ONS BLAD
over
De Duitsche troepen trekken
Memel binnen
ST.WILLIBROHDUS
Nog geen overeenstemming
de „verklaring”
II
accoord
Toch
een
te Boekarest?
President Lebrun
Het nieuws van heden
in de City
GROOTE GEESTDRIFT
DER BEVOLKING
BESPREKINGEN DUREN
VOORT
DE BAROMETER
RECHTSCH OFFENSIEF
TEGEN ALMERIA?
DONDERDAG 23 MAART 1939
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
5
De militaire maatregelen
Grootsch banket in de
Gildenhal
r»
»»x\\\\wuiii
Auto met gymnasiasten
tegen een boom
Tekst van het accoord
met Litauen
Drie der zet inzittenden
ernstig gewond
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
H.V. NEDERL.VERZ.MU.
CATHAR IJNESINGEL4ÖUTRECHT
Hy en de Lord Mayor van Londen
pleiten voor den vrede
Gayda spreekt van een
„uitdaging”
Het Weer
s
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 148
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt M ct-P
regal; Ingezonden Mededeefingen 40 ct p
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE
Protocol op Roemeentch-Duiftch
verdrag zou onderteehend
worden
Wat Londen wèl of niet
geraadpleegd
De bekrachtiging van de at
I
s
door onz»
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd
rubriek 10 et- per regel.
hechter waren dan
De houding jan Polen
de
met
de Jaarbeurs te
Berlijn. 22 Maart 1938.
VON RIBBENTROP
O O
van
den
zou
zou
De tekst van het tot stand gekomen Dultsch-
Litausch verdrag over het teruggenen van Me-
mal luidt als vnlfft'
Wg. JOACHIM
URBSYS
8KIRPA
van Bui ten-
.itausche gezant
Z. K. H. Prins Bernhard bij het verlaten van de Jaarbeurs te Utrecht, waar hij
Woensdag een bezoek bracht
voi-
van
SUnd op Donderdag 10 uur vjn. 140.0
Vorige stand 743.»
lien-
duen
met
eerd.
:hter
van
■igen
este-
dat
In tegenstelling tot dit Duitsche bericht
▼erneemt Reuter, dat de Britsche regeering
noch door Litauen noch door Duitschland
in kennis is gesteld van het o vernemen van
het bestuur in het Memelgebied.
op
*ro.
ring
be-
•och
for-
fer-
uwe
tem-
▼oor
aoe-
‘den
een
,4e-
BM-
oor-
roe-
om
age
er 4
eea
dit
i de
aar,
ecte
)ben
Joda
iet
eer
er-
ie-
ro-
per
fce
lo
de
ien
dl-
oor
aar
er-
nt-
een
oor
en-
ng)
ac-
Pa-
BU-
ror-
!•-
nd-
be-
ken.
wat
ver-
eed-
n te
Leer
jrke-
juiat
voor
-bare
ook
raar-
It
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Duitache Dag tijdens
Utrecht.
wekt is door de gebeurtenissen in Tsjecho-
Slowakije. nog vergroot is door de Duitsche
opslorping van Memel, is men zich er toch
van bewust, dat een verklaring, gericht te
gen de Duitsche politiek, onaangename ge
volgen zou kunnen hebben voor Polen.
vf IZf«l IIMGIM TOT fLK BIDDAG
Vertegenwoordigen gevraagd
Prina Bernhard heeft de Jaarbeurs te
Utrecht bezocht.
De Roemeensche minister van Buitenland
sche Zaken, Gafencu, heeft den directeur van
het Turksche blad „Djoumhourief. ontvangen
en hem verklaard, dat geen sprake is van een
Duitsch ultimatum aan Roemenië. Gafencu ia
van meenlng, dat Duitschland de handen vol
heeft met het regelen van den nieuwen toe
stand en zal afzien van verdere „annexaties".
Oafencu voegde hieraan toe, dat Roemenie
tot den dood zal strijden voor het behoud van
het kleinste stukje van zyn gebied en zijn na
tionale belangen.
