ONS BLAD
De Kersttoespraak van den
Heiligen Vader
iiL'
1
I
Bi
Het
heden
E. Vandervelde t
Treinramp in den
Kerstnacht
Kerstmis beteekende voor Spanje
bloedige strijd
RYNBENDE'S
Italië schond het
Concordaat
.^1
Zware zorgen drukken^Ons om de veel
vuldige kwellingen, waaraan Onze
oogappel, de Katholieke Actie,
bloot staat"
f
nieuws van
FISK safti flight
DE BAROMETER
I
Ir
VOORTZETTING VAN HET
RECHTSCHE OFFENSIEF
ZEER OUDE GENEVER
voor den Man van Oud-Vader-
landach slag. Ivoorkleurig -
Pittig - maar toch zacht van
sjtraak.
DINSDAG 27 DECEMBER 1938
RESTAURANT
DEN HOUT
TE DEN HAAG
BE2UIDESH0UTSCHEWEG 11 13
BIJ STAATSSPOOR
2 TACK 5
12
yEREENIGDE katholieke pers
1
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 74
99
en
VOORKOMT
MOEILIJKHEDEN
Pater A. Steger S.J. t
ta
m
De H. Vader antwoordt
Onzichtbaar glas
o
Pausen liefde voor Italië
e
zyn
Verzet van Barcelona
nog krachtig
r
Karei Capekt
Desondanks wisten de nationalisten in de
85 dooden en 325
gewonden
De leider der socialisten in België
hedenochtend overleden
BÜ IT EN LAN DSC HE REIZEN
VAN CIANO
Kerstboodschap van
Kardinaal Verdier
Blum behaalt een
meerderheid
MAYONNAISE
SALADEJAU5
u
IS
Gaarne offeren Wü
opnieuw ons,
Twee personentreinen in
Roemenië met elkaar
in botsing
DIT NUMMER BESTAAT Uit
10 BLADZIJDEN
Por liierkruik f 3.75
De H. Vader is diep getroffen door
de schending van het huwelijk,
dat voor den Katholiek
heilig is
Als U zelfs bij de
warme kachel
nog rilt, dan
Ruim 30 jaar leeraar aan het
Canisius-college te Nijmegen
f
De Kerstdagen in de
Ver. Staten
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiiHiinMi
Ook Marken heeft geprofiteerd van de gelegenheid en talrijke bewoners van het
eiland hebben een baantje op de gladde Users gemaakt
«loh. Lauwere - Opticien
PAYGLOP Z ALKMAAR TEL. ZZM
COMMENE AMBASSADEUR
BIJ HET VATICAAN
In de afgeloopen vier dagen rukten
de rechtschen over een diepte
van byna 30 K.M. op
i
De Kerstrede van den H. Vader.
S3
ALGEMEENE VOORUITZICHTEN:
keer van de vorst niet gerekend worden.
Ernstige treinramp in Roemenië.
Geen verzoening tusschen Blum
PAUS PIUS XI
“1
ik
op
i'»
ii-
ik
c-
I
van
en
WAARSCHUWINGEN VOOR HET
VERKEER;
De stationschefs van Galatz en Frecatal zün
in hechtenis genomen.
ROME. M Dec. (Reuter). Naar verluidt aal
Jiano op 30 Januari as. naar Belgrado gaan en
op 10 Februari naar Warschau.
Krachtige voortzetting van het rechtsche
offensief in Spanje.
Belangrijkste wijzigingen in de Veilig
heidswet.
Q
T
IU
>P
IS
De Katholieke Actie doet, zooals uit de beslag
legging op verschillende zetels en archieven
gebleken is, niet aan politiek, noch wil zy een
concurrentie zijn voor bepaalde organisaties. ZU
beoogt alleen goede Christenen te kweeken, die'
hun Christendom daadwerkeiyk beleven, waar
door tegelijkertijd ook eerste klas elementen
voor het algemeen welzijn worden gevormd.
