ONS BLAD
De Kersttoespraak van den
Heiligen Vader
hk
Het nieuws van heden
E. Vandervelde f
DE BAROMETER
Italië schond het
Concordaat
Kerstmis beteekende voor Spanje
bloedige strijd
FISK safti flight
RYNBENDE'S
ZEER OUDE GENEVER
▼oor den Man van Oud-Vader-
landach slag. Ivoorkleurig -
Pittig - maar toch zacht van
smaak.
VOORTZETTING VAN HET i
RECHTSCHE OFFENSIEF
Treinramp in den
Kerstnacht
Zware zorgen drukken Ons om de veel
vuldige kwellingen, waaraan Onze
oogappel, de Katholieke Actie,
bloot staat
RESTAURANT
DEN HOUT
TE DEN FMAG
8E ZUIDEH MOUTSCHE WEG 11-13
BIJ STAATSSPOOR
yEREENIGDE katholieke pers
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 74
99
Pater A. Steger S. J. t
Onzichtbaar glas
*s Pausen liefde voor Italië
Verzet van Barcelona
nog krachtig
Karei Capek t
^wwwwuiiiii uiiinf/////sss£
De Kerstdagen in de
Ver. Staten
85 dooden en 325
gewonden
T wee personentreinen in
Roemenië met elkaar
in botsing
BUITENLANDSCHE REIZEN
VAN C1ANO
Kerstboodschap van
Kardinaal Verdier
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Gaarne offeren Wij
ojbnieuw ons leven
s
Da leider der socialisten in België
hedenochtend overleden
Blum behaalt een
meerderheid
VOORKOMT
MOEILIJKHEDEN
Per literkruik f 3.75
DINSDAG 27 DECEMBER 1938
De H. Vader is diep getroffen door
de schending van het huwelyk,
dat voor den Katholiek
heilig is
Als U zelfs bij de
warme kachel
nog rilt, dan
Ruim 30 jaar leeraar aan het
Canisius-college te Nymegen
Het
De H. Vader antwoordt
Joh. Lauwere Opticien
PATGIXIP 3 Al-KM «SB TEL. SOM
COMMENE AMBASSADEUR
bij Met vaticaan
In de afgeloopen vier dagen rukten
de rechtschen over een diepte
van byna 30 K.M. op
mayonnaise
- I 5 .n5ALADE5AU5
RU
I
l
De Kerstrede ven den H. Vader.
Ernstige treinramp in Roemenië.
Faure
etsten
O o
PAUS PIUS XI
Azen.
uiten
Zuid
TIN
Is M
voor
Desondanks wisten de nationalisten in de
en
L
SNEEK
van
•n
Ken tot zwaar bewolkt, meent matige Wet-
tdtike wind.
Stand ep Dinsdag It aar vm. 7574
Vorig* ctand TM4
ach
>lic
Onze Romeinsche correspondent seinde dd.
M December:
Zon op van. 8.11 onder njn. SJd mar.
Licht op n.m_ iM. Maan op v.za. 1*41
>nder nan. ie.lt. Eerste kwartier 29 Dea.
ROME, 24 Dec. (Reuter). Naar verluidt sal
Ciano op 30 Januari aa. naar Belgrado gaan en
op 10 Februari naar Warschau.
Krachtige voortzetting
offensief in Spanje.
bood
ramen
WAARSCHUWINGEN VOOR HET
VERKEEK;
De stationschefs van Galats en Frecatal zijn
in hechtenis genomen.
Ook Marken heelt geprofiteerd van de gelegenheid en talrijke bewoner» van het
eiland hebben een baantje op de gladde Ijzers gemaakt
ste en tenslotte de beste waarborg
geluk”.
t ge-
rn de
Van
omen
-volk
rijk
dan
open
huls.
voor
lag in
id aan
Maar de H. Vader ziet sich helaas vee-
plicht te neggen, dat het tweede imtram
Hem niet die serene blijdschap kan schen
ken. welke HU soa wenaehen Zware zorgen
drukken Hem, allereerst vanwege de veel
vuldige kwellingen de H. Vader wil niet
aeggen algemeens, maar zeer zeker zfjn de
kwellingen aeer talrijk en komen ztf in
verschillende plaatsen voer waaraan de
Katholieke Actie, de oogappel dec Pausen,
bloot staat.
