RIJKSMIDDELEN IN MAART
irl
HITLER VIJFTIG JAAR
BEVEROL
R
t
De vrije tijd der
soldaten
gd]
Geen gunstige maand
De „Tarakan”
vaart weer
Wings
American
Cigarettes
MEVROUW THEO MANN-
BOUWMEESTER
n”
20 stuks
25 ets
Het werk der R.K. Mili-
tairenvereeniging
- Hm
Luchthaven Eist
Bloemenhulde van de
Noordwijksche jeugd
Klei-aardappelen
NICO LAAS BASTERT
M
Auto botste tegen
spoorweglorrie
Wielrijder onder zwaren
auto gedood
Ontspanning is in de kleine garni
zoensplaatsen vaak moeilyk
te vinden
BEPERKING VAN ARBEID
DOOR JEUGDIGEN
-
Voor de Koningin, Prinses Juliana
en Prinses Beatrix
Ongeluk te Rotterdam nog vry
goed afgeloopen
De „Baloeran” heeft vertraging
Beëindiging van d^_ denaturatie
WOENSDAG 19 APRIL 1939
Ook voor U'
Hoe eerder
hoe beter'
•ci*
•pvsart.
OLIE VAN OLIESPECI AUSTIN
Dinsdag ls op den spoorwegovergang aan den
een
Memoriën uit haar levensloop
houdt.
door
„De
8M48
resp
43M0
»1«2»
Dinsdagmiddag is op de drukke Konlnglnne-
brug te Rotterdam een ernstig ongeval gebeurd,
dat een wielrijder het leven heeft gekost.
«ctu*
reet le
nraar-
Super
litiea.
door
slier»
lel
Bil
istru-
rdan> I
zijn
Kampf-mentaliteit ap-
den romantisch-mystlcisti-
het
het
die
Te boenen aan de Vecht is overleden. 85 jaar
oud. de kunstschilder Nicolaas Rastert.
Het vrij sentimenteele beeld van de moeder,
die schreiende afscheid neemt van haar soon
omdat deze naar de kazerne moet, een voor
portaal van den eeuwigen ondergang, is thans
Echt
it»d en
urdige
De Rotterdamse he Uoyd deelt njpde. dat het
ms. Baloeran ten gevolge van het slechte weer
vertraging heeft. In verband hiermede zal de
aansluitende Rotterdam Lloyd Rapide eerst
Woensdagmiddag om 16.39 uur te Roosendaal,
1730 uur te Rotterdam D P. en 18.03 uur te
Den Haag (Holl. Spoor) aankomen
De vrachtauto botste op de lorrie met gevolg,
dat de arbeider L. door rondvliegende glas
scherven vrij ernstige verwondingen aan net
hoofd kreeg De motorlorrle werd vrijwel ver
nield.
lijkt. Immers de meeste groote bedrijven
voor zoover tenminste geen interim-dividend
wordt gedeclareerd deelen eerst later in het
jaar hun winsten aan de aandeelhouders uit
Hierdoor zijn de middelste maanden van het
jaar voor deze heffing de beste Waarmede wij
echter niet gezegd willen hebben, dat per saldo
dit jaar de Dividendbelasting aan de verwach
tingen zal beantwoorden. Wie acht geeft op de
reeds bekende jaarverslagen zal te dezen op
zichte niet zonder vrees zijn.
Ietwat anders staat het met de Invoerrech
ten. Dese kwamen in het afgeloopen kwartaal
2% millioen boven een kwart der raming en
zelfs 42 millioen boven het vorig jaar. De
reden hiervan is niet zoo ver te zoeken. Dat de
oorzaak niet ligt by een sterk gestegen invoer,
leeren de handelsstatistleken wel. Het feit ech
ter, dat enkele dagen voor 1 Maart de verhoo-
glng bekend werd gemaakt, stimuleerde den In
voer van Febr. aanzienlijk, terwijl die verhooglng
self, zooals wy boven opmerkten, in de afge
loopen maand haar kostbare vruchten afwierp
Van de 1 Accijnzen gaven die op zout en ge
slacht samen een teruggang by vorig jaar van
ruim 2 ton.
De 5 andere echter gaven met elkaar onge
veer 1 millioen meer.
Dit versehynsel is tamelijk normaal.
Verteringsbelastingen als deze by uitstek
zyn, moeten zy bij een bevolklngsaccres per
centsgewijze evenzeer stygen Tenzij natuuriyk
een daling van de koopkracht deze stijging
compenseert Dit laatste is eigenlijk jarenlang
het geval geweest en geheel tot staan gekomen
is dit proces nog steeds niet.
De geweldige sprong, welken de omzetbelas
ting In de eerste maand van dit jaar omhoog
deed, beeft in de beide volgende maanden een
reactie veroorzaakt, tengevolge yaarvan de
ruim S mllhoen „winst” van Januari geredu
ceerd sijn tot de helft.
Uoen.
kort.
Hierbij moet echter wel In aanmerking ge
nomen worden, dat verschillende middelen In
de eerste jaarhelft minder gemakkelijk plegen
binnen te komen, en eerst In den mld-aomer
óp volle toeren gaan draaien.
