Het probleem der krotten
van
Simplex rijwielen, verwonderlijk lichte gang, 4650
Kweekschoolontwerp
de baan
SINT FISCUS
ernstig
In vele streken Van ons
land is de toestand
RITMEESTERS
TE VROEG SCHRAP
TEGENWERKING DER
GEMEENTEN
WOENSDAG 10 MEI 1939
i
werden in 1 jaar gerookt! Dat zegt toch wel iets over de kwaliteit!
weer
ir
IN
Auto tegen een boom
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Conflict in Drentsche
werkverschaffing
Debat over den Bijbel
GEZANT GENATURALISEERD
Zotnerkleeding spoorwegpersoneel
Generaal Snijders
geopereerd
ROST VAN TONNINGEN
GEEN STATENLID
De Koningin liet naar de
gewonden informeeren
Rapport commivie-Hart
verschenen
Regeling van de haring-
visscherij
6
sal
Geneesheeren sijn tevreden
over den toestand
Het dreigt op een algemeene
staking uit te loopen
A
Stemrtren bij volmacht
door militairen
Eicon, samenwerking
met Ned. Indië
Desbetreffend wetsontwerp
op komst
De daken hebben vaak geen goten'; de regen vreet de kalk uit de muren weg
RB
verplicht
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG. Mei 1939.
werden
C’etait plus qu'un crime, c'etait une faut^
onderwuzers
ror.
in een
ver-
Krotten uit de verkommerde binnen
stad van Nijmegen
gezondheid, die van hooger belang
gemeentelijke financiën.
's-GRAVENHAGE. 9 Mei. Naar wij ver
nemen. heeft de heer mr. M. M. Rost van Too-
nlngen bedankt voor zyn benoeming tot lid van
de Prov Staten van Zuid-Holland.
Tot zyn opvolger heeft het Centraal Stem
bureau benoemd verklaard den heer J. J. M
Meyers, te Leiden.
IE M. de Koningin, die per auto op weg naar
Het Loo was en eenlgen tijd na het ongeluk pas
seerde. liet later zeer belangstellend naar den
toestand der slachtoffers vragen.
Naar wy ven bevoegde zijde vernemen, is d-.
uitvaarregeling van de vroege drijfwantharlng-
visscherij thans als volgt vastgesteld.
Op 10 Mei mogen 14 schepen ter haringvis-
scherjj uitvaren, op 20 Mei nog eens 12 en op
30 Mei weer 12, zoodat op laatstgenoemden da
tum 38 haringschepen in zee kunnen zijn Hiér
van zullen 16 schepen behooren tot de Sche-
venlngsche vloot. 13 schepen tot de vloten van
IJmuldcn en Katwijk en 9 schepen tot die van
Vlaardlngen en Maassluis. Op 10 Juni zal even
tueel een andere regeling van kracht worden.
De tijdsruimte tusschen 2 reizen ter zoute zal
ten minste 48 uur moeten bedragen.
Tot nadere aankondiging zal het geoorloofd
zijn te jagen.
den. in Gronli
woningen Lev
..Mijne hoorders”, zei dominee Faber '8DAP.
op een gegeven oogenblik midden in zijn rede
en de heele Kamer lachte! Het dominee’s-
hart sprak luidop! Het ging over den Bijbel
En dominee Faber vergat, dat hy in de Kamer
stond, op het redenaarsgestoelte, waar men
slechts .Mijnheer de Voorzitter” mag toespre
ken De voorzitter lachte gul mee en liet
bet maar passeeren.
Over den Bijbel ging het.
De commissie is niet gekomen tot het
ontwerpen van een alomvattend en Sluitend
stelsel van economische samenwerking tus
schen Nederland en Nederlandsen-Indlë; zy
achtte voor zulk een opeet zoo die al ooit
uitvoerbaar zou zijn den tyd niet nip en
heeft volstaan met voorstellen tot een betere
fundeerlng van de bestaande vormen van
economische samenwerking en tot een doel
matige organisatie van het daartoe benoo-
digde overleg.