Verder doelende op het bezoek van Adoll
Hitler aan Kaam in het begin van dit Jaar,
aeide Z.H. de Paus:
.Wanneer Ik denk aan de apotheose van
een kruis, dat, vijandig aan het kruis van
‘Christus, werd opgericht In dese stad Rome,
wanneer Ik denk aan de heleedigingen. het
ooncbrdaat aangedaan, alsmede aan andere
saken welke ik heb besproken, dan acht ik
het niet overbodig te denken, dat men ten
slotte wel eenigen eerbied mag hebben voor
mijn grijze haren. In plaats daarvan wenscht
men allee met voeten te treden. Of wil men
dan werkelijk nog erger dan lomp zijn?”
in verband met te verwachten sneeuw en
regen wordt gewaarschuwd tegen het ge
vaar van neer gladde wegen.
De bekende Tsjechische schrijver Karei
Capek overleden.
De „Koetilang" heeft Zaterdagmiddag
drie vluchten naat Schiermonnikoog en
Ameland gemaakt.
aan
van
i son
ralen
op t
die
>erde
itten
alle-
hulp
t de
Ge-
>ben,
weer
>ker
sten,
izlek
uzen
mee
eens
prae-
lllen-
en er
leze in
Harten
bleken
Harten
gewor-
‘er en
oppen.
Belangrijkste wijzigingen in de Veilig
heidswet.
s van
en vou-
i troef
>uw er
•Coup;
ethode
lit den
■n spe-
wyze
in den
:e na
troef d.
even-
*t en
i Hzr-
olgens
el Oost
terwijl
dt om
lat hjj
i aan
k te-
ma-
Inge-
oefd.
er na-
gedo-
Den
een-
let-
WU-
boe-
jker
van
digd
wen
o;
rme
■Ike,
iren
zul-
leke
OP
on-
MX-
t niet
aaide
n. B
t aan
I het
brid-
met-
lende
ten-
a zelf
waar-
roken
nwed-
:omen,
weinig
te ge-
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
BURGOS, 27 Dec. Gedurende de Kerst
dagen werd de strijd in Spanje met onver
minderde heftigheid gevoerd. Zondagavond
deelde Radio National omtrent de militaire
operaties in Catalonie mede:
De rechtsche troepen zetten hun schitte
renden opmarsch aan het front van Cata-
lonië voort en sU hebben alle gestelde objec
tieven bereikt. In den Noordelijken sector
van dit front werd over een diepte van tien
kilometer opgerukt.
De Katholieke Actie doet, zooals uit de beslag
legging op verschillende zetels en archieven
gebleken la. niet aan politiek, noch wil zjj een
concurrentie zijn voor bepaalde organisaties. Zij
beoogt alleen goede Christenen te kweeken, die
bun Christendom daadwerkelUk beleven, waar
door tegelijkertijd ook eerste klas elementen
Voor het algemeen welzijn worden gevormd.
Dit hebben wij. aldus de H. Vader, meermalen
•angetoond. Gelet op den ijver in lagere ran-
Heerlijke, vlug
oplossende
anijsblokjes
10 ets per pakje
FIRMA TONNE MA Cu
Tydeljjke verhooging van het uurloon
van het P.T.T.-personeel in tjjdeljjken
dienst.
vriend
van de
gebruikt
De rechtsche eenheden bezetten o.a. de dorpen
Garrosa, Las Qavillas, Aspa en Almstret. In den
Zuidelijken sector zijn de rechtsche strijdkrach
ten acht kilometer opgerukt, waarbij de tegen
stand van den vijand op schitterende wijze
werd gebroken.
De deken van het College van Kardinalen
Z. Etn. Kardinaal Oranlto dl Belmonte, die na
mens het geheele College van Kardinalen en
de Romeinsche praelatuur het woord voerde,
-herinnerde aan den plotsellngen hartaanval van
den H. Vader in de laatste dagen van Novem-
ber JJ.