Zoo is b.v. het tekort van bijna 4 millioen
op de Dividend- en Tantlëme-belasting minder
angstwekkend, dan het op t eerste gezicht vel
worden en dat alleen macht stand kan
l.ouden. Indien zij wordt aangewend tot
vestiging en handhaving van rechtvaardig
heid en recht overeenkomstig den wil en
de wet Gods, waaraan al het sterfelijke
onderworpen Is.
dagmiddag met 28 tegen 7 stemmen besloten,
een bedrag van 75.000 beschikbaar te stellen
voor deelneming in de stichting tot oprichting
en exploitatie van een vliegveld onder felst
w w-an zijn vijftig levensjaren heeft de
\J Führer de laatste zes doorgebracht in
zenuwsloopende activiteit, die alleen
■•■r vol te houden is door een strenge ont
houding van alles, wat zijn energie en aan-
*dft zou kunnen doen verslappen.
een zelftucht
in staat worden
In het najagen
Van 2730 April worden de jaarlyksche bloe-
menfeesten In Noordwjjk gehouden en. zooals
gebrulkelyk, worden voor den aanvang dier
feesten aan de Koningin bloemen aangeboden
door Noordwijksche kinderen. Dit Is gisteroch
tend gebeurd.
Tegen twaalf uur kwam er een autobus voor
het paleis In het Koordeinde te Den Haag ge
reden, waarin vier meisjes en drie jongens
zaten met de heeren S. P. C. van Wely, voor
zitter van het comité voor de bloemenfeesten
in Noordwyk. J. C. van der Meer, lid van da’
comité en O. Litjens, secretaris van het comité
Een van de meisjes Is een patiënte van dr. W
van den Bergh-stichting en de andere kinderen
zyn leerlingen uit de eerste klassen van de
Noordwijksche lagere scholen. Er waren drte
bloemenmanden in den autobus: één voor de
Koningin, één voor Prinses Juliana en één voor
Prinses Beatrix, gevuld met voorjaarsbloemen
uit de badplaats.
Op het paleis werd het gezelschap ontvangen
door C. S Six ma baron van Heemstra, particu
lier secretaris van de Koningin en door tnr
J C baron Baul. secretaris van Prinses Juliana.
Na aanbieding van de bloemen voor de Ko
ningin hebben de kinderen chocolade gekregen
en een portret van de Koningin, waarna zij
om kwart over 12 naar het Paleis Soestdyk ver
trokken. om de bloemen voor de beide Prlnses-
sen af te geven. -y
Abuslevelyk is gemeld, dat het prae-advies
der commissie uit den Hoogen Raad van Ar
beid. inzake den arbeid van 14-jarige jongens
en meisjes, spoedshalve als advies aan den
laad zal worden uitgebracht. De bedoeling Is,
dat het prae-advies met toepassing van an. 31
van het reglement van den Hoogen Raad van
Arbeid, als advies van dien raad aan den mi
nister zal worden uitgebracht, r
avonds geen krant kan vinden. Voor de be
woners zelf is dat nog niet zoo erg; Mj
z<Jn van kind af gewend zich door dat be
staan heen te slaan; zij zijn daar geboren
en getogen; de belangen van hun woonplaat»
gaan hun ter harte en hebben de onver
deelde aandacht; zy hebben hun plaatse-
lyke politiek, waarover zy tot In het on
eindige onder eikaar kunnen beraadslagen.
Maar wat moeten de militairen doen in
zulke plaatsjes? De officieren, de onder
officieren en de gewone soldaten? De dorps-
ruzies interesseeren hun niet; de schoon
heid van zoon stadje verveelt na enkele
weken; iedereen vervalt In de gewone
sleur van eiken dag Voor de gewone sol
daten is dit het ergste; de officieren en on
derofficieren hebben veelal hun gezin, waar
in zy hun vrijen tijd doorbrengen
Voor de Grondbelasting was alt 5 182 309
(vorig jaar 9.543 240de Inkomstenbelas
ting 29 449 950 (v. J. 24694 439—). de
Vermogensbelasting 6.867 3966902.918).
de Verdedlgingsbelastlng I 3 563.954
(f 3.819.350.en de belasting van de doode
hand 1 128202 1.120 229—).
De voordeelige en nadeellge verschillen hef
fen hier elkaar nagenoeg op.
De kohieren van het Gemeentefonds beliepen
tot en met Maart JJ. f 70 772 ÖOO waarvan
64 995 000.als opbrengst van de Gemeente
fondsbelasting en ƒ5 777.000 van de opcenten
Vermogensbelasting ten getale van 50.
Het vorige jaar waren deze cijfers
65 478.000— 59 664.000.— en 5314.000.—)
De motorrijtuigenbelasting bracht op over de
afgeloopen maand f 1369 124—, de rjjwielbe-
lastlng slechte 17990— en over het afgeloo
pen kwartaal waren deae opbrengsten resp
4 562 565 en 45 642.—.
