ONS Scherpe aanklacht Halifax van tegen den Fuehrer F O LAD Het nieuws van heden n Vele Joden te Praag gearresteerd Prinselijk gezin thuis Een landenconferentie komt spoedig bijeen VEREENIGDE katholieke pers weer Troepenbeweging aan de Roemeensche grens 45 kinderen door het ijs gezakt? CKS A P O R U B hotel-cafe-restaurant DIJJERS Waarschijnlijk werden Hacha Chüalkoüsky te en Berlijn Door ultimatum gesteld onder een bedreiging met bombardement TEGEN DE DUITSCHE BEDREIGING GRAAF WELCZEK NAAR BERLIJN DÉ BAROMETER I ii TACK5 Bronchitis Praag hamstert Hitler’s beginselen Halifax in het Hoog er huis Op Soestdyi l V* 5 tV B Amerika erkent geen Duitsche bezetting Te Londen meent men dat geen onmiddellyk oorlogsgevaar aanwezig is Overdracht consulaat geweigerd Komen Memel- duitschers bij het Rijk? Duitsche ambassadeur te Parys teruggeroepen FRANCO E1SCHT EEN ALGEHEELE OVERGAVE Belangwekkende vondst in Egypte DIT NUMMER BESTAAT UIT 8 BLADZIJDEN Hedenochtend ten paleize Soest- dyk teruggekeerd Slechts drie hunner zouden gered zijn Labour-oppositie steunt Chamberlain der H. A. G O.- De besprekingen Berlyn- Boekarest Wen spreekt over onze keuken lllf ffZ//////Z0g 1 F „De regeering te Praag is de eenige bevoegde instantie” Nog deze iveek oertVachl men een handelsaccoord tusschen Berlijn en Boekarest DINSDAG 21 MAART 1939 iWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No U6 DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 et p regel; Ingezonden Mededeelingen 40 c p BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE Uitvoerig tariaf voor advortearan bij atron nament wordt op aanvrage gaarne door onz> Administratie verstrekt Goering naar Italië Het Weer HiiiiiiiiHniiiiiiiiiHiHiiiiHniiiiiiiHiiHag 1 VERWACHTING: „TOONKUNST" 4 tenS»" èoU&AAK. Handelsrelaties met Roemenië NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD MAGER MENU ver- b(j 4 I Lord Halifax O O (Reuter) een 4 i ■WW'! 1'111/ 11 111 f Af??. Ieder land, dat een nabeur van Dnltzch- land is, is thans onzeker van den dag van morgen en ieder land, dat zijn eigen na tionale sonvereiniteit op waarde schat, is gewaarschuwd tegen 't gevaar van binnen - nit, dat van buiten af wordt geïnspireerd. i ft in Nieuwe automatische Spoorwegen in dienst lichtseinen bij de gesteld. Vervolgens overgaande tot Hitler's optreden, zelde Halifax: „Tot na München kon men het standpunt verdedigen, dat Hitler trouw was geweest aan zijn eigen beginselen, nJ. uitsluiting van nlet- Dultschers uit het rijk etc., welke beginselen hij thans zoo overboord geworpen heeft. Door acht millioen Tsjechen in te sluiten In het Duitsche rijk is hij stellig ontrouw geweest aan zijn vroegere philosophic. aan doen bespre- den Midden-Europeeschen Van betrouwbare, gezag- De Prins bestuurde den auto, waarin het prinselijk gezin en freule Felth zich bevonden, zelf. In totaal bestond de stoet, welke te Soest- dijk arriveerde, uit drie auto's, want verschil lende gasten zijn uit «Zwitserland medegekotnen. Van de terugkomst te Soestdljk waren slechts enkele toechouwers getuige. om- Stand op Dintfda< 9 uur tj Vorige sUnd: 75X4 I MAYONNAISE enSALADESAUS deeren, dat er weinig zoogenaamde onder- handelingen xjjn gevoerd en het waar schijnlijker ia, dat de Tsjechen voor een ultimatum gesteld werden onder bedreiging met geweld en dat zij capituleerden om hun volk te sparen voor de verschrikkingen van een snel, vernietigend luchtbombardement. Dt r. iMDPcc cfnpui* i jmnenhof Telefoon 117375 Den Haag niets