ONS BLAD
Chamberlain beschuldigt Hitler
oi
woordbreuk
van
I
r
I
Boven den vrede
naar
gaat onze vrijheid
EL
EN
Duitsche troepen
Bratislava
EL
s
Het nieuws van heden
nog
Hitler te Weenen
Roemenië wacht
af
Duitsch protest
te Londen?
Dit is de laatste territoriale eisch dien ik
in Europa heb te stellen, verzekerde
Hitler herhaaldelijk”
'1
DE BAROMETER
IS BOMMENWERPERS
BESTELD
i
i
ZATERDAG 18 MAART 1939
I
De laatste territoriale eisch
•J
-. 2
ING
i’
i
De commissie-Van Duim than»
op de terugreis
Roemeensche troepen zyn de
Karpatho-Oekraine nog
niet binnengetrokken
Tsjechische volk
verbitterd
DIT NUMMER BESTAAT UIT
1 14 BLADZIJDEN
Twee nieuwe schepen
voor de H.A.L.
Bestemd voor Noord Pacific
kustdienst
°*notorucer<ie artillerie in de straten van pfhag tijdens de bezetting der stad
door de Duitsche troepen
„Fijne Oude Genever”
Merk „OLIFANT’
J. J. ikdchen Win.
SCHIEDAM
BURCKHARDT NAAR GENÈVE
KONING LEOPOLD NAAR
ZWITSERLAND
Tsjechische eenheidspartij t* Praag
opgericht onder leiding
van Hacha
1
Naar aanleiding van rede van
Duff Cooper in het Lagerhuis
J
De Engelsche minister-president, Neville Chamberlain, heeft
Vrijdagavond zijn met spanning tegemoet geziene redevoering te
Birmingham gehouden.
In scherpe en krachtige bewoordingen keerde hij zich tegen het
optreden van Dultschland in Tsjecho-Slowakije. Hij beschuldigde
den Duitschen Rijkskanselier Hitler ervan zijn met zooveel nadruk
te München gegeven beloften te hebben gebroken.
De Eerste Minister wees er op, dat het voor Groot-Brittannië
thans de tijd was zijn positie nader onder de oogen te zien, zulks in
nauw contact met Frankrijk.
Ook voor andere landen, zelfs voor die buiten Europa, is be
zinning thans noodzakelijk.
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het verdrag van Versailles
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
'ia.
Um«
WETTIG GKD.
2 TO
3 TO
M
UTf.
rara*.
un t*
Hitler met zijn generalen staf tijdens een bespreking in den Keizersburcht te Praag
rXrarg.
Mrt.
Aat-
Neville Chamberlain
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 144
Neville Chamberlain
der neutrali-
Duitsch protest te Londen te verwachten.
O O
de regeenng,
München
Boo.
voor
Toen ik naar München ging, hoopte ik door
persoonlijk contact er achter te komen, wat
Het kaartje geeft den staat Hongarije weer met de omliggende Duitsche protecto
raten en de aangrenzende Sub-K arphatische Oekraïne Roethenië)
Hitler te Weenen aangekomen; byeen-
roeping van den Rijksdag op 21 Maart
verwacht.
Roosevelt acht wijziging
teitswet noodzakelijk.
afslag,
cent,
so. n
Bot
le-
23 ct.
Men meent te weten, dat Hitler morgen
naar Berlijn zal terugkeeren. In de hoofd -
stad zijn in allerijl voorzorgen getroffen om
den Fuehrer een triomfanteiyken intocht te
bereiden. Volgens een hardnekkig gerucht
zou de Ryksdag op 31 Maan te Berlijn bij
eengeroepen worden.
N.V. Distmeerdert) van
Vervolgens gaf Chamberlain een uiteenzetting
rün vredespolitiek sinds het accoord van
München.
1
Stand op Zaterdag 9 uur 70 5
Vericu «tand; 7GL3
mden.
evsllar
Haver
enboo-
L Val»
Kana-
llaxnr-
It. Jo-
-5 20.
a 1 20
2 uur
P- 15
rt. 12
r 33
mir.
Orin.
de
ra
rmen-
e 3 00.
Deen.