Dit hebben wü. aldus de H. Vader, meermalen
aangetoond. Gelet op den Ijver In lagere ran-
toenemende dooi, eenige regen, betrok-
zen tot zwaar bewolkt, meest matige Wes
telijke wind.
rheerlUklng
des
Stand ep Diaadag U aw WBb 7MA
Vorigs stort 786A
I
De bekende Tsjechische schrijver Karei
Capek overleden.*.
De leider der Belgische socialisten Emile
Vandervelde hedenochtend overleden.
tn
In
■1
1 --V .1.
ad
ti
et
en
sn
m
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
a-
rd
BIJ ,de stemming op het Congres over de
bultenlandsche politiek behaalde Blum 4323
stemmen, Paul Faure 2837 en Gukowsky 60
stemmen. Er waren 1014 onthoudingen, ter
wijl er 181 stemgerechtigden afwezig waren.
De motie tegen de wetsdecreten en ds re-
■geering Daladler verkreeg 7616 stemmen.
Tgdeljjke verhooging van het uurloon
van het P.T.T.-personeel in tjjdeljjken
dienst.
BURGOS, 27 Dec. Gedurende de Kerst
dagen werd de strijd in Spanje met onver
minderde heftigheid gevoerd. Zondagavond
deelde Radio Naclonal omtrent de militaire
gperatles in Catalonlë mede:
De rechtsche troepen zetten hun schitte
renden opmarsch aan het front van Cata
lonlë voort en zij hebben alle gestelde objec
tieven bereikt. In den Noordelijken sector
van dit front werd over een diepte van tien
kilometer opgerukt.
Heerlijke, vlug
oplossende
anijsblokjes
10 ets. per pakje
FIRMA TONNFMA 8, Cir SNFFK
Hel aangewezen adres voor Uw maaltijden
•iS. SPECIAAL MENU OP VASTENDAGEN
vriend
van de
gebruikt
dooi, regen,
aanvankelijk nog bevroren regen, betrok
ken tot zwaar bewolkt, meest matige
CnidwestolUke tot Westelijken wind.
J4EW-YORK, 27 Dec. Reuter). Gedurende
de Kerstdagen zijn In de Vereenlgde Staten
344 persanen om het leven gekomen bij' auto-
ongelukken, branden, zelfmoorden en gevallen
van verdrinking. Alleen bü verkeersongelukken
werden 263 personen gedood.
In de meeste steden was het voor den tijd
van het jaar nogal warm. In de kerken was
het zeer druk. Er werd gebeden voor de slacht
offers der vervolgingen in Europa.
S VOOR NOORD- EN ZUIDHOLLAND,
ZEELAND EN UTRECHT:
Voor zwaar pessimisme is echter geen plaats,
want, zooals de H. vader steeds gezegd heeft:
toekomst ligt in Gods handen en dus in
goede handen.” De Kardinaal eindigde met
den wensch, dat het den Vader gegeven mocht
zijn de drfe heldinnen,* die Hij dit jaar zalig
verklaarde, eveneens heilig te mogen verklaren
laar, dat
vele militairen hun schoenen hebben uitgetrok
ken, hun voeten met dikke doeken omwikkel
den, en aldus den tocht door de sneeuw en over
de stukken rots voortzetten.
VOOR DE OVERIGE PROVINCIES:
invallende en toenemende
f In de eerstvolgende dagen mag op terug-
SS - --a m1.4--
n tn verband met te verwachten sneeuw en
H regen wordt gewaarschuwd tegen het ge-
f vaar van seer gladde wegen.
Mav ëe ÏL Vader ziet zich helaas ver
plicht te seggen, dat het tweede lustrum
Hem niet die serene blijdschap kan schen
ken, welke Hjj soa wenschen. Zware zorgen
drukken Hem, allereerst vanwege de veel
vuldige kwellingen de H. Vader wil niet
aeggen algemeene, maar zeer zeker zün de
kwellingen seer talrijk en komen zty in
verschillende plaatsen voor waaraan de
Katholieke Actie, de oogappel de» Pausen,
bloot
PARIJS, 27 Dec. (Havas). De aartsbisschop
van Parjjs. Kardinaal Verdier, heeft per radio
een Kerstboodschap uitgezonden, waarin hü
vredeswenschen uitsprak en een beroep deed
op de eenheid van alle Franschen.
dat negen menschen in deze stad
hebben gevonden.