dm goeds OP VASTENDAGEN 3PBCIALE SCHOTELS Reeds vroeg in den< ochtend is het prinselijk paar op Soestdljk teruggekeerd. Omstreeks kwart over negen is het prinselijk gezin te Den Etolder uit den trein gestapt, vanwaar per auto naar Soestdljk werd gereden. Wrijf deze aangename zalf op keel, bont en rug. Zij werkt als pappleister en door de geneeskrachtige dajppen, jdie U vele uren inademt. Verwijdert slijm en congestie en de ademhaling wordt rustip De gaande en komende man. De aanko mst te Londen van Sir Neville Henderson, dM Rngelschen ambassadeur in Berlijn (links) en het vertrek van den Duitschen dashaMadriir in bandoo. *5. mm ZJMkaeR, naar Bertfjri (rechts) Een van de belangrijkste feiten van den dag was de verklaring van Stanley, den minister van Handel, betreffende h»t zenden van een han- deismlssle naar Roemenië. Dit houdt direct ver band met het zoogenaamde economische ulti matum van Dultschland aan Roemenië. Op de Het prinseliik gezin op Sóestdiik terug gekeerd. Onze Londensche correspondent seinde d d. 20 Maart: Noordweste- Ijjke wind, zwaar bewolkt met opklarin gen, plaatselijk nog enkele regen- of ha- CAIRO, 19 Maart (Reuter). De Frau sche professor Montet van de unlverslteit van Straatsburg heeft te Tanls nabij Zagaig den nog heel ongeschonden zijnden graf kelder van Konlng Pejsennes van de 22ste dynastie ontdekt. Het Joodsch agentschap te Londen heeft uit Praag vernomen, dat alle Joodsche organisaties te Praag, hierbij Ingesloten het Palestinabureau en de Zionistische organisatie, zijn ontbonden. De meeste Joodoehe leiden zijn gearresteerd en lederen dag worden Joden door -de Gestapo ge arresteerd STORMW AARSCHUWING SDIENST „Verwacht BERLIJN, 20 Maart (D.ND.j. De Duit sche ambassadeur te Parijs, graaf Welc- seck, heeft order gekregen naar Berlijn te komen om verslag uit ie brengen. TM k\ BERLIJN. 20 Maart (Havas) De Litausche minister van Buitenlandsche Zaken, Urbsys, is Maandagavond van Berlijn vertrokken. Omtrent het onderhoud, dat hij met Von Ribbentrop beeft gehad, is officieel niets bekend, doch vol gens de hedenavond uit goede bron verkregen uanwijzlgingen schijnt het, dat Litauen zich niet zou verzetten tegen het „recht der Memel-Dult- schers om vrijelijk over zichzelf te beschikken.” Het is daarentegen niet bekend of Litauen in ruil garanties voor de rust van zijn grondgebied t.eeft verkregen. Hedenmorgen te Ongeveer acht uur reed de D-trein, waarin zich het prinselijk paar en Prinses Beatrix bevonden op hun door reis van Grindelwald naar Soestdljk, het station Nijmegen binnen. Veel inwoners van Nijmegen waren op het perron' aan wezig. die het prinselijk paar hartelijk be groetten. De diplomatieke bedrijvigheid te Londen was ook vandaag weer zeer groot, maar de algemeene indruk was toch dat de toestand sinds Zaterdag en gisteren stationnair ge bleven is en de stemming is zelfs iets opti mistischer dan de laatste dagen. Dit betrek kelijk optimisme is niet hieraan te danken dat voor het oogenblik eenige kans bestaat op een of andere schikking, doch -veeleer hieraan, dat men gelooft, dat Dultschland niet onmiddellijk iets ^al doen, waardpor een gewapend conflict onvermijdelijk zou worden Het is niet noodig veel te zeggen over bewering, dat de Tzjechizehe president TrUel’ijk heeft toegestemd in de onderwer- *’n< van zijn volk. Met het oog op de om standigheden, waaronder hjj naar Berlijn t’,'< en de bezetting van deelen van Tsje- Slowakije, welke reeds geschied was, •Wm de verstandigste