.Te Deum laudamue**, aldus de Kardinaal,
voor het feit, dat de hemel wederom niet in
gebreke Is gebleven. Hij reide gaarne te ge
denken dat naast de H. Tfiferesla van Llsleux
de drie jongste Zaligen van Gods Kerk voor den
H. Vader een voorspraak waren geweest. Voorts
herinnerde de Kardinaal aan de grootmoedig
heid, waarmede de H. Vader zijn leven bad
opgeofferd om tenslotte bjj den aanUik van de
vele gevaren die de H. Kerk thans bedreigen,
te wijzen op de profetie van Christus: Zooals
atf MU vervolgd hebben, zoo zullen zij ook U
vervolgen.
VOOB NOORD- EN ZUIDHOIXAND,
ZEELAND EN UTRECHT:
De H. Vader begon met een dankwoord tot
bet H. College niet alleen voor de Kerstwen-
schen, maar ook voor den steun, dien Hij van de
Kardinalen bij bestuur van de H. Kerk
had mogen ondervinden.
Het is heden, aldus de H. Vader, de Vigilie
dag voor Kerstmis, maar het ia heden als net
ware nog een andere Vigiliedag, n.l. die van het
tweede lustrum van de Concillatle tusschen
Italië en den H. Stoel. Van verschillende zijden
was den H. Vader gevraagd daaraan een ge
dachte te wijden en in verband daarmede een
wenk te geven, die noodzakelijk scheen. Zeker
is, dat het zeer bijzondere auditorium van thans
daartoe een aansporing is. De H. vader haast
«fch te verzekeren dat Zijn viering van dat
tweede lustrum een hymne sou zijn van den
allergrootsten dank aan de goddelijke goedheid.
Die Hem reeds bij Zijn eerste encycliek de
woorden in den geest en in de pen gaf: .Ego
cogito cogltatlones pacis et non afflictionis.”
Ok koester gedachten van vrede en niet van
verdrukking).
Na God brengt de H. Vader dank aan den
■ouvereln van Italië en zijn onvergelijkeltfken
minister, aan wlen voornamelijk de bekroning
van de onderhandellngen toegeschfeven moet
worden, en aan Kardinaal Gaspart! en markies
PVancesco Pacelli
ianf»*wezen adres voor Ua maalt- den
SPECIAAL menu op vastendagen
Zooals wü reeds in hst kort meldden,
ontving de H. Vsder heden het College van
Kardinalen en sprak H(j in Zijn antwoord
op de Kerstwenschen, Hem overgebracht, ojl
•ver de concillatle en de tegenwoordige ver-
houdingen tusschen Kerk en Staat hl Italië.
nagé-
*f en
rdt nu
Zuid,
is nog
Geen verzoening tueechen Blum en
PARUS. 27 Dec. (Havas). De aartsbisschop
van Parijs, Kardinaal Verdier, heeft per radio
een Kerstboodschap uitgezonden, waarin hij
vredeswenschen uitsprak en een beroep deed
op de eenheid van alle Franschen.
BRUSSEL, n Dee. (Belga). Vanochtend
om half aas is de leider der Belgische ••-
ciallsten Emile Vandervelde overleden.
NEW-YORK, 27 Dec. Reu ter). Gedurende
de Kerstdagen zijn in de Vereenlgde Staten
344 personen om het leven gekomen bij auto-
ongelukken, branden, zelfmoorden en gevallen
van verdrinking. Alleen bij verkeersongelukken
werden 263 personen gedood.
In de meeste steden was het voor den tijd
van het jaar nogal warm. In de kerken was
het zeer druk. Er werd gebeden voor de slacht
offers der vervolgingen In Europa.
De leider der Belgische socialisten Emile
Vandervelde hedenochtend overleden.
Films - Fotopapieren Ontwikkelaars
Fotopieten Albums Fotoboekjes - Fotospiegesa
Fototaaschen - Projectle-spparaten - Project»
films Geaüutsrs
ZIEKENFONDSLEVERANCIER
van het rechtsche
NEW-YORK, 26 Dec. (Havas). Dr. Katha
rine Nlodgett heeft medegedeeld, dat sij sen
methole heeft ontdekt om glas geheel onzicht
baar te maken. De uitvindster, die op een la
boratorium van een electrtciteitsmaatechappij
werkt, verklaart, dat men het glas in sekere
oplossing moet dompelen, waarna deae oplos
sing ah een seer dunne laag op het glas blijft
liggen. Terwijl het zuiverste glas tot dusverre
92 pet licht doorliet, laat het nieuwe glas M
pet. door. In bevoegde kringen segt men, dat
de uitvinding een sensatie is. Zjj sou kunnen
toegepast worden voor alle optische instru
menten.