Het décrës is hier bijna 3% millioen. doch als
de toestand niet al te abnormaal wordt, sal de
zomer hier wel uitkomst brengen.
In tegenstelling met vorig Jaar. toen Maart
een behoorlijk bedrag boven de raining kwam,
heeft -Lentemaand 1939 een tekort zy het
een klein ten opzichte der geschatte op
brengst opgeleverd. Er werd zelfs een millioen
minder ontvangen dan In Maart 1938.
Dese verschillen klemmen nog des te meer,
wanneer men bedenkt, dat de per 1 Maart ver
hoogde Invoerrechten met het enorme bedrag
van 102 millioen op den staat paralseeren,
wat beteekent een accres van ruim 2 millioen
ten opzichte van 1/12 der raming en van 1%
millioen ten opzichte van Maart 1938.
Dit voordeel wordt echter geheel gecompen
seerd door de gevoelige daling, welke de Om
zetbelasting te xien geeft. Deze heffing bracht
in Maart op nauwelijks 5 millioen. waar tegen
over staat een maandramlng van 03 millioen
en een opbrengst in Maart van vorig- Jaar ad
ƒ7.4 millioen.
Beschouwen wy de resultaten vari het eer»>
kwartaal 1939 als geheel, dan zien wy een op
brengst aan overige middelen van rond 1005
millioen. Dit lijkt nog niet zoo slecht, wanneer
wy daarnaast plaatsen de 104 m 11 Hoen van het
eerste kwartaal 1938. Ongunstiger echter wordt
oe vergelyking met de door den Minister ge
schatte opbrengst. Deae had geraamd over drie
maanden te zullen ontvangen byna 110% mll-
Een klein millioen is er dus nog te-
De man reed In de richting binnenstad
Iemand, die naast hem reed, gat hem op een
gegeven oogenblik een duw. waardoor hy viel
en terecht kwam onder de achterwielen van een
zwaren zeswieligen vrachtauto.
De man moet op slag dood zijn geweest. Zijn
Identiteit staat nog niet vast. De commissaris
van politie te Rotterdam verzoekt den wlelry-
der. die bij het ongeval betrokken was. zich aan
zijn bureau te willen vervoegen, teneinde nadere
Inlichtingen te verstrekken.
n zy door
worden
dienst hen
In vry korten tijd immers moest de
Bond van R.K. Militalren-vereenigingen niet
minder dan veertien Militairen-vereenlgln-
gen oprichten, waarvoor met particuliere
middelen f 50.000.by elkaar kwam. Een
'moot bedrag, maar totaal onvoldoende om
het doel te bereiken, en om zich behoorlijk
te kunnen bewegen. En toch, als dat wel
het geval zal zijn is het probleem van den
vrijen tyd voor een deel opgelost. Zou hier
de overheid niet kunnen helpen en zouwzij
deze hulp niet kunnen motiveeren met de
overweging, dat een van de redenen, »tar-
om het christelijk deel van ons volk de
uitbreiding van het aantal garnizoenen
heeft goedgekeurd, Is geweest de overtui
ging, dat de geestelyke verzorging der mili
tairen verzekerd was? De geestelyke ver
zorging. die zich verder moet uitstrekken
dan de directe zielzorg.
behoort een bui Beverol. Uw
meter vraagt olie die een
eaverweeitbare .film*
vormt. Neem daarom Beverol
in vierkante litorbuazon met een
motorrijder erop
De Maatschappij ..Nederland" heeft besloten
dit jaar het kampeerschlp „Tarakan" weer een
aantal reizen met jongens naar Noorwegen te
laten maken. Het Is verheugend, dat de Mi)
Nederland" daarbij opnieuw de mogelijkheid
heeft gevonden een katholieke reis In haar al-
vaartprogram op te nemen.
Deze reis zal staan onder de auspiciën van
de Nederlandsche Reisvereenb?ing voor Katho
lieken. welke door middel van haar Comité voor
de Jeugdreizen Ih zeer nauw contact staat met
de R K onderwijsinstellingen. De reis wordt
gehouden van 512 Augustus. Het schip zal een
bezoek brengen aan de Hardangerfjord, waar
de plaatsjes Ulvik en Eide worden aangedaan,
alsmede aan de Bognefjord met haar zy-armen
de FJaerland- en de Stogne-fjord. waar de Jon
gens zich, evenals te Ulvik en Eide. ontschepen
voor het maken van wandeltochten In de ber
gen. Op den laatsten dag van de reis wordt tot
besluit de stad Bergen bezocht en dan gaat het
weer huistoe
wy behoeven er niets aan toe te voegen: zy.
die eenige jaren geleden een „Tarakan”-reis
hebben meegemaakt, weten er van mee te pra
ten. en degenen, die nog niet met de ..Tara
kan” zyn mee geweest, weten er toch al van
mee te spreken, omdat -zij er zcoveel over heb
ben hooren spreken. Men behoeft nu niet meer
bij het spreken te blijven: men kan zelf gaan
en ondervinden, wat een „Tarakan”-reia b--
teekent of men kan voor den tweeden
gaan en nog eens genieten.
