dagbrieven eener moeder
den dag
aan
Vraagstukken
het platteland
van
Hoitika
De luchtroovers
van
I
F 250
F 750.
ALLE ABONNÉ’S
R.K.STAATSPART'J
r
JROÜW
•‘-KERK
iSTAAT
woddtLIDder
Kerenski-intermezzo
PROBLEMEN MET EEN
EIGEN KARAKTER
Vader, krijg ik een
cent
cheepsrecht
VRIJDAÖ 7 APRIL 1939
L
L
Briemai
k
k
k
Zonder licht
gereden I
i i
rw?
de straat heen en
XIV.
EEN MOEDER
14
het
gewoon niet tegen te vechten.
4oor Rtrcy King
netschap kwam
J*an beteekent in t Fransch; Jan. in T
lonle Carlo meege-
eMak.
-1
ar
“’••lach; Johanna
op
Alice
de neiging van den
1, zich wat den gang
Gallclë
fenslef
I*
•el,
offefyje. iets over te hebben
hun
Even later zat een reuzen dikkerd op 'den neus van Piet en
hü sloeg hem tot moes! Hup.... daar kropen er eert paar in
den hals van de vliegeniers.... Het werd lastig, hoor! Er viel
Ze zouden werkelijk moeten
probeeren ergens te landen.... Na eenig rondzoeken waagden
zer het er op en toen werd het een slaan met takken en met
bladeren van wat-ben-je-me, om de beesten van het toestel
al te kragen.
De Jongens vonden het natuurlijk een dol-leuk spelletje, dat
slaan met de bebladerde takken en ze sprongen rond of ze zelf
sprinkhanen waren geworden. Pats, daar had Piet een slag van
zijn vriend te pakken. Het negertje lachte en zijn tanden
glinsterden in zijn donkere snuitje. Dat kunstje kende Plet °ok
en het werd een formeel gevecht tusschen de Jongens, terwijl
de bladeren in het rond vlogen.
tijd genoeg om drie dagen te gaan zift
dan heb ik meteen zes pop verdiend.”
We lachten om z’n uitval en dachten daarna
niet meer aan de zaak
Maar op zekeren dag kwam er een kaart,
waarop te lezen stond dat hij binnen zóóveel
tjjd moest betalen of drie dagen moest brom
men Omdat die kaart gestuurd was. kwam er
nog een gulden bü Even schrok Barend er
van op en zet dat hij de volgende week zou be
talen. Er kwam echter niets van Er werd In
die dagen, zocnls Ik zej goed verdiend, maar
goed verteerd ook Zaterdags kreeg je Je geld
en Zondagsavonds was je platzak
Hier zweeg de verteller even, om een teug uit
z’n glas bier te nemen
„Ik weet niet, mijnheer, of u 't weet." ver
volgde hü. „maar als Je een bekeuring niet kunt
tw
ln<
W nu
•p <fit blad zt)n ingevolge <te veraekeringavoorwaarden tegen |Tt e?|*n Jewenalange geheele ongeschiktheid tot werton door p 7^x0 <"*mU
omgevallen verzekerd voor een der volgende ultkeeringen OUa~ verlies van belde armen, beide beenen (X beide JtiglO F ff Ovle“ doodetUksn afloop
AANGIFTE MOET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
houden Zij rukte zich los Hij bood aan. haar
ruime jaargeld te verdubbelen, als hjj althans
't kind bl) zich mocht houden Allee bleef on
vermurwbaar. HU had niet 't minste recht op
Roberta, wierp zü Item voor de voeten. 1 Kind
zou van nu af hAAr naam dragen, niet langer
den zUne. Woodford Chrichton had al dien
tüd als een spin in zijn web geweten, loerend,
loerend HU speelde den onbaatzuchUgen
bloedverwant en vriend, bood Allee, zoo jpng
zU wilde, onderdak aan. haar en 't kind. Zij
accepteerde
Wanneer een kind een cent gegeven wordt „om
tets te koopen." of het om den cent vraagt, min
der om ‘t muntstuk, dan wel omdat het iets op
t oog heeft, dat erpiee gekocht kan worden,
kunnen wü de mogelUkheld. dat het kind t ge-
wenschte niet koopt, maar den cent spaart, ge-
voeglUk uitschakelen 1 Zou hem een té groote
zelfoverwinning kosten Wordt hem echter op
een vasten dag een tevoren bepaald aantal cen
ten in handen gegeven, waarvan hü weet dat hü
een gedeelte sparen moét, dan komt hü er spoe
diger toe. ook de rest te sparen Vooral wanneer
een bUzonder bezit op zUn verlanglijstje staat
en bU welk kind is zulks niet het geval? en
de moeder hem uitlegt, dat deze aankoop snel
ler verwezeniukt wordt, als hu ook „zün” deel
van het zakgeld spaart NatuurlUk varieert het
succes bü verschillende temperamenten: Keesje
spaart alles, tot het laatste halfje, zoodat ik hem
soms dwingen moet iets van zUn geld voor zich
zelf uit te geven. Juun hangt zoon beetje tus-
echenbeide; sparen vindt hU leuk, omdat hU dan
straks iets groots ervoor koopen kan. maar een
kleinigheidje koopen lukt hem ook heel gezel
lig. t Einde is. dat hU meestal zün eerste helft
aan famlUetractaties besteedt en de tweede helft
spaart Mun derde zoon neemt het heden ge-
makkelUk en laat de toekomst voor zichzelf zor
gen; aan zUn tweede helft raakt hU njet. maar
de kans, dat iets van zün eerste helft gespaard
wordt, is gelijk nul. Toch leer ik hem sparen,
juist door middel van het zakgeld, ondanks het
gemak, waarmee hU zjjn centjes uitgeeft Zeg ik
dit keurig gereserveerd of niet?
