Wintersport in ons waterland
best
en
Om de provinciale titels
op z n mooist
z n
Elf-3 tedeikPoute
AfatandwUxer
0
EEN KWESTIE VAN
APPRECIATIE!
LANGENDIJK WINT IN
NOORD-HOLLAND
DE ELFSTEDENTOCHT
IN DE HISTORIE
DINSDAG 27 DECEMBER 1938
<L
9
In barre koude
SCHAATSENRIJDEN
Oldenzaal
Te
Een fraaie beurt van
Roos
IJSHOCKEY
Ideale weereomatandigheden
Het ya ia goed
Een 103-zege te Nymegen
Noordhollanc
EK
D.
De Smoke Eaters te Berlijn
In Drente
Wedatryden te Beemeter
De eerste officiede tocht
H.H.IJ.C. verplettert
Houtrust
Mulier nam het
initiatief
Reeds in 189091 veel
belangstelling
GONDA DONKER WINT TE
NIEUW E-NIEDORP
NATIONALE WEDSTRIJDEN
TE ZAANDIJK
OOK IN BELGIË GEEN
VOETBAL
In de Utrechteche wedatryden waa
de Amaterdammer Buyen
een openbaring
Officieel werd deze wyd en zyd
vermaarde tocht alechte
vyf maal verreden
1929
30.9»
Utrecht
14.1
UAe
154»
13.33
d.90
10J6
Xtvdd
9.70
1340
1S40
9.10
9.90
104»
304»
14.W
lèoMvAiUm.
öaM&Aóm.
fieauwandMv
11.90
1 349
9ao
lOJo
IT DE SPORTWEKE
den bet volgende resultaat:
4H.
w
KEN
ken.
«wek
In den strengen winter van 189091 moeten
volgens den voorzitter van de Friesche Elf-Ste-
den-Vereen., mr. M. E. Hepkema, in een uitgave
over de provincie Friesland, meer dan 500 Frie
sen en Friezinnen de Friesche Elfsteden op één
dag hebben bezocht.
De heer W. J. M. MuUer, een pionier
van den Elfstedentocht
3.
10
500 meter: 1. U. van der Heide. 51 see.; 3. J.
Havekotte, 512 sec.; 3. J. van der Garde, 54,3
sec.
1500 meter: 1. J. Havekotte, 3 min. 46 sec.;
3. U. van der Heide. 3 min. 40 see.; 3. J. van
der Garde, 3 mén. 3,0 sec.
1500 M.:
1 Buyen, 3 mln. 53 sec.
2 Roos, 3 mln. 56 3 sec.
3. Kremer, 3 min. 0,4 sec.
5000 IC:
1. Buyen, 10 min. 41,4 sec.
2. Roos, 11 min. 1.8 sec.
3. Kremer, 11 min. 4,4 sec.
Tó taalklasaement
1. en kampioen: Buyen 174.7 pot.
3 Roos 179,11 pnt.
3. Kremer 187.17 pnt.
Intuzechen heeft het er veel van weg, dat
de plotseling ingevallen dooi ter elfder ore
nog roet in het eten komt gooien. Mogen
we inderdaad het weerbericht gelooven, dat
voorioopig geen terugkeer van de vorst te
wachten te, dan kan het best eens mogelijk
zijn, dan eek dit jaar de Elfstedentocht weer
tot de vrome wenschen van schaatsenrijdend
Nederland Htjft beboeren.
Het is een tocht aset veie verschrikkingen
geworden; in een barre koude aangevangen,
en in een
Na Sneek
Tot hen behoorde ook de in de sportwereld
zoo goed bekende W..J. M. Mulier, die op 30
December 1800 de schaatsen onderbond en den
tocht volbracht in 12 uur en 55 min. Hij had
het nog vlugger kunnen doen, want volgens zijn
eigen zeggen had hij zich niet gehaast en zelfs
h* zijn familie te Bolsward rustig koffie ge
dronken. Toch had hij, althans voor zoover dat
was na te gaan, een korteren tijd gemaakt dan
ztjn voorgangers.
