ONS BLAD
De tekst
de
van
Fransche nota
m
Chamberlain
een
Berlijn wijst de Fransch
Britsche protesten af
Drukke politieke besprekingen
Downingstreet
„Duitschen
b
l
uur bij den Koning
Washington acht
aanval” onwettig
Het nieuws van heden
Henderson naar Londen
vertrokken
FISK
Onzekerheid
over
Roemenië
RYNBENDE'S
ZEER OUDE GENEVER
voor den Man van Oud-Vaderlandscb
slag. Ivoorkleurig Pittig maar
toch zacht van smaak.
Hitler in Berlijn
teruggekeerd
1
I
TURKENBURG
MAANDAG 20 MAART 1930
VEREENIGDE katholieke pers
SAFTI-FLIGHT
OOK MOSKOU WIJST DE
ANNEXATIE AF
BOHEMENS ANNEXATIE
NIET ERKEND
DE BAROMETER
X
HUDSON TE WARSCHAU
AANGEKOMEN
TERUGKOMST VAN HET
PRINSELIJK GEZIN
--
BODEGRAVEN ZADEN
Een radiorede van Rust
in
ont-
Hitler in Berlijn teruggekeerd.
zy
van
-o
Het bezoek van Lebrun
van
r
VRAAGT PB IJ S COU R A NT
van
Vliegtuigbouw vrijwel
op voet van oorlog
Heden bijeenkomst
het kabinet
MEER VEILIGE
KILOMETERS
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
De Britache per» keert zich
tegen *t Duitache optreden
Dinadag ten paleize Soestdyk
verwacht
De Duitsche troepen hebben een triomf an telijken intocht in Brno gehouden
-
Per Liierkruik f 3.75
Bij zenuwhoofdpijn
Dr. J. B. MEENK's POEDERS
^Ïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii niiliilim
Amerika met een economiach
offenaief tegen Duitachland
begonnen
Een welkomatrede van
maarachalk Göring
Duitache optreden een daad
willekeur tn agreaaie
Vandaag een verklaring in
het Parlement over den
intern, toestand
Von Dircksen naar Berlijn
ontboden om rapport
uit te brengen
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 145
DE PNIJS DE# ADVERTENTIEN bodraagt 20 cl p
regel; Ingezonden Mededeehngen 40 cl p f
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIt
Uitvoerig tarial voor advwrtaaran bij abon
nomont wordt op aanvrago gaarne door onze
Berlijn, 18 Maart (Reuter). De ambassadeurs van Groot-
Brittannië en Frankrijk, die vandaag protesten hebben
overhandigd met betrekking tot de gebeurtenissen
Tsjecho-Slowakije hebben officieel de mededeeling
vangen, dat „de Duitsche Rijksregeering niet in staat is
dergelijke protesten te aanvaarden, daar zij ontbloot
zijn van iedere politieke, wettige of moreele basis.’’
5
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Administratie verstrakt
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd
rubriek 10 et- per regel.
door
protesten
I
o
1
o
Hudson te Warschau aangekomen.
t
D
1
en
t
4
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
1
van
1
O
t
te
-a
seint
ons
-O
3
O
Stand op Maandag 9 uur v.m.: ÏSM
3
4
2
I
1
2
1
5
1
2
O
houden,
naar
ten
zouden
Terwijl Chamberlain met zijn ministers con
fereerde ontving Lord Halifax verscheidene ge
zanten. Des morgens had de Fransche gezant
Corbln reeds een bezoek aan Halifax gebracht.
Onze Londcnsche correspondent
Zaterdagavond
Bovendien wist men dat Lord Halifax een
belangrijke! rol 11 gaan spelen, dan hij voor de
coördinatie vah de Defensie voegde
zich bij dit drietal.
De Duitache invloed in het voormalige
Tsjecho-Slowakije.
Mussolini
aanbouw
Maastricht
Nederlandsch elftal verliest in Antwerpen
verdiend met 5 -4.