Het is nog altijd onder buitengewoon ongun
stige omstandigheden, dat de soldaten van beide
partijen In Catalonlë strijd moeten leveren. Het
heeft opgehouden met sneeuwen, maar nu is de
koude weer toegenomen. In vele sectoren be
vinden sich nog geen behoorlijk begaanbare
wegen, zoodat de soldaten zich door het berg
landschap een weg moeten banen. Vandaar, dat
vele militairen hun schoenen hebben uitgetrok
ken, hun voeten met dikke doeken omwikkel
den. en aldus den tocht door de sneeuw en over
de stukken rota voortsetten.
In den vroegen morgen van den Eersten
Kerstdag h te Nijmegen pater A. Steger SJ.
aan de gevolgen van «en ernstige longontste
king overleden.
Pater A. M. J. Steger'werd 1 Dec. 1VN te
Den Haag geboren. In het jaar 1697 toad hij
in de Sociëteit van Jesus; 36 Augustus 1909
werd, hij priester gewijd en twee jaren later
aangesteld tot leeraar aan het St Canisiua-
coiiege te Nijmegen. Meer dan dertig jaren ia
hij daar werkzaam geweest
Voor zwaar pessimisme is echter geen plaats,
want zooals de H. Vader steeds gezegd heeft:
«De toekomst ligt In Gods handen en dus In
goede handen." De Kardinaal eindigde met
den wensch, dat het den Vader gegeven mocht
zijn de drie heldinnen, die Hi) dit jaar zalig
verklaarde, eveneens heilig te mogen' verklaren
de van Galats komende trein te Vaicaltzei op
den van den tegenovergeetelden kant komenden
trein had moeten wachten, doch door tot nu toe
nog niet opgehelderde oorzaak Is doorgereden.
Het schijnt, dat de stationschef te Galats den
machinist een schriftelijke opdracht had gege
ven, niet zooals gewoonlijk op het enkelsporlge
traject te Frecatal op den trein uit tegenover
gestelde richting te wachten, doch eerst op het
volgende station, Etulea, omdat de andere trein
vertraging had. Deze tweede trein wachtte ech
ter niet te Etulea.
PRAAG. 25 Dec. (Havas) Na een korte
ziekte is op 48-jarigen leeftijd te Praag over
leden de schrijver Karei Capek, een der opmer
kelijkste figuren In de litteraire wereld van
Tsjecho- Slowakije.
Capek was een persoonlijke vriend van pre
sident Masaryk. HU werd herhaaldelUk genoemd
als candidaat voor den Nobelprijs. Over zijn
bezoek aan Nederland schreef Capek een ook
hier te lande veel gelezen boekje „Holland dat
hjj eigenhandig illustreerde..
BOEKAREST, 26 Dec. (Havas).
Kerstnacht ta een personentrein, dis
lats op weg was naar Chisinaa, nabij
station Valcaitaei in ZuM-Bessarabië in bM-
sing gekomen met een van den tegenoverge-
stelden kant komenden personentrein.
Uit de pninhoopen beeft men reeds «5 doo
den geborgen, alsmede 325 gewonden, waar
van er velen in zorgwekkende»
verkeeren.
VOOB DE OVERIGE PROVINCIES:
invallende en toenemende dool, regen. 2
aanvankelijk nog bevroren refen, betrek
ken tot zwaar bewolkt, meest matigs
EuidwretelUke tot Westelijken wind.
AL&EMEENE VOORUITZICHTEN:
in de eerstvolgende dagen mag op terug
keer van de vorst niet gerekend worden.
gen is het duidelijk dat de kwellingen en pla
gerijen van hoogerhand worden toegelaten en
toestemming daartoe wordt verleend. Deze aan
vallen komen voor in geheel Italië. Gisteren nog
werd melding gemaakt van dergelUke aanvallen
in Venetië, Turijn en Bergamo, thans In Milaan,
waar de persoon van onzen beminden aarts
bisschop, Is aangevallen om een uiteenzetting,
welke hij gegeven had met onze volle toe
stemming.