De commissie is daarbij tot de algemeene
conclusie gekomen, dat de in 1936 vastge
stelde richtlijnen voor de economische sa
menwerking tusschen Nederland en Neder-
landsch-Indiè in verband met de daarmede
lot nu toe opgedane ervaring hebben vol
daan. In het belang van een juiste door
voering van deze samenwerking is het ech
ter noodig gebleken voor de regeling van
verschillende punten asm die richtlijnen na
dere uitwerking te geven.
Zooals wjj reeds verlèden week meldden, heb
ben 86 werkloozen uit de gemeente Emmen, die
werken in het werkverschaffingskamp te Die-
ver, voornamelijk, omdat het hun ónmogelijk
werd gemaakt, vaker dan om de twee weken
een Zondag thuis door te brengen, het kamp
verlaten. De desbetreffende arbeiders
daarom geschorst.
met een of ander juridisch trucje. Het kan wel
zijn, dat de gemeentebesturen meenen. dat zij
op deze wijze het belang van hun gemeente die
nen, maar zij geven dan blijk van een zoodanige
kortzichtigheid, dat de regeerlng dit niet mag
dulden Deze gemeenten immers sparen wel geld
uit door de woningtoestanden te verwaarloozen
en niet te verbeteren, maar daartegenover staat,
dat zfj ernstig nadeel toebrengen asm de volks-
is dan de
Dit amendement was van zéér vérstrekkende
beteekenls niet zooals het struike blok-
amendement van vandaag voor hen. die reeds
als onderwijzer aan de scholen werkzaam zijn,
doch voor hen. die nog geen post aan de
scholen hebben, voor de jonge menschen. die het
volle werk van onderwijzer moeten doen en
met 25 of 30 gulden per maand genoegen
moeten nemen. Het aangenomen amendement
was voor de onderwijzers, met kweekelingen op
gescheept; het andere, véél belangrijkere, voor
de kweekelingen. als onderwijzer af gescheept'
Daar had men zich schrap moeten zetten
De katholieke fractie heeft te vroegtijdig de
vuist op tafel geslagen Nu heeft de Regeerlng
wéér géén uitspraak over het lot der kweeke
lingen thuis gekregen!
Dinsdagmorgen is een personenauto, bestuurd
door den heer A. W. uit Amsterdam, ter hoogte
van Oud-Mllllgen op den Amersfoortachen
straatweg, vermoedelijk door een defect aan de
stuurinrichting, tegen een boom gereden. De
auto werd geheel vernield.
De heer A. W. kreeg slechts lichte verwondin
gen. De andere inzittenden, twee dames uit
Amsterdam. liepen eveneens verwondingen van
niet ernstigen aard op. Zij werden naar het
Julianaziekenhuls te Apeldoorn overgebracht.
De besprekingen hebben ten aanzien van
vele punten van beteekenls op het gebied van de
economische samenwerking aeer verhelderend ge
werkt en tastbare resultaten opgeleverd.
De arbeid der commissie heeft bijgedragen tot
verdere consolidatie en uitbouw van 't bestaande
en heft den grondslag gelegd, om te geraken tot
samenwerking, die uitgaat boven crlsls-maat-
regelen en een duurzaam karakter kan verkrij
gen. Vooral echter is rsn beteekenls. dat de eco
nomische samenwerking zich aldus kan ontwik
kelen van een complex van Incldenteele crisis
maatregelen tot een blijvend onderdeel van de
economische politiek van het koninkrijk.
De met deze commissie gevonden methode
van behandeling van vraagstukken op het ge
bied van de economische samenwerking heeft
derhalve geheel aan de verwachtingen voldaan,
weshalve herhaling daarvan, telkens wanneer
daartoe aanleiding bestaat, krachtige aanbeveling
verdient.
zijn veelal de smalle hulzen, gebouwd in een
tfjd. toen de grond duur was, omdat velen in
deze plaatsen de welvaart kwamen zoeken.