Maandag hebben vier rechtsche driemo'orlge
vliegtuigen Aimedtjar (bij Estremadura) gebom
bardeerd. Er zijn dertien personen gedod. 3T
werden gewond en veertien hulzen werden ver
woest.
en Faure
De H. Vader begon met een dankwoord tot
het H. College niet alleen voor de Kerstwen-
achen, maar ook voor den steun, dien HU van de
Kardinalen bü het bestuur van de H. Kerk
had mogen ondervinden.
Het is heden, aldus de H. Vader, de Vigilie
dag voor Kerstmis, maar het is heden als net
ware nog een andere Vigiliedag, n.l. die van net
.tweede lustrum van de Conciliatie tusschen
Italië en den H. Stoel. Van verschillende zyaen
was den H. Vader gevraagd daaraan een ge
dachte te wUden en in verband daarmede een
wenk te geven, die noodzakeiyk scheen. Zeker
is, dat het zeer bUzondere auditorium van thans
daartoe een aansporing is. De H. Vader haast
zich te verzekeren dat Zijn viering van dat
tweede lustrum een hymne zou zijn van den
allergrootsten dank aan de goddelUke goedheid.
Die Hem reeds bü Zijn eerste encycliek de
woorden in den geest en in de pen gaf: „Ego
cogito cogitatlones pacis et non affliction!® -
(Ik koester gedachten- van vrede en niet van
Verdrukking».
Na God brengt de H. Vader dank aan den
souvereln van Italië en zijn onvergeiykeiyken
minister, aan wien voornamelük de bekroning
van de onderhandellhgen toegeschreven moet
worden, en aan Kardinaal Gasparri en markies
Francesco Pacelll
Verder doelende op het bezoek van Adolf
Hitler aan Rome in het begin van dit jaar,
zeide Z.H. de Paus:
„Wanneer Ik denk aan de apotheose van
een kruis, dat, vijandig aan het kruis van
Christus, werd opgericht in deze stad Rome,
wanneer ik denk aan de beleedigingen, het
concordaat aangedaan, alsmede aan andere
zaken welke ik heb besproken, dan acht ik
het niet overbodig te denken, dat men ten
slotte wel eenigen eerbied mag hebben voor
mUn grjjze haren. In plaats daarvan wenscht
men alles met voeten te treden. Of wil men
dan werkelijk nog erger dan lomp zUn?"
BRUSSEL, 27 Dee. (Belga). Vanochtend
om half see to de leider der Belgische zo-
cialisten Emile Vandervelde overleden.
NEW-YORK, 38 Dec. (Havas). Dr. Katha
rine Nlodgett heeft medegedeeld, dat zU eez»
methole heeft ontdekt om glas geheel onzicht
baar te maken. De uitvindster, die op een la
boratorium van een electrlclteitsmaatschappU
werkt, verklaart, dat men het glas in zeker*
oplossing moet dompelen, waarna deze oploa-
slng als een zeer dunne laag op het glas bluft
liggen. Terwijl het zuiverste glas tot dusverre
02 pet. Ucht doorliet, laat het nieuwe glas SB
pet. door. In bevoegde kringen zegt man. dat
de uitvinding een sensatie is. ZU zou kunnen
toegepast worden voor alle optische instru
menten.
I
gen'Is het duideiyk dat de kwellingen en ida-
geryen van hoogerhand worden toegelaten en
toestemming daartoe wordt verleend. Deze aan
vallen komen voor in geheel Italië. Gisteren nog
werd melding gemaakt van dergelijjee aanvallen
in Venetië, Turyn en Bergamo, thans in Milaan,
waar de persoon van onzen beminden aarts
bisschop, is aangevallen om een uiteenzetting,
welke hU gegeven had met onze volle toe
stemming.
God, onze Schepper en onze Redder, heeft
zyn werk gewUd aan den individueelen mensch
en heeft hem geboden de maatschappij te dienen.
