HACHA HOOFD VAN HET
NIEUWE TSJECHIË?
weer
Vï
Hitler heeft Praag
verlaten
I
ONS BLAD
Avang
SCHOENEN
I
Het nieuws van heden
om
Het decreet van
den Fuehrer
I
I
Roethenië vraagt
hulp
Hitler gaat naar
Bratislava
f
LANDDAG VAN MEMEL
25 MAART BIJEEN
I
JAPANSCHE TROEPEN
NAAR SOVJETGRENS?
Na het inroepen der Duitsche „bescherming” door de
Slowaken, hebben de Duitsche troepen reeds
alle Slowaaksche grenzen bezet
VRIJDAG 17 MAART 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
V
De Führer dankt de
Duitsche luchtmacht
Uit Vaticaanstad
3©
i
4 S
Vluchtelingen trekken
naar Roemenië
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Het betere
merk!
n
n
12
Berlijn spreekt de berichten over
een besetting van het Memel-
gebied tegen
Opvallende troepenbewegingen
aan de grenzen
Koningin Elisabeth van België
bij den H. Vader
‘sT
TE
JOOj
rent
1 03»
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHniiiiiiiiiniiiiiinu|
VOOR GRONINGEN. DRENTE
OVERIJSEL. GELDERLAND EN
LIMBURG
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 143
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 et- p-
regel; Ingezonden Mwdedeehngen 40 ct p
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE *F,DUSI!,S
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij
nament wordt op aanvrage gaarne
Administratie verstrekt.
door onz«
iiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiire
en
i Oost-Karpathen)
(Telegrafisch
en
104
104
vormen en tenslotte dat de binnenlanosche orde
in Slowakije die bezetting eischt.
De organisatie van het protectoraat
Bohemen en Moravië
De eerste gemotoriseerde Duitsche troepen rukken Praag binnen,
overgebrachte foto)
Duitsche
vraagt
Bohemen.
Tsjechischen
Maan op 4-24 onder 14.3S
tl Maan N. M.
i*
14
04
144
4
>5
n
u
ening
iedea
’424
5?w
•424
l«U
'90
i.45
’824
>55
9
1.68
’•84
RUkskanselier Hitler ia Donderdag weer
aü Praat vertrokken onder de toejuichin
gen der Duitsche bevolking»groepen.
protectoraat Bohemen en Moravië.
Artikel 3: Het protectoraat 1* autonoom
i
De Duitsche troepen hebben de Slowaak
sche grenzen bezet.
De Rijksmiddelen ZQn over'Februari ruim
f 1.98 miilioen onder de raming gebleven.
o o
15
13
>7
11
’S
M
18
>74
10
19
17
>8
15
&0
24
i'
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Haagsche kantonrechters achten het nieu
we R. A. P. onverbindend. k.
Roethenië zou een beroep gedaan hebben
op de mogendheden; Chust door de
Hongaren bezet.
Echter wordt In buivcnuuidsche berich
ten verklaard, dat er dit laar geen aanvrV-
snig is voor eenige merkbare vermindering
der sterkte van het garnizoen in Mano-
sjoekwo en Korea vóór de verplaatsing.
Er wordt verondersteld, dat de gar
nizoenen, in hoofdzaak ten minste, zullen
worden uitgebreid zoolang het Japansch-
Russische visscherijgeachll nog niet is bij-
gelegd.
De Hongaarsche troepen zouden
de stad Chust reeds bezet
hebben
In Memel waren de straten vol nationaal-
sociallsten in uniform en overal was de haken
kruisvlag uitgestoken.
Te Berlin doet volgens Reuter het gerucht
de ronde, dat Neumann een telegram aan Hitler
heeft gezonden, doch de inhoud daarvan is niet
bekend.
Jn een Duitsche verklaring voor de bulten-
landsche pers worden de berichten, volgens wel
ke Duitschland voornemens zou zijn het Me-
melland in de naaste toekomst in te lijven,
tegengesproken.