Aan „Pün” Mulier heeft men het initiatief
voor den zoo vermaard geworden Elf-Steden-
Tocht te danken. Omstreeks 1906, als tweede
voorzitter van den Ned. Bond voor Lichamelijke
Opvoeding wiens bestuur zich toen veel moeite
gaf voor het organiseeren van lange-af stand-
tochten, zoowel te voet als per schaats, kwam hij
op de gelukkige gedachte den traditioneelen
Frieschen Elf-Steden-Tocht aan deze plannen
dienstbaar te maken en hij verzocht het be
stuur van den Frieschen Ijsbond de leiding
van een dergeljjken tocht op zich te willen ne
men. In zekeren zin zijn dus de Friesche Elf
stedentocht en de .Vierdaagsche” broertje en
zusje van elkander.
Dat beteekent niet, dat deze geweldige spor
tieve prestatie niet reeds voordien geleverd zou
zijn, doch vóór Januari 1900, toen de eerste
Officleele tocht werd gehouden onder auspiciën
van den Frieschen Lisbond, was er nog geen
sprake van een officleele contróle en tijdwaar
neming, zoodat men in die gevallen moet af
gaan op hetgeen de overleveringen er van ver
melden.
De oudste daarvan is, dat op 11 Januari 1868
twee stoere knapen, SJoerd van der Wey en Piet
Dickhoff, des ochtends om vier uur uit Bols
ward vertrokken en na de andere tien steden
te hebben bezocht, des avonds om zeven uur
weer op de plaats van vertrek terug waren. Van
Hobbe Beerdt van Slooten en Age en Slpke
Bottema' uit Rauwerd wordt verteld, dat zij in
14H uur „üt en thus" waren. Vfer Koudumers,
Alle Dijkstra, Hendrik en Hetze Schureren en
Jacob van der Veer moeten nog een uur langer
onderweg zijn geweest maar waar zij gestart
zijn en hoe zjj gereden hebben, vermeldt de
historie niet.
Alle voetbalwedstrijden, die voor Zondag, in
de eere-afdeellng van den Belgischen voetbal
bond waren vastgesteld, zijn in verbond met
de weersomstandigheden afgelast.
in een barre kende doorgezet
barre koude ten einde gebracht,
bevochten de Fries Leemburg en de Hollan
der Jongert elkaar de zege; de Fries op z’n
korte Friesche schaatsen en de Hollander op
z’n lange Noorsche doorloopers. Toch wist
de Fries als eerste de finish te pa sar r ren,
acht minuten later gevolgd door Jongert.
Tot aan middernacht bleven de rijders bin
nenkomen. Van de 103 deelnemers konden er
54 het zeer zwaar verworven herinneringskruls
in ontvangst nemen en van de 200 deelnemers
aan den tocht 99. Geen der dames bereikte het
eindpunt.
Onder geheel andere omstandigheden had de
laatste tocht op Zaterdag 16 December 1933
plaats. Men waande Thlalf reeds vertrokken na
enkele dagen vorst, toen hij op Woensdag 13
December terugkeerde en juist lang genoeg bleef
om een tocht mogelijk te maken. De aangiften
stroomden binnen. Meer dan 500 deelnemers
gaven zich op, waarvan 187 voor den wedstrijd
en 353 voor den tocht. Daaronder bevonden zich
12 dames.
In alle deelen van het land is op de Kerst
dagen de weersgesteldheid benut tot het hou
den van wedstrijden op de schaats. Een belang
rijke plaats nemen hierbij in de provinciale
kampioenschappen, die voor een klein gedeelte
reeds verreden werden, doch meerendeels voor
deze Zondagen waren gereserveerd.
Zaterdagmiddag werden onder
stelling, op de banen van de
500 M 1. Mej. Gonda Donker (Hpendam) 57.6
sec.; 3. Mevr. Schenk—Bakker (Wleringerwaard)
1 mln. 14,8 sec.; 3. Mevr. HulscheHeye (Kijk
duin) 1 min. 17 sec.
1000 M: 1. Mej. Gonda Donker (Rpendam) 3
mln. 22 sec.; 3. Mej. Joop Gayaard (Nieuwe
Niedorp) 3 min. 35.4 sec.; 3. Mevr. Schenk
Bakker (Wleringerwaard) 2 min. 43.8 sec.
Algemeen klassement: 1. Mej. Donker:
Mevr. SchenkBakker; 3. Mevr. HulscheHeye;
4. Mej. Gayaard.
Op het Usclubtenvln van de Ijsclub .fleem
ster" werden nationale proefwedstrijden voor
amateurs gehouden.
