ONS BLAD
Duitschland vroeg nog niet om
teruggave van koloniën
ïrf
I
I
MOOR
Meerderheid
voor
Stoyadinowitsj
Meer boter
naar
België
Wat wil Berlijn
met de Joden?
Spanning in het
Memelgebied
I
l
Emigratie van
Duitsche Joden
lichen
Het nieuws
van
VERKLARINGEN VAN
CHAMBERLAIN
DE BAROMETER
NIGDE KATHOLIEKE PERS
□El.
ieer
9
I
1T
I
•i
it
fch
Duitsche commentaar
430.000 bijeen
VP
L?t
<A
wordt 'B maquette geëxposeerd van de Rijks kanselarij, die te Berlijn wordt gebouwd
Op de kunsttentoonstelling te München
Talrijke bladen in
Hongarije verboden
De Duitsche aanval
op lord Baldwin
Invoercontingent voor December
wederom verhoogd
Voor de vervolgden om geloof
en rat
De Italiaansche pert lucht haar
vele grieven tegenover
Franhryh
Toch behaalde oppositieleider
Matsjek nog ruim veertig
procent der stemmen
Nu moet Dzjiboeti
worden bevrijd
Kankerwet in Lagerhuis
aangenomen
Z. H. de Paus blijft
gewoon aan het werk
Vliegtuig met zes inzit
tenden vermist
De Condor tijdens het
lichten vernield
Verkiezing Zwitsersche
Bondspresident
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Een plan tot financiering komt
heden te Londen aan de orde
Spaansch tankschip
gestrand
Vóór Donderdag moet het eerste
gedeelte der boete in baar
geld betaald worden
De staatspolitie in
Memel buiten dienst
De Osservatore tegen
het anti-semitisme
- '«a
De ziekte maakte verleden jaar in
Engeland 74.000 slachtoffers
2®
F
Engeland is met speciaal verplicht
Frankrijk zoo noodig tegen
Italië te steunen
Einddoel der actie
is emigratie
Britsche en Fransche gezant te
Berlijn vragen geruststellende
verklaringen wegens de
verkiezingen
DINSDAG 13 DECEMBER 1938
Joh. Lauwers - Opticien
FAYOLOP 3 ALKMAAR TEL MHM»
TWEE DERTIGSTE JAARGANG No. 62
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt M ct. p*
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 et o r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl| abon
nement wordt op adhvrage gaarne door onre
Administratie verstrekt.
JJ °p een Vraag heeft Wallace ver
klaard dat 46 pct. van de Suezkanaalrechten
het vorig jaar betaald te door Britsche schepen
en ongeveer 17 pet. door Italiaansche schepen.
De bestaande concessie loopt in 1968 af.
Toch maakt men zich op het
Vaticaan nog bezorgd om
Zyn gezondheid
mayonnaise
- AU H txSALADESAUS
Oi
VULPENHOUDERS**>o°p
d.blazep Mgyz N.V R'DAM]
.3’
te
4
boter
V
t.
■verslag
o o
L
lead at
i Bond
npea
m A.
L
Jondag
ml-
in
ding
aog
110»
o
j
saw-nullin'
:eer.
Ie rechten
Stand o» Dinsdag 16 aar vjo.: 7624
Vorige stand: 756.6
Voorts wordt officieel medegedeeld, dat de
verkiezingen in het geheele land rustig zijn
verloopen. Slechts in één plaats is het tot
botsingen gekomen, waarbij 'wee personen ge
dood en 14 gewond werden
De gisteren gekozen Skoeptsjina zal op 16
Januari a.s. haar eerste vergadering houden.
volka
an het
elke in
ondsbe-
trach.
n heer
Iroeke-
M. om
«OIO
9 eet;
wy vernemen van bevoegde zijde, dat de
Belgische regeering het globale invoercon
tingent voor boter voor deze maand weder
om met 100.000 kilogram heeft verhoogd en
gebracht heeft op in totaal 350.000 kilogram.
