lankmoedigheid m Simplex rijwielen, even solide als mooi, 4650 Economische verdediging tijden van gevaar Dames- en Meisjeshanden blijven ondanks all* huishoudelijke arbeid EN DURF CENTRAAL TOP ORGAAN NOOD/G THEORIE VAN BARTJENS Vader bij twist doodgestoken Vijf kinderen in brandend huis O 'BON j k «AAM- Dat kan BU doen I Kerkelyk leven I DINSDAG 21 MAART 1939 b Het optelsommetje Man wat op slag dood 4 i: Storm over ons land MEER BEWEGINGSVRIJHEID Clearingkoersen H. H. WIJDINGEN Arbeidsdienst A r» I Raad van defensie bij vrede en oorlog Haco-trekkingen onwettig? Een vliegveld in de Betuwe? Motorrijder tegen boom gebotst Een telefoongesprek Hilversum Amsterdam met mijlpalen Sterfdag Koningin Emma herdacht MILITAIR VLIEGTUIG OVER DEN KOP VAN 16 METER HOOGTE GESTORT KASTEEL „BERGH” WORDT HERBOUWD Pleidooien voor den Hoogen Raad VERBODEN LOTERIJEN Haring naar Polen o*® y K o =s KJ f «roe Purot (0««l I zoo De 28-jarige zoon ie gearresteerd l Inzittenden licht gekwetst In de residentie ad- Spreker wees erop, dat in Nederland tijdens I&.A, Ze konden nog juist bytyds in veiligheid worden gebracht Schilder tegen brugpijler gevallen en overleden Bootdienst Schiermonnikoog Oostmahorn gestaakt van voor maar voorraad iren often en staande uit ambtenaren, bijgestaan door viescommissies van belanghebbenden. na voorzien te toegestaan Wat het vraagstuk van den arbeidxllenst- plicht betreft, achtte spreker een arbeidsdienst met schop en spade, die voornamelijk is inge- trekken, geamortiseerd. Koersen voor stortingen op 21 Maart tegen verplichtingen luidende In: Relchsm*ten 75,64, Lires 8.90. steld op de politieke opvoeding, voor Nederland onaanvaardbaar. Gdy 262. schipper J. Dijkhuizen, die ongeveer een gelijk kwantum aan boord heeft. De motorlogger Gdy 268, schipper C. Graaf, is met een lading van 600 vaten Scheven!ngen gen, heeft weer eens voor de maal niet zonder duidelijk verontwaardiging verklaard, door en V - In het klein auditorium van de rijks-univer- siteit te Utrecht hield dr. W. K. H. Feullletau de Bruyn Maandagavond zijn vijfde en laatste voordracht over de organisatie van de econo mische verdedlglngsvoorbereldlng. Deze zoon heeft verkeering met een meisje uit Leeuwarden, iets, wat niet naar den zin van den vader was. Zondag was de zoon naar zijn meisje geweest en keerde vanochtend om ongeveer half negen te Hempens terug. Men neemt nu aan, dat vader en zoon weer ruzie over deze kwestie hebben gekregen. De vader heeft zich hierbij zoo opgewonden, dat hij in de slachtplaats alles kort en klein sloeg. Tjeerd reageerde hier zoo danig op, dat de mannen slaags zijn geraakt. Op het erf is de twist zoo hoog geloopen, dat de zoon zijn vader met een mes te lijf ging. De laatste zakte bloedend ineen, waarna de dood na eenige oogenblikken intrad. De zoon Is In den loop van den dag aan gehouden. Het lijk is voor gerechtelijke sectie naar het ziekenhuis te Leeuwarden overgebtacht1. Maandagmiddag is nabij Utrecht in de buurt van het fort Ruygenhoek een militair vliegtuig uit Soesterberg met twee inzittenden over den kop geslagen. Het toestel, een D7, was voor een oefenvlucht te Soesterberg opgestegen en kreeg onderweg motorpanne. Bij een noodlandingsmanoeuvre raakte het toestel in een greppel. Het sloeg voor over en kwam met de cockpit in den grasbodem terecht om vervolgens over den kop te slaan. Daar de plaats, waar het vliegtuig was neer gekomen, slechts langs een omweg te bereiken was, duurde het nog eenigen tijd, eer hulp kon komen opdagen. Toen de Geneeskundige Dienst arriveerde hadden de twee Inzittenden, die de heele buiteling hadden meegemaakt, zich zelf weten te bevrijden. Zij waren slechts licht ge wond. Het toestel was zwaar gehavend. Nader blijkt, dat bij de noodlanding van het Maandagmiddag om drie uur is de 23-jarige B. uit Dordrecht bjj het verrichten van schilder werk aan de spoorbrug-Baanhoek over de Mer- wede te Sliedrecht van een hoogte van zestien meter gestort. De man was bij zjjn val in aan raking gekomen met een brugpijler. Zwaar gewand bleef hij op een steenen glooi ing liggen. In het plaatselijk ziekenhuis. waarheen hij werd vervoerd, is hij later op den middag over leden. 