lankmoedigheid
z
Simplex rijwielen, even solide als mooi, 465°
Economische verdediging
tijden van gevaar
rcVlCTORÏA,
Dames- en Meisjeshanden
blijven endonki olla
huishoudelijke arbeid
X^PUROL
EN DURF
THEORIE VAN BARTJENS
7
in
CENTRAAL TOPORGAAN
NOODIG
Vader bij twist
doodgestoken
Vijf kinderen in
brandend huis
'BON
I
DINSDAG 21 MAART 1939
9
Het optelsommetje
O
Storm over ons land
H 1
I
MEER BEWEGINGSVRIJHEID
Kerkelyk leven
H. H. WIJDINGEN
1
Raad van defensie bij
vrede en oorlog
Haco-trekkingen
onwettig?
Een vliegveld in de
Betuwe?
Sterfdag Koningin
Emma herdacht
Motorrijder tegen
boom gebotst
MILITAIR VLIEGTUIG
OVER DEN KOP
VAN 16 METER HOOGTE
GESTORT
KASTEEL „BERGH” WORDT
HERBOUWD
1
VERBODEN LOTERIJEN
1/ K 'f D
Dat kan HIJ doen
Purol (O««*
Man was op slag dood
Pleidooien voor den Hoog en Raad
nader» «n/icShngen.
De
zwoegen
houden.
laatste obligatie aou rijn
andere
TOO
xf
Inzittenden licht gekwetst
Clearingkoerten
toegêstaan
In de residentie
ad-
Arbeidsdienst
Spreker vee» erop, dat in Nederland tijdens
l-A.
Bootdienst Schiermonnikoog
Oostmahorn gestaakt
Een telefoongesprek Hilversum
Amsterdam met mijlpalen
de
wedstrijd
van
voor
en
ter
Koersen voor stortingen op 21 Maart tegen
verplichtingen luidende in: Reichsmarlcen 75.64,
Lires 9 90.
steld op de politieke opvoeding, voor Nederland
onaanvaardbaar.
waldaui,
kier),
i Brest),
(Mutenice) en H. Thurn iNeursj.
Wat het vraagstuk van den arbeidsdienst -
plicht betreft, achtte spreker een arbeidsdienst
met acbop en spade, die voornamelijk jg inge-
de
uit
heeft weer eens voor de
maal niet zonder duidelijk
verontwaardiging verklaard,
Maandagavond is te Tilburg een damesmode-
n.agazón. een smal pand van drie verdiepingen
in de Heuvelstraat vrijwel geheel uitgebraad.
De geheele Inboedel met inventaris en voor
raden zijn verloren gegaan, deels door het vuur,
o» els door het blusch water. Ook de naastgelegen
nulzen kregen waterschade.
De oorzaaa vlh den brand is onbekend
In het klein auditorium van de ryks-unlver-
siteit te Utrecht hield dr. W. K. H. Feullletau
de Bruyn Maandagavond zyn vijfde en laatste
voordracht over de organisatie van de econo
mische verdedlglngsvoorbereiding.
Dit is een der voornaamste oorzaken, waar-
domrr-den herfst van 1917 per stuk geschut
maar 2400 projectielen beschikbaar waren, een
voorraad dus die slechts voor enkele dagen
voldoende was.
Maandagmiddag is nabij Utrecht in de buurt
van het fort Ruygenhoek een militair vliegtuig
uit Soesterberg met twee Inzittenden over den
kop geslagen.
Het toestel, een D 7, was voor een oefenvlucht
te Soesterberg opgestegen en kreeg onderweg
motorpanne. Bjj een noodlandingsmanoeuvre
raakte het toestel in een greppel. Het sloeg voor
over en kwam met de cockpit in den grasbodem
terecht om vervolgens over den kop te slaan.
Daar de plaats, waar het vliegtuig was neer
gekomen, slechts langs een omweg te bereiken
was, duurde het nog eenigen tijd, eer hulp kon
komen opdagen. Toen de Geneeskundige Dienst
arriveerde hadden de twee Inzittenden, die de
heele buiteling hadden meegemaakt, zich zelf
weten te bevrijden. Zij waren slechts licht ge
wond. Het toestel was zwaar gehavend.
Nader blijkt, dat bij de noodlanding van het
Maandagmiddag om drie uur is de 23-jarige
B. uit Dordrecht by het verrichten van schilder
werk aan de spoorbrug-Baanhoek over de Mer-
wede te Sliedrecht van een hoogte van zestien
meter gestort. De man was bij zijn val in aan
raking gekomen met een brugpijler.
