ONS BLAD
Garantie
Polen niet
aan
strijd met vlootverdrag
ST.WILLIBRORDUS
i
I
Litwinof van zijn functie
ontheven
te
Skandinavische
conferentie
van-heden
in
naar
Jodenwetten in
Hongarije
Von Ribbentrop
Italië
- q f
Het nieuws
I?
ALDUS CHAMBERLAIN IN
LAGERHUIS
I'
KONINGIN WILHELMINA
NAAR BRUSSEL
DE BAROMETER
WIJZIGT MOSKOU ZIJN
HOUDING?
V
A
<4
Geen koffie met room
te Berlijn
1
I
De besprekingen met
Londen en Parijs
Het Eucharistische
Congres te Algiers
De versterking der
Aalandseilanden
Eden juicht politiek der
regeering toe
Zes Engelschen door
Berlijn uitgewezen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
•J
N.V. NEDERLVERZ.MIL
CATHARIJNESINGEL48 UTRECHT
V
Het Weer iHiiiiiiiiiiinimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHHiiiiiw^
b!'
IVEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 4 MEI 1930
iX
T
0
j
I
VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LAND:
««n
van
van
van
.1
de
het bezoek
1
o
t
Geen omsingeling
S
I-
(Toejul-
i
til
4
-
'1
k
t
“•—*4 o* Donderdag 1» aar VJ».: 76*4
▼erice stand: 7594
i
I
Litwinof, de minister van Buitenlandsche
Zaken der Sovjet-Unie, die zijn ambt heeft
neergelegd
Molotof, de nieuwe minister van Buiten
landsche Zaken der Sovjet-Unie
Eere-escorte zal de nieuwe
gala-tenue dragen
De Hongaarsche Kamer heeft de nieuwe
Jodenwetten aangenomen.
De ministers der Skandinavische landen
komen op 9 Mei te Stockholm bijeen.
Tot Provinciaal der Paters Ongeschoeide
Carmelieten is gekozen de Hoogeerw.
Pater Cornelius Leussen.
Ter bespoediging van gemeen-
schappelijk antwoord der
asgenooten aan Polen
Engelschen uitgewezen
soortgelijke Britsche
l
Zon op 4.26 onder 19.28. Licht op 19*58
Maan op 29.40 onder 4.52. L.K. 11 Mei
f’l
-,!g
nmiddeUijk na
Eucharistische
een toespraak
nationale een-
-j van den
Ei. I
I
Von Ribbentrop vertrekt hedenavond
naar Italië.
Er zyn nog geen onder handeling en
over een verdrag met Duitsch-
land begonnen
iiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiirë
Om in afgesloten of .in nood verkeerende gebieden levensmiddelen te brengen kan
het vliegtuig goede diensten bewijzen. In Engeland werden oefeningen gehouden
met valschermen, waaraan groote bussen gevuld met levensmiddelen waren bevestigd
Etalages met de Neder-
landsche kleuren
Litwinof beschouwd als een vriend
van Engeland en voorstander
van collectieve veiligheid
Naar te Berlijn volgens D.N.B. officieel
wordt medegedeeld, heeft de Duitsche regee
ring op de desbetreffende vragen van Fin
land en Zweden toegestemd in een militaire
versterking van de Aalandseilanden.
Als vcorwaarde wordt gesteld dat belde
landen neutraal sullen blijven bij een even-
tueelen oorlog in de Oostzee.
De minister-president graaf Teleki en de ml.
nister van Buitenlandsche Zaken graaf Csaxy
zijn door den Rijksbestuurder admiraal Horthy
in audiëntie ontvangen, om rapport uit te bren
gen over hun besprekingen in Berlijn. Des mid
dags vond een buitengewone ministerraad
plaats, waarin Teleki en Csaky mededeeling van
hun besprekingen hebben gedaan. Ook de bui
tenlandsche kamercommissie heeft van het re
sultaat kennis genomen.
de
te
luisterrijke verwelkoming van
J
I
ALGIERS, 3 Mei (Havas),
de opening van het National
Congres heeft kardinaal Verdli
gehouden, waarin hij opriep to-uavioi
heid ia het Franscbe rijk ten gunste
VI in KtlINGI N TOT (IK BEDRAG
Vertegenwoordiger* gevraagd
BERLUN, 3 Mei (Havas) Een in de Duit
sche staatscourant gepubliceerde verordening
verbiedt 't maken of verkoopen van room, slag
room of andere boomsoorten gedurende de pe
riode van 15 Mei tot 15 September.
