ONS BLAD
aan
Britsche tegenvoorstellen
Moskou overhandigd
DOM!HIT
Polen
Nuntius
Het nieuws van heden
bij Beek
De alliantie
van
Milaan
aan
Lagerhuis neemt
dienstplicht
Spanje uit den
Volkenbond
Rusland biedt
garanties aan
Vragenuurtje in
het Lagerhuis
TACK*
Een pleidooi voor
den vrede
s
in
SIR WILLIAM SEEDS BIJ
MOLOTOF
DE BAROMETER
PRINS-REGENT PAUL OP
WEG NAAR ITALIË
DIJJERS
-
DINSDAG 9 MEI 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
4
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 187
De status van Danzig
de
o.
Ciano in Juni naar
Berlijn
De rei» van Potemkin
Een interview met
von Ribbentrop
Vliegramp in Ecuador
De indruk in Polen
Een verklaring van Arita
ra
De Duitache miniater over zj/n
ontvang at in Milaan
De versterking van het
anti-kominternpact
Hetze tegen de Joden
te Bratislava
De Hertog van Windsor richt zich
in een radiorede tot de
Vereenigde Staten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Ontploffing in een
Japansche fabriek
Ook een gezantschap
in Roemenië?
M O'/teSJ D
w
re
n
ir
n
De houding van Engeland in de
Duitach-Poolache criaia
Alle kleinere ataten aan de weet-
grena zullen zoo noodig ateun
kunnen ontvangen
De beaprekingen met Rualand
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
5
5
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
B
van
den
wet
op
in
der Ier ache
ojygrond-
eén aan-
mor genmiddag
l
MAG FR
Tot gezant der Sovjet-Unle te Warschau is
de vroegere gezant te Athene. Charonof, be-
Op weg naar Canada. De „Empress of Australia” met aan boord het Engelsche
Koningspaar op den Oceaan, gefotografeerd uit een der begeleidende vliegtuigen
noemd. Hiermede is de sinds het najaar van
1937 leegstaande poet te Warschau weer beset
Maandag-
Warachau
den
Mgr.
Stand op Dinsdag uur VJZ».: TM
Vorige stand; 784J
ax
na
H.
een
zyn
en
te
MOSKOU. 8 Mei (Beater). De Britsche
ambassadeur te Moskou. Seeds, heeft van
middag een onderhond van 48 minuten met
den nieuwen volkscommissaris van Buiten-
landache Zaken, Molotof, gehad. Over bet
resultaat te geen mededeeling gedaan.
dagen op Bouvigne.
O
CN X I -* fM
si
te
QUITO. 9 Mei (Havas) Boven Guayaquil
te het vliegtuig van kapitein Cristobal branceud
omlaag gestort Hierdoor zyn vijf huizen in
vlammen opgegegaan en vijf en twintig men-
schen zijn om het leven gekomen. De materieeie
schade wordt op 300 000 dollar geraamd.
De eerste vice-volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken der Sovjet-Unle. Potemkin, is
Maandag in Roemenië aangekomen.
Spoedig na zijn aankomst heeft Potemkin
met den minister van Buitenlandsche Zaken
Gafencoe, een bespreking gehouden over den
polltieken toestand.
Spanje treedt uit den Volkenbond.
De apostolische nuntius in Polen brengt
een bezoek aan minister Beek.
HeSLagerhuis neemt de
dienstplicht aan.
De aanalagen
terroriaten
De regeering der Sovjet-Unie heeft
een gezant te W arachau
benoemd
Vragen in het Lagerhuis over Engelands
houding in de Duitech-Poolsche crisis.
t lm Ida tie
dus
(Hoewel omtrent het doel van dit bezoek
van Mgr. Cortes! officieel niets wordt mede
gedeeld. te de mogelijkheid niet uitgesloten, dat
de apostoiische nuntius de Poolsche
heeft willen polsen, dn hoeverre de
van
ver-
Bultenlandsche
LONDEN, Mei (Reuter). In het Lager
huis is de wet Inzake de militaire opleiding
in tweede lezing zonder hoofdelyke stem
ming aangenomen, nadat het door de
labourparty ingediende amendement met 387
tegen 145 stemmen was verworpen.
