ONS BLAD
de rede
Hitler
in
van
Rede feller van toon
inhoud
IIS K
I
>1
I
dan van
Geen sensationeele mededeelingen
Het nieuws van heden
Het laatste
Dr. Martens vraagt
ontslag
oorlogs-
commumqué
Beek is Berlijn al
gepasseerd
De verkiezingen in
België
Als wij door onderhandelingen problemen
hadden moeten oplossen, hadden
wij nooit iets bereikt"
Uit Vaticaanstad
VEREENIGDE katholieke pers
MAANDAG 3 APRIL 1939
HET VISSCHERIJVERDRAG
ONDERTEEKEND
DE BAROMETER
.Engeland wordt deugdzaam
op zijn ouden dag”
BESTEIRO IN ARREST
GESTELD
goed
beter
gen
I
RYNBENDE
heit de klok
nat in het signaal, waarmede om vijf uur
het diner feestelijk wordt Ingeluid
Partijcongres heet dit jaar
„Partijcongres Dan
den vrede”
Fransch schip gepraaid
OT
fS
NIEUW TWEEDE KAMERLID
T
•B
N»X\\\\\WMIIIWlUUr/f/MfS*
Aanzienlijke winst der katholieken,
verlies voor de socialisten
Nederlaag van de
Rexisten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Amerika erkent Franco
de jure
t de
ion
1
Het Weer iiïmmuiMMM^^
Ex-Koning Alfonso
bij den H. Vader
Polen acht de reis naar Londen een
beslissende fase in de inter-
nationale gebeurtenissen
Geen omsingeling van
Berlijn beoogd”
Cambridge wint de
boötrace
Er wordt een speciaal proces tegen
hem voorbereid
TWff EN DERTIGSTE JAARGANG No 157
Een verklaring van Paderewski
Zaterdagmiddag heeft Hitler te Wilhelmshaven zijn met
spanning verwachte rede gehouden, die in het geheel twee en zestig
minuten heeft geduurd. Bij deze rede, die, hoewel fel van toon tegen
Engeland, weinig sensationeele aankondigingen bevatte, werd
Hitler herhaaldelijk onderbroken door kreten van „schandetel
kens wanneer hij Engeland noemde.
Over het Engelsch-Duitsche vlootverdra’g zeide Hitler o.ri.
„Wanneer in Engeland de wensch naar vrede niet meer bestaat,
4S de noodzakelijke voorwaarde voor het vlootverdrag opgeheven."
Verder wees de rijkskanselier er op, dat Duitschland niet van
plan is zich te laten omsingelen.
Een bezoek van Kardinaal Fuma-
soni-Biondi aan Nederland?
Met de hem verschuldigde eer
bewijzen ontvangen
i
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
c
VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LAND:
o
proces tegen Julian
ndag
Mnsdsf
on-
ensdag
Londen
te
derdag
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
)tnd:
De
urgent
O
r
□naar.
leester
rok-
vereenlgbaar
!5«S
linksche
Duitsch-
1
(Vervolg elders in dit nummer)'
81
A(
Stand sp Maandag 14 aar urm HB.4
Vorige stand: 764.4
aver
van
Wanneer thans een Britsch staatsman elscht
dat ieder probleem, dat temidden van de Duit
sche levensbelangen en de levenssfeer van ons
volk ligt, eerst met Engeland moet worden be
sproken, dan kan ik juist zoo eischen, dat ieder
Britsch probleem eerst met ons besproken moet
worden.
Een ding zou ik hier willen uitspreken: Het
Duitsche volk van thans, het Duitsche rijk van
tegenwoordig, zijn niet bereid levensbelangen
prijs te geven. Zjj zjjn ook niet bereid werkeloos
te staan tegenover opkomende gevaren. Wan
neer de geallieerden zonder rekening te houden
met doelmatigheid, met recht, met historische
traditie of ook slechts met verstand de land
kaart van Europa zouden wijzigen, dan zouden
wjj niet de macht hebben dat te verhinderen
Zn de omgeving van het Albert-kanaal zijn door het Belgische leger
groote manoeuvres gehouden. De chef van den Generalen Staf bü ge-
camufleerd anti-tank-geschut
„Duitschland laat zich
niet omsingelen”
men
bet
„Om de atmosfeer van kalmte te
scheppen, die voor het land
onontbeerlijk is”
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
Zaterdagavond:
Reacties
Hitler.