De Leeuw biljartkampioen 7 1/2
Nederland.
i
2
2
S
Koning Carol heeft gisteren aan de Britsche
ngeering zijn vrees kenbaar gemaakt, dat Roe
menië zich in het groote gevaar zou bevinden
van een agressie door Dultschland. -
Sumner
heeft
Zelfs
isolatie
Hitler.
Fransche Senaat neemt de volmachten
wet aan.
in
te
Prinses, Beatrix
te-
I
eveneens naar
ambtswoning
fax en
Washington acht den Duitschen aanval
op Tsjecho-Slowakjje onwettig.
In regeeringskrlngen wordt medegedeeld, dat
de vliegtuigproductie en de opleiding van vlieg-
tuigbestuurders vrijwel op voet van oorlog ge
bracht zullen worden. Jaarlijks zullen 20.000
gegadigden hun eerste opleiding voor de lucht
macht kunnen krijgen.
Dcse worden «Ml In he* Hoed epgen.mea
Moskou weigert de annexatie van Bohe-
men en Moravië door Duitschland te
erkennen.
Het 5Veer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
Dat Chamberlain eerst sinds gisteren een
krachtiger toon aansloeg, die zijn volgelin
gen van hem verlangden, was niet alleen bet
gevolg van de ontwikkeling der gebeurtenis
sen of een gevolg van zijn afwachtende hou
ding aangaande de reactie In Frankrijk en
de Ver. Staten, maar schijnt ook te moeten
worden toegeschreven aan het feit, dat de
berichten, die hij uit verschillende hoofd
steden In Europa kreeg, zeer ernstig waren.
De Britsche ambassadeurSir Neville Hen
derson is vanavond uit Berlijn naar Londen
«trokken,
Lord Halifax confereerde des middags ach
tereenvolgens met Maisky, den Russlschpn ge
zant. en Sir Neville Henderson, Britsch'*gezant
te Berlijn, die juist vandaag was teruggekeerd
en drie kwartier bij Halifax bleef. Ook Sir
John Simon nam aan de besprekingen In
Madrid bereid met Franco te onderhan-
delen.
Een Zondag van drukke politieke bedrij
vigheid te Londen.
van
Sir
voor de
Op het station was hij ontvangen door Oöring.
von Ribbentrop. Oöbbels. Funk en de leidende
persoonlijkheden der partij, van de weermacht
en uit regeeringskrlngen. Onder de aanwezigen
bevonden zich ook de Italiaansche en Japansche
ambassadeurs en de militaire attaché's van Ita
lië en Hongarije.
Göring richtte een korte toespraak tot Hitler
uit naam van het Duitsche volk. Na gewezen te
hebben op den Anschluss en de aanhechting van
het Sudetengebied. zelde Goring: En thans heeft
het lot weer geroepen.
Weer heeft de Führer dezen roep verstaan.
„De beslissingen zijn gekomen uit een ontzag
lijk dapper en geloovig hart. De Führer heeft
thans de veiligheid, den vrede, de heerlijkheid
en de Instandhouding van het Duitsche rijk ge
schapen. Het geheele Duitsche volk legt den hei
ligen eed af het geweldige, dat de Führer ge
schapen heeft, nooit los te laten, er kome. wat
komen wil. Wanneer dit groote afgunst en wan
gunst heeft gewekt, wij staan daarboven.**
i schenkt
./zijnde St.
if
o* Aan
gabodan, geplaatst onder de Omroeper
Men meent te weten, dat Koning Carol
te Londen voorstellen gedaan heeft betref
fende een gemeenschappelijk optreden, in-
dien Duitschland zijn agressieve politiek te
gen Roemenië en Hongarije voeren mocht, en
dat Lord Halifax dese wenschte te aan
vaarden.
Septfcmber-crisls van het vorig jaar vervulde.
Men meent te weten, dat hjj heeft aangedron
gen op krachtiger optreden en op een open
bare aantijging van Hitler wegens zijn verbre
king van alle beloften. Het lijdt geen twijfel,
of Lord Halifax heeft de groote meerderheid
der conservatieven achter zich. Dit bleek wel
duidelijk uit een hoofdartikel In de Dally Tele
graph, dat dezer dagen verscheen en uit de
meenlngen In verschillende toonaangevends
provinciale bladen.