menaeihea eonrlu- Geseind aan alle posten: storm uit het Noordwesten”. De Sovjet-regeering stelt dellijk een komen van van Geruchten hebben de ronde gedaan, volgens welke de Duitsche regeerlng een ruwe houding aanneemt in de onderhandellngen met de Roe meensche regeerlng over economische zaken. Het verheugt mij te kunnen verklaren, dat de Roemeensche regeerlng zelf 't bericht tegen gesproken heeft, dat zóó ver ging, dat over een ultimatum werd gesproken. Maar zelfs wanneer er geen bedreiging voor Roemenië thans bestond of zelfs wanneer die bedreiging thans niet ontwikkeld werd en misschien niet tot ontwikkeling zal komen, is het niet verras send dat de regeerlng te Boekarest, evenals andere regeeringen, met de ernstigste afkeuring de gebeurtenissen der laatste paar dagen be schouwt." Men merkte o.m. op jhr. Roell, adjudant va den Prins, Ir. R. Canters, hoofdinspecteur vai vervoer der Nederlandsche Spoorwegen, de: commissaris van politie J. Veltman, den con- mandant der koninklijke marine, kapitein Suyllng en den stationschef J Lastdrager De burgemeester van Nijmegen was verhinderd D trein had eenige minuten vertraging. voor onnaid- conferentie te doen bijeen- vele landen ter bespreking den Europeeschen toestand. t Voortgaande herinneroe lord Halifax aan de ■ezettfnA van Slowakije en Roethenlë, zeggen- •e, dat de ontwrichting van Tsjecho-Slowakije “>®tu 8ezegd kan worden volkomen te zjjA. 'Ten aanzien van het motief, waarmede de Duitsche regeerlng haar actie rechtvaardigde, “erlnnerde Halifax er aan, dat er altijd in Slo- •akjje een partij is geweest, die voor autonomie uJ* Dcze werd ln telte na München bereikt “tremistische elementen waren niet voldaan deze re8eIln8 Op grond van alle voor mij "^schikbare bewjjsmaterlaaL-gldus spreker, acht het ónmogelijk te gelooven. dat het plotse- hnge besluit van sommige Slowaaksche leiders ®®tich los te maken van Praag, waarop zoo •Poedig hun verzoek om bescherming volgde het Duitsche rijk, tot stand gekomen is “>»fhankeHjk van invloed van buiten af. In het Hoogerhuis heeft Lord Halifax als derde spreker het woord gevoerd. Hij stelde mei voldoening vast dat tegenover de ernstige pro blemen van deze dagen de partjjverschillen w$R behjjnen te va’len. (Apolaus> Vervolgens zelde HaiUax aal het volkonien •aar is, gelijk lord Snell en lord Crewe had den verklaard, dat de recente gebeurtenissen sen diepen schok hebben toegebracht aan alle denkende menschen in dit land en zeer ver daar bulten. Spreker merkte op, dat'het stel lig niet zonder beteekenis was, dat twee ste den bezet werden door Duitsche S.S.-afdeelin- fsn in den avond van 14 Maart, terwijl de Tsjechische president en de minister van Ful- tenlandsche Zaken nog onderweg waren naar Hitler, en vóór er besprekingen, welke ook. Plaats gevonden had-4-- I BURGOS, 20 Maart. (Havas). Naar aanlei ding van het verzoek tot onderhandelen van den Natlonalen Verdedigingsraad heeft Radio- Nacional hedenavond verklaard, dat de vrede slechts kan worden verkregen door een totalen aftocht van den vijand of de onvoorwaardell)]te overgave. Want de overwinning van Franco moet de „totale dood van een regime” zijn, om een nieuw regime in te stellen. Prins Bernhard verscheen voor het geopend venstet en dankte voor de toejuichingen. Prin ses Juliana en gevolg bleven in hun compar timenten. Na eenige minuten reed de trein on der gejuich van het publiek het station uit Pleidooien voor den Hoogen Raad trent de wettelijkheid trekkingen. Zon op 6.04 onder 1S.12. Licht op 18.42. - -v - - fiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiË WARSCHAU, 20 Maart. (D.N B.). Tijdens een schooluitstapje is eeA ontstellend onge luk gebeurd. 