De uitslagen luiden
500 Meter: 15—16—17 jaar: 1. B. Spanjaard.
Oudkarspel, 1 mln. 3 1/5 sec.; 2. M. Zijp, Twisk.
1 min. 5 sec.; 3. D. Hart. Krommenie. 1 min.
6 3/5 sec.; 4. J. Belkom. Beemeter, 1 mln. 14
sec.
18—19 jaar: 1. J. van Amsterdam, 54 1/5
sec.; 2. J. Akkeradijk, Amsterdam. 1 min. 1/5
sec.; 3. Jac. de Koning, Purmerend, 1 min. 3 3/5
sec.; 4. P. Smit, Noord-Scharwoude, 1 min 17 4/5
Op de Ijsbaan „Pandijk” te Oosterhesselen
zijn Zaterdag wedstrijden in het hardrijden
gehouden om het kampioenschap van de pro
vincie Drente.
Havekotte behsBlde den titel door op de 1500
en 5000 M als eerste aan te komen, nadat hij
op den korten afstand de overwinning aan Van
der Heide had moeten laten. De uitslagen
lulden:
De door de vereenlging ,JJs- en Volksver
maak** te Nieuwe Niedorp uitgeschreven natio
nale wedstrijden in het hardrijden voor damee-
amateurs om den Niedorper-Rjjd-Wlsselbeker.
Het duurde ruim 13 jaar voordat ten deaden
male, nu bij de Wirdnumerpoortsbrug om 5.18
het startschot klonk en 103 deelnemers den lan
gen tocht aanvaardden om het gouden eere-
metaal te winnen, gevolgd door 200 tochtdeel-
nemers, waaronder wederom 6 dames.
groote belang-
Oldenzaalsche
Ijsclub „Ö.U.C.” wedstrijden voor dames ge
houden. De uitslag was: le prijs mej.
L. op de Weegh, 2e pr. J. op de Weegh, 3e pr
mej. Boonstra, 4e pr. mevr. CapelleKoekkoek
Zondagmiddag had een koppel wedstrijdplaats
voor heeren over een uur. De uitslag was: le pr.
15.Gebr. Ziegerink (afgelegd 62 ronden).
2e pr. 10.De BoerDe Jong, 3e pr. Wen
sinkJ. Zeiger 7.50). 4e pr. Boerrlgter—Blok,
5.5e pr. VeldSiers 2.50), terwijl resp.
als no. 6. 7. 8. 9 en 10 aankwamen de koppels
Gebr. Beek, BruggemanReef. Rohof—Hoekman,
Fondse—Roelofs en BloemenVoekklng.
Hierbij werd een spannende strijd om de 1ste
plaats geleverd tusschen de koppels Gebr. Zie
gerink en Wensink—Zeiger Tben in de laatste
ronde de spanning ten top steeg kwam Zeiger
te vallen en werd het koppel Gebr. Ziegerink
onbedreigd eerste, terwijl WensinkZeiger met
een 3e plaats genoegen moesten nemen.
Hoewel het terrein met een dikke sneeuw laaq bedekt was, speelde Feijenoord <,p
Tweeden Kerstdag in het stadion te Rotterdam een wedstrijd tegen de Tsjechischs
club Viktoria uit Pilsen
De Canadeeeche IJshockeyploeg, de Trail
Smoke Eaters, sloeg te Berlijn een team van
de Duitsche hoofdstad met 51. Op Tweeden
Kerstdag speelden de Smoke Eaters tegen een
Dultsche ploeg. Ditmaal wonnen de Cana^ee-
zen met 9—1. <3—0, 4—0, 3—1).
Wij vernemen nog, dat de ijstoestand op al’.e
trajecten zeer goed is. Op de meren is het ijs
echter niet zoo fraai te berijden als op de ka
nalen, dit in verband met het gevormde grond
ijs, waardoor heel wat schotsen zijn ontstaan.
Sluiten de inschrijvingen eerst Woensdag as- om
twaalf uur des middags, thans zijn reeds 278 na
men binnengekomen van hen, die aan den wed
strijd willen deelnemen, terwijl er 406 deelnemers
voor den tocht zijn. Beide cijfers beteekenen
een record.