Op deze wyze worden cM mogelijkheden, die
de regeerlng biedt op het platteland, vaak ge
saboteerd. Het zou daarom noodig zijn, dat na
latige gemeentebesturen gedwongen kunnen wor
den de woningtoestanden te verbeteren en dat
zij zich niet meer van de zaak kunnen afmaken
Medio 1938 hebben de minister van Koloniën
en van Economische Zaken aan de heeren mr.
G. H. C. Hart, hóófd van de 8e afdeeling van
het departement van Koloniën, professor H. A.
Kaag, hoogleeraar aan de katholieke economi
sche hoogeschool te Tilburg en J. de Waard, re-
t erenda ris bij de afdeeling handeIsaccoorden
van de directie van handel en nijverheid van
het departement van Economische Zaken te
s-Gravenhage, opgedragen zich naar Neder-
landsch-Indlë te begeven, ten einde daar met
de daartoe door den landvoogd aan te wijzen
personen besprekingen te voeren nopens de
economische samenwerking tusschen Neder
landsen-Indlg en het moederland.
Voor het voeren van deze besprekingen had
de Indische regeerlng aangewezen de heeren
H. J. van Mook. directeur van Economische Za
ken, mr. J. E. van Hoogstraten, hoofd van het
kantoor voor den handel van het departement
van Economische Zaken en P. H. W. Sitsen,
hoofd van de afdeeling nijverheid van dit de
partement.
Ontijdig is de levensdraad van het Kweek-
school-wetje afgeknapt. Zóó maar, midden in
de behandeling struikelde het over een amen
dement, dat eigenlijk van veel te geringe betee
kenls was om er het lot van het wetsontwerp
in zijn geheel aan op te hangen.
Eén amendement uit de vele, die met lijsten
van negen, tien en elf tegelijk tot een totaal
van meer dan vijftig waren ingediend. En onder
deze amendementen bij lange na niet het meest
belangrijke.
Het ging over de vraag of aan een onder
wijzer, die moet toezien hoe in zijn klas enkele
leerlingen van de kweekschool oefenen in het
practisch lesgeven en die hen daarbij met raad
en daad moet bljstaan, of aan zulk een onder
wijzer een toelage boven zijn salaris moet wor
den toegekend ja. dan neen.
De heeren Suring en Moller wilden in de wet
de bepaling opgenomen zien: ..Aan deze onder
wijzers en vakonderwijzers wordt een toelage
verleend." Zoowel de voorstellers van dit amen
dement als de minister achtten een dergelijke
bepaling volkomen rechtvaardig. Maarzij
brengt kosten mee. en zoodra minister Slote-
maker het woord .kosten" hoort, zet hij, naar
een van zijn eigen geliefkoosde uitdrukkingen,
.het been stijf". Hoewel de heeren Suring en
De anti-revolutionnalren verklaarden zich by
monde van den heer Zljlstra lijnrecht tegen het
voorstel van Dr. Vos. Wij willen ons volk niet
verstoken houden van den Bybel, doch als wy
het den Bybel leeren. <jpn willen wy hem zóó
onderwezen zien als hy in waarheid is; als
Gods woord, als gewyde geschiedenis, als iets,
dat het inneriyk van den man. die doceert,
heilig is. En daartoe ontbreekt de garantie by
het openbaar onderwijs, ergo zyn wy tegen.
De heer Thyssen (SDAP) bekeek het weer
van een héél anderen kant. Bybe'sche geschie
denis. best, maar dan net als algemeene ge
schiedenis of mythologie van Grieken en Ro
meinen. De Bybel speelt een voorname rol in
onze geschiedenis en onze literatuur; ons volk
heeft leeren lezen door de SU ten ver taling En
daarom moeten de toekomstige
weten, wat de Bybel inhoudt.