Zwaar gewond bleef hij op een steenen glooi
ing liggen.
In het plaatselijk ziekenhuis, waarheen hij
werd vervoerd, is hij later op den middag over
leden.
den wereldoorlog geen eenhoofdige leiding van
de economische verdediging bestond. Zoo wei
gerde vanaf midden 1918 het departement van
Landbouw scheepsruimte beschikbaar te stellen
om grondstoffen voor bewapening en wapens
uit New York over te brengen, ten behoeve van
het ministerie van Oorlog, omdat het vervoer
van graan belangrijker werd geacht. De minis
ter van Oorlog wilde daarop den blokkadebreker
„Woudrlchem” charteren, waartegen echter de
minister van Buitenlandsche Zaken zich ver
zette. Pas in Mei 1917 werd scheepsrulmte be
schikbaar gesteld, echter in onvoldoende mate.
De motorlogger Gdy 268. schipper C.
Graaf, is met een lading van 800 vaten
Scheveningen naar Gdynia in Polen vertrok
ken De Gdy 288 wordt nog gevolgd door de
Gdy 262. schipper J. Dijkhuizen, die ongeveer
een gelijk kwantum aan boord heeft.
De vraag of in een toekomstigen wereldoor
log de productie en distributie moeten geschieden
door vereenigingen, commissies of bureaux
hangt intusschen In zeer sterke mate af van
den geest, die in het bedrijfsleven heerscht.
staande uit ambtenaren, bijgestaan door
viescommissies van belanghebbenden.
Spreker is van meening, dat in de toekomst
productie en distributie moeten geschieden door
commissies van particulieren en ambtenaren,
waarbij aanvankelijk het niet-ambtelijke ele
ment In ruime mate vertegenwoordigd moet
zijn.
Ze konden nog juist bytyds in
veiligheid worden gebracht
Na enkele oogenblikken werd bekend, dat zich
m het brandende huis vijf kinderen bevonden,
cue reeds te bed lagen. De ouders varen afwe
zig en de dienstbode, die zich in de woning be
vond. had klaarblijkelijk nog meta van het drei
gend gevaar gemerkt. Een der toegeschoten bur
gers trapte resoluut net glas van de voordeur in
en met enkele anderen verschafte hij zich toe-
gi ng tot het brandende pand
Op het huipgeroep van een der kinderen dat
c.oor het geknetter van de vlammen waa wak
ker geworden had inmiddels ook de dienstbode
den brand ontdekt en geholpen door de binnen
gedrongen burgers, slaagde zij er gelukkig in de
kinderen bytyds In veiligheid te brengen.
Dr. W. K. H. Feuilletau de Bruyn
wees op nadeelen van de orga
nisatie in 19141918
Grooter was. de ontsteltenis, toen men om
streeks half elf vernam, dat de hoofdbrandmeee-
'er Wijman van het dak van het naastgelegen
perceel, van waar hij een straal water op het nog
gedeeltelijk brandende pand wierp, zijn even
wicht had verloren en naar beneden was ge
stort in het huls. Het duurde gelukkig niet lang,
of men had den man naar boven gehaald. Hij
had een val van vijf tot zes meter gemaakt en
aaarby flinke sntjwonden aan hoofd en hadden
gekregen. De geneesxundige dienst vervoerde
hem naar het St. Elisabeth-ziekenhuis De toe
stand van W is niet levensgevaarlijk.
militair vliegtuig de F. C. 9 bo. 828 te Maar
tensdijk een der inzittenden, de sergeant-vlie-
ger Van Damme ongedeerd is gebleven. De
sergeant-vlieger Van Looyen werd vrij ernstig
gewond en U naar het. militair hospitaal over
gebracht.
Tenslotte wordt de beteekenls van de eco
nomische verdedlglngsvoorbereiding besproken
In het kader van de economische ontwikkeling
van ons land Spreker acht bet geensuns noo-
dlg op het gebied van den landbouw naar vol
ledige voedselautarkie te streven. Eveneens is
dit onnoodig ten aanzien van de consumptie
goederen Industrie, terwijl voor de kapitaal
goederen en -industrie, de ruggegraat van de
economische verdediging juist naar een aoc
groot mogelyken export moet worden gestreefd.
Naar wij vernemen zal het kasteel ..Bergh”,
dat In den nacht van 14 op 15 Maart door
brand werd verwoest, met den meesten spoed
weer worden opgebouwd. Aan de Inwoners van
's-Heerenberg is dank gebracht voor het red
den van een groot aantal kunstschatten.
