ONS BLAD
Accoord tusschen Engeland en
Turkije
"•io
Fransche Kamer
steunt Daladier
Het nieuws van'heden
Blijvende onrust
Danzig
„Polen staat geen
duimbreed af”
IM WEISSEN ItÖSSE
(De sensatie van NOORD WIJK)
BRAND IN EEN HOTEL
TE OMMEN
BEGIN ZOMERTIJD
EEN RADIOREDE VAN
PAUL REYNAUD
DE BAROMETER
ANKARA HEEFT ZIJN
POSITIE BEPAALD
Restaurant „DER HOUT”
BtzaiMiMUcheweg 11
ZATERDAG 13 MEI 1939
GDE KATHOLIEKE PERS
Confereerde Hess met
Gr eiser-7
in
f
1OOO boete opgelegd
Het Duitsche voorstel
aan Scandinavië
Het handelsverdrag
met Roemenië
Japansche troepen te
v Amoy geland
Frankrijk is eensgezind*
zegt Blum
„Fijne Oude Genever”
Mist en ijs bedreigen
Empress of Australia
1
12 MEI HEROPEND
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
WEruo oed.
«■t
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 191
(te
o-
4
In alle kringen
Anti-Poolache incidenten in Danzig.
men
over
ver-
van
deze
VERWACHTING:
o
r
VOOR HET GEHEELE LAND:
1
en
de
het
voor
de
Lottrywet over treden
Stend *p Zaterdag nr vss:
V«rige *teri: NU
oor
en
ren
Een gelyktydig antwoord der
Noordsche staten?
Turkse he parlement juicht het
pact met Londen toe
De onder handeling en met
Boekarest
Britsche pactomanie,
oordeelt Berlijn
In Danzig gaat ook het gerucht, dat Hess, de
plaatsvervanger van Hitler, Donderdag in de
vrije stad is geweest, waar hjj met Oreiaer heeft
geconfereerd. Hy zou Vrijdagochtend te Berlijn
teruggekeerd zijn.
Het bezoek van den president van Nicaragua Washington is een generale
repetitie geworden voor het bezoek van het Engelsche Koningspaar. De afzetting
zal op dezelfde wijze geschieden
De ballons, welke Londen tegen luchtaanvallen zullen moeten beschermen, zijn in
groote hangars ondergebracht. Op den luchtvaartdag op 20 Mei zullen zij aan de
demonstraties deelnemen
Polen verbranden Duitsche
kranten
De Franache Kamer neemt een motie van
vertrouwen in de regeering aan.
u
S
le
De beide regeeringen beseffen verder, dat
het eek noodig Is de veiligheid op 't Balkan-
Schiereiland te verzekeren: zfj plegen met
elkander overleg om dit doel aoo spoedig
mogelfjk te bereiken.
Merk „OLIFANT
Naar Domei uit Tokio bericht is daar Don
derdagmiddag een conferentie gehouden waar
in van gedachten werd gewisseld over te nemen
maatregelen ten einde het hoofd te bieden aan
druk der Sovjets in de Japansche concessies
in Noord-Sachalln. De bespreking werd bijge
woond door de ministers Arlta en Hatta en
leiders van in Noord-Sachalin werkende maat
schappijen.
Verder seide hU. dat slechts honderd man
aan land sljn geset, die in de straten zullen
patroulUeeren. Geen enkel openbaar gebouw Is
bezet.
8JANGHAI. 12 Mei (Havas). Japansche
troepen zijn aan land gezet in de inter
nationale nederzetting Amoy.
Omtrent de landing van Japansche troepen
bij Amoy wordt nader gemeld, dat Japansche
mariniers aan land werden gezet te Koelangsoe.
de internationale nederzetting tegenover Amoy.
Zooals men weet is Amoy zelf, de voornaamste
haven van de provincie Poe kien, reeds meer dan
een jaar door de Japanners bezet.
Dank zU u wordt het driejarenplan afge-
wtkkeld. Toen ik u in November JJ. geide,
dat de Fransche staat ses maanden lang
geen leenlng meer zal uitgeven. heb ik
woord gehouden.
nop
vee
de
ea-
Uf
nt
H.
m
o
P
n
t:
N.V. DtaUDeerterU van
J.J. Melchers W«.