Intusscben nog geen slecht resultaat.
Een eigenaardig versehynsel doet zich voor
by de Zegelrechten en Registratierechten. Deze
heffingen bleven resp. 1% ton en 4 ton bene
den vorig jaar. doch overtroffen de kwartaal
raming met 1.1 millioen en 33.000.
Uit deze cijfers blykt wel, dat de pessimisti
sche kijk van den minister op deze heffing
al zag Z. E de tendenz heel juist toch een
tikje te zwart is geweest. Althans voorloopig,
want het zal wel duldelyk zjjn, dat de gespan
nen internationale toestand op den duur dese
heffingen niet onberoerd kan laten.
Als laatste der „Overige Middelen" moeten
de Successierechten nog gesignaleerd worden.
Ook Maart gaf hier geen herstel te zien en
zooctoende is er nu al een achterstand op de
raming van byna f 13 millioen. terwyi het
uadrèllg saldo met vorig jaar reeds 1.7 mll-
lloen bedraagt. I
I Naar on-s van bevoegde jzyde wordt medege-
/deeld. heeft de Minister vèn Economische Za
ken besloten, de denaturatie van aardappelen
van de zg. rubriek A, dit xyn de consumptie
aardappelen van den kleigrond, waartoe om.
de rassen Zeeuwsche bonte en blauwe. Beve
lander. Eigenheimer en Roode Star behooren.
te beëindigen.
Dit besluit Is genomen, omdat de beschikbare
voorraad van deze aardappelen van aten aard
geacht wordt, dat deze wel door de consumptie-
markt zal kunnen worden opgenomen.
Partyen. waarvoor de aanvragen tot denatu
ratie vóór 17 April by de betreffende in
stanties zyn ingekomen, zullen nog kunnen
word^i gedenatureerd
I -»
Mevrouw MannBouwmeester werd geboren
te Zutfen. Haar vroege jeugd bracht zij door
by haar grootouders, bij wie all bleef tot *11
acht jaar was. Sedert den dood van haar groot
moeder (deze stierf toen Theo acht jaar oud
wasl, speelde het kind geregeld mee in het ge
zelschap van haar vader. Haar eerste optreden
was In ..Gabrielle'', daarna volgde ..De Blinde
en zijn Geneesheer". Tenslotte kreeg zij gere
geld kinderrollen. tot zij als meisje van 15 jaar
debuteerde onder directie van Bamberg, aan
wiens gezelschap ook haar broer Louis verbon
den was.
In 1866 teekende Mevr MannBouwmeester
haar eerste contract Met voomoetnd gezelschap
ging zy naar Amsterdam er* het volgend Jaar
trok men naar Rotterdam, waar het ensemble
zich vestigde In de ..Kleine Comedle'i^aan den
Coolsingel.
In 1868 trad zy in het huwelijk met den musi
cus Frenkel, die enkele jaren later overleed.
Juist in de dagen, waarin zij tezamen een nieuw
contract zouden beginnen onder directie van
Boos. Judels en Bouwmeester
Nu volgden voor mevrouw MannBouwmees
ter moeilijke jaren. waarin zif hard moest wer
ken om haar vier kinderen groot te brengen,
fn de zes jaren, dat zij bU Boas. Judels en
Bouw.neest-r was verbonden, heeft zij veel naam
gemaakt en ook heel wat gespeeld en gezongen,
zy trad toen op in zangspelen als „Matse van
de Waterleiding”. ..Dochter van den MiUion-
nalr". ..De Koerier van Lyon”. ..De Twee
Weezen” enz.
In 1879 werd dit geselschap ontbonden, daar
Judels stil ging leven en Louis Bouwmeester
overging naar het Nederlandsch Tooneel.
Mevrouw Mann —Bouwmeester kreeg toen een
engagement by het nieuwe operettegezelschap
van Prot, waar zy de hoofdrollen In de operette
vervulde. Dit geselschap bleef gedurende een
zomerseizoen In de „Variété- spelen en ging
vervolgens over naar den nieuwen Frascatl-
schouwburg. welke werd ingewijd met de op
voering van „De Klokken van Cornevllle
waarin mevrouw FrenkelBouwmeester als
..Germaine" optrad.
Haar' grootste sucdsaen oogste mevr. Mann-
Bouwmeester echter met haar optreden in bet
„Grand Theatre”, waar zy onder directie van
Van Lier in 1883 haar roemrüken tyd aanving
en waar zy de groote rollen van het Fransche
repertoire speelde, wo. .Frou-Frou". ..Fedorah”.
..Marguerite Gauthier", „Prinses van Bagdad”
enz.
Rees als kind had mevr. MannBouwmeester
mevr. Beersman de rol van de beroemde ..Mar
guerite" zien vertolken. Dit had zulk een indruk
op haar gemaakt, dat het haar grootste ideaal
bleef, ook eenmaal deze rol te mogen vertolken.