God, onze Schepper en onze Redder, beeft
Zijn werk gewijd aan den indivldueelen mensch
en heeft hem geboden de maatschappij te dienen.
Deze maatschappij echter moet den mensch syn
vrijheid en integriteit waarborgen.
Vervolgens sprak de H. Vader over de schen
ding van het Concordaat met Italië, juist waar
dit bet huwelijk betreft, wat voor den Katho
liek van het allergrootste belang la.
Deze schending heeft den H. Vader diep in
het hart getroffen. HIJ wil niet in discussie
treden met hen, die beweren, dat het Concor
daat niet geschonden Is. Hij wil slechts één
dtng constateeren, een principieel feit, en wei
dat de Interpretatie van een tweezijdig accoora
niet afhangt van de interpretatie van één der
partijen.
„Vlak bij ons en in het verre oosten vloeit
nog steeds menschelUk bloed. Intusschen brengt
deze Kerstmis ons, naar het schijnt, verwach
tingen en het is slechts van ons afhankelijk
die te versterken. Tijdens het afloopende jaar
hebben wU uren van angstige ongerustheid be
leefd. De oorlog stond voor onze' deur. De he
mel aan den eenen kant en aan den anderen
de actieve samenwerking tusschen Frankrijk
en een groote verbonden natie, hebben hem
verwijderd. De eenheid van Frankrijk en En
geland Is nauwer dan ooit Dat vormt onze
eerste hoop”. De tweede hoop zag de Kardi
naal In de eenheid, die tusschen de Franschen
ontstaat en in het herlevend vertrouwen. De
Kardinaal eindigde met een verheerlijking
van de vrijheid.” die de ware eer des men-
schen blijft, de voorwaarde voor zjjn verdlen-
- lijn
BU de stemming op het Congres over de
buitenlandsche politiek behaalde Blum 4322
stemmen. Paul Faure 2837 en Qukowsky 60
stemmen. Er waren 1014 onthoudingen, ter
wijl er 181 stemgerechtigden afwezig waren.
De motie tegen de wetsdecreten en de re-
grering Daladler verkreeg 7616 stemmen.
HQWKAREST- 27 Dec. (Havas). Het agent
schap Rador deelt mede dat Commene be
noemd ii tot ambassadeur bij den Heiligen
Stoel.
De slachtoffers zijn meest vacanUegangers,
die van de lage Kersttarieven gebruik maakten
om naar huls terug te kaeten en daar Kerstmis
te vieren. Men vreest, dat er onder de pulnhoo-
pen van de bouten wagons nog meer gewonden
liggen.
Het reddingswerk werd ernstig bemoeUUkt
doordat tengevolge van het slechte weer het ver
keer groote vertraging ondervond en de telefoon-
leidingen waren verbroken. Niettemin heeft men
uit Galatz twee treinen met dokters en ver
plegend personeel kunnen zenden.
De twee locomotieven waren volkomen ver
nield. Zeven wagens waren totaal verbrijzeld
en alle overige mln of meer beschadigd.
In den loop van den nacht hebben de Roe-
meensche ministers van Verkeer en Volksge
zondheid zich naar de plaats van de ramp be
geven.
Uit het voorloopig onderzoek is gebleken, dat
Als de H. Vader de woorden van Paus Leo
XIII gebruikt, dan wil Hij ook diens groot
moedige vergevensgezindheid indachtig zijn.
Zoo bidt Hy God de geesten te verlichten en
de harten gevoelig te maken voor waarheid en
rechtvaardigheid.
Ook nu weer offert de H. Vader Zijn leven
op. opdat de blnnenlandsche vrede moge blij
ven bestaan, alsook de vrede voor de zielen
en 't geweten der menschen, voor den voorspoed
én. welvaart van Italië, dat hem onder alle
dierbare landen dezer aarde het dierbaarst is.
evenals Christus Zijn -vaderland lief had. Hij
Die Zich heeft gegeven om gemarteld te wor
den en te sterven voor het hell van de mensch-
held. X
Ambtenaren in Indië gearresteerd, ver
dacht van zedenmisdrijven.
