GRETCHEN ADÉ
Begrooting
Koloniën
van
Tariefmachtigingswet aanvaard
PUROL
DE VLIEGVELD-KWESTIE
Dr. COLIJN EN DE
HANDELSPOLITIEK
R?
VRIJDAG 23 DECEMBER 1938
OVERZICHT EERSTE KAMER
Socialisten en werkloos
heid
Moeder en zoon dood
gevonden
Het drama te Kootwijk
Clearingkoeraen
n
Rangeerder door trein
gegrepen
OVERZICHT TWEEDE KAMER
HET ISOLEMENT VAN URK
Vegen van ijsbarïen en
sneeuw ruimen
Goudverschepingen
naar Engeland
Ernstig geval van gas
vergiftiging
Moeilijke brand in een
café te Schiedam
De bewoner» van het eiland van
vleeech veretohen
Am de In,
doornat geregend, koud en rillerig van t
wachten op overvolle trams. Wie is Uw
jnede-passagler? RHEUMATIEK! Onzicht
baar, nü nog voor U, doch binnenkort zult
U hem voelen. En hoe! Hij bezorgt U de
vreeselijkste pijnen, ondermijnt Uw gezond
heid en berooft U van Uw levensvreugde.
Geef hem geen kans! Verban hem met
het eenlg juiste middel Kruschen Salts.
Eiken morgen „de kleine dagelijkse!» dosis”
en hü heeft op U geen vat. Kruschen Salts,
uitsluitend verkrijgbaar bü alle apothekers
en drogisten k 0.40, 0.75 en f 1.80 (extra
groot pak).
Ruwe Huid
Ruwe Handen
Ruwe Lippen
Vuurhaard wae niet te ontdekken
Men
consta-
■221
Het Nederlandsch Imperium bestaat
Rbrwi-
dea
ikeUJk te
met an-
Er zal geen Rykentbeidie
worden verleend
Het wetsontwerp tot wijziging van de tarief-
mschtlgingswet alsmede de aangekondigde her
ziening van bet stelsel van Invoerrechten vin
den dus hun oorsprong in het overleg, dat bij
het tot stand komen van het kabinet door de
aangezochte bewindslieden werd gepleegd
Hoe dikwijls zal Dr. Colün de eeuwige legende
van het gebrek aan homogeniteit in dit kabinet
een legende, die nu op vrijwel alle belangrijke
concrete punten met de grootste steillgheio
werd tegengesproken nu' nog moeten demen-
teeren?
Het gerechtshof te Arnhem heeft uitspraak
gedaan in de strafzaak tegen den landbouwer
M. B. te Kootwijk, dien de rechtbank te Zutfen
had veroordeeld tot zes maanden gevangenis
straf voonvaardelijk wegens zware mlshande-
De Kamer nam met blijdschap kennis van
het feit, dat zü hedenavond niet meer wordt
bijeengeroepen, doch eerst morgen haar, dis
cussies voortaet, die in hoofdzwak het nood
wetje aangaande de vilde bilzeen sullen be
treffen.
Te Nijmegen zijn Donderdagnacht twee
personen door gasverstikking om het leven
gekomen.
bekwaamd worden, maar ook doordrongen
worden van den goeden geest, verdienen
vermeerderd en uitgebreid te werden in het
belang van de hun passend werk zoekende
meisjes, van de hulp noodlg hebbende huis
vrouwen en van de orde in het gezinsleven
terwijl er voor zekere mevrouwen ook wel
een speciale cursus voor het aankweeken
van den goeden geest bij haar sou mogen
worden Ingericht, al vreezen wij, dat sij die
het meest voor zulk een cursus In aanmer
king moeten komen, den minsten lust zullen
gevoelen daaraan deel te nemen.
En tenslotte kwam de heer ROST VAN TON-
NINGEN (NBJ.) weer aan de beurt om zich
voor de zooveelste maal in beschouwingen te
begeven, die. Indien de regeering er serieus op
inging, ons land en onze zelfstandigheid in ge
vaar zouden brengen. Hij hield dan zijn inter-
pellatie om den aooveelsten halsbrekenden toer
Koersen voor stortingen op 23 December 1938
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmaiken
f 73.83 en Lires f 9,«8.
Donderdagnacht omstreeks drie uur werd de
Schledamsche brandweer gealarmeerd vooreen
brand in het café restaurant „Corner House”
aan de Burgemeester Knappertlaan hoek Rem
brand tlaan.
Te Tlel heeft rich een ernstig geval van gas
vergiftiging voorgedaan, dat nog vrij goed is
afgeloopen De vader van het gezin Simon, die
reeds in bewusteloocen toestand verkeerde, is
door medische hulp nog tot het bewustzijn te
ruggekeerd. nadat hij bij buren was binnenge
bracht.