Na drie jaar ging mevr. MannBouwmeester
over naar het ..Nederlandsch Tooneel''. Door
Koning Willem III werd *y in die jaren vereerd
met de gouden medaille voor Verdienste. In
1894 speelde zy voor het eerst ..Madame Hans
Géne", met haar broer Louis als Napoleon. In
1911 vierde zy haar 40-jarig tooneel jubileum,
o*, met een door den Nederlandschen Kun
stenaarskring georganiseerde tentoonstelling,
welke speciaal betrekking had op het kunete-
naarzleven van MannBouwmeester.
In 1915 werd mevr. MannBouwmeester* aan
de Amstcrdamsche Tooneelschool verbonden als
leerares. waar zy ook op paedagogisch gebied
blijk gaf van groote talenten By haar gouden
jubileum In 1917 Is mevrouw MannBouwmees
ter op de grootste en meest harteiyke wyse ge
huldigd. In een open galarytuig, omringd door
een eerewacht. reed zy door de strirten van ds
hoofdstad en heel de bevolking huldigt haar
als de grootste actrice van Nederland. Ook by
haar 70en verjaardag In 1920 werd zy geëerd,
vooral door de oudere collega-», in dat jaar nam
zy tevens afscheid van het toonee[gezelschap
dat ach noemde ..Het Nederlandsch Tooneel”.
welk gezelschap toen tevens werd ontbonden,
omdat de belangstelling, door het publiek tot dan
toe aan den dag gelegd voor dit ensemble toch
hoofdzakelyk gold de persoon van de groote ac
trice MannBouwmeester.
Na haar afscheid van het „Nederlandsch Too
neel" verbond zy zich aan het ensemble van
Cor Ruys, en ging een tournee maken. In IBM
nam MannBouwmeester voor goed afscheid
van het tooneel met de opvoering van .Met
Kind der Liefde” van Bataille, waarby de ac
trice werd benoemd tot officier In de orde van
Oranje-Nassau, haar persoonlijk door mlnlater
Ws^nk overhandigd.
maar «Tit rondslenteren. Ze zyn niet gewena
's-Gravenweg te Rotterdam een ongeluk voor
gevallen. dat nog vry goed is afgeloopen. Uit
de richting Capelle naderde een vrachtauto
bestuurd door den 35-jarigen koopman I. O.
te Capelle aan den IJsel. Juist toen deze den
overweg wilde passeeren. naderde op de spoor
baan een motorlorrle van de Nederlandsche
Spoorwegen. bestuurd door den 36-jarigen
spoorweg-arbeider A. M. Zyn 62-Jarlge col
lega C. L. reed op de lorrie mee.
Y-w de beoordeellng van Hitler en diens
Lfe beteekenis kunnen wij zijn figuur niet
los maken van zyn party en de party
niet van zyn figuur. ZIJ vormen samen een
eonplex. een versehynsel, waarvan de sa
menstellende deelen een sterke maar moei
lik te constateeren wisselwerking op elkan
der moeten uitoefenen. Beoordeelen wy dit
wnchynsel in zyn geheel en in zyn effect,
dan kunnen wy. katholieken, niet anders dan
met erkenning van zijn verdiensten in den
itrijd tegen het goddelooze bolsjewisme en
tot op zekere hoogte ook tegen de werkloos
heid principieel en onwrikbaar stelling ne
men tegen de vele en heillooze dwalingen,
•elke daaruit zyn voortgekomen, en tefcen
bepaalde practyken. die thans In Dultsch-
land en zijn onderhoorigheden worden toe-
tepast wy behoeven slechts de heldere en
nog altijd brandende actueele encycliek van
onzen onvergeteiyken Paus Plus XI zg.
Jilt brennender Sorge” na te slaan om ons
daarin te sterken en daarvan te overtuigen.
Dat hy, die voor de daarin gewraakte stel
lagen en toestanden, officieel verantwoor
delijk geacht moet worden, eens tot de lid
maten der H. Kerk heeft behoord, stemt te
droeviger, en de katholieke Rijks-Dultschers,
die morgen in hun kerken voor t verjarend
•tsatshoofd zullen bidden, zullen dat daarrxn
toet des te grooter aandrang en vurigheid
doen
Per auto van den geneeskundigen dienst is
het ‘Slachtoffer naar het ziekenhuis aan den
Coolsingel vervoerd en daar ter verpleging op
genomen De andere betrokkenen kwamen met
den schrik vry.
De spoorwegovergang is weliswaar bewaakt,
maar de voorschriften eischen geen sluiting van
de afslultboomen. wannéér een motorlorrle pas
seert. zoodot den overwegwachter geen schuld
treft.