jn, de andere helft verdwUnt in
waarvan de inhoud ook volgens hun
besteed, alleen i moet ik daarin
rdrfr Vraag me niet, welke goede
mA gedachten, reeds uit hun spaar-
frn zün. „zelfs een groot nieuw huis
- tWi.S*at P®!» ult Indlë thuis
komt, verwachten zU ermee te kunnen bekos
tigen.
Van groot
van centen
houd er trouwens stipt de hand aan. dat al-
«i Zondags hun portemonnaietje gevuld wordt,
lutheid, pijn of onwil cureeren met een
it. ik ken het nlet.*Jalouzie ten opzichte
n schoolkennisjes bestaat niet; het bezit van
je, drie of vjjf centen maakt op hen geen
i»uk; zj) hebben of oqtvangen immers zelf
x? Oneerlijkheid bij kleine kinderen veel
meer voorkomend, dan menige moeder vermoedt
Het maandblad van de R. K. Staatspartij
geeft, naar aanleiding van het praeadvies van
net Partijbestuur om over te gaan tot instelling
van een studiecommissie, een overzicht van de
specifieke problemen van het platteland.
De resultaten van de agrarische economie
zjjn geen wiskundige rekensommen van zoo
veel KG. grondstoffen plus zooveel arbeidskracht
is zooveel KG. producten. Eenarzüds wordjjp
zij zeer sterk beïnvloed door de natuur (aard
van bodem en weersgesteldheid), anderzijds
door wereldmarktprijzen en sedert enkele Jaren
ook door regeerlngsmaatregelen. Ongetwijfeld
heeft toepassing van de resultaten van weten
schappelijk onderzoek nieuwe en groote moge
lijkheden geschapen. In haar steun aan de
kleine boeren heeft de regeerlng dit element In
haar voorlichtingsdienst gelukkig Ingeschakeld
Het aantal zelfstandigen is in vele streken
verhoudingsgewijze veel grooter dan in andere
economische groepen. Sociaal een voordeel,
maar dan moet men hun het leven mogeljjk
maken en zal gewaakt moeten worden tegen
kunstmatige ontvolking Bestaat hiervoor ge
vaar? Zou het zoo wonderlijk zijn, dat In een
Ujd van mechanisatie en rationalisatie men
trachtte onbelegbaar kapitaal te investeeren in
voor mechanische bewerking gesgjilkt gemaak
te polders? Een openlucbtlandbouwlndustrie
met enkele bedrijfsleiders, enkele employés en
arbeiders, een NV. met mogeljjk eenige winst,
land zonder volk en een land met werkloozen.
Ook het sober lot van tienduizenden land
en tuinbouwarbelders is aan dit vraagstuk on
verbrekelijk verbonden, moet in zjjn geheelen
omvang in het onderzoek worden betrokken.
Kan het platteland zjjn gelukkig nog vrij
groot geboorte-overschot nog in eigen werkge-
legenheicf opvangen? Verruiming van werkge
legenheid door ontginning, intensiveering van
cultures en vestiging van voor het platteland
geëigende industrieën is ongetwijfeld mogeljjk.
Toch kan o.l. de vraag van al of niet noodza-
noodig is. dan ben ik er van overtuigd. WU ge-
iooven u.“
Het vertrek van den Tsaar en zijn gezin vond
des nachts plaats. Kerenski droomde niet, dat
hU zelf ook «ra zou moeten vertrekken.
Tobolsk was slechte een étappe op den weg
naar den dood. Maar daar had Kerenski geen
schuld aan. De keizerlUke familie, zegt Ke
renski. had trouwens tjjd genoeg gehad, om
naar het buitenland te gaan, maar Engeland
(lees: David Lloyd George, toen Brltsch prime
minister) was niet bereid, tijdens den oorlog
den verwanten van zUn Koninklijk huis gast
vrijheid te verleënen
Merkwaardig is altijd
socialist Kerenski gewe<A.
der dingen betreft tegenover de Russische mo
narchisten en legitimisten méér en vaker te
rechtvaardigen dan tegenover andere groepen.
Kerenski wijdt de vernietiging zijner regee-
ring en het dan volgende bloedbad geheel aan
de bolsjewisten.
De zegepraal van Lenin was voor Kerenski
een verrassing, precies als tevoren de ineen
storting van het absolutisme.
En zoo kwam, vóór hij het goed en wel be
greep, plotseling de dag. dat hU. die de verte
genwoordigers van het oude régime, den ketaer
en de ministers had helpen vluchten, zelf op
dc vlucht moest, om aan den dreigenden dood
te ontsnappen. ZUn vlucht gelukte op het
laatste moment, slechte daardoor. wUl «Un hem
trouw gebleven chauffeur plaats wist te nemen
aan het stuur van den bolsjewistischen auto,
welke hem achtervolgde en een panne fingeer
de. Kerenski is vrUwel der vergetelheid verval
len. ZUn figuur leeft voort in de historie van
Maart 1917, toen de ondergang van het Tsaris
me zich voltrok.