Hjj verklaarde vastbesloten te zijn liever
te vechten, dan toé te stemmen in eenigen
(ebiedsafstand of in een verlies van de
Roemeensche onafhankelijkheid.
Intusschen heeft de spanning in Europa geen
invloed op de voorbereidingen, die te Londen
getroffen worden voor een hartelijke ontvangst
van den president der Fransche Republiek op
Dinsdag a.s.
De straten zijn reeds vroolijk versierd met
de tricolore en de bladen zijn het er over eens.
dat de huidige gebeurtenissen alleen nog maar
meer den nadruk leggen op de bijzondere be
teekenis van het bezoek.
Onder het hoofd „Entente cordiale et active”
schrijft de Observer: het Fransche en het Brit
sche volk staan thans, zooals zij in 1914 ston
den, als leiders van de grootste politieke zaak,
welke de menschheld kent, de verdediging van
de vrijheid. Aan den vooravond van Lebruns
komst heeft Hitler allen schijn van zich ge
worpen en zich vertoond als het onveranderd
symbool van Duitsche bedreiging van de men-
schelüke vrijheid. Deze week zal te Londen de
entente zoowel haar hartelijkheid als haar be
reidheid om het erfdeel van den vrijen mensch
te verdedigen nog versterkenDeze commentaar
Is wellicht van bijzondere beteekenis, daar de"j.
..Observer” tot dusverre steeds de leiding had
bij het bepleiten van de mogelijkheid van „een
redelijke toenadering tot Dultschland.”
De beteekenis van de gisteren door Cham
berlain te Birmingham gehouden rede
kwam heden in den loop van den dag meer
en meer tot haar recht. Zeker ia, dat de
r'ede van den premier een overweldigenden
indruk gemaakt heeft en dat het gevolg
hiervan Is geweest, dat voor het eerst In
vele jaren geen Verschil vap inzicht meer
schijnt te bestaan ten aanzien van de
tegenover Duitschland te volgen politiek.
LONDEN, 18 Maart (Reuter). De
Evening Standard schrijft, dat Boeka
rest het bevel heeft .gegeven voor de
mobilisatie van vjjf legercorpsen.
Deze beslissing ia genomen als resul
taat van de verregaande economische
eiachen van Duitschland aan Roe
menië. -
Noch Hitler, noch het natlonaal-soclalisme.
zoo.betoogde de minister, heeft de grondbegin
selen prijsgegeven. Daarentegen heeft Hitler,
aldus deze minister. Duitschland en de wereld
van een groot gevaar bevrijd. Toen Slowakije
zich onafhankelijk verklaarde, heeft de Führer,
ziende, dat Duitschland en de wereld opnieuw
bedreigd werden. Ingegrepen en aan deze landen
een nieuw politiek statuut gegeven.
marmer voor de
Antoniuskerk
LONDEN, 20 Maart. De Zondag
heeft geen bijzondere verrassingen of
'ontwikkelingen van politiekam aard
gebracht. In Downingstreet heeft den
geheelen dag een buitengewone acti
viteit geheerscht. Het was een komen
en gaan van ministers en gezanten.
Voor Chamberlain begon de Zon
dag met een ontvangst van minister
Kingsley Wood. Naderhand kwam de
minister van Handel, Oliver Stanley,
Downingstreet 10, de
van den premier. Hali-
zjjn staatssecretaris Cadogan
de besprekingen
na één uur ein-
Hedenmorgen om half elf zou het Britsche
kabinet weer bijeenkomen. In belde hulsen vpn
het parlement zou hedenmiddag resp. door
Chamberlain en Halifax een verklaring over
den internationalen toestand worden al gelegd.
Een van de resultaten van den Zaterdag ge
houden kabinetsraad was, naar Reuter ver
neemt, het besluit tot onmiddellijke aanzien
lijke versnelling van de uitvoering van het be-
wapeningsprogram. De defensle-ministers zijn
gedurende het week-elnde druk bezig geweest
met het uitwerken van strategische plannen.