Het aandeel in Nederland bedraagt hierin
2754 pet. De betreffende hoeveelheid moet
ulteriyk 31 December 1938 in België worden
Ingevoerd.
Floraal
ar het
ninüe
i reei-
K. om
0 K),
2 Zoo
Pol; 3
>rd; 4
logszuchtige
Frankrijk of
zeer hoog en dragen zij het karakter van ran-
cunemaatregelen.
Aan dit alles, zoo besluit de „Oiornale", moet
een einde komen. Italië kan niet toestaan, dat
deze parasiet leeft op kosten van het verkeer
én den arbeid in het Italiaansche rijk. Het
vraagstuk-Dzjiboetl moet bij den wortel aan
gevat worden, ter opheldering van de Fransch-
Italiaansche betrekkingen.
CAIRO, 13 Dec. (Havas) Men heeft tot dusver
vergeefs gezocht naar en Blenheim-bommenwer-
per van de Royal Air Force, die Zaterdag jj.
onder slechte weersomstandigheden was opge
stegen. Het toestel beeft zes man aan boord.
T 161*
’rances
M-ttjd
50 KJ,
dstrbd-
i bracht,
ng der
is. mi-
I
««en te
Prim
«herm.
■oeiboim
len van
Th. P.
■Ultach.
denden
jaren
lendrix
H. F.
Jaren
(Am-
slgende
erd: 1*
uil &-
1-
tns het
buiten
it men
-breken
d, niet
bestuur
geheel
tl door
tan te
e over
00 KJ
5 sec;
•en.
U. om
30 KJ,
mln.
eige-
n groot
waa
laaraan
inst die
-m-
ROME, 12 Dec. (Btefam). In de Italiaan
sche pers wordt thans voor het eerst duidelijk
en uitvoerig gesproken over Dzjiboeti, en wel
door de „Oiornale d’Italia” Dit blad vraagt
een grondige en definitieve oplossing van het
vraagstuk-Dzjiboetl. Het betoogt, dat Frankrijk
zich van een kleine kolonie. Fransch Somali
land, waarvan Dzjiboeti de hoofdstad is, be
diend heeft, om door te dringen in Abesslnlë
en te strijden tegen de Italiaansche belangen.
DIENST AANBIEDINGEN Gevraagd o» Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 ct per regel.
MEMEL. 12 Dec. (D.NB.) Het bestuur van
het Memelgebied heeft een verordening uitge
vaardigd, waarbij in het Memelgebied alleen de
districtspolitie dienst mag doen. De leden van
de Litausche staatspolitie gelden thans als par
ticuliere personen.
bank als gevolmachtigde van het
van Buitenlandsche Zaken.
De Joden zullen de kosten dezer transacties
boeten dragen.
Ook het eenlge groote naUonaal-soctabsti-
sche dagblad „Magyaxaag" u voor een maand
verboden, wegens net publiceeren van twee
artikelen en een caricatuur, welke geacht wor
den gevaarlijk te zijn voor de blnnenlandsche
orde en de buitenlandsche politieke belangen
van het land.
In de artikelen werd het optreden van de po-
latie tegen de nationaal-sociaBstlsche partij
becritiseerd.
NARBONNE. 13 Dec. (Havas) Een van Bar
celona komend tankschip, dat de vlag voert
van het linksche Spanje, is gisteravond ter
hoogte van St. Pierre nabij Sete aan den grond
geloopen. Het schip ligt 200 meter uit de kust.
Op de uitgezonden noodseinen zijn van Mar
seille sleepbooten vertrokken, welke zullen trach
ten het schip vlot te sleepen. Aan boord bevin
den zich 38 man.
BERLIJN, 12 Dec. (Reuter), De betaling van
het eerste gedeelte van de boete ten bedrage
van 1 milliard mark. we}ke aan de Duitsche
Joden en staatlooze Joden, die in Duitschland
wonen, is opgelegd, moet vóór Donderdag in
baar geschieden.