Onder de wedstrijdrijders bevindt zich ook de
winnaar van 1933, S. H. de Vries uit Dronrijp.
Verder C. Jongert (Alkmaar), die in 1929 en in
1933 onder de allerbesten behoorde, alsook S
Wastra (Warmenhuizen), die de laatste maal
als derde eindigde. C. C. de Koning (Arnhem),
winnaar in 1892 en in 1917, heeft zich voor den
tocht opgegeven, evenals K. Leemburg (Leeuwar
den), die in 1939 winnaar werd.
Op Zaterdag den 2en Januari 1909 is de
eerste officleele Elfstedentocht gehouden. Er
hamen 34 rijders aan deel, waarvan er 9 het
einddoel bereikten. Als eerste ging M. Hoekstra
te Warga door de finish. Zoowel in Leeuwarden
als In de provincie genoot deze tocht een onge
kende belangstelling en bij velen Werd de wen-
acbelijkheid gevoeld, dat deze zoo specifieke
Friesche ijstocht voortaan moest worden geor
ganiseerd door een speciaal daarvoor op te rich
ten vereenlging. Aldus geschiedde. Op 15 Janu
ari 1934 heeft de .Friezche-Elf-Steden-Vereenl
ging” haar zilveren Jubileum reeds kunnen
herdenken en ondanks het feit, dat slechts zel
den de groote tocht, kon worden verreden, bleek
tijdens deze herdenking overduidelijk, welk een
plaats deze vereenlging in de harten van Se
schaatsliefhebbers inneemt.
Onder groote belangstelling en bij mooi weer
zijn de provinciale kampioenschappen van
Noordholland, hardrijden voor amateurs,
houden.
De uitslagen luiden:
Wanneer aa. Donderdag de Friesche EM-
Steden-Toeht wordt verreden, aal dit de
vijfde zijn, welke een officieel karakter
draagt en de vierde, welke door de „Frieeehe-
Elf-Steden-Vereenlging" wordt georganiseerd
In haar bijkans dertigjarig bestaan.
sprong bewaren, maar toen viel hij en werd in
gehaald door A. de Vries uit Dronrijp en S. Cas-
telein uit Wartena. Dezen namen de leiding en
passeerden onder een geweldig enthousiasme
van het talrijke publiek reeds klokslag half drie
de eindstreep; de Vries voorop en vlak achter
hem Castelein. Negen minuten later arriveerde
Smid op twee minuten gevblgd door Jongert
en Dijkstra.
In het geheel hebben 158 wedstrijders en 309
tochtrijders dezen E fstedeutocht volbracht,
waaronder 11 dames. Ongeveer kwart voor 12
kwam mej. de Ligny uit Haarlem met nog en
kelen binnen als „hekkensluiters".
„Het was een schoone dag, die een sport-
feest van de eerste orde bracht, waarbij de
deelnemers, op eenzelfden tocht vereenigd, met
elkaar op één dag zuiver op eigen krachten
meer dan 100.000 KM. hebben afgelegd, een af
stand, langer dan een pear malen den omtrek
van de aarde", aldus constateert mr. M. E.
Hepkema aan het slot van zijn artikel.
Wat zal de Elfstedentocht as. Donderdag
brengen?
Onder auspiciën van den K.N.S.B. organiseer
de de Usvereeniging „Willem Barentsz-Thlalf”
op den eersten Kerstdag nationale wedstrijden
over 500 1500 en 3000 M op haar banen
Zaandijk.
De uitslagen luiden als volgt:
500 M.: 1. J. A. de Roóe. Amsterdam. 48.8; 3.
J. Havekotte, Diemen, 492; 3. R. Koops, Zuld-
laren 49.8.
1500 M.1. J. Havekotte 2 mln. 37,4 sec.; 3. J.
A. de Rooe 3 mln. 392 zee.; 3. R. Koops 2 mln
40,7 sec.
3000 M.: 1. J. Havekotte 5 mln 39,7 sec.; 3. R.
Koops 5 mln. 31,7 sec.; 3. J. A. de Roos 5 mln.
36,6 sec.
Totaal-uitslag: 1. J. Havekotte. Diemen 156.5
punt; 3. J. A. de Roos. Amsterdam, 158 pnt.; 3.
