Goodwill
de Joden
jegens
Bevoegdheid der bedrijfsraden
rE
N
v.
Mundi Victor
zuiver handwerk
v o I g e
’s
Voor hen, die keelpijn hebben en hoesten
ia het een uitkomst deze advertentie te lezen en daarna een
doosje Pellets van Dr. J. B. MEENK te koopen en te gebruiken
Extremisme
Noodwetje” tegen
wilde bussen
R
'o.
N
MGR. MANGOLD TE
DEN HAAG
ROND DEN VROU\
ARBEID
Restaurant DORRIUS
H E Vewrburgwal Kb. gpa|. Amsterdam.
PLATS OU JOUR IN A LA
'V'
VAN WEEK TOT WEEK
Ct.
Ó-8-10 CENT
Ct.
Ct.
IS
en
Een navolgenawaardig voorbeeld
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Minister Romme
geen enquête
GEEN KERSTCOLLECTE VAN
REGEERINGSWEGE
Zij organiseert nimmer collecten
en
444
h
r te
i’s
)38
Oud-minister Bongaerts
onderscheiden
Internationale Liga zal trachten
de oploaaing te atimuleeren
2>EL
ZATERDAG 17 DECEMBER 1938
LE
[ige
wij
Dienstplichtigen
werknemers
L en
DRDE
d e
-V 1
Bestrijding van het
anti-semitisme
1
'1
CART!
Ct.
toen
(Van onzen redacteur)
„Ik sou wen-
rder
de
niet
de vader
elf
het
In
'uitgesproken.
in twyfel, wat hi.
den Hoogen Raad
ging ten
ct
ct
ijes
te directie
ir gesteld.
fig wordt
den rang
n buiten
bet
haar
stand
i prijs
n ztfn.
en bij
De minister van Defensie spreekt de hoop uit,
dat deze van zooveel belangstelling voor de
weermacht getuigende daad een spoorslag moge*
zijn voor vele werkgevers om dit voorbeeld te
volgen.
ct.
let.
i et
iet
Volgens
dichter L.
lijken OP
nd vu
schuld
torgd
'et.
ct
iet
iet
[JN
rit)
be
voer»
lening in werking
joedgekeurd door
Minister, die voor
op
on-
„Quadra-
wenscht
„Ik ben naar Nederland gekomen zoo ver
telt Mgr. Mangold om te zien of wy met de
hier wonende vooraanstaande persoonlijkheden
en met de hier te lande bestaande joodsche
vluchtellngen-comité's niet een zoodanig con
tact kunnen krijgen, dat de wil tot hulp asm
de Joden een breede geestelijke beweging wordt.
Een enquête naar de zedelijke gevaren, die
het werkende meisje bedreigen daar, wil' ml
uister Romme niet aan.
niet de kans groot, '«la» 1 de WHET
wordt van het „deskundig avies”?
De enquête-kwestle Is dus voprfooplg van de
baan. Tenzij de vrouwelijke jeugdbeweging de
kans ziet door een eigen, zij het dan met be
perkte middelen doorgevoerd onderzoek op
kleine schaal, waar te maken, wat de deskun
digen van den minister betwijfelden, een tip
op te lichten van den sluier, dien de minister
meent niet te kunnen oplichten.
n s
t h o
Deze maatregel is doo^
omdat zy de ervaring heel
nemers na het vervullen vi
speciaal indien zij de kaderopleiding hebben
doorloopen, voor het particuliere bedrijf van
grootere waarde zyn geworden.
Deze motieven toonen dat de Minister het
yraagstuk'ernstig beeft doordacht en ten deele
laten zij niet na te overtuigen. Ten aanzien
van de vraag echter of het technisch mogelijk
is door middel van een enquête de officleele
waarheid vast te stellen, zullen zij wel niet
zonder tegenspraak blijven. Dat de deskundi
gen ten aanzien van deze mogelijkheid uit-
eenloopen klinkt ten volle aannemelijker
zijn méér vraagstukken, waarbij dat het geval
is, misschien is er wel geen vraagstuk, waar
bij dat niet het geval is doch verdient het
onder die omstandl
de beweegredenen
kundigen nader te
mede te deelen? V
and
Het afdeellngsonderzoek der Tweede Kamer
van het z.g. noodwetje Inzake de autobussen is
bepaald op Dinsdag 30 December as. te
uur.
ging: de heer Gerard D. van Es Gips, consul
van Polen en mevrouw van Es Gips, hun doch
ter mej. Army van Es Gips, dr. L. N. Deckers,
oud-minister van Defensie en mevrouw Dec
kers, prof. dr. N. van Wijk Uitleiden, ZExc.
de Internuntius Mgr. Paolo Globbe, Mgr. J.