Te Kowno verklaart men, dat de in de bui-
tenlandsche pers verschenen berichten over de
verklaringen van Neumann betreffende politieke
veranderingen in het Memelgebled overdreven
zijn. In offlcleele Litausche kringen hecht men
aan de verklaringen van Neumann slechts een
plaatselijke beteekenls, die- op het oogenbllk
geen invloed op den loop der gebeurtenissen
kan uitoefenen.
De Poolsch-Hongaarsche
grens
Volgens te Londen ontvangen inlichtingen uit
goede bron sou Hitler den Hongakrschen rtfks-
bestuurder Horthy tot een bezoek hebben uit-
genoodlgd.
Hy zou den Hongaarschen ryks-
bestuurder Horthy tot een
bezoek hebben uitge
nood igd
Het protectoraat Bohemen en Moravië
werd bij decreet van Hitler officieel bij
het Duitsche Rijk mgeljjfd.
odenwetten in Hongarije aangenomen.
er k»
60. fi
Pru
Hitler heeft vanmiddag op den burcht even
eens de vertegenwoordigers van het Praagsche
gemeentebestuur en van de Duitsche bevol
kingsgroep ontvangen. De eerste burgemeester,
Klapka, verzocht den Führer de stad en het
Tsjechische vplk onder*zijn bescherming te
willen nemen. Hitler dankte in een korte toe
spraak en beloofde de stad Praag en den lan
den Bohemen en Moravië een lange periode van
vrede en cultureele ontwikkeling.
VATICAANSTAD, 16 Maart. (Stefani). De
H. Vader heeft Donderdag Koningin Elisabeth
van België en Prins Boudewijn ontvangen. De
Koningin heeft ook den Kardinaal-Staats-
secretaris Maglione een bezoek gebracht.
De intocht der
•motor-ordonnans
Shakespeare geeft in het Britsche Lager
huis een uiteenzetting over de sterkte
van de Britsche oorlogsvloot. k
Artikel 7: Het rijk verleent het protectoraat
militaire bescherming. Ter uitoefening dezer be
scherming legt het rijk in het protectoraat gar
nizoenen en militaire établissementen. Voor de
handhaving der blnncnlandsche veiligheid en
orde kan het protectoraat eigen organen schep
pen. Organisatie, sterkte, aantal en bewapening
woeden door de rijksregeering vastgesteld.
Artikel 8: Het rijk heeft de onmiddellijke con-
tróle op verkeer, post, telefoon- en telegraafbe-
drijf.
Artikel 9: Het protectoraat behoort tot het
tolgebied van het Duitsche rijk en staat onder
het douanebestuur van het rijk.
Artikel 10: Wettig betaalmiddel is naast de
rjjksmark tot nader order de kroon. De verhou
ding tusschen beide valuta's wordt bepaald door
de rijksregeering.
Artikel 11: Het rijk kan voor het protectoraat
geldende wettelijke voorschriften uitvaardigen,
voor zoover het gemeenschappelijk belang dat
elseht. Voor zoover daaraan een gemeenschap
pelijke behoefte bestaat, kan het rijk takken
van bestuur In eigen beheer nemen en de daar
voor noodlge rjjksorganen Instellen. De rijksre
geering kan de maatregelen nemen, die noodlg
zim voor de handhaving van orde en veiligheid.
Artikel 12: Het thans in Bohemen en Mora
vië geldende recht blijft van kracht voor zoo
ver het niet in strijd is met den zin van dc over
neming der bescherming door het Duitsche rijk.
Artikel 13: De ryksmlnister van Blnnenland-
sche Zaken vaardigt in overleg met de bevoegde
njksministers de wettelijke en bestuursvoor-
schriften uit. die noodlg zijn voor de tenuitvoer
legging en aanvulling van dit decreet.