Han-
I
OON
2 P4.
rkjes
fel
iet
Duitsche troepen trekken naar Bratislava;
Tsjechische bevolking is verbitterd.
Overal staan te Praag op straat groepjes men
schen de gebeurtenissen te bespreken en de pro
clamaties te lezen, welke door de Duitschers zjjn
aangeplakt. De bevolking is verbitterd. De hou
ding van de Tsjechische officieren is correct.
Alle vooraanstaande Tsjechische organisaties
hebben opdracht ontvangen zich ter beschikking
van het nieuwe Tsjechische nationale comité
onder leiding van den fascist Gajda te stellen en
vertegenwoordigers in dit comité te benoemen
De Joden zijn evenwel uitdrukkelijk uitgesloten.
r
t Cen-
t 17—
ion 12
Nótre
e San-
Gel»
Her-
dn.
Tuin
reken.
Gele
ft kool
groot»
rielin-
lieten:
-. «200
FRU88EL. 17 Mrt. iHavasi Koning Leopold
van België is naar Zwitserland vertrokken,
waar hy Zaterdag en Zondag zal verblijven.
Chamberlain begon zijn rede met er op te
wijzen, dat men verteld had. dat hfj mor
gen (Zaterdg) 70 jaar weed.” Ik had ge-
hwpt dit stil te kunnen houden. Nu het
schier bekend k, wil ik wel zeggen, dat ik
heep neg eenige jaren te mogen leven om
dm staat naar beste vermogen te dienen,
wemner dat gewenacht asoehl zót»’’ Ver-
veigens ging hjj onmiddellijk ever tot het
eigenlijke onderwerp van s(jn rede, nJ.
geweldige gebeurtenissen, die deze week
in Europa hebben plaats gegrepen".
Het agentschap Rador verklaart gemachtigd
te zijn het bericht, volgens hetwelk vanmiddag
Roemeensche troepen de Karpathische Oekraïne
zouden binnentrekken, tegen te spreken
Sommige lieden hebben gedacht, dat. om
dat ik rustig sprak en Ik weinig uitdruk
king gaf aan gevoel, mijn medeminlsters en
ik geen sterke gevoelens hebben in deze
zaak ik hoop die onjuistheid hedenavond
•eg te nemen.
Naar wij vernemen, heeft de HollandAme
rika I4jn bij de N V Wilton Fyenoord te Schie
dam een order geplaatst voor den bouw van een
tweetal dubbelschroefmotorschepen voor haar
Noord Pacific kustdienst.
De schepen zullen van het ,.Noordam"-type
zijn en 12 000 ton meten.
De koelruimte bedraagt 216.000 kubieke voet.
De schepen zullen plaats bieden aan honderd
passagiers.
De dienstsnelheid bedraagt zestien mijl De
oplevering zal in de tweede helft van 1M0 moe
ten geschieden.
iet*
beteekenis.
tot
Ben ding is zeker, aldus spreker, de openbare
meening in de Wereld heeft een zwaarder
schok gekregen dan haar ooit was toegebracht,
zelfs door het huidige regime in Dultschland
Wat de gevolgen kunnen zijn van deze diepe
beroering der gemoederen der menschen, kan
nog niet worden voorspeld, maar ik ben er ze
ker van, dat zy verstrekkend moet zjjn in haar
tesultaten voor de toekomst.
Naar wij vernemen is de Nederlandsche
militaire commissie onder leiding van vice-
admlraal Van Duim vandaag te New-York
scheepgegaan voor de terugreis naar Ne
derland. De commissie heeft tijdens haar
verblijf achttien Douglas-bommenwerpers
voor de landmacht besteld.
Over eventueele verdere aankoopen zal
van Nederland uit worden onderhandeld.