SCHIEDAM
n-
VI-
ssle
14-
rdt
de
de
Half
an-
le-
Jm
V-
lld
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiis
sê
In Danzig werd de herdenkings
bijeenkomst voor Pilsoedski
verboden
Hij voegde hieraan toe, dat de bezetting ge
rechtvaardigd wordt door de poging den Chi-
neeschen voorzitter van de pro-Japansche
Kamer van Koophandel te vermoorden en door
de inlichtingen welke zijn ontvangen over het
feit, dat de concessie diende tot schuilplaats
van Ohineesche terroristen.
In Polen komt steeds meer een antl-Dult-
sche stemming tot uiting. Zoo hebben voorbij
gangers aan den uitgang van het station te
Lodz alle uit Duitschland komende kranten In
de Duitsche taal verbrand.
Havas meldt uit Ankara: In de hedenmid-
dag gehouden bijeenkomst van de Turksche
Nationale Vergadering heeft Saradjogloe. de
minister van Bultenlandsche Zaken, onder
levendige toejuichingen een verklaring afgelegd
over de jongste onderhandelingen met Engeland
en de Sovjet-Unie. Ook herinnerde hjj aan de
besprekingen die met Frankrijk gevoerd worden.
WARSCHAU. 12 Mei (Havas). Ter gelegen
heid van den vierden sterfdag van Pilsoedski is
vanavond gedurende drie minuten het verkeer
tn geheel Warschau stilgelegd, terwijl kanon
schoten werden gelost.
betrokken tot zwaar of half bewolkt, koel
weer met kans op enkele regenbuien, ma
tige. aan de kust lijdelijk wellicht krach
tige. Noordoootelljke wind.
Zon op 4.10 - onder 19.44 - Licht op 20.14
Maan op 1.38 onder 13-25
19 Mei N. M.
De brandweer, geholpen door
militairen, wist het vuur tot
bovenverdieping te
beperken
De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp
tot wijziging van de belemmeringenwet
privaatrecht verworpen.
In de vrije stad Danzig ging de herdenking
van den sterfdag van Pilsoedski met vele moei
lijkheden gepaard.
De Senaat van Danzig had Vrijdagmiddag het
Poolsche commissariaat in kennis gesteld van
het verbod van 'n herdenkingsbijeenkomst, wel
ke in den avond in het stadion te Wrzeszcz op
het grondgebied der vrije stad zou worden ge
houden.
PARIJS. 12 Mel (Havas). In de radio
rede. waarmede Paul Reynaud zich Vrijdag
avond tot het Fransche volk heeft gericht,
heeft hjj oa het volgende verklaard:
De regeering te Ankara heeft hiermede dui
delijk de zijde der democratieën gekozen. Men
acht deze verklaring juist thans van belang,
nu Duitschland alle staten heeft gewaarschuwd
vqor de gevolgen van het zich aansluiten bij
het nlet-aanvals-front. In Londensche diploma
tieke kringen merkt men op dat dit accoord
beteekent, dat Engeland kan rekenen op de
loyale medewerking van Turkije, dat niet alleen
de sleutelpositie bezet in de Zwarte Zee. doch
ook kan helpen in Palestina en Egypte, Indien
zulks noodig zou zijn. Men acht derhalve de
overeenkomst een werkelijke bijdrage tot den
▼rede en meent dat de oorlogskansen hierdoor
kleiner worden.
Wjj blijven In dezen onrustigen tijd volkomen
kalm. Met koelbloedigheid, het hoofd om
hoog, wachten wij de gebeurtenissen af. Wee
hun, die onze zenuwen willen verzwakken en op
een snelle overwinning rekenen Onze zenuwen
zullen het uithouden. En wij vreezen evenmin
degenen, die meer wapens zouden hebben dan
wij.
op handen
Londen
SJANGHAI. 12 Mei (Havas). De woord
voerder van de Japansche marine te
Sjanghai beeft In antwoord op een vraag
over de bezetting van de Internationale
nederzetting b(j Amoy verklaard, dat deze
besetting tjjdeUJk is.
