Goodwill de Joden jegens Bevoegdheid der bedrijfsraden rE N v. Mundi Victor zuiver handwerk v o I g e ’s Voor hen, die keelpijn hebben en hoesten ia het een uitkomst deze advertentie te lezen en daarna een doosje Pellets van Dr. J. B. MEENK te koopen en te gebruiken Extremisme Noodwetje” tegen wilde bussen R 'o. N MGR. MANGOLD TE DEN HAAG ROND DEN VROU\ ARBEID Restaurant DORRIUS H E Vewrburgwal Kb. gpa|. Amsterdam. PLATS OU JOUR IN A LA 'V' VAN WEEK TOT WEEK Ct. Ó-8-10 CENT Ct. Ct. IS en Een navolgenawaardig voorbeeld OVERZICHT TWEEDE KAMER Minister Romme geen enquête GEEN KERSTCOLLECTE VAN REGEERINGSWEGE Zij organiseert nimmer collecten en 444 h r te i’s )38 Oud-minister Bongaerts onderscheiden Internationale Liga zal trachten de oploaaing te atimuleeren 2>EL ZATERDAG 17 DECEMBER 1938 LE [ige wij Dienstplichtigen werknemers L en DRDE d e -V 1 Bestrijding van het anti-semitisme 1 '1 CART! Ct. toen (Van onzen redacteur) „Ik sou wen- rder de niet de vader elf het In 'uitgesproken. in twyfel, wat hi. den Hoogen Raad ging ten ct ct ijes te directie ir gesteld. fig wordt den rang n buiten bet haar stand i prijs n ztfn. en bij De minister van Defensie spreekt de hoop uit, dat deze van zooveel belangstelling voor de weermacht getuigende daad een spoorslag moge* zijn voor vele werkgevers om dit voorbeeld te volgen. ct. let. i et iet Volgens dichter L. lijken OP nd vu schuld torgd 'et. ct iet iet [JN rit) be voer» lening in werking joedgekeurd door Minister, die voor op on- „Quadra- wenscht „Ik ben naar Nederland gekomen zoo ver telt Mgr. Mangold om te zien of wy met de hier wonende vooraanstaande persoonlijkheden en met de hier te lande bestaande joodsche vluchtellngen-comité's niet een zoodanig con tact kunnen krijgen, dat de wil tot hulp asm de Joden een breede geestelijke beweging wordt. Een enquête naar de zedelijke gevaren, die het werkende meisje bedreigen daar, wil' ml uister Romme niet aan. niet de kans groot, '«la» 1 de WHET wordt van het „deskundig avies”? De enquête-kwestle Is dus voprfooplg van de baan. Tenzij de vrouwelijke jeugdbeweging de kans ziet door een eigen, zij het dan met be perkte middelen doorgevoerd onderzoek op kleine schaal, waar te maken, wat de deskun digen van den minister betwijfelden, een tip op te lichten van den sluier, dien de minister meent niet te kunnen oplichten. n s t h o Deze maatregel is doo^ omdat zy de ervaring heel nemers na het vervullen vi speciaal indien zij de kaderopleiding hebben doorloopen, voor het particuliere bedrijf van grootere waarde zyn geworden. Deze motieven toonen dat de Minister het yraagstuk'ernstig beeft doordacht en ten deele laten zij niet na te overtuigen. Ten aanzien van de vraag echter of het technisch mogelijk is door middel van een enquête de officleele waarheid vast te stellen, zullen zij wel niet zonder tegenspraak blijven. Dat de deskundi gen ten aanzien van deze mogelijkheid uit- eenloopen klinkt ten volle aannemelijker zijn méér vraagstukken, waarbij dat het geval is, misschien is er wel geen vraagstuk, waar bij dat niet het geval is doch verdient het onder die omstandl de beweegredenen kundigen nader te mede te deelen? V and Het afdeellngsonderzoek der Tweede Kamer van het z.g. noodwetje Inzake de autobussen is bepaald op Dinsdag 30 December as. te uur. ging: de heer Gerard D. van Es Gips, consul van Polen en mevrouw van Es Gips, hun doch ter mej. Army van Es Gips, dr. L. N. Deckers, oud-minister van Defensie en mevrouw Dec kers, prof. dr. N. van Wijk Uitleiden, ZExc. de Internuntius Mgr. Paolo Globbe, Mgr. J. M. van der Tuyn, deken van Den Haag, de consul-generaal van Polen te Amsterdam en mevrouw Kolankowska, mevrouw O. Bablnska, moeder van den Poolschen gezant, de heer en mevrouw W. N. J. van Dttmar, de heer H. Kuypers, directeur van de Maashode, mevrouw W. Karplnska, de heer 8. Dembinski, directeur van de particuliere boechbezitters in Polen uit Warschau, de heeren 8. Babinski en M. An- drossewskl, alsmede de pers-attaché van