LONDEN, 22 Maart (Reuter) Van de
regeeringen van Frankrijk, Sovjet-Rusiand
en Polen is nog geen definitief antwoord
ontvangen ten aanzien van de verklaring,
die van deze mogendheden en Engeland ver
wacht wordt. De onderhandelingen over het
beginsel en de bewoordingen van een der-
gelijke verklaring worden voortgezet.
z. -1 ot Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper
Het agentschap Rador deelt mede: Premier
Calinescoe heeft tegenover vertegenwoordigers
van de Roemeensche pers een verklaring afge
legd van den volgenden inhoud:
Het oproepen van eenlge contingenten in ze
kere gebieden des lands heeft een zuiver pre
ventief karakter gedragen. Bijgevolg zijn de
troepen niet nabij de grens gekomen en zullen
zij er niet nabij komen Wanneer over tien tot
veertien dagen de internationale atmosfeer
kalmer wordt, gelijk wij dat hopen, zullen de
reservisten onmiddellijk naar hun haardsteden
teruggezonden worden. De regeering heeft geen
enkelen buitengewonen econotnlschen of flnan-
cieelen maatregel genomen.
Daarom moeten de omstandigheden met vol
strekte kalmte worden beschouwd. Ik moet er
op wijzen, dat de reservisten geantwoord heb
ben op den oproep met een vaderlandslievend
vuur, dat indrukwekkend was, en dat de staats-
apparatuur volmaakt gefunctionneerd heeft.
Dat geeft ons niet alleen een gevoel van trots,
maar ook van volstrekte veiligheid.
Men meent volgens Havas te Boekarest, dat
Duitschland druk zal uitoefenen op Hongarije,
om dit er toe te brengen zijn militaire maat
regelen aan de Roemeensche grens ongedaan
te maken
Butler, de Britsche onderstaatssecretaris van
Buitenlandsche Zaken, heeft in het Lagerhuis
op de vraag, of de regeering overweegt zich mst
Turkije in verbinding te stellen met net oog
op een overeenkomst voor doortocht van oor-
logsstrQdkrachten naar de Zwarte Zee in geval
van eenlge bedreiging der onschendbaarheid en
onafhankelijkheid van Roemenië, geantwoord,
dat, zooals de minister-president Maandag heeft
te kennen gegeven, de geheele situatie thans
door de Britsche regeering wordt bestudeerd.
In antwoord op een desbetreffende vraag in
het Lagerhuis is geantwoord, dat geen bespre
kingen georganiseerd zouden worden tusschen
de Engelsche en Amerikaansche generale sta
ven over de ravitailleering, die de Ver. Staten
zouden kunnen leveren aan Engeland en zijn
bondgenooten in geval van oorlog.
de Lord Mayor
pleidooi voor
dan een dramatisch verloop gehad hebben.
Tenslotte werd een formuleering aangenomen,
die tegen 0.20 uur als communiqué gepubliceerd
werd. De beraadslagingen der regeering en het
op de hoogte stellen van de diplomatieke ver
tegenwoordigers der andere mogendheden duur
den tot in de ochtenduren voort. Reeds in den
nacht kwam men in verbinding met de Litau-
sche autoriteiten In het Memelgebied. De mili
tairen begonnen toen reeds met de ontruiming
van het gebied.
Besprekingen over de „gemeenschappe
lijke verklaring” duren voort
Hitler bezoekt heden Memel
„Deutschland”.
Verschillende Britsche bladen meenen, dat
Engeland een daad moet stellen om het ver
trouwen van de Oost-Europeesche hoofd
steden te winnen. De ..Times" is van oor
deel, dat de invoering van den natlonalen
dienstplicht in Engeland een zeer gunstig
effect in Warschau en Moskou zou hebben.
Waarnemers in de Poolsche hoofdstad
zjjn van meening, dat de Poolsche regee
ring zich in een uiterst moeilijke positie
bevindt, want, terwijl het gevoel van om
singeld te worden door Duitschland, dat ge-
wisselende bewolking, plaaUeijjk
^iiiiiiiiiiiiiiimuiiiiiiimiiiiiiiiiiinHiiniiiiiiiiiiiiiiiiiMmiiiHHiiiiim
Hoewel Engeland een der onderteekenaars
van de Memelconventie is, wordt er de nadrula
op gelegd, dat deze conventie geen verplich
tingen ten aanzien van eenlge wijziging in den
status van het gebied met zich meebrengt.