Deze zoon heeft verkeering met een meisje
uit Leeuwarden, Iets, wat niet naar den zin van
den vader wax
Zondag was^ije zoon naar zijn meisje geweest
en keerde vanochtend om ongeveer half negen
te Hempens terug. Men neemt nu aan. dat
vader en zoon weer ruzie over deze kwestie
hebben gekregen. De vader heeft zich hierbij
zoo Opgewonden, dat hij in de slachtplaats alles
kort en klein sloag Tjeerd reageerde hier zoo
danig op, dat de mannen slaags zijn geraakt
Op het erf Is de twist zoo hoog geloopen, dat
de zoon zijn vader met een mes te lijf ging. De
laatste zakte bloedend ineen, waarna de dood
na eenlge oogenblikken Intrad
De zoon Is In oen loop van den dag aan
gehouden. Het lijk Is voor gerechtelijke sectie
naar het ziekenhuis te Leeuwarden overgebracht.
Spreker achtte daarom een raad van defen
sie van het rijk in tijd van vrede en oorlog,
waarvan alle bij de economische en militaire
verdediging betrokken ministers deel uit maken
met den premier als voorzitter, waarin ook de
chefs der staven van leger en marine zitting
hebben naast andere deskundigen op militair
of economisch gebied, dringend geboden. Voor
zoover de organisatie van de economische ver-
dedlgingsvoorberelding bekend Is in verschil
lende landen, staat overal een dergelijk cen
traal coördineerend orgaan aan den top van
alle organisaties. Bovendien behoort onder lei
ding van den minister-president een „centraal
bureau van coördinatie van de economische ver-
dedlgingsvoorbereldlng" belast te worden met
de eigenlijke uitvoering van de voorbereidingen
van productie en distributie van oorlogsmate
riaal en van verp.egingsmiddelen voor de strijd
krachten en de burgerij, waaromtrent de rijks
raad van defensie een beslissing heeft genomen.
Dat centraal bureau zal minstens moeten be
staan uit een bureau voor grondstoffen en half
fabrikaten, een bureau voor industrieels pro
ductie, voor energie en brandstoffen, voor ar
beid en arbeidsdienstplicht, standaardisatie en
normalisatie, voedselvoorziening, prijscontrole,
handel en transport, flnancieele verdedigings-
voorbereidlng en voor propaganda.
navolger», die op bet PTT-kantoor zetelen
en 'tatJ schrok dusdanig, dat hjj oogenbilkkelyk
cA ondermaansche ontvlood, waardoor wy
stomgeslagen achterbleven Wellicht zullen de
op komst zijnde tariefsverlagingen ons onze
spraak teruggeven.
Moge het dan een lofspraak worden. -
De Hooge Raad heeft Maandag behandeld
het cassatieberoep van den directeur der
HACO.. die wegens overtreding van de totery-
wet door de Haagsche Rechtbank is veroordeeld
tot een geldboete ven f 3000 -
Overgaande tot de bespreking van de ver
schillende organisaties, die In vredestijd noodig
zjjn voor de voorbereidingen van de economische
verdediging, wees spr. op het feit, dat overal
de gebiedende noodzakelijkheid wordt erkend,
dat aan den top een defensieraad de algemeene
leiding heeft.
aan het begrensd terrein van de practijk ge
bonden te houden en zich ging verliezen in lou
ter theoretische beschouwingen: Amsterdam,
zoo fluisterde de geest ons in. ligt niet verder
dan 30 KM. van Hilversum, Dat is nu, wel ge
rekend. minder dan driemaal tien kilometer.
Welnu, een telefoongesprek over 10 K M. kost
vier cent In drie étappes verdeeld aou aldus
het doorgeven van een bericht naar Amster
dam twaalf centen kosten, dat is minder dan
de helft der werkelijke kosten....
Toen dacht Bartjens' geest nogmaals aan zijn
Het dageluksch bestuur der gemeente Soest
heeft Maandag, den sterfdag van Koningin Em
ma een krans gehecht aan het monument, dat
Indertijd voor deze vorstin In de gemeente
Soest werd opgericht. De krans bestond uit
witte seringen en paarse crocussen met een lint,
waarop geschreven stond: Een groet van de
gemeente Soest.
t De Hooge Raad heeft verworpen het cassatie-
r*n*P v»n B. B., die door de Haagsche recht-
In hooger beroep bij vonnis van 10 Novem
ber 1938 was veroordeeld tot een maand hech-
wegens het door middel van certificaten,
gevende op de aan een oorspronkelijk aan-
In een loterij verbonden winkans bij trek-
™8en, de deelneming in loterijen openstellen,
door middel van de Onderlinge Verzeke-
™«sbank „Arona”).