Men zou zich echter vergissen, wanneer
men daarin een aanwijzing zag voor de ge
dachte. dat er geen eenstemmigheid
heeracht, als de onafhankelijkheid en de
vrijheid van het vaderland in het kader
der collectieve veiligheid op het spel staan.
wikkeling
breuk te
landen.
De socialisten aldus Blum waren bereid
de bultenlandsche politiek der regeering goed
te keuren. Maar Daladier bracht in zijn ver
klaring kwesties ter sprake, waarover regeering
en socialisten het niet eens zijn. De socialis
ten sullen dus de wetsdecreten niet goed
keuren
LONDEN, 13 Mei (Reuter). De bijaonder*
correspondent van Reuter aan boord van de
Empress of Australia” bericht dat gisteravond
plotseling de mixst rond het schip optrok. Men
kon toen zien dat het schip omringd was door
ijsvelden en Ijsbergen. E enuur later kwam da
mist weer even plotseling npeetten en het schip
werd wederom stilgelegd.
Er is een wederjreerig accoord tot stand
gekomen tusschen Engeland en Turkije.
Maandag zal de inschrijving worden openge
steld op de leening 1939. die door twee garan
ties is omgeven: in de eerste plaats is de Fran
sche valuta sterk en gerespecteerd, en daaren
boven zijn de Fransche staatsfondsen de laat
ste maanden gemiddeld 13 pCt in koers ge
stegen. ondanks Praag, Memel en Albanië en
ondanks de bedreiging van Danzig Zij stegen
terwijl de staatsfondsen van het land tn
Europa, dat het oudste en beste crediet heeft,
in koers teruggeloopen zijn. Ziedaar wat de
handteekening van den Franschen staat waard
is.
De minister deed een beroep op de vader
landsliefde van a le Franschen. die. door op de
leenlng in te schrijven. Frankrijk sterker zullen
maken en ..hun invloed zullen doen gelden op
het lot van Europa”.
In den nacht
Maandag begint de Zomertijd.
Zet dus Zondagavond
naar bed gaan de klok een uur voor
uit.
Naar Havas uit Boekarest meldt, reageert de
Rcemeensche pers gunstig op het tusschen
Engeland en Roemenië gesloten handelsver
drag. De bladen wijzen erop, dat ontwikkeling
van het economisch verkeer tusschen belde
landen gaat langs normale wegen, waarbij re
kening wordt gehouden met de natuurlijke be
langen van beide landen. Het verdrag streeft
geen politiek na.' noch een kunstmatige ont-
van sekere belangen, teneinde at-
doen aan de belangen van anders
De Senaat verklaarde, dat, als de vergadering
ondanks het verbod zou doorgaan, hu niet de
verantwoordelijkheid voor de veiligheid oer
Poolsche bevolking op zich zou kunnen nemen.
De Poolsche commissaris-generaai heeft tegen
dit verbod krachtig geprotesteerd.
Het Is de bedoeling, dat genoemde regelin
gen de beide regeeringen niet verhinderen
overeenkomsten met andere partijen in het al
gemeens belang van den vrede te sluiten.
Nadat Chamberlain deze verklaring had af
gelegd, vroeg de arbeldersleider Attlee, of het
sluiten van een overeenkomst zou worden ge
volgd door stafbesprekingen. Chamberlain ant
woordde, dat dit punt naar zijn meening niet
naar voren zal worden gebracht, alvorens de
definitieve overeenkomst tot stand Is gekomen.
GDYNIA, 12 Mei. (Beater). Terwijl de
Palen te Danzig den daad van Pilsoedski
herdachten, heeft een natte na el**ri*H*4l-
sche menigte verwoestingen aangericht in
een Poolach restaurant en de ruiten van de
Poolsche krantencentrale ingegooid. Ster
nen werden naar het portret van Pilsoedski
geworpen en verscheidene van rouwfloer»
voorziene vlaggen werden van Poolsche ge
bouwen neergehaald.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 .BLADZIJDEN
tisch-politlsche Korrespondenz zich laatdunkend
uitgelaten over de pogingen van „zekere groote
mogendheden, Turkije in haar merkwaardiger:
„vredesbond" te betrekken.” thans, nu de slui
ting van het verdrag geen twijfel meer openlaat,
tracht men de Britsche antl-agressieix'glngen
belachelUk te maken.