Voorts wordt vernomen, dat het kabinet het
er over eens Is geworden, dat onverwijld con
tact tot stand moet worden gebracht tusschen
Engeland en alle landen ter wereld, die den
vrede lief hebben.
Het prinselijk paar en 1-
worden Dinsdag ten paleize Soeptdijk
rug verwacht.
De Duitsche minister van Onderwijs. Rust,
heeft Zondagavond, toen men de aankomst
van Hitler afwachtte, voor de radio nog een
korte uiteenzetting gegeven over het Duitsche
standpunt In zake de bezetting van Tsjecho-
Slowakije.
BERLIJN. 20 Maart. (D.N.B.) Zondag
avond om 19 uur 30 Is Hitler te Berlijn te
ruggekeerd. Groote menschenmassa's juich
ten hem toe op den weg van het station van
Görlltz naar de rijkskanselarV- J
de Duitsche ambassadeur op order van zijn
regeering aan den minister van Bultenlandsche
Zaken der Fransche republiek den tekst me
degedeeld van een In den nacht van 14 op 15
Maart tusschen den Führer en Rijkskanselier
en Rijksminlster van Bultenlandsche Zaken te
eener zijde en den president en minister van
Bultenlandsche Zaken der republiek Tsjecho-
Slowakije ter andere zijde gesloten overeen
komst.
BERLIJN, 18 Maart (Reuter). De
Duitsche ambassadeur te Londen, Von
Dircksen, is naar Berlijn terugge
roepen om er rapport uit te brengen.
Men bericht ons van officieele zijde
dat het prinselijk paar en Prinses
Beatrix Dinsdag a.s. in den loop van
den dag ten paleize Soestdijk worden
terugverwacht van hun vacantiever-
blijf in Zwitserland.
Mr. EL N. van Klef fens gezant te Bern?
Pladen als de Times, Dally Mall. Daily
Express en Evening Standard, dte vroeger ble
ven volhouden, dat Engeland niet geïnteresseerd
was In de Duitsche politiek in Zuid-Oost
Europa, en die geweigerd nebben te erkennen,
dat de po itiek van München op een mis'uk-
king uitliep, hebben zich tegen Duitschland ge
keerd met *n felheid, die de meer speciaal antl-
Duitsche bladen overtreft. Het is geen geheim,
dat men In conservatieve kringen zeer onte
vreden was over de door Chamberlain ver
leden Woensdag in het Lagerhuis gehouden
rede en dat acht» de schermen een krachtige
agitatie gevoerd werd, om het kabinet dusdanig
U reconstrueeren. dat de Invloed van mannen
als Eden en Churchill zich kon doen gelden.
In deze zelfde mededeeling werd uiteengezet,
dat Duitsche troepen om zes uur 's morgens de
Tsjechische grens hadden overschreden en dat
de noodlge maatregelen waren genomen om
lederen tegenstand en alle bloedvergieten te
voorkomen en er in te voorzien, dat de bezet
ting en pacificatie van het grondgebied zou ge
schieden In orde en rust.
De ambassadeur van Frankrijk heeft de eer bij
den rijksminlster van Bultenlandsche Zaken een
formeel protest aanhangig te maken over het
geen door graaf Welczeck is medegedeeld.
De regeering der republiek Is inderdaad
van meening, dat zij zich door de door de
Rijksregeering tegen Tsjecho-Slowakije ge
richte actie geplaatst ziet voor een flagrante
schending naar letter en geest van de op
29 September 1938 te München onderteeken-
de overeenkomsten. De omstandigheden,
waaronder de overeenkomst van 15 Maart
aan de leiders der republiek Tsjecho Slowakije
werd opgelegd, zouden In de oogen van de re
geering der republiek geen rechtsgrond kun
nen geven aan de bij deze overeenkomst ge
stelde daad. De ambassadeur van Frankrijk
heeft de eer den rijksminlster van Bulten
landsche Zaken mede te deelen, dat de
regeering der republiek onder deze omstan
digheden niet de wettigheid kan erkennen
van dert nieuwen in TSjecho-Slowakjje door
deze daad van het Rijk geschapen toestand.