Eveneens is verworpen het cassatieberoep van
H., die in hooger beroep door de Haag-
J™* rechtbank bjj vonnis van 8 November 1938
T* een maand hechtenis was veroordeeld In een
■“ttliike loterij (premleleening Holland-Belgié).
I k KAAM-
/l ADUS -
—A zacht en blank door
rur„ <B—I belden m doezen ven 30 en
60 et., tube 45 et. Verkrijgb. bij Apoth. en Drogisten.
voor inlichtingen
en brochure, y s
Mgr Hermann Joseph Striter, titutair-bte-
schop van Caesaropolis en apostolisch admini
strator van het bisdom Aken, zal op Zaterdag
25 en Zondag 26 Maart in de kapel van het St.
Ignatius College te Valkenburg (L.) het sub
diaconaat en het diaconaat toedienen aan de
volgende fraters scholastieken van de Orde der
Jezuïeten:
J. Alvarez (Caldas). joa. Bernal (Medellin),
Jos. Botor (Altstadt). J. Brand Ca-Gmvenhage).
A. CampiUo (Medellin). A. Dohle (Aken), H.
Eberhard 'Keulen), F. Fuhl (Duisburg). H.
Geurtsen (Amsterdam). Joe Hackenberg (Frei-
M v. Hövell tot Westerflier (Cho-
Fra Jurknek (Budec), Fra Konecny
Jos. Köning (Düsseldorf), c. Bevela
Arbeidsdienstplichtigen moeten dan worden
opgeleid tot militair chauffeur, slager, bakker,
kok. werkman bU een shadow Industrie en
voorts zullen hieruit de kaderkemen van de
luchtbesehermlng moeten worden gevormd, ter
wijl een deel' voor de luchtafweergeschutbe-
dlenlng kan worden opgeleid, wat voor de fa-
brieksbeveillging noodig is. Personen, die voor
geen -dier diensten in aanmerking komen wor
den Ingedeeld bjj den arbeidsdienst van de
landontglnning. aanleg verdedigingswerken,
enz. Alle opleidingen geschieden in militair
verband en beginnen pa.s als de recrutenschool
der Infanterie Is dobrloopen.
Om dit stelsel door te kunnen voeren Is een
goede vooropleiding noodig Vakarbeiders die
nen opgeleid te worden In de vakscholen, waar
zulks voor kinderen van onbemiddelde ouders
gratis kan geschieden. Geoefende arbeiders die
nen op goedgeorganiseerde centrale werkplaat
sen te worden gevormd, waarvan spreker de
organisatie uitvoerig schetst.
Spreker wees erop, dat alleen om 'n strijdend
leger van 200.000 man van het noodige te voor
zien 1.6 mlllloen arbeiders!sters) blijvend aan
het werk moeten worden gehouden. Het zal
dan ook onvermijdelijk zijn om in oorlogstijd
arbeidsdlenstplicht voor vrouwen in te voeren
Omstreeks negen uur ontdekten voorbijgangers
„rand in het magazijn toebehoorende aan de
Lima Daniël»—Hamers. De vlammen sloegen
toen reeds naar bulten.
Burgemeester en wethouders van 's-Oraven-
hage hebben gisterochtend om 12 uur namen»
de burgerij een krans gelegd bij het Koningin
Emma-monument op het Jozef Israélspleln te
Den Haag ter gelegenheid van den sterfdag
van Koningin Emma.