4* uit naar Gdynia in Polen vertrok ken. De Gdy 268 wordt nog gevolgd door de Spreker Is van meening, dat in de toekomst productie en distributie moeten geschieden door commissies van particulieren en ambtenaren, waarbij aanvankelijk het niet-ambtelijke ele ment in ruime mate vertegenwoordigd moet zijn. Overgaande tot de bespreking van de ver schillende organisaties, die in vredestijd noodig zjjn voor de voorbereidingen van de economische verdediging, wees spr. op het feit, dat overal de gebiedende noodzakelijkheid wordt erkend, dat aan den top een defensieraad de algemeene leiding heeft. Grooter was de ontsteltenis, toen men om streeks half elf vernam, dat de hoofdbrandmees ter Wijman van het dak van het naastgelegen perceel, van waar hij een straal water op het nog gedeeltelijk brandende pand wierp, zjjn even wicht had verloren en naar beneden was gey stort in het huis. Het duurde gelukkig niet lang; n of men had den man naar boven gehaald. HU .j had een val van vijf tot zes meter gemaakt en aaarbjj flinke anjjwonden aan hoofd en handen gekregen. De geneeskundige dienst vervoerde hem naar het St. Elisabeth-ziekenhuis De toe stand van W is niet levensgevaarlijk. Na enkele oogenbllkken werd bekend, dat zich m het brandende huls vijf kinderen bevonden, ole reeds te bed lagen. De ouders varen afwe zig en de dienstbode, die zich in de woning be vond, had klaarblijkelijk nog mets van het drei gend gevaar gemerkt. Een der toegeschoten bur gers trapte resoluut het glas van de voordeur in en met enkele anderen verschafte hij zich toe ging tot het brandende pand Op het hulpgeroep van een der kinderen dat c-oor het geknetter van de vlammen was wak ker geworden had inmiddels ook de dienstbode dm brand ontdekt en geholpen door de binnen gedrongen burgers, slaagde zij er gelukkig in de kinderen bijtijds in veiligheid te brengen. De vraag 'of in een toekomstigen wereldoor log de productie en distributie moeten géschieden door vereenigingen, commissies of bureaux, hangt intusschen in zeer sterke mate af van den geest, die in het bedrijfsleven heerscht. Dr. W. K. H. Feuilletau de Bruyn wees op nadeelen van de orga nisatie in 19141918 militair vliegtuig de F. C. 9 no. 626 te Maar tensdijk een der inzittenden, de sergeant-vlle- ger Van Damme ongedeerd is gebleven. De sergeant-vlieger Van Looyen werd vrij ernstig gewond en is naar het militair hospitaal pver- gebracht. Burgemeester en wethouders van 's-Graven- hage hebben gisterochtend om 12 uur nament de burgerij een krans gelegd bij het Koningin Emma-monument op het Josef Israèlspleln te Den Haag ter gelegenheid van den sterfdag van Koningin Emma. Het dagelijksch bestuur der gemeente Soest heeft Maandag, den sterfdag van Koningin Em ma een krans gehecht aan het monument, dat indertijd voor deze vorstin in de gemeente Soest werd opgericht. De krans bestond uit witte seringen en paarse crocussen met een lint, waarop geschreven stond: Een groet van de gemeente Soest. Naar wjj vernemen zal het kasteel ..Bergh”, dat in den nacht van 14 op 15 Maart door brand werd verwoest, met den meesten spoed weer worden opgebouwd. Aan de inwoners van 's-Heerenberg is dank gebracht voor het red den van een groot aantal kunstschatten. Maandagochtend heeft de 28-jarige Tjeerd M. zjjn 58-Jarlgen vader Dirk M., slager en koopman te Hempens in de gemeente Leeuwaroeradeel, gelegen onder den rook