Deze Joden moeten bij de Duitsche banken
al hun aandeelen en andere effecten deponee-
ren en aan de banken er mededeellng van
doen, dat zij tot het Joodsche ras behooren. Den
Joodschen bezitter is echter niet toegestaan
uit een safe, welke hij mocht hebben, een deel
van zijn bezit weg te nemen of er over te be
schikken, Bonder toestemming van den
nister van Economische Zaken.
LONDEN. 13 Dec. (Reuter). Een ëetinitief
plan, waarin, naar verwacht wordt, ren be
roep op alle naties zou kunnen worden ge
daan, aal waarschijnlijk heden te Lenden
aan de orde komen op de conferentie, waar
beraadslaagd zal worden over plannen tot
financiering der emigratie van Duitacke
Joden.
de vraag ge-
of overeen-
Van officieele zijde wordt gemeld, dat- de
regeerlngsparty in Slovenië alle mandaten
beeft veroverd, evenals in Oud-Servlë In de
Wojwodlna en in Oost-Servië veroverde de re-
geeringsparty 47 van de 63 zetels, in Zuid-
Servië 43 van de 45 zetels en in Kroatië in
tegen van de. 70 kieskringen de meerderheid.
Daarentegen schijnen de 23 mandaten» van
Dalmatlë door Matsjek te zijn veroverd.
Vooral tijdens den Abessimschen oorlog was
Dzjiboeti de voornaamste weg, waarlangs de
Negus voorraden en wapenen kreeg, hoewel
Mussolini en Laval in Januari 1935 waren over
eengekomen, dat Italië de vrije hand in Abes-
slnlë zou hebben. Sedert toen heeft Frankrijk
van Dzjiboeti een werktuig gemaakt voor een
nog vjjandelijker actie tegen Italië.
Thans, aldus de „Oiornale”. heeft het vraag
stuk twee kanten: een economlschen en een
politieken. Wat de politieke zijde betreft:
Dzjiboeti is nog steeds de basis van geheim
zinnige operaties tegen de belangen van het
Italiaansche Keizerrijk. In economisch opzicht
is de toestand nog onverdraaglijker, doordat
Dzjiboeti in- en ultvoerhaven van het Ita-
Uaansche Keizerrijk is. De haven is klein,
slecht uitgerust en volkomen ontoereikend voor
het aanzienlijke Italiaansche verkeer. Boven-
BOEDAPEST, 13 Dec. (Havas). Overeenkom
stig de nieuwe wet op de pen zijn 45 week- en
maandbladen verboden. In totaal zijn thans
135 organen verboden, doch de actie is nog
riet ten einde.
Verder heeft Chamberlain ontkennend ge
antwoord op de vraag of een officieel verzoek
wat gedaan aan Groot Brittannië door Duitsch
land betreffende teruggave der vroegere Duit-
aehe koloniën.
Politieke waarnemers toonen groote belang
stelling voor -de redevoering, die Chamberlain
morgen als gast vai^ de buitenlandsche persver-
eeniging tijdens het diner, dat aangeboden
wordt ter gelegenheid van den vijftlgsten ver
jaardag der vereenlging, zal uitspreken.
Algemeen verwacht men, aldus de diploma
tieke correspondent van Reuter, dat de minister
president van deze gelegenheid gebruik zal ma
ken om een belangrijke verklaring af te leggen
over de Britsche buitenlandsche politiek.
Men verwacht, dat Chamberlains redevoering
veertig minuten zal duren. De rede wordt Dins
dagavond om 21 uur 40 Greenwich tijd door het
geheele Britsche Rijk uitgezonden, terwijl zij te
vens in de Vereenigde Staten en Italië wordt
gerelayeerd. Vooral wordt belang gehecht aan
de redevoering In verband met Chamberlains
bezoek aan Rome.
De „Evening Standard” meldt, dat Hitler een
specialen vertegenwoordiger heeft aangewezen,
die naar Londen zal komen om den - maaltijd
der buitenlandsche persvereeniging, waarbij
Chamberlain zijn rede zal uitspreken, by te
wonen. Deze vertegenwoordiger is Gottfried
Aschmann, chef van de persafdeeling van het
ministerie van Buitenlandsche Zaken.