M. van der Tuyn, deken van Den Haag, de
consul-generaal van Polen te Amsterdam en
mevrouw Kolankowska, mevrouw O. Bablnska,
moeder van den Poolschen gezant, de heer
en mevrouw W. N. J. van Dttmar, de heer H.
Kuypers, directeur van de Maashode, mevrouw
W. Karplnska, de heer 8. Dembinski, directeur
van de particuliere boechbezitters in Polen uit
Warschau, de heeren 8. Babinski en M. An-
drossewskl, alsmede de pers-attaché van de
Poolsche legatie, de heer 8. Sroczynskl
Op vragen van het N. 8. B. Tweede Kamer
lid De Marchant et d’Ansembourg, betreffende
het houden van een Kerstinsameling van regee-
ringswege, heeft de heer Colyn. minister van
Algemeene Zaken, voorzitter van den Raad van
Minlsteft, om. geantwoord, dat bij den mi
nister de overtuiging bestaat, dat het Neder
landsche volk door hetgeen het ook vrijwil-
lig bij voortduring voor de armen en nood
lijdenden in eigen land doet, bij geen enkel an
der volk achterstaat.
Daarnevens valt acht te geven op bet feit,
dat het Nederlandsche volk door regeerings-
maatregelen eiken dag van het jaar meer dan
1 mlllloen aan steun in onderscheidene vormen
opbrengt. Indien het particulier initiatief een
collecte als bedoeld zou willen organiseeren, dan
bestaat daartegen, behoudens de goedkeuring
der locale autoriteiten, uiteraard bij de regee
rlng geen enkel bezwaar. Op de opbrengst daar
van kan bezwaarlijk invloed worden uitgeoefend,
wijl deze uitsluitend afhankelijk is van hetgeen
vrijwillig gegeven wordt.
De regeerlng aal geen inzameling 'organisee
ren, omdat zij nimmer collecten organiseert.
„Avant tout 11 faut créer l'atmosphère, le
climat".... Deze woorden vatten het meest
compact samen de bedoeling, waarmee Mgr.
E. Mangold, prêtre de l’Ordre de St. Marie,
Archimandrite titulaire de Bekaa, naar
naar Nederland is gekomen.
punt is bet actieprogram van den gematigden
katholiek misschien aantrekkelijker en belof
tenvoller. De extremist echter kent de dwaas
heid van het Kruis. En het is goed om dan
onvoorzichtig en roekeloos te zijn, om Christus
,A la lettre” te nemen.
Heel bet woord van desen katholieken pries
ter en hoogleeraar is een klemmend betoog, om
aan te toonen dat het nu de tijd niet meer
is om zich in slaap te wiegen, dat het de hoog
ste tijd is om daadwerkelijk het Uefdegebod ten
uitvoer te leggen. Als wjj werkelijk invloed
willen krijgen op de wereld, dan moeten we zóó
worden, in de eerste plaats onder elkaar, on
der geloofsgenooten, dat d^aereld zeggen gaat:
„Ziet hoe zij e'kander liefhebben!'* Men kan
het Evangelie aan de ontgoddeUjkte wereld
niet voorhouden, als men niet begint het zelf
ten volle ernstig te nemen, bet in de practyk
te brengen. Dit kan aanvankelijk op een .mis
lukking” uitloopen, materieel bekeken,
vormt een krachtcentrale die daarna
stralen over de wereld zal uitzenden.
„Als wij nederig zoeken en verlangen de
eer van God, met heel onze ziel, met heel ons
bestaan en met al onze krachten, zoo zeide
Ruusbroec de bewonderenswaardlge, dan heb
ben wy de liefde die de wortel is en het fun
dament van iedere deugd en alle heiligheid
Er zijn vele vormen van extremisme, ook van
verkeerd extremisme.* Tè vele. Er zijn extre-
mismen die een voortrazen be.eekenen op dwa
lingen of halve waarheden. Maar het extre
misme der liefde is er altijd te weinig. Hebben
wjj dat, dan kan onze actie niet mislukken, op
den duur.
Anders dan in de Memorie van Antwoord
heeft bij in de uitvoering te kennen gegeven
waarom. Zijn motieven liggen;
De regeeringspersdienst bericht:
In verband met de verlenging van den duur
oer eerste oefening voor de onbereden dienst
plichtigen is door de directie van een onzer lo
cale dagbladen de volgende regeling getroffen
ten aanzien van de werxnemers, die hun dienst
plicht moeten vervullen.
1. Weder in diensttreding na beëindiging van
den dienstplicht is verzekerd.
2e. Gedurende het vervullen van den dienst
plicht keert de directie een kleine toelage tilt
als aanvullend zakgeld.