de Poolsche legatie, de heer 8. Sroczynskl Op vragen van het N. 8. B. Tweede Kamer lid De Marchant et d’Ansembourg, betreffende het houden van een Kerstinsameling van regee- ringswege, heeft de heer Colyn. minister van Algemeene Zaken, voorzitter van den Raad van Minlsteft, om. geantwoord, dat bij den mi nister de overtuiging bestaat, dat het Neder landsche volk door hetgeen het ook vrijwil- lig bij voortduring voor de armen en nood lijdenden in eigen land doet, bij geen enkel an der volk achterstaat. Daarnevens valt acht te geven op bet feit, dat het Nederlandsche volk door regeerings- maatregelen eiken dag van het jaar meer dan 1 mlllloen aan steun in onderscheidene vormen opbrengt. Indien het particulier initiatief een collecte als bedoeld zou willen organiseeren, dan bestaat daartegen, behoudens de goedkeuring der locale autoriteiten, uiteraard bij de regee rlng geen enkel bezwaar. Op de opbrengst daar van kan bezwaarlijk invloed worden uitgeoefend, wijl deze uitsluitend afhankelijk is van hetgeen vrijwillig gegeven wordt. De regeerlng aal geen inzameling 'organisee ren, omdat zij nimmer collecten organiseert. „Avant tout 11 faut créer l'atmosphère, le climat".... Deze woorden vatten het meest compact samen de bedoeling, waarmee Mgr. E. Mangold, prêtre de l’Ordre de St. Marie, Archimandrite titulaire de Bekaa, naar naar Nederland is gekomen. punt is bet actieprogram van den gematigden katholiek misschien aantrekkelijker en belof tenvoller. De extremist echter kent de dwaas heid van het Kruis. En het is goed om dan onvoorzichtig en roekeloos te zijn, om Christus ,A la lettre” te nemen. Heel bet woord van desen katholieken pries ter en hoogleeraar is een klemmend betoog, om aan te toonen dat het nu de tijd niet meer is om zich in slaap te wiegen, dat het de hoog ste tijd is om daadwerkelijk het Uefdegebod ten uitvoer te leggen. Als wjj werkelijk invloed willen krijgen op de wereld, dan moeten we zóó worden, in de eerste plaats onder elkaar, on der geloofsgenooten, dat d^aereld zeggen gaat: „Ziet hoe zij e'kander liefhebben!'* Men kan het Evangelie aan de ontgoddeUjkte wereld niet voorhouden, als men niet begint het zelf ten volle ernstig te nemen, bet in de practyk te brengen. Dit kan aanvankelijk op een .mis lukking” uitloopen, materieel bekeken, vormt een krachtcentrale die daarna stralen over de wereld zal uitzenden. „Als wij nederig zoeken en verlangen de eer van God, met heel onze ziel, met heel ons bestaan en met al onze krachten, zoo zeide Ruusbroec de bewonderenswaardlge, dan heb ben wy de liefde die de wortel is en het fun dament van iedere deugd en alle heiligheid Er zijn vele vormen van extremisme, ook van verkeerd extremisme.* Tè vele. Er zijn extre- mismen die een voortrazen be.eekenen op dwa lingen of halve waarheden. Maar het extre misme der liefde is er altijd te weinig. Hebben wjj dat, dan kan onze actie niet mislukken, op den duur. Anders dan in de Memorie van Antwoord heeft bij in de uitvoering te kennen gegeven waarom. Zijn motieven liggen; De regeeringspersdienst bericht: In verband met de verlenging van den duur oer eerste oefening voor de onbereden dienst plichtigen is door de directie van een onzer lo cale dagbladen de volgende regeling getroffen ten aanzien van de werxnemers, die hun dienst plicht moeten vervullen. 1. Weder in diensttreding na beëindiging van den dienstplicht is verzekerd. 2e. Gedurende het vervullen van den dienst plicht keert de directie een kleine toelage tilt als aanvullend zakgeld. 