van Leeuwarden, bjj een hevlgen twist, met een mes eenige malen gestoken, tengevolge waarvan de man is overleden. I Spreker vestigde er de aandacht op, dat voor een land als Nederland, dat niet over onbe perkte voedsel- en grondstoffenvoorraden zal beschikken in oorlogstijd, centraliseren van de productie en distributie van gron< voedselproducten geboden zal zijn. Die centrale organen van productie en distri butie kunnen in de eerste plaats zijn samen gesteld uit vereenigingen van particulieren, zoo- als de boter-, )caas-, aardappelen-, vleesch-unies, enz., die wjj in het begin van den wereldoorlog hebben gekend en die waren samengesteld uit producenten, exporteurs en soms importeurs dier goederen. Naarmate de voorraden schaarscher werden, bleek het in alle landen van West-Europa noo dig te zijn die vereenigingen te vervangen door commissies van ambtenaren en particulieren, of door regeeringsbureaux, voornamelijk be- De is sinds gevoerd, is meer den wereldoorlog geen eenhoofdige leiding van de economische verdediging bestond. Zoo wei gerde vanaf midden 1916 het departement van Landbouw scheepsruimte beschikbaar te stellen om grondstoffen voor bewapening en wapens uit New York over te brengen, ten behoeve van het ministerie van Oorlog, omdat het vervoer van graari belangrjjker werd geacht. De minis ter van Oorlog wilde daarop den blokkadebreker ..Woudrlchem” charteren, waartegen echter de minister van Buitenlandsche Zaken zich ver zette. Pas in Me! 1917 werd scheepsruimte be schikbaar gesteld, echter in onvoldoende mate. De Hooge Raad heeft verworpen het cassatie beroep van B. B., die door de Haagsche recht- ”*nk in hooger beroep bij vonnis van 10 Novem ber 1838 was veroordeeld tot een maand hech tenis wegens het door middel van certificaten, benht gevende op de aan een oorspronkelijk aan- in een loterij verbonden wlnkans bij trek- •ingen, de deelneming in loterijen openstellen, <n.L door middel van de Onderlinge Verzeke- rogsbank Arona"). ^Eroneens is verworpen het cassatieberoep van ~iHdie in hooger beroep door de Haag- •'ne rechtbank bij vonnis van 8 November 1938 - **n maand hechtenis was veroordeeld in een ■bTgelijke loterij (premie leening Holland-Belgié) <0ot inlichtingen ■n brochure. g De Hooge Raad heeft Maandag behandeld het cassatieberoep van den directeur der B.A.CO. die wegens overtreding van de loterij- wet door de Haagsche Rechtbank is veroordeeld tot een geldboete van 3000 Hij acht echter een arbeidsdienst in den geest van het Fransche stelsel, waarbij de eer ste oefentijd van de „affectattons speciale»" gelijk is aan die van de gewone militaire A ^^^^^aaaf, zocht en blank door A^PUROL ru,„, VW—1 belden In doezen ven 3O“ee 60et., tube 45ct.Verkrljgb.bijApoth.en Drogisten. Omstreeks negen uur ontdekten voorbijgangers crand in het magazijn toebehoorende aan de firma DanielsHamers. De vlammen sloegen toen reeds naar buiten. Arbeidsdienstplichtigen moeten dan worden opgeleid tot militair chauffeur, slager, bakker, kok. werkman bjj een shadow industrie en voorts zullen hieruit de kaderkernen van de luchtbescherming moeten worden gevormd, ter wijl een deel voor de luchiafweergeschutbe- diening kan worden opgeleid, wat voor de fa- brieksbeveillging noodig is. Personen, die voor geen dier diensten in Aanmerking komen wor den ingedeeld bjj den arbeidsdienst van de landontginning, aanleg verdedigingswerken, enz. Alle opleidingen geschieden in militair verband en beginnen pas als de recrutenschoo) der Infanterie is doorloopen. Om dit stelsel door te kunnen voeren is een goede vooropleiding noodig. Vakarbeiders die nen opgeleid te worden in de vakscholen, waar zulks voor kinderen van onbemiddelde ouders gratis kan geschieden. Geoefende arbeiders die nen op goedgeorganiseerde centrale