In Congreskringen wordt de verklaring van
Welles eenstemmig goedgekeurd. Zoo
de leider der democraten, senator
Barkley, als zijn meening te kennen gegeven,
dat alle volken de Duitsche daden veroordeelen
en dat het noodzakelijk Is, dat Roosevelt zoo
spoedig mogelijk zijn volledige vrijheid van
handelen op het gebied de. bultenlandsche po
litiek terugkrijgt en dat de neutraliteltswet.
die deze vrijheid beperkt, herzien wordt.
de senatoren, die het standpunt der
voorstaan, veroordeelen de daad van
Johnson, republikeinse!) senator voor
Californlë. noemde den Inval In Tsjecho-Slo
wakije „een daad van banditisme".
De republikeinsche afgevaardigde voor Ohio,
George Bender, heeft verklaard, dat hij het
Huis zal voorstellen „onmiddellijk te handelen
en alle economische en poUtieke betrekkingen
met het Duitsche rijk te verbreken”. HU zal
voorstellen, dat Wilson niet naar Duitschland
terugkeert, dat het geheele gezantschapsperso-
neel teruggeroepen zal worden en dat de ge
heele invoer uit en de uit voer naar Dultsch
land worden stopgezet. „Dit antwoord zal Hit
ler begrijpen." aldus Bender.
Vooral was heden oe aandacht In diploma
tieke kringen geconcentreerd op de volgende
passage van Chamberlain's rede: „Ik twijfel er
niet aan, dat ook anderen, die weten, dat wij
niet gedesinteresseerd zun in wat zich in
Mldden-Europa afspeelt, onzen raao zullen ver
langen Hierin zag men In het algemeen een
wenk voor de regeeringen In Mioden-Europa
en vooral een uttnoodiglng tot Roemenië om Ir.
overleg te treden met Engeland en Frankrijk.
De tekst van de door den Franschen ambas
sadeur te Berlijn, Coulondre, aan de Duitsche
regeering overhandigde nota, welke evena'3 de
Engelsche nota door Berlijn werd afgeVezen,
luidt als volgt:
„Bij schrijven, gedateerd 15 Maart 1938, beeft
De voorstellen zouaen hierop neerkomen, dat
Engeland en FrankrUk geen verdere agressies
zouden dulden en bereid zouden zijn deze, zoc
noodlg met de wapenen, tegen te gaan, fndien
ze zich zouden richten tegen gebieden, gelegen
achter een grens, gevormd door Polen. Roe
menië. Griekenland en Turkije. Daarentegen
zou volgens berichten in liberale bladen Sir
John Simon aan het hoofd eener fractie staan,
die van oordeel Is, dat het niet mogelUk Zal
zijn Hitler lets in den weg te leggen, vóór zijn
diplomatieke aanvalsplannen zich uitstrekken
tot Klein Azië. Terwijl het hier te Londen on
mogelijk is de Juistheid van het bericht over
een Dultsch ultimatum aan Roemenië en de
verwerping daarvan te controleeren. schijnt hel
toch aan geen twijfel onderhevig, aat men te
Boekarest er zeker van Is, dat Engeland niet
gedesinteresseerd is.
Bij gaf te kennen, dat hjj als Engeland,
FrankrUk en Sowjet-Rusland hun steun toe
legden, er zeker van kon zUn, dat Polen, Bul-
ëarjje en de heele Balkan-Enterile nJ. Roe
menië, Griekenland, Turkjje en Joego-Slavië
•ich aan zUn zijde zouden scharen.
Na een onderhoud. dat Tataresco, de
am ba mi de ur van Roemenië te Parijs, gehad
heeft met minister Bonnet, weigerde deze
•en verklaring over dit onderhoud at ie
leggen, doch wel wenschte hij in het alge
meen alle berichten, welke gepubliceerd
waren, tegen te spreken en wel met name
•ver de beweerde mobUaatie ta Roemenië
eyer een ultimatum der Rijksregeering
•an de regeering te Boekarest.
namen eveneens aan
deel, die eerst kort
digden
Des middags voerde Chamberlain
besprekingen met den minister
de Dominions, Inskip, en met
Hoare Wilson. Lord Chatfield
Warschau. 19 Maart De Britsche on
derminister voor den Buitenlandschen Handel
Hudson, is Zondag In de Poolsclie hoofdstad
••ngekomen. zonder zUn reis onderweg onder
doken te hebben.