3. Aanwijzing voor de kaderopleli op prijs gesteld. Bij het verkrijgen va van sergeant wordt door model uniform beschikte We weten het genoeg: de vervolgde en uit- gestooten Israëlieten vragen asyl; maar wie zal. wie kan en wie wil,het ze geven? Frankrijk en Engeland plegen overleg en zij schijnen een ernstig plan gereed te hebben, dat evenwel om wie-weet-welke politieke redenen nog steeds niet bekend gemaakt is. Maar geen van beide landen is bereid de Jo den binnen zijn eigen grenzen op te nemen, al lerminst FrsSikrBk. L’Allemagne n’est pas rlche, mals la France ne l’est non plus! Inderdaad ook daar is geen geld meer disponibel om van overheidswege een grootscheepsche hulpactie te organiseeren. Bovendien hoeveel politieke vluch telingen herbergt Frankrijk niet reeds?” Mgr. Mangold bekent dan, dat hij komt als 'afgezant van een in 1918 in Frankrijk gestichte organisatie, die ten doel heeft op humani taire gronden het anti-semitisme te bestrijden „Ongetwijfeld weet men in Nederland aldus de bisschop dat er sedert lang een interna tionale organisatie bestaat, waarbij 80 landen I iirecjne genomen, jgjhfan, dat werk- hun dienstplicht. In het wetsontwerp is nog een tweed» aangelegenheid behandeld. Ingevolge afd. 10 van de Wet tot Verlaging van de Open bare Uitgaven vervalt het Reglement Auto vervoer Personen met ingang van 15 Febr. as. Uiteraard hoopt de regeerlng. dat op dat tijdstip het aanhangige ontwerp betref fende vervoer van personen met motorrij tuigen in werking zal treden. Intusschen, zekerheid bestaat op dit punt nog niet Het thans mede in dit ontwerp voorgestelde heeft tot strekking om, indien in werking treden op 15 Februari niet nfagelijk mocht blijken, de tusschenperiode te overbrug gen. Op het tijdstip van Inwerkingtreding van het genoemde wetsontwerp zullen, in gevolge afd. 10 van de Wet tot Verlaging van Openbare Uitgaven, de thans voorge stelde voorzieningen door het vervallen van het Reglement Autovervoer Personen auto matisch ophouden te werken. Het wetje zal in werking treden met in gang van den dag. volgende op dien van af kondiging. Bewogen door den nood, die onder de Joden heerscht, bewogen door den feilen haat, waar mede deze menschen in Dultschland worden vervolgd, bewogen ten slotte door de naar zijn meenlng te slappe, soms anti-semietische ge voelens, waarmede in vele landen het lijden der vervolgden wordt gade geslagen, heeft de grijze mlssie-Blsschop, die niet langer zijn gewonen bisschoppeljjken arbeid kan verrichten, den reis staf ter hand genomen. Hjj kwam het eerst naar Nederland en riep te Den Haag eenlge vertegenwoordigers van dagbladen bijeen, om zijn plan de campagne uiteen te zetten. heeft, gelijk uit boven zuiver technische strek- materieele veranderingen lighaden geen aanbeveling van die verschillende des- toetsen en. Indien mogelijk Vanneer bijvoorbeeld het is een bloote veronderstelling deze deskun digen om welke reden dan ook zéér gesteld zijn op het totstandkomen van de thans te verwachtenmaatregelen voor de veertien- en vijftien-jarige meisjes en zy deelen de vrees van den Minister een vrees, die overigens in de Kamerdebatten geener lel steunpunt vond dat het voorstel tot het houden van een enquête daae maatregelen sou vertragen, la dan voegdheid bindende bepalingen uit te vaardi gen voor een deel van het Nederlandsche volk, dan wordt het parlementaire stelsel aangetast. Bovendien zou een dergeljjke bevoegdheid de centralisatie, de opeenhooping van economi sche macht in de hand werken, een centrali satie, die onherroepelijk tot politieke dictatuur leidt. Deze opwerplng klinkt wel wat vreemd, wanneer zij van denzelfden kant komt waar men waarschuwingen tegen de werkelijke con- centratie-gevaren van het grootbedrijf even zooveel absurditeiten noemt! Minister Romme had gemakkeiyk spel met deze argu menten. Van aantasting der democratische openbaarheid is geen sprake, verzekerde hij. Lees er de Bedrijfsraden-wet maar op na In de artikelen 18—21, die de verordenende voegdheid regelen, wordt uitdrukkelijk geschreven, dat geen vei treedt tenzij ultd>Vkellh de Kroon, dat is door di deze goedkeuring door het'parlement ter ver antwoording kan worden geroepen. En wat de concentratie betreft. Verleening van verorde nende bevoegdheid aan een college uit het be drijfsleven werkt de concentratie juist tegen Evenzeer is *t verleenen van verordenende be voegdheid aan de gemeentebesturen geenszins centralisatie, doch juist decentralisatie beoogt Bij