R. Koops, Zuldlaren. 158,6 pnt.
Omdat de Harllngervaart voor de scheepvaart
was opengehouden, was de route omgelegd en
ging men eerst het Zuicen in door het Merenge
bied.
De afrit was bulten de stad bij den Boxumer-
dam, waarheen de deelnemers in een dertigtal
autobussen werden vervoerd. Om 525 werd on
der vrijwel ideale weersomstandigheden gestart
Een paar graden en bijna geen wind, die boven
dien nog met de rijders meedraaide. Tot aan
Stavoren kon zich 'n hoofBpeloton van een twin
tigtal rijders handhaven. Toen echter wist Y.
Smid zich naar voren te werken en Hindeloo-
pen, zijn woonplaats als eerste te bereiken. Tot
aan Vrouwbuurtstennolen kou hij zjjn voor
op de banen van de Nljmeegsche Ijsclub
onder Ubbergen - werd de demonstratie in ijs
hockey gegeven door de teams H.H.U.C. en
Houtrust, Als combinaties zijn beide ploegen
een teleurstelling- geworden. H.H.IJ.C. heeft
haar groote overwinning aan het individueel
spel van zijn besten speler Griffin te danken.
In het eerste kwartier nam H.H.IJ.C. de leiding
en maakte Houtrust weldra gelijk, om ten
slotte nog een 21-achterstand te krijgen. In
het tweede kwartier scoorde H.H.IJ.C. snel na
elkaar twee doelpunten, waartegenover Hout
rust opnieuw slechts één doelpunt wist te
stellen. In het laatste kwartier waren de H.H.
U.C.-ers weder overwegend sterker en wisten
zelfs vijfmaal het HouVrustdoel te treffen,
waartegenover Houtrust opnieuw slechts één
maal scoorde, zoodat het een verdiende 10—3
eindstand werd voor H.H.IJ.C.
Wij vernemen uit Parijs, dat daar
met de Kerstdagen de traditionee
ls zwemwedstrijd ,J)wars door de
Seine" is gehouden. De tempera
tuur lag maar weinig boven het
vriespunt, terwijl de zwemsters en
zwemmers op verschillende plaat
sen ijsschotsen op hun weg vonden.
Het kan misschien zijn speciale
bekoring hebben, dit overmoedige
spotten met den barren winter
bjj gebrek aan soortgelijke erva
ringen kunnen we daar niet over
oordeelen maar we betwijfelen
toch ten sterkste, of het deze
soort heldenmoed is, waarvoor
men met ridderorden wordt ge-
eerd!
Men hoeft voor prestaties als deze
echter niet eens de grens over. De
Fransche ijswater-propagandis-
ten schijnen een „warm” mede
stander te hebben gevonden in on
zen landgenoot den heer Boo
gaard. Deze heeft namelijk zijn
Kerstmis „gevierd” met een bad in
het Ijskoude water aan den Dijk
te Den Helder.
Ook dit is een kwestie van ap
preciatie.
Op Woensdag 7 Februari >912 werd de
eerste tocht onder de leiding van de Elfste-
denvereenlglng gehouden. Ruim 60 deelne
mers vertrokken van het hotel Weidema
aan het Schavemek. Onder hen bevond
zich een dame, mej. J. Gaastra te Leeuwar
den. Na een vlnnigen strijd passeerde de
oud-wereldkampioen C. C. J. de Koning te
Arnhem om 520 de eindstreep, weldra ge
volgd door J. Ferwerda te Leeuwarden, SJ.
Bwierstra te Offfngswier en J. Keizer te
Tacostjl. Met hen volbrachten nog 38 deel
nemers den tocht, maar de laatsten moch
ten in Sneek niet verder rijden, omdat het
tjs niet meer vertrouwd was.
Ook bij den tweeden tocht, op Zaterdag den
37en Januari 1917 hield de vorige winnaar we
derom over het geheele traject de leiding, aan-
Wnkelijk op den voet gevolgd door 8J. Swier-
rtra van Offingawier. Mlaar toen hij om 2A3 zijn
•tertrólekaart voor de laatste maal Itet afteeke- I
Mk wm dme de DHte MMMd. fMl MW
meldde zich G. van der Lei) van Flnkum en G
Zwijge van Gramsbergen en na hen kwamen
van de 45 wedstrijdrijders nog 33 binnen en van
de 106 tochtrijders 78 heeren en 5 van de 8
dames.