Havps meldt uit Berlijn, dat een detache
ment gemotoriseerde Hbngaarsche infanterie
er gisteren in geslaagd is den weg van Mun-
cakz naar de Poolsche grens over den Werecky-
pas af te leggen Hierdoor :s de Karpathische
Oekraïne door de Hongaarsche troepen in
tweeën gesneden. Gisteren hebben de Hongaar-
sche troepen Chust bezet. Gevochten wordt nog
by Irsawa en Perecln.
bleem, dat lang geleden had behooren te wor
den opgelost, wanneer slechts de staatslieden
der laatste 20 jaar een breeoer en meer vw-
licht inzicht hadden gehad in hun plichten. Het
was geworden als een lang verwaarloosde ziek
te en een chirurgische operatie was noodlg om
het leven van den patiënt te redden. Tenslotte
werd het eerste en meest rechtstreeksche doel
van het bezoek bereikt. De vrede in Europa
werd gered en zonder deze bezoeken zouden
thans honderdduizenden gezinnen rouw, dragen
voor de bloem der beste Europeesche mannen
De Duitschers zyn bijeengebracht voor het
Deutsche Haus. waar hun hakenkruisvlaggetjes
worden verstrekt. De Duitsche scholen zyn ge
sloten en de kinderen zyn opgeroepen om vlag
getjes en bloemen in ontvangst te nemen. De
S.A.-matrozen, die aan land zijn gegaan uit acht
kanonneerbooten-aan de oevers van het voor
malige Oostenryk, wandelen in Bratislava, den
ponjaard in den gordel.
Men verwacht de Duitsche troepen vanavond
te Bratislava.
By regeeringsverordening zyn thans de vol
gende centrale regeeringsafdeelingen voor het
bestuur van den Slowaakschen staat Ingesteld:
een minister-presidium, ministeries voor Bulten-
landsche Zaken, Binnenlandsche Zaken, Justitie,
Financiën, School en Volkscultuur, Economische
Zaken. Verkeer en Openbare Werken, benevens
een ministerie voor de Landsverdediging.
In het Hradschin te Praag zyn heden onder-
handelingen gevoerd tusschen dr. Hacha en het
presidium van de Tsjechische nationale een
heidspartij.
Besloten werd het Tsjechische volk in één
enkele party aaneen te sluiten, aan het hoofd
waarvan dr Hacha zal staan.
Den geheelen morgen hebben Duitsche
bombardementsvliegtuigen laag over de hui
zen van Praag gevlogen met oorverdoovend
lawaai. De Tsjechische bevolking, die aan
wanhoop ten prooi is, heeft order ontvangen
de stad als voor een feest te versieren.
S t
Krachtige rede van
tegen Duitachland.
WEENEN, 17 Mrt. (Reuter-ANPJ Hitler is
om tien minuten over vier vanmiddag te Ween»n
aangekomen.
By zyn aankomst in Weenen waar reeds
enkele uren tevoren bekend gas geworden, dat
hy uit Bruenn naar Weenen kwam was Hitler
in gezelschap van den ryksminister van Buiten-
landsche Zaken, von Ribbentrop, den chef van
het opperbevel der weennacht, generaal der
artillerie Keitel, ryksminister dr Lammers
ryksleider der 8 8 Himmler en ryksperschef
dr. Dietrich. Hitler nam zyn intrek in hotel
Imperial, waarvoor een eerecompagnie stond
opgésteld.
BOEKAREST. 17 Maart (Havasj. De toe
stand van de Roemeensche minderheid in
de Karpathische Oekraïne is voor de Roe
meensche regeerlng aanleiding geweest de
mogelykheid van onmidtfeliyke bezetting der
door deze minderheid bewoonde dorpen te
overwegen. In gezaghebbende kringen
wordt echter verklaard, dat geen enkele on-
verwyide actie zal worden ondernomen
Daar de streek in kwestie thans het tooneel
van gevechten tusschen Oekrainers en
Hongaren is, is het waarschyniyk. dat de
Roemenen alles zullen doen om den reeds
zeer precairen toestand niet nog ingewik
kelder te maken.
Roemeensche troepen zijn de Karpatho-
Oekraine nog niet binnen getrokken.
Opdracht van de H. A. L. voor den bouw
van twee schepen.
De politie heeft dit bevel huls aan huls over
gebracht. Van vrijwel alle huizen waait de Tsje
chische vlag. Hier en daar, waar Duitschers
wonen, ziet men het hakenkruis. Uit alle deelen
van Bohemen en zelfs uit Dultschland zyn
Duitschers naar Praag gekomen: Dultschland
wilde, dat zyn troepen met gejuich begroet zou
den worden.