„Die hebben 't op my gemunt," dacht hij-
Maar volstrekt niet bang uitgevallen, ging hü
gewoon met een effen gezicht de straat op.
De twee .stillen” kwamen op hem af.
„Bent u Barend Roever?” vroeg er een.
„Neen, dat ben ik niet," zei Barend; „die ligt
ivsvsvvvvvvvi a iiiiwimHimmMMM
wordt voorkomen, omdat elke aanleiding of
•-aak daartoe uit den weg wordt geruimd
een zeer voornaam .feit. zü leeren het
kennen van een eigen geschenk, een eigen
z zzzz t„ i voor een ander. Van
akgeld mogen zü'de helft,naar vrUe keuze
l^n. de andere helft verdwUnt in hun
spaarpot.
wensch v
gekend wor
gaven, in hl
pot ontsproi
tegen den I
gestaan had. dat 't huwelük in
voltrokken zou worden Allee
HU, be
en spoorwegen en was in het groote hoofdkwar
tier afgesneden van heel het land Komilof en
zijn helpers werden gearresteerd, maar de ge
volgen van hun „Putsch" bleven niet uit. „Ge
neraal Kornilof". schreef Lenln uit zUn schuil
plaats in Finland aan het Centrale executief-
comlté der bolsjewistische partU. ..heeft voor
ons geheel onverwachte perspectieven geopend
WU moeten* dadelijk handelen." En Lenln en
zUn vrienden handelden ook, terwUl de laatste
Romanof fatalistisch alles met zich liet ge
schieden.
Kerenski gaat naat Sarkoje Zelo en heeft al
daar zijn eerste onderhoud met den Tsaar.
Prins Benkerdort kondigt hem plechtig aan en
opent de deur:
„Een blik op den tsaar en zjjn omgeving
De geheele familie schaarde zich in hoogste
verwarring dicht bü elkaar om een klein ta
feltje. dat in de vensternls van een zUkamertjc
stond Een schrale man in uniform maakte zich
los uit de groep en trad aarzelend en met een
schuwen glimlach op mij toe Het was de kei
zer. Op den drempel van de kamer, waar tk
hem wachtte, bleef hU staan, als wist hü niet,
wat hU nu elgenlUk doen moest. Moest hu mU
de hand geven of moest hü mijn groet afwach
ten? Ik bemerkte zUn verwarring en de ang
stige besluiteloosheid en verlegenheid van zijn
gezin, dat zich plotseling alléén zag met een
verschrikkelUken revolutionnair. Ik ging snel
op Nicolaas toe. strekte mUn hand hem vrién
delijk toe en zeide kort: „Kerenski". zooals ik
mj) gewoonluk pleeg voor te stellen. HU schud
de mU krachtig de hand, glimlachte. blükbaar
bemoedigd, en leidde mU direct naar de zUnen.
ZUn zoon en zUn dochters keken mü met star
re oogen en nieuwsgierig aan Alexander Feo-
rlorowna. stuf, trotsch en hoogmoedig als al
tijd. bood haar hand slechte aarzelend, alsof zij
aan een ongewenschten dwang moest toegeven.
WUl ik voor mU ook geen bUzonder verlangen
had. haar de hand te drukken, raakten onze
handen elkander nauwelUks. Deze kleinigheid
was typisch voor het karakter en het onder
scheid van gemoed tusschen den ex-keizer en
zUn gemalin Ik voelde direct, dat Alexander
Feodorowna. hoewel nu gebroken en angstig,
een verstandige vrouw was met een sterken
vil. In die paar seconden begreep Ik. zag ik in
den psychischen achtergrond van het treur
spel, dat sedert zoo vele jaren achter de mu
ren van het paleis aan den gang was ge
weest
En dan vond op een dag het laatste onder
houd plaats, toen Kerenski het noodzakelijk
achtte, de Tsarenfamilie te Tobolsk in grootere
veiligheid te brengen: „Toen de dag voor het
vertrek was vaatgesteld. legde ik den Tsaar de
situatie uit en zeide hem. dat hU met de voor
bereidingen voor de reis moest beginnen. Het
doel der reis deelde ik hem niet mede, gaf hem
echter den raad, zooveel mogelUk warme klee-
ren mede te nemen. De Tsaar luisterde met
aandacht en toen ik hem zeide. dat hU niets
had te vreezen, dat alles gebeurde in het be
lang van zUn gezin, zag hij mfy open in het
gezicht en antwoordde: „Ik maak mU niet bang
WU gelooven u Wanneer u «egt. dat dit alles
geslmo-Anno-gedachte over eigen bezit te ver- MMW
wezenlijken, dan dat der volkshuisvesting ten A Er fl A
En de z
Verkeer, pers, radio hebben platteland en w
stad meer met elkanders leven in aanraking
gebracht, mogeltjk grenzen en tegen.,tellingen
verflauwd. Dat contact met het stadsleven
heeft ongetwUfeld ook de plattelanders In aan
raking gebracht met levensbehoeften die het
levenspeil weliswaar verhoogen. doch als rede-
lUk worden erkend. Wanneer zU passen in het
leven ten plattelande, waarom zouden zij dan
daardoor niet redelijk zijn?