De minister tenslotte bekeek de kwestie van
den practischen kant; indie^ op de openbare
school Bybelsche geschiedenis moet worden ge
doceerd. rust op my de taak een bevoegd
leeraar aan te wijzen en kryg ik de puzzle op
te lossen of ik een katholiek, een rechtzinnlgen
of een vrijzinnigen dominee aal nemen.
Het amendement-Vos werd verworpen Na
een echt Hollandsch debat, waarby ds. Faber
Van bevoegde zyde wordt medegedeeld, dat
een wetsontwerp, strekkende om aan de militai
ren by de zee- en landmacht, die buiten hun
woonplaats in werkeiyken dienst zyn. gelegen
heid te geven by de komende gemeenteraads
verkiezingen te stemmen by volmacht,
vergevorderd stadium van voorbereiding
keert.
Het ligt in de bedoeling het wetsontwerp, in
dien mogelyk. nog deze week by de Tweede Ka
mer in te dienen.
tv tU zDn het met St. Flscffs eens,
dat in veruit de meeste gevallen
motorrijtuigen niet meer als luxe
maar als een mln of meer noodzakelijke
levensbehoefte moeten worden be
schouwd. Het afschaffen van de perso-
neele belasting op motorrijtuigen kan
dan ook heel wat sterker geargumenteerd
worden dan dat van de personeele be
lasting op pleziervaartuigen, biljarten
en rijpaarden. Als het bezit van een zeil-
of motorjacht, van een privé-biljart of
van een Arabischen volbloed geen luxe
meer is, zouden wij hier in ons land op
een levenspeil zijn gekomen als dat van
vermaarde Hollywoodsche filmsterren
en dat kan zelfs St. Fiscus toch niet ern
stig meenen. Verstandiger en redelijker
verantwoord is dan ook zijn plan om de
heffing voor den grondslag huurwaarde
en meubilair af te schaffen voor hotels,
café's, restaurants, winkels en show
rooms. Het in moeilijkheden verkeerende
hotel-, café- en restaurantbedrijf heeft
deze tegemoetkoming wel noodig, voor
al nu eindeiyk de vreemdelingen-ln-
dustrie wat meer als bron van nationale
welvaart de aandacht heeft. Sint Fiscus
speelt dus Zwarte Piet en Sinterklaas
tegelijk, en den grootsten koek krijgt Va
dertje Staat, en die heeft het noodig,
zoolang het geen koek en ei is in de po
litieke en economische wereld.
toelichting daarop eenige aanduiding gaven van
de hoogte der bedoelde toelage, wist de minis
ter precies te vertellen, dat de kosten van dit
amendement 225.000 zouden bedragen. Dat zou
om en by de 100 per in aanmerking komend
leerling van de Kweekschool beteekenen.
Een onderwyzer. die, zooals de heer van Lien-
den (S-DAiP.) in een voorbeeld noemde, met
zes kweekelingen wordt „opgescheept", krygt
dan een toelage van 500 k 600. Dat mocht
de minister als uitgangspunt van zyn bereke
ning nemen, doch daartoe verplichtte het
amendement hem geenszins. Hy had aan het
amendement evenzeer recht gedaan. Indien hy
zyn berekeningen op 10 per kweekeling had
gebaseerd en tot een tienmaal lager bedrag was
gekomen. Het was zuiver speculatie!
Maar niettemin: de heer Slolemaker de Bruine
..zette het been stijf’ en verklaarde: indien dit
amendement wordt aangenomen, stel ik op ver
dere behandeling van het heele Kweekschool
ontwerp geen prys meer. Wilde hy de Kamer
intimldeeren?
De Kamer zette zich óók schrap de Katho
lieke fractie althans. Het amendement werd niet
ingetrokken en met den steun van socialisten,
liberalen en vryzlnnig-democraten aangenomen.