werkplaat sen te worden gevormd, waarvan spreker de organisatie uitvoerig schetst. Spreker wees erop, dat alleen om 'n strijdend leger van 200.000 man van het ncodige te „voor zien 1.6 mlllioen arbeiders(sters) blijvend aan Iftt werk moeten worden gehouden. Het zal dan ook onvermijdelijk zijn om in oorlogstijd arbeidvdienstplicht voor vrouwen in te voeren Sinds eenigen tijd is opgericht de stichting Luchthaven Eist, welke ten doel heeft de op richting en exploitatie van een vliegveld tus- schen Nijmegen en Arnhem, onder de gemeen te Eist De stichting zal, om haar doel te kun nen bereiken, moeten kunnen beschikken over een bedrag van ongeveer 300.000 gulden. De Staten van Gelderland hebben reeds voor een bedrag van f 125.000 deelgenomen in deze stichting. Gerekend wordt nu nog op bijdra gen van de gemeenten Arnhem en Nijmegen ad f 75.000 en van de gemeente Eist ad f 30.000. B. en W. van Nijmegen stellen nu aan den Raad voor om f 75.000 voor dit doel beschik baar te stellen, mede ook in het belang der ge meente Nijmegen, welke zeer gebaat zou zijn met den aanleg van een modem vliegveld, waarop de toestellen van de K. L. M. zullen kunnen landen. Maandagavond is te Tilburg een damesmode- magazijn, een smal pand van drie verdiepingen in de Heuvelstraat vrijwel geheel uitgebrand. De geheele Inboedel met inventaris en voor raden zijn verloren gegaan, deels door het vuur, o<els door het bluschwater. Ook de naastgelegen nuizen kregen waterschade. De oorzaak van den brand is onbekend. Van offlcleele zijde bericht men ons, dat Prinses Juliana de plechtigheid op 31 Maart in Musis Sacrum te Baam ter her denking van het overlijden van H. M. de Koningin-Moeder zal bijwonen. navolgers, die op bet P. T. T.-kantoor zetelen en hij schrok dusdanig, dat hy oogenbllkkeiyk dit ondermaansche ontvlood, waardoor wij stomgeslagen achterbleven. Wellicht zullen de op komst zijnde tariefsverlagingen ons spraak teruggeven. Moge het dan een lofspraak worden. Mgr Hermann Joseph Strater, titutalr-bis- schop van Caesaropolis en apostolisch admini strator van het bisdom Aken, zal op Zaterdag 25 en Zondag 26 Maart m de kapel van het Si. Ignatius College te Valkenburg (L.) het sub diaconaat en het diaconaat toedienen aan de volgende fraters scholastieken van de Orde der Jezuïeten: J. Alvarez tcaldas), Jos. Bernal (Medelhn). Jos. Botor (Altstadt), J. Brand (a-Gravenhage). A. Campillo (Medellin). A. Dohle (Aken), H. Eberhard (Keulen), F. Fuhl (Duisburg), H. Geurtsen «Amsterdam). Jos. Hakkenberg (Frei- waldau), M v. Hövell tot Westerflier (Cho- kier), Fra JurAnek (Budeci. Fra Konecny (Brest), Jos. Köning (Düsseldorf), O. Sevela (Mutenlce) en H. Thurn (Nears). Terstond daarop vraten de vlammen naar bo ven door en een groote vonkenrege.. vulde d» avondlucht De brandweer, die met groot materieel was uitgerukt, tastte het vuur met zeven stralen aan er sloot het van alle kanten in. Dank zij dit krachtige optreden kon men na ruim een uur zeggen, dat het gevaar voor uitbreiding niet meer bestond Tijdens het blusschingswerk deden zich enkele ongevallen voor. De brandmeester van der Meijs kreeg een omlaag vallena stuk glas op zijn hand, waardoor een groote vleeschwond ontstond, wel ke moest worden gehecht Daar heeft in 1861 ergens een zekere meneer Philipp Reiss geleefd. Hij leefde overigens lan ger dan in dat ééne jaar alleen. Maar 1861 is van belang genoemd te worden, omdat Philipp Reiss In dat jaar den grondslag legde voor een groot deel van het tempo, de gejaagdheid en de onrust van dezen tijd. Als hjl zich, ondanks dat alles, nu niet meer ,Jn zijn graf omkeert”, dan komt dat onge twijfeld door den troost, dien hjj gevonden heeft bij de gedachte, dat. wanneer hjj het niet ge daan had. zeker een ander het telefoontoestel zou uitgevonden