de Tweede Kamer is thans Ingediend 't aangekondigde „noodwetje" betreffende de autobussen. Hierbij wordt een wijziging voorgesteld van de Wet van 29 November 1935 tot Ver laging vgn de Openbare Uitgaven. In de memorie van toelichting lezen we: Bjj arrest van den Hoogen Raad van 5 De cember is beslist, dat eenigverschil bestaat tusschen art. 2 van het Reglement Autovervoer Personen, gelijk «fit op het oogenbllk luidt, en art. 3 van paragraaf 47 der Wet van 39 No vember 1935, tot verlaging van de openbare uit gaven, op welk artikel het reglement benut. Op zichzelf zou wellicht het meest voor de hand liggen den tekst van het reglement woor delijk gelijk te maken aan dien van de wet Met deze oplossing zijn echter in een vroeger stadium reeds slechte ervaringen opgedaan. Het nieuwe artikel luidt als volgt: ..Door ons kan worden verboden bet her haaldeljjk met een motorrijtuig tegen ver goeding vervoeren of doen vervoeren van personen of goederen, voorzoover dit vervoer niet geschiedt krachtens een vergunning, door ons of een door ons aan te wijzen au toriteit verleend". 1. in het feit dat hjj voor de veertien- en vijftien-jarige meisjes al iets doet: hij haalt hen heelemaal uit het bedrijfsleven. Voor die meisjes hoeft hjj geen enquête in te stel len; wanneer zijn plannen ten aanzien van deze meisjes worden verwezenlijkt, zal een groot deel van hen in de huishouding blijven en dus zal het geheel der vrouwelijke bezetting van de fabrieken geleidelijk verminderen; ver volgens: Indien hjj thans met een enquête zou komen, zou men hem tegenwerpen, dat hij met zijn maatregelen voor de veertien- en vijftien jarigen maar moest wachten en ten slotte wil hij eens afwachten, wat het verbod van arbeid voor deze leeftijdsgroepen ren aanzien van do bescherming tegen zedelijke gevaren uitwerkt. Is hjj goed ingelicht, dan zal dat niet gering zijn aangezien de meisjes op dien leeftijd beneden de zestien de grootste gevaren loopen. ^waren vgn tegenoverges! in zijn overtuiging, dat een dergelijke en quête niet wel mogeljjk is. Ten aanzien daar van staan - de deskundigen tegenover elkaar. Er zijn vrouwen, die in de fabrieken hebben ge werkt en die zeggen: het kan wel en er zijn andere vrouwen, die eveneens in de fa brieken hebben gewerkt en die zeggen: kan niet. Wie nu op dit oogenbllk deze liefde in de wereld wil gaan verwerkelijken (en zjj is het ëénige middel dat geen lapmiddel is), moet rekenen op bitter lijden, op smaad en verne dering, op armoede. De wereld vereert op dit oogenbllk niets zoozeer als het succes. Alles wordt beoordeeld naar dien maatstaf, in op perste domheid. Maar de goede extremist rekene op mislukking. De Goddelijke Meester gaf het subliemste voorbeeld. Hy leefde in de grootste teruggetrokkenheid, wijdde zich aan de vorming van Zijn leerlingen en werd met rust gelaten. In deze periode openbaarde Hij eerste maal het mysterie, dat de ge matigde katholiek nooit kan begrijpen: het mysterie van het succes door mislukking. Maar toen Hij naar buiten optrad werd HU niet langer met rust gelaten. Want de zelfzuchtige rijkaards en de machtsbezitters haten en ver volgen steeds, wie zijn stem tracht te verhef fen om bijzondere privileges aan te klagen, wie de sociale onrechtvaardigheid brandmerkt. Beoordeeld uit een louter menschelijk stand- i n s I a g m e -n het woord van een hedendaagsch begint de wereld waarin wy leven, te -) „een gevecht van allen tegen allen” Hetzelfde gevoel had de vyftiendeeuwsche dlch- w van bet prachtige mysteriespel .Xlckerlyc” hy in den monoloog van God, die zyn jtug inleidt, den Schepper deed zeggen: Want liet ik de wereld zoo draaien nog lange, Ib zulk een leven, in zulke tempeesten, 1 Volk sou er worden erger dan beesten, Bi d’eenen zouden de anderen nog eten. 1) Dat zyn ondergangsgedachten, die elke crisis der beschaving oplevert. Een nieuwe tyd kon- digt zich aan. tóen de Renaissance en de Her- vonning, nu wellicht het Collectivisme, en de beif^t-levende geest voelt zich beangst