bewapening van Engeland
München zóó sterk omhoog
dat men dit keer geneigd
waarde aan het laatste deel dezer ver-
Uiring toe te kennen dan vroeger. Maar
was Chamberlain wezenlijk wel zóó
«er verrast door de jongste ontwikke
ling van de gebeurtenissen In Mldden-
Europa als hij voorgaf? Men wordt ge
woonlijk geen eerste-mlnlster van het
Britse he Empire, wanneer men al te
naïef is en niet een eenigermate voor-
uitalenden blik heeft. Is de sinds Mün
chen enorm versterkte bewapening van
Engeland geert bewijs, dat Chamber
lain alleen tijd trachtte te winnen door
het accoord van München, maar in de
duurzaamheid en den veiligheidswaar
borg van dit accoord niet veel vertrou
wen had? Is het niet merkwaardig, dat
de vervanging van Mr. Anthony Eden
door Lord Halifax eerst werd voorge-
iteld als een volkomen onderwerping
van het Foreign Office aan Chamber
lain’s toenaderingspolitiek ten opzichte
van de autoritaire staten en vooral van
Duitschland, terwijl thans de pro-
Duitsch geheeten Halifax gedoodverfd
wordt als de motor, die den toegeeflij
ken Chamberlain tot een krachtiger
houding tegenover zijn partner van
München aandrijft? Oogenschijnlyt
heeft Chamberlain door de Inlijving
van Bohemer) en Moravië door Duitsch
land een gevoelig échec geleden, maar
men mag vooral niet uit het oog verlie-
len, dat de publieke opinie het Cham
berlain thans niet meer kwttlijk zou
nemen, wanneer Chamberlain op geen
a&oord met den dictator van Duitsch
land, die zich niet langer aan zijn af-
ipraken schijnt te willen houden dan
hem zelf alleen goeddunkt, zou willen
ingaan terwille van het behoud van een
steeds moeilijker te verdragen vrede,
en dat de wereld het niet meer aan
hem, maar aan Duitschland zou wijten,
wanneer het onverhoopt tot een cata
strophe zou komen.
Maandagochtend heeft de 28-jarige Tjeerd
M. Zijn 58-jarigen vader Dirk M slager en
koopman te Hempens in de gemeente
Leeuwaroeradeel, gelegen den rook
van Leeuwarden, by een hertgen twist, met
een mes eenlge malen gestoken, tengevolge
waarvan de man is overleden.
Hy acht echter een arbeidsdienst in den
geest van het Franse he stelsel, waarbij de eer
ste oefentijd van de „affectations speciale»”
geiyk is aan die van de gewone militaire
dienstplichtigen noodig. Dit is bovendien het
eenlge afdoende middel om de heele oorlogs-
bestemming van een lichting, hetzy voor dienst
aan het front, dan wel aan het homefront, op
efficiënte wyze te regelen in het belang van
den staat.
Van offlcieele zijde bericht men ons.
dat Prinses Juliana de plechtigheid op 21
Maart in Musis Sacrum te Baam ter her
denking van het overlyden van H. M. de
Koningin-Moeder zal by wonen.
Sinds eenigen tyd is opgericht de stichting
Luchthaven Eist, welke ten doel heeft de op
richting en exploitatie van een vliegveld tus-
schen Nijmegen en Arnhem.' onder de gemeen
te Eist. De stichting zal, om haar doel te kun
nen bereiken, moeten kunnen beschikken over
een bedrag van ongeveer 300 000 gulden.
De Staten van Gelderland hebben reeds voor
een bedrag van f 125 000 deelgenomen in deze
stichting. Gerekend wordt nu nog op by dra
gen van de gemeenten Arnhem en Nymegen
ad f 75 000 en van de gemeente Eist ad f 30 000.
B. en W. van Nymegen stellen nu aan den
Raad voor om f 75 000 voor dit doel beschik
baar te stellen, mede ook tn het belang der ge
meente Nymegen, «elke zeer gebaat zou zijn
met den aanleg van een modern vliegveld,
waarop de toestellen van de K. L. M. zullen
kunnen landen.
oolang Hitler voor Duitschland en
de Duitschers rechtsherstel eischte
tegenover het onrecht van Ver-
«ailles. zoolang hij slechts voor ver
drukte of vermeend verdrukte Duitsche
nationale minderheden opkwam en
•lechta Duitschers in het Derde Rijk
trachtte op te nemen, kon hij met kans
op succes een beroep doen op het
rechtsgevoel der wereld, maar nu hij
ook niet-Duitschers annexeert op een
•ijze. die van een bij die niet-
Duitschers verbittering wekkende psy
chologische hardhandigheid Is, heeft hij
Kits den schijn van een rechtsstrijd la
ten varen om eenvoudig een als zooda
nig niet meer te miskennen machts-
ttrijd te voeren. Hij heeft daardoor niet
alleen het verzet tegen zijn expansie
politiek bij de groote democratische mo-
gendheden aangewakkerd en de pu
blieke opinie dier mogendheden nog
iterker tegen zich ingenomen, maar ook
Duitschland met sterk nationalistisch
voelende minderheden verrijkt, welke
hem vooral bij een Europeesch conflict
bijzonder veel last kunnen bezorgen
Heeft Tsjecho-Slowakije gedurende den
wereldoorlog niet de kans gekregen om
«ich uit de Oostenrijksch-Hongaarsche
dubbelmonarchie los te worstelen? Even-
8U toen bevindt ook thans B»nesj zich
weer in de Vereenigde Staten en men
•chrijft hem de bedoeling toe daar weer
eenzelfde activiteit te ontplooien als die,
welke twintig jaar geleden tot de zelf-
etandlgrfëid van Tsjechië leidde. Naar
mate de durf van het nationaal-socialis-
tlsche Duitschland toeneemt, neemt het
geduld der groote democratieën af. Dat
dit niet altijd zoo door kan blijven gaan,
U duidelijk. De vraag blijft echter wan
neer en op welke wijze er een eind zal
komen aan den adem-benemenden
wedstrijd.