Waarop de minister schorsing van de beraad
slagingen vroeg
De spoorwegen hebben een aanvang gemaakt
met het verstrekken van zotnerkleeding aan
het treinpersoneel.
Men wordt vrygelaten deze uit wollen serge
vervaardigde uniformen te gebruiken wanneer
men wil, zoodat sommigen dus nog een oogen-
bllk kunnen wachten totdat de sou zich behoor
lijk doet gelden, terwyl anderen skch haasten,
zich in de luchtiger kleedy te hullen.
Deze ..indivldueele behandeling" is mogelyk.
omdat de nieuwe zomer- en winterkleeding
Het wetsontwerp tot naturalisatie van F. A.
Beek en 20 anderen, onder wie zich de voor
malige Oostenryksche gezant In Den Haag, de
heer O. Alexich. bevindt, heeft de Tweede Ka
mer Dinsdagmiddag zonder debat en zonder
hoofdeiyke stemming aangenomen.
Dinsdagochtend is generaal Snyders in *t Dia
conessenhuis te Hilversum voor de tweede maal
geopereerd. De operatie is vlot verloopen. De
geneesheeren zyn tevreden over den toestand
an den bejaarden patiënt.
Niet minder erg dan in de steden, is de toe
stand op het platteland, waar men soms de
vreemdste ontdekkingen doet. De Brabantschc
keuterboeren wonen vaak in boerderytjes. die
nauwelyks den naam van woning verdienen. De
hulzen langs den Maasdyk in Brabant zyn zeer
schilderachtig. Langs deze schoone en kalme
rivier liggen deze huisjes zoo vreedzaam. Maar
het wonen hier biedt weinig genoegen buiten
het schoone uitzicht, want deze hulzen zyn zoo
onderkomen en oud.
De woningen langs den Waaldijk in het Gel-
dersche, de huizen van de arbeiders in de steen
fabrieken. getuigen van weinig welvaart. Zoo
zyn er vele streken in Nederland. De toestand
op het platteland van Holland is pp vele plaat
sen niet veel beter Uiterst merkwaardig is, wat
men in Wielingen, zien kan. Daar zyn nog on
geveer 130 keten bewoond, welke dateeren uit
den tyd der Zuiderzeewerken. Ook staan hier
nog een veertig spoorwagons, welke eveneens als
woning dienst doen, maar waarvan het onbe-
grypeiyk is, hoe ze daar gekomen zyn. In geen
velden of wegen immers zyn daar rails te be
kennen en daar in het vlakke land staan de
wagons, een raadselachtig verschynsel
Armoede heerscht in de venen in het Noor-
Ingen en Drente, waar de armelyke
rwyzen, hoe weinig welvaart men
hier gewend is. Vooral in Drente vindt men een
jammeriyk beeld. Een eenzaam spoorlyntje
voert naar het verlaten, diepe hart van deze
provincie. Het is een reis van drie of vier uur
van Amsterdam hier heen, maar de sfeer van
dit land is zoo, als men slechts denkt aan te
treffen in streken, welke dagreizen ver van de
gepote stad ver wy de rd zyn Hier zyn de wo
ningen zoo laag, dat men er slechts gebukt
kan binnengaan De zijmuren zyn vaak van
plaggen, gestoken uit dit woeste en ruige land.
Hierin wonen de menschen, die op hun gez'cht
en in hun houding de sporen en trekken dragen
van dienstbaarheid; dienstbaarheid aan de har
de en wreede aarde, die dezen menschen slechts
noode een bestaan gunt. Een vrouw is bezig met
de wasch. kinderen loopen er rond in vormlooze
kleeren; kinderen van zes. zeven of acht jaar.
die in hun jonge leven nog nooit vreugde heb
ben gehad aan het schoone, die geen voldaan
heid kennen en alleen-maar genieten van zon
en lente en van het leven, dat voor hen toch wel
erg hard zal zyn; hard en weinig troostvol en
weinig barmhartig. Hier ervaart men hoe de
armoede een streek kan beheerschen.