Cmgetwljfeld zUn de mengghen ten plattelande
ook meer dan vroeger In aanraking gekomen
met dat deel van het stadsleven, ook wel cul
tuur genoemd, zonder dat het er iets mee te
maken heeft dat de menschelljke Ijdelheid
streelt, doch de menschelUke waardigheid neer
haalt. Hiertegenover zal eigen cultuur geënt
moeten worden op den eenvoud van de eigen
beschaving. Gemakkelijker, omdat de eenheid
van allen niet teloor gaat in de veelheid van
allen. Hier ligt ongetwUfeld een groote samen
werkende taak van sociale en cultureele orga
nisaties.
Zou hier de overheid door decentralisatie van
overheidsorganen met intellectueele leiding het
in de laatste jaren op dit gebied zoo verarmde
inderdaad „ontluisterd#” platteland niet kun
nen steunen?
Zou hier, waar elke gemeenschap meer één
heid is In onderlinge verhouding, door samen
werking tusfcchen de standsorganisaties niet
meer te bereiken zUn?
Elk menschelUk vraagstuk, ook dat van het
platteland en elk onderdeel, is in zUn diepste
wezen een godsdienstig-zedelUk vraagstuk.
WU die aan de oplossing dier problemen heb
ben mee te werken, hebben ook te bedenken,
dat schuldige nalatigheid het diep geloof en
den vromen godsdienstzin van onze plattelands
bevolking zou kunnen schaden. Sommige der
vraagstukken eischen voorziening op korten
termün. Voor andere zal de oplossing veel
voorbereiding en tUd vragen.
den tuin had geleid. Woodford Chrichton wist
hem te overreden, daarvan af te zien, en hield
hem voor, dat hjj er in geen geval zijn eigen
lel mee schoon kreeg, want bigamie was biga
mie. Op Chrichton» voorstel werd advocaat
Oakton in den arm genomendeze adviseerde
Beveridge. de zaak op haar beloop te laten
't Was in de gegeven omstandigheden de ver
standigste weg
Woodford Chrichton. een man zonder ge
nadé begon nu zUn gewetenloos spel. Allee
Falkner ontving een anoniemen brief, waarin
haar niet alleen de gansche toedracht werd
uiteengezet, doch bovendien geïnsinueerd. dat
Sir Malcolm wel degelUk geweten had. geen
vrU man te «Un. toen hU haar trouwde, en er
daarom op
Gretna Green
riep Beveridge ter verantwoording
zwoer, dat hU volkomen te goeder trouw was
geweest en trachtte haar met de stukken te
overtuigen ZU aanvaardde geen documenten,
die vervalscht bleken te «Un Hoe Beveridge
ook pleitte en smeekte hU kon daarmee 't
feit niet ongedaan maken, dat Jean Forbess
nog leefde en zUn tweede huwelijk dus onwet
tig en ongeldig was Allee gevoelde de verne
dering. haar aangedaan, zóó diep, dat «U ver
klaarde. geen uur langer op de Manor te willen
blijven ZU voegde de daad bU 't woord en nam
Roberta mee 1 OverdrUf niet, Mr Culling
wood 'k heb dien man met dat hart van
steen op de knieën zien liggen. da tranen
stroomden hem over t gezicht, toen hU Allee
bU den zoom van haar Japon trachtte terug te
niets bijzonders Loopt u maar door
lachte inwendig, groette beleefd en
Vader. krUff vraag, die-tn-ahe
nngen en standen en In alle omgévingen en
onder bUna alle verhoudingen weërklinkt. uit
gesproken door heel jonge en door minder
jeugdige monden, alleen het bedrag wisselt Heel
wel z«l,s Moet aan dit verzoek voldaan wor
den? Ecn tweede vraag, die tal van ouders zich
■tellen
HerhaaldelUk heb ik het denkbeeld verdedigd,
oen kind, vanaf het tUdstlp dat het begrijpt
voor geld iets te kunnen koopen en het 't ver-
oehll kent tusschen een cent en een kwartje,
een vast bedrag als zakgeld toe te kennen. De
tegenwerpingen welke ik te hooren kreeg, zUn
even talrijk als verscheiden „Geen zakgeld voor
oU t verdienen”, verordonneert een hard
werkend vader, zich zün eigen jeugd herinne
rend WJ hebben geen geld noodig." beweert
een moeder, ,zU hebben en krUgen alles wat
noodig is en als zU meer verlangen dar. dat, is
dit uit den booze „Geld maakt slecht.' beweert
nummer drie, doch is niet in staat zUn woorden
met bewüzen te staven. „Geld werkt het snoe
pen in de hand." beweert weer een andere moe
der en weet niet wat zU zeggen moet, als mijn
oog tusschen 1 schaaltje chocolaadjes en 't
trommeltje koekjes heen en weer flitst. „Waar
om een vast zakgeld," is ’t oordeel van oen an
der. .jnUn kinderen krijgen werkelUk sr.oep-
1 center voldoende
De waarheid echter Is, dat het meerendeel der
ouders, zoolang de kinderen jong zUn. het on
derwerp zakgeld nooit ernstig in overweging
neemt. Zoodra verdiend wordt, zoodat het zak
geld een deel van het zelf binnengebrachte uit
maakt. dan pas wordt het denkbeeld „vast be
drag als zakgeld" ter tafel gebracht; tot dit
tijdstip wordt elke cent als snoepcentje be
schouwd, vrijwillig gegeven, zonder vaste af
spraak of verplichting en onder een anderen
titel dan die van „zakgeld". Alsof een kind zich
daarom bekommert. En alsof deze losse gaven
dikwijls niet even regelmatig geschonken wor
den als een afgesproken zakgeld
1 Is waar, een kind heeft, nauwkeurig be
keken. geen geld noodig. Maar, even nauwkeurig
kukend blijkt 't, dat wU dit jaar ook geen
nieuwen hoed noodig hebben Die van verleden
jaar stond ons uitstekend en precies bekeken
kunnen wjj het geld voor andere doeleinden
voorzichtig uitgedrukt, heel nuttig besteden en
van versleten zUn is geen sprake. En toch
koopen wU een nieuwen hoed, hunkeren ernaar,
voelen ons gelukkig, wanneer de koop slaagde
en zouden een gevoel van onvoldaanheid, alweer
heel voorzichtig gezegd, niet hebber, kunnen ont
kennen. wanneer de aankoop beslist ónmogelijk
sou zijn gewent. Waarom? Vraagt U zich zulks
self eens af!