Met drie ziekenauto's werden de ernstig ge
wonden naar het Stads- én Academisch Zieken
huis te Utrecht vervoerd. Indien zich geen com
plicaties voordoen, wordt levensgevaar niet aan
wezig geacht. De twee licht gewonden werden
naar het Maarten Maartenshuis vervoerd.
De slachtoffers zijn ongeveer twintig jaar oud
er allen leerlingen van de hoogste klasse van ge
noemd gymnasium.
„De bekrachtiging van de solidariteit van
Italië met de politiek van de as heeft niet
alleen betrekking op de diplomatieke ontwik
keling, doch ook op eventueele militaire ont
wikkelingen van een Europeesch politiek
conflict", aldus Gayda in een hoofdartikel
in de „Giornale dTtalla”.
°ok de andere groove mogendheden, zooals
Sovjet-Rusiand en Polen, werden op de hoogte
gesteld Sovjet-Rusiand en Polen zouden een
verklaring hebben afgelegd met de strekking,
“*t de actie slechts op het Memelgebied be
dekking mocht hebben. De bespreking in de
geheime zitting van den Landdag moet nu en
llllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllfl^
VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LAND:
enkele
lichte buien, meest matige Westenwind,
■elfde temperatuur als gisteren.
en zijn echtgenoote door den Lord Mayor, sir
Tijdens de rede van den Franschen president
Generaal Sikorski besluit met de
gende overwegingen over de houding
Polen: „Het hangt van Polen af. of daf deel
van de geschiedenis, dat thans opengesla
gen wordt, somber zal zijn, dan wel of daar
op zijn ware grootheid geschreven worden
zal. Optredende uit naam var. zijn eigen on
aantastbaarheid, zal het volk van Polen
zich, wanneer het oogenblik gekomen is,
scharen aan de zijde van hen. die zullen
strijden voor de vrijheid.”
Een Roemeensch-Duitach accoord
toch tot stand gekomen gijn. Berlijn
Boedapest tot matiging aansporen.
Woensdagavond is op den Amersfoortschen
weg te Doom een auto, waarin zes leerlingen van
het gemeentelijk gymnasium te Nijmegen waren
gezeten, door tot nu toe onbekende oorzaak te
gen een boom gereden. Het ongeluk geschiedde
vóór het afgaan van den Maarnschen berg dicht
by het landgoed „De Zonheuvel" De jongelui
hadden op het Maarten Maartenshuis juist een
lezing bijgewoond. De wagen werd grootendeels
in elkaar gedrukt. Drie der inzittenden, de hee-
ren H. de M. Van L., J. L. en Van N., werden
ernstig en twee licht gewond. De zesde inzitten
de bleef vrijwel ongedeerd. Geneeskundige hulp
was onmiddellijk aanwezig, aangezien in*- een
tweeden auto zich dokter Van Der Sluis uit Nij
megen bevond, die ook bij de voordracht aanwe
zig was geteeest en die evenals de anderen naar
zijn woonplaats terugkeerde. Na korten tjjd ver
schenen nog twee plaatseiyke dokters.
Volgens Havas wordt in officieele Britsche
kringen verklaard ten aanzien van de verklaring
van verzet tegen aanvallen, dat de vier betrok
ken mogendheden, Engeland. Frankrijk. Polen
en de Sovjet-Unie nog besprekingen voeren. De
tekst, welke den regeeringen van deze landen
door middel van hun ambassadeurs is voorge
legd, is niet definitief, en wijzigingen kunnen
nog worden aangebracht.
mei luidt als volgt:
'„De Duitsche rykskanselier en de president
van de republiek Litauen hebben besloten door
middel van een verdrag de hereeniging van
bet Memelgebied met Duitschland te regelen,
hiermede hangende vraagstukken tusschen
Duitschland en Litauen op te lassen en zoo den
weg te effenen voor vriendschappelijke betrek
kingen tusschen beide landen.