3. Aanwijzing voor de kaderopleli
op prijs gesteld. Bij het verkrijgen va
van sergeant wordt door
model uniform beschikte
We weten het genoeg: de vervolgde en uit-
gestooten Israëlieten vragen asyl; maar wie zal.
wie kan en wie wil,het ze geven? Frankrijk en
Engeland plegen overleg en zij schijnen een
ernstig plan gereed te hebben, dat evenwel om
wie-weet-welke politieke redenen nog steeds
niet bekend gemaakt is.
Maar geen van beide landen is bereid de Jo
den binnen zijn eigen grenzen op te nemen, al
lerminst FrsSikrBk. L’Allemagne n’est pas rlche,
mals la France ne l’est non plus! Inderdaad
ook daar is geen geld meer disponibel om van
overheidswege een grootscheepsche hulpactie te
organiseeren. Bovendien hoeveel politieke vluch
telingen herbergt Frankrijk niet reeds?”
Mgr. Mangold bekent dan, dat hij komt als
'afgezant van een in 1918 in Frankrijk gestichte
organisatie, die ten doel heeft op humani
taire gronden het anti-semitisme te bestrijden
„Ongetwijfeld weet men in Nederland aldus
de bisschop dat er sedert lang een interna
tionale organisatie bestaat, waarbij 80 landen
I
iirecjne genomen,
jgjhfan, dat werk-
hun dienstplicht.
In het wetsontwerp is nog een tweed»
aangelegenheid behandeld. Ingevolge afd.
10 van de Wet tot Verlaging van de Open
bare Uitgaven vervalt het Reglement Auto
vervoer Personen met ingang van 15 Febr.
as. Uiteraard hoopt de regeerlng. dat op
dat tijdstip het aanhangige ontwerp betref
fende vervoer van personen met motorrij
tuigen in werking zal treden. Intusschen,
zekerheid bestaat op dit punt nog niet Het
thans mede in dit ontwerp voorgestelde
heeft tot strekking om, indien in werking
treden op 15 Februari niet nfagelijk mocht
blijken, de tusschenperiode te overbrug
gen. Op het tijdstip van Inwerkingtreding
van het genoemde wetsontwerp zullen, in
gevolge afd. 10 van de Wet tot Verlaging
van Openbare Uitgaven, de thans voorge
stelde voorzieningen door het vervallen van
het Reglement Autovervoer Personen auto
matisch ophouden te werken.
Het wetje zal in werking treden met in
gang van den dag. volgende op dien van af
kondiging.
Bewogen door den nood, die onder de Joden
heerscht, bewogen door den feilen haat, waar
mede deze menschen in Dultschland worden
vervolgd, bewogen ten slotte door de naar zijn
meenlng te slappe, soms anti-semietische ge
voelens, waarmede in vele landen het lijden der
vervolgden wordt gade geslagen, heeft de grijze
mlssie-Blsschop, die niet langer zijn gewonen
bisschoppeljjken arbeid kan verrichten, den reis
staf ter hand genomen.
Hjj kwam het eerst naar Nederland en riep
te Den Haag eenlge vertegenwoordigers van
dagbladen bijeen, om zijn plan de campagne
uiteen te zetten.
heeft, gelijk uit boven
zuiver technische strek-
materieele veranderingen
lighaden geen aanbeveling
van die verschillende des-
toetsen en. Indien mogelijk
Vanneer bijvoorbeeld het
is een bloote veronderstelling deze deskun
digen om welke reden dan ook zéér gesteld
zijn op het totstandkomen van de thans te
verwachtenmaatregelen voor de veertien- en
vijftien-jarige meisjes en zy deelen de vrees
van den Minister een vrees, die overigens
in de Kamerdebatten geener lel steunpunt vond
dat het voorstel tot het houden van een
enquête daae maatregelen sou vertragen, la dan
voegdheid bindende bepalingen uit te vaardi
gen voor een deel van het Nederlandsche volk,
dan wordt het parlementaire stelsel aangetast.
Bovendien zou een dergeljjke bevoegdheid de
centralisatie, de opeenhooping van economi
sche macht in de hand werken, een centrali
satie, die onherroepelijk tot politieke dictatuur
leidt. Deze opwerplng klinkt wel wat vreemd,
wanneer zij van denzelfden kant komt waar
men waarschuwingen tegen de werkelijke con-
centratie-gevaren van het grootbedrijf even
zooveel absurditeiten noemt! Minister
Romme had gemakkeiyk spel met deze argu
menten. Van aantasting der democratische
openbaarheid is geen sprake, verzekerde hij.
Lees er de Bedrijfsraden-wet maar op na In
de artikelen 18—21, die de verordenende
voegdheid regelen, wordt uitdrukkelijk
geschreven, dat geen vei
treedt tenzij ultd>Vkellh
de Kroon, dat is door di
deze goedkeuring door het'parlement ter ver
antwoording kan worden geroepen. En wat de
concentratie betreft. Verleening van verorde
nende bevoegdheid aan een college uit het be
drijfsleven werkt de concentratie juist tegen
Evenzeer is *t verleenen van verordenende be
voegdheid aan de gemeentebesturen geenszins
centralisatie, doch juist decentralisatie beoogt
Bij de Tweede Kamer is thans Ingediend
't aangekondigde „noodwetje" betreffende de
autobussen.