Dr. Asjes, die spoedig ter plaatse was, kon
den ongelukkige nog met veel moeite tot het
bewustzijn terugbrengen. Toen men in de
omringende huizen een onderzoek instelde.
constateerde men ook in de woning van den
arbeider S. van Vliet een vrij sterke gas
lucht. In deze woning was nog een branden
de kachel, welke gevaar kon opleveren voor
explosie. Het vuur werd snel uit de kachel
gehaald, om erger te voorkomen. De In
woners der beide huizen zijn tijdelijk bU
bekenden ondergebracht.
Van verschillende zijden is den minister
van Sociale Zaken verzocht, medewerking te
wlljen verleenen, dat met subsidie uit het
Werkloosheidssubridiefonds ijsbanen en ijs-
wegen worden geveegd en sneeuw wordt ge
ruimd.
Naar wjj van offlcieele zijde vernemen zul
len deze verzoeken niet kunnen worden in
gewilligd.
mn
ter
beta*
•Mw
door-
tOt-
c.
tc.
lit
Door de strenge koude was onder de woning
van den betonwerker A. T. Simon aan dan Ho-
veniersweg een gastoevoerbuis, vlak bij de hoofd
leiding. gesprongen. De familie S. heeft zelf
geen gasaansluiting, alleen is een toevoerleiding
aanwezig. Door het lek ontstond in de woning
een sterke gaslucht, dfe echter door de inwo-
nenden niet werd waargenomen, daar zij zich
reeds ter ruste hadden begeven.
Des ochtends omstreeks 5 uur werd het 9-jarig
zoontje Jople onwel en klaagde over hoofdpijn
en draaierigheid. De moeder bemerkte tot haar
grooten schrik, dat haar man. ondanks het her
haalde roepen, geen enkel teeken van leven
meer gaf,-en begon luid-te roepern De buren. dit
hoorend. begaven rich onmiddelHjk naar het
huis. Bij het binnenkomen namen zij direct een
sterke gaslucht waar en begrepen, dat rich hier
een vergiftlglngsproces voltrok.
De bewustelooze Simon werd direct naar de
woning van Bellens vervoerd, waar onmlddellUk
medische hulp werd Ingeroepen.
De man heeft, vermoedelijk door den dichten
sneeuwval verblind, bij het verlaten der loco
motievenloods den D-treln uit Amersfoort, welke
met ruim één uur vertraging binnenkwam, niet
opgemerkt. S. werd door de locomotief gegre
pen en bleef zwaar gewond langs de spoorlijn
liggen. Daar niemand het ongeluk had zien ge
beuren. alleen de machinist van den trein, dia
den stationschef van het ongeval in kennis
stelde, duurde het ruim een kwartier, voor men
het ernstig gewonde slachtoffer gevonden had.
Dokter Pot uit Apeldoorn verleende de eerste
hulp. S. is fn hoogst zorgwekkenden toestand
naar het Jullana-riekenhuis te Apeldoorn over
gebracht. waar hij later is overleden.
Het slachtoffer was gehuwd en vader van
zeven kinderen.
Het Nederlandsch imperium bestaat uit
moederland met slechts weinige rielen
uitgebreid koloniaal rijk, dat, daar het uitslui
tend uit eilanden bestaat, zware elschen aan de
verdediging stelt Het is niet meer dan billijk;
en bet is trouwens ook onmogelijk, die zware
elschen na te komen zonder financieele mede
werking van India. Deae medewerking is steeds
uit te halen op het toch al zoo
spannen koord van onze betrek)
dere mogendheden.
Ditmaal ging het tegen Engelajxf, tegen de
eerlijkheid en de trouw der Angelsaksers. De
regeering heeft In den laatsten tijd belangrijke
hoeveelheden goud naar Engeland en Amerika
verscheept en de heer Rost van Tonnlngen wil
de graag weten, waartoe die verschepingen dien
den en welke waarborgen er bestaan, dat het
Nederlandsche goud In deze belde landen veilig
ligt.
Niemand heeft zich met de interpellatie ver
der ingelaten. Het bleef een onderonsje tus
schen den appellant en de 1
wie hij stfn vragen richtte, de
Ook zonder deze verklaring van Prof. Woltjer
had de wijziging van de Tariefmachtlglngswet
de vereischte meerderheid wel gekregen. Met
28 tegen 23 stemmen werd zij aangenomen.
Slechts twee leden der rechterzijde, de heeren
ter Haar <C.H.) en Pollema (C.H.) stemden
tegen.