angifte
tnamen
en uit
anvra-
teente-
chen
ollek
ge
neer
vele
De voorzitter van het Centraal Stembureau
heeft in de vacature, ontstaan door het over
lijden van het lid der Tweede Kamer, den heer
W. Drop, benoemd verklaard dr. H. Brugmans
te Amsterdam.
Zon op 5.33 onder 18.35. Licht op 19.45.
Haan op 18.46 onder 4J5. V.M. 4 April.
dezer
:n het t
Nereus wint de
vóór Laga.
dat de
*n het
n leer-
waar-
andels-
mleten.
op de
'an zes
m zjjn
s de
wijk,
rna-
heer
zats
roe-
Ujke
40
de
mi-
oor-
gasi,
our-
a de
h*C
JEN
TER
ioor
d.
-gr
uist
Bib
sen.
MO
tiling
Oor-
Dag".
acht.
Hil-
tele-
van
[oede
lal-
ieken
leum
r J. a
verlof
drank
ilaatse,
lebruik
ezig
arts
uw-
de
ter-
hot
ren
van
5*
en
3e
er*
ren
tan
stt*
erd
L
jke
Ui
ige
•h-
aet
del
lg«
J*'
N
Te Madrid wordt een
Besteiro voorbereid.
Wie zich reeds bereid verklaart, om voor
deze groote mogendheden de kastanjes uit
het vuur te halen, moet erop bedacht zijn,
dat hü zich daarbij de vingers verbrandt.
De Heilige Vader heeft Zaterdag in plechtige
audiëntie ontvangen den nieuwen gezant van
Brazilië, dr. H. Pompeu Pinto Accioly en gevol
machtigd gezant van Brazilië, die aan Z. H. den
Paus zijn geloofsbrieven heeft overhandigd.
Hedenmorgen werden namens de Zusters
Camaldolezen van Sinte Prtsca en namens de
familie Bresca van San Remo overeenkomstig
de traditie aan den Heiligen Vader twee artis
tiek bewerkte palmtakken aangeboden.
Japansch-Russiach visschery verdrag
derteekend.
De „Osservatore Romano” van Zaterdagavond
herdenkt het feit, dat vnor veertig jaren Z. H.
Paus Pius XII in de Santa Maria Maggiore lot
priester werd gewijd.
Het blad herinnert er daarbij o.a. aan, dat de
Hedenmorgen bracht de ..Messagero" het
bericht, dat de prefect van de H. Congre
gatie de Propaganda Fide, Kardinaal Fu-
masoni Biondi in Mei van dit jaar naar
Nederland zal komen ter gelegenheid van de
inwijding van het grafmonument, dat in het
Redemptoristenklooster te Wittem thans
wordt opgericht voor Zijn grooten voor
ganger als prefect der Propaganda Fide, den
Nederlander Willem. Kardinaal van Rossum.
Kardinaal Fumasoni Biondi zou dan deze
plechtigheid persoonlijk leiden.
Head-of-the-river race
Heilige Vader als legaat van Paus Pius XI tot
duizenden en duizenden priesters over de ver
hevenheid van het priesterschap heeft gespro
ken.
Eenmaal sprak Hij als volgt:
„Er is niemand onder ons, die zich niet met
ontroering het uur herinnert, waarin de handen
van den bisschop ons op t hoofd werden gelegd en
deze ons door de hemelsche macht van den Hei
ligen Geest tot priester» van Christus
maakte, ons bekleedend met een waardigheid,
de engelen evenarend, waardoor wij met ons
mede dragen het hoogste onderpand van de God
delijke vriendschap.”
De „Osservatore" eindigt het artikel met te
verzekeren, dat de hoop van allen gevestigd is
op het priesterlijk hart van Paus Pius XII en
dat de Paus aan het altaar van God smeekt om
het groote geschenk van den vrede.