Deze maatschappU echter moet den mensch sl)n
vrUheid en integriteit waarborgen.
Vervolgens sprak de H. Vader over de schen
ding van het Concordaat met Italië, Juist waar
dit het huweiyk betreft, wat voor den Katho
liek van het allergrootste belang is.
Deze schending heeft den H. Vader diep in
het hart getroffen. HU wil niet in discussie
treden met hen, die beweren, dat het Concor
daat niet geschonden is. Hij wil slechts een
ding constateeren, een principieel feit, en. wei
dat de interpretatie van een tweezydig accooro
niet afhangt van de interpretatie van één der
partijen.
PRAAG, 25 Dec, (Havas) Na een korte
ziekte Is op 48-jarigen leeftyd te Praag over
leden de schrijver Karei Capek, een der opmer
kelijkste figuren in de litteraire wereld van
Tsjecho- Slowakije.
Capek was een persoonlijke vriend van pre
sident Masaryk. HU werd herhaaldelUk genoemd
als candidaat voor den Nobelprijs. Over zUn
bezoek aam Nederland schreef Capek een ook
hier te lande veel gelezen boekje ..HoUamd”, dart
hij eigenhandig illustreerde..
Onze Romelnsche correspondent seinde-'d.d.
34 December:
Zooals wU reeds in het kort rpefdden,
„Vlak bü ons en in het verre oosten vloeit
nog steeds menschelUk bloed. Intusschen brengt
deze Kerstmis ons, naar het schynt, verwach
tingen en het is slechts van ons afhankelijk
die te versterken. Tijdens het afloopende Jaar
hebben wU uren van angstige ongerustheid be
leefd. De oorlog stond voor onze deur. De he
mel aan den eenen kant en aan den anderen
de actieve samenwerking tusschen Frankrijk
en een groote verbonden natie, hebben hem
verwyderd. De eenheid van Frankrijk en En
geland is nauwer dan ooit. Dat vormt onze
eerste hoop". De tweede hoop zag de Kardi
naal in de eenheid, die tusschen de Franschen
ontstaat en in het herlevend vertrouwen. De
Kardinaal eindigde met een v
van de vrijheid," die de ware eer des men
schen blUft, de voorwaarde voor zün verdien
ste en tenslotte de beste waarborg voor
geluk".
De rechtsche eenheden bezetten o.a. de dorpen
Garrosa, Las Gavillas, Aspa en Almatret. In den
Zufdeiyken sector zün de rechtsche strydkracli-
ten acht kilometer opgerukt, waarbU de tegen
stand van den vüand op schitterende wijze
werd gebroken.
Het is nog altyd onder buitengewoon ongun
stige omstandigheden, dat de soldaten van beide
partijen In Catalonië strijd moeten leveren. Het
heeft opgehouden met sneeuwen, maar nu is de
koude weer toegenomen. In vele sectoren
vinden zich nog geen behooriyk 1
wegen, aoodat de soldaten zich doo^
landschep een weg moeten banen. Va
de van Galatz komende trein te Vaicaltsel op
den van den tegenovergssteiden kant komenden
trein had moeten wachten, doch door tot nu toe
nog niet opgehelderde oorzaak is doorgereden.
Het schynt, dat de stationschef te Galatz den
machinist een schrlfteiyke opdrapht had gege
ven, niet zooals gewooniyk op het enkelsporlge
traject te Frecatal op den trein uit tegenover
gestelde richting te wachten, doch eerst op het
volgende station, Etulea, omdat de andere trein
vertraging had. Deze tweede trein wachtte ech
ter niet te Etulea.
Film» - Fotopapieren Ontwikkelaars -
Fotopiaten Albums - Fotoboekjes - Fotoapiegesa
Fbtotaascbsn - ProjecUe-zpparsten Fiojsasse
films GeelfUters
ZIEKENFONDSLEVERANCIRR
Zondag heeft Vandervelde met zyn
Louis de Brouckere den voorzitter
tweede internationale, het noenmaal
In het gebouw van de socialistische party. Des
avonds werd Vandervelde. na een bezoek aan
i een bioscoop, onwel. Sedert Maandagavond half
elf was hy bulten bewustzUn geweest.