Ofschoon het Britsche „aanbod geen aanvaar
ding beteekent van het Russische voorstel, dat
practise!) neerkwam op het sluiten van een
bondgenootschap, is er reden om aap te nemen,
dat het gebaseerd is op samenwerking
s’ag van wederkeerigheid ingeval van
ral op de aan de Sovjet-Unie grenzende Mid
den- of Zuid-Europeescbe staten. Het zou
voorzien in overleg en uitwisseling van inlich
tingen, doch op bet oogenblik schijnt er nog
niet spraae te zijn van n£der omschreven voor
stellen omtrent den vorm der samenwerking.
Congres van den Katholieken metaalbe-
werkersbond te Utrecht.
Het feit echter, dat de Britsche ambassadeur
den tekst der Mtsche voorstellen heeft over
handigd, toont, naar de diplomatieke corres
pondent van Reuter verklaart, duidelijk aan.
dat de Britsche autoriteiten bevredigende ver
zekeringen hebber, ontvangen, dat het aftreden
van Utwinof geen verandering in de buiten
landsche politiek van Rusland beteekent en
vervolgens, dat zij de hoop koesteren, dat de
Britsche tegenvoorstellen ate basis zullen kun
nen dienen voor een overeenkomst.
^IIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIHIIIIIIHIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIII
,^en blok van de Ooatzee tot
kuaten van Noord-Afrika”
manskennte. doch ik heb tenminste het groote
geluk gehad de wereld te bereizen en aooóoendu
de menschelyke natuur te kunnen bestudeeren.
Deze waardevolle ervaring heeft bij mffde diepe
overtuiging gewekt, dat er geen land Is. welks
volk oorlog wenscht. Ik geloof, dat dit geldt voor
de Dultsche natie, zoowel als voor de Britsche
natie, waartoe ik behoor, en de Fransche natie,
op wier vriendelyken grond ik thans woon.
De vraagstukken. die ons op dit oogenblik
bezig houden, zijn slechts de weerspiegeling op
grooter schaal van de afgunst en achterdocht
van het alledaagsche leven. In ons persoonlijk
contact streven wij er allen naar, in harmonie
met onze medemenschen te leven, anders zou de
moderne beschaving nooit ontstaan kunnen zijn.
Gaan wij thans die beschouwing verwoesten,
door internationaal niet te doen, wat wy in
dividueel geleerd hebben wel te doen?
Na gewezen te hebben op het ontmoedigende
van alle schadelijke propaganda en zijn leed
wezen te hebben uitgesproken over bet gebruik
van woorden als omsingeling en agressie, ver
volgde de hertog, dat In broederen geest dan
van sulver persoonlijke of nationale belangen
naar vrede moet worden gestreefd. De staats
lieden, die zich tot taak gesteld hebben de in
ternationale veiligheid en het vertrouwen te
herstellen, moeten handelen als goede wereld
burgers en bet nut voor hun eigen naties moet
worden gevonden door bet nut van de wijdere
gemeenschap, waartoe wjj alle» behooren Uit
naam van hen, die In den laatsten oorlog vie
len. doe ik een dringend beroep op alle poli
tieke leiders, sich vastberaden van deze taak te
kwjjten. Ik doe een beroep op hen uit naam
van de levenden, wier bestasui en geluk in hun
handen te en Ut doe In het bfjeonder een be
roep op hen uit naam van de hedendaagscho
jeugd, met al haar onschatbare mogelijkheden
van toekomstig nut voor de menschheid Het
grootere succes, dat een regeering voor haar
eigen nationale politiek zou kunnen behalen
zou niets zyn in vergelijking met den triomf
van te hebben bijgedragen tot redding van de
menschheid van het verschrikkelijke lot. dat
haar thans bedreigt.