In het K.L.M.-restaurant op Schiphol werd Zaterdag voor het eerst in ons land een examen afgenomen van de leerlingen,
die den cursus „Modelvliegtuigbouwleider’’ hebben gevolgd
BERN, IS Dec. (Havas) Donderdagochtend
zullen de Kamers in gemeenschappelijke zitting
bijeenkomen om een Bondspresident en eeh
vice-president te kiezen. De burgerlijke partijen
steunen steeds meer den socialistlschen Candi
das! Kloetl. met het doel een concentratie en
een nationale verzoening tot stand te brengen.
Op een verdere vraag betreffende de Italiaan
sche betoogingen tegen Frankryk antwoordde
Chamberlain met te herhalen, dat de Britsche
tegeerlng de Italiaansche regeering er op ge
weten heeft, dat betoogingen van dezen aard
een nadeelige uitwerking moeten hebben, tenzij
stappen genomen worden om den er door ge-
wekten indruk te herstellen. Voor het oogenbllk
had de premier hier niets aan toe te voegen.
Jd dea
ten, D#
hetwelk
en, sau
bestuur
iet feit,
officieel
mt, be-
De vanwege het Nederlandsch Jeugdleiders In
stituut georganiseerde geldinzameling ten bate
van de vervolgden om geloof of ras bereikte
Maandag een totaal van 430.000. Van eenlge
tientallen, meest kleine gemeenten Is nog geen
opgave binnengekomen. In deze plaatsen is la-
VATICAANSTAD, ia Dec. (Havas). De Osser
vatore Romano veroordeelt ernstig het besluit
van zekere theaters om aan Joden het bedrag
hunner abonnementsgelden voor het volgend
seizoen terug te geven. Het blad is van meenlng.
dat deze rasverbittering niet gerechtvaardigd
kan worden met wetensehappeHjke motieven,
noch door ethnlsche overwegingen of opvattin
gen van politieken of socialen aard. In antwoord
op degenen, die in Italië alle gevoelens van
medelijden met Joden veroordeelen, door laat-
lunkend te spreken ovwr „piëtisme", betoogt de
Osservatore Romano, dat dit gevoel voortkomt
uit Christelijke naastenliefde.
Nu Dultschland zijn vglkseenheldsbegrlp
verworven heeft zal het toch steeds, ondanks
*Ue maatregelen, die immers juist wrijvingen
moeten verhinderen aldus deze verklaring
tot moeilijkheden komen. De Joden en de
van hun volk bAwnstA niiitachers kunnen niet
l
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
BELGRADO, 12 Dec. (Havas). De of
ficieele uitslagen der verkiezingen vóór he<
geheele land luiden? de lijst-Stoyadinowitsj
behaalde 1.666319 stemmen, d.WJ 56.9
procent. De U>t-Matsjek 1.376 823 stem
men. d.v.1. 40.21 procent. De Hjst-Llotitsj
30.310 stemmen of 0.89 procent.
LONDEN, 12 Dec. (Reuter). Het Lagerhuis
heeft vandaag in tweede lezing de door de re
geering in gediende Kankerwet eenstemmig san-
genomen. Deze wet voorziet In een meer doel
treffende behandeling van kanker, welke ziekte
naar de minister van Gezondheid mededeelde,
de tweede plaats Inneemt op de lijst van doods
oorzaken. Verleden jaar zijn tengevolge van
kanker 74.000 personen overleden.
VennoedeliJk zullen behalve de 23 reeds be
staande centra van kankerbestrijding
twaalf nieuwe centra worden opgericht.
Onze Romeinsche correspondent seinde d.d.
13 December:
Gisteren werd In tegenwoordigheid van den
H. Vader het decreet verlezen waarbij twee
wonderen warden erkend, bewerkstelligd door
tusschenkomst van de Eerbiedwaardige Die
naresse Gods Emila de Vialar, stichteres vah
de Zusters van San Giuseppe dell’ Apparisione.