Het decreet is onderteekend door den Fuehrer,
de rijksministers van Blnnenlandsche en Bui
tenlandsche Zaken en den chef der rijkskanse-
lartf.
De ryksmlnister van Buitenlandsche Zaken,
Von Ribbentrop, heeft het decreet van den
Fuehrer in opdracht van Hitler door middel van
deqj radio-omroep te Praag afgekondigd
PRAAG, 16 Maart. Hitler heeft
Donderdagmiddag president Hacha
op den burcht te Praag ontvangen.
Hacha werd met militaire eerbewijzen
begroet. De chef van het protocol,
Von Dörnberg, begeleidde den pre
sident naar Hitler.
dé stichting
Bohemen
digd.
Men acht het mogelijlc, dat president
Hacha zal worden benoemd tot hoofd
van het protectoraat Bohemen
Moravië.
Een Duitsche
verkeersagent
troepen in Moravië
inlichtingen aan een
Aangaande het bezetten van de Slowaaksche
«renzen heeft de leider der Slowaaksche propa
ganda, 8ano Mach, verklaard, dat dit gerecht-
vaardigd wordt door het feit, dat óe In 1921
«evestlgde grenzen voorlooplg zijn, dat aanvallen
*an Hongaarsche vrijcorpsen nadeel toebrengen
•an Slowakije, dat de gespannen verhoudingen
"iszchen het Tsjechische leger in de Oekrafne
9s KarpatischvQekrainsche Sitch «en gevaar
75 frg.
ï1*
~3«0.
witic<
mate,
Bot.’
2.60—
-8J0:
Poolschen Senaat,
dat de Hongaarsche
BUREAUX:
stKMAAR, Hof 6, Tulufoon 4550 en 4220
OEN HELDER, Stationzztraat 4, Telefoon 771
HOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
klef inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar 2.per kwartaal of
55 cent» per week, voor buiten Alkmaar
'f 250 per kwartaal of 20 cents per week.
Uftg. N. V- Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
Te Praag zyn reeds tal van
personen door de Gestapo
gearresteerd
Gisteren reeds heeft oe commandant der
Hlinka-wacht de leden uitgenoodlgd zich ter
beschikking van het Duitsche militaire com
mando te stellen. Bovendien werd de bevolking
•angemaand haar kalmte te bewaren, daar de
Duitsche troepen niet als aanvallende troepen
beschouwd werden. Zeer waarschijnlijk zal SIo-
**Mje een tweede protectoraat naar het model
T«n Bohemen en Moravië vormen.
Reeds zijn kleine afdeelingen Duitsche
hoepen langs de grens van Moravië korten af-
atand op Slowaaksch gebied doorgedrongen. Zij
werken samen met de Hllnka-garde, welke de
«rens bewaakt na het terugtrekken der Tsje
chische troepen.
Aan alle grenzen rond Slowakije bevinden zich
Duitschers. Presau werd reeds bezet. Men ver
hecht, dat Duitsche troepen binnen een paai
•ur te Bratislava zullen binnenrukken.
Op den Donau patroullleeren acht kanon-
?*crbooten.
BERLIJN, 17 Maart (Havas). HiÜer
heeft den nacht in Iglau doorgebracht en
begeeft zich heden naar Bruenn.
Hij zal vervolgens naar Bratislava gaan
om Slowakije onder doeltreffende bescher
ming te nemen, en zal Zaterdag te Wee
nen zijn voor een troepenschouw, welke op
15 Maart had moeten jrorden gehouden.
SJANGHAI. 16 Maart (Reuter). Volgens te
Sjanghai ontvangen berichten uit buitenland
sche militaire bron, welke over het algemeen
betrouwbaar wordt geacht, zijn in de afgeloopen
week groote aantallen Jappnsche troepen die
onlangs uit Japan in Mandsjoekwo en Korea
waren aangekomen, naar de grensstreken der
Sovjet-Unie verplaatst.
Een der berichten spreekt over 40.000 man.