TOKIO, 9 Mei iDNBI Tengevolge van
ontploffing in een cellulotd-fabrlek alhle^
tachtig arbeiders om het leven gekomen
tweehonderd gewond Door de ontploffing
brand ontstaan in negen groote fabrieksgebou
wen. terwijl veertig hulzen geheel werden ver
nield
In hun commentaren op het pact van Milaan
schrijven de Romeinsche bladen, dat deze
alliantie de permanente vorming beteekent van
een blok van volkeren, dat zich uitstrekt van
de Oostzee tot de kusten van Noord-Afrlka, be
staande uit 130 mil Hoen menschen, waarbij men
nog kan voegen de tien millioen burgers van
Hongarije en de tien millioen van het Ita-
llaansche koloniale rijk, tezamen dus 150 mll-
lioen menschen. Met dit formidabele blok moe
ten de mogendheden, die het hebben uitgelokt,
rekening houden, zoowel In vredes- a's in oor
logstijd. Weer staat men. schrijft Oayda. voor
een politiek van verdragen, maar de verant
woording hiervoor komt neer op Engeland en
Frankrijk, die er mede begonnen zijn.
Rusland biedt aan alle kléinere staten
aan zijn westgrens defensieve garanties
aan.
VERDUN. 8 Mei i Reuter) De Hertog van
Windsor heeft Maandagavond van Verdun uit
een radiorede gehouden tot de Vereenigde
Rtaten.
Nu Ik. zoo zode hy o m., van deze histori
sche plaats tot u spreek, ben ik mij diep
bewust van de tegenwoordigheid van het
groote geselschap der dooden en Ik ben er
van overtuigd, dat xy. »oo zij hun stem kon
den laten hoeren. met my zouden z|jii ir. wat
Ut thags ga zeggen.
Ik spreek voor niemand dan mijzelf en zonder
voorkennis van eenige regeering Ik spreek al
leen maar ate soldaat uit den laatsten oorlog,
wiens vurigste bede het te. dat zulk een wreede
en vernietigende waanzin zich nooit meei van
de menschheid meester zal maken. Ik verbreek
mijn vrywtlltg stilzwijgen thans alleen in ver
band met het duidelijk aanwezige gevaste, dat
wij allen nader kunnen komen tot een herhaling
van de gruwelijke gebeurtenissen, die zich een
kwart eeuw geleden hebben voorgedaan. De
ernstige spanning in den tijd, waarin wjj leven
dwingt mij. mijn stem te verheffen oir. uiting
te geven aan het algemeen verlangen, verlost te
worden van de vrees waarin wy leven en terug
te keeren tot normale omstandigheden
Ik kan mij niet beroepen op bijzondere staata-
De arbeldersafgevaardigde Johnston vroeg, of
de Britsche regeering by het verleenen van
haar garantie aan de Poolsche regeering eenig
advies heeft gegeven omtrent de wenscheiyk-
heid van onmlddeUijke onderhandelingen met
Duitschland over een minnelijke schikking voor
den status van Danzig en redelijke verbindin
gen tusschen Duitschland en Oost-Pruisen
Johnston vroeg verder, of de minlster-prealdent
met het oog op mogelyk oorlogsgevaar de
Poolsche regeering er van kon overtuigen, dat
de Britsche openbare meenlng tevreden gesteld
moet worden door het vertrouwen, dat leder
redelijk voorstel voor een regeling gunstig ont
vangen zou worden.
Chamberlain antwoordde: ..De afgevaardigde
heeft ongetwijfeld kennis genomen van de rede
van Beek, waaruit te gebleken, dat deae kwes
ties reeds door de regeerlngsn van Duitschland
en Polen besproken zijn, alvorens Engeland zijn
garantie gaf.
De Poolsche regeering beseft natuurlijk, dat
de Fritsche regeering een minnelijke schikking
zou toejuichen en Ik heb geen reden om te
betwijfelen dat zy zich bewust is van het be
lang der overweging, vervat in het tweede ge
deelte van deae vraag
ToMi Morgan vroeg- ot Chamberlain bereid
te zyn bemiddeling aan te bieden voor bet ge
val dat onderhandelingen mislukken, verwees
Chamberlain naar de verklaring van Butler
Tenslotte verklaarde de minister dat de regee
ring voldaan Is over den krachtlgen en tegelijk
ertsenenden toon van de rede van Beek en
kenBte heeft genomen van de daarin gedane
voorstellen.
Voor die juridische woordbrekers, penne lik
kers en de steeds weer orakelende ophitsers
hebben de almogendheden nu ook een punt ge
zet. ten einde het de wereld definitief duidelu*
te maken van welken aard hun betrekkingen zijn
en dat niets de solidariteit der beide naties kan
beïnvloeden.