45 kinderen begaven zich met hun onderwijzer op het dunne jjsdek van een meer in Wolhynlë. Het Ijs brak en alle kinderen vielen in het water. Met gevaar voor eigen leven gelukte het den onderwijzer drie kinderen te redden, de 42 andere kin deren verdronken. De bewoners van alle omliggende dorpen zjjn opgeroepen om de lijken te bergen. Later echter meldde D.N.È., dat het bericht door het Poolsche Telegraaf-agentschap werd tegengesproken. U it gelokte incidenten «et is moeilijk, aldus ging spreker verder, de inn,HIUSie vermijden, dat het meerendeel der ‘hcldenten, welke voorvielen voor de Duitsche «yasie, opzettelijk uitgelokt is. en dat de ge- wgen er van ten zeerste zijn opgeblazen. Hier- “h moet uit overwegingen van billijkheid je- de Tsjechische autoriteiten worden toe- »*yoegd, dat zij met groote terughoudendheid Wraden tegenover die provocatie. Naar Reuter verneemt, zal Goering morgen naar Italië terugkeeren, om zijn onderbroken vacantie te hervatten. Dit beteekent, dat niet wordt overwogen, onmlddellljk den Rijksdag bijeen te roepen. Men verwacht, dat Goering ook een onder houd zal hebben met Mussolini, teneinde hem het optreden van Hitler ten aanzien van Tsje- cho-Slowakije uiteen te zetten. hetzij uit nieuwe bronnen, die Dultschland zelf zou exploiteerèn. Daartegenover zou Roemenië goederen uit Dultschland ontvangen De Roemeensche autoriteiten ontkennen, vol gens Havas, dat Roemenië in de afgeloopen 24 uur ultgebreid? militaire maatregelen heeft genomen. Roemenië heeft niet gemobiliseerd en alleen die regimenten versterkt, die in nor male tijden de grenzen van het land met Hon garije en de Karpatische Oekraïne moeten bewaken. De grensdetachementen werden op voet van oorlog gebracht. Volgens niet officleele schatting is de sterkte van het leger van ongeveer 200.000 man in normale tijden op 300 000 gebracht. >,aag of de missie ook onderhandelen zal over de petroleumproductie, bleef de minister het antwoord schuldig. De buitenlandsche persvereenlging gaf heden een lunch ter eere van Anderson, minister van burgerlijke verdediging. Onder de aanwezigen bevonden zich tal van autoriteiten, hooge amb tenaren en journalisten, waaronder ook Duitsche. Uit de groote opkomst bleek, dat er geen groote vrees voor een ernstige ontwikkeling gekoesterd werd en er heerschte allerminst een crisis stemming. Sedert den eersten dag van de bezetting van Praag staan lange rijen menschen voor de levensmiddelenwinkels en kleedlngzaken om inkoopen te doen. De bevolking verwacht, dat levensmiddelen en kleeren door de Duitsche autoriteiten zullen worden opgeeischt of opge kocht. De Duitschers hebben volgens Havas veld keukens opgeslagen om als propaganda maal tijden uit te reiken. De hoogleeraar, die den grafkelder alleen binnenging, zag daar op een kalksteenen altaar de geheel van zuiver goud zijnde sarcophaag van den vorst liggen. Ernaast lagen twee rijen met juweelen versierde geraamten. Brloton, de welbekende oudheidkundige ex pert, verklaarde, dat de in den grafkelder ge vonden schatten alleen door die, welke Toetankhamens' graf werden waarde overtroffen worden. De sarcophaag weegt niet minder dan een ton en zou nog Zondagavond naar Tanls wor den overgebracht CAIRO. 