door de dramatfcche toestanden, door de botsingen VBn groepen en standen, door het manifest karakter van de plagen en pitnen die de men- aeben elkander aandoen. Alles schijnt te wan- geient de gebeurtenissen volgen elkander op ioet een zeldzaam versneld tempo, velen zoeken vergetelheid, allen hebben vermoeden van eenig onheil dat achter den horizont ligt te aadi.en, als een dier, dat zich tot den sprong bereidt. Het is de goede tyd voor raddraaiers, toomeloos eerzuchtig, voor hervormers, een- ajjdig en fantastisch, om hun slag te slaan en over de gekromde nekken van de goe-gemeente te komen daar waar zy wezen willen. Vóór den Wereldoorlog scheen het in Europa een idylle te zyn, een eeuwigdurende Zondag, vergeleken by wat we thans beleven. Idealen nn eeuwigen vrede deden opgeld, de prole tariërs begonnen hun rezhten te krijgen door een langzame evolutie in de denkbeelden, de vrijheid werd verheeriykt, men droomde er romantisch van schooner vormen aan het jeven-van-allen-dag te geven en deed er ook vat voor, men geloofde aan den vooruitgang. Ben hemel op aarde was bet niet, maar de leden schenen zachter te worden, barbaarsch- heid werd verontwaardigd gebrandmerkt door het „wereldgeweten”, men trachtte met rede lijkheid ontstane moeiiykheden uit den weg te ruimen. Hoe lang schynt die humane tyd achter ons te liggen! De oorlog, en wat er op pvolgd is, heeft ons laten zien hoe dun de cultuurlaag tenslotte was, de meest primitieve irutincten kwamen angstig snel weer naar de oppervlakte, en op dit oogenbllk kan niemand met eenlge zekerheid zeggen, dat zyn licht niet over een maand rede oos zal zyn uitgebluscht „door een medemensch, wien hy nooit bewust eenig kwaad heeft gedaan. De mensch heeft op het verkeerde paard gewed, alm we het zoo mogen uitdrukken. Hy heeft op zich-zelf ge wed en niet op den Schepper Gewaarschuwde, diep religieuze geesten wisten ook vóór 1914 vel dat he. niet alles goud was wat zoo blonk, dat er heel wat decadents was en dat het cy- nische laïcisme weigerde God de plaats te ge ven die Hem toekwam, dat het vrijheidsideaal lóó werd uitgelegd, dat den mensch practisch alles geoorloofd was, als hy maar zorgde door de mazen van het net der wetten heen te glippen, we.ten die nog op de christelyke tra ditie gebaseerd schenen, echter toegepast door peraonen. die zélf niet in de geldigheid van bet christendom geloofden. Hun waarschuwin gen bleken te berusten op een helder inzicht, I want, thans, vyf en twintig Jaar later, doet deze benhaving wanhopige pogingen om aan haar failliet te ontkomen. Om zulk een ingewikkeld proces als de crisis «ener beschaving te schetsen, zyn deze paar •Jinea’s natuuriyk veel te kort en summier. Maar de kern van de zaak zal toch niet foutief «Un. God geeselt de menschheid, zoo zegt de geloovige. De geest wordt miskend, zegt de I humane mensch. Het is geen wonder, dat' in zulk een tyd de goed-willenden, overtuigd dat lapmiddelen niet meer helpen, zich afvragen, I niet door radicale, maar dan ook werkriyk radicale veranderingen, een betere toestand l*n worden verkregen. Een geschrift van Prof. Dr. Paul Hanly Furfey, docent in de Sociologie **n een Katholieke Universiteit van Amerika 2) h*thollek priester, spreekt hierover een helder voord. Het boekje heeft het Imprimatur, en al hevat bet zinspelingen die op Amerikaansche toestanden wyzen, er staat heel wat in dat al- gtmeene geldigheid heeft. Vee! van hetgeen in tol van jonge katholieke gemoederen leeft en uiting vraagt, vinden we hier in beknopten ,orm terug, en vooral in deze dagen, nu pas groote actie van het R.K. Werkliedenver- 600,1 voor „een nieuwe gemeenschap” is be- Wmen, heeft het een merkwaardige actualiteit. Furfey neemt geen blad voor den mond, zyn Wachten zyn vooral sociologisch, hy houdt °ch bezig met de maatschappeiyke vraagstuk- kB>. maar men bemerkt aan alles dat zyn WOor>1 gevoed wordt door een diepen evange- De Poolsche gezant te 's-Gravenbage, dr. W. Babinski, heeft namens den president van de