De democratische wereld, aldus de minister
moge er kennis van nemen, dat de vriendschap
tusschen Mussolini en Hitler niet te verstoren
is en dat bun beide volken in gelijke gevoelens
gesloten achter hen staan.
Sir William Seeds heeft
Britsche tegenvoorstellen
overhandigd.
De Engelsch-Fransche omsingelingspolitiek
wil het evenwicht der Europeesche krachten
verbreken en een superioriteit vestigen tegen
Duitschland en Italië. De Italiaansch-Duitsche
alliantie herstelt dat evenwicht en verhoogt
tevens de waarschijnlijkheid van den vrede,
aangezien een initiatief voor een offensief hier
door wordt afgeschrikt. Voor alle in Milaan
bestudeerde vraagstukken en vooral voor de
netelige kwesties der Dultsche en Itallaansche
eischen Is een handelwijze overeengekomen,
welke geïnspireerd wordt door een sterken wil
naar vrede en samenwerking Daarom is behalve
de alliantie van Milaan, geen enkel nieuw ult-
zonderyk feit aangekondigd dat de rust in
Europa zou kunnen verstoren Echter zouden
de verschillende verantwoordelijke regeeringen
zich sterk vergissen, wanneer zij die politieke
rust van Italië en Duitschland uitlegden ate
een ultnoodiging om de vraagstukken, welke
een oplossing veretechen. In het archief te ber
gen, of ate een aanmoediging tot provocaties
Echter te herhaaldelyk uiteengezet, dat d«
Fritsche regeering voorstandster te van rege
ling van Internationale geschillen door middel
van vriendschappelijke onderhandelingen. arbi
trage of andere vreedzame middelen en dat zij
tc allen tijde bereid te haar goede diensten te
verleenen op verzoek van een belanghebbende
party Indien wy een dergeiyk verzoek zouden
krygen. zouden wy hebben na te gaan, op wel
ke wyze wy onze bemiddeling het beat zouden
kunnen verleenen.
ROME, 8 Mei (Siefani). De Itallaansche
minister van Buitenlandsche Zaken. graaf
.Ciano, is vanmiddag uit Milaan te Rome
teruggekeerd. Toen bü bet station verliet,
viel hem een haririyke begroeting namens
een groote menigte ten deeL
Minister Ciano zal zk-% de volgende
maand naar Berlijn begeven om het nieuwe
militaire bondgenootschap tusschen Italië
en Duitschland te onderieekenen.
BURGOS, 8 Mei (Havas). Offi
cieel wordt medegedeeld, dat Jor-
dana den secretaris-generaal van
den Volkenbond het volgende tele
gram heeft gezonden:
Ik heb namens de Spaansche
regeering de eer u mede te deelen,
dat Spanje door dit telegram mede
deelt uit den Volkenbond te treden,
overeenkomstig par. 3 van het eer
ste artikel van het pact.
w.g. Jordana.
De geheele brandweer van Tokio geholpen
door een regiment genietroepen heeft het vuur
bestreden en volgens de laatste berichten is men
er in geslaagd verdere Uitbreiding van het vuur
te voorkomen.
Voorgezette Interdiocesane Jeugdstudie-
BRATISLAVA, f Mei (Havas) Manschappen
oer SS. en van de Hhnka-garde hebben
Maandagavond het bureau voor Joodsche emi
gratie geheel verwoest.
Later trokken Slowaaksche en Dultsche
jongelui langs de café'a ZU dgongen Joden
eze inrichtingen te verlaten.
De politie heeft verscheidene Joden gearres
teerd. o. m. leden van het emigratiebureau. zy
worden er van beschuldigd een provocatie te
hebben georganiseerd.
Om kwart voor negen
avond is Potemkin naar
vertrokken.
Welingelichte kringen meenen te
weten, dat de Sovjet-regeering bin
nenkort een gezant te Boekarest zal
benoemen.
Sinds een jaar worden de zaken
der Sovjet-Unie te Boekarest door
een zaakgelastigde geleid.
