1
ONS BLAD
HET LEVENSPROGRAM
VAN PAUS PIUS XII
J
VIC"*»
Ongeregeldheden in
Slowakije gevreesd
Regeering-Negrin vervangen
door een defensie-raad
J
als
Werk van Pius XI
den
Wat
men van
Paus verhaalt
Het nieuws van heden
TURKENBURG
voortgezet
WRAK VAN EEN DUÏTSCH
VLIEGTUIG GEVONDEN
OPSTAND IN HET
L1NKSCHE SPANJE
BODEGRAVEN ZADEN
I
BYNBENDE
HEIT DE KLOK
- -
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Rechtache vloot vaart uit
Madrid houdt het
verzet vol
De H. Vader heeft een
ijzersterk gestel
De nieuiVsle jölo van Z. H. Paus Pius XII
Z. H. Paus
Bloedige gevechten
VRAAGT PRIJSCOURANT
I
De plechtige kroning van den Paua
zal geachieden op de buiten
loggia van den Sint Pieter
Dagelijks maakt H. K H. Prinses Juliana met H. K. H Prinses Beatrix een tochtje
door de prachtige omgeving van hotel Ad Ier te Grindelwald. De St. Bernard van den
directeur van hotel Adler, do ct dan dienst als sledehond
STELT UW EISCHEN
HOOCER
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Vliegtuigen uit Cartagena
te Oran
Madrid meldt: „Opatand
onderdrukt”
Een onderhoud met
*a Pauaen ly farts
Ö1
Kou bij Uw kind
Het Weer iiiiiiniiiiiiitiiiuitiiiiiiiiniiniiiiiiiiitmig
VERWACHTING
Een gedeelte van leger en vloot
te Cartagena kieat de zyde
van Franco
Per Liierkruik f 3.75
Overval op den radio-zender
gerechtigheid”
RIJDT
Door den vrede, met den vrede, in den vrede
van Christus de triomf van de
Toenemende apanning tuaachen
Tajechen en Slowaken
MAANDAG 6 MAART 1939
TWEE EN'.DERTIGSTE JAARGANG No 133
DE PRDS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct. p
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 cl. p
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE Rl
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl
nement wordt op aanvrage gaarne dc
Administratie verttrekt
f?'
as
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
rubriek 10 et- per regel.
o
>64
1
>62
seint
ons
van
<at
>99
>61
4
seint
ons
53
had gefofinü’eerd.
•88
nationaliteiten waren.
van
o
t
i
de nieuwe Paus
de boodschap,
de wereld
Mgr. Rossignanl vertelde, dat Paus Plus
XI Zün Staatssecretaris bü die gelegenheid
den Oratore Pentecostale, den Plnksterrede-
naar, noemde
De Apostelen
Enkele kleine voorvallen, die, al zijn zij
niet de moeite waard, toch bijeen een dui
delijk beeld geven van den persoon van den
nieuwen Paus, willen wij niet onvermeld
laten.
Pio Rossignani, die al de negen jaren.
ius Plus XII Staatsecretaris was. Hem
eemgen
wat Hij
wat HU
Nadere berichten melden, dat de republikein-
sche autoriteiten na de overrompeling van den
radio-zender door een aantal leden van Fran
co’s „vijlde colonne" (de bekende organisatie,
die in de gelederen der republikeinen ageert ten
gunste van de nationalisten) onmlddellljk po
gingen in het werk stelden den zender te her
overen.
De spreker riep de bevolking van Cartagena
op, zich aan te sluiten bu den opstand en zich
terstond aan te melden bij de marinekazernes.
De uitzending besloot met het lied van de Pha
lanx en de leus: Arriba Espana".
wordt, beschouwde
opstand dezer stad
diepen indruk gemaakt.
Het levensprogram
Pius XII.
np
45
131
rrn
me
>eL
Vanavond zijn wjj in de gelukkige omstandig
heid geweest, een onderhoud te hebben met pro-
lessor Galeazzi, die de lijfarts was van Z. Em.