hebben. En inderdaad, het u> voor ons niet van zoo heel veel belang of de man, die de mogelijkheid om langs een draad te spreken ontdekte, nu Reiss of Bell of hoe dan ook heette. De telefoon is er en wji zitten, er maar m<e. Het is met de telefoon gegaan als met veie moderne uitvindingen: de mensch heeft ge zwoegd en geploeterd om de ontdekking te ver volmaken en nu het eenmaal zoover is en hij redelijkerwijze zou kunnen verwachten, dat hl) met zijn pantoffeltjes aan rustig bjj de kachel van zijn arbeid kan gaan zitten genieten, moet hij tweemaiQ zoo hard ploeteren en zwoegen om de onverwachte gevolgen van dit commu nicatiemiddel onder zijn contrMe te houden. Het tempo, dat mede door de telefoon gescha pen werd, loopt iemand, die er nog pantoffels en een kachel op na houdt, onder den voet. In een plaats als Hilversum, zelf een gemeen te met intens en dikwijls gecompliceerd leven, en bovendien nog gelegen op korten, afstand van twee groote steden als Amsterdam en Utrecht, is de telefoon een Instelling geworden, waar mede iedere zakenman rekening dient te hou den. gezien de belangrijke plaats, welke de te lefoon op zijn balans pleegt in te nemen. Bij het overwegen daarvan kan het iemand gebeuren, dat de geest van een ander groot man, van wien men wel hoort beweren, dat hij de rekenkunst uitgevonden heeft: Bart jens, over hem vaardig wordt en hij met een voortvarendheid, een betere zaak waardig, op telsommetjes aan het maken slaat. En het moet deze zelfde illustere man zijn geweest, die ons heimelijk een tip gaf, toen we ons ten opzichte van de telefoon aan de rekenkunst overgaven. Het ts ons in een helder oogenblik namelijk Ingevallen, dat het goedkooper is een telefo nisch bericht naar Amsterdam via Bussum door te geven in stede van dit rechtstreeks te doen. Laten we het sommetje voor U opschrijven: voor een telefoontje HilversumAmsterdam rekent P. T. T. ons 30 cent; Hilversum—Bussum kost 4 cent; BussumAmsterdam 20 cent, wat totaal 24 cent maakt. Eenmaal °P het spoor gekomen van een voor deel lan zes cent, was die ouwe Bartjens niet meer van zijn stokpaardje af te krijgen en wel dra had hij gevonden, dat zelfs met een om- weggetje over Huizen hetzelfde totaal bedrag van vier en twintig centen wordt bereikt en de brave baas schudde zijn hoofd over de rekenaars, die zulke dwaze tarieven hebben sa mengesteld. Maar de kranige heer had zijn hartstocht nog niet botgevierd; wel verre van daar. Met en ter r wordt op het oogenblik een merkwaardige, uitermate spannen- de en voor de gansche wereld hoogstgevaarlijke wedstrijd gespeeld tasschen lankmoedigheid en durf. Hoe ver de durf van het expansieve Dultschland gaan en hoe lang zullen zij, (jje de Duitsche expansie ongaarne gien en In strijd met hun belang ach ten, de „vreedzame” veroveringen van bet Derde Rijk en zijn Führer in Mld- den-Europa onder felle, maar daad- looze protesten over hun kant laten gaan? Op het oogenblik schijnt Adolf Hitler de triomfator en Neville Cham berlain met zijn vergaande lankmoe- digheidspolitiek de verliezer, maar is dit geen schijn, waarvan men kan zeg- dat hij bedriegt? Mr. Chamberlain zooveelste merkbare dat hij Dultschland pijnlijk verrast was dat dit de allerlaatste keer zou zijn, dat Engeland zoo iets zou dulden, bewapening van Engeland München zóó sterk omhoog dat men dit keer geneigd waarde aan het laatste deel dezer ver klaring toe te kennen dan vroeger. Maar was Chamberlain wezenlijk wel zóó zeer verrast door de jongste ontwikke ling van de gebeurtenissen in Midden- Europa als hij voorgaf? Men wordt ge woonlijk geen eerste-minlster van het Brltsche Empire, wanneer men al te naïef is en niet een eenlgermate voor- Uitxienden blik heeft. Is de sinds Mün chen enorm versterkte bewapening van Engeland geen bewijs, dat