De rechtbank te Zutfen heeft uitspraak ge
daan in de zaak tegen een beheerder van het
kantoor voor de staa tspremleaandeelen te Apel
doorn. -thans verbluf houdende te Soest. De
Apeldoornschen kantonrechter had hem veroor
deeld tot een geldboete van f «00. subsidiair M
dagen hechtenis.
De rechtbank veroordeelde hem wegens over
treding van de Lotenjwet tot f 1000 boete, sub
sidiair vier maanden hechtenia. De eisch waa
f 2000boete. subsidiair vier maanden hechtenis.
Overleg tusschen beide regeeringen
ter verzekering van de veilig
heid op den Balkan
Het Japansche blad ..Asahi Sjlmboen" be
richt, dat Japan enkele dagen geleden Duitsch
land en Polen zun goede diensten heeft aan
geboden om te bemiddelen, teneinde verbete
ring te brengen in de gespannen verhouding
tusschen beide mogendheden
I
I
nlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin
De Tweede Kamer heeft met 49 tegen
51 stemmen besloten tot inrichting van
een centraal kamp--voor vluchtelingen.
OSLO, 12 Mei (Havas) De N oor sell e mi
nister van Bultenlandsche Zaken, Koht, heeft
tegenover het blad Arbelderbladet verklaard,
dat de Noordsche landen in het begin der vol
dode week waarschUnlUk tegelljkertUd zullen
antwoorden op het Duitsche voorstel tot het
sluiten van niet-aanvslspaoten.
I In welingelichte kringen te Berlijn, sudus Ha
vas, ziet men In dit verdrag een nieuw bewijs
van een soort pactomanie, waaraan Engeland
plotseling is gaan lUden. Genoemde kringen
verwUten Chamberlain .uiterst lichtzinnig” te
hebben gesproken van oorlog.
In zUn overhaaste aankondiging van dit nieu
we pact wil men een teeken van zwakheid z en.
Men verwUt de Turksche regeering, dat zij
„de zekere en veilige bbsls van de politiek van
Kemal Ataturk” heeft verlaten en men vraagt
zich af, of TurkUe er wel verstandig aan ge
daan heeft te verzaken aan de politiek van
strikte neutraliteit, die door de stichters van
het nieuwe TurkUe zoozeer benadrukt werd.
Wilt ge zelf in Den Haag treeteeren
Ga dan in „DEN HOUT” dineeren.
APARTE ZALKN VOOR DINERS
B.k Staatespoor Dén Haag
Voorloopig verslag van de Tweede
Kamer over de voorgestelde wijziging
van de Dienstplichtwet.
O
PARIJS. 12 Mei (Havas). De Fran
ache Kamer heeft met 375 tegen 2 30
stemmen een motie van vertrouwen in
de regeering aangenomen
Dit jaar geheel nieuw programma
Nog meer Stimmunglll Nog meer vroolijkheid!!!
Generaal Sosnkowskl heeft voor de radio
een toespraak gehouden, waarin hjj o.m. zel-
de: Polen heeft thans wapens en zal zoo
noodig tot den laataten soldaat en bet laat
ste wapen strUden en als er geen wapens
meer zUn. zullen wij met onze tanden strij
den WU zullen geen duimbreed van onzen
grond afstaan.
Motie' van vertrouwen in de
regeering met groote meer
derheid aangenomen
Nazi’s maken zich schuldig aan
anti-Poolsche excessen
Deze motie was mg eo lend door den radl-
caal-soclallst Chichery. Er was ook een com
munistische motie Ingediend, die pleitte voor
een politiek van wederzljdschen bUstand met
de Sovjet-Unie op den grondslag van gelijk
heid. BU den aan vang der vergadering vroeg
Blum schorsing der bUeenkomst, opdat de So
cialistische fractie de moties zou kunnen on
derzoeken. Gedurende deze schorsing besloot
fractie tegen de door de regeering aau-
u 'n te stemmen, om
dat Daladier geen stemming in gedeelten had
willen toestaan. Dit besluit werd met 48 te
gen 42 stemmen genomen
Na de hervatting, der vergadering consta
teerde Blum. dat de Fransche politiek geheel
omgeslageh is TerwUl men zich voorheen
slechts bezig hield met de belangen van het
Fransche rijk, is daarvoor thans de politiek
van collectieve veiligheid In de plaats gekomen.