Kard Pacelli en naar alle waarschijnlijkheid
ook Pius XII terzijde zal staan.
De kroning van Z. H „Paus Pius XII
zal plaats vinden in de Aula della Bene-
dlzione, de zaal, waarop de loggia van den
St. Pieter uitkomt, zoodat de menigte op het
plein voor de Kerk de gel^le plechtigheid
kan volgen.
omringd
De
>9.
ng
14.
Onze Romeinsche correspondent
d.d. 4 Maart-
ct.
O.
73
r»r-
|n-
il-
un
al*
X
167
van
rn.
I
ira-
st.
ar-
102
*n,
L.
R-
t-z-
133
JÖ*
>57
t
m.
25
27
72
:ie
D.
14
*34
M »-
w,
in.
32
3.-
rin
wl.
.50
rp.
m.
>82
ra.
■re
io
kt,
kt
ïet
5»;
ur,
>72
Ct. p-
EDUCTIE
ij abon-
dotor onze
„U wilt natuurlijk weten, wat mijn oordeel
ts over de physieke gesteldheid van Zijne Hei
ligheid. Schrijft u gerust, dat zeloen een kar
dinaal in betere lichamelijke conditie den stoel
van Petrus beklom als Plus XII. Het lijkt mij
«elfs hoogst onwaarschijnlijk, dat onder de leden
van het Heilig College de jaargenooten van Z.H.
■ouden zijn aan te wijzen, die op een óergdük
gestel kunnep bogen. Alle persberichten over
«■g. kwalen, waaraan de H. Vader zou lijden,
■Un vruchten van de volksfantasie.
Z. H. Paus Pius XII heeft de menschheid
villen geruststellen en verzekeren, dat in de
richtlijnen, welke de Pausen en de Kerk van
deze eeuw, in harmonie met die van alle eeuwen
voorheen, hebben gevolgd, geen stilstand zal
intreden. Zoo gisteren, zoo morgen, schrijft de
Osservatore Romano boven haar beschouwingen.
En daarmede geleidde prpf. Galeazzi ons naar
de deur. „Magr, zoo vroegen wjj nog voor het
afscheid nemen, is het gerucht waar, dat Z. H.
Vrijdagmorgen struikelde bü het bestijgen van
zijn zetel in de Sala Ducale en een verwonding
heeft, opgeloopcn?"
„Van verwonding is geen sprake, hoogstens
van een lichte kneuzing. Overigens is het strui
kelen van den H. Vader zeer verklaarbaar.
Z. H. is dikwijls in zoo diepe godsvrucht ver
zonken. dat HU de gansche omgeving vergeet.
Dat was ook gisteren bij den Paus, die bekend
staat als een zeer vroom man. het geval. Neem
daarbij de nieuwe voor den pasgekozen Paus
vreemde gewaden, dan is dit kleine Incident
hoogst begrijpelijk en physieke gevolgen heeft
het zeker niet."
Ook tUdens den Conclaafdag viel het den con-
clavlsten op. dat Kardinaal Pacelll de eenige
was. die zijn kamer verliet en naar de Cortlle
dl San Damaso afdaalde, om daar een uur lang
brevierend en biddend Zijn gebrulkelUke mid
dagwandeling te maken. Dat was een paar uur
voor Zün keuze. WaarschünlUk wist HU toen
al wellft zware taak Hem wachtte. t
Dat is het vooral, wat den nieuwen Paus
kenschetst: HU is een volgzaam patiënt en HU
legt een bijzondere scrupule aan den dag In het
naleven van de lichte kuren, die Zijn dokter
Hem hoe zelden ook heeft moeten voor
schrijven.’’
Opvallend is dat Negrin vroeger op den dag
via het ministerie van Defensie een circulaire
had uitgegeven, waarin Negrin het opperbevel
over de republlkeinsche strijdkrachten had over
genomen en de reorganisatie van het lerfer had
bevolen.
TegelUkertUd werd gemeld, dat te Cartagena
een opstand was uitgebroken ep dat de rppubli-
kelnsche vloot er in geslaagd zou zijn uit de
haven te ontsnappen' Van republlkeinsche zijde
wordt erkend, dat er een opstandige beweging
is uitgebroken. Deze zou echter zün onderdrukt.