BOEKAREST, Mei (Rewter). Naar
vernomen wordt biedt de Sovjet-Unie allen
kleineren staten aan haar westgrens defen
sieve garanties aan. gelijk aan de garan
ties van Engeland en Frankrijk aan Roe
menië en Griekenland. Algemeen is men
van meening, dat Indien dese op een kal
me wijze geregeld kunnen worden en op
dusdanige wijze, dat hierin geen beleedi-
ging van de as-mogend beden wordt gezien,
landen als Turkije, Bulgarije. Roemenië en
Finland gaarne dergelijke garanties aouden
aanvaarden.
WARSCHAU. 8 Mel (Havas). De Pool
sche minister van Fultenlandsche Zaken,
kolonel Beek, beeft Vrydagmlddag
Apostolischen Nuntius in Polen,
Cortest, ontvangen.
[Amsterdam» Tdl. 36948 - Mamixztr 425^
[Deven>y^el4292^Diepen^weg265
Molotof de
aan Moskou
ROME. 8 Mei (Stefanl). De regent
Joego-Slavië, Prins Paul en zyn gemalin,
gezeld van den minister van
Zaken Markowltsj en den Italiaanschen ge
zant te Belgrado, zullen morgenmiddag in
Italië aankomen.
Zij zullen de gasten zijn van het Quirinaal.
De regent zal tn het Palazzo Venezia een onder
houd hebben met Mussolini. Zaterdag keeren
de Joego-Slavische gasten naar Belgrado terug
LONDEN. 8 Mei (Bonter). Tijdens het
vrsgenuurtje In het Britsche Lagerhuis heef»
de ondentaataaeerrtarte van BuHenland-
«che Zaken. Butler, verklaard. dat het
vraagstuk van eenigr verandering In den
status van Danstg in sarlis instantie een
aangelegenheid van de direct betrokken
partijen is en dat die partijen overeen
stemming moeten bereiken omtrent de
methode.
Alvorens uit Boekarest naar Warschau te
vertrekken verklaarde de vice-volkscommlsaa-
ris voor buitenlandsche zaken Potemkin, dat hij
zeer tevreden was over de gevoerde besprekin
gen. Hy bevestigde, dat binnenkort een nieu
we gezant van de Sovjet-Unle naar Boekarest
zal worden gezonden. De vorige gezant Is In
het begin van het vorig jaar teruggeroepen,
aangezien men te Moskou ontevreden was over
de toenmalige regeering Goga.
MILAAN, 8 Mei. De Dultsche ryksxmnlster
van Buitenlandsche Zaken, van Plbbentrop.
heeft In een onderhoud met den vertegenwoor
diger van het Dultsche Nieuwsbureau uitdruk
king gegeven aan zijn groote voldoening over de
enthousiaste ontvangst, welke hem in Milaan te
deelachtig geworden.
Graaf Ciano heeft hem mededeeling gedaan
van de belachelijke uitlatingen van eenige
Fransche bladen over een z.g. vyandlge houaing
der bevolking van Milaan tegenover de Duitech-
Itallaansche vriendschap. Toen hij vervolgens
door Milaan reen en met eigen oogen gezien
heeft hoe de geheele bevolking hem met ju bei
heeft ontvangen, heeft hij. von Ribbentrop, ge
voeld hoe treurig en fnuikend het is. dat onver-
beteriyke ophitsers steeds weer probeeren de
volken met leugens te vergiftigen.
Deze leugens zyn te betreuren, doch de as
mogendheden hebben er de les uit getrokken. In
het byzonder is von Ribbentrop de nartelyk-
heid opgevallen, waarmede de arbeiders van Mi
laan hem hebben ontvangen. Hy heeft een
overzicht gekregen van de productiekracht der
bevolking van Milaan, dat hy als een bloeiend
modern centrum van Noord-Itallë heeft aan
schouwd.
TOKIO. 8 Mei (DJ4-B.) De Japansche
minister van Buitenlandsche Zaken. Arita. heeft
verklaard, dat hy van de noodzakelykbeld van
verdere versterking van bet anti-kominternpact
met bet oog op de vroegere ervaringen van
Japan en den tegenwoordigen toestand "over
tuigd la.