Vernomen wordt, dat de Koreaansche haven
Rasjln plotseling voor alle scheepvaart werd
gesloten, behalve voor Japansche militaire
transporten.
De dienst op den Zuid-Mand*joerUachen
spoorweg tusschen Charbin en Mandsjoe'l is,
naar verklaard wordt, door de troepenbewegin
gen volkomen ontwricht.
Radiorgde van minister Homme over de
organisatie der geestelijke en lichame
lijke ontwikkeling van werklopzen en
vervanging van het zgn. stempelen. k
Naar volgens DN.B. verluidt zal heden in
Bohemen en In Moravië, met uitzondering van
groot-Praag, het rechtsche verkeer worden in
gevoerd.
De Gestapo heeft te Praag een aantal arres
taties verricht, vooral onder de Journalisten. De
vroegere perschef van Fenesj. Hajek, is door
twee agenten van de Gestapo weggevoerd en
ook een der correspondenten van Reuter, die
van Tsjechische nationaliteit was, is gearres
teerd.
Naar verluidt, heeft de leider van de Gestapo
by zjjn aankomst verklaard, dat meer dan
tienduizend arrestaties moesten worden ver
richt. De correspondenten van de buitenland
sche pers hebben opdracht ontvangen hun in
lichtingen te komen inwinnen bij den rijksenm-
missaris, of bjj diens afwezigheid bij den pers
attaché van de Duitsche legatie. De bladen pu-
bliceeren artikelen over de enthousiaste ont
vangst van de Duitsche troepen. Zij schrijven
evenwel niet over de vechtpartijen, waarbij
Duitschers door Tsjechen worden geslagen.
Zooais wü reeds in een deel onzer vorige
•Plage berichtten, heeft ook Slowakije de
«bescherming” van Hitler ingeroepen. Dit
verzoek der Slowaaksche regeering heeft in
Duitsche politieke kringen weinig verwon
dering gewekt. Men scheen dezen stap te
verwachten. Het staat nog niet geheel vast,
welke maatregelen ingevolge het verzoek
van Tiara genomen zullen worden. Het is
echter waarschijnlijk, dat de Duitsche troe
pen zeer binnenkort het Slowaaksche gebied
«uilen bezetten.
Men vermoedt, dat Hacha aan het hoofd
zal komen van het protectoraat Bohemen
en Moravië.
aanvankelijk betrokken weer met regei-
of natte sneeuw, later gedeeltelijk opkla
rend met buien, meest matige wind uit
Noordelijke richting, ieta zachter dan
gisteren.
VOOR DE OVERIGE PROVINCIES:
meest zwaar bewolkt met plaatseltjk nog
regenbuien, meest matige wind uit Noor
delijke riehting. iets zachter dan gisteren.
Zon sp 6.13 - onder 16.63 (Acht op 16.33
g
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
gsbodon, gsplaatst ondor du Omroupur-
rubrluk 10 et- por regeL
PRAAG, 16 Maart. Het persbureau Ce-
teka meldt volgens Havas: De minister van
Bultenlandaehe Zaken der Karpathiache
Oekraïne heeft aan alle buitenlandsche
ambassadeurs te Berlijn het volgende tele
gram gezonden:
„Reeds vier dagen vloeit aan de gren
zen der Oekraïne bloed in een niet-ver-
klaarden oorlog. Vraag namens de regee
ring der Karpathiache Oekraïne de Inmen
ging van uw hooge regeering bij de Hon
gaarsche regeering, opdat de kwestie der
Karpathische Oekraïne langs diplomatie-
ken weg en niet door wapengeweld wordt
opgeloot”.
Havas verneemt uit Boedapest, dat de Hon
gaarsche minister-president Telekl In het par
lement heeft verklaard, dat het Hongaarsche
leger de geheele Karpathlsche Oekraïne zou
bezetten. Tegenstand is niet mogelijk en de
Hongaarsche troepen zullen in snel tempo zon
der bloedvergieten het gebied bezetten.