Het bericht van het D. N. B., als zou de
H. Vader Zaterdagmiddag weer een ernstige
instorting hebben gehad, wordt door boven
staand bericht volkomen gelogenstraft. De
H. Vader maakt het naar omstandigheden niet
slecht. Hjj verricht al zyn gewone bezigheden.
Des middags maakt de H. Vader gewoon lijk
een autotochtje in de tuinen van het Vaticaan.
Dit alles wil echter niet zeggen, dat de H Va
der weer die verrassend goede gezondheid ge
niet, waarmee Hij den afgeloopen zomer te Cte-
tel Gandolfo doorbracht, in het Vaticaan be
staat nog algemeen een zeker gespannen gevoel
van ongerustheid. De hartaanval van 25 No
vember j.l. was een ernstige waarschuwing,
welker beteekenis niet mag worden genegeerd.
Indertijd verwachtte men, dat de H. Vader
in een rede zou antwoorden op de huweiyks-
decreten. die de Italiaansche regeering had af-
gekondigd. Toen wij onlangs ten Vatican* naar
de mogelijkheid hiervan informeerden, zelde
men te gelooven, dat Zijn gezondheidstoestand
bet den H. Vader niet toeliet een redevoering
w‘n der«eiyk precair en in
gewikkeld thema tot onderwerp had Wanneer
drae meenlng weerlegd zou worden, zou het
SiT Ji'.. z.nbB keer -zyn’dat de H vad«r
iets schijnhoar onmogelijks verricht had
MANILLA. 13 Dec. (D. N. B.) Het Duitsche
vliegtuig „Condor" Is gisteren uit het water
gelicht. Door den Taifoen van de vorige
week Is de machine blijkbaar zwaar bescha
digd geworden. Tijdens de werkzaamheden brak
z(j althans uit elkaar.
Watten Windsel* ideal - Windsels flanel -
Windsels hydrophyl - 16/16 Gaas - Verband-
trommels Suspensolrs - Inneemglaasjes
ZIEKENFONDSLEVKRANCIEB
De Britsche zaakgelastigde te Berlijn, Ogil
vie Forbes, heeft een bezoek gebracht aan hei
departement van Buitenlandsche Zaken, waar
hij werd ontvangen door den staatssecretaris,
Woermann. Naar verluidt staat dit bezoek in
verband met de verkiezingen in het Memelge-
bied. Ogilvie Forties zou met betrekking daar
toe geruststellende verklaringen gevraagd neb
ben. Voorts verluidt, dat de Fransche ambas
sadeur vanmorgen gelijkluidende vragen ge
steld heeft
In verband met de verschillende berichten
in het buitenland over voornemens tot ver-
dere maatregelen tot uitschakeling der Joden
verklaart men volgens het Duitsche Nieuws
bureau in welingelichte kringen, dat het doel
van alle reeds genomen en nog te verwachten
maatregelen is de emigratie der Joden uit
Dultschland, en dit niet alleen in het belang
van het Duitsche volk, maar ook in het belang
van de Joden zelf.
Volgens berichten uit doorgaans goed
Ingelichte bron, die officieel echter niet be
vestigd zijn, zou kolonel Andrlas Zunass,
de commandant van de stelling Memel,
aan de regeering verzocht hebben, maat
regelen te nemen om de spanning, die in
het gebied van Memel bestaat, te vermin
deren. Hjj zou verklaard hebben dat, in
dien dergelijke maatregelen niet spoedig
genomen worden, Hy niet voor zyn gar
nizoen zou kunnen inslaan daar de Litau
sche soldaten in de stad zonder ophouden
door Duitsche elementen worden geprovo
ceerd
LONDEN. 13 Dec. (Reuter) In het La
gerhuis is aan de regeering
steld of eenig verdrag, pact
komst bestaat, waarby in geval Italië oor-
operaties aanvangt tegen
deszelfs bezittingen Groot W
Brittannië verplicht zou zyn militaire hulp
te verleenen aan Frankryk,
Chamberlain heeft hierop geantwoord, dat
geen dusdanige speciale verplichting bestaat
in eenig verdrag of pact met Frankryk.