Te dien einde zjjn tot gevolmachtigden be
noemd:
Voor den Rijkskanselier de Duitsche minister
van Buitenlandsche Zaken, Fbeiherr von Rlb-
bentrop en voor den president der Lltausche
republiek de Lltausche mijter
landsebe Zaken Urbsys en de Lit
te Berlijn Sklrpa, die. nadat de volmachten in
goede orde bevonden waren, bet volgende zijn
overeengekomen
Artikel 1: Het door het Verdrag van Ver-
«ailles van Duitschland afgescheiden Memel
gebied wordt met ingang van heden met het
Duitsche Rijk hereenlgd.
Artikel 2: Het Memelgebied zal onmiddeliyk
door de Lltausche militaire eti politiemacht
worden ontruimd. De regeering van Litauen
zal er zorg voor dragen, dat bet gebied bij de
ontruiming in ordelijken toestand wordt ach
tergelaten. Beide contractanten zullen, voor
zoover noodlg, commissarissen benoemen, die
zorg zullen dragen voor het overnemen van die
overheidsorganen, welke niet in handen van de
zutonome autoriteiten van het Memelgebied
liggen.
Artikel 3: Teneinde rekening te houden met
de economische belangen van Litauen zal te
Memel voor Litauen een vrljhaven-zone worden
bepaald. De bijzonderheden worden geregeld
in een bijlage by dit verdrag.
Artikel 4: Ter bekrachtiging van hun besluit
een vriendschappelijke ontwikkeling der betrek
kingen tusschen Duitschland en Litauen te
waarborgen, nemen beide partijen de verplich
ting op zich, noch wederzijds over te gaan
tot daden van geweld, noch één, tegen een der
beide partijen gerichte daad van geweld door
derden, te steunen.
Artikel 5: Dit verdrag treedt in werking met
de onderteekening.
Ter bekrachtiging hebben de gevolmachtig
den van beide partijen dit verdrag ondertee-
kend. Opgesteld in de Duitsche en Lltausche
taal.
Italië blijft getrouw aan de as omdat alle
Italianen begrijpen, dat het blok der groote de
mocratieën in werkelijkheid niet alleen gericht
is tegen het nationaal-soclaustlsche Duitsch
land. doch ook tegen het fascistische Italië
Het blok van imperialisten, militaristen en
bankiers der democratieën zou moeten worden
gecompleteerd door Sovjet-Rusiand, dl. door
verklaarde vijanden van kapitalisme en Impe
rialisme.
Overigens kan men bij voorbaat betoogen. dat
noch Polen, noch Roemenië, noch Joego-Slavlë,
noch Turkije, die zich ook bij het democrati
sche blok zouden moeten aansluiten volgens het
stoute plan van Frankrijk, zich zal willen
rangschikken onder de vijanden van Duitsch
land. alleen om Fransche beiangen te dienen.
Hoe het ook zy; Italië Is gereed de uitdaging te
aanvaarden
Onder het opschrift: „Het uur der groote be
slissingen” publiceert het blad „Polonla", het
orgaan van de Christelijke democratische partij,
een artikel van generaal Sikorski, waarvan de
voornaamste passages als volgt luiden:
„Het bezit van Tsjecho-Slowakije verzekert
Duitschland de ontegenzeglyke superioriteit in
geheel Centraal- en Oost-Europa. Deze toestand
Is allerdrelgendst voor alle landen, die in de
nabijheid van Duitschland liggen. De landbouw-
rijkdommen van Roemenië en zjjn petroleum-
terreinen vormen reeds het voorwerp der open
lijk beleden Duitsche begeerte. Wanneer
Duitschland er in zou slagen den enormen buit
van Tsjecho-Slowakije aan te vullen met de uit
gestrekte natuurlijke rijkdommen van Roemenië,
zou Hitler niet meer dralen een oorlog van
langen duur te ondernemen en aldus zijn droom
van verovering van Europa en van oprichting
van het „heilige Duitsche rijk" te verwezenlij
ken. Ongelukkig voor Duitschland. vergeet het.
dat in den modernen oorlog „de moreele factor”
van kapitaal belang is, en van dit standpunt ge
zien heeft de roof van Tsjecho-Slowakije het ge
weten der geheele wereld tegen Duitschland in
opstand gebracht.”
