van
Kracht der
as
Een gematigde rede
Mussolini
ONS BL AD
Franco zet offensief bij
Cordova
blijft
ongeschokt
i
N
-d
i
i
f
i
1
Het nieuws van heden
en
Zwitsersche
voor
Frankrijk liggen
Een nieuwe haven
Litauen
grens
wordt beschermd
Polen versterkt
zijn leger
Eischen ten opzichte van
uitgedrukt in de woorden: Tunis,
Djiboeti en Suezkanaal
Duitsch optreden was
onvermijdelijk
FISK safti flight
in
DE OPMARSCH VINDT
SNELLEN VOORTGANG
DE BAROMETER
s
„SINT PETRUS”
g ALPH. ELSENBÜRG
11
I
f
r 1
VEREENIGDE katholieke PERS
MAANDAG 27 MAART 1939
De onderhandelingen
met Madrid
Kardinaal Tedeschini
aanvaardt nieuw ambt
w
Litai
heefl
tor Warszawski medegedeeld, dat Litauen
een nieuwe haven zal aanleggen ten noor
den van de stad Palaga.
F abrieksont plof f ing
eischt acht dooden
Lawine vraagt vele
dooden en gewonden
Wapenstilstand aan
Hongaarsche grens
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
ver-
de
ft v. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
Levensverzekering - Stndieverzekering
Lijfrente
Collectieve Penrioen ver zekering
U
Zondag a.s. begint de
kampioenscompetitie
BRITSCHE VERKIEZINGEN
IN NOVEMBER?
Geen bt
zal
h
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiHniiiiiHiiiiiiiiiiiniiiiinii^
4K
Most up to date firm
in «u TEXTILE GOODS
t i
ij
H
„Een gemeenschappelijke
Verklaring Dan Duitsch
land en Italië”
Byeenkomst van het parlement
werd voor den tyd van een
maand verdaagd
In het stampvolle Olympisch Stadion te Rome heeft de Duce
Zondagochtend zijn met spanning verbeide rede gehouden, ter
gelegenheid van de herdenking der oprichting van de fascistische
strijdhonden in 1919.
Wanneer men in aanmerking neemt dat hier een dictator sprak
voor oud-strijders». blijkt de toon dezer rede niet oorlogszuchtig, en
zal zij zeker er toe bijdragen den gespannen toestand in Europa te
verbeteren. Tot Frankrijk werd de yitnoodiging gericht om het
initiatief te nemen tot enderhandehngen betreffende het koloniale
vraagstuk, dat den naam dradgt „Tunis-Djiboeti-Suezkanaal”.
Volgens diplomatieke kringen te”Rome zijn de minimale
langens van Italië op dit gebied: een algemeen statuut voor
Italianen in Tunis, afstand van den spoorweg‘van Djiboeti en een
vrije zone te Djiboeti; verder een herziening, ten gunste van Italië,
van de tarieven der Suezkanaalmaatschappij, benevens toetreding
van Italië tot den raad van bestuur dezer maatschappij.
Het zal aan Rome wel mogelijk blijken omtrent deze punten
met Parijs in nader overleg te treden.
.X.< a
l
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
L.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 151
VOOR HET ZUIDEN:
*1
militaire
voor-
Schijndel afdeelingskampioerf in
afd.
Zuid II van den IVCB.
O
f
welke om
ons
i
De vredesonderhandelingen
Politieke beginselen
Buitenlandsch oordeel
fA
1
x,
t
van-
de
tiatief moesten optreden, maar steeds de beve
len van den Raad moesten volden.
Maatregelen worden uit
voorzorg getroffen
soort
stelt.
LONDEN, 25 Maart (Reuter). - Tengevolge
van een ontploffing in een fabriek van spring
stoffen voor steengroeven en mijnen te Favers-
ham in Kent is een der gebouwen geheel ver
nield. Drie mannen en vjjf vrouwen zijn door
de ontploffing om het leven gekomen.