De Britsche minister aldus Havas ea:
Net slechts met economische deskundigen
overleg plegen, doch ook met den Poolschen
^bister van Bultenlandsche Zaken, kolonel
Beek; hieruit blijkt, dat zijn reis niet uitslui
tend een economisch, doch ook een politiek
draagt. Reuter meldt nog. dat os.
gesproken zal worden over exportcredletga-
rzntles en over een regeling, waardoor Polen
J^^e^keh, toegang verkrijgt tot koloniale
De Fransch-Britsche
Berlin afgewezen.
Zware slag voor de K.L.M. De heeren
Guilonard en von Baumhauer bij vlieg
ramp in Amerika omgekomen.
Geheime zender van ..De Aethergeuzen**
te Lisse in beslag genomen. Zeven arres
taties verricht.
WASHINGTON, 2« Maart. (Havas). Het
antwoord der Amerikaansche regeering op
de Duitache mededeeling van de bezetting
van Bohemen en Moravië zal deze week
overhandigd worden. Volgens mededeelin-
gen uit officieuze kringen zal het document
een formeele veroordeeling van den „Duit-
achen aanval” bevatten en verklaren, dat
de regeering der Vereenigde Staten de wet
tigheid daarvan niet erkent.
Men begint in Amerika reeds economische
maatregelen tegen BerlUn te treffen. Zoo wordt
het besluit tot het heffen van buitengewone
rechten op den Invoer van Duitsche artikelen
in gezaghebbende kringen beschouwd als een
eerste uiting van een economisch offensief te
gen het Duitsche economische stelsel.
Men geeft uiting aan de hoop, dat de andere
democratische staten met de Vereenigde Sta
ten zullen samenwerken aan een Internatio
naal economisch programma ter bestrijding
van de gevolgen van het Duitsche systeem
voor den Internationalen handel.
Op een bijeenkomst van industrieelerujs een
plan tot overbrenging der voornaamste Tsje
chische Industrieën naar Amerika bestudeerd.
Dl* zou gelden voor Lax’ glas- en juweelennij-
verheld, enz. Een commissie heeft overwogen
meer dan 500 Tsjechische techpici over te la-
komen, die 7500 Amerikaansche arbeiders
moeten inwijden in de geheimen der
speciale Tsjechische fabricagemethoden.
Jan Masaryk. oud-Tsjechisch gezant
Londen, heeft alle lezingen, die hij In April zou
afgezegd. Hij verklaarde begin April
Londen te zullen terugkeeren.
MOSKOU, 19 Mrt. (Havas). Litwinof,
de Russische minister van Bultenlandsche
Zaken, heeft den Duitschen ambassadeur,
Von der Schulenburg, die hem in kennis
stelde van de aanhechting van Bohemen
en Moravië. medegedeeld, dat de Sovjet-
regeertng weigert de aanhechting van
Tsjechië en Slowakije Mj Duitschland ie
erkennen.
Zjj beschouwt het Duitsche optreden als
een daad van willekeur, geweld en agressie
en te van meening, dat het besluit van
Hacha en Chvalkowaky geen consUtwtio-
neele waarde heeft.
drie kwartier bij Halifax
Simon nam aan de
Downingstreet deel; Sir Samuel Hoare had èén
lichte griep
Chamberlain ging later in den middag naür
Buckingham Palace, waar hij door den Koning
in audiëntie werd ontvangen, den Zondag
zijn buitenverblijf was teruggekeerd.
Deze bespreking duurde ruim een uur.
VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LAND:
zwaar bewolkt met opklaringen, nog
plaatselijk lichte regenbuien, zwakke tot
matige. Noordelijke tot Westelijke wind,
temperatuur 2 k 5 graden boven het
vriespunt.
Zon op. 6.06 onder 18.09 Licht op
18.40 Maan op. 5.30 onder 1735
21 Maart N. M.