De „handelspolitieke fanatici, de domooren cn
de jaknikkers", zooals de liberale pers de voor
standers van deze machtigingswet, blijkbaar bij
gebrek aan betere argumenten, vrlendelijkerwijs
kwalificeert, hebben bet gewonnen. De Re
geering ziet den weg naar een herziening van
het tarief vrij. Adieu „servituut"!
250.000 exemplaren werden verkocht van
de Fransche uitgave van F. Mauriac’s
„LEVEN VAN JEZUS”
en een soortgelijk aantal in de verschillende
vertalingen. Bezit U dit werk reeds?
Alom in den boekhandel verkrijgbaar.
Prijs gebonden 3.99.
Dat beteekent niets anders, dan een verwer
ping van het principe der centralisatie van het
luchtverkeer, waarvan de Regeering op zéér
goedé gronden aanneemt, dat het een natio
naal belang inhoudt. De stemming van de
Kamer kén dus niet anders worden uitgelegd
dan als een uitspraak ten gunste van het plaat
selijk belang en tegen het nationaal belang.
De heer DE GEER (OH.) corrigeerde den
uitleg van den heer v. d. Waerden In zooverre,
dat hij de motie beschouwde als een pielt tegen
centralisatie, Indien Schiphol het centrale vlieg
veld zou worden, doch ervóór indien een andere
plaats. Leiderdorp b.v.. werd uitgekozen.
Van katholieke zijde werd geen verklaring
afgelegd. Het liet den heer Bongaerts (RJK.)
klaarblijkelijk onverschillig, hoe men de stem
van nagenoeg de heele Katholieke fractie
de grootste In de Kamer zou opvatten in
dien zin door den minister, dan wel in dien
door den heer De Geer daaraan gehecht. Vrij
wel de geheele fractie stemde voor. Voor Lei
derdorp? Voor Rotterdam? Tegen de centrali
satie? Tegen het Landsbelang? Ditmaal was
zwijgen geen goud.
Toen de brandweer, die met groot materieel
uitrukte, ter plaatse kwam, bleek, dat op twee
plaatsen brand *as uitgebroken. Op de tweede
étage boven het hotel, bewoond door de fami
lie Hofman, was brand ontdekt in een der ka
mers, welke uitziet op de Burgemeester Knap
pertlaan. Hier was de brand spoedig gebluscht
De exploitant van het ..Corner House”, de
heer Gunters. die beneden de familie Hofman
woont, begaf rich naar het restaurant, omdat
daar een dikke rook vandaan kwam. Toen men
het restaurant opende, was het vrijwel onmo
gelijk naar binnen te gaan.
teerde al spoedig, dat de brand woedde in de
kelderruimte van het café, waar de kegelbaan,
de verwarmingslnstallatie en de keuken geves
tigd zijn. Met rookmaskers gewapend trachtten
de brandweerlieden in deze ruimte af te dalen
Dit bleek evenwel totaal ónmogelijk Er werd
veel water gegeven en na anderhalf uur ver
minderde de rook merkbaar. Opnieuw werd
een poging gewaagd den brandhaard te ont
dekken. doch hierin kon men ook toen nog niet
slagen. Tot vijf uur heeft de brandweer gespo
ten. Zij nam toen aan. dat de brand gebluscht
was, ofschoon het nog stéëds niet mogelijk was
door den dikken rook heen te dringen.
Tijdens het blusachlngswerk zijn drie brand
weerlieden onwel geraakt Zij werden evenwel
spoedig weer bügebracht. Om kwart voor ses is
de brandweer ingerukt.
Bij onderzoek is gebleken, dat men hier te
doen had met een schoorsteenbrand, die ont
staan is b(j de verwarmingslnstallatie en waar
van de oorzaak gezocht moet worden in een
defect aan den schoorsteen. Dat de brand bo
ven werd waargenomen, zonder dat men be
neden vuur kon zien, vindt zijn verklaring in
het feit, dat de schoorsteen tusschen de kas
ten van de suite-deuren van de bovenwoning
loopt. Het hout hiervan is warm geworden en
heeft vlam gevat.
De schade is niet groot. Op de bovenwoning
beperkt zü zich tot de deuren; het café heeft
hoofdzakeljjk waterschade.
Het pand was verzekerd.