De soldaten hebben niets. Het is niet de
doellng dit onderscheid uit te buiten voor
aankweeken van een bepaalde stemming,
erop gericht zou zijn het dienen in de kleine
garnizoensplaatsen als een te zware taak voor
te stellen. Het is alleen de bedoeling te zeg
gen. dat de plicht acceptabel gemaakt moe<
worden door den soldaten behalve vrye tijd ook
ontspanning te geven, waarmede zy dezen vrijen
tyd kunnen doorbrengen. Dit klemt te meer,
omdat in dezen tyd veel jongelui zyn opge
groeid In ledigheid en werkloosheid, waardoor
bij hen een zekere traagheid en inertie is ont
staan. Een vry groot aantal jongeren, die te-
gei.woordig onder dienst komen, hebben reeds
enkele jaren werkloos rondgeloopen. Zij badder
in'hun burgerleven alle uitzicht verloren; zh
wisten met hun vrijen tyd geen raad, zy «toren
moedeloos gewprden. Daarby komt nog het
Ls waarschijnlijk aeer ouder we tsch dit te con
stateeren dat dc opvoeding van de jeuga in
dezen tyd wel diep en ernstig bestudeerd ls
maar dat zy niet voert tot zelf-discipline en
verantwoordelijkheid. Ordeloosheid en tuchte
loosheid zyn een van de kenmerken van dezen
tyd. Nu is de militaire dienst een uitmunten
de en niet genoeg te waardereen remedie tegen
deze kwalen. Maar met het wegnemen van
■deze negatieve eirrn r-nmn-n men er nog
niet.
Men moet oo< uj.u. jongens bulten
hun dagelykschen diensttyd op een of andere
wijze worden bezig gehouden, want als men
dat verwaarloost, gaat 's avonds In de vrye
uren weer verloren, wat men overdag gewon
nen heeft. Er is niets zoo funest dan wanneet
de jongelui des avonds in groepen of alleen
uit zichzelf wat aan te pakken en daarom
moet hun daarvoor op gemakkelijke wyze dr
gelegenheid worden gegeven.
Er zyn in een paar garnizoensplaatsen enke
le officieren, die zich daarmede bezig hebber,
gehouden. In sommige plaatsen Is dit zeer goed
gegaan, een officier gaf bijna al zijn vrijen
tyd aan de manschapjjen. Ey ontstond
vaste bandde jongelui kregen aardigheid in
een of ander amusement, sport, muziek of iets
dergelyks; sommige jongens begonnen met een
of andere llefhebbery. waarmee zij hun vrije
uren konden vullen. Maar na een tyd werd
zoon officier verplaatst: er w’as toevallig nie
mand anders, die zijn tijd aan de Jongens kon
geven en het enthousiasme verliep.
Het is daarom noodig. dat een andere instan
tie zich met dit probleem bezig houdt. De
katholieken vinden deze In de R.K. Milltairen-
Vereenlging, een orgaan, dat nuttig werk doet
en in het verleden bewezen heeft voor zyn
taak berekend te zyn. Thans echter is het dat
niet meer, en dat ligt niet aan de leiders van
deze vereenlglng. maar aan de a! te zware
taak, waarvoor zy plotseling Is geplaatst
Uit den tyd. Zoo ls de toestand niet meer, maar
de overheid heeft dan toch wel de taak, te
zorgen, dat deze geestelyke verzorging in orde
kan blüven Het geld, dat zy daarvoor beschik
baar zou moeten stellen, zal op de begrooting
van Defensie een relatief onbeteekenenden post
uitmaken.
Als de Militairen-vereemglngen zich behoorlek
kunnen bewegen, is het probleem van den vryen
tijd voor een deel opgelost Voor een deel
slechts, want het is tegenwoordig niét meer
voldoende een lokaal beschikbaar te stellen,
hoewel dit in veel kleine plaatsen reeds een
Imponderabele verbetering zou zyn; men moet
meer doen. En hier zouden overheid en parti
culier initiatief uitmuntend kunnen samen
werken.
Hoe komen de jongelui onder dienst? Velen
van hen zyn lang werkloos geweest en missen
alle energie; als zy een vak hebben geleerd, zyn
zy meestal daarin niet al te best meer thuis.
Zou er geen mogelijkheid bestaan, dat dé jon
gens naast ontspanning ook ontwikkeling krij
gen? Natuuriyk moet hlerby geen dwang ko
men te bestaan, want het blilft ontwikkeling
in hun vryen tyd. De bezigheden In hun dienst-
tyd echter zullen hun de meenlng nopens hun
eigen nutteloosheid en hun eigen doelloosheid
kunnen ontnemen; een meenlng. die z<j gekre
gen hebben in jaren van .nietsdoen. Zy zullen
hierdoor meer moed en nieilwe energie krijgen
En ook voor de anderen, die wel wgrrk hebben
gehad en die wel een vak kennen, zal het on
derhouden van de vakkennis groot nut heb
ben. Het 13 de moeite waard hierajzh aandacht
te besteden, want op deze wyze zt/ler J
hun ontwikkeling ook beter sold: lat
maar daarnaast zal de militaire
ook als beter burger doen terugke^ren naar de
maatschappij
De R.K. Mllitairen-vereenlging. die dë nooden
var. den tyd kent en haar methoden hlerby
aanpast, zal dat zeker kunnen bereiken. Maar
zy inoet voor het bereiken van dit doel kunnen
beschikken over middelen en al het geld, dat
haar daarvoor wordt gegeven, zal zeker zyn
rente opbrengen, al zal d<*ze rente niet altyd in
cijfers uit te drukken zijn.