Chamber- lain alleen tijd trachtte te winnen door bet accoord van München, maar in de duurzaamheid en den veiligheidswaar borg van dit accoord niet veel vertrou wen bad? Is het niet merkwaardig, dat de vervanging van Mr. Anthony Eden door Lord Halifax eerst werd voorge meld als een volkomen onderwerping van het Foreign Office aan Chamber lain’s toenaderingspolitiek ten opzichte van de autoritaire staten en vooral van Dultschland, terwijl thans de pro- Duitsch geheeten Halifax gedoodverfd wordt als de motor, die den toegeeflij ken Chamberlain tot een krachtiger houding tegenover zijn partner van München aandrijft? Oogenschijnlijk Ijeeft Chamberlain door de inlijving van Bohemen en Moravië door Duitsch- land een gevoelig échec geleden, maar men mag vooral niet uit het oog verhe ien, dat de publieke opinie het Cham- btrlain thans niet meer kwalijk zou nemen wanneer Chamberlain op geen aeeoord met den dictator van Duitsch- land, die zich niet langer aan zijn af- ipraken schijnt te willen houden dan hem zelf alleen goeddunkt, zou willen ingaan terwille van het behoud van een needs moeilijker te verdragen vrede, en dat de wereld het niet meer aan hem, maar aan Dultschland zou wijten, wanneer het onverhoopt tot een cata strophe zou komen. „affecUttons de gewone dienstplichtigen noodig. Dit is bovendien het eenige afdoende middel om de heele oorlogs- bestemming van een lichting, hetzij voor dienst aan het front, dan wel aan het hwnefront, op efficiënte wijze te regelen in het belang van den staat.. Maandagmiddag is de motorrijder J. Veene- mans, kleermaker te Nijverdal op den rijksweg WlerdenNijverdal in volle vaart tegen een boom gereden. De man liep een schedelbasis- tractuur op en was op slag dood. Het motorrijwiel werd licht beschadigd Hei stoffelijk overschot is naar zijn -woning ver voerd. Het slachtoffer was gehuwa en had geen kin deren. Spreker achtte daarom een raad van defen sie van het rijk in tijd van vrede en oorlog, waarvan alle by de economische en militaire verdediging betrokken ministers deel uitmaken met den premier als voorzitter, waarin <x>k de chefs der staven van leger en marine zitting hebben naast andere deskundigen op militair of economisch gebied, dringend geboden. Voor zoover de organisatie van de economische ver- dedigingsvoorbereiding bekend is in verschil lende landen, staat overal een dergelijk cen traal coördinoerend orgaan aan den top van alle organisaties. Bovendien behoort onder lei ding van den minister-president een „centraal bureau van coördinatie van de economische ver- dedigingsvoorberelding” belast te worden met de eigenlijke uitvoering van de voorbereidingen van productie en distributie van oorlogsmate riaal en van verp egingsmiddelen voor de strijd krachten en de burgerij, waaromtrent de rijks raad van defensie een beslissing heeft genomen. Dat centraal bureau zal minstens moeten be staan uit een bureau voor grondstoffen en half fabrikaten, een bureau voor industrleele pro ductie. voor energie en brandstoffen, voor ar beid en arbeidsdienstpllcht. standaardisatie en normalisatie, voedselvoorziening, prijscontrölé. handel en transport, financieele verdedlgings- voorbereiding en voor propaganda. Zoo zulks maar eenigszins mogelyk is, moe ten de productie en distributie aan het be drijfsleven worden overgelaten en moet men zich zoo lang mogelijk bepalen tot tegengaan van prijsstijgingen. Wat de organisatie van den t ussche nh andel betreft, kwam spreker op grond van een beschouwing van het Duit sche en Fransche aankoop- en distributiestelsel tijdens den wereldoorlog tot de conclusie, dat het noodig is dat er in Nederland één centraal rijksgraanbureau, één centraal rijksaardappe- lenbureau enz. moet worden opgericht, met half autonome filialen in de provincie onder