500 M.: 1. K. Schenk 499 sec.; 3. J. Langen-
dijk 502 sec.; 3. J. Akerboom 51 sec.
1500 M.: 1. J. LangendiJk 3 mln. 40,4 sec.; 2.
Akerboom 3 mln. 44,3 sec.; 3. J. de Koning 3
mln. 49,1 sec.
5000 M.: 1. Langendjjk 9 mln. 23.8 sec.;
Akerboom 9 min. 35,8 sec.; 3. M. Strtjdbos
mln. 3 sec.
Algemeen klassement: I. LangendiJk (Oud
karspel) kampioen van«Noordholland; 3. Aker
boom (Bergen); 3. K. Schenk (Anna Vaulow
ns).
1800
Welnb
552 se
9.1
1S4»
I3J«
1. H. Buyen. 53 sec.
3.<1. Roos, 54 1/6
3. Kremer, 56 3/5 sec.
Zaterdag zijn de provinciale kampioenschap
pen van Utrecht in het hardrijden op de baan
van de Loosdrechtsche Usclub gehouden. Door
den feilen wind is Zaterdagmorgen alleen de
500 meter verreden, waar 15 deelnemers voor
hadden Ingeschreven.
De uitslag luidt:
5000 meter: 1. J. A. Roos (Amsterdam) 9 min.
552 sec.; 3. A. Schouten (Zutfen) 10 mln, 21.4.
sec.; 3. B. Scholten (Velp) 10 mln. 25.8 sec.
500 meter: 1. J. A. Roos 50.4 sec.; 3. A Schou
ten 53,4 sec.; 3. H. Weinberger (Boretüo) 53,4
Zaterdagmiddag zijn de wedstrijden voortge
zet Evenals op de 500 m. bleek Buyen ook op
de 1500 en 5000 m. <te sterkste te zijn, awt Roos
ato tweede en Kremer ate deeds.
1343
5000 meter: 1. J. Havekotte 10 min. 16.4 me.;
3. IJ. van der Heide. -10 mln. 33,1 sec.; 3. J. van
der Garde, 10 mln. 54.7 sec.
Totaal klassement: 1. en kampioen J. Ha
vekotte. 168.06 pnt; 3. IJ. van der Heide. 170.54
pnt.; 3. J. van der Garde, 180.51 pnt.
Op de banen van de Hengelosche Usclub sUn
de provinciale kampioenschappen van Over-
ijsel verreden. De Amsterdammer J. A. Roos
werd op alle drie afstanden eerste.
De gedetailleerde uitslagen s(jn:
SJ«
30 jaar en ouder: 1. E. Season. Amsterdam
55 1/5 sec.; 3. J. Hartveld. Amsterdam. 56 see.;
3, T. Hoogeveen. Amsterdam. 56 sec.: 4. A. Car
lier. Amsterdam 57 4/5 sec.; 5. W. Mulder, Heer-
Hugowaard 58 1/5 see.; 6. F. van Exter. Bergen.
(N.H.), 59 3/5 see.; 7. J. Houtman, De Rijp 59 4/5
sec.
1500 Meter: 15—16—17 jaar: 1. Dirk Hart.
Krommenie. 3 mln. 23 3/5 sec.; 3. B Spanjaard.
Oudkarspel 3 mln. 30 3/6 sec.; 3. M. Zijp, Twisk.
3 mln. 54 3/5 sec.
16—19 Jaar: I. J. van Es. Amsterdam, 3 min. -
16 3/5 sec.; 3. Jac. de Koning. Purmerend. 3
min. 25 3/5 see.; 3. P. Smit. Noord-Scharwoude,
3 min. 27 4 5 sec.; 4. J. Akkersdijk. Ams'erdam.
3 min. 30 sec.
30 Jaar en ouder: 1. K Bosson, Amsterdam
3 mln. 3 3/5 sec.; 3. T. Hoogeveen. Amsterdam
3 mln. 4 3/5 sec.; 3. P. van Exter. Bergen (NJO
3 min. 8 3/6 see.; 4. W. Mulder, Heer-Hugowaant
3 mln. 9 3/5 sec.; 5. J. Hartveld. Amsterdam 3
min. 13 sec.; 6. A. Carlier. Amsterdam 3 min.
15 1/5 sec