21 Maart. (Reuter). De onderzoekin gen in Egypte hebben tot nu toe geleid tot het vinden van vier sarcophggen. Twee hier van waren ongeschonden en de beide andere geplunderd. Men gelooft,* dat zij de mummies bevatten van de reeks koningin van de 21e en 22e dynastie. Er .zijn nog twee grafkattiers. waar men tot nu toe nog niet binnengetreden - is en het is mogeljjk. dat nóg nieuwe schatten eenlg houvast kunnen geven. Maar er „voor <*en sullen komen. Naar door Reuter uit londen vernomen wordt, worden besprekingen gevoerd tusschen de Britsche regeering en de regeeringen van de Sovjet-Unie, Polen, Roemenie, Joego-Slavië, Turkije, Bulgarije en Griekenland over den toestand in Midden-Europa Talrijke voorzorgs maatregelen zijn genomen. EU de bespreking, welke minister-president Chamberlain had met de leiders van de op positie, was ook lord Halifax aanwezig. Reuter verneemt dat de Labour-oppositie vol ledig instemt met de maatregelen van de re geering. Waarschijnlijk nog deze week wordt eer^ handelsaccoord tusschen Duitschland en Roemenië gesloten. MOSKOU. 20 Maart. Groot Brittannië en Frankrijk heb ben, naar Reuter verneemt, aan de Sovjetregeering een voorstel toekomen tot gezamenlijke king van toestand, hebbende zijde verluidt, dat de Sov jetregeering gunstig staat tegenover dit voorstel en voorgesteld heeft on middellijk een conferentie te doen bijeenkomen van Groot Brittannië, Frankrijk, de Sovjet-Unie, Roemenië, Polen en Turkije. n Bulgarije en Joego-Slavië worden in het Russische voorstel niet ge noemd. LONDEN, 20 Maart. (Reuter). In antwoord op desbetreffende vragen heeft CKamberlain in het Lagerhuis gezegd, dat de tekst van de op 15 Maart door Hitler en Hacha getee- kende overeenkomst is rondgezonden. Hij voegde hieraan toe: „Voor zoo ver ik weet, heeft Hacha tevoren geen ultimatum ontvangen. De Britsche ambassadeur te Berlijn heeft op 1 7 Maart opdracht gekregen de Duit sche regeering mede te deelen, dat de Engelsche regeering wenschte te ver klaren, dat zjj de gebeurtenissen van de afgeloopen dagen slechts kon be schouwen als een volledige verwer ping van de overeenkomst van Muen- chen en verloochening van den geest, waarin de onderhandelaars te Muen- chen zich hadden verplicht voor een vreedzame regeling samen te werken. De ambassadeur kreeg verder op dracht te verklaren, dat de Britsche regeering moest protesteeren tegen de veranderingen, in Tsjecho-Slowakije aangebracht door de Duitsche militai re actie, die volgens haar eiken wet- telijken grondslag mist. De ambassa deur is thans naar Londen geroepen om verslag uit te brengen." Lord Halifax legt in het Hoogerhuis een belangrijke verklaring af over den toe stand in Europa. DIENST-AANBIEDINGEN, Govraagd of *®r geboden, geplaatit onder de Omroepc nibrlok 10 ct. oor rogoL VOOR HET GEHEELE LAND: S stormachtige tot krachtige 3S jelbuien, iets kouder dan gisteren. Maan op 5.52 onder 19.01. N. M. 2.09. voert alt 4e JOHApNRS PASSION. J. S. Baeh. op M Maart 1SSS, in de Kapelkerk. Ritsevoort hoek Oudegracht. X Ofschoon de stemming antl-Duitsch is, heeft men minder het gevoel van een onmiddellijk dreigende catastrophe. Dit is gedeeltelijk ook toe te schrijven aan het feit, dat Engelands positie veel sterker is dan ln het najaar van 1938. Ook Anderson legde hierop den nadruk. Ten slotte werd gezegd, dat Dultschland in gevaar verkeerde van den kant van Tsjecho- Slowakije. Stellig, aldus Lord Halifax kan de Duitsche regeering zelf nauwelijks verwacht hebben, dat ergens die bewering ernstig staan de zou kunnen worden ^gehouden Sprekende over de