Hierbij wordt een wijziging voorgesteld
van de Wet van 29 November 1935 tot Ver
laging vgn de Openbare Uitgaven.
In de memorie van toelichting lezen we:
Bjj arrest van den Hoogen Raad van 5 De
cember is beslist, dat eenigverschil bestaat
tusschen art. 2 van het Reglement Autovervoer
Personen, gelijk «fit op het oogenbllk luidt, en
art. 3 van paragraaf 47 der Wet van 39 No
vember 1935, tot verlaging van de openbare uit
gaven, op welk artikel het reglement benut.
Op zichzelf zou wellicht het meest voor de
hand liggen den tekst van het reglement woor
delijk gelijk te maken aan dien van de wet
Met deze oplossing zijn echter in een vroeger
stadium reeds slechte ervaringen opgedaan.
Het nieuwe artikel luidt als volgt:
..Door ons kan worden verboden bet her
haaldeljjk met een motorrijtuig tegen ver
goeding vervoeren of doen vervoeren van
personen of goederen, voorzoover dit vervoer
niet geschiedt krachtens een vergunning,
door ons of een door ons aan te wijzen au
toriteit verleend".
1. in het feit dat hjj voor de veertien- en
vijftien-jarige meisjes al iets doet: hij haalt
hen heelemaal uit het bedrijfsleven. Voor die
meisjes hoeft hjj geen enquête in te stel
len; wanneer zijn plannen ten aanzien van
deze meisjes worden verwezenlijkt, zal een
groot deel van hen in de huishouding blijven
en dus zal het geheel der vrouwelijke bezetting
van de fabrieken geleidelijk verminderen; ver
volgens: Indien hjj thans met een enquête zou
komen, zou men hem tegenwerpen, dat hij met
zijn maatregelen voor de veertien- en vijftien
jarigen maar moest wachten en ten slotte wil
hij eens afwachten, wat het verbod van arbeid
voor deze leeftijdsgroepen ren aanzien van do
bescherming tegen zedelijke gevaren uitwerkt.
Is hjj goed ingelicht, dan zal dat niet gering
zijn aangezien de meisjes op dien leeftijd
beneden de zestien de grootste gevaren
loopen. ^waren vgn tegenoverges!
in zijn overtuiging, dat een dergelijke en
quête niet wel mogeljjk is. Ten aanzien daar
van staan - de deskundigen tegenover elkaar. Er
zijn vrouwen, die in de fabrieken hebben ge
werkt en die zeggen: het kan wel en er
zijn andere vrouwen, die eveneens in de fa
brieken hebben gewerkt en die zeggen:
kan niet.
Wie nu op dit oogenbllk deze liefde in de
wereld wil gaan verwerkelijken (en zjj is het
ëénige middel dat geen lapmiddel is), moet
rekenen op bitter lijden, op smaad en verne
dering, op armoede. De wereld vereert op dit
oogenbllk niets zoozeer als het succes. Alles
wordt beoordeeld naar dien maatstaf, in op
perste domheid. Maar de goede extremist
rekene op mislukking. De Goddelijke Meester
gaf het subliemste voorbeeld. Hy leefde in de
grootste teruggetrokkenheid, wijdde zich aan
de vorming van Zijn leerlingen en werd met
rust gelaten. In deze periode openbaarde Hij
eerste maal het mysterie, dat de ge
matigde katholiek nooit kan begrijpen: het
mysterie van het succes door mislukking. Maar
toen Hij naar buiten optrad werd HU niet
langer met rust gelaten. Want de zelfzuchtige
rijkaards en de machtsbezitters haten en ver
volgen steeds, wie zijn stem tracht te verhef
fen om bijzondere privileges aan te klagen,
wie de sociale onrechtvaardigheid brandmerkt.