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Kau-
h»«: Over het verloop der beraadslagingen van
de Lltausche regeering en de daarop volgende
diplomatieke actie wordt nog het volgende be
kend: Te 22 uur gisterenavond verschenen mi
nister-president Mlronas en de minister van
Buitenlandsche Zaken, Urbszys, in den Land-
da8 Zy brachten uitvoerig verslag over den
toestand uit. Te dezer tijd had de uitgebreide
ministerraad zijn standpunt in beginsel reeds
bëpaald Intusschen waren ook de mogendhe-
die de conventie van Memel geteekend
hzdden, van het standpunt der Lltausche re-
geering in kennis gesteld: naar haar oordeel
werd gevraagd.
Beide mogendheden, Engeland en Frank-
rük, verklaarden, dat ijj, indien Litauen zich
®et de Duitsche eiachen accoord verklaar-
teen maatregelen zouden nemen ten
aanzien van het scheppen van een juridl-
tehen grondslag, en dus het Lltausche
standpunt tot het hare maakten.
De Lord Mayor van Londer. verklaarde in
zijn antwoord, dat beide landen uren van be
zorgdheid hebben beleefd, doch men gelooft
thans, dat de volken der wereld vurig vrede
wenschen. wy hopen, aldus de Lord Mayor,
harteiyk, dat de politiek van nauwe samen
werking, welke, naar wy gelooven, in het be
lang van den wereldvrede Is. zal worden ver
volgd.”
Nadat nog toasten waren uitgebracht op den
Konlng en den president en mevrouw Lebrun,
vertrok de president kort na drie uur.
De stoet reed naar Buckingham Palace terug
onder de toejuichingen der menigte.
zeer verheugd
'en haard der
der deugden
President Lebrun en
Londen hielden een
vrede.
-- REDUCTIE
B - - -
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne deer e?*”
Administratie verstrekt.
Volgens een gewooniyk goed ingellchte
Roemeensche persoon!ykheld zou de toe
stand er als volgt uitzien:
Hongarije heeft zyn strijdkrachten gemo-<
billseerd. Roemenië heeft slechts de dek
king van zyn grenzen verzekerd; onder die
omstandigheden moet Hongarye den eer
sten stap doen. Duitschland zou bijgevolg
het Initiatief nemen tot een dringenden
stap te Boedapest, opdat Hongarije zijn
troepen zal terugtrekken. Roemenië zou
dan volgen.
GIBRALTAR. 23 Maart (Havas). Uit
Malaga ontvangen berichten melden belang
rijke troepenconcentraties der rechtschen ten
Noordoosten van Malaga.
Deze troepen omvatten rechtsche stryd-
krachten, Italiaansche infanteriedivisies, le-
gionarissen en Marokkaansche troepen het
geen doet veronderstellen, dat de rechtschen
aan het einde van deze week een aanval zul
len ondernemen op Almeria en de kustgebie
den in Zuid-Spanje. Generaal Quelpo de Lla
no zou te Malaga verwacht worden en de ope
raties in deze zóne lelden.
BUEKAREST, <2 Maart. (Havas)
aanvullend protocol op het Duitach-Roe-
meensch handelsverdrag van November JA,
waarover sedert twee weken te Boekarest
wordt onderhandeld, sou zonder verwijl
worden onderteefcend.
Terwijl n>en gisteren een opschorting der
besprekingen onder oogen zag en uitstel van
de onderteekening, zouden de besprekingen
van vandaag in staat hebben gesteld te
komen tot een voor beide partUen bevredi
gende basis voor een accoord.
Het D.NB. meldt verder uit Beriyn, dat na
een onderhoud tusschen von Ribbentrop en
den Litauschen minister van Buitenlandsche
Zaken Urbsys, de Duitsqhe en de Lltausche
delegatie Woensdagavond om 7 uur zyn by-
een gekomen.