BOEDAPEST. 3 Mei HavasDe Kamer
heeft vanochtend met groote meerderheid
de Jodenwetten aangenomen, welke 28 April
door den Senaat waren goedgekeurd, met
d« wijzigingen, welke door de arbitrage
commissie waren aangebracht.
Schikkingen in België voor
van Koningin Wilhelmina-.
LONDEN, 3 Mei. (Reuter) In het Lager
huis heeft Chamberlain verklaard, dat de
regeering de recente mededeeling van de
Duitsche regeering betreffende de Britech-
Duitsche vloot overeenkomst bestudeert.
Verder leide de premier ht antwoord op
een desbetreffende vraag: „De Britsche re
geering beschouwt de kortelings door haar
gegeven verzekeringen aan Poten niet als
cp eenigerlei wjjze in strj/1 met dg bepalin
gen van de Britsch-Duitsche vtootaccoor-
den. Ook zjjn er geen bepalingen In deze
acooorden opgenomen, welke een der beide
regeeringen veroorloven de geldigheid op te
zeggen."
Onder groote belangstelling werd Woensdagmiddag het stoffelijk overschot van dr. Mia van der Kallen, een der oprichtsters
van de „Graal”, van het St. Elizabeth-ziekenhuis te Leiden overgebracht naar -de „Tutenberg” bij Vogelenzang
kjje. de bijeenroeping voorstelde van een con
ferentie van alle vredRlevende staten, die vast
besloten zouden zijn een einde te maken aan
agressie, in de meenlng, dat het eenige middel
om daartoe te geraken zou zijn haar overal
te bestrijden, waar zjj zich zou voordoen. Toch
heeft de Sovjetregeering. de moeilijke positie
begrijpend der kleine staten en de voornaam
ste oorzaak van hun terughoudendheid ziende
in het aarzelen der groote westelijke mogend
heden, steeds gedacht dat de ruggegraat voor
een nieuw stelsel van collectieve veiligheid
vooral zou moeten liggen in een nauwe samen
werking tusschen Frankrijk, Engeland en Sov
jet Rusland.
Het inltiatlefcocmlté van Brussel heeft
Brusselsche winkeliers uitgenoodlgd mede
werken aan een 1
de hooge gaste, door speciale etalages in te
richten, waarin de Nederlandsche kleuren de
overheerschende versiering vormen.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 183
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct- p
regel; Ingezonden Mededee'-ngen 40 Cl p
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarlel voor adverteeren bl] stoor
nement wordt op aanvrage gaarne door onr-
Administratie verstrekt
Men weet ook, dat Engeland en Frankrijk
hun waarborg aan Polen, Roemenië en Grie
kenland hebben verleend zonder de Sovjet
Unie te raadplegen en zonder van deze staten
een tegendaad te vragen.
Men meent, dat op deze wijze een averecht-
sche wijze van onderhandelen werd gevolgd,
daar men zich, naar men zegt, heeëftegmpf^
van middelen van actie ten aanzien van Po
len en Roemenië, die bleven weigereh de mo
gelijkheid onder oogen te zien van hulp van
Sovjet Rusland, terwijl het Westen zich reken
schap gaf van de noodzakelijkheid van Rus
sische medewerking bij de handhaving van de
collectieve veiligheid in West Europa. Aldus
zijn de overwegingen, die te Moskou het tame
lijk langzame beloop der Engelsch-Fransch-
Russische onderhandelingen schijnen te ver
klaren.
Hiertoe moet nog worden gezegd, dat vol
gens in diplomatieke kringen te Moskou in
omloop zijnde geruchten, Turkije zich even
eens zou kunnen aansluiten bij een eventueel
Engelsch-Fransch-Russisch blok.
Admiraal Horthy ontvangt Teleki
en Csaky na hun terugkeer
uit Rome
mtssanssen.
MOSKOU, 4 Mel (Havas) Men kent
nog niet de redenen die hebben geleid tot
het aftreden van Litwinof, dat bevestigd
wordt door een officieel communiqué.
Daarin wordt gepreciseerd, dat Molotof
benoemd Is tot volkscommissaris van Bui
tenlandsche Zaken, terwijl het tevoren ver
spreide bericht vermeldde, dat Molotof de
functies van volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken slechts tijdelijk zou waar
nemen.