een rijkscommissaris, die den aankoop en distributie regelt. doeld de premieleeningen. welke niet in strijd ziln met de loterij wet. De Haco was dus verplicht door te gaan met i, totdat de laatste obligatie zou zijn Ilse era. Nu is echter ten laste gelegd, dat andere trekkingen ziln georganiseerd en wel omdat er Tenslotte wordt de beteekenis van de eco nomische verdedigingsvoorber^iding besproken in het kader van de economische ontwikkeling van ons land Spreker acht bet geenszins noo dig op het gebied van den landbouw naar vol ledige voedselautarkie te streven. Eveneens is dit onnoodig ten aan zien van de consumptie goederen industrie, terwijl voor de kapitaal goederen en -Industrie, de ruggegraat van de economische verdediging juist naar een ax> groot mogelijken export moet worden gestreefd. In deze zaak heeft allereerst gepleit mr. E Hol ander, die herinnerde aan de beslissing van den Hoogen Raad, dat de HACO met haar trek kingen voor de in 1926 uitgegeven premlelee nlng niet meer mocht enten op de Staatsloterij, maar voor de keus stond om of eigen trekkin gen te houden of over te gaan tot conversie De Haco heeft toen het eerste gekooen en or ganiseerde eigen trekkingen onder notarieel toezicht, welke trekkingen volgens de aankon diging in het prospectus der leening werden in gericht op den grondslaa der Nederlandsch» Staatsloterij De betreifende premieleenuig is uitgegeven v«5ór de wetswijziging van 1928 en valt dus on der de overgangsbepaling, waarin worden be- een heilig vuur bezield voer hij verder schroomde zelfs niet de telefoonjuffrouw hulp te roepen en uit deze samenwerking ge werd een nog voordeeliger resultaat: het ge bruik maken van de telefoonlijn Hilversum Weesp brengt tien centen onkosten met zich mee. WeespAmsterdam idem zooveel, met het gevolg, dat een bericht van Hilversum vla Weesp naar Amsterdam doorgegeven, twmug centen kost een voordeel dus van een heel dubbeltje. Op dit punt aangekomen, had Bartjens^péest een dergelijken staat van vervoering bereikt, dat het hem niet mogelijk was zich nog langer aan het begrensd terrein van de practijk ge bonden te houden en zich ging verliezen in lou ter theoretische beschouwingen: Amsterdam, zoo fluisterde de geest ons in. ligt niet verder dan 30 KM. van Hilversum. Dat is nu. wel ge rekend. minder dan driemaal tien kilometer. Welnu, een telefoongesprek over 10 KM. kost vier cent in drie étappes lerdeeld zou aldus het doorgeven van een bericht naar Amster dam twaalf centen kosten, dat is minder dan de helft der werkelijke kosten.... Toen dacht Bartjens’ geest nogmaals aan zijn All» tijd om aan lle&ebbertjen t» b» steden I Mijnheer heeft geld Btjeengespaard met een tpaarverzeke- rlng van de Victoria. Op een weekpremle van een kwartje (thuis afgehaald) wordt later 300 gulden uitbetaald. Vraagt eee» nader» mlithtingaa. Tengevolge van den hevlgen storm is het wa ter rond Schiermonnikoog zoo hoog gestegen, dat de veerbootdlenst, die tusschen Oostmahorn en Schiermonnikoog wordt onderhouden, ge staakt is. Men zal moeten wachten, tot de steiger op het eiland, die geheel onder water staat, weer is vrij gekomen. prjjzen beneden 100.zijn uitgekeerd Pleiter wees er in dit verband op. dat we hier te doen hebben met twee verschillende za ken, de trekking en de ultkeeringen. De trekking is geoorloofd en de uitkeeringen zijn niet van Invloed op de wijze, waarop deze trekking geschiedt, en aan het gecorloofde van de trekking kan geen afbreuk worden gedaan, wanneer er bovendien prijzen worden uitge keerd, we ke niet waren uitgeloofd. Er zijn slechts twee verboaselementen In de overgangsbepaling. n.l. dat er geen andere of verdere uitgifte van obligaties mag geschieden en voorts, dat geen andere trekkingen mogen worden georganiseerd dan die van te