Zondagavond werd te Madrid officieel mede
gedeeld. dat een opstand onder de militaire
strUdkrachten te Cartagena is onderdrukt. De
verklaring der regeering zegt, dat de stad thans
geheel in handen der linksche regeering is.
Daarentegen meldt Radio-Nacional te Burgos,
dat het garnizoen te Cartagena in opstand is
gekomen en dat de in deze haven liggende re
publikeinsche vloot met onbekende bestemming
gevlucht is.
Wrijf deze aangename zalf op keel, borst en rug.
Ze voorkomt dat de p>aag van streek raakt door
inwendige medicijnen. Geeft vlugger verlichting,
omdat ze de verkoudheid recht-
f bestrijdt.
VOOR HET GEHEELE LAND:
betrokken tot swaar bewolkt, plaatselijk
eenige regen of motregen, iet kouder
dan gisteren, meest matige Zuidwèste-
lijke tot Westelijke wind.
Zon op 6.38 onder 17.44. Licht op 18.14.
Maan op 19.15 onder 6.30. 12 Maart LJK.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST:
Even over tien uur deelde de zender mede,
dat de kustartillerle zich had aangesloten bu
den opstand en een ultimatum had gericht tot
alle nog niet aan den opstand deelnemende
schepen om de witte vlag te hyschen, anders
zouden de batterycp vuren. Korten tijd daarna
deelde de aepder mede, dat de in het garnizoen
liggende marlnestrüdkrachten en eenige een'
heden met de bevolking der stad tegen het re
publikeinsche bewind in opstand waren geko
men. Met de kust-artillerie zouden ook de beide
kustforten Galeras Moros en San Julian zich
bü de opstandige besieging hebben aangesloten
Nadere bijzonderheden over de St. Wil-
librordus-herdenking te Utrecht.
Gabriels wereldkampioen biljarten cadre
s
H Zondagavond om 19.54 uur seinde De Bilt
aan alle posten: „Attentiesein neer”.
^Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin
Zoo wil tenminste het gebruik. Bekend en
druk geconsulteerd geneesheer, kon, prof Ga
leazzi maar weinig van zijn tUd afstaan en
■onder veel plichtplegingen, met Itallaansche
hartelijkheid, opende hü zelf het onderhoud.
en.
J fo
il s-
ren
Dat ia het signaal, waarmede om vijf «ur
het diner feeeteltyk wordt ingeiuld.
en neemt U het middagmaal tusschen 12
en 2 uur, ook dan is een oude Rynbende
vgoraf ’n dagelijks terugkeerende tractatie
Deze maatregel is genomen omdat in den
Bint Pieter slechts 50.000 menschen een plaats
kunnen vinden, terwijl vele tienduizenden den
«ensch te kennen hebben gegeven de kroning
te willen bUwonen.
Bovendien is genoemde loggia juist voor dit
Boel door Bramante gebouwd
De deuren van de loggia zullen worden open
gezet, terwjjl in genoemde aula een groote rer-
hooging geplaatst zal worden.
Het wordt waarschUnlUk geacht, dat, wan
neer Z. H. Paus Pius XII bezit zal nemen van
Bint Jan van Lateranen, de Kathedraal van
bet bisdom Rome, HU dit niet op die strikt
particuliere wijze zal doen, waarop Paus Pius
XI dit vlak na de conciliatie deed. Zeker is,
dat wanneer, zooals men verwacht. Paus Plus
XII zich in een open auto naar Sint Jan van
Lateranen zal begevetl het volk van Rome Hem
een zegetocht zal bereiden. Men verwacht, dat
dit op Zondag 19 Maart za' geschieden.
In het plaatsje Nano, waar de Paus gedurende
Zijn jeugd dlkwUls logeerde op het middel-
eeuwsche kasteel van de Monaldeschl della Cer-
bara, herinneren velen zich de groote verecring,
welke de jonge Pacelll had voor de Madonna
della Salute in de kerk van Santa Maria del
Flore.