De Belgische politicus. Jurist en schrijver.
Emile Vandervelde werd In 1865 geboren en is
dus 73 Jaar oud geworden. HU heeft zyn studie
volbracht aan de Universiteit vsn Brussel.
Reeds op 20-jarlgen leeftyd trad hy toe tot
de arbeidersbeweging... In 1894 werd hy lid van
het parlement, in 1914 minister van staat. In
de oorlogsjaren was hy minister zonder porte
feuille en minister voor de levensmiddelenvoor
ziening. In 1917 en 1918 waz hy Ud van den
raad van oorlog. In 1918 werd hy minister vsn
oorlog, terwyi hy van 1925—1927 de portefeuil
le van Buitenlandsche Zaken had. Tot Janu
ari 1937 was hy In de regeerlng van Van
Zeeland minister van Volksgezondheid.
Hy was hoog’eeraar aan de Universiteit
Brussel, bestuurslid der werkliedenparty,
van de socialistische internationale.
Van zün hand verschenen verscheidene Wer
ken.
tone van Tretnp zich schit-
den vüand zware verliezen
üjSvaUen in de sectoren van de
full zyn afgeslagen. Tydens een
zün vyf vliegtuigen der nationa
listen neergeschoten. Vliegtuigen van Franro
hebben Reus gebombardeerd, met het gevr.ig.
In den vroegen morgen van den Eersten
Kerstdag la te Nymcgen pater A. Steger KJ.
aan de gevolgen van een ernstige longontste
king overleden.
Pater A M. J. Steger ward I Dec. 1876 te
Den Haag geboren. In het Jaar 1807 trad hU
In de Sociëteit van Jezus; 38 Augustus 1000
werd hy priester gewyd en twee Jaren later
aangesteld tot leeraar aan het 8t. Canislue-
college te NUmegen. Meer dan dertig Jaren is
hy daar werkzaam geweest.
BOEKAREST, 37 Dec. (Havas). Het agent
schap Rador deeltz mede dat Commene be
noemd to tot ambastodeur by den Heiligen
Stoel.
BOEKAREST, 26 Dec. (Haves). In den
Kerstnacht is een personentrein, die van Ga
lat» op weg waa naar Chisinau, naby hei
station Vaicaltaei in Zuid-Bemarabie in bot
sing gekomen met een van den tegenovéige-
stelden kant komenden personentrein.
Uit de puinhoopen heeft men reeds 85 doo
den geborgen, alsmede 325 gewonden, waar
van er velen in zorgwekkenden toestand
verkeeren.
De slachtoffers zün meest vacantiegangers,
die van de lage Kersttarieven gebruik maakten
om naar huls terug te keeren en daar Kerstmis
te vieren. Men vreest, dat er onder de puinhoo
pen van de houten wagons nog meer gewonden
liggen.
Het reddingswerk werd ernstig bemoeilükt
doordat tengevolge van het slechte weer het ver
keer groote vertraging ondervond en de telefoon-
leidingen waren verbroken. Niettemin heeft men
uit Galatz twee treinen met dokters en ver
plegend personeel kunnen zenden.
De twee locomotieven waren volkomen ver
nield. Zeven wagens waren totaal verbrijzeld
en alle overige min of meer beschadigd.
In den loop van den nacht hebben de Roe-
meensche ministers van Verkeer en Volksge
zondheid zich naar de plaats van de ramp be
geven.
Uit het voorloopig onderzoek is gebleken, dat
S Zon op van. 8.11 onder nan. 3.50 uur.
Licht op n.m. 4.20. Maan op v.tn. 10.31
rnder nan. 10.10. Eerste kwartier 20 Dee. i
De deken van het College van Kardinalen
Z. Em. Kardinaal Granite di Belmonte, dist'na
mens het geheele College van Kardinalen en
de Romelnsche praelatuur het woord voerde,
herinnerde aan den plotsehngen hartaanval van
den H. Vader in de laatste dagen van Novem
ber J.l.