Havas meldt uit Marseille, dat.het Fransche
schip „Winnipeg", hetwelk zich op den Atlan-
tischen Oceaan bevindt, door middel van de
radio heeft medegedeeld, dat het bulten de ter
ritoriale Spaansche wateren is aangehouden door
het Spaansche oorlogsschip „Vulcano". Het schip
zet de reis naar Bordeaux voort.
en commentaren op de rede van
f MOSKOU, 3 April (Reuter). Zondag Is
een Sov jet-Russisch-Japanache visscherü-
overeenkomst onderteekend, welke een jaar
geldig zal zijn.
aanvankelijk opklarend. later weer toe
nemende bewolking met kana op regen,
iets kouder dan gisteren, matige tot
krachtige wind uit Zuidelijke richtingen.
en DWS deelen.
WARSCHAU, 3 ArU. Zondagmiddag
tegen haf twee is de Poolsche minister
van Buitenlandsche Zaken, kolonel Beek,
uit Warschau via Berlijn naar Londen ver
trokken. HU wordt vergezeld door Joseph
Potocki. directeur der afdeeling West-Polen
van zUn ministerie, en van twee secretaris
sen.
De oud-president vpn Polen, Padrewskl, heeft
te Los Angelos verklaard, overtuigd te zijn, dat
de Polen hun vrijheid niet zonder feilen strijd
zullen prijs geven.
Indien noodlg zullen de Polen zich op het
slagveld verdedigen, doch Paderewski hoopt,
dat de Europeesche staatslieden niet zullen ver
geten. dat een andere wijze van het regelen van
geschillen bestaat.
Maar wanneer zjj van het tegenwoordige
Duitschland verwachten, dat het trawanten
staten, welker eenige taak is tegen Duitschland
in het spel gebracht te worden, geduldig laai
rijpen tot den dag. waarop dit netwerk dicht
getrokken moet worden, dan verwisselt
het tegenwoordige Duitschland met
Duitschland van den vorlgen oorlog.
Hitler's rede te Wilhelmshaven bracht
weinig sensationeele aankondigingen
De verkiezingsuitslagen in België; aan
zienlijke winst voor de katholieken
De krijgsgevangenen mochten niet terugkee-
ren, de Duitsche koloniën zijn geroofd, de be-
littingen van Duitschland in het buitenland in
beslag genomen, de Duitsche handelsschepen
weggelokt, voor een deel afgeperst. Daarbij
kwam een flnancieele uitplundering, zooals de
wereld nog niet had gezien. De Volkenbond zelf
1» niet geworden tot een instrument van een
rechtvaardige politiek van overeenstemming,
maar tot den garant voor het gemeenste dic
taat, dat menschen ooit, uitgedacht hebben. De
algemeene verblinding heeft verschrikkelijke vor
men aangenomen. De ontwapening, die Dul'sch-
land geheel alleen ten uit voer heeft gelegd, Is
door de anderen niet in achr genomen, inte
gendeel, zij hebben verder bewapend. Men heeft
een groot volk door woordbreuk zjjn recht ont
nomen en zjjn bestaan practisch onmogelijk ge
maakt Zoolang het Dictaat van Versailles op
tiet Duitsche volk drukte, was het In feite ge
doemd om ten gronde te gaan.
De Ftihrer sprak vervolgens over den weder-
opbouw van Duitschland sedert 30 Januari 1933.
waarna hij o.m. zeide:
„Het Duitsche volk is door de Voorzienigheid
niet geschapen om een wet, die Engelschen of
Franschen past, gehoorzaam op te volgen, maar
°*n zijn levensrecht te vertegenwoordigen. Wü
•Un niet meer afhankelijk van de genade of
ongenade der andere staten of van hun staats-
DKNST-AAN8IEDINGEN. Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper
rubriek 10 cl per regel.
nieuwe Kamer van- Afgevaardigden zal
bestaan uit: 73 katholieken (winst 10 zetels),
6ë socia listen (verlies 4 zetels), 33 liberalen
winst 10 zetels), 17 vlaamsch-natlonalen (winst
1 zetel), 9 communisten (onveranderd), rexis
ten 4 (verlies 17), 2 portijloozen.