Kinderen nu. verkeeren, zoodra zij andere kin
deren tot speelgenootjes krijgen, of de school
bezoeken, in ongeveer hetzelfde geval Ik zal
niet voor het denkbeeld pleiten, dat alle kinde
ren behandeld worden als de negenjarige
jongen, dien ik ken Als eenig pleegkind, van
een echtpaar op leeftijd, ontvangt hij eiken mor
gen een dubbeltje, eiken middag een stuiver,
terwijl het extrageld dat hU zijn pleegmoeder
avonds en Zondags afbedelt, verre een gulden
per week overschrijdt Dat de jongen uitgroeide
tot het vervelendste, meest eigenwijze, ondank
baarste en lastigste exemplaar, dat onder de
honderden, die ik ken, te vinden is, vindt voor
«en groot deal zijn oorzaak tn dien geldstroom
zijn .succes" onder vriendjes, buurkinderen en
schoolkameraadjes is echter ook voor een groot
gedeelte te wijten aan het feit, dat vele andert
kinderen „nooit iets" hebben Ik zal nooit de
klacht vergeten van een klein meisje, nadat dit
betrapt was. terwijl zij bjj een kruidenier een
handjevol lekkers uit een doos nam, lees volgens
de maatschappelijke terminologie: gapte De
moeder. In heilige verontwaardiging, heeft het
kind soon pak slaag gegeven, dat het leder nu
nóg verwondert, dat de kleine geen nadeelige
gevolgen daarvan ondervonden heeft. Een paar
dagen later snikte het kind aan mijn schouder
haar kinderleed uit: „Eiken morgen vraag ik
den lieven Jezus mu een centje te laten vinden;
dan kan ik ook eens iets koopen!"
Vanaf dat uur besloot Ik, dat mijn kinderen
nooit om het vinden van een centje zouden be
hoeven te bidden Dat de moeder van het meis
je mij voor driekwart getroebleerd versleet, toen
Ik haar adviseerde de misdaad te bestraffen
door het toekennen van een vast zakgeld, be
hoeft geen betoog natuurlijk; het kind werd
nóg strakker dan eerst gehouden: voor drie
maanden verstoken van elke versnapering en
elk koekje welke maatregel tot den allerlaat-
8t*n dag gehandhaafd werd enstraks zal
de moeder zich verwonderen dat haar meisje
huichelachtig, slecht, misschien zelfs wel dief-
achtig is geworden
Meen niet, dat mijn kinderen met dikke por-
temonnaies rondloopen of een kwijnend snoep
winkeltje tot bloei brengen. Elk der kinderen
ontvangt een weekgeld van evenveel centen als
hjj jaren telt De oudste zes dus. de tweede vjjf,
de derde drie, klein Marleentje twee, meer om
dat de andererf ieta ontvangen en Ik haar niet
Buitensluiten wil, alleen de Jongste ontvangt het
^7centje, waarop zjj voor haar eenjarigen
leeftijd recht zou hebben, niet. De voordeelen
?an het vaste zakgeld zjjn groot en talrijk. Het
hatelijke bijvoorbeeld, dat een kiud alleen een
boodschap wil doen voor een cent, bestas*
eenvoudig niet. Vragen om geld komt niet voor,
P
Het stortregende en ik* was ver van huls.
Rondkijkend naar een lijdelijke schuilplaats, zag
ik schuin tegenover me In de straat een klein
buurtcafé, waarin Ik me Ijlings begaf. Aan de
toonbank stonden eenige mannen, die met den
kastelein een druk gesprek voerden over bekeu
ringen en boeten, politie en Justitie.
Tegenover me zat een man. die onrustig op
z’n stoel heen en weer schoof en blijkbaar ver
langde aan ’t gesprek deel te nemen. Toen hem
dit niet gelukte, wendde hjj zich tot mij:
„Ze praten daar over bekeuringen en zoo."
begon hl), „en dan moet ik altijd denken aan
een kennis van me. Janus Walstra, die eens
drie maanden in de gevangenis heeft gezeten,
omdat z’n kameraad zonder lichtbad gereden"
„Nog al een zware straf voor zoo iets," zei ik.
