heef’.
bewezen. Daarom is een scheiding tusschen
de Joden en het Duitsche volk gewenscht. De
tot dusverre uitgevoet’de juridische scheiding
moet nu een feitelijke worden.
Het is onjuist te spreken over een „Joden
ban”. De beperking van de Joden tot bepaal
de woonwijken van Berlijn of instelling van
een ghetto is niet juist. Men zal er toe komen
In alle aan Joden behoorende huizen ook
slechts Joden als huurders te laten wonen De
streng wettelUke uitschakeling der Jqden uit
het bedrijfsleven gaat natuurlUk verder, al
dus het D. N. B. Maar ook hier vormt het
buitenland zich een volkomen onjuist beeld.
De verordening van 12 November 1938 bepaalt
dat vanaf 1 Januari 1939 Joden geen afzon-
jlerlUke zaken, geen inkoopkantoren etc meer
mogen hebben, en geen handwerkberoep meer
mogen uitoefenen. Maar na 1 Januari 1939 zul
len de Joden in alle Duitsche zaken kunnen
koopen en eveneens vrUen toegang hebben tot
Duitsche café’s en restaurants. Wel zal men
waarschünlUk eenlge zaken en café’s voor de
Joden gesloten houden.
O. BLAZER I M£TZ N.V R'pASÓ|
In het K.L.M.-restaurant op Schiphol' werd Zaterdag voor het eerst in ons land een examen ajgenomen van de leerlingen,
die den cursus „Modelvliegtuigbouwleider” hebben gevolgd
in een commentaar op ce verkiezingen in
het Memelgebied schrijft de „Dlplomatisch-
polltische Korrespondenz” onder meer-, „Het
sal voor de verdere ontwikkeling van beiang
zijn, welke houding de Litausche regeerlng zal
aannemen tegenover de nieuwe wilsuiting in
Memelland. De Litausche regeerlng moet be
seffen, dat de fouten, die in het verleden van
Litausche züde gemaakt zUn, niet zonder ge
volgen konden blijven. Behalve dat verschil
lende waarborgen geen beteekenls hebben ge
had, heeft de Litausche regeerlng door haar
systeem ongetwUfeld In belangrUke mate bij
gedragen tot de ontwikkeling, welke thans be
gonnen is. Van huis uit koestert het Duitsche
volk echter geen vljandelUke gevoelens tegen
over het Litausche: men blijft begrip hebben
voor de ontwikkeling van Litauen. In zooverre
kan ook de politieke wilsuiting der Memallan-
ders de klem zUn voor *en vruchtbare en be
tere ontwikkeling der onderlinge betrekkin
gen.”
Nu Duitschland zUn volkseenheidsbegrlp
verworven heeft zal het toch steeds, ondanks
•Ue maatregelen, die immers Juist wrijvingen
moeten verhinderen aldus deze verklaring
tot ipoeUUkheden komen. De Joden en de
v»n hun volk bewuste Dultschers kunnen niet
met elkander In overeenstemming gebracht
2!~een vr“« heeft Wallace ver
klaard dat 46 pct. van de Suezkanaalrechten
het vorig jaar betaald is door Britsche schepen
en ongeveer 17 pCt. door Italiaansche schepen.
De bestaande concessie loopt in 1968 af.
Ten slotte is aan minister-president Cham
berlain een vraag gesteld naar aanleiding van
onhoffelüke opmerklngeji, welke een Duitsche
krant aan Baldwin’s adres gemaakt heeft in
verband met diens oproep tot steun aan de
vluchtelingen.
Chamberlain antwoordde: ,Jk heb slechts één
bericht van dien aard gezien In een krant, die
geen bUzondere beteekenls heeft. DergelUke
commentaren kunnen Baldwin niet schaden,
hoewel zy wel de reputatie van het betreffende
blad kunnen benadeelen.” Dit antwoord werd
met gejuich begroet.
Vooral tijdens den Abessimschen oorlog was
Dzjiboeti de voornaamste weg, waarlangs de
Negus voorraden en wapenen kreeg, hoewel
Mussolini en Laval in Januari 1935 waren over
eengekomen, dat Italië de vrüe hand in Abes-
sinlë zou hebben. Sedert toer. heeft FrankrUk
van Dzjiboeti een werktuig gemaakt voor een
nog vUande’ljker actie tegen Italië.
Thans, aldus de „Glornale”, heeft het vraag
stuk twee kanten: een economischen en een
politieken. Wat de politieke zUde betreft:
Dzjiboeti is nog steeds de basis van geheim
zinnige operaties tegen de belangen van het
Italiaansche Keizerrijk. In economisch opzicht
is de toestftid nog onverdraaglUker, doordat
Dzjiboeti in- en uitvoerhaven van het Ita-
llaansche Keizerrijk is. De haven is klein,
slecht'uitgerust en volkomen ontoereikend voor
het aanzienlUke Italiaansche verkeer. Boven
dien zUn de scheepvaart- en fiscale rechten
NOORDHOLLANDSC0 DAGBLAD
ONS BI/AD
LONDEN. 12 Dec. (Reuter) In het La
gerhuis is aan de regeerlng
steld of eenlg verdrag, pact
komst bestaat, waarbU In geval Italië oor
logszuchtige operaties aanvangt tegen
Frankrijk of deszelfs bezittingen Groot
Brittannië verplicht zou zijn militaire hulp
te verleenen aan Frankrijk.
Chamberlain heeft hierop geantwoord, dat
geen dusdanige speciale verplichting bestaat
in eenlg verdrag of pact met FrankrUk.
Chamberlain zal hedenavond een be-
langryke politieke rede uitepreken.
Bü de verkiezingen in Joego-SIavië be
haalde de regeeringspartij een meerder
heid van 58.9 procent
Lezingen ten Paleize
Gravenhage.
Bijzondere verwelkoming van de Reiger-
bemanning.
Het invoercontingent voor
België wederom verhoogd.
Interview met pater Borromaeus de
Greeve over zün reis naar Ned.-lndië.
r
n