republiek Polen aan den voorzitter van de Nederlandsch-Poolsche vereeniging te 'a-Gra- venhage, lr. M. Ch. E. Bongaerts, oud-minister van Waterstaat en lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, het commandeurskruis met ster van de orde Polonia Restitute over handigd. Na de toespraak van den gezant nam de heer Bongaerts het woord, die, dankend voor de hooge onderscheiding, verzekerde, dat de Nederlandsch-Poolsche vereeniging verder haar werk zal doen tot wederzydsch begrip en verdieping van de vriendschappeiyke ban den tusschen Nederland en Polen. Daarna hebben de Poolsche gezant en me vrouw Bablnska den gedecoreerde en mevrouw Bongaerts alsmede him zoon een diner aan geboden, waaraan deelnamen de bestuursle den van de Nederlandsch-Poolsche* vereenl- (Van onzen parlementairen redacteur) DEN HAAG, 16 December' 1938 Verordenende bevoegdheden voor de be- bedryfsraden dat biyft een nachtmerrie voor al wat zich liberaal noemt. Fel ging dr. Vos gisteren daartegen te keer al raakte de inhoud van zyh betoog kant noch wal. Hy stelde de verordenende bevoegdheid voor als een aantasting van de democratie: krygen Het wetsontwerp staande biykt, een king en brengt geen aan. Wellicht zal nog de vraag worden gesteld, of hetzelfde resultaat, materieele naleving van art. 3 van paragraaf 47 van de wet tot verla ging van de openbare uitgaven ook door naam- looze vennootschappen en andere rechtaper- sooniykheid bezittende vereenlgingen, evengoed kan worden bereikt door opr in de wet van een artikel, speciaal betreffend deze vennootschappen en vereenlgingen'. overeenkomend met de bepalingen, welke in verschillenden vorm in andere wetten reeds voorkomen. Deze vraag moet ontkennend worden beant woord. De verschillende formules uit die an dere wetten leveren nameiyk zonder uitsonde ring moeiiykheden en ontduikingsmogelykheden op, waarop hier om voor de hand liggende re denen niét nader kan worden ingegaan. De regeerlng meent, nu handhaving van het reglement autovervoer personen in het verle den tot zooveel teleurstellihg aanleiding heeft gegeven, thans zeker een oplossing te moeten kiezen, welke geen ruimte voor twyfel meer overlaat. Nog in ander verband kwam de vrouwen arbeid ter sprake. Wat moet de minister doen met het voorontwerp tot verbod van arbeid voor de gehuwde vrouw? Moet hy het afwy- send advies van den Hoogen Raad van Arbeid TOlgen of moet hy dit advies naast zich neer leggen? Er waren leden, die hem bezwoeren het ontwerp tóch by de Kamer aanhangig te maken. De heer Roosjen (A. R.) bracht er zelfs vader Cats by te pas. Anderen echter, waaronder mjvrouw VriesBruins (SDAP) e meenlng. i? maakte er aller- lk|r sympathie niet verschillend» gestookt. De gezin is ver- J mag mee- Wftkamp Dat -Bruins niet: 3» cent per doosje (pl.m. 100 tabl:) Verkrijgbaar by Apothekers en drogisten Mevrouw De Vries—Bru minst een geheim van dat naar dit ontwerp uitging. Valk, kanten werd zy met interrupties positie van de vrouw in het huil anderd verklaarde zy. ,4a, j) kraaien”, kraalde de heer bedoelde mevrouw de Vrieg/-Ek-ulns niet: de vrouw heeft maafpchappeiyk nuttigen arbeid gekregen en moet dien in bet gegin kunnen behouden. En bovendien; in 46 pet der ge vallen werkt zy omdat de man niet Jtraalt”, omdat hy een werklooee is, een dronkaard, een zwakzinnige, omdat hy in dienst is of in de gevangenis zit. Mevrouw de Vries had handen vol werk on5 interrupties, hoofdzakeiyk de kin derliefde der werkende vrouwen in twyfêk trek kend, te pareeren. Doch het eenig julste>qnt- woord: dat het ontwerp-Romme ten aanstak van de belde genoemde gevallen/ in het ge val van maatschappeiyk-nuttla^i arbeid het geval van kostwinnaarscjiqp uitzonjji bepalingen bevat, werd nl< De Minister zelf staat m zal doen. Het advies ■na beeft uiteraard zyn ovértuiging ten aanzien van de ongewenscMtléM van den arbeid der gehuwde vrouw, zulks in bet belpng van nor male-- gezinsverhoudingen, in genen deele ge- wyzlgd. Een dergeiyk- advies bindt hem ook io geen