Een dergeiyke verdere versterking was vol
gens Arita ook noodig om ..van Japans eigen
standpunt uit" aan den intemauomlen toestand
het hoofd te kunnen bieden.
Buitenlandsche kringen te Warschau achten
de benoeming van een nieuwen Russischen am
bassadeur van groote beteekenls. omdat het
de eerste daad van Molotof in zijn nieuwe func
tie Is. Bovendien wijst men er op. dat de am
bassade langer dan anderhalf jaar door eeo
zaakgelastigde te bestuurd. Men gelooft, dat
Moskou een levendiger contact met Warschau
wil en dat dit denkbeeld een gunstlgen weer
klank bij de Poolsche regeerders zal vinden.
De nieuwe ambassadeur. Charonef. komt
binnen enkele dagen te Warschau aan.
Verder dee:de de onderstaatssecretaris vgn
Blnnenlandsche Zaken mede, dat thans 'meer
dan 100 aanslagen of pogingen tot aanslagen
zUn gepleegd, welke men toeschryrt aan het
lersche republlkeinsche leger Achtendertig per
sonen zyn veroordeeld.
regeering
H Vader
ate politiek onpartydig persoon, sou kunnen
bemiddelen voor de zaak van den vrede. Red.)
ff et vlootverdrag
Verder heeft Chamberlain verklaard, dat de
regeering den toestand bestudeert, die te ont
staan door de opzegging van het vlootverdrag
door Duitschland. De Dultsche regeering zal
een mededeeling worden gedaan Duitschland.
aldus de premier, heeft de Britsche regeering
lóór de opzegging niet geraadpleegd.
Henderson stelde de vraag, of men kan aan
nemen. dat de Fritsche regeering er naar streeft
den grootst mogeiyken graad van samenwerking
met de Sovjet-Unle te verkrygen door een
stelsel, dat gebaseerd is op wederkeertge ga
rantie en dat verzet tegen welke agressie ook
ten doel heeft. Chamberlain antwoordde, dat
het doel der regeering te tot de grootst moge-
lyke samenwerking met Rusland te komen in
de politiek, die zy volgt.
KV. */k TBCKN. BCK 8r. r. BUBBBLMAK
AMKBSFOOBT - ToL ttM
Ciano zal zich in Juni naar Berlijn be
geven om het militaire pact tusachen
Rome en Berljjn te onderteekenen.
Deze twee mannen en hun beider volken wil
len den vrede ZU zijn evenwel precies zoo bereic
dezen vrede en hun onafhankeiykheld gemeen-
achappelUk te verdedigen. Duitschland en Italië
aldus besloot von Ribbentrop, zyn tegen lederen
aanval gewapend en onoverwinnelijk.
Het Poolsche regeeringsorgaan „Dobry Wlec-
zor" schrijft: Duitschland had het accoord met
Italië noodig om zich op een nieuw succes te
kunnen beroepen, gezien de vele nederlagen
welke het den laatsten tyd geleden heeft Ber
lijn wilde den Dultschers bewijzen, dat men op
Italië kan rekenen Het lijdt geen twyfel. dat
Italië geen oorlog wil en om Danzig geen cata
strophe wil rtekeeren De socla’Lstische ..Dzien-
nlk Lidove" ziet in het pact een poging tot In-
en bedreiging jegens de wereld,
jegens Polen.
Het terdrag van bondgenootschap la
slechts net logische besluit voor een toe
stand, welke reeds sinds jaren werkelijk
heid is.
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNii_
1 VERWACHTING:
VOOR HET NOOKD-WESTEN
5 In den middag iet» warmer dan gisteren.
gedeeltelijk bewolkt, droog weer, zwakke
lot matige. Noordelijke tot OostelUke wind.
VOOR HET ZUID-OO8TEN:
I Meest zwaar bewolkt, droog weer, zelfde
s temperatuur als gisteren, zwakke tot ma-
H tige. Noord westelijke tot Noordoostelijke
H wind.
f Zon op 4.17 onder 18J7 - Licht op W.87
Maan op - onder 1.11
11 Mei L. K.
Buitenhof Telefoon 117 .75 n ll.i.t,
Uu lunch uordt ook
op het terras geserveerd
)P M> Wf N
SPFCIALF SCHOTFI
f
WO