In de Dinsdag gehouden raadsvergade
ring van de gemeente Eist werden voortgezet
de discussies over het verleenen van f 30.000
aan de stichting Luchthaven Eist, ten behoeve
van den aanleg van een vliegveld in die ge
meente.
Na ampele besprekingen, die In het alge
meen geen nieuwe gezichtspunten opleverden
werd het voorstel, na uitvoerige verdediging
door den burgemeester, den heer W. T. de
Leeuw, aangenomen met zes tegen vijf stemmen.
De gemeenteraad van Nijmegen heeft Dlns-
lemand, die tot zulk
staat is. moet ook
Mzcht tot zelftucht
**o het zichzelf gestelde doel. Zou hy daar
toe niet Jn staat biyken, dan zou hy daar-
het bewys leveren, dat wat een ge-
•Hdlge kracht schUnt, Inneriyk slechts een
ëeeriyke zwakheid ls. Fanatisme en maniën
*«ken wel-ls-waar soms den Indruk van
•tokte, maar zij zyn niettemin uitingen
JP® gebrek aam zelfbeheerschlng. Het senaa-
koneele beroep, dat de president der Ver-
tonlgde Staten dezer dagen op de dicta-
•toen der asmogendheden heeft gedaan.
eigenlijk niet anders dan een beroep
W hun zelfbeheerschlng
A»n gebrek aan zelfbeheerschlng zyn vaak
to machtlgsten der aarde en de bouwsel»
fcünner handen ten gronde gegaan, heel de
toreld meesleepend in hun val. Het wel-
•Ön van de wereld staat of valt met den
w**e. en bet is terwille van dien vrede,
tot thans de ganache menachheld in angst
meae leeft Mogen Hitler op zijn vyf-
‘•••ton verjaardag -en eveneens zyn groote
totole- en tegenspelers In de wereldpolitiek
fc^ënken. dat met klacht en geweld nóch
^’ü’en de grenzen van hun ryk. nóch daar-
een duurzame vrede gevestigd ken
orgen zal geheel het Groot-Duit-
"A sche Rijk officieel den dag her-
JVA denken, waarop zyn Führer en
Jgfchskanzler Adolf Hitler vUftlg jaar gele-
jn bet onaanzieniyke Oostenrijk-
grensplaatsje Braunau als zoon van
slmpelen douanebeambte het levens-
aanschouwde. Dé bloedroode vlag-
met het zwarte swastlca-kruis
In duizendtallen wapperen over
land en aan het Rijk die eigen-
feestelijkheid verleenen. die op
buitenlanders vaak een meer dreigenden
beangstigenden dan wel een vreugdevol-
judruk maakt. Er zal veel militair ver-
IKn *Dn> dat den lndruk no6 verster-
ten Harmonisch zullen by dit alles aan-
ibilten de woorden van het Deutschlandlied
jjeutschland. Deutschland über alles In der
Welt" O' wereld weet, dat deze woorden
Mi program Inhouden, een program, dat
goor Adolf Hitler en zyn nationaal-socia-
gevolgd en nagestreefd wordt op een
uyue, welke haar voortdurend In spanning
s> onrust houdt. Was Hitler enkel de wre-
Hr van het Duitschland aangedane onrecht
pbleven en had hij enkel zyn land en zyn
volk in eere en gelykgerechtlgdheld hersteld,
Ie wereld zou zich oprechter hebben kun-
een verheugen op zyn vyftlgsten verjaar-
|zg. Maar Hitler en het natlodaal-soclalis-
zijn expansieve krachten met onvermoe-
en onberekenbare mogelijkheden, die
(oor geen plechtige afspraken en vrywil-
jjge verbintenissen schynen te kunnen wor
gen Ingeperkt. Van een ontrechten staat
heeft Hitler In zea jaar tyds met geweld
en met dwang een machtsstaat gesmeed.
Hb heeft daartoe zware offers geëlscht niet
tHeen van zyn eigen volk, maar ook van
neemde volkeren, die zich hun onafhanke
lijkheid en hun aouvereinlteit zagen ont
laaien Jtückslchtloe" heeft deze oud-
frcntaoldaat, die de verpersoonlijking mag
heeten van de thans heerschende massa
Ss Nazi-party. in ijzeren discipline en
met driftig bloed een nieuw militair mach
tig Duitschland en een nieuwe levens- en
«reldbeschouwlng uit den bodem gestampt.
Ben geweldige praestaUe. die alleen tot
«over slagen kon. omdat Hitler met zyn
typisch Duitsch oratorisch talent en
typisch Duitsche
pelleerdc aan
zchen aanleg van het uit een kelzeriyken
grootheidswaan tot een kwellend minder
waardigheidsgevoel neergedrukte na-oorlog-
Khe Duitsche volk. Hoeveel is er in deze
prestatie eigen werk, hoeveel vrucht van
omstandigheden In hoeverre is Hitler’s
persoonlijke wil daarby beslissend geweest,
en in hoeverre werd er door den loop der
gebeurtenissen over den wil van den
Führer beslist. WIJ. tUdgenooten. zyn niet bij
nachte dit alles zuiver tegen elkaar af te
regen, maar God. die harten en nieren
toorgrondt, die de schepping ordende naar
■zat en getal, weet alles en zal op grond
nn die alwetendheid eenmaal het eenlg
rolstrekt rechtvaardige en voor alle eeuwig
heid beslissende oordeel vellen.