Ander gebied zal niet worden bedreigd door
dese actie en de Roethenen zullen autonomie
krijgen.
Donderdagavond om zeven uur zouden de
Hongaarsche troepen de stad Chust hebben
bezet.
Intusschen neemt het aantal vluchtelingen
uit de Karpathlsche Oekraïne, dat de Roemeen-
sche grens overschrijdt, van uur tot uur toe.
De plaatselljke autoriteiten stellen alles In het
werk om voldoende accommodatie te verschaf
fen In de dorpen rondom Sighet.
Vanmiddag heeft zich volgens het Poolache
telegraafagentschap in l)et plaatsje Kllmlec
Oost-Karpathen) een ontroerende betooging
van Poolsch-Hongaarsche broederschap voorge
daan ter gelegenheid van het herstel der ge
meenschappelijke grens tusschen de beide staten
na een onderbreking gedurende 166 Jaar
De eerste Hongaarsche patrouille, welke den
grenspaal naderde, riep In het Poolsch: „leve
Polen", waarop een eerecompagnie van het
Poolschc leger, onder leiding van generaal Bc-
ruta Spiechowics, antwoordde met den kreet:
„leve Hongarije”.
De Poolsche generaal drukte den commandant
der patrouille stevig de hand en bracht hem
de accolade.
Er werden door de commandanten hartelijke
toespraken gehouden, waarin uiting werd ge
geven aan vreugde over de verwezenlijking van
een eeuwenouden wensch der belde landen, een
gemeenschappelijke grens te krijgen.
De president van den
Miedzlnsky, deelde mede,
troepen aan de Poolsche grens waren aangeko
men. HIJ verklaarde, dat met de zustematle een
handdruk was gewisseld voor eeuwige trouw,
vriendschap en goede buurschap.
De woorden van den president gingen onder in
een hartstochtelijke ovatie der senatoren
Voorts wordt vernomen, aat verscheidene
divisies Japansche troepen, ter sterkte van
40.000 man, in de afgeloopen week aan land
zUn gezet op het eiland Sjamhall aan de Jan
panschRussische grens.
Een buitenlandsche militaire waarnemer heeft
uiteengezet, dat deze bewegingen van Japan
sche troepen geen bijzondere beteekenls behoe
ven te hebben, daar Japan op normale wijze
troepen In Korea en Mandsjoekwo verplaatst.
Officieel wordt medegedeeld, dat
minister Von Ribbentrop tevoren een
bezoek aan Hacha had gebracht en
hem het decreet van den Führer over
van het ryksprotectoraat
en Moravië had overhan-
Hitler heeft als Führer en hoogste bevel
hebber der weermacht, aan den opperbevelheb
ber van het luchtwapen, generaal-veldmaar-
schalk Goering, een dankbetuiging gericht van
oen volgenden inhoud:
„Het luchtwapen heeft op 15 en 16 Maart 1939
bU de bezetting van Bohemen en Moravië door
zijn koen optreden ondanks de ongunstige
weersomstandigheden zijn hoogste bereidheid tot
optreden en persoonlijken moed bewezen. Ik
spreek derhalve aan officieren en manschappen
voor hun prestatie en houding mijn bijzondere
erkentelijkheid uit.”
PRAAG. 16 Maart (D.N.B.) De Fuehrer en
rljkskanseller Hitler heeft op den Burcht te
Praag een decreet over het protectoraat Bohe
men en Moravië onderteekend. Na eer, inlei
ding waarin hij zijn optreden rechtvaardigt, be
paalt Hitler het volgende als grondslag voor de
toekomstige samenleving der bewoners van dit
gebied:
Artikel 1: De in Maart 1939 door de Duitsche
troepen bezette deelen van de vroegere Tsjccho-
Slowaaksche republiek behooren van nu af aan
tot het gebied van het groot-Duitsche Rijk en
komen als ..Protectoraat Bohemen en Moravië"
onder zijn bescherming. Voor zoover de verdedi
ging van het rijk noooig maakt, treft de Fuehrer
voor afzonderlijke gedeelten van het gebied een
afwijkende regeling.