-
Het antwoord aan Hitler is
nog in overweging by de
Britsche regeering
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Op de vraag of de Britsche regiering be
reid zou zijn een waarborg te geven aan
Duitschland gelijk aan die, welke Polen ver
leend is, op den grondslag van wederkeerlg-
heid. antwoordde de premier:
„Wat door Roosevelt is voorgesteld en wat,
naar ik begrijp. Hitler aanbiedt, is eer een uit-
iets zachter dan giéteren, droog weer, ge
deeltelijk bewolkt, zwakke veranderlijke
wind.
De definitief door de Kamer van Afgevaar
digden aangenomen Jodenwet beperkt de deel
neming der joden aan het nationale leven: in
beginsel tot zes procent in de vrije beroepen en
12 procent in nijverheid en handel. Bovendien
verbiedt zij volstrekt sommige beroepen voor
de joden, o. m. alle functies van staatsambte
naren of in openbare diensten.
In de journalistiek mogen voor het oogenblik
slechts 12 tot 15 procent joden werken, en dit
percentage kan dalen tot zes tot 1 Januari
1940. Ten slotte kunnen joden geen grondbe
zitters meer zijn en de joodsche grondbezitters
die er zijn, kunnen door den Staat onteigend
worden.
Men raamt, dat de wet betrekking heeft op
ongeveer 500.000 personen. Dit getal kan ech
ter varieeren, al naar de toepassing van de wet,
waarvan de uitvoeringsbepalingen nog niet
vastgesteld zijn
Litwinof is afgetreden als Volkscom
missaris van, Buitenlandsche Zaken.
Omtrent de besprekingen tusschen Londen,
Parijs en Moskou verneemt Havas nog, dat de
in het buitenland gepubliceerde berichten, dat
de voorstellen der Sovjetregeering, welke thans
door het Britsche kabinet worden bestudeerd in
feite zouden neerkomen op een Engelsch-
Fransch-Russisch bondgenootschap, gesteund
door een militaire conventie, te Moskou niet
worden bevestigd.
Men wenscht daar slechts te zeggen, dat de
Sovjetregeering nog geen antwoord van Enge
land heeft ontvangen.
Tsjoenking en Foetsjau werden door de
Japanners zwaar gebombardeerd.
wisseling van niet-aanvals-verzekeringën dan
een garantie op basis van wederkeerigheld, zoo-
als die kortelings aan Polen is gegeven. De
Britsche regeering is zeker bereid voorstellen
in overweging te nemen betreffende uitwisseling
van wederzjjdsche verzekeringen met de Duit
sche regeering."
De oud-mlnlster van Buitenlandsche Zaken
Eden heeft te Leamington een redevoering uit
gesproken. waarin hij de buitenlandsche poli
tiek der regeering de politiek noemde, die de
beste kansen bood op een duurzameren vrede.
Hij legde tevens den nadruk op de waarde van
overeenstemming tusschen Groot-Brittannlë.
Frankrijk en de Sovjët-Unle.
De omstandigheden, aldus Eden, hebben ge
dwongen tot een terugkeer tot de politiek van
collectieve veiligheid.
De eenige overgebleven weg. waarlangs
vrede behouden kan worden, is het voeren van
die politiek met moed, inzicht en vertrouwen.
Het moet een winst zijn voor den vrede, wan
néér overeenstemming tot stand kan worden
gebracht tusschen Groot Rrittannië, Frankrijk
en Rusland. Het is duidelijk het algemeene oor
deel van het Britsche volk, dat de redevoering
van Hitler van de vorige week niets veran
derd heeft in den internationalen toestand.
Terwijl het Britsche volk bereid is te ant
woorden op iedere actie, die er op berekend
is het vertrouwen te herstellen, heeft het geen
belangstelling meer in beloften met woorden,
verzekeringen, vleierij of scheldwoorden Het
vertrouwen is te vaak verbroken dan dat phra
ses thans meetellen. Een ons daden tot herstel
van het goede vertrouwen zou meer waard zijn
dan vele ponden protest.
In antwoord op in het Lagerhuis tot hem
gerichte vragen heeft Chamberlain verder ver
klaard; „In mijn recente verklaringen heb ik
het volstrekt duidelijk gemaakt, dat er geen
enkele reden is om te gelooven, dat de Brit
sche regeering een politiek van omsingeling
van Duitschland heeft aanvaard
chingen).
Chamberlain achtte het met noodig den Brlt-
schen ambassadeur te ontbieden om rapport uit
te brengen over de opzegging der verdragen.