Vanmiddag zyn twee regimenten gepantserde
wagens op het Wenceslausplein aangekomen. De
menigte die zich daar verzameld had. bestond
voor het grootste gedeelte uit Duitschers, die
met uitgestrekten arm groetten. Jongelieden en
kinderen zwaaiden met hakenkruisvlaggetjes.
De Tsjechen sloegen het voorbygaan van het
regimentsvaandel onbeweeglijk gade. Zy hielden
de hoeden op het hoofd en de taanden in de
zakken. Het défilé duurde niet lang, doch nog
steeds kruisen vliegtuigen in de lucht.
En ik had den Indruk, dat ofschoon die ont
moeting wel een botsing zou kunnen betteke
nen van de belangen tusschen de verschillende
staten, het niettemin mogeiyz moest zyn. door
toepassing van onderllngen goeden wil, van
begrip voor wat dé grenzen waren van de be
geerten van anderen, alle verschillen tot op
lossing te brengen door besprekingen en zonder
conflict.
Hitler voor den geest stond en of het waar
schyniyk was. dat hy zou willen wmenwerken
by een program van dien aard. De sfeer,
waarin onze besprekingen gevoerd werden, was
niet zeer gunstig, omdat wy midden in een
acute crisis zaten. Desalniettemin had ik toch
in de tusschenpoozen tusschen de officieele
besprekingen eenige gelegenheden om met Hem
te spreken en zyn opvattingen te vernemen en
ik dacht, dat de resultaten niet geheel onbe
vredigend waren.
Het Weer iHUHiiiiiiiiHiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuniig
s VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LAND:
koude ochtend, later op den dag
zachter dan gisteren, gedeelteiyk
wolkt. geen neerslag van
matige tot zwakke. Noordoosteiyke
Noordwesteiyke wind.
STORMWAARSCHUWING8DIEN8T:
Hedenmorgen te 7.45 uur werd geseind
aan alle posten: „Attentieaein neerhalen".
Zon op 6-11 - onder 18.65 - Licht op 18.35
Ma*n op 4.18 onder 15.43
tl Maart N. M.
WARSCHAU, 17 Mrt. (Havas). Van welinge
lichte zyde wordt vernomen, dat de Hooge
Commissaris van Danzig, Burckhardt, naar
Genëve is vertrokken.
^iiiiiiiiniHHiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiii^
Volgens berichten uit Oekrainsche bron
wordt er in de Karpathische Oekraïne nog
steeds gevochten, eenerzyds tusschen de
Oekrainsche militie en de Tsjechen, ander-
zyds tusschen de militie en de Hongaar-
sche troepen.
Tydens de bezetting van Chust door de Hon
garen is de Oekrainsche commandant, Klem-
pasz, gesneuveld De man, die hem verving,
werd ernstig gewond
De regeerlng van de Karpathische Oekraïne
heeft tot de Westelyke mogendheden het ver
zoek gericht het nationaliteitsbeginsel overeen
komstig het verdrag van München te doen
eerbiedigen. Men is verbolgen op Dultschland.
omdat dit niet, niettegenstaande het verzoek
van de Oekrainsche regeering, het land onder
zyn bescherming heeft genomen
Ik had nog een tweede doel toen ik naar
München ging, nJ. de politiek- te bevorderen,
die ik gevoerd heb vanaf het eerste oogenbllk,
waarop ik myn tegenwoordige positie bekleed
de. De politiek,, die soms genoemd wordt een
Europeesche tevredenstelllng, ofschoon ik zelf
niet meen, dat dit een zeer gelukkige term is of
een woord, dat nauwkeurig de bedoeling oua-
schryft. Wilde die politiek slagen, dan was he*
van essentieel belang, dat geen mogendheid er
naar zon streven, de algemeene overheerschlng
te verkrygen van Europa, maar dat een ieder
zich ermede tevreden zou stellen, redelyke fa
ciliteiten te verkrygen voor de ontwikkeling
van zyn eigen hulpbronnen, zyn eigen aandeel
te' Verzekeren in den internationalen handel
en de levensvoorwaarden van zyn eigen volk te
verbeteren.