Deze woningtoestanden zyn funest voor de
volksgezondheid en voor het moreele leven, en
men vraagt zich af waarom de regeerlng wel
groote sommen uitgeeft voor de bestryding van
tal van ziekten, maar waarom zy zoo er tegen
opziet de voorwaarden te scheppen voor het
voorkomen daarvan, door het bouwen van ge
zonde woningen.
Ook voor het moreele leven hebben deze toe
standen ernstige gevolgen, vooral door het vry
veel voorkomend verschynsel van samenwonen.
Jongelui, die gaan trouwen, trekken by de ouders
in, die vaak toch al niet erg ruim behuisd zyn,
soms zelfs een éénkamerswonlng hebben. In ver
schillende» streken is het zelfs niet ongewoon,
dat beide partyen na het huweiyk by de eigen
ouders biyven. Meestal zyn het dan wel gedwon
gen huwelyken geweest, maar dat neemt niet
weg dat deze verhouding voor het gezinsleven
zeer ongewenscht is.
Sinds eenlgen tyd bestaat de mogeiykheid
subsidie te verkrygen voor krotopruimlng en
om de gevallen van samen wonen tegen te gaan
Een loffeiyk streven, maar het is daarnaast
noodig eveneens geld beschikbaar te stellen voor
Jammer eigenlyk!
Eensdeels omdat het ontwerp, zooals door den
heer Truyen verleden week Donderdag werd
uiteengezet, veel goeds bevat het uitsmeren
van de leerstof der tot nu toe bestaande drie
jarige opleiding over vier jaren. zoodat hét ge
leerde beter kan bezinken anderdeels ook o*i-
Het heeft weinig zin de woningtoestanden van
het gansche land te gaan beschryven. Iedereen
kan voorbeelden van krotwoningen zien, veelal
niet zoo ver van zyn eigen omgeving verwyderd.
De slechte woningen van Maastricht vormen
thans een veranderd probleem, omdat daarover
den laatsten tyd een en ander Is gepubliceerd.
De oude binnenstad van Nymegen is volkomen
verkommerd. Er bestaat daar een comité tot
saneerlng der oude stad, dat werkt naar zyn
vermogen, om den toestand te verbeteren. Al
hoort men minder van andere steden, de toe
stand is daar vaak niet minder erg. Alleen in de
allerjongste steden, die aan den opbloei der in
dustrie hun opkomst en uitbreiding te danken
hebben, is dit probleem minder urgent. Hier Is
veelal gebouwd in den tyd van hoogconjunc
tuur, toen voldoende gpld beschikbaar was om
behooriyke woningen te bouwen. Maar jammer-
lyk is vaak de toestand in de oude stadjes, waar
alles getuigt van vergane grootheid, van glorie
in het verleden. Typeerend voor deze stadjes
De woningnood in Helmond is slechts een
symptoom van den algemeenen toestand;
de moeiiykheden die men daar ondervindt,
zyn de moeiiykheden van allen in hetdand,
die geplaatst worden voor het vraagstuk van
den Woningbouw. Overal in het land vindt
men de krotten, op het platteland en in de
steden. In de groote steden wordt nog het
meeste gedaan aan verbetering van den toe
stand; hier schynt het sociale gevoel ryker
en beter ontwikkeld
int Fiscus Is geen Sinterklaas, al
zorgt ook hij voor surprises, in de
nieuwe belastlngontwerpen wijkt St.
Fiscus van zijn onaangename gewoonte
af om enkel maar te nemen. Hij weet nu
tenminste van geven en nemen, al blijft
het geven meer dan bescheiden achter
by het nemen. Wij kunnen hem dat ech
ter niet erg euvel dulden. Er moet nu
eenmaal veel geld in het laatje van Va
dertje Staat komen, want de interna
tionale en de nationale toestand komen
Nederland nu eenmaal duur te staan.