De in vrléndschappeiyken geest gevoerde on
derhandelingen, aldus meldt het DJ4B., heb
ben geleid tot een oplossing, die de hereeni
ging van het Memelland met het Duitsche Ryk
regelt, en de voorwaarden schept voor toe
komstige betrekkingen van goede nabuur
schap tusschen de beide landen.
Bijzonderheden over het vliegongeluk in
Amerika, waarbij P- Guilonard en ir. v.
Baumhauer omkwamen.
LONDEN, 22 Maart. (Havas). Te elf uur he
denochtend heeft president Lebrun op Bucking
ham. Palace het diplomatieke corps te Londen
ontvanger!,
De Fransche ambassadeur te Londen, Corbin,
stelde alle ambassadeurs en gezanten, geaccre
diteerd by het hof van St. James, aan den
Franschen president voor.
Vervolgens zyn president en mevrouw Lebrun
per auto naar de Gildenhal vertrokken, om een
banket by te wonen, dat te hunner eere werd
aangeboden door den Lord Mayor van Londen
Er was zeer groote belangstelling langs den
weg, welken de stoet zou volgen. Voor alle ra
men stonden vele belangstellenden.
De menigte, welke langs den geheelen weg
dicht opeengepakt stond, juichte het hooge ge
zelschap harteHjk toe; militairen vormden een
eerehaag.
By aankomst verwelkomde de Lord Mayor
van Londen het Fransche staatshoofd en diens
gemalin, mede namens de aidermen en bur
gers vqn de City van Londen Hij gewaagde
voorts van de banden van wederzydsche vriend
schap en begrip, die tusschen de beide landen
bestaan en nimmer hechter waren dan zy
thans zyn.
President Lebrun verklaarde
te zyn zich in deze Gildenhal. del
gemeentelijke vrtjheden, symbool d
van arbeid en discipline, het traditionee'e erf
deel van het Angel-Saksische volk, te bevinden.
In de groote zaal van de Gildenhal was een
banket aangericht, waarvoor achthonderd voor
aanstaande personen waren uitgenoodigd.
Ook hier voerde de president der Fransche
Republiek, het woord:
„Te Londen^sktde hy. zyn eenlge der meest
edele beginselen der moderne wereld geboren.
In vyf werelddeelen vinden vryheid en eer be
schutting door de Union Jack.
MEMEL, 23 Maart. (D.N.B.). In de
Woensdagavond gehouden buitengewone
byeenkomst van den Landdag van Memel
heeft de leider der Memel-Duitschers, dr.
Neumann, eep proclamatie voorgelezen,
r waarin Hitler dank wordt gebracht. Ver
der deelde hy mede, dat hy namens het
Memelland een telegrafische betuiging van
trouw aan den Führer had gezonden.
MEMEL, 23 Mrt. (DNB) Heden
morgen even na 8 uur zijn de Duit
ache troepen onder stralend lente
weer in de stad Memel aangekomen,
waar zij door de bevolking met
groote geestdrift verwelkbmd wer
den. Gemotoriseerde formaties van
de politie en van de S.S.-eenheden
waren reeds gisteravond in Memel
aangekomen.
De gemeenschappelyke herinnering aan
hun beproevingen en hun vreugde vereenigt
thans onze belde groote hoofdsteden voor
altyd in een vriendschap onzer beide landen.
Slechts één wensch koesteren zy: de hand
having en versterking van den vrede, en
eensgezind streven zy er naai de opgroeien-
den geslachten, van welk land ook. de vrij
heid en het geluk van lederen dag te ver
zekeren en vastbesloten alles in het werk
t< stellen, dat vereenlgbaar Is met hun
waardigheid en eer om een terugkeer van
rampen te voorkomen, aie zoowel aan
Frankryk ais aan Groot-Brlttannlë zooveel
tranen en bloed hebben gekost."
In de Guildhall te Londen werden Woensdag u president Lebrun
Frank Bowater, ontvangen, waarbij vele autoriteiten aanwezig waren.
i b