De ontploffing werd tot op grooten afstand
gehoord, en in aller ijl zijn ambulance-wagens
en brandweer toegesneld.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Polen treft uitgebreide
zorgsmaatregelen.
■i
HAIJEBAAN SS UTRECHT
N Z. Voorburgwal I65167.T.I 32087 X9313, A dam
FaBdesr- Slik* Lava. - CrvteaMs Chinese
WHOLESALE ONLY-
Krachtige tot matige No^-OoMeiUke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, nu
en dan eenige neerslag, «elfde tempera
tuur als gisteren.
De rechtsche regeering antwoordde:
„Het ia zeer dringend, dat de wapens over
geeft In verband met het ophanden zijn van
ons volgende offensief, dat reeds op eenige
fronten Is begonnen. Geeft uwen troepen het
bevel de witte vlag te hijschen”.
Juan del Rfo deed vervolgens een beroep op
de kalmte der Spanjaarden tn de republikein-
«che sone, leggende, dat niet op eigen ini-
BERN, 25 Maart. (D.N.B.). Het Zwitser-
sehe Departement van Oorlog heeft van
middag officieel medegedeeld, dat de Bonds-
regeering als voorzorgsmaatregel heeft ge
last aan alle grenzen de mijnen te laden.
Ter bewaking hiervan zijn de desbetreffen
de eenheden onder de wapenen geroepen.
Voor verdere maatregelen bestaat op het
«ogenblik geen aanleiding.
In Fransche politieke kringen gelooft men,
volgens Reuter, hoewel dit niet in officieele
kringen wordt bevestigd, dat Frankrijk van
de door de redevoering van Mussolini ge
boden gelegenheid gebruik zal maken om
langs diplomatieken weg te polsen naar de
mogelijkheid van het openen van onder-
handelingen.
hoofdzaak voorgesteld als een {gemeenschap
pelijk antwoord van Duitschland en Italië” aan
de democratieën, en als een waarschuwing tegen
de „omSingelingspogingen”, die door deze mo
gendheden tegen de autoritaire staten aouden
worden ondernomen. In dezen gedachtengang
verklaart men, dat Frankrijk en Engeland zul
len moeten gewennen aan de gedachte, dat de
„tegenwoordige toestand niet veel langer kan
duren”. Men is echter van meening dat de re
devoering van Mussolini niets oorlogszuchtigs
heeft, en vindt het volkomen natuurlijk, dat
hjj gesproken heeft over „bewapeningen”. 4B-
gezien Roosevelt en Hore Belisha en anderen
dat evenaeer doen.
Hedenmorgen te 8 uur geseind aan
alle posten: „Attentiesein neerhalen”.
Zoq op 53e - onder 18JU - licht op 1833
Maan op 9.18 onder 0.36
28 Maart E. K.
De „Prinses Beatrix” is Zaterdag van de werf van ,J3e Schelde” te Vlissin-
gen officieel door Z. K. H. Prins Bernhard te water geladen. Het schip
verlaat de helling
Het groote rechtache hoofdkwartier deel
de naderhand mede, dat de Andalustache
troepen op verschillende punten door het
front van Cordova heen zijn gebroken en
voorbij de volgende dorpen zjjn getrokken:
Hinojosa del Duque, Del Alcazar, Alcarace-
Joe, Anonesa, Dos Terros en Pozoblanco.
De opmarsch geschiedde over een diepte
van 40 kilometer. Tijdens den slag heschen
geheele republikeinsche bataljons de witte
vlag en gaven sich over zonder weerstand
te bieden. Er werden tienduizend krijgsge
vangenen gemaakt.