Beoordeeld uit een louter menschelijk stand-
i n s I a g m e
-n het woord van een hedendaagsch
begint de wereld waarin wy leven, te
-) „een gevecht van allen tegen allen”
Hetzelfde gevoel had de vyftiendeeuwsche dlch-
w van bet prachtige mysteriespel .Xlckerlyc”
hy in den monoloog van God, die zyn
jtug inleidt, den Schepper deed zeggen:
Want liet ik de wereld zoo draaien nog lange,
Ib zulk een leven, in zulke tempeesten,
1 Volk sou er worden erger dan beesten,
Bi d’eenen zouden de anderen nog eten. 1)
Dat zyn ondergangsgedachten, die elke crisis
der beschaving oplevert. Een nieuwe tyd kon-
digt zich aan. tóen de Renaissance en de Her-
vonning, nu wellicht het Collectivisme, en de
beif^t-levende geest voelt zich beangst door
de dramatfcche toestanden, door de botsingen
VBn groepen en standen, door het manifest
karakter van de plagen en pitnen die de men-
aeben elkander aandoen. Alles schijnt te wan-
geient de gebeurtenissen volgen elkander op
ioet een zeldzaam versneld tempo, velen zoeken
vergetelheid, allen hebben vermoeden van
eenig onheil dat achter den horizont ligt te
aadi.en, als een dier, dat zich tot den sprong
bereidt. Het is de goede tyd voor raddraaiers,
toomeloos eerzuchtig, voor hervormers, een-
ajjdig en fantastisch, om hun slag te slaan en
over de gekromde nekken van de goe-gemeente
te komen daar waar zy wezen willen.
Vóór den Wereldoorlog scheen het in Europa
een idylle te zyn, een eeuwigdurende Zondag,
vergeleken by wat we thans beleven. Idealen
nn eeuwigen vrede deden opgeld, de prole
tariërs begonnen hun rezhten te krijgen door
een langzame evolutie in de denkbeelden, de
vrijheid werd verheeriykt, men droomde er
romantisch van schooner vormen aan het
jeven-van-allen-dag te geven en deed er ook
vat voor, men geloofde aan den vooruitgang.
Ben hemel op aarde was bet niet, maar de
leden schenen zachter te worden, barbaarsch-
heid werd verontwaardigd gebrandmerkt door
het „wereldgeweten”, men trachtte met rede
lijkheid ontstane moeiiykheden uit den weg te
ruimen. Hoe lang schynt die humane tyd
achter ons te liggen! De oorlog, en wat er op
pvolgd is, heeft ons laten zien hoe dun de
cultuurlaag tenslotte was, de meest primitieve
irutincten kwamen angstig snel weer naar de
oppervlakte, en op dit oogenbllk kan niemand
met eenlge zekerheid zeggen, dat zyn licht niet
over een maand rede oos zal zyn uitgebluscht
„door een medemensch, wien hy nooit bewust
eenig kwaad heeft gedaan. De mensch heeft
op het verkeerde paard gewed, alm we het zoo
mogen uitdrukken. Hy heeft op zich-zelf ge
wed en niet op den Schepper Gewaarschuwde,
diep religieuze geesten wisten ook vóór 1914
vel dat he. niet alles goud was wat zoo blonk,
dat er heel wat decadents was en dat het cy-
nische laïcisme weigerde God de plaats te ge
ven die Hem toekwam, dat het vrijheidsideaal
lóó werd uitgelegd, dat den mensch practisch
alles geoorloofd was, als hy maar zorgde door
de mazen van het net der wetten heen te
glippen, we.ten die nog op de christelyke tra
ditie gebaseerd schenen, echter toegepast door
peraonen. die zélf niet in de geldigheid van
bet christendom geloofden. Hun waarschuwin
gen bleken te berusten op een helder inzicht, I
want, thans, vyf en twintig Jaar later, doet deze
benhaving wanhopige pogingen om aan haar
failliet te ontkomen.
Om zulk een ingewikkeld proces als de crisis
«ener beschaving te schetsen, zyn deze paar
•Jinea’s natuuriyk veel te kort en summier.
Maar de kern van de zaak zal toch niet foutief
«Un. God geeselt de menschheid, zoo zegt de
geloovige. De geest wordt miskend, zegt de I
humane mensch. Het is geen wonder, dat' in
zulk een tyd de goed-willenden, overtuigd dat
lapmiddelen niet meer helpen, zich afvragen, I
niet door radicale, maar dan ook werkriyk
radicale veranderingen, een betere toestand
l*n worden verkregen. Een geschrift van Prof.
Dr. Paul Hanly Furfey, docent in de Sociologie
**n een Katholieke Universiteit van Amerika 2)
h*thollek priester, spreekt hierover een helder
voord. Het boekje heeft het Imprimatur, en al
hevat bet zinspelingen die op Amerikaansche
toestanden wyzen, er staat heel wat in dat al-
gtmeene geldigheid heeft. Vee! van hetgeen in
tol van jonge katholieke gemoederen leeft en
uiting vraagt, vinden we hier in beknopten
,orm terug, en vooral in deze dagen, nu pas
groote actie van het R.K. Werkliedenver-
600,1 voor „een nieuwe gemeenschap” is be-
Wmen, heeft het een merkwaardige actualiteit.
Furfey neemt geen blad voor den mond, zyn
Wachten zyn vooral sociologisch, hy houdt
°ch bezig met de maatschappeiyke vraagstuk-
kB>. maar men bemerkt aan alles dat zyn
WOor>1 gevoed wordt door een diepen evange-
De Poolsche gezant te 's-Gravenbage, dr.