enkel opzicht. Hy heef- echter de kwestie opnieuw in. studie genomen en zal na rustig overleg tot een naar hij hoopt spoedige beslis sing komen. Overigens koestert de Minister geenszins het snoode plan de verordenende bevoegdheid in de naaste toekomst 'daadwerkelyk te verleenen. Voorloopig biyft het een academisch vraag stuk. Daar stemde de heer Andriessen (R. K.) mee in eenlgszins tot verwondering van den heer Bakker (O. H.) die meende, dat de katholieken ae wegen van „Quadrageslmo Anno” aan het verlaten zyn. De heer Andriessen wil echter de wegen tot een nieuwe maatschappeiyke orde stap voor stap bewandelen, zooals gesimo AAno” dat ook vordert. Hy de bedryfsraden geleidelyk in te schakelen in dt> uitvoering der komende sociale wetten. Daarmee legde hy zonder het nochtans mei zooveel woorden te zeggen den vinger op den minder juisten toestand, dat ^Jg steeds vele z.g. „bedryfsvereenlgingen” mét deze uitvoe ring worden belast. Deze vereenlgingen blyven buitenstaanders van het bedryfsleven. De be dryfsraden daarentegen worden gevormd door de betrokkenen zelf, dat zyn de officleele orga nen van het bedryf, nauw ermee verweven door hun samenstelling en hun wezen. Als er Iets te beslissen of uit te voeren valt met betrek king tot het bedryf, moeten zy de bevoegdheid krygen deze beslissing te nemen en deze uitvoe ring aan te vatten. Daarmee ging minister Romme accoord. In afsonderiyke kwesties zullen de bedryfsraden ingeschakeld worden. Zóó opgevat zal de ontwikkeling der bedryfs raden een geleldeiyke zyn. .Gaat zy thans naar den smaak van den minister nog te geleidelyk, hy hoopt waarschyniyk langs den geschet- sten weg der verleening van meerdere be voegdheden in de ultvoAng der komende so^ dale wetten door uitbreiding van hun taak hun oprichting zóó aantrekkeiyk te maken, dat het bedryfsleven tot die oprichting wordt ge prikkeld. Zoo biyft het principe Intact, dat de oprichting van onderaf komt en niet recht streeks van de overheid, die slechte stimuleert 1) Bewerking van Herman Teirlinck. 3) Prof. dr. Paul Hanly Furfey; „Katholiek Extremisme”. Antwerpen, Eindhoven. Uitge geven door de Katholieke Jongeren Vredes- Actie. Dit heeft als gevolg dat gematigde katho lieken op sociaal gebied b.v. wél de liefde tot verdrukten zullen aanprediken, maar niet wil len hooren van sociale gelykberech.iging. Ze staan den wereldvrede voor, maar zuilen niets endememen waardoor ze den militairlsten grootelyks zouden mishagen Ze hebben den mond vol over een bestaans- oon, doch worden buitensporig voorzichtig walmeer het er aankomt welbepaalde s aktngsgevallen te derzoeken. zy zyn voor sociale rechtvaardigheid, maar ondertusschen doen ze hun best om by rykaards en machthebbers in het geviy te komen. Ze zyn ingenomen met hun eigen deugden van voorzichtigheid, gematigdheid en hun ui. den weg gaan van onbesuisdheden en extremismen. Indien meneer Babit (het type van den materlalistischen Amerikaanschen geld maker) er niet toe kan worden gebracht bedel monnik te worden, tenminste zal men hem kun nen bewegen honderd dollars te storten in de kas van de communautelt. Anderzijds is de houding van den katho lieken extremist uitgesproken idealistisch. 2iyn doelstelling staat onmeteiyk hoog verheven en liy beseft zeer wel dat deze doelstelling nim mer door het gros van de massa zal bygetreden worden. Hy verwacht meer van de werking van Gods genade dan van de bemoeiingen der po litiek. Hy is bereid recA te laten wedervaren door dik en dun en zelfs In de beoefening van de liefdadigheid versaagt hy niet onder de moeüykste omstandigheden. De katholieke extremist is geërgerd door de wyze waarop we de verdrukten behandelen. Hy houdt het er voor dat de sociale werken een armzalig sur rogaat zyn voor de ware liefdadigheid. Furfey steekt niet onder stoelen en banken, dat zyn sympathie uitgaat naar de extremisten. Het Uefdegebod van Christus is daghelder, zegt hy, maar men biyft weigerachtig staan tegen over zyn mysterieuze diepte. Terwyi Christus ons het gebod der Uefde leerde, voerde Hy ons een Ideaal voor oogen, zóó verbeven, on- wereldsch en heldhaftig, dat de hoogste idealen, door louter menschelyke wysheid ontdekt, daarby slechts schim en schaduw schynen. Chris.us leerde een liefde van wilde onstuimig heid, een Uefde van uiterste belangloosheid, een liefde die alle grenzen, door ras, stand en menschelyke aanverwantschap getrokken, kloek moedig dient te overschryden èn hy predikte deze liefde in bewoordingen, die êns met adem- looze verwondering slaan. 