Op de vraag, of meiy zich voorstelt Hitler’s
uitnoodlging tot onderhandelen over een verdei
vlootaccoord te aanvaarden, antwoordde Cham
berlain: „Ik ben er niet zeker van, dat Hitler’s
voorstel betrekking heeft op een tweede ver
drag. De Britsche regeering overweegt echter,
welk antwoord zij moet geven.”
STOCKHOLM, 3 MeL (Reuter). De mi
nisters van Buitenlandsche Zaken van Zwe
den, Denemarken, Noorwegen en Finland
zullen waarschijnlijk op 9 Mei bijeenkomen
in Stockholm.
Men meent dat zfj beeprefcingen zullen
voeren over de recente Duitsche sondee-
ringen betreffende het sluiten van nlet-
aanvalsovereenkomsten.
MOSKOU, 3 Mei. (Reuter). Het
Russische telegrarfagentschap Teas
meldt hedenavond, dat Litwinof op
zijn eigen verzoek ontheven is van
functie van Volkscommissaris
van Buitenlandsche Zaken.
De taak van Litwinof wordt over
genomen door Molotof, den voorzit
ter van den Raad van Volkscom-
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroepe
rubriek 10 cl- per reoel.
Kbnlng Leopold .heeft beschikt, dat tijdens
het bezoek van Koningin Wilhelmina aan
Hare Majesteit zullen worden toegevoegd lui-
tenant-generaal Deffontalne, commandant van
de divisie der Ardensche jagers en generaal-
majoor Beernaert van den staf der eerste ca
valeriedivisie en honorair onder-gouvemeur-
generaal van den Kongo.
Bij de aankomst van Koningin Wilhelmina
te Brussel zal de koninklijke calèche worden
geëscorteerd door een eere-escadron.
De ruiters zullen het nieuwe gala-tenue dra
gen, dat veel gelijkenis toont met dat der gen
darmerie van voor 1914. Het bestaat uit: be
renmuts met roode pluim, tuniek van konings
blauw laken, kraag met wit galon, zilveren
knoopen met de koningskroon, roode epaulet
ten met witte franje, witte kuitbroek, rulter-
1 aarzen, handschoenen met manchetten
Het was niet mogelijk, aldus Havas, de juiste
veelbeteekenende redenen van het ontslag uit
offlcieele bron te vernemen. Men verzekert, dat
de gezondheid van Litwinof veel te wenschen
overlaat, hetgeen mogelijk is. Litwinof is 63
Jaar. Toch scheen hij altijd stoer en krachtig.
Men probeerde te weten te komen of het
aftreden van den volkscommissaris een wijzi
ging van de buitenlandsche politiek der Sovjet-
Unie Inhhfld. Hierop werd geantwoord, dat de
Sovjet-Unie geen land was van politiek van
personen, doch dat iedereen hier slechts één
politiek op het oog heeft, die van regeering en
partij.
Toch werd Litwinof, althans in het buiten
land, beschouwd als voorstander eener politiek
van collectieve veiligheid en van samenwerking
JVestersche democratieën. Gezien het
aanhoudende zwijgen der Russische pers over
de ontwikkeling der Engelsch-Russische onder-
bandelingen, kan men niet nalaten te denken
tot in de best ingelichte kringen, dat de loop
der onderhandelingen in verband zou kunnen
■taan met het vertrek van Litwinof, te meer
daar volgens zekere kringen het verdwijnen van
het Journal de Moscou reeds een aan Litwinof
toegebrachte slag was.
Overigens wiset men, dat de laatste redevoe
ring van Stalin op het partijcongres niet juist
in de lijn lag der collectieve veiligheid.
De Westelijke mogendheden werden er zeer
duidelijk in beschuldigd te hebben geprobeerd
Sovjet-Rusland en Duitschland tegen elkander
op te zetten om hun moeilijkheden op te lossen.
Voorts is het mogelijk, dat de regeeringen van
Frankrijk en Groot-Brittannlë dé door de Rus
sische regeering voor een gemeenschappelijke
samenwerking Legen den aanvaller gestelde voor-
waarden niet aanvaardbaar hebben geacht. Deze
voorwaarden, kwamen, volgens de Britsche pers,
neer op een bondgenootschap, steunende op een
militaire overeenkomst.
Na München zou Litwinof gemachtigd zijn
geweest een nieuwe poging te doen ten aanzien
van de politiek van collectieve veiligheid, doch
aangezien deze poging geen voldoening heeft
gegeven, zou hij zijn afgetreden. Het zijn alles
echter slechts veronderstellingen, aldus besluit
Havas. -a
Tal van leden zijn getreden uit het Co
mité voor cultureelen bijstand van werk-
loozen.