Naar Havas uit Madrid bericht heeft Juan
del Rlo, de secretaris van den Nation alen Ver-
dediglngsraad. Zondagavond voor den zender
van Union Radio een toespraak gehouden,
waarin hij de volgende telegrammen, gericht
tot de rechtsche regeering, voorlas:
,X>e Nationale Raad aan de rechtsche regee
ring: morgen. Maandag, zullen wij onze lucht
strijdkrachten zenden als symbolische overgave
We verzoeken u het tijdstip vast te stellen”.
Het tweede telegram luidde:
,JDe Verdedigingsraad aan de rechtsche re-
Onze Romeinsche correspondent seinde
Zaterdagavond
Heden heeft Zijne Eminentie
derigo Tedeschini, die dqpi
tot Zijn opvolger benoemd
Hr. Ms. Kruiser „Sumatra” in de haven
van Nieuwediep teruggekeerd.
Prins Bernhard heeft te Viissingen de
laatste beletselen weggenomen voor de
tewaterlating van het m.s. „Prinses
Beatrix".
BURGOS, 27 Maart (jlavas) Bij het
begin van den Zondag zijn de troepen van
Franco in den sector van Cordova tot het
offensief overgegaan. Hei front werd zon
der moeite doorbroken. De troepen rukken
snel op.
FOIX, 25 Maart (Havas). Bli het lawine-
ongeluk te Izourt zijn 27 personen om het
leven gekomen en 23 gewond. De reddings
werkzaamheden worden voortgezet.
In mijn rede in Genua, aldus Mussolini, heb
ik gesproken van een barricade, die Italië van
Frankrijk scheidt. Deze barricade kan als vrijwel
geslecht beschouwd worden en over enkele da
gen, wellicht over enkele uren, zal de infanterie
van het nationale Spanje haar laatsten slag
slaan en dit Madrid, waar de linkschen den dood
van het Fascisme verwachtten^ zal daarentegen
het graf van het Communisme zijn.
WARSCHAU, 25 Maart (Keuter) In ver
band met de Jongste gebeurtenissen in Midden
Europa worden in Polen uitgebeelde maatrege
len van militaire voorbereiding getroffen; doch
in welke mate is onbekend, aangezien niets ge
publiceerd mag worden over de aantallen reser
visten, die onder de wapenen worden geroepen,
noch over andere maatregelen. Het schijnt, dat
minister Beek, liever de grenzen van Polen wil
garandeeren door de verklaring, dat Polen be
reid is te strijden, dan door ach nauwer aan* te
sluiten bij de westelijke mogendheden."
De leiders van de oppositie hebben met de
vertegenwoordigers van de regeering geconfe
reerd en vei moedelük zullen de besprekingen
op ruimer schaal worden voortgezet.
Resumeerende schijnen de vooruitzichten voor
den internationalen toestand na de redevoering
van Zondag beter noch slechter. Op de uit
Fransch standpunt bezien' belangrijkst» vraag,
namelijk of FranschItallaansche onderhan-
dellngen onder bevredigende omstandigheden
kunnen worden gehouden, geeft de redevoering
ten slotte geen nauwkeurig antwoord.
Krachtig van bouw,
soepekvan actie,
veilig in moeilijkheden:
VOOR HET NOORDEN;
f Aakereoalt** Deventer
I Mar^ateettes Vailea BtaantaM
Matige tot zwakke Noord-Oosteljjke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, nu
en dan eenige neerslag, «elfde tempera
tuur als gisteren.
Reeds zeer vroeg stroomde de oude garde
der revolutie in twaalf colonnes naar het
Olympisch Stadion. Dit vulde zich onder
een stroomenden regen, doch later werd het
weer beter.
Tot de in het Stadion aanwezigen behoor
den vele fascistische autoriteiten, delega
ties van oudstrijders en verminkten uit den
wereldoorlog, de oorlogen in Abessinië ep
Spanje en van de ItaMaansche Lictoren-
jeugd. Verder was er een Duitsche delega
tie onder leiding van dr. Ley en een Spaan-
«che onder leiding van Cuesta, den a^cre-
taris-generaal van de Phalanx. Beide de
legaties werden lulde toegejuicht.'