W. Babinski, heeft namens den president van
de republiek Polen aan den voorzitter van de
Nederlandsch-Poolsche vereeniging te 'a-Gra-
venhage, lr. M. Ch. E. Bongaerts, oud-minister
van Waterstaat en lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, het commandeurskruis
met ster van de orde Polonia Restitute over
handigd.
Na de toespraak van den gezant nam de
heer Bongaerts het woord, die, dankend voor
de hooge onderscheiding, verzekerde, dat de
Nederlandsch-Poolsche vereeniging verder
haar werk zal doen tot wederzydsch begrip
en verdieping van de vriendschappeiyke ban
den tusschen Nederland en Polen.
Daarna hebben de Poolsche gezant en me
vrouw Bablnska den gedecoreerde en mevrouw
Bongaerts alsmede him zoon een diner aan
geboden, waaraan deelnamen de bestuursle
den van de Nederlandsch-Poolsche* vereenl-
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 16 December' 1938
Verordenende bevoegdheden voor de be-
bedryfsraden dat biyft een nachtmerrie
voor al wat zich liberaal noemt. Fel ging dr.
Vos gisteren daartegen te keer al raakte
de inhoud van zyh betoog kant noch wal. Hy
stelde de verordenende bevoegdheid voor als
een aantasting van de democratie: krygen
Het wetsontwerp
staande biykt, een
king en brengt geen
aan.
Wellicht zal nog de vraag worden gesteld, of
hetzelfde resultaat, materieele naleving van
art. 3 van paragraaf 47 van de wet tot verla
ging van de openbare uitgaven ook door naam-
looze vennootschappen en andere rechtaper-
sooniykheid bezittende vereenlgingen,
evengoed kan worden bereikt door opr
in de wet van een artikel, speciaal betreffend
deze vennootschappen en vereenlgingen'.
overeenkomend met de bepalingen, welke in
verschillenden vorm in andere wetten reeds
voorkomen.
Deze vraag moet ontkennend worden beant
woord. De verschillende formules uit die an
dere wetten leveren nameiyk zonder uitsonde
ring moeiiykheden en ontduikingsmogelykheden
op, waarop hier om voor de hand liggende re
denen niét nader kan worden ingegaan.
De regeerlng meent, nu handhaving van het
reglement autovervoer personen in het verle
den tot zooveel teleurstellihg aanleiding heeft
gegeven, thans zeker een oplossing te moeten
kiezen, welke geen ruimte voor twyfel meer
overlaat.
Nog in ander verband kwam de vrouwen
arbeid ter sprake. Wat moet de minister doen
met het voorontwerp tot verbod van arbeid
voor de gehuwde vrouw? Moet hy het afwy-
send advies van den Hoogen Raad van Arbeid
TOlgen of moet hy dit advies naast zich neer
leggen? Er waren leden, die hem bezwoeren
het ontwerp tóch by de Kamer aanhangig te
maken. De heer Roosjen (A. R.) bracht er
zelfs vader Cats by te pas. Anderen echter,
waaronder mjvrouw VriesBruins (SDAP)
e meenlng.
i? maakte er aller-
lk|r sympathie niet
verschillend»
gestookt. De
gezin is ver-
J mag mee-
Wftkamp Dat
-Bruins niet:
3» cent per doosje (pl.m. 100 tabl:) Verkrijgbaar by Apothekers en drogisten
Mevrouw De Vries—Bru
minst een geheim van dat
naar dit ontwerp uitging. Valk,
kanten werd zy met interrupties
positie van de vrouw in het huil
anderd verklaarde zy. ,4a, j)
kraaien”, kraalde de heer
bedoelde mevrouw de Vrieg/-Ek-ulns niet: de
vrouw heeft maafpchappeiyk nuttigen arbeid
gekregen en moet dien in bet gegin kunnen
behouden. En bovendien; in 46 pet der ge
vallen werkt zy omdat de man niet Jtraalt”,
omdat hy een werklooee is, een dronkaard, een
zwakzinnige, omdat hy in dienst is of in de
gevangenis zit. Mevrouw de Vries had handen
vol werk on5 interrupties, hoofdzakeiyk de kin
derliefde der werkende vrouwen in twyfêk trek
kend, te pareeren. Doch het eenig julste>qnt-
woord: dat het ontwerp-Romme ten aanstak
van de belde genoemde gevallen/ in het ge
val van maatschappeiyk-nuttla^i arbeid
het geval van kostwinnaarscjiqp uitzonjji
bepalingen bevat, werd nl<
De Minister zelf staat m
zal doen. Het advies ■na
beeft uiteraard zyn ovértuiging ten aanzien
van de ongewenscMtléM van den arbeid der
gehuwde vrouw, zulks in bet belpng van nor
male-- gezinsverhoudingen, in genen deele ge-
wyzlgd. Een dergeiyk- advies bindt hem ook io
geen enkel opzicht. Hy heef- echter de kwestie
opnieuw in. studie genomen en zal na rustig
overleg tot een naar hij hoopt spoedige beslis
sing komen.