De begrooting van Koloniën Is afgehandeld
en aangenomen. Een breedvoerig debat ontspon
zich over de vraag op welke wijze de koeten
voor de vloot over de budgetten van Nederland
en Indië moeten worden verdeeld. De regeering
staat daarin op het standpunt, «jat Indië in
ieder geval aan deze kosten moet bijdragen.
een
en een
»oor de Nederlandsche huisvrouwen
rijst een ernstig probleem. Er zal een'
nijpende dienstbodennood ontstaan.'
want juist tengevolge van de massale Invasie
van Duitsche dienstboden in ons land is
sinds jaar en dag bij vele Hollandsche meis
jes de lust vergaan om een dienstbetrek
king te zoeken. Fabriek, atelier en kantoor
lokten en lokken haar meer dan het fornuis
an de stofzuigers en de klnderwasch. Voor
een deel is dat zeker te wijten aan de nu
juist niet bijzonder hooge reputatie, die het
dienstbodenvak door de gedragingen en de
persoonlijke qualiteit van zekere Duitsche
Madchen heeft gekregen, maar voor een an
der deel moet deze schuwheid voor een
dienstbetrekking in het gezin óók geweten
werden aan zucht naar gemak en onge
controleerde vrijheid, aan gebrek aan waar-
deering voor en inzicht in het nobele van
de taak een stut en steun en hulp voor de
huisvrouw in het gezinsleven te zijn, en een
afkeer van het woord en begrip „dienen",
dat door de dienstboden zelf zoo vaak wordt
gedegradeerd tot iets minderwaardigs, ter
wijl het in werkelijkheid ook in een dienst
betrekking een eer en het vervullen van
een roeping van sociale beteekenls kan aan
duiden. Dat de waaideering voor het dienst
bodenvak in veler oogen, ook in die van de
daarvoor geschikten, zoozeer gedaald is,
moet gedeeltelijk ook toegeschreven worden
aan die mevrouwen, die hun dienstboden
niet meer als gezinsleden, maar enkel als
hulsarbeidsters beschouwen en dienovereen
komstig behandelen. Er is vaak een onge
lukkige wisselwerking tusschen optreden en
behandelen ontstaan, die de eertijds op
vertrouwen en onderlinge waardeering en
hulpvaardigheid gebaseerde verhouding tus-
(chen mevrouw en dienstbode heeft gemaakt
tot een veelal précaire verhouding van meer
of minder gewapenden vrede met ernstige
oorlogsrislco’s. Dit euvel zal rich straks na
den massalen exodus van de Gretchen, de
Beat’s, de Clara's, de Maria’s, de Steffi’s
enz. nóg ernstiger gaan wreken dan het
zich reeds in het verleden tallooze malen
gedaan heeft, en dit is temeer te betreuren,
nu er plotseling een zoo groot, typisch
vrouwelük arbeidsterrein openkomt De
dienstbodencursussen, zooals te Bouvlgne,
Wassenaar. Haarlem en elders, waar de
■teiajes niet alleen voor bet dienstbodenvak
Het personeel der gemeente-gasfabriek zorgde
voor spoedig herstel van de leiding, welke zich
onder den grond bevond.
De regeering heeft zich steeds op het stand
punt gesteld, dat. voor zoover uit een oogpunt
van veiligheid en verkeer sneeuw moet worden
geruimd, dit tot die gemeentelijke bemoeiingen
behoort, waarbij het' niet op den weg van het
Rijk ligt, deze taak mede te helpen uitvoeren.
Ten aanrien van het vegen van ijsbanen en
Uswegen geldt, dat dit vegen steeds geschiedt,
althans overwegend, met financieele medewer
king van hen. die de ijsbanen en Uswegen ge
bruiken.
Aangezien dergelijke werkzaamheden practlsch
steeds buiten de overheid om zijn gegaan, wordt
het niet juist geoordeeld, thans van Rijkswege
hierin een büdrage te verleenen.
Het ligt voor de hand, dat de regeering het
toe juicht, dat. indien tot sneeuwruimen wordt
overgegaan, dan wel tot het vegen van üsbanen
en Uswegen. hiervoor van de diensten van werk-
loozen gebruik wordt gemaakt, doch hieruit
vloeit niet voort, dat het Rijk nu ook in deze
koeten moet bUdragen.
Het bestuur van de vereeniging „Hulp
Steun” op ürk heeft er Donderdag in toege
stemd een jjsvlet te verhuren, teneinde vleeech
van de postboot naar Urk te brengen. Volgens
gebruik heeft deze vereeniging de mannén voor
den swaren tocht zelf uitgekoaen. De visschen
echter wilden een vergoeding van f 12.50 per
persoon hebben, welk bedrag de slagers, die de
kosten zouderi moeten betalen, te hoog acht
ten. Als gevolg hiervan is de tocht naar de
postboot niet doorgegaan en zit Urk thans nog
steeds zonder vleesch. Een slager echter heeft
zich Donderdagmiddag naar de boot begeven.
De bewoners hebben vandaag tevergeefs uit
gekeken naar de vliegmachine, die Urk uit zjjn
isolatie sou komen verlossen. Alle hoop is
thans gevestigd op den dag van heden.