Zooals wij reeds in ons blad konden berich
ten, heeft Paus Plus XII een autotocht gemaakt
door de Vaticaansche Tuinen, vergezeld van
Mgr. Callori. gehetmkamerheer en Zjjn ver
trouwden kamerdienaar Giovanni Stefanori.
Men wil hieruit aflelden, dat hét in het voor
nemen van Paus Plus XII Ugt. het Vaticaan
min of meer geregeld te verlaten.
Wjj laten deze geruchten en meenlngen voor
wat zij zjjn.
Men zegt, dat Hjj een ongewoon bleeke ge
laatskleur heeft, maar wie de familie Pacelli
kent, weet, dat deze bleeke gelaatskleur spreekt
van een bUna aristocratisch voorrecht van de
Pace 11 I s en van ve]e krachtige families. De
katholieke wereldgemeenschap kan zich ge
lukkig prijzen? ook wat de physieke gesteld
heid van Z.H. betreft.”
..Zoudt U ons niet Iets kunnen vertellen over
<e levenswijze van Uw.... patiënt?”
..Patiënt? Dat is nu een woord, dat allerminst
Op den Heiligen Vader past Zooals Ik Hem
■ebde, stond HU om zes uur op,, las de H. MIs
Paus Plus XII spreekt vloeiend zeven talen:
Italiaansch, Duttsch, Fransch. Spaansch. Por-
tugeesch, Engelsch en Latijn.
TUdens de Katholieke Werddperstentoonstel-
ling maakte HU van deze kennis gebruik door
op de vergadering alle aanwezige journalisten
achtereenvolgens in hun eigen taal toe te
spreken.
De nationale defenaie-raad. die gisteren
te Madrid is gevormd, bestaat uit generaal
Segismundo Casado als Vertegenwoordiger
van het volksleger, Julian Besteiro. Miguel
San Andres,_ Eduardo Bala en Gonsales
Martin.
Omtrent den opstand te Cartagena kan
worden gemeld, dat de zender in Cartage
na, die tot dusverre in republlkeinsche han
den was. Zondagmorgen plotseling heeft
bekend gemaakt, dat een groot deel der
eenheden van de republlkeinsche vloot in
opstand was gekomen tegen het republi-
keinsche bewind, om zich aan te sluiten bij
generaal. Franco.
NICE, 4 Maart (Havas). Een patrouille
Alpenjagers op ski’s heeft Zaterdagochtend
het wrak van een Duitsch vliegtuig ontdekt,
dat een week geleden is verongelukt'
MADRID, 6 Maart. De situatie in
het republikeinsche Spanje heeft ge
durende het weekeinde een verrassen
de wijziging ondergaan.
De republikeinsche radio heeft Zon
dagavond het volgende bericht om-
De uatiouallsten hadden zich inmiddels ver- FISK safti-flight
Ik kan herhalen, aldus prof. Galeazzi,
dat de nieuwe Paus niet alleen geestelijk,
maar ook lichamelük zeer krachtig is. Dat
kunt u aan uw Nedcrlandsche lezers in
volle gerustheid namens mij zeggen.
en ontbeet. Daarna arbeidde, confereerde en
stuaeerde HU tot het middaguur. Na tafel
maakte HU de gebruikelijke wandeling in eer,
der parken van Rome. U zult Hem daar vaak
gezien hebben.
geroepen
„Zoojuist is edn Nationale Verde-
digingsraad gevormd. Deze raad is
in de plaats getreden van de regee
ring onder voorzitterschap
Negrin.”
De gevechten waren echter in vollen gang,
en daar was 't natuurlijk den nationalisten om
te doen.
a In den middag deelde de zender te Cartagena
mede, dat de gevechten voortduurden maar dat
op alle punten de nationalisten weken. Er moe
ten honderden dooden en gewonden zijn.
Paus Plus XII heeft steeds een groote ver-
eering gekoesterd voor de Heilige Maagd. Zün
zuster Joseppina vertelde, dat HU in Zün jeugd
een büzondere devotie koesterde voor de Ma
donna della Strada, Die vereerd wordt in de
Gesü-kerk der Jezuïeten.