Overigens koestert de Minister geenszins het
snoode plan de verordenende bevoegdheid in
de naaste toekomst 'daadwerkelyk te verleenen.
Voorloopig biyft het een academisch vraag
stuk.
Daar stemde de heer Andriessen (R. K.) mee
in eenlgszins tot verwondering van den heer
Bakker (O. H.) die meende, dat de katholieken
ae wegen van „Quadrageslmo Anno” aan het
verlaten zyn. De heer Andriessen wil echter
de wegen tot een nieuwe maatschappeiyke orde
stap voor stap bewandelen, zooals
gesimo AAno” dat ook vordert. Hy
de bedryfsraden geleidelyk in te schakelen in
dt> uitvoering der komende sociale wetten.
Daarmee legde hy zonder het nochtans mei
zooveel woorden te zeggen den vinger op den
minder juisten toestand, dat ^Jg steeds vele
z.g. „bedryfsvereenlgingen” mét deze uitvoe
ring worden belast. Deze vereenlgingen blyven
buitenstaanders van het bedryfsleven. De be
dryfsraden daarentegen worden gevormd door
de betrokkenen zelf, dat zyn de officleele orga
nen van het bedryf, nauw ermee verweven door
hun samenstelling en hun wezen. Als er Iets
te beslissen of uit te voeren valt met betrek
king tot het bedryf, moeten zy de bevoegdheid
krygen deze beslissing te nemen en deze uitvoe
ring aan te vatten.
Daarmee ging minister Romme accoord. In
afsonderiyke kwesties zullen de bedryfsraden
ingeschakeld worden.
Zóó opgevat zal de ontwikkeling der bedryfs
raden een geleldeiyke zyn. .Gaat zy thans naar
den smaak van den minister nog te geleidelyk,
hy hoopt waarschyniyk langs den geschet-
sten weg der verleening van meerdere be
voegdheden in de ultvoAng der komende so^
dale wetten door uitbreiding van hun taak
hun oprichting zóó aantrekkeiyk te maken, dat
het bedryfsleven tot die oprichting wordt ge
prikkeld. Zoo biyft het principe Intact, dat de
oprichting van onderaf komt en niet recht
streeks van de overheid, die slechte stimuleert
1) Bewerking van Herman Teirlinck.
3) Prof. dr. Paul Hanly Furfey; „Katholiek
Extremisme”. Antwerpen, Eindhoven. Uitge
geven door de Katholieke Jongeren Vredes-
Actie.
Dit heeft als gevolg dat gematigde katho
lieken op sociaal gebied b.v. wél de liefde tot
verdrukten zullen aanprediken, maar niet wil
len hooren van sociale gelykberech.iging. Ze
staan den wereldvrede voor, maar zuilen niets
endememen waardoor ze den militairlsten
grootelyks zouden mishagen Ze hebben den
mond vol over een bestaans- oon, doch worden
buitensporig voorzichtig walmeer het er
aankomt welbepaalde s aktngsgevallen te
derzoeken. zy zyn voor sociale rechtvaardigheid,
maar ondertusschen doen ze hun best om
by rykaards en machthebbers in het geviy te
komen. Ze zyn ingenomen met hun eigen
deugden van voorzichtigheid, gematigdheid en
hun ui. den weg gaan van onbesuisdheden en
extremismen. Indien meneer Babit (het type
van den materlalistischen Amerikaanschen geld
maker) er niet toe kan worden gebracht bedel
monnik te worden, tenminste zal men hem kun
nen bewegen honderd dollars te storten in de
kas van de communautelt.
Anderzijds is de houding van den katho
lieken extremist uitgesproken idealistisch. 2iyn
doelstelling staat onmeteiyk hoog verheven en
liy beseft zeer wel dat deze doelstelling nim
mer door het gros van de massa zal bygetreden
worden. Hy verwacht meer van de werking van
Gods genade dan van de bemoeiingen der po
litiek. Hy is bereid recA te laten wedervaren
door dik en dun en zelfs In de beoefening van
de liefdadigheid versaagt hy niet onder de
moeüykste omstandigheden. De katholieke
extremist is geërgerd door de wyze waarop we
de verdrukten behandelen. Hy houdt het er
voor dat de sociale werken een armzalig sur
rogaat zyn voor de ware liefdadigheid.
Furfey steekt niet onder stoelen en banken,
dat zyn sympathie uitgaat naar de extremisten.