Blum zeide te gelooven in de mogelUkbeid van
vermUdlng van den oorlog, maar volgens hem
1» een noodzakelUke voorwaarde voor den vrede,
dat de leiders der totalitaire landen overtuigd
zijn van de volledige oprechtheid der Europee-
eehe politiek van Engeland en Frankrijk.
LONDEN. 12 Mei
▼an het Britsche Lagerhuis gaf
zijn groote voldoening te kennen
den inhoud van Chamberlains
klaring, waarin deze mededeeling
deed van de volkomen eensgezindheid
tusschen Engeland en Turkije. Vooral
de aankondiging van het
zijnde accoord tusschen
Ankara, waarbjj beide regeeringen el
kaar wederzüdsche hulp toezeggen in
geval van een aanval in de Middel-
landsche Zee, werd met groote instem
ming ontvangen.
Intusschen heeft de Senaat den Poolschen
autoriteiten zijn verontschuldiging aangeboden
voor het bomlncldent, dat zich eenige dagen
geleden heeft voorgedaan en voor den aanval
op den Poolschen stationschef te Marianau, die
in ernstlgen toestand naar een ziekenhuis moest
worden gebracht.
De Poolsche commissaris te Danzig heeft t>U
den Senaat der vrUe stad geprotesteerd naar
aanleiding van deze incidenten.
VrUdagavond om ruim half negen ontdekte
te Ommen een voorbUganger op de brug over
de Vecht een lichtschijnsel in het midden van
de tweede verdieping van hotel Stege man”
staande aan de Voorbrug 11.
Hij vermoedde onraad en waarschuwde de
brandweer, die in korten tijd aanwezig was
Inmiddels hadden de vlammen zich over de
verdieping verspreid en weldra sloegen zU het
dak uit. Met vier stralen op de waterleiding
tastte de brandweer het vuur aan. ZU werd
hlerbU krachtdadig geholpen door de in Om
men gelegerde mjlltalren. voor wie alarm was
geblazen. Deze slaagden er mede in een ge
deelte van den Inboedel naar bulten te dragen
Een Inwonende dienstbode, die op de boven
verdieping ziek te bed lag, kon bütüds tn vei
ligheid worden gebracht.
Men heeft den brand kunnen beperken tot
de tweed* verdieping. Om tien uur kon met de
nablussching worden begonnen. De tweede ver
dieping is geheel uitgebrand en het dak is
verwoest. Over de oorzaak van den brand is
nog niets bekend. In hotel Stegeman waren
verscheidene officieren in pension.
Hoewel de waterschade groot Is. is een aan
tal kamers In goeden staat gebleven. Hier zul
len zij zich nu installeeren.
Voorts woonden enkele onderwijzers in het
hotel Aangezien ’s Zaterdags te Ommen geen
school wordt gehouden, waren zU met verlof
Verschillende van hun eigendommen zUn een
prooi der vlammen geworden, zoodat hun bU
hun terugkomst nog een onaangename verras
sing wacht.
BU het blusschingswerk kreeg een monteur
van een radiocentrale een vallende dakpan op
het hoofd, waardoor hU een bloedende hoofd
wond opliep. De brand bracht veel publiek op
de been, dat echter door de politie op een af
stand werd gehouden. Het doorgaande verkeer
werd over het landgoed ..He» Laar” geleid.
De burgemeester van Ommen, de heer
O. E. W. Nering PZgel, was bjj het blusschings
werk aanwezig. Verzekering dekt de schade.
daladier aan het woord
Aansporing om in te schrijven op
de leening 1939
Vervolgens nam Daladier het woord. HU
relde, dat de politiek van FrankrUk niet is om
gedraaid, maar er zijn veranderingen tn Euro
pa gekomen. De premier herinnerde aan de
gebeurtenissen in Tsjecho-Slowaklje en