Verscheidene Zweedsche bladen leveren com
mentaar op de geruchten, dat Duitschland aan
de Scandinavische landen zou hebben voorge
steld een non-agressle-verdrag te sluiten.
De .Stockholm Tldningen”, welk blad de
algemeene meenlng dienaangaande in Zweden
schijnt weer te geven, schrijft dat dergelijke
verdragen nauwelijks noodig zijn, aangezien
Zweden reeds heeft verklaard zich niet door
Duitschland bedreigd te .voelen. Anderzijds is
het verlangen naar neutraliteit in Zweden zou
sterk, dat het belachelijk is te meenen, dat
Zweden zich ooit sou aansluiten bij een bond
tegen Duitschland.
Berlijn heeft zes
als vergelding voor
maatregelen.
BERLIJN, 3 Mei (Reuter) De Duitsche
minister van Buitenlandsche Zaken Von Rib
bentrop zal morgenavond vertrekken om een
bezoek van eenige dagen aan Italië te brengen.
Omtrent het bezoek van von Ribbentrop
wordt nader gemeld, dat hij nabij het Corno-
meer een ontmoeting zal hebben met zijn Ita-
liaanschen collega, graaf Ciano.
Men veronderstelt, dat het voornaamste on
derwerp van gesprek Danzig en Polen zal zijn.
Misschien zullen von Ribbentrop en Ciano te
zamen te Rome.zijn, wanneer de Pnolsche mi
nister van Buitenlandsche Zaken Beek Vrij
dag as. zal antwoorden op de rede van Hitler,
zoodat weinig tijd verloren zal gaan voor de
as om een besluit te nemen. Zonder twijfel zal
iedere eisch van Polen inzake Danzig met
kracht worden verworpen en rekent Duitsch
land hierbij op zijn asgenoot.
De correspondent van Havas heeft verder
vernemen, dat nog geen onderhandelingen aan
gaande een dergelijk verdrag zijn begonnen. Er
is nog slechts sprake van de eerste peilingen.
BERLUN, 3 Mei (Reuter). Zes Britsche.
Duitschland woonachtige onderdanen, hebben
bevel gekregen van de Duitsche regeering,
Duitschland tegen 24 Mei as. te verlaten. Deze
uitwijzingen vormen rechtstreeksche repre
saillemaatregelen voor de uitwijzing van see
Dultschers uit Groot Brlttannlë. Onder de uit
gewezenen bevindt zich Greene, de Berljjnsche
chef-correspondent van de „Daily Telegraph’
Er is duidelijk gemaakt, dat verdere .JUet
rechtvaardige" uitwijzingen door Groot Brit
tannlë gevolgd zullen worden door verder»
Duitsche represailles.
De andere uitgewezen Engelschen zijn drl<
zakenmenschen, een ingenieur en een taal-
leeraar.
Toch weet men, dat Sovjet-Rusland sinds de
ineenstorting van het stelsel der collectieve vei
ligheid,niet donder gevaar voor zich zelf, buiten
Europeesche geschillen zou kunnen blijven, te
meer daar de avances, welke Sovjet-Rusland
door Duitschland werden gedaan, onder den
vorm van handelsvoorstellen, gevolgd door de
regularisatie van zijn economische betrekkin
gen met Italië, het er van hebben overtuigd,
dat het over meer dan één middel beschikte om
uit het isolement te komen, waarin men zou
probeeren het te brengen.
De crisis van 15 Maart heeft Engeland er toe
gebracht actief de Russische medewerking te
zoeken met het doel het stelsel van collectieven
tegenstand tegen agressie weer in het leven te
roepen. Te Moskou doet men uitkomen, dat de
Sovjetregeering geheel vrij in haar besluiten was
en dat het haar vrij stond haar voorwaarden te
stellen. Indien de in het buitenland gepubli
ceerde berichten juist zijn, bevestigen zij slechts
den indruk, welken men hier steeds heeft gekre
gen, dat wil zeggen, dat de Sovjet-Unie zich tot
een nieuwe samenwerking met de Westelijke
mogendheden slechts mu verplichten bij gelijke
rechten, gelijke verplichtingen en tegen hechte
waarborgen.
Overigens Weet men, dat Sovjet Rusland, in
antwoord op de eerste Engelsche stappen di
rect na de vernietiging van TBjecho-fliowa-
I
-- .1
3