Stand op Maandag 9 mir v-m.: 756.7
Vorige stand: 758.7
Verder heeft Franco naar Reuter uit Bur
gos meldt een oproep per radio uitgegeven,
waarin hij er den nadruk op legt dat overgave
der republikeinen onvermijdelijk is. en waarin
hjj zijn vorige aanbod herhaalt betreffende
edelmoedig pardon voor allen, die geen mis
daden. hebben bedreven. Overgave aan het va
derland. aldus gaat de oproep verder, is eer
baar, maar het zal een misdadige krankzinnig-
heid zijn verder bloed te vergieten voor een
verloren «aak en een paar belanghebbende in
dividuen.
PRAAG, 25 Maart (Reuter). De bevel
hebber der Slowaaksche strijdkrachten te
Presov heeft vanavond medegedeeld, dat een
wapenstilstandsvereenkomst is gesloten
tusschen de Slowaaksche en Hongaarsche
troepen.
weggenomen
van het m.s.
De strijdkrachten van Franco,
zeven uur vanochtend bij Cordova tot den aan
val overgingen, bestaan uitsluitend uit Spaan-
sche troepen en staan onder direct bevel van
Queipo de Llano. De stad Jaen, hoofdstad der
provincie van dien naam, bevindt zich op on
geveer 40 kilometer van het uitgangspunt van
den aanval.
Zooals PAT. meldt heeft de president
van de Poolsche republiek de gewone zit
ting van Kamer en Senaat met ingang van
27 Maart as. voor den tijd van dertig dagen
verdaagd.
In een communiqué, dat door Union Radio
te Madrid werd uitgegeven, wordt medege-
èfeeld, dat Zondagmorgen aan het front van
Extremadura de rechtschen gesteund door een
groote hoeveelheid materiaal, een offensief
hebben ingezet, ert dat zij er in geslaagd zjjn
verscheidene stellingen te bezetten.
- r
De duce herdacht allereerst degenen, die voor
de beweging gevallen zijn, zoowel op de straten
er pleinen van Italië als in Afrika en Spanje.
Hij herinnerde aan hetgeen in de afgeloopen
twintig jaren tot stand is gebracht en dat, naar
hjj zelde, bestemd is om eeuwen lang voort te
MÏjven bestaan. De duce sprak smalend van de
leugens van de democratische landen, die de
aanstaande zekere ineenstorting van het fas
cistische Italië hadden aangekondigd. Het had
in Abessinië en Spanje zijn bloed verloren en
*ou dringend een leening noodig hebben, die
natuurlijk niet anders dan Engelsch zou kun
nen zjjn.
„Wat wij gedaan hebben,” aldus Mussolini,
.11 bélangrijk, maar voor ons is nog belangrijke:
**t wij zullen doen. En wü zullen het doen om
dat mijn wil geen hlnderpalén kent, en omdat
■w enthousiasme en uw opofferingsgezindheid
ongeschonden zün
Volgens Havas doet sedert enkele dagen te
Warschau het gerucht de ronde, dat de vroe
gere Poolsche minister-president en leider van
de boerenpartij. Vincent Wltos. voornemens is
naar Polen terug te keeren.
Hu werd In het beroemde proces-Brzesc ver
oordeeld tot twee jaar gevangenisstraf en
vluchtte naar TsJecho-SlowakUe.
De boerenpartij eischt amnestie voor hem, en
de Poolsche regeering stelt zich op het stand-
iCH^l. 25 Maart (P-A.T.) De
te Warschau, Saulys,
m vertegenwoordiger van de Wiec-
- --
geèring:
„Het is mischien mogeljjk, dat wU
daag, zelfs In den loop van den middag,
overgave ten uitvoer kunnen leggen”.
Mussolini hield te Rome een gematigde
rede.