.Ja. 't Is een jaar of acht geleden In t bouw
vak was 't toen nog best Er was werk genoeg
en er werd goed verdiend. Zelf was ik toen nog
niet getrouwd en we waren met ons zessen er
gens In den kost, waar we 't heel goed hadden
Nu was daar ook een metselaar een zekere
Barend, een type van een kerel, waar je altijd
om lachen moest en hU was de man. die zonder
licht gereden had
't Geval zou wel met een sisser afgeloopen
zijn toen de agent hem aanhield; maar Barend,
die nog al driftig was. had een grooten mond
opgezet Hjj moest voorkomea. Maar hij ging
niet, 't Zou hem te duur uitkomen, zei hU. als
hU een ochtend verzuimde H(j,-werd toen bij
verstek veroordeeld zoo noemen ze dat. ge
loof ik tot drie dagen of zes gulden
We gaven hem allemaal, den raad om maar
gauw te betalen, anders zou 't nog erger worden
„Ik denk er niet aan." zei Barend. Jk betaal
geen cent. Als ik zonder werk kom, Js 't nog
tUd genoeg om drie dagen te gaan zitten en
één en t zelfde doel voor oogen: zich te ver-
rIjken ten koste van anderen.
De advocaat zag Inderdaad wat in 't plan;
heel veel zelfs HU trof gauw de noodzakelUkste
voorbereidingen en vertrok toen naar Monte
Carlo. Daarlegitimeerde de gladde vogel zich
aan de betrokken autoriteiten als de rechtskun
dige raadsman van de familie Forbes uit Lon
den, Franschen. die reeds geruimen tUd in
Engeland woonden De heer Emile Forbes, zün
cliënt, speldde Oakton den hoofdcommisaris op
de mouw, bezat een broer, die in jaren niets
van zich had laten hooren. Jean geheeten. ge
boren 28 Juli 1889 te Reims Dit, terloops opge
merkt. is de geboortedatum van Lady Beve-
ridge-Forbess Jean Forbes, aldus advocaat
Oakton, was een hartstochtelük speler; alle
pogingen, door de familie aangewend, om die
noodlottige ondeugd te onderdrukken, waren op
niets ultgeloopen. 't Lük werd aan Oakton ge
toond; volgens zün verklaring was de gelükenis
met zün cliënt Emile Forbes onmiskenbaar HU
verzocht en ontving een foto van 1 slachtoffer,
benevens een voorloopig certificaat van over-
lüden, met vermelding van datum BU zün
vertrek beloofde Oakton den hoofdcommissaris,
dat hU onmiddeliük definitief bericht uit Ixm-
den ontvangen zou Dat bericht moet natuur
lijk nog altüd komen.
Nu kon 't volgend bedrüf beginnen Oakton
had een klerk. Joseph Camsell, een matador in
de kunst van schriftvervalachlng Diens vriend,
Jack Davidson, verstond «ün vak als lithograaf
tot in de puntjes Van 't vogHooplg overlüdens-
oertlficaat, door Oakton uit
bracht, werd een officieel document gemaakt:
de akte van overlUden van Jean Forbess, de
vrouw, die Sir Malcolm Beveridge in den steek
gelaten had. Alles was thans voor elkaar. Joe
Camsell werd naar 't zonnige Zuiden gestuurd;
hU nam zün intrek in 't Splendid, 't hotel,
waar Beveridge’s echtgenoote. sedert zij in
Monte Carlo gekomen was, haar tenten had op
geslagen. Vandaar uit schreef Camsell aan Sir
Malcolm, dat zün vrouw na een kortstondige
ziekte overleden was; hü voegde de vervalschte
overlüdensacte er bü. benevens van Octave
Pasdeloup. 'notaris, 't afschrift van een testa
ment. waarbü Miss Jean Forbess haar bezit
tingen vermaakt had aan 't Hópital de la Sainte
Vierge. Camsell onderteekende zün brief als
Camille Reynaud, directeur van 't Splendid.
Het troepje boeven speculeerde op de om
standigheid, dat Sir Malcolm kort geleden Allee
Falkner had leeren kennen, een nichtje van
Woodford Chrichton's vrouw, uit Durham, en
dat beiden elkaar zóó graag mochten lUden. dat
er. Indien Sir Malcolm vrü was geweest, zeker
een verloving uit gevolgd zou zün.
t Was een brutale gok van Chrichton en zün
vriend Oakton, maar zU gingen van 't stand
punt uit. dat 't geluk met de stoutmoedigen is
Daarbü diende hen de omstandigheid, dat Sir
Malcolm Beveridge geestelük een zwakkeling
was; hü geloofde onvoorwaardelük. wat hü
wenschte. Een ander zou zich met Monte Carlo
in verbinding gesteld en de zaak persoonlijk
onderzocht hebben, voordat hü handelde Sir
Malcolm deed ’t niet HU gevoelde zich geluk
kig, dat geen oude benden zün nieuw-ont-
In Maart 1917 was Tsaar Nicolaas II gedwon
gen, af te treden. Het tsaristische régime stort
te volledig ineen. Kerenski werd in de voorloo-
pige regeerlng minister van Justitie en later
minister-president, tot hü na korten tüd. zeer
onverwacht en tot zün eigen groote verbazing,
werd afgelost door Lenin. Ijlings moest hü
op de vlucht. Hier een paar grepen uit die be
wogen Maart-dagen.