Het Uefdegebod van Christus is daghelder, zegt
hy, maar men biyft weigerachtig staan tegen
over zyn mysterieuze diepte. Terwyi Christus
ons het gebod der Uefde leerde, voerde Hy ons
een Ideaal voor oogen, zóó verbeven, on-
wereldsch en heldhaftig, dat de hoogste idealen,
door louter menschelyke wysheid ontdekt,
daarby slechts schim en schaduw schynen.
Chris.us leerde een liefde van wilde onstuimig
heid, een Uefde van uiterste belangloosheid, een
liefde die alle grenzen, door ras, stand en
menschelyke aanverwantschap getrokken, kloek
moedig dient te overschryden èn hy predikte
deze liefde in bewoordingen, die êns met adem-
looze verwondering slaan.
11*hen zin en dat de liefde tot de menschen, colleges, die niet openbaar vergaderen, de be-
w*“van hy biyk geeft, gericht wordt door het
^ereerste gebod, God lief te hebben. De
*Mver maakt een scherp onderscheid tus-
tchen gematigde en extremistische menschen.
gematigden rechtvaardigen hun houding
°t grónd van realisme, zy leggen nadruk op
*>»t feit, dat men slechts kan rekenen op een
'totrekkeiyk goeden wil, zoowel by kathoUeken
0=4 by andersdenkenden. Daar zulks *t geval is,
100 *eggen ze, laten we tevreden zyn met een
sematigd en practisch programma van sociale
•torviKining Inplaats van onze idealen tot op
^bereikbare hoogten op ta schroeven. Beter
18 het weinig te betrachten en te slagen, dar.
tr°otsche ondernemingen op te zetten en te
tototakken. Ongelwyfeld betuigt de gematigde
ftohting haar aanhankeiykheid aan de Kerk,
n'aar se is er niet op gesteld nadruk te leggen
de moeiiyker te aanvaarden gedeélten van
d* kerkleer en, waar vryheid van meenlng be-
•teat
Ml ze by voorkeur deze stellingen in-
Oeme°, die het minst extremistisch zyn.
10 de practyk legt deze richting dezelfde ge-
ttaügdheld aan den dag. Ze is afkeerlg van de
®*er sensationeele propaganda-mlddelen en
•toPealt zich by politieke actie, sociale werken
de opvoeding, als zynde de gebruikeiyke mid-
verwezeniyklng van sociale omvor-
aangesloten zyn, de Llca, d. 1. Ugue internatio
nale contre racisme et l’anti-semlUsme. Als
hoofddbel heeft zy zich gesteld de verdere ont-
wAkellng van het racisme en het anti-seml-
tume in de wereld tegen te gaan. De beweging
wordt noch door specifiek joodsche, noch door
specifiek kathoUeke beginselen gedragen, maai
is uitsluitend op phllantropische en humanitaire
beginselen gebaseerd. Vandaar dan ook, dat In
bet eere-comlté van de Llca zitting hebben
zoowel 15 Fransche ministers en oud-mlnlsters
als kerkelyke bedienaren, onder wie twee kar
dinalen.”
„Ikzelf ben in een Joden-kwartier te Parys
geboren en opgegroeid en heb van kindsaf het
anti-semitisme gekend. Het is nu zaak dit hier
en in andere landen nog steeds smeulende vuur
niet te doen oplaaien; we moeten daarom zoe
ken naar een verstandige, gemeenschappelyke
oplossing van de vestiging der Joden.
Stel U gerust, ik been geen prygelietenmaker,
integendeel^ ik raad leder steeds aan zyn eigen
godsdienst Intens te beleven. Maar ik zoek naar
Ideeën. De verzameling van ideeën en plannen,
spontaan gegroeid uit een beweging, die naar
een serieuze oplossing van het Joden-vraagstuk
streeft, kan uitkomst brengen.
Hoe meent U, dat wy zulks kunnen verweaen-
lyken?”
Het was den aanwezigen moeiiyk op deze
vraag een antwoord te geven. Trouwens waren
wy niet gekomen om iets concreets te vernemen,
b.v. een plan, een inzameling en vereeniging?
Wy’noemden derhalve namen van hier bestaan
de comité's en verzekerden onzen gastheer, dat
zy zwaar en moeiiyk werk verrichten en dat
de Regeerlng haar poUtlek in dezen volgens
vaste richtiynen ontwikkelde. En zoo wist nie
mand van allen eenig nieuw plan te opperen.
Wie zal zich daarover verwonderen?
Ten slotte bevestigde Mgr. Mangold ons nog
maals, dat hy was gekomen om een goede at-
mqSfeer In het leven te roepen.
Het gesprek eindigde aldus:
schen, dat alle personen, die in de gelegenheid
zyn zich voor dit beangstigend en totnogtoe
practisch onoplosbaar schynend probleem te in-
teresseeren, my met hun ervaring en raad ter
zyde zouden willen staan.”