De politieke en economische spanningen
en verwarringen in geheel de wereld
worden ook Nederland te betalen gezet.
Naast de plannen tot verzwaring van
den reeds zwaren belastingdruk heeft
Sint Fiscus ook eenige verlichting van
dien druk op bepaalde punten beraamd.
Als een echte heilige heeft hy het eerst
gedacht aan de groote gezinnen, die het
juist in tyden als deze bijzonder zwaar
te verantwoorden hebben. Veel is het
niet, dat hy voor deze meent te kunnen
doen, maar weinig, zelfs te weinig, is
altyd nog beter en meer dan heelemaal
niets. In bepaalde gevallen zal zyn rech
terhand moeten weten, wat zyn linker
doet, want wat met de eene zal worden
genomen zal met de andere gedeelteiyk
weer moeten worden teruggegeven.
Een ietwat omslachtige methode mis
schien, maar voor een goochelaar als
Sint Fiscus efcn koud kunstje. Dat de
heffingen op vleesch en visch zullen wor
den verlaagd, zal alleen ontstemming
wekken by de runderen en de gladde
waterbewoners, maar het zal hun consu
menten welkom zyn en kan het aantal
dier consumenten doen toenemen. De
slagers en de visschers, die die consu
menten moeten bedienen, zullen daar
ook profyt van hebben, en een beetje
profyt zal een ieder gaarne aan deze
zeer onfortuiniyken gunnen, vooral daar
een grooter vleesch- en vischgebruik ook
de doorvoedheid van ons volk ten goede
zal komen. Ontaardt het profyt van vis
schers en slagers echter In winst, dan
wordt daarvan minstens weer twee pro
cent door St. Fiscus teruggenomen. De
verlaging van de accynzen op bier en
gedistilleerd, hoezeer ook een gruwel in
de oogen van geheelonthouders, zal de
opbrengst van die accynzen waarschyn-
iyk eerder doen toe- dan afnemen, want
deze accijnzen hadden een hoogte be
reikt, welke het verbruik tyden lang
heeft doen inkrimpen, zeer ten nadeele
van bierbrouwers en distillateurs en de
werkgelegenheid in hun bedryven.
kweekschool tenminste eenige kennis worden
bygebracht van de Bijbelse he geschiedenis? Mag
op de openbare school de kennis van de
Bybelsche geschiedenis verplichtend worden
gesteld en zoo ja, in welken vorm en onder
welke garanties?
De meenlngen hierover liepen sterk uiteen.
Dr. Vos (Lib.) had een amendement ingediend,
dat de Bybelsche geschiedenis als
leervak invoegde in den lesrooster.
De heer De Geer (CH.) was daar grif vóór.
Wy zouden het op ons geweten nemen, dat
vele leerlingen der kweekscholen ,4n de uiterste
duisternis" verder leven, wanneer wy daartoe
niet meewerkten, meende hy. En voor het ge
val, dat de Kamer het voorstel van Dr. Vos zou
aanvaarden, had hy een ander voorstel, dat
bevoegde theologisch geschoolde krachten voor
dat onderwijs zou aanwyzen.
woningbouw, bestemd voor den normalen aan
was der bevolking en voor de normale behoeften.
Thans immers doet zich het verschynsel voor,
dat jongelui eerder voor een woning in aanmer
king komen, als zy eerst trouwen en by de
ouders intrekken. Willen zy daarentegen wach
ten op een woning, omdat zy hun gezinsleven
op de beste en eenlg juiste wyze willen inrich
ten, dan hebben zy minder kans op een woning,
en als zy deze hebben kunnen bemachtigen,
moeten zy haar vaak duurder betalen.