Duitsche redeneering, vol gens welke hetgeen ln Tsjecho-Slowakije ge schiedde Groot-Brittannië niet aanging, zelde Halifax, dat ongetwijfeld „wü altijd erkend hebben, dat om geographische zoo al niet om andere redenen Duitschland ln sommige op zichten meer geïnteresseerd moest zjjn ln Tsjecho-Slowakjje en Zuldoost-Europa dan wij zelf. De positie veranderde echter geheel, toen wjj kwamen te staan tegenover een willekeurige opheffing van een onafhankeljjken, souverelnen staat door gewapend geweld, en schending van wat ik moet beschouwen als de 'elementaire regels van Internationaal gedrag" (toejuichin gen). BATAVIA, 20 Maart ((Aneta) De kanse lier van het Duitsche Consulaat-Generaal ver voegde zich heden aan het Consulaat van Tsjecho-Slowakije om dit. op instructies uit Berlijn ontvangen, over te nemen. De vice-consul voor Tsjecho-Slowakije, de hr Buys, weigerde die overdracht, zich op het standpunt stellend dat de regeering te Praag de eenige bevoegde instantie is en hü terzake onvoldoende was geïnstrueerd. De overtuiging, dat de vrede bewaard kan blij ven door een krachtige houding van Engeland is algemeen en alle bladen, zelfs’’ de vroeger meest „Duitsch” gezinde bladen dringen vast- I beraden aan op een houding, die Hitler moet bewijzen, dat Engeland niet vreest voor be- 1 dreigingen met geweld. Men heeft den Indruk, dat, ofschoon inter nationale besprekingen zich nog in voorberei dend stadium bevinden, zich toch reeds feitelijk front gevormd heeft tegen Dultschland. Internationale stemming moet Duitsch- Uit de vanochtend ln officieele kringen te Boekarest af gelegde verklaringen kan volgens Reuter worden afgeleid, dat Roemenië een krachtige houding heeft aangenomen ln de be langrijke handelsonderhandelingen met Dultsch land. In die kringen werd gezegd, dat men deze week het tot stand komen van een over eenkomst met Wohltat verwacht, hoewel dat nog niet geheel zeker is. Volgens welingelichte kringen zal de nieuwe overeenkomst een aanvulling van het in No vember gesloten accoord zjjn. Er zullen, naar verluidt, meer goederen geruild worden. Waar schijnlijk zal Duitschland meer petroleum kun nen betrekken, hetzij uit de bestaande bronnen WASHINGTON, 20 Maart (Reater). De r. geering der Vereenigde Staten heeft vamnit dag een door Sumner Welles onderteekend nota gezonden aan de Duitsche ambassad waarin geweigerd wordt de wettigheid var Ie bezetting van Tsjecho-Slowakije te erkennen een Deze land, zoo meent men, wel aanmanen tot voor zichtigheid. Merkwaardig Is dat Italië, behalve dan de goedpratende argumenten ln de bladen, weinig van zich doet hooren. Ondertusschen is de positie van de Britsche regeering, welke zjj inneemt t.o.v. de annexatie van Tsjecho-Slowakije nog niet geheel dui delijk. Ook hieromtrent wordt overleg gepleegd met andere mogendheden en Chamberlain ant woordde vanmiddag op een vraag betreffende een de jure erkenning van de annexatie, dat hierover niets gezegd kon worden. In aanmer king moet genomen worden, dat, zoo een Tsje chische contra-regeering bestaat, die door En geland als de wettige erkend zou moeten wor den. De door dr. Benesj uitgevaardigde pro clamatie zou Engeland en den anderen mogend heden wordt op gewezen dat het bijna een half jaar geleden is. dat dr. Benesj de Tsjechische Re publiek officieel vertegenwoordigde. Ook over weegt de regeerlng of de overeenkomst die Hitler met Hacha sloot' al dan niet» als wettig beschouwd moet worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 9