Naar we vernemen, is thans aan de vluchte
lingen die verbiyf houden op het kamp te Hoek
van Holland, wat meer bewegingsvryheid ver
leend.
Aan de betrokkenen wordt, na voorzien te
zyn van een speciale vergunning,
zich buiten het kamp te begeven.
Terstond caarop vraten de viammen naar bo
ven door en een groote vonkenregen vulde de
a/ondlucht
De brandweer, die met groot materieel was
uitgerukt, tastte bet vuur met zeven stralen aan
et sloot het van alle kanten In. Dank zij dit
arachtige optreden ion men na rui.n een uur
zeggen, dat het gevaar voor uitbreiding niet
a .eer bestond
Tijdens het blusschingswerk deden zich enkele
ongevallen voor. De brrjidmeester van der Meys
Kreeg een omlaag vallena stuk glas op zyn hand,
u aar door een groote vleeschwond ontstond, wel
ke moest worden gehech.
Alle tijd om aan liefhebberijen te be
(tedenl Mijnheer heeft geld
Bqeengeipaard met een »paarveneke-
ring van de Victoria
Op een weekpretnie van een kwartje
(thul» aigehaald) wordt later X» gulden
uitbetaald.
Vraagt aant
Zoo zulks maar eenigszins mogelyk is, moe
ten de productie en distributie aan het be
drijfsleven worden overgelaten en moet men
zich zoo lang mogelyk bepalen tot tegengaan
van prysstygingen.
Wat de organisatie van den
tusschenhandel betreft, kwam spreker
op grond van een beschouwt’-; van het Duit
sche en Fransche aankoop- en distributiestelsel
tydens den wereldoorlog tot de conclusie, dat
het noodig is dat er in Nederland één centraal
ryksgraanbureau, één centraal ryksaardappe-
lenbureau enz. moet worden opgericht, met half
autonome filialen In de provincie onder een
rykscommissaris, die den aankoop en distributie
regelt.
kranige heer had zyn hartstocht
nog niet botgevierd; wel verre van daar Met
een heilig vuur bezield voer hy verder
schroomde zelfs niet de telefoonjuffrouw
hulp te roepen en uit deze samenwerking ge
werd een nog voordeeliger resultaat: het ge
bruik maken van de telefooniyn Hilversum—
Weesp brengt tien centen onkosten met zich
mee. WeespAmsterdam idem zooveel, met het
gevolg, dat een bericht van Hilversum vla
Weesp ndhr Amsterdam doorgegeven, twintig
centen kost, een voordeel dus van een heel
dubbeltje
Op dit punt aangekomen, had Bartjens' geest
een dergeiyken staat van vervoering bereikt,
dat het pem niet mogelyk was zich nog langer
Schilder tegen brugpijler
gevallen en overleden
De 28-jarige zoon is gearresteerd
Maandagmiddag is de motorrijder J. Veene-
mans, kleermaker te Nyverdal op den ryksweg
WierdehNyverdal in volle vaart tegen een
boom gereden. De man liep een achedelbasl»-
fractuur op en was op slag dood.
Het motorrywiel werd licht beschadigd Her
«toffelyk overschot is naar zyn woning ver
voerd.
Het slachtoffer wa» gehuwa en had geen kin
deren.