Enkele visachers hebben zich met een slede
Donderdagmiddag omstreeks één uur is op
het rangeerterrein van het stationsemplacement
te Apeldoorn een ongeluk gebeurd, waarbij ds
«-Jarige rangeerder-machlnlst W. Stegeman
ernstig is gewond. Het slachtoffer is aan zün
verwondingen overleden.
Dat soort legenden ia zoo hardnekkig.
Over de voorgeschiedenis van het ontwerp
wUzigtng der tariefmachtlglngswet werden zoo
wel van de zijde der senatoren als van den kant
tier Regeering belangrijke opmerkingen, gemaakt
De heer VAN LANSCHOT (R.K.) bUvoorbeelo
verklaasde. dat de Tweede Kamer ter dege oe
gelegenheid heeft gekregen tot een full-dress
debate, zü heeft er alleen geen gebruik van
willen maken Dat het amendement van der.
heer de Geer ontoelaatbaar zou zijn geweest,
bestreed de heer van Lanschot met de opmer
king. dat dit amendement doordat het oi.
den termijn, waarover een tariefsherziening te
voren mag worden ingediend, tot een half jaar
verkortte de bevoegdheden der Regeering eer
verminderde, dan verruimde En dat bovendien
bet amendement paste in het kader van de wet
In dien geest sprak ook de heer de Savormr
Lohman (C.H.), die erop wees, dat het amer-
dement-de Geer volkomen de bedoelingen van
de Regeering self vertolkte, dus bezwaarlUk als
inconstitutioneel kon worden aangezien
Waarom maakt men zich zoo druk over de
machtiging, die door dit ontwerp aan de R
geerlng wosdt geschonken? De principieele be
slissing daarover is reeds geveld in 1934, toen d»
tarief-machtiglngswet werd aangenomen, aldus
weer de heer van Lanschot. En de vrijheid var
de Kamer: de heeren, die bezwaren hebben te
gen de wUziglng van het tarief, zullen niet na
laten de daartoe strekkende voorstellen ie
amendeeren of af te stemmen, ook al zün die
wUzigingen te voren !>U KoninklUk Besluit
reeds voorloopig doorgevoerd.
Het belangrUkst was echter, wat minister de
Wilde over het .servituut’’ zei.
De Regeering heeft schoon genoeg van zulke
figuren! Servituten booren thuis in het privaat
recht, maar niet in het publiek-recht! En uit
oen grond van zün hart voegde de minister
daaraan toe: mün leven lang, geen servituten
•- meer. Er zUn afgevaardigden geweest, die en
kele verklaringen omtrent den omvang van de
komende tariefsherziening, aan de regeerings-
tafel uitgesproken, als nieuwe servituten willen
opvatten. Neen, neen, neen. Geen servituten
meer!
bekie ministers tot
!e*eeren DE WIL-
DE en COLIJN. Veel kon het antwoord van
deze beiden niet inhouden. De verschepingen
houden verband met de manipulaties van het
Egalisatiefonds, welke manipulaties uiteraard
geheim moeten worden gehouden.
Daarin ligt ook de reden van de geheimhou
ding der goudreserve, die den laatsten tüd in
de weekstaten van de Nederlandsche Bank aan
den dag treedt. Dat de verschepingen plaats
hadden naar Engeland en Amerika, staat In
verband met het feit, dat het Egalisatiefonds in
hoofdzaak in ponden en dollars manipuleert.
De waarborgen, die deze landen bieden voor de
teruglevering van ons goud en de mogelijkhe
den, dat wij met deze landen in conflict komen,
achtte noch de heer De Wilde, noch de heer
CoUJn geschikt om onderwerp van discussie uit
te maken. Het geeft geen nut zich daarover in
speculaties te begeven. Dit kan alleen gevaren
opleveren.
Dit was de tweede maal, dat de heer Rost
van Tonnlngen op de vingers werd getikt. De
minister van Koloniën, de heer Welter, moest
hem ook al terecht wijzen, omdat hü zich laat
dunkend uitliet over de mogelijkheid om Indië
te verdedigen bU den huldigen stand onzer
vleótui trusting.
Omstreeks half twaalf bemerkten buren, dat
het huls van de weduwe Mastenbroek in de
Bottelstraat gesloten bleef. Toen men geen ge
hoor kreeg, waarschuwde men de politie, die een
smid ontbood, om de deur open te steken. Beni
ge personen, die met de familie goed bekend
waren, ging hierop naar binnen. Een sterke gas
lucht kwam hun tegemoet.
ZU vonden in de slaapkamer die aan de keu
ken grenst, de vrouw en haar 32-jarigen acn-
terlUken zoon Willem dood op bed liggen.