Kerenski had op aandringen der Entente in
een nieuw offensief bevolen. Dit of-
stortte al spoedig volslagen ineen en
dc terugkeer der troepen uit Galicië voerde tot
een bolsjewlstischen opstand, die mislukte en
tot verhoogde actie in de kringen der gene
raals aanleiding gaf. De persoon van generaal
Korndof- komt- op den voorgrond als die van
den vurig gewenschten „sterken man". Op een
conferentie te Moskou zou hü als dictator wor
den geproclameerd. Hij eischt de on voor waar-
delüke belofte der provisorische regeeriiW, zich
nooit te mengen in zün generaalsctmimando
Inplaats van hem te faten arresteegen. zoekt
Kerenski den muitenden generaal Zp en pro
beert met goede woorden. Invloed top hem uit
fe oefenen. „Ik herhaalde hem", Jchrijft Ke
renski in zün Herinneringen. ..wat ik hem reeds
vroeger aan het front had gezegd, namelük
dat, indien iemand in Rusland een persoonlük-
dlctatuur zou instellen, deze reeds den volgen
den dag zonder eenigen steun zou zün. zonder
spoorwegen, «onder telegraaf, zonder leger. Ik
schilderde hem het vreeselüke lot. dat de offi
cieren zou treffen, wanneer de staatsgreep mis
lukte. Kornilof antwoordde: Goed en wat dan
nog?" De staatsgreep van Kornilof mislukte in
derdaad. Hü stond de voorspelling van Ke
renski kwam uit plotseling zonder troepen
t^ang echter is. dat het versnoepen
een klndergewoonte. waaruit de
ellendigste gevolgen kunnen voortspruiten in
groote mate wordt tegengegaan, door het
geven van zakgeld Tegen veler verwachting!
betalen, dan moet je Je melden aan 't kanton
gerecht en dan word Je naar ’t „hotel" ge
bracht. Als Je dat niet doet, dan loeren een paar
rechercheurs op je en houden je aan."
Op een moolen ochtend zou Barend naar z n
werk gaan Hü keek even door 1 venster en
zag twee rechercheurs in de straat heen en
weer kuieren.
.The hebben ’t op
bü °ns wel in
den kast Hü zal
zoo wel bulten
komen Onze
kostvrouw was
juist bezig z’n
brood in te pak
ken. Maar waar
voor moet u hem hebben?"
„O. voor
Barend
ging verder.
Na een minuut of vüf kwam Janus Walstra,
die natuurlük van niets wist, naar buiten. In
minder dan geen tüd hadden de twee recher
cheurs hem te pakken En of hü nu hoog of
laag sprong, en beweerde dat hü Roever niet
was. t hielp hem geen steek. Hü moest mee.
Papieren had hü ook niet bü zich Die heb je
natuurlük nooit bij Je. als Je ze noodig hebt.
Hü hield natuurlük ook op ’t bureau vol. dat
hü den-gezochte niet was ’t Werd onderzocht,
de kostjuffrouw werd er bü gehaald en toen
moesten ze Janus wet loslaten
In dien tüd had Barend zeven gulden van
z’n baas geleend en was die bekeuring gauw
gaan betalen De kaart werd afgestempeld en
nu was hü bviten schot Wel was er nog even
een beetje geharrewar, maar daarvan heeft hü
later niets meer gehoord
De verteller grinnikte vergenoegd bü de her
innering aan T geval en staarde voor zich uit.
terwül hü. als in gedachten, z’n leeg glas heen
en weer schoof. Ik gaf den kastelein een teeken
om het nog eens te vullen
„Maar.” zei ik. „u hebt me toch aan 't besrin
verteld dat Janus Walstra drie maanden heeft
gehad, omdat z’n kameraad zonder licht had
gereden?"
„Dat is ook zoo. münheer Maar die drie
maanden waren voor mishandeling. Janus kwam
Barend"’s avonds tegen, snapt u?
Was Sir Malcolm vóór dien tüd een hond
voor zün personeel geweest, nu werd t nog
veel en veel erger. HU tobde ontzettend over
't verlies van Allee, maar meer nog over dat
van ’t kind En hü wist, dat hü nergens ’t recht
aan ontleenen kon. de vrouw, die zün vrouw
niet was. tol” terygkeer te dwingen Daarbü
kwam, dat Woodford Chrichton. zoodra Alice
haar intrek bü hem had genomen, 't masker
afwierp; hü begon «ün chantage op Beveridge.
De geëischte bedragen waren telkens hooger.