„Te Deum laudamue". aldus de Kardinaal,
voor het feit, dat de hemel wederom niet in
gebreke is gebleven. HU jseide gaame te ge
denken dat naast de H. Theresia van Lisieux
de drie Jongste Zaligen van Gods Kerk voor den
H. Vader een voorspraak waren geweest. Voorts
herinnerde de Kardinaal aan de grootmoedig
heid. waarmede de H. Vader zün leven had
opgeofferd om tenslotte bü den aanbllk van de
vele gevaren die de H. Kerk thans bedreigen,
te wyzen op de profetie van Christus: Zooals
zU My vervolgd hebben, zoo zullen zy ook U
vervolgen.
3
Ambtenaren in India gearresteerd, ver
dacht van zedenmisdrijven.
ontving de H. Vader heden het Cdflege varf'
Kardinalen en sprak HU in Zün asftwoord
op de Kerstwenschen, Hem overgdbracht,
over de conciliatie en de' tegenwoordige ver
houdingen tusschen Kerk en Staat in Italië.
De „Koetilang” heeft Zaterdagmiddag
drie vluchten naar Schiermonnikoog en
Ameland gemaakt
De Heilige Vader besloot Zün toespraak tot
de Kardinalen met te herinneren aan Paus
Leo XIII.
Als de H. Vader de woorden van Paus Leo
XIII gebruikt, dan wil HU ook diens groot
moedige vergevensgezindheid indachtig zyn.
Zoo bidt Hy God de geesten tf verlichten en
de harten gevoelig te maken voor waarheid en
rechtvaardigheid.
Ook nu weer offert de H. Vader ZUn leven
op, opdat de binnenlandse!» vrede moge bUj-
ven bestaan, alsook de vrede voor de zielen
en ’t geweten der menschen, toor den voorspoed
en welvaart van Italië, dat hem onder alle
dierbare landen dezer aarde het dierbaarst is.
evenals Christus Zün vaderland lief had HU
Die Zich heeft gegeven om gemarteld te wor
den en te sterven voor het heil van de mensch-
held.
afgeloopen vier dagen over een gemiddelde
diepte van byna 30 K.M. op te rukken.
Volgens personen te Burgos en aan het front
kan men zeggen, dat Francos offensief In de
richting van Barcelona in zUn beginstadium
geslaagd is. Op den vierden dag van den alge-
meenen aanval hebben de rechtsche troepen
den stryd energiek voortgezet in alle sectoren,
waar zU bU hun eersten aanval wiggen In het
vyandeiyke front hadden gedreven. Het eerst
volgende doel te thans Grana della Albages en
Castel Dasens, van waaruit de rechtsche troepen
den weg Lerlda—Tarragona onmlddeliyk be
dreigen.
Het offensief wordt ondernomen door zes le-
gerkorpsen en een korps van legionarissen, dat
voor een derde deel bestaat uit Italiaansche
infanterie. Franco beschikt over minstens 500
vliegtuigen.
Maandagavond te 20 uur deelde het radio
station te Malaga mede, dat de rechtsere troe
pen de belangrUke stad Borjas Blaneas hebben
bezet, zy zyn ook binnengedrongen in de pro
vincie Tarragona, waar hun tegenstanders In
de Siërra Llena een machtig stelsel van ver
sterkingen hebben aangelegd.
Onder de lawine van granaten hebben de
republikeinen, naar Havas uit berlda meldt,
aanvankelUk weinig verzet geboden, doch later
kwam daarin verandering, al scheen- er weinig
samenhang te bestaan tusschen de verschillende
tegenaanvallen. e
Omtrent het verloop van den strüd In der.
Noordeiyken sector wordt uit Burgos slechts
gemeld, dat de troepen daar 10 KM. konden
vorderen. De sneeuw ligt veel hooger dan in
den Zuldeiyken sector, zoodat de opmarsch ook
veel moeliyker te. -
In het offlcleele letfrberlcht van t ministerie
van Defensie wordt /ezegd, dat de republikein-
sche troejifcn m dj
terend verwen
toebrengen.
Segre en C
den «'ood