Op t vliegveld Lasenia te Oran zün Zondag- -
middag 4 Spaansche militaire vliegtuigen geland1,
welke uit Cartagena kwamen. Aan boord te-
vonden zich omstreeks dertig officieren^ en min
deren. die door de militaire autoriteiten onder
bewaking werden gestel^. Men neemt aan, dat
het vliegtuigen zün, welke bü de muiterü te
Cartagena betrokken zün geweest, doch de mi
litaire autoriteiten zün zeer spaarzaam in het
verstrekken van inlichtingen.
Te Burgos, waar men de opstandige bewe
ging te Cartagena geslaagd acht, verklaart
men. dat het verlies door de republikeinen van
de laatste haven, welke nog in hun handen was,
het einde van de tweede republiek nabij brengt.
Men geeft te kennen, dat de opstand ontketend
is door de terechtstelling van de voornaamste
chefs en officieren van de vloot, die tegen de
republiek waren opgestaan.
Cartagena, dat door hooge heuvels
men als onneembaar.
•heeft te Burgos dan ook
Onze Romeinsche correspondent
iLd. 4 Maart.
De naam, die
zich gekozen heeft en
welke hij gisteren tot
^^hM^^behelzen een progratp voor
geheelziniponffl^^^. De Osservatore
Romano van hedenavond schrjjft hier
omtrent:
De naam, dien de nieuwe Paus
heeft aangenomen en de boodschap,
welke hjj van het altaar der Sixtjjn-
•che kapel tot de wereld richtte,
ademen de hooge conceptie, de
vaderlijke bezorgdheid, het verheven
doel en het richtprogram van zjjn
voorganger: door den vrede, met
den vrede, in den vrede van Chria-
tus de triomf van de gerechtigheid
in christelijke broederschap tusschen
individuen, gezinnen et» volkeren.
schanst en verdedigden zich met den moed der
wanhoop.
Inmiddels hadden de radio-mededeellngen
van de nationalisten reeds effect gehad.
Op tal van punten der stad kwam het tot
demonstraties ten gunste van Franco; sommi
ge troepenafdeellngen verklaarden zich solidair
met de nationalisten, en ook op de schepen der
republiek, die in de haven lagen, ontstonden
dergelüke bewegingen.
Het een en ander gaf aanleiding tot bloedige
gevechten in de stad en op de schepen. Vree-
selüke tafereelen speelden zich af.
Opnieuw werden Joden aangevallen. De rui
ten van Joodsche winkelzaken werden inge
gooid.
Het radicale element in Sldwaküe aarzelt
niet, aldus Reuter, van zün ontstemming te
doen blüken, terwül de meer gematigde groepen
den ’nadruk leggen op de ernstige 4 gevolgen,
welke een afscheiding van de Tsjechen zou
kunneft medebrengen.
Ernstig auto-ongeluk op rijksweg Amster
dam-Sassenheim; drie zwaargewonden.
Tewaterlating van de „Klipfontein”, welk
schip bestemd is voor de Holland-Afrika-
Ijjn.
Mgr
dat Mn
als secretaris terzüde stond en Hem begeleidde
op al Zün verre reizen, vertelde ons van
de diepe vroomheid van den nieuwen Paus en
van Diens fabelachtig geheugen.
Te Lourdes zou Kardinaal Pacelll een rede
houden, welke HU. om haar groote beteekenis
geheel had opgeschreven. De rede zou van te
voren gedrukt worden, maar, toen de Kardinaal
spreken moest, was er niets klaar.
De Kardinaal sprak toen zonder
tekst bü de hand te hebben Maar
zeide was woordelük hetzelfde als
met zooveel bedachtzame zorg op het papier
Uit Barcelona meldt het Dultsche Nieuws
bureau: Op de berichten, dat in Cartagena een
deel der republikeinsche vloot en de bevolking
In opstand waren gekomen tegen de republi
keinsche overheid, zün eenheden der rechtsche
oorlogsvloot uit Cadiz uitgeloopen in de rich
ting van Cartagena. Naar’ in Barcelona wordt
vernomen, zou het Zondag op het voornaamste
plein in Cartagena tot geestdriftige betoogin-
gen gekomen zün voor het rechtsche Spanje.