't Heette: betalen of ruchtbaarheid, met de
gevangenis in 1 verschiet Sir Malcolm be
taalde; wat zat er anders voor hem op? Hü
twüfelde er niet aan, of de man. dien hü jaren
lang vertrouwd had. was de bewerker van al
Zün ellende Chrichton beging ten slotte de
fout. die bijna alle atnersers begaan: hü
spande den boog te strak Beveridge had aan
zienlijke bedragen op ren bank in Sunderland
uitstaan; Chrichton eischte, dat 1 geld onder
■ün beheer aou komen iWordt vervolgd)
waakte genegenheid meer konden belemmeren
VermoedelUk is hü ook wel geïmponeerd gewor
den door de hem toegezonden „documenten,"
die er zeer gewichtig moeten hebben uitge
zien. Volgens Chrichton en Oakton althans
waren 't meesterstukjes van vervalsching
Beveridge trouwde Alice Falkner in Gretna
Green, hetgeen toen nog mogelUk was, hu wilde
in Wheterell geen drukte en de onvermüdelüke
praatjes hebben •-weet dat zün naam Malcolm
McPherson was. vóór hü in 't bezit van 't baro-
In zün hart is hü altüd een
Schot gebleven; vandaar zUn vrekkigheid, als t
betalen aan kwam Uit «ün huwelijk met
werd een dochtertje geboren, Roberta.
Woodford Chrichton zag toe en wachtte zün tüd
af Hü kon 't rustig doen, want hü 'vist, dat
«Ün tüd komen zou, spoedig zelfs.
Toen Roberta büna drie jaar oud was reisde
Chrichton weer naar Jean Forbess in Monte
Carlo Sir Malcolm, zei hü. had hem opnieuw
gestuurd, om over de echtscheldingskwestie te
spréken, die indertüd niet definitief was afge
handeld Haar echtgenoot liet haar verzoeken,
hem zelf te willen schrüven hoe zü over de zaak
dacht. Jean deed zulks.
't Was een ontzettende slag voor Sir Malcolm,
toen hü den brief ontving en daarmee zwart op
wit ‘t bewüs had. dat de vrouw, die hü 'dood
waande, nog leefde Vier jaar was hü nu met
Allee getrouwd en ‘t waren zonder overdrUvlng
zün vier gelukkigste jaren geweest, al onder
vond 't personeel er den terugslag niet van.
Zün eerste opwelling was. de justitie er van in
kennis te stellen, hoe misdadig men hem om
Dc wondert Uke overeenstemming tusschen
’oor- en achternamen (IJ van den doode en
van de vrouw, om wie hü naar Monte
osrlo gereisd was. overweldigde Chrichton een
oogenbllk Toen bracht zü hem op 'n idee, dat,
7* uitgevoerd kon worden, hem een schlt-
«ënde kans bood, zich mogelük in t bezit van
rükdommen van Sir Malcolm Beveridge te
•tellen Woodford Chrichton zoo u die over-
Wing nog niet hebt, Mr Cullingwood, zult u
spoedig toe komen is een doortrapte
•enavult, die er zelfs niet voor teruggedeinsd
zlJn zün, eigen vader of moeder, belden
"“noods, aan de galg te brengen, als 't hem
•Wdelük gewin opleverde Hü verliet met de
**™t* de beste gelegenheid Monte Carlo en
^“tP^egde in Londen zün vriend Oakton over
«ev*l- Advocaat Oakton en Woodford
^•’’tehton «ün aan elkaar gewaagd Zü hebben
kelükheld van emigratie niet langer onbeant
woord blüven.
Ook de sociale verhoudingen «ün in het al
gemeen anders dan in de groote steden. Het
aantal bedrüven met weinig arbeiders is over-
heerschend. Hierdoor wordt de verhouding tus
schen patroon en arbeider veel meer persoon-
lük WU «uilen de laatste zün om te ontkennen
dat onder hetgeen men noemde, mooie patriar
chale verhoudingen, geen gruwelük sociaal on
recht is bedreven. Maar de nieuwe gemeenschap
zou naar onze eerlüke meenlng zeer onvolmaakt
zUn. Indien alleen materieele rechtvaardigheid
werd tot stand gebracht. Doch de tweede püler
onzer sociale orde, de liefde zonder eigenliefde,
zal in de menschelUke verhouding tusschen
boer en arbeiders meer moeten brengen: dat
deelen in elkanders werk en zorgen, geluk en
leed, dat niet omschreven of voorgeschreven,
doch alleen beleefdr kan worden.
Ook het middenstandsvraagstuk op het plat
teland draagt een eigen karakter. De winkel-
stand j^Tin zün soort minder gespecialiseerd
dan d^Btatedelüke. Door de ontwikkeling van het
verkeer ondervindt hü zoowel de concurrentie
van de stad als van reizende neringdoenden.
Toch is zün taak in de landelüke volksgemeen
schap een onmisbare Evenals die van den zelf-
werkenden industrieelen middenstander. Aan
dezen bied«n de nieuwere kracht- en warmte-
energieën ongetwUfeld nieuwe mogelükheden
De belangen van deze bevolkingsgroep zullen
niet buiten het onderzoek mogen worden ge
laten.
Het vraagstuk van de volkshuisvesting Is niet
los te maken van het vraagstuk van de volks
welvaart. Zoowel tn moreelen als in materleelen
«in. Op dit gebied bestaan Inderdaad nog ten
hemel schreiende toestanden. Het is ongetwU
feld erg. indlen plattelandsbewoners door ge
brek aan werk het land moeten verlaten. Maar
veel erger mag het genoemd worden, indlen
zulks In gebrék aan woongelegenheid zün oor
zaak vindt Terecht wüst het P B. hier op da
taak van allen, met name op die van de sociale
organisaties, de provinciale en £bmeentelüke
bestuursorganen. Geen terrein van het sociale
leven biedt beter gelegenheid om de Quadra-