A r wordt op het oogenblik een
merkwaardige, uitermate spannen-
z-2 de en voor de gansche wereld
hoogstgevaarlijke wedstrijd gespeeld
tusschen lankmoedigheid en durf. Hoe
ver zal de durf van het expansieve
Duitschland gaan en hoe lang zullen zij,
die de Duitsche expansie ongaarne
gien en In strijd met hun belang ach
ten. de „vreedzame” verover.ngen van
het Derde Rijk en zijn Führer in Mld-
den-Europa onder felle, maar daad-
looce protesten over hun kant laten
gaan9 Op het oogenbllk schijnt Adolf
Hitler de triomfator en Neville Cham
berlain met zijn vérgaande lankmoe-
digheldspolltiek de verliezer, maar is
dit geen schijn, waarvan men kan zeg
gen. dat hij bedriegt? Mr. Chamberlain
zooveelste
merkbare
dat hij
door Duitschland pijnlijk verrast was
en dat dit de allerlaatste keer zou zijn,
dat Engeland zoo iets zou dulden.
is sinds
gevoerd,
Is meer
Haring naar Polen
Tengevolge van den hevigen storm is het wa
ter rond Schiermonnikoog zoo hoog gestegen,
dat de veerbootdienst. die tusschen Oostmahorn
en Schiermonnikoog wordt onderhouden, ge
staakt is. Men zal moeten wachten, tot de
steiger op het eiland, die geheel onder water
staat, weer is vry gekomen.
Daar heeft in 1861 ergens een zekere meneer
Philipp Reiss geleefd Hy leefde overigens lan
ger dan in dat ééne jaar alleen Maar 1861 is
van belang genoemd te worden, omdat Philipp
Reis» in dat Jaar den grondslag legde voor een
groot deel van bet tempo, de gejaagdheid en
de onrust van dezen tyd
Aks hy zich, ondanks dat alles, nu niet meer
,Jn zyn graf omkeert", dan komt dat onge-
twyfeld door den troost, dien hy gevonden heeft
by de gedachte, dat. wanneer hy het niet ge
daan had. zeker een ander het telefoontoestel
zou uitgevonden hebben. En inderditad, het u
voor ons niet van zoo heel veel belang of de
man. die de mogelykheld om langs een draad
te spreken ontdekte, nu Relss of Bell of hoe
dan ook heette. De telefoon is er en wy zitten
er maar m<e
Het is met de telefoon gegaan als met vele
moderne uitvindingen: de mensch heeft ge
zwoegd en geploeterd om de ontdekking te ver
volmaken en nu het eenmaal zoover 1» en hy
redeiykerwyze zou kunnen verwachten, dat hy
met rijn pantoffeltjes aan rustig by de kachel
van zyn arbeid kan gaan zitten genieten, moet
hy tweemaal zoo hard ploeteren en
om de onverwachte gevolgen van dit commu
nicatiemiddel onder zijn controle te
Het tempo, dat mede door de telefoon gescha
pen werd, loopt iemand, die er nog pantoffels
„en een kachel oo na houdt, onder den voet.
In een plaats als Hilversum, zelf een gemeen
te met intens en dikwyis gecompliceerd leven,
en bovendien nog gelegen op korten afstand van
twee groote steden als Amsterdam en Utrecht,
I» de .telefoon een instelling geworden. *av-
mede iedere zakenman rekening dient te hou
den. gezien de belangrijke plaats, welke de te
lefoon op zhn balans pleegt in te nemen.
By het overwegen daarvan kan bet
iemand gebeuren, dat de geest van een ander
groot man. van wien men wel hoort beweren,
dat hy de rekenkunst uitgevonden heeft: Bart
jens, over hem vaardig wordt en hy met een
voortvarendheid, een betere zaak waardi«. op
telsommetjes aan het maken slaat. En het moet
deze zelfde illustere man zyn geweest, die ons
beimeiyk een tip gaf, toen we ons ten opzichte
van de telefoon aan de rekenkunst overgaven
Het is ons in een helder oogenbllk nameiyk
ingevallen, dat het goedkooper is een telefo
nisch bericht naar Amsterdam via Bussum door
te geven in sUde van dit rechtstreeks te doen
Laten we het sommetje voor U opschrijven
voor een telefoontje HilversumAmsterdam
rekent P. T. T. ons 30 cent; HilversumBussum
kost 4 cent; BussumAmsterdam 20 cent, wat
totaal 24 cent maakt.