VermoedelUk zjjn zü in den slaap door het
gas vetTast.
De oorzaak kon nog niet worden vastgesteld.
De bewoners hadden geen gas-aansluiting. Ver
moedelUk is de gasbuis, welke onder het huis
loopt, door de vorst gesprongen.
De gemeentelUke geneesheer, dokter Van dei
Brekel, heeft de lUken naar het St. Canislus-
Ziekenhuis laten overbrengen.
De bovenburen, een dochter van de vrouw en
haar man, hebben niets van de gaslucht be
merkt. k
Van offlcieele zUde vernamen wU Donderdag
middag nog, dat de gasontsnapping, welke de
weduwe Mastenbroek en hsar zoon, wonende
in de Bottelstraat te NUmegen, het leven heeft
gekost, veroorzaakt is door het afknappen van
een gasbuis
Deze buis lag in de Kloosterstraat op oude
fundamenten en is blUkbaar bU het verzakken
ran een muurtje doorgebroken. Het uitstroo
iende gas is terecht gekomen in een gewelf van
een vroeger pand en daardoor naar de woning
van de weduwe Mastenbroek geleid. Het gas
drong de slaapkamer binnen, zoodat beide
slachtoffers bedwelmd werden en zUn overleden
ptorudri ax gaat de overgroote meer-
(jerheid van Duitsche en Ooetenrljksche
Oretchen, Rest’s, Marla’s, Clara’s, Steffi’s,
enz. ons land en de gezinnen, waar zU
dienstboden, soms gedurende meerdere
jjren, werkzaam zün geweest, verlaten, en
„enige Hollandsche huisvrouw, die het met
h,.r Duitsche dienstbode getroffen had, zit
BU reeds bü voorbaat in zak en asch. WU
willen niet zoo onvriendelUk zün als de
^genaar in een sociaal ^democratisch blad,
gie het voorstelde alsof een flultspelende
rattenvanger argelooze kinderen in de val
ren een concentratiekamp lokt, want deze
voorstelling van zaken is niet overeenkom-
stigsde werkelükheld.
De Duitsche dienstboden hier te lande, die
werkelük bekoord en begeesterd zün door de
daverende melodie van het nieuwe natlo-
naal-soclallstische Duitschland. zün voor
bet meerendeel reeds sinds korteren of lan-
geren tüd vrijwillig naar de .Heimat” ver
trokken. en de minderheid der natlonaal-
eoclalistisch of liever Hitler-gezinden
want zooals Duitsche meisjes .geschwkrmt”
hebben voor den Duitachen Keizer vóór en
na diens val zoo .schwarmen" ér ook velen
voor Herr Hitler persoonlük die nog in
ons land zün achtergebleven en daar niet
zelden een scherpe en georganiseerde con-
trtle en propaganda pleegden ten aanzien
van haar medezusteren, zal met een enthou
siasme de terugreis naar het .grosse Va-
terland" aanvaarden, gelük de Israëlieten
indertüd uit de Babylonische gevangenschap
terugkeerden naar hét Beloofde Land. Voor
desen zal dq weg terug dus geen zware
gang zün. Maar er zün ook tal van Duitsche
en Oostenrüksche dienstboden in ons land,
die in hun gevoels- en geestesleven zoozeer
geacclimatiseerd zün, dat zü de verrukking
over het luidruchtig ontwaken van Duitsch
land en den triomphalen .Anschluss’’ niet
hebben meegevoeld en slechts van verre met
een weinig enthousiast gemoed hebben
gadegeslagen, in hun hart God dankend,
dat zü dit niet van zoo nabü als hun ouders
en verwanten hebben behoeven .jnlt zu
machen". Voor zoover deze er niet In ge
slaagd zün reeds met één been In het hu-
welüksbootje van een Nederlandsch staats
burger te stappen, zullen zü zich noodge
dwongen naar Duitschland begeven om, naar
men zegt, met muziek in de arbeidskampen
te worden binnengehaald, waar zU hun
dametjesmaniertjes zullen moeten afleggen
om zich in den landbouwarbeid te bekwa
men raison van Dultschen koet en kamp-
inwoning plus een geldelUke vergoeding van
zegge en schrijve 5 R.M. per maand. Hoe
het deze „Mldchen”, die wellicht zoo vaak
hun mevrouw salarisverhooging gevraagd
hebben omdat zü met f 20 of f 25 loon per
maand plus Hollandschen kost en Holland
sche huiselüke Inwoning niet tevreden wa
ren, te moede moet zün, laat zich denken.