Ten slotte Is aan minister-president Cham
berlain een vraag gesteld naar aanleiding van
onhoffeiyke opmerkingen, welke een Duitsche
krant aan Baldwin’s adres gemaakt heeft in
verband met diens oproep tob steun aan de
vluchtelingen.
Chamberlain antwoordde: ,Jk heb slechts één
bericht van dien aard gezien in een krant, die
geen byzondere beteekenis heeft. Dergeiyke
cosmiiBntaran kunnen Baldwin, niet schaden,
hoewel zy wel de reputatie van het betreffende
blad kunnen benadeelen." Dit antwoord werd
met gejuich begroet.
Chamberlain zal hedenavond een be
langrijke politieke rede uitspreken.
By de verkiezingen in Joego-Slavië bo-
haalde de regeeringsparty een meerder-
heid van 58.9 procent.
Lezingen ten Paleize Noordeinde
Gravenhage.
Bijzondere verwelkoming van de Reiger-
bemanning.
Het invoercontingent voor
België wederom verhoogd.
Interview met peter *Borromaeus de
Greeve over zijn reis naar Ned.-lndië.
Indien betaling in baar onmogeiyk zou zyn,
kan de bank aandeelen of andere effecten van
voldoende waarde door de autoriteiten laten
taxeeren om in betaling aan te nemen. Deze
aandeelen zullen niet worden verkocht, doch
•orden overgedragen aan de Pruisische Staats
bank als gevolmachtigde van het ministerie
In een commentaar op Ce verziezingen in
het Memelgebied schrytt de „Diplomatisch-
politlscbe Korrespondenz” onder meer: „Het
zal voor de verdere ontwikkeling van belang
zyn, welke houding de Litausche regeering zal
aannemen tegenover de nieuwe wilsuiting
Memelland. De Litausche regeering moet be
seffen, dat de fouten, die In het verleden van
Litausche zyde gemaakt zyn, niet zonder ge
volgen konden biyven. Behalve dat verschil
lende waarborgen geen beteekenis hebben ge
had, heeft de Litausche regeering door haar
systeem ongetwyfeld In belangryke mate by-
gedragen tot de ontwikkeling, welke thans be
gonnen is. Van huls uit koestert het Duitsche
volk echter geen vyandeiyke gevoelens tegen
over het Litausche: men biyft begrip hebben
voor de ontwikkeling van Lttauen. In zooverre
kan ook de politieke wilsuiting der Memellan-
ders de kiem zyn voor een vruchtbare en be
tere ontwikkeling der onderlinge betrekkin
gen.”
worden, zooals de geschiedenis voldoende heef:
bewezen. Daarom is een scheiding tusschen
de Joden en het Duitsche volk gewenscht. De
tot dusverre uitgevoerde juridische scheiding
moet nu een felteiyke worden.
Het is onjuist te spreken over een „Joden
ban”. De beperking van de Joden tot bepaal
de woonwyken van Beriyn ot instelling van
een ghetto is niet juist. Men zal er toe komen
In alle aan Joden behoorende huizen ook
slechts Joden als huurders te laten wonen De
streng wetteiyke uitschakeling der Joden uit
het bedryfsleven gaat natuuriyk verder, al
dus het D. N. B. Maar ook hier vormt het
buitenland zich een volkomen onjuist beeld.
De verordening van 12 November 1938 bepaalt
dat vanaf 1 Januari 1939 Joden geen afzon-
deriyke zaken, geen inkoopkantoren etc meer
mogen hebben, en geen handwerkberoep meer
mogen uitoefenen. Maar na 1 Januari 1939 zul
len de Joden in alle Duitsche zaken kunnen
koopen en eveneens vryen toegang hebben tot
Duitsche café’s en restaurants. Wel zal men
waarschynlyk eenlge zaken en café’s voor de
Joden gesloten houden.
MET
GARANTIE