'Eenmaal op het spoor gekomen van een voor
deel van zes cent, was die ouwe Bartjens niet
meer van zyn stokpaardje af te krygen en wel
dra had hy gevonden, dat zelfs met een om-
wvggetje over Hulzen hetzelfde totaal bedrag
van vier en twintig centen wordt bereikt en
de brave baas schudde zyn hoofd over de
rekenaars, die zulke dwaze tarieven hebben sa
mengesteld
Maar de
In deze zaak heeft allereerst gepleit mr E
Hol ander, die herinnerde aan de beslissing van
den Hoogen Raad, dat de HACO met haar trek
kingen voor de in 1928 uitgegeven premielee-
nlng niet meer mocht enten op de Staatslotery
maar voor de keus stond on^ of eigen trekkin
gen te houden of over te gaan tot conversie
De Haco heeft toen het eerste gekozen en or
ganiseerde eigen trekkingen onder notarieel
toezicht, welke trekkingen volgens de aankon
diging In het prospectus der icenlng werden in
gericht op den grondslag der Nederlandache
Staatslotery
De betreifende premieleeru.ig is uitgegeven
vóór de wetswyziglng van 1928 en valt dus on
der de overgangsbepaling, waarin worden be
spreker vestigde er de aandacht op, dat voor
een land als Nederland, dat niet over onbe
perkte voedsel- en grondstoffenvoorraden zal
beschikken in oorlogstyd, centrallseeren van
de productie en distributie van grondstoffen en
voedselproducten geboden zal zyn.
Die centrale organen van productie en distri
butie kunnen in de eerste plaats zyn samen
gesteld uit vereenigingen van particulieren, zoo-
als de boter-, kaas-, aardappelen-, vleesch-unies,
enz., dlf wy in het begin van den wereldoorlog
hebben gekend en die waren samengesteld uit
producenten, exporteurs en soms importeurs
dier goederen.
Naarmate de voorraden schaaracher werden,
bleek het in alle landen van West-Europa noo
dig te zyn die vereenigingen te vervangen door
commissies van ambtenaren en particulieren,
of door regeeringabureaux, voornamelyk be
doeld de premielëeningen welke niet ‘n strijd
zijn met de loterywet.
Dé, Haco wa» dus verplicht door te gaan met
trekken, totdat de
geamortiseerd
Nu is echter ten laste gelegd, dat
trekkingen zyn georganiseerd en wel omdat er
pryzen beneden 100.zyn uitgekeerd
Pleiter wees er in dit verband op, dat w
hier te doen hebben met twee verschillende za
ken, de trekking en de uitkeeringen.
De trekking is geoorloofd en de uitkeeringen
»yn niet van invloed op de wyze. waarop de»
trekking geschiedt, en aan het geoorloofde van
de trekking kan geen afbreuk worden gedaan,
wanneer er bovendien pryzer. worden uitge
keerd, we ke niet waren uitgeloofd.
Er zyn slechts twee verbooselementen IrPdr
overgangsbepaling, n.l. dat er geen andere of
verdere uitgifte van obligaties mag geschieden
en voorts, dat geen andere trekkingen mogen
worden georganiseerd dan die van te voren zyn
aangekondlgd
Wanneer de Haco zich hieraan houdt, nan-
delt zy niet in stryd met de loterywet.
Welnu, besloot pleiter, de trekkingen geschie
den regelmatig volgens het by de uitgifte der
leenlng vastgestelde p an. terwyi deze trekkin
gen door het feit dat extra-uitkeeringen zyn
gedaan, niet worden „andere” trekkingen al»
Ir. de wet bedoeld.
Vervolgens lichtte mr. S var. Oven een aan
tal cassatiemiddelen toe.
Pleiter wees er op, dat de ten laste legging
er van uit gaat, dat voor de leenlng van 1937
(de dagvaarding betrof een trekking in dat jaar)
geen toestemming was verleend. Maar er was
geen sprake van een leenlng van 1937 De trek
king geschiedde voor de leenlng van 1926. welk»
leenlng geoorloofd was.
Het geven van cadeaux kan die leenlng niet
in stryd brengen met de loterywet.
Verder was ten laste gelegd, dat by de trek
king ook nummers werden medegetrokken. welk»
reeds geamortiseerd hadden moeten zyn. In dit
verband merkte pleiter op. dat men met 21000
moet blyven dóórtrekken, aangezien anders de
trekkingen volgens het plan niet mogelyk zyn
en wjjzlglng zou worden gebracht in de kansen
der overblyvende nummers. Het is technisch
onmogelyk om een scheiding te maken tusschen
de wel en de niet geamortiseerde ob lgaties en
dat de wetgever zulks ook heeft ingezien, biyk»
wel uit het voorschrift, dat de trekkingen moe
ten geschieden volgens het bekend gemaakte
plan, zoodat splitsing niet is toegestaan Aan
gezien de Haco zich in dit opzicht houdt aan
dat voorschrift, is te dezen aanzien evenmin
overtreding, van de loterywet aanwezig.
De procureur-generaal zal 3 April conclu
de nemen.