I’
Voortgaande zeide Chamberlain:
Op den dag, waarop de Duitschers Tsjecho-
êlowakije binnentrokken, voerden wy debatten
In bet Lagerhuis, en wy allen, in het byzonder
hadden een achterstand, omdat
de berichten, waarover wy beschikten, slechts
van gedeeltelyken aard waren, terwyi veel er
van niet officieel was.
Noodzakeiykerwyze vloeide daaruit voort,
dat ik, sprekende namens de regeering, met
alie verantwoordeiykheid, die aan die positie
gehecht wordt, verplicht was, my te beperken
tot een al te gereserveerde, voorzichtige uiteen
zetting en dat die eenigszins koele verklaring
wellicht op natuuriyke wyze tot misverstand
aanleiding heeft gegeven.
Bij de behandeling van de begrooting
van Waterstaat is de vliegveldkwestie in
de Eerste Kamer ter sprake gebracht.
Vrachtauto op onbewaakten overweg on
der Beilen door trein gegrepen; twee
dooden.
waarschijnlijk den
vorm aannemen van een protest en
een eisch om verontschuldiging.
Het is mogelijk. dat de Duitsche
ambassadeur te Londen zal worden
teruggeroepen.
Gezegd wordt, dat Hitler zich zelf
beleedigd gevoelt door de gebezigde
woorden, wat zyn houding jegens
Groot-Brittannië zou kunnen beïn
vloeden.
BUREAUX:
airMAAR, Hof 6, Tplefoon 4530 pn 4220
khj HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
ünnRN Groot» Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGÉN, Molenstraat 52, Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Mat Inbegrip van gratis ongevallonverzeke-
rina- voor Alkmaar 2.— per kwartaal of
,5 per week, voor buiten Alkmaer
v 750 per kwartaal of 20 cents per week.
Uitg. N. V- Drukk. De Spaamestad Haarlem.
Het ging hief om iets, wat steeds bestaan had
•Mëzt het verdrag van Versailles, een pro-
BERLIJN. 17 Mrt. (Reuter). Welin
gelichte kringen te Berlijn vóórspel
len. dat Duitachland een krachtige
diplomatieke actie te Londen zal
ondernemen over de gisteren - door
Duff Cooper in het Lagerhuis gehou
den redevoering.
Deze actie zal
BRATISLAVA. 17 Maar* (Havaal De
Duitschers te Bratislava maken zich gereed
de rykstroepen te ontvangen, die reeds het
grootste deel van Slowakije hebben bezet,
zy bewaken alle grenzen des lands en heb
ben de grenzen van de Karpathische
Oekraïne bereikt. Eveneens bezetten zy de
voorsteden van Bratislava in het Oosten. In
het Noorden zijn zO te Piestany.
Toen ik terugkeerde na myn tweede
bezoek, deelde ik het Lagerhuis de
besprekingen mede, die ik met Hitler
had gevoerd, waarover ik zeide, dat
hy, met grooten ernst sprekende, her
haald had, wat hy reeds te Berchtes
gaden gezegd had, n.l. dat dit de
laatste territoriale ambitie van hem in
Europa was en dat hy niet den
wenseh had om in het Duitsche ryk
menschen op te nemen van ander»
rassen dan de Duitschers. En Hitler
zelf bevestigde dit verslag van het
gesprek in een redevoering in het
Sportpalast te Berlyn, toen hy zeide:
„dit is de laatste territoriale eisch,
dien ik in Europa heb te stellen.”
En even later zeide hy in dezelfde rede
voering: „Ik verzekerde Chamberlain en ik
leg daar thans den nadruk pp. dat wanneer
dit probleem is opgelost, Dultschland geen
territoriale problemen in Europa meer
heeft.” Hitler voegde daaraan toe: „Ik zal
niet meer geïnteresseerd zyn in den Tsjecho-
Slowaakschen staat en ik kan garandeeren,
dat wy geen Tsjechen willen hebben."
(Vervolg elders in Lit blad)
O O SLAVIÉ
P
TSV X-w *04. CM