voren zi)n aangekondigd. Wanneer de Haco zich hieraan houdt, han delt zij niet in strijd met de loterijwet. Welnu, besloot pleiter, de trekkingen geschie den regelmatig volgens het bi) de uitgifte der leening vastgestelde p’an, terwijl deze trekkin gen door het feit dat extru-ultkeeringen zijn gedaan, niet worden „andere" trekkingen als Ir. de wet bedoeld. Vervolgens lichtte mr. S. van Oven een aan tal cassatiemiddelen toe. Pleiter wees er op. dat de ten laste legging er van uit gaat, dat roor de leening van 1937 (de dagvaarding betrof een trekking In dat Jaar> geen toestemming was verleend. Maar er was geen sprake van een leening van 1937. De trek king geschiedde voor de leening van 1926. welke leening geoorloofd was. Het geven van cadeaux kan die leening niet in strijd brengen met de loterijwet. Verder was ten laste gelegd dat bjj de trek king ook nummers werden medegetrokken, welke reeds geamortiseerd hadden moeten zijn. In dit verband merkte pleiter op. dat men met 21000 moet blijven doortrekken, aangezlen anders de trekkingen volgens het plan niet mogelijk zijn en wijziging zou worden gebracht in de kansen der overblijvende nummers. Het is technisch ónmogelijk om een scheiding te maken tusschen ae wel en de niet geamortiseerde ob'Igatles en dat de wetgever zulks ook heeft ingezien, blijk» wel uit het voorschrift, dat de trekkingen moe ten geschieden volgens het bekend gemaakte plan, zoodat splitsing niet is toegestaan. Aan gezien de Haco zich in dit opzicht houdt aan dat voorschrift, is te dezen aanzien evenmin overtreding van de loterijwet aanwezig. De procureur-generaal zal 3 April conclu sie nemen. Naar we vernemen, is thans aan de vluchte lingen die verblijf houden op het kamp te Hoek van Holland, wat meer, bewegingsvrijheid ver leend. Aan de betrokkenen wordt, zjjn van een speciale vergunning, zich bulten het kamp te begeven. Dit is een der voornaamste oorzaken, waar door in den herfst van 1917 per stuk geschut 2400 projectielen beschikbaar waren, een dus die slechts voor enkele dagen voldoende was. oolang Hitler voor Dultschland en f de Duitschers rechtsherstel eischte tegenover het onrecht van Ver sailles, zoolang hij slechts voor ver drukte of vermeend verdrukte Duitsche nationale minderheden opkwam en slechts Duitschers In het Derde Rijk trachtte op te nemen, kon hij met kans op succes een beroep doen op het rechtsgevoel der wereld, maar nu hij ook nlet-Dultschers annexeert op een wijze, die van een bij die niet- Dultschers verbittering wekkende psy chologische hardhandigheid Is, heeft hij selfs den schjjn van een rechtsstrijd la ten varen om eenvoudig een als zooda nig niet meer te miskennen machts strijd te voeren. Hij heeft daardoor niet alleen het verzet tegen zijn expansie politiek bij de groote democratische mo gendheden aangewakkerd en de pu blieke opinie dier mogendheden nog sterker tegen zich Ingenomen, maar ook Dultschland met sterk nationalistisch roeiende minderheden verrijkt, welke hem vooral bij een Europeesch conflict bijzonder veel last kunnen bezorgen Heeft Tsjecho-Slowaklje gedurende den wereldoorlog niet de kans gekregen om slch uit de Oostenrljksch-Hongaarsche dubbelmonarchie los te worstelen? Even als toen bevindt ook thans Benesj zich weer In de Vereenigde Staten en men schrijft hem de bedoeling toe daar weer eenzelfde activiteit te ontplooien als die, welke twintig jaar geleden tot de zelf standigheid van Tsjechië leidde. Naar mate de durf van het nation.aal-socialis- tische Dultschland toeneemt, neemt het geduld der groote democratieën af. Dat dit niet altijd zoo door kan blijven gaan, ts duidelijk. De vraag blijft echter wan neer en op welke wijze er een eind zal komen aan den adem-benemenden wedstrijd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 5