Zü zullen gaan, omdat zü moeten en het
risico niet willen loopen van na het ver
strijken van den geldigheidsduur van hun pas
staats- en papierloos te worden en zich
dientengevolge den weg naar een wettig
huwelük te zien afgesneden. Er zün onder
deze meisjes sommigen, wier ouders of ver
wanten en vrienden zich in een concentra
tiekamp of gevangenis bevinden, en wlen
reeds nu het hullen nader dan het lachen
staat. ZU zullen straks In het arbeidskamp
met .jBehnsucht” terug denken asm de
vleeschjjotten van Egypte, die zü zelve zoo
veel jaren hebben klaargemaakt.
Het nieuwe Kabinet heeft in zün program
uiting gegeven aan zün inzicht, dat een nieuw
stelsel voor de kostenverdeellng van de defensie
tuggehen moederland en koloniën moet wor
den gevonden. Het heeft als grondslag van die
nieuwe verdeellng aanvaard, dat ten laste van
Nederland de aanbouw en ten laste van Indië
de exploitatie voor het in de Indische wateren
manoeuvreerende deel van de vloot zou komen.
Daarbü heeft het grondig overwogen, welke
andere mogeUjkheden zich ten <iese voordeden,
doch geen ander stelael in de Kamer werden
er verschillende aanbevolen vermocht een
zoo Juiste combinatie te scheppen van recht
vaardigheid en behoud der vrijheid van de
overaeesche gewesten op financieel terrein.
Dubbele ramen scheiden de statige senatoriale
vergadersasd van den ho*vUver, waar alwéér
nieuwe sneeuw overheen dwarrelt. Niettemin
schUnt het te tochten. De ministerstafel staat
een heel eind naar voren en daar zitten drie
ministers, knus-dicht tegen elkaar 'gekropen.
Drie! De voorzitter van den Raad van minis
ters. Dr. Colün zelf, vergezelde zün belde ambt-
genooten. de Wilde en Steenberghe, onder wier
domein de Inhoud van dit odtwerp ressorteert.
Niet uit bloote belangstelling maar ook ter
dege om een hartig woordje bü de debatten
mee te spreken.
gaarne gegeven. Van den anderen kant heeft
het moederland ook steeds gaarne rekening ge
houden met de financieele omstandigheden van
de overzeesche gewesten.
Meerdere malen heeft de regeering van Ne
derland ten gunste van Indië op belangrijke
punten de regeling van de verdeellng der vloot-
kosten, gelük die in 1935 was vastgesteld. c
broken. In één jaar tüds, een jaar na oe
standkoming van deze regeling, geschiedde die
doorbreking op drie belangrijke punten. Een
bedrag van mlllloen, In den loop van 1937
noodlg, werd in strijd met het opgezette begin
sel voor 80 pet. op Nederlandsche en slechts
voor 20 pet. op Indische rekening gebracht.
De tweede termün van de onderzeebooten
K 19 en K 20 werd in zün geheel naar het Ne
derlandsche defensiebudget overgebracht en
tenslotte werd een uitrusting van twee jagers,
vier onderzeebooten en 38 groote zeeverkenners,
alle voor Indië bestemd en een totaal bedrag
van 37 mlllloen vorderend, geheel door Neder
land gefinancierd. Dat alles waren pogingen om
Indië in zün nood tegemoet te komen.
malen op het hoofd had geslagen.
Dg officier van Justitie teekende tegen de uit
spraak der rechtbank hooger beroep aan. Bü de
behandeling door het gerechtshof eischte de
procureur-generaal zes maanden gevangenis
straf onvoorwaardelük.
De uitspraak van het hof luidde een Jaar ge
vangenisstraf onvoorwaardelük.
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 22 December 1938
Met alle middelen heeft de linkerzüde ge
poogd de Regeering den pas af te snijden op
haren weg naar een herziening der invoerrech
ten in matig beschermenden zin. Minister
Sleenberghe’s verklaring, dat deze herziening
deel uitmaakt van het hee.e complex maat
regelen ter bestrijding der werkloosheid, door
deze Regeering ontworpen, mocht niet baten
de sociaal-dèmocraat de la Bella bleef naar
motieven zoeken om maar tegen te kunnen
stemmen, nam zün toevluent tot handigheid
jes. tot een argument als: waarom stelt de
Regeering een grens van 20 pCt. aan naar
tarieven; draagt zü de overtuiging dat de werk
loosheid langs dezen weg kan worden gekeerd,
waarom gaat zü dan niet vee! hooger om nog
meer menschen in bet vaderlandsche bedrijfs
leven aan het werk te stellen? Onzin natuurlük'
Dan zouden eerst terecht de kosten van het
levensonderhoud duur worden, wat thans niet
hoeft te gebeuren! Minister de Wilde’s betoog
dat de Regeering de bevoegdheden, waarover
thans wordt beslist, alleen heeft gevraagd in
het belang van het bedrijfsleven zélf, om het
zakenleven onnoodlgen omslag te besparen,
baatte evenmin prof, van Embden wist bet
uit de boeken over economie allemaal beter en
hü zou zoo noodlg een geslagen uur hebben
volgepraatniet om de rechterzüde te over
tuigen, maar om te wachten tot zün partüge-
noot, prof. Kranenburg, was gearriveerd, dat
scheelde weer een tegenstem! Toen deze op
het laatste nippertje binnenkwam had de beer
van Embden eensklaps geen neiging meer „om
de Kamer langer op te houden”! De „po
litiek” en wat voor soort politiek! lag den
socialisten nader aan het nart dan de werk
loosheid en den liberalen nader, dan de belan
gen van het bedrüfsleven Leve de politiek!