Meif moet echter niet meenen, dat het ver-
wyt inzake den woningbouw alleen de regeerlng
treft. Zeker, er kan veel meer geschieden, maar
daar staat tegenover, dat de gemeenten in een
aantal gevallen te weinig gebruik maken van de
mogelijkheden, die de wet biedt. Wat moet men
byv. denken van een burgemeester, die zoo
wel by zyn collega's als by de autoriteiten staat
aangeschreven als een der besten uit de pro
vincie, waar zyn gemeente ligt, en die nog nooit
had gehoord van de krotoprulmlngscirculalres,
de offlcieele circulaire uif Den Haag, waarin
uiteengezet wordt op welke wyze men subsidie
kan verkrygen voor het opruimen van krotten.
Of van een burgemeester, wiens gemeenteraad
reeds zeven jaren geleden heeft besloten tot
het doen bouwen van een aantal woningen,
en die nu reeds zeven jaren lang op alle moge-
lyke wyzen dit bouwen heeft verhinderd met
alle mogeiyke chicanes. Het zyn niet alleen dg
burgemeesters, ook de raad weigert soms alléi
medewerking. Toen een bepaalde gemeente door
hoogere instanties was gedwongen een aantal
woningen onbewoonbaar te verklaren, ging de
raad hiertoe over, maar bepaalde meteen dat
de ontrulmingstermyn eeuwigdurend zou zyn,
een-chicane, waartegen wéttelyk niets te doen
was. Als een loopend vuurtje verspreidde dit
succes zich door de omgeving, met het gevolg
dat in die streek verschillende gemeenten het
zelfde trucje toepasten, om zich aan hun ver
plichtingen te onttrekken Een ander verschyn
sel is. dat de gemeente weigert de woningtoe
standen te verbeteren, omdat de buurgemeenten
dit eveneens nalaten, en dat men daarom bang is
de minst draagkrachtige bevolking uit naburige
plaatsen aan te trekken
véél belangryker beslissing, die óók door,.een
amendement van de heeren Suring en Moller
zou worden uitgelokt. By het wetsartikel name-
lyk, dat de figuur van den „kweekeling-met-
acte" vastlegt, stelden deze heeren een wyziging
voor, waardoor de mogelykheid van het zelf
standig werkzaam zyn der kweekellngen-met-
acte aan een termyn werd gebonden. Na 31 Dec.
1940 zouden, indien hun amendement werd aan
genomen, géén kweekelingen met acte meer
zelfstandig in de scholen mogen lesgeven. Dat
zou de Regeerlng dwingen om vóór dien tyd
een subamendement van de socialisten pro
beerde den termyn nog met een jaar te ver
korten met een herziening van de leerlingen-
schaal te komen.
In de kringen /Ier werkloozen is dit feit aan
leiding geworden tot een uitbarsting van al
gemeene ontevredenheid, welke thans een
scherpen vorm gaat aannemen en op 'n alge
meene staking dreigt uit te loopen. Thans is
nu niet meer de vrije Zondag, maar zyn ook
de loonen en arbeidsvoorwaarden in het geding
gebracht.
Toen Maandag een nieuwe ploeg van 86 ar
beiders voor Diever was aangewezen, vertrok
ken slechts 47. Men verwacht, dat een groot
deel van hen heden zal terugkeeren Bovendien
hebben reeds 87 arbeiders uit de gemeente Em
men. die te Hoogeveen by de ontginning Krem-
bong te werk gesteld waren. Maandag het werk
neergelegd. Gistermorgen weigerde voorts een
groep arbeiders uit Nleuw-Weerdinge naar het
ontginningswerk te Westerbork te vertrekken
De stakers voeren een actie vóór het algemeen
stilleggen der werkverschaffingswerken.
Van de zyde der directie van de Arbeids
beurs te Emmen kon men ons nog geen alge
meen overzicht van den omvang van het con
flict en de voornaamste grieven verstrekken
De arbeidersorganisaties hebben hun leden ge
adviseerd. niet deel te nemen aan de staking,
omdat op deze wyze geen verbetering zal worden
verkregen. Voor een groot deel schynen even
wel de bestuurders voor het oogenblik weinig
Moller noch in hun amendement, noch in de