Het D.N.B. voegt hieraan toe: Cartagena is,
zooals men weet, de eerste oorlogShaven van het
republikeinsche Spanje, waar de geheele repu
blikeinsche vloot büeenligt. Verscheidene re
publlkeinsche kruisers zouden getracht hebben
de haven te verlaten.
Omstreeks den middag wisten de repu
bllkeinsche troepen elndelük den radio*^
zender te heroveren, en ’t spreekt vanzelf,
dat de propaganda door den aether toen
geheel van strekking veranderde.
PRAAG. 4 Maart (Reuter). De
politie heeft Zaterdagavond bevel
ontvangen zich gereed te houden de
orde in Slowakije te handhaven,
waar de spanning gestegen is ten ge
volge van het conflict tusschen
jTsjechen en Slowaken.
Te Piestany (Pistyan) in de provin
cie Bratislava hebben zich ook van
daag weer ongeregeldheden voor
gedaan.
Casado heeft voor de microfoon een korte
toespraak gehouden, waarin hü o.m. zeide: Wü
zullen verzet bhjven bieden zoolang wü geen
eervollen vreue kunnen sluiten. Het Spaansche
volk strüdt voor zün onafhankelükheid en zal
tegenstand bieden zoolang het geen vrede
wordt aangeboden.
Hü eindigde' met de woorden: öf vrede vooi
de Spanjaarden, öf strijd tot den dood. Span
jaarden, leve de Republiek, leve Spanje.
Roosevelt apreAt bjj het 15-jarig be-
staan van het Congres over de voor*
deelen der democratie.
In het per radio uitgezonden manifest
den Nationalen Verdedigingsraad y>V>rdt
gezegd:
„Arbeiders, Spanjaarden, anll-fasclstische vol
keren. het oogenbllk is gekomen, dat gij de ge
heele waarheid moet weten. De toestand, waar
in wij ons bevinden, laat geen wachten^toe. De
regeerlng-Negrin heeft blijken gegeven van
duidelükc onmacht. De ernst van het oogen
bllk noodzaakt ons niet langer dit handjevol
mannen te gehoorzamen. In wie niemand meer
vertrouwen heeft. WÜ verlangen dan ook, dat
gij geheel uw plicht vervult. Wü kunnen niet
dulden, dat enkele bevoorrechten rnstig h^in
vlucht voorbereiden en zich op hun gemak naar
het buitenland begeven. Negrin heeft gezegd:
„Of wü zullen ons allen in veiligheid brengen
öf wü zullen te zomen ondergaan. Welnu, Laat
het zoo zijn. Wü zullen tot het einde onzer
krachten verzet blüven bieden. Spanjaarden,
leve Spanje." i
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of A«n
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
Het wrak ligt op 1800 meter hoogte en be
vindt zich op een plaats op anderhalf uur loo-
pen van de wintersportplaats Beuilvalberg ten
Zuid-Oosten van Huberture. Deze plaats telt
slechts drie of vier berghutten en wordt in den
winter weinig bezocht. Hierdoor komt het. dat
het wrak eerst een week na hêt ongeluk werd
gevonden.
Uit het toestel werd het geheel verkoolde
stoffelük overschot van negen personen gebor
gen. Op twintig meter afstand van het toestel
werden de lüken van twee anderer^ gevonden
onder de sneeuw. De motor was losgeslagen en
lag vüftig meter verder.
Men veronderstelt, dat het ongeluk In dich
ten mist is'geschied.
De vertegenwoordiger van de Lufthansa» te
Marseille heeft zicj» naar Beuilvalberg begeven
om een onderaoek in te stellen.
spraken immers, na de
nederdaling van den Heiligen Geest, in even
zoo vele talen, als er onder de toehoorder»