Verder heeft, naar DJ4.B. uit Memel bericht
het Memel-directorium bekend gemaakt, dat
toestemming voor het overschrijden der grens
tusschen Memel en Litauen slechts wordt ver
leend aan ambtenaren van de vroegere Litau-
sche autoriteiten en semi-offlcleele instellin
gen. Aan de werkende Litausche bevolking
wordt verzocht aan het werk te blijven. Ieder,
die blijft werken, zal arbeid en loon vinden.
In verband met de inschakeling van het
economisch leven van Memel in het Duitscha
RUk zullen de douanegrenzen van Memel voor-
loopig gehandhaafd blijven.
kardinaal Fe-
>r Z.H. Paus Pius XII
tot Zjjn opvolger benoemd werd als aartspries
ter van Sint Pieter, op plechtige wUze deze
functie op zich genomen.
Om elf uur hedenmorgen werd Kardinaal
Tedeschini door de kanunniken en den overi
gen clerus van den Sint Pieter bU den ingang
van de basiliek ontvangen en naar de sacristie
geleid. Nadat de Kardinaal had plaats genomen,
werd voorlezing gedaan van de bulle der be
noeming, waarna de geestelUkheld hem de ver
schuldigde eer bracht...
Züne Eminentie hield daarop een rede, waar
in HU den Heiligen Vader voor de hem ten deel
gevallen onderscheiding dank bracht, eenige re
ligieuze en historische data uit de geschiede
nis van de basiliek memoreerde en de nage
dachtenis eeroe van Paus Benedictus XV en
Paus Pius XI, onder wie HU- Zjjn kerkelUke
carrière maakte.
Vervolgens vond in de basiliek op de gebrui-
kelUke wUze de inbezitneming plaats van den
Sint Pieter. De Kardinaal schonk aan het ka
pittel twee zilveren kandelaars.
BU de plechtigheid waren vele hoogwaar-
digheidsbekleeders uit Vaticaanstad aanwezig.
WU wenschen niet dat men van broeder-
schapsbanden spreekt. De betrekkingen tusschen
de staten zjjn betrekkingen van kracht, en dit
zün de elementen die hun politiek bepalen.
Vervolgens noemde Mussolini de Middelland-
sche Zee, die, naar hjj zeide, in geografisch,
historisch, politiek en militair opzicht een vitale
ruimte voor Italië is. Wanneer wU Middellan-
sche Zee zeggen, aldus de Duce, rekenen wij
hiertoe natuurlUk ook de golf, die Adrlatlsche
Zee heet, en waarin de Itallaansche belangen de
voornaamste, doch ten aanzien van de Slaven
niet exclusief zjjn en daardoor heerscht er se
dert twee jaar vrede.
Tenslotte legde Mussolini den nadruk op de
noodzakelUkheid van bewapening. Het wacht
woord, zeide hU. is dit: wU zullen <je kanonnen,
schepen en vliegtuigen vermeerderen tot eiken
prjjs, zelf» Indien wü tabula rasa moesten ma
ken van alles, wat men het burgerlUke leven
noemt. Wanneer men sterk is, is men bU zUn
vrienden geliefd en wordt men door zUn vijan
den gevreesd.
De Duce besloot met hulde te brengen aan
den moed, de opofferingsgezindheid en het ge
loof der squadristi.
De Spaansche nationalisten begonnen een
offensief bij Cordova en in Estremadura.
en behaalden vele «ucceseefr.