Het mocht echter ook de linkerzüde alles niet
baten. Prof. Woltjer. waarvan men wist, dat
hü aanvankelük aarzelde om zün steun aan
de gevraagde machtiging te schenken, ver
klaarde vlak voor de stemming, dat de argu
menten van de Regeering hem in zooverre van
gedachten deden veranderen, dat hü der Regee
ring geen moeilükheden in den weg wilde leg
gen bü de verweaenlüklng barer welvaarts-
polltiek.
Prof. Kranenburg had wel weg kunnen blüven
Men blüft maar steeds suggereeren, aldus dr.
Colün, dat er over de handelspolitiek oneenig-
heid zou bestaan in bet kabinet. Men blüft bet
maar voorstellen alsof het kabinet bestaat uit
vier krachtige leden, die de economische
politiek schragen, en zeven onnoozele halzen, die
zich bü het beleid van deze vier neerleggen.
En dat acht men niet in tegenspraak met 'iz
bewering, dat diezelfde zeven onnoosele halzen
toch weer zóó sterk rijn, dat zü de «ociale ¥fcn den en mr
politiek der sterke vier kunnen dwarsboomen Blaupot ten Cate, dien hü met een greep meer-
HU, Dr. Colün zelf, boet bü zulke verhalen zjjn
nachtrust niet In. maar het volk krijgt met dat
al een acheeven kük op de dingen.
Daarom nog ééns: terzake van de handels
politiek is het kabinet homogeen.
Als de heeren het dan weten willen: reeds
1935 kwam een ombuiging van onze handels
politiek in matig beschermenden zin of een uit
breiding der handelspolitieke machtigingen ter
sprake in den ministerraad. Op initiatief van
niemand anders, dan Dr. Colün zelf. Dë situatie
liet zich toen echter zoo aanzien, dat men be
sloot nog eens even af te wachten hoe zü zich
verder zou ontwikkelen.
Bü de voorbereidende besprekingen echter,
die tot de samenstelling van het nieuwe kabi
net in 1937 leidden, maakte de handelspolitiek
deel uit van de beraadslagingen en op het stuk
van den overgang naar meerdere bescherming
vereenigden zich alle ministers. Opnieuw: op
initiatief van den formateur zelf, van Dr. Cqlü.n
(Van onsen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 22 December 1938.
Met vrijwel algemeene stemmen heeft de
Kamer een motie, Dinsdagavond door den heer
van def Waerden Ingediend en het vertrouwen
uitsprekend, dat de Regeering in haar lucht-
vaart-polltiek ten volle rekening zal houden met
de internationale economische beteekenls der
beide Nederlandsche havens, aangenomen.
Jammer!
Niet zoozeer de tekst van deze motie immers,
als wel de toelichting, door den heer van der
Waerden daarbü gegeven, ondermünt feitelük
de volkomen juiste centralisatle-gedachte, die
aan de luchtvaartpolitiek der regeering ten
grondslag ligt. De tekst laat In het midden op
welke wüze de Regeering aan Rotterdams be
langen tegemoet wil komen. Acht men de in
richting van een centraal vliegveld in het be
lang van het land in zün geheel, dan acht men
een dergelük vliegveld óók in het belang van
de belde Nederlandsche havensteden. De Re
geering kAn de motie, louter op den tekst af
gaande, beschouwen als een bevestiging van
haar politiek.
Doch de toelichting, die de heer van der
Waerden Dinsdagavond aan zün motie hechtte,
laat geen twüfel aan zün concrete bedoelingen:
hü wenscht voor Rotterdam géén secundaire
luchthaven. Waalhaven moet dus minstens even
goed geoutilleerd worden als Schiphol. De Re
geering moet daar evenveel zorgen aan beste
den.