De Heilige Vader besloot Zijn toespraak tot
de Kardinalen met te herinneren aan Paus
Leo XIII.
afgeloopen vier dagen over een gemiddelde
diepte van bijna 30 K.M. op te rukken.
Volgens personen te Burgos en aan het front
kan men zeggen, dat Franco’s offensief in de
richting van Barcelona In zijn beginstadium
geslaagd Is. Op den vierden dag van den alge-
meenen aanval hebben de rechtsche troepen
den strijd energiek voortgezet in alle sectoren,
waar zij bij hun eersten aanval wiggen In het
vijandelijke front hadden gedreven. Het eerst
volgende doel is thans Grana della Albages en
Gastel Dasens, van waaruit de rechtsche troepen
den weg Lerida—Tarragona onmiddeUljk be
dreigen.
Het offensief wordt ondernomen door zes le
gerkorpsen en een korps van legionarissen, dat
voor een derde deel bestaat uit Italisansche
Infanterie. Franco beschikt over minstens 500
vliegtuigen.
Maandagavond te 20 uur deelde het radio
station te Malaga mede, dat de rechtsche troe
pen de belangrijke stad Borjas Blancas hebben
bezet. Zij zijn ook binnengedrongen in de pro
vincie Tarragona, waar hun tegenstanders in
de Sierra Uena een machtig stelsel van ver
sterkingen hebben aangelegd.
Onder de lawine van granaten hebben de
republikeinen, naar Havas uit Lerlda meldt,
aanvankelijk weinig verzet geboden, doch later
kwam daarin verandering, al scheen er weinig
samenhang te bestaan tusschen de verschillende
tegenaanvallen.
Omtrent het verloop van den strijd In der.
Noordelijken sector wordt uit Burgos slechts
gemeld, dat de troepen daar 10 K.M. konden
vorderen. De sneeuw ligt veel hooger dan In
den Zuidelijken sector, zoodat de opmarsch ook
veel tnoeilljker Is.
In het olficieele legerbericht van 't ministerie
van Defensie wordt gezegd, dat de republlkeln-
sche troepen In de zone van Tremp zich schit
terend verweren en den vijand zware verliezen
toebrengen. Aanvallen In de sectoren van de
Segre en Cogull zijn afgeslagen. Tijdens een
luchtgevecht zijn vijf vliegtuigen der nationa
listen neergeschoten. Vliegtuigen van Franco
hebben Reus gebombardeerd, met het gevolg,
dat negen menschen in deze stad den dood
hebben gevonden.
Maandag hebben vier rechtsche driemotorlge
vliegtuigen Almedijar (bij Efitremsdura) gebom
bardeerd. Er zijn dertien personen gedood, 32
werden gewond en veertien hulzen werden ver
woest.
Zondag heeft Vandervelde met zijn
Louis de Brouckere den voorzitter
tweede Internationale, het noenmaal
In het gebouw van de socialistische party. Des
avonds werd Vandervelde. na een bezoek aan
een bioscoop, onwel. Sedert Maandagavond half
elf was hij bulten bewustzijn geweest.
De Belgische politicus, jurist en schrijver,
Emlle Vandervelde werd In 1865 geboren en is
dus 73 jaar oud geworden. Hij heeft zijn studie
volbracht aan de Unlversltelt van Brussel.
Reeds op 20-Jarigen leeftijd trad hij toe tot
de arbeidersbeweging. In 1894 werd hij lid van
het parlement, In 1914 minister van staat. In
de oorlogsjaren was hij minister zonder porte
feuille en minister voor de levensmiddelenvoor
ziening. In 1917 en 1918 was hij lid van den
raad van oorlog. In 1918 werd hU minister van
oorlog, terwijl hij van 1925—1927 de portefeuil
le van Buitenlandsche Zaken had. Tot Janu
ari 1937 was hij In de regeerlng van Van
Zeeland minister van Volksgezondheid.
HU was hoogleeraar aan de Unlversltelt
Brussel, bestuurslid der werkliedenpartij,
van de socialistische internatlonate.
Van zijn hand verschenen verscheidene wer
ken.
L Fy W*