Het vraagstuk van de besteding van
den vrijen tyd door de soldaten, vooral in
de kleinere garnizoensplaatsen heeft over
het algemeen te weinig aandacht. En toch
ls het een probleem dat zorg geeft aan
allen, die belang stellen In het lot van de
weermacht
Er zyn In den loop van het laatste jaar een
aantal garnizoenen opgericht, welke voor een
deel zyn ondergebracht in zeer kleine plaatsen,
zooals Weert, Roosendaal, Grave. Ermelo. Does
burg. Iedereen heeft met vreugde kennis geno
men van de oprichting van deze garnizoenen,
maar heeft men wel eens getracht zich In te
denken, wat het beteekent in een van deze
plaatsen gedetacheerd te worden. Van 's mor
gens vroeg tot in den middag is er genoeg te
doen. De militaire dienst vraagt tegenwoordig
heel wat van de menschen en om een goed
soldaat te zyn heeft men tegenwoordig heel
wat meer noödig dan vroeger. Vechten ls een
technisch vak geworden en de opleiding tot
dit vak eischt grondige oefening. »-aardoor de
van ouds befaamde lyntrekkerij heel wat min
der ls geworden.
Maar na den middag en in den avond! Om
vijf uur ongeveer heeft de soldaat gegeten en
dan begint zyn vrije tyd. Zeer nuttig en zeer,
noodig. maar hoe moet een soldaat In de kleine
garnizoensplaatsen zyn vryen tyd doorbrengen?
Wie heeft wel eens ooit geprobeerd een paar
uur door te brengen in' zoon plaats, zonder
boek bij zich, op een regenachtigen dag of op
een vroeg donkeren winteravond en heeft toen
niet ervaren, dat hem de damnatio ad bestias
als een begeerenswaardig goed voorkwam Ir
vergelyking met deze vryheid? Wat is er te
doen in Weert, in Roosendaal, in Grave, in
zooveel andere plaatsen? In Roosendaal kan
men tenminste nog een jvaar maal per dag de
Parysche treinen en de D's uit Vlissingen voor
bij zien komen; een krachtige troost In eenzame
dagen, omdat men daaraan kan zien, dat de
wereld nog bestaat, hoewel men eraan begon
te twijfelen. In Weert Is nog minder te doen,
deze uiterste post van Limburg in het Westen
heeft de reputatie van onovertroffen vla's
Maar men kan toch niet een paar uur aan
een stuk vlatjes eten, laat staan een heelen
avond of vele avonden op een ry. En toch be
halve het bier is dit het eenige amusement In
Weert. In Grave is bet nog erger. Er loopt
daar geen trein, alleen een paar maal per dag
komt er een bus voorbij Het ls een oud stadje
met een roemryke en bewogen geschiedenis
Ieder jaar nog moet de gemeente de rente van
f 60.000 betalen, wegens oorlogsschulden. welke
nog dateeren uit 1814. Er staat nog een praal
graf van Aernout van Gelder, die daar In 1473
is begraven. Zeer interessant, maar men kan
dat toch niet maanden aan een stuk avond
aan avond, weer opnieuw gaan bekijken. Even
min als de nieuwe brug. de stuw, het gemaal
„Van Sasse”. Grave, de uiterste post van Bra
bant in het Noord-Oosten, ligt buitengewoon
mooi tegen den oever van de Maas. Op de nog
bestaande walmuren staan nog twee kanonnen,
in vroeger tijd buitgemaakt op de Franschen.
Tot voor enkele jaren deden deze kanonnen
nog dienst om waarschuwingsschoten te lossen
als de Maas om was en de Beers&he Overlaat
ging werken, maar zelfs deze afwisseling in het
eentonige bestaan der bewoners van dit stadje
is met den Beerschen Overlaat verdwenen. De
Maas stroomt aan het plaatsje voorby en laat
er weinig van haar leven en beweeglykhela
a^iter. In den winter staat de rivier wat
hooger, in den zomer wat lager en zelfs dit is
bijna niet meer te merken wegens de kanali
satie. De eenige afwisseling In het bestaan te
Grave is, dat het er gisteren regende en dat
vandaag de zon er scheen, maar verder gaat
het leven daar voorbij zonder kleur en toon.,
men voelt er zich begraven; als het al moeite
kost om daar een paar uur.zoek te brengen,
hoeveel te meer dan. als men daar maanden
en maanden moet verblijven
Zoo zijn er vele plaatsjes in Nederland
waar niets, niets te doen is; waar geen
behoorlyk boek Is te krygen, omdat er geen
bibliotheek bestaat, en waar men vaak des
en
de