De nieuwe Senaat zal als volgt zijn samen
gesteld:
38 katholieken (winst 4), 35 socialisten (ver
lies 4): 16 liberalen (winst 5): 8 vlaamach-na-
bonalen (winst 3). 3 communisten (verlies 1),
1 rexist (verlies 7).
heeft hü alles ontnomen. Het is nu slechts de
vraag met welke middelen de deugdzame naties
zish dit vierde gedeelte der wereld verworven
hebben. En dan moet ik zeggen, dat zjjn geen
deugdzame methoden geweest
De Poolsche ambassadeur te Berlijn, Laps-
ki, had zich te Frankfort a. d. Oder bij Beek
aangesloten.
Uit den aard der zaak hechten Poolsche
kringen groot belang aan-deze reis van den
minister van Buitenlandsche Zaken. Vol
gens diplomatieke kringen te Warschau zal
de reis van Beek naar Londen een wellicht
beslissende fase vormen in de internationale
gebeurtenissen.
Hoewel het bezoek reeds voor de jongste cri
sis van Tsjecho-Slowaküe werd onder oogen
gezien, zal de Britsche verklaring van Vrijdag
een nieuw uitgangspunt der besprekingen vor->
men.
De beslissing over de hulpverleening door
Londen en Parijs hangt tot nu toe van War
schau af en bü de eerste besprekingen zal aan
de orde komen, welke waarborgen Polen van
zün züde zal geven. Ook zullen de Poolsch-
Russlsche. de Poolsch-Roemeensche, de Poolsch-
Litausche betrekkingen en op occonomlsch ge
bied de kwestie der grondstoffen, der emigratie
en der Engelsche credieten aan Polen aan de
orde komen.
alkmaar
en, dat
acantle
n vo»
»n be
ter ge.-
«n het
n, voor
eft on-
Overeenkomstig het visscherüverdrag zullen
de Japanneezen deelnemen aan de inschrij
ving voor vischconcessies op 4 April te Wladl-
wostok
Bij de overeenkomst zun aan de Japansche
visschers 27 concessies ontnomen en zün de
kosten voor de overigen met 10 pet. verhoogd,
een extira-uitgave van 300000 yen voor de Ja-
panneezen.
De Japansche visschers behouden 359 con
cessies. waarvan 254 voor den tüd van vüf jaar
waren verleend. In Sovjct-Ruisische kringen
is men zeer tevreden over de overeenkomst,
aangezien de Japanners hiermede hebben toe
gegeven. dat de Sovjets het recht hebben con
cessies in te trekken en omdat men is terugge
keerd tot het systeem van inschrijvingen,
waartegen men zich van Japansche züde
heeft verzet.
Nadat in het raadhuis van Wilhelmshaven aan
Hitler de eereburgerbrief a^s overhanc d be
gaf de rükskanselier zich naar het raadhuis
plein, waar hü na een korte toespraak van den
gouwleider en rüksstadhouder Röver het woord
nam voor het uitspreken van zün redevoering.
Hitler gaf in den aanvang van zün rede een ^oen
overzicht over de gebeurtenissen in Duitsch
land en de wereld sedert het sluiten van den
vrede. Hü herinnerde er aan, dat honderddui
zenden in den oorlog gevallen zün, niet door
vijandelijke wapenen, maar aoor de honger-
blokkade, die nog maanden lang is voortgezet
om het Duitsche volk nog meer te kunnen
afpersen.
Ferraz wereldkampioen biljarten libre.
Kaera wint de Ronde van Vlaanderen.
BRUSSEL, 2 April. (Belga) Doctor Mar
tens deelt ons heden. 2 April, om 13 uur
mede, dat hü vanmorgen aan koning Leopold
ontslag gevraagd heeft als lid van de Ko
ninklijke Vlaamsche Academie voor Ge
neeskunde van België.