DWS en Achilles de nieuwe KNVB-kam-
pioen in West én Noord.
punt, dat amnestie alleen kan worden verleend
wanneer Wltos naar Polen terugkeert en een
sy mbolische daad van onderwerping
Naar wü vernemen zal Zondag as. reeds een
aanvang worden gemaakt met de kampioens
competitie. Gespeeld worden dan de wedstrü-
den AjaxAchilles en EindhovenDWS
In rijf punten zette de duce daarop de
kefinselen van zijn politiek uiteen. HU ver
klaarde o^.: „Hoewel het wel bekend is, dat
rij een eeuwigdurenden vrede als een ramp
7oor de menschelQke beschaving zouden be-
•«hoowen, zijn wjj van oordeel, dat een
l*nge periode van vrede noodzakelijk is om
*e meiMchelfJke beschaving sich verder, te
*»ien ontwikkelen.”
hogingen om de as Rome-Berlün te verbre-
zün, volgens Mussolini, kinderachtig. Wat
ta Midden-Europa gebeurd is moest noodzake-
gebeuren.
Ik kan hieraan toevoegen dat, als het pro-
b*eem op het moreele plan wordt geplaatst, nle-
*nand -»Ik herhaal, niemand het recht heeft,
eersten steen te werpen, zooals de oude er
moderne geschiedenis van Europa overvloe-
aantoont. Het is duldelük, dat, wanneer een
Volk' dat een groot aantal manschappen en
*norme wapenarsenalen had, niet In staat U,
gebaar te maken, dat aantoont dat het
zéér rüp is voor zün nieuwe 10$. En moent
men probeert, een coalitie tegen de
Zyne Eminentie bracht dank
aan den H. Vader
Italië en Frankrijk
In Duitsche politieke kringen wordt naar
Hava» bericht r- de rede van Mussolini in
autoritaire regeeringen tot stand komen, dan
zouden deze regeeringen den handschoen opne
men om op alle punten der aarde van verde
diging tot den aanval over te gaan.
De eerste indruk in gezaghebbende kringen
te Londen is volgens Reuter, dat Mussolini de
verwachtingen niet heeft gelogenstraft, welke
gewekt waren door de recente rede va» den
Italiaanschen Koning. Men heeft den indruk,
dat, terwül de redevoering van Mussolini niet
de gebruikelüke kracht en strijdlustigheid mist,
er weinig is, dat kan worden opgevat als in
wezen agressief. Niemand verwachtte dat Mus
solini de as zou afvallen, maar stilzwügend er
kent deze rede de büzontfere behoeften van
Italië, zooals die door den Koning zün uitge
sproken en geeft zü uitdrukking aan de opvat
ting. dat er nog tüd is voor Frankrük en Italië
om te komen tot onderhandelingen over de op
den vóórgrond staande moeilükheden. In dit ver
band is er niets van den aard van een bedrei
ging of ultimatum of eenlgerlei uitwerking en
uitbreiding van de Itallaansche eischen, die op
de bekende basis blüven.
ger van het Memelgebied
^m noRtteke redenen
vofden vervolgd
Verder is tusschen de regeeringen van
Duitschland en Litauen vastgesteld, dat geen
burger van het Memelgebied wegens zün poli
tieke houding in verband met de betrekkingen
tusschen kernel en Litauen zal worden ver
volgd.
Litauen zal een nieuwe haven aanleggen.
Overeenstemming over een nieuw Ne-
derlandsch-Duitsch handelaverdrag, gel
dig tot 3 I Dec. I 940.
De duce wees er op, dat de Italiaan-
sche vraagstukken ten aanzien van
Frankrijk in de nota van 1 7 Decem
ber j.l. duidelijk gesteld zijn. Zij hee-
ten Tunis, Djiboeti en het Suez
kanaal. De Fransche regeering is vol
komen vrij om te weigeren deze pro
blemen zelfs ook maar te bespreken,
maar zij behoeft er zich dan ook niet
over te beklagen, als de kl?of, die
op het oogenblik de'^eide landen
scheidt, zóó diep zal worden dat het
moeilijk of onmogelijk zal worden
haar te overbruggen.
LONDEN, 25 Maart. (Havas). Volgens den
diplomatieken redacteur van de „Financial
Times” zou de Engelsche regeering thans be
sloten hebben de algemeene verkiezingen defi
nitief te houden dit jaar November.
d
i
o w