11*hen zin en dat de liefde tot de menschen, colleges, die niet openbaar vergaderen, de be- w*“van hy biyk geeft, gericht wordt door het ^ereerste gebod, God lief te hebben. De *Mver maakt een scherp onderscheid tus- tchen gematigde en extremistische menschen. gematigden rechtvaardigen hun houding °t grónd van realisme, zy leggen nadruk op *>»t feit, dat men slechts kan rekenen op een 'totrekkeiyk goeden wil, zoowel by kathoUeken 0=4 by andersdenkenden. Daar zulks *t geval is, 100 *eggen ze, laten we tevreden zyn met een sematigd en practisch programma van sociale •torviKining Inplaats van onze idealen tot op ^bereikbare hoogten op ta schroeven. Beter 18 het weinig te betrachten en te slagen, dar. tr°otsche ondernemingen op te zetten en te tototakken. Ongelwyfeld betuigt de gematigde ftohting haar aanhankeiykheid aan de Kerk, n'aar se is er niet op gesteld nadruk te leggen de moeiiyker te aanvaarden gedeélten van d* kerkleer en, waar vryheid van meenlng be- •teat Ml ze by voorkeur deze stellingen in- Oeme°, die het minst extremistisch zyn. 10 de practyk legt deze richting dezelfde ge- ttaügdheld aan den dag. Ze is afkeerlg van de ®*er sensationeele propaganda-mlddelen en •toPealt zich by politieke actie, sociale werken de opvoeding, als zynde de gebruikeiyke mid- verwezeniyklng van sociale omvor- aangesloten zyn, de Llca, d. 1. Ugue internatio nale contre racisme et l’anti-semlUsme. Als hoofddbel heeft zy zich gesteld de verdere ont- wAkellng van het racisme en het anti-seml- tume in de wereld tegen te gaan. De beweging wordt noch door specifiek joodsche, noch door specifiek kathoUeke beginselen gedragen, maai is uitsluitend op phllantropische en humanitaire beginselen gebaseerd. Vandaar dan ook, dat In bet eere-comlté van de Llca zitting hebben zoowel 15 Fransche ministers en oud-mlnlsters als kerkelyke bedienaren, onder wie twee kar dinalen.” „Ikzelf ben in een Joden-kwartier te Parys geboren en opgegroeid en heb van kindsaf het anti-semitisme gekend. Het is nu zaak dit hier en in andere landen nog steeds smeulende vuur niet te doen oplaaien; we moeten daarom zoe ken naar een verstandige, gemeenschappelyke oplossing van de vestiging der Joden. Stel U gerust, ik been geen prygelietenmaker, integendeel^ ik raad leder steeds aan zyn eigen godsdienst Intens te beleven. Maar ik zoek naar Ideeën. De verzameling van ideeën en plannen, spontaan gegroeid uit een beweging, die naar een serieuze oplossing van het Joden-vraagstuk streeft, kan uitkomst brengen. Hoe meent U, dat wy zulks kunnen verweaen- lyken?” Het was den aanwezigen moeiiyk op deze vraag een antwoord te geven. Trouwens waren wy niet gekomen om iets concreets te vernemen, b.v. een plan, een inzameling en vereeniging? Wy’noemden derhalve namen van hier bestaan de comité's en verzekerden onzen gastheer, dat zy zwaar en moeiiyk werk verrichten en dat de Regeerlng haar poUtlek in dezen volgens vaste richtiynen ontwikkelde. En zoo wist nie mand van allen eenig nieuw plan te opperen. Wie zal zich daarover verwonderen? Ten slotte bevestigde Mgr. Mangold ons nog maals, dat hy was gekomen om een goede at- mqSfeer In het leven te roepen. Het gesprek eindigde aldus: schen, dat alle personen, die in de gelegenheid zyn zich voor dit beangstigend en totnogtoe practisch onoplosbaar schynend probleem te in- teresseeren, my met hun ervaring en raad ter zyde zouden willen staan.”

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1938 | | pagina 21