Artikel 2: De volks-Duitsche bewoners van het
protectoraat worden Duitsche staatsburgers, en
volgens de voorschriften van de wet op het
Rljksstaatsburgerschap van September 1935
rljksstaatsburgers. Voor hen gelden daarom ook
de bepalingen ter bescherming van het Duitsche
bloed en de Duitsche eer. ZU staan onder Duit
sche Jurisdictie. De overige bewoners van Bo-
bestuurt zichzelf. Het oefent de souvereine rech
ten. waarover het beschikt in het kader van het
protectoraat, uit in overeenstemming met de
politieke, militaire en economische belangen van
het rijk. Deze souvereine rechten worden uit
geoefend door eigen organen en eigen autoritei
ten met eigen ambtenaren.
Artikel 4: Het hoofd van het autonome be
stuur van het protectoraat geniet de eererech-
ten en de bescherming van een staatshoofd. Het
hoofd van net protectoraat heeft voor de uit
oefening van zijn ambt het vertrouwen van den
Fuehrer en rljkskanseller noodig.
Artikel 5: Als beschermer der rijksbelangen
benoemt de Fuehrer een rljksprotector in Bo
hemen en Muravië. Zijn ambtszetel is Praag De
rüksprotector heeft als vertegenwoordiger van
den Fuehrer en als gevolmachtigde der rijksre
geering de taak om zorg te dragen voor de eer
biediging der politieke richtsnoeren door den
Fuehrer gegeven.
De leden der regeering van het protectoraat
worden door den rljksprotector bevestigd. Deze
bevestiging kan worden herroepen. De rljkspro
tector is bevoegd zich over alle maatregelen der
regeering ven het protectoraat te laten inlichten
en haar raad te geven. Hij kan bezwaar ma
ken tegen maatregelen, die het rjjk kunnen be-
nadeelen, en de voor het algemeene welzijn noo-
dige maatregelen treffen indien door uitstel ge
vaar zou ontstaan. De afkondiging van wetten,
verordeningen en andere wettelijke voorschrif
ten en de uitvoering van bestuursmaatregelen en
gerechteiyke vonnissen moeten worden opge
schort. wanneer de rljksprotector bezwaar
maakt.
Artikel 6: De buitenlandsche aangelegenhe
den van het protectoraat, en in het bijzonder de
bescherming van zijn burgers in het buitenland,
worden door het rijk behartigd. Het rijk zal de
buitenlandsche aangelegenheden beheeren in
overeenstemming met de gemeenschappelijke
hemen en Moravië worden staatsburgers van hek belangen. Het protectoraat krijgt een vertegen
woordiger bij de rijlcsregeering met den ambtsti
tel van gezant,
Het kaartje geeft zeer aanschouwelijk weer de tegenwoordige fettelijke grenzen
van het Groot-Duitsche Rijk. De bevolking van het Rijk is met 6.800.00G inwoners
der beide protectoraten Bohemen en Moravië toegenomen en telt thans plm. 86
miilioen zielen. Men overziet op de kaart den nieuwen staat Slowakije, welke nu
ook bescherming gevraagd heeft bij Duitschland. en eveneens als protectoraat
in het Rijk wordt opgenomen. De dunne lijn, in het Duitsche gebied getrokken,
geeft de grens weer van 1935. Het Duitsche Rijk vormt nu, nd Rusland, het
grootste rijk in Europa
KOWNO, 16 Maart De Utauache gou
verneur van het Memelgebled heeft, naar
Reuter meldt, den Landdag voor 25 dezer
bijeengeroepen. Men verwacht, dat dan de
wet zal worden aangenomen, waarbij den
nationaal-aocialistischen leider Neumann
volmachten worden verleend.
en