Het 40-jarig priesterfeest
van den H. Vader
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 et- p
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct p. »-
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl] abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Admlnletratle verstrekt
Wat de verplichtingen van Polen tegenover
Groot-Brlttannië aangaat, wüst de Poolsche re-
geerihgspers erop, dat Warschau meer dan ooit
besloten is de onafhankelükheid van zün poli
tiek niet te vervreemden. Zü herinnert er aan,
dat Polen drie weken geleden geweigerd heeft
in te gaan op het Britsche voorstel van een
gemeenschappelijke verklaring met Rusland te
gen een aanvallenden staat. Volgens de Kurjer
Poranny beoogt de verklaring van Chamberlain
niet een ideologisch blok te vormen om Duitsch
land In te sluiten en is zü niet in strüd met
de nonagressiepacten van Polen met
land en Polen met Sovjet-Rusland.
Hü heeft deze aanvraag gestuurd Voordat de
uitslag van de verkiezingen bekend is. om te
voorkomen dat aan deze daad een andere ver
klaring zou kunnen gegeven worden dan zün
wensch mede te werken om de atmospheer van
kalmte te helpen scheppen, die voqr 's lands be
leid in de huidige omstandigheden onontbeerlük
is. Zoolang .zün benoeming, waaraan hü alleen
een wetenschappelüke beteekenis heeft toege
kend. een onderwerp van partütwist was, kon
hü geen verantwoordelükheid nemen. Met de
verkiezing zün deze redenen vervallen. 1
Hü betreurt intusschen diep, dat een maat
regel. die als een daad van bevrediging was be
doeld, In .een zoo verschillenden geest werd be
grepen.
MADRID. 3 April. (Havas) Julian Besteiro,
de president van den Republlkeinschen Ver-
dedlglngsraad. is te Madrid gearresteerd,
evenals Sanches Guerra, oud-secretaris van
het bureau van den president der republiek.
Zooals men weet heeft Besteiro geweigerd ta
vluchten, wat de meeste andere
autoriteiten wel hebben gedaan.
BRUSSEL, 3 April. De verkiezingen voor
het Belgische parlement hebben een groot
te overwinning meegebraebt voor de ka
tholieken. die de sterkste portü in het par
lement sullen vormen met een winst van
tieh zetels. De Rexisten leden een
gevoelige nederlaag. De liberalen sün niet
tien zetels vooruitgegaan.
De socialisten daarentegen zün zeer sterk
achteruitgegaan. Zü verloren zes zetels.
en neemt U het middagmaal tusschen 12
en 2 uur, ook dan Is een oude Rynbende
vooraf ’n dagelüks terugkeerende tractatle
Per Liierkruik f 3.75
Kolonel Beek wordt heden
verwacht.
Het rechtsche radiostation in
Spanje ,,Radio-Nacional" heeft
Zaterdag het laatste communiqué
van het groote hoofdkwartier
verspreid, waarin gezegd wordt:
•Na het roode leger te hebben ge
vangen genomen en ontwapend,
hebben de nationale troepen hun
laatste militaire doel bereikt. De
oorlog is geëindigd.
2
2
flUIUIHMIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinUIIIII^
Men hield het toen nog voor
met de deugd, dat men heeie koloniën heeft
veroverd, eenvoudig, omdat men de macht had
- (de macht
kwamen trachtte ik ieder probleem door be
sprekingen op te lossen en ik heb bü ieder pro
bleem aanbiedingen gedaan en zü zün afge
wezen. Er is In het geheel geen twüfel aan,
dat leder volk belangen heeft, die heilig zün.
omdat zü Identiek zün met zün leven en zün
levensweg.
Besteiro is aanvankelük vastgehouden op het
Ministerie van Financiën en later overgebracht
naar een gevangenis. De autoriteiten hebben
speciale attenties voor Besteiro. Zoo krügt hü
het speciale voedsel, dat voor zün wankele ge
zondheid noodlg is, doch tegehjkertüd wordt een
proces tegen den republlkeinschen leider voor
bereid. Aanvankelük lag het in de bedoeling,
dat hü voor den krügsraad zou moeten ver
schenen. doch men Is tot een andere procedure
overgegaan, omdat de zaak met büzondere ob
jectiviteit bestudeerd moet worden en de in
structie geruimen tüd zal duren. "Er is een spe
ciale rechter benoemd: Kasabater. De Instructie
zal betrekking hebben op de verantwoordelük
heid van Besteiro bü de organisatie van de revo-
lutionnaire stakingen van 1917 en de oprichting
van de Spaansche socialistische beweging, op de
handelwüze van Besteiro sedert 1931 tot -lult
1936, op den aard en het doel der besprekingën,
die Besteiro met Engelsche politici heeft gehad,
toen hü de Spaansche repubhkeinsche regeering
bü de kroning van koning George vertegenwoor
digde, en op de rol, die hü heeft gespeeld ge
durende den burgeroorlog en in het büzonder in
de gebeurtenissen te Madrid van den laatsten
tüd.
De laatste dagen heeft de militaire politie van
Madrid ongeveer 2000 personen gearresteerd, die
zich in verschillende stadsdeelen schuil hielden.
Wy zouden waarschünlük voor altüd hebben
kunnen wachten. Wanneer de wereld thans
dat men de volkeren moet Indeelen in
deugdzame naties en In naties, die niet deugd-
zün, en tot deze deugdzame naties behoo-
In de eerste plaats de Engelschen en de
^Knschen en tot de niet deugdzame behooren
d* Duitschers en de Italianen, dan kunnen wü
•lechts zeggen: De beoordeeling of een volk
d*ugdzaam is of niet, kan een sterveling nau-
Felüks uitspreken', dat moet men aan O:.zen
Lieven Heer overlaten. Misschien zal nu een
®riUch staatsman tegen mü ziggen: God heeft
®et oordeel reeds uitgesproken, want hü heeft
0«n deugdzamen naties een vierde deel der
bereid geschonken en den niet deugdzamen
Zaterdag werd voor de 91ste maal de
bootrace gehouden tusschen de achten van
Oxford en Cambridge,, op het bekende tra
ject tusschen Mortlake en Putney. Cam
bridge won van Oxford met vier lengten
Ajax wint zijn eersten kampioenswedstrijd
van Achilles; Eindhoven
Driehonderd jaar lang heeft Engeland
ondeugdzaam gehandeld en thans op zün
ouden dag spreekt het over deugd.
Nog twintig jaar geleden was de kwestie
der deugd voor de Britsche staatslieden
niet volkomen opgehelderd. in zooverre zü
naar willekeur omgingen met l vreemden
eigendom.
Wanneer thans een Engelsch staats
man meent, dat men alle problemen
moet bespreken, dat men ze door
vrijmoedige besprekingen en onder
handelingen moet oplossen wwt
«iat kan men toch dan zou ik de
zen staatsman slechts willen zeggen:
daarvoor was vóór onzen tijd vijftien
jaar lang gelegenheid. Wij zijn tot de
overtuiging gekomen, dat wü noch
in de binnenlandsche, noch in de bui
tenlandsche politiek van ons volk ook
maar het geringste zouden hebben
bereikt, wsmneer wü nog vijftien
jaren gewacht hadden tot deze bela-
chelyke instelling van Genève er toe
zou zün gekomen om door rede
voeringen de problemen op te lossen.
WASHINGTON. 1 April. (Reuter). Da
Vereenigde Staten hebben bestoten de
regeering-Francs de jure te erkennen.
Hedenochtend zou Beek te Oostende aan
boord gaan, hü wordt te half vüf in den mid
dag te Londen verwacht.
Toen de Noord-Express. waarmee kolopel
Beek de reis maakte, te Berlün stopte, werd de
Poolsche minister aldaar begroet door den
Duitschen adjunct-chef van het protocol, von
Halém, en het personeel van de Poolsche am
bassade.
ROME. 3 Aril (Havasj. De H. Vader heeft
Zondag ex-Koning Alfonso XIII van Spanje in
particuliere audiëntie ontvangen. Vervolgens
bracht Alfonso een bezoek aan den Kardlnaal-
staatssecretaris. In Vatlcaansche kringen deelt
men mede, dat Alfonso door den Paus ontvan
gen werd .jnet de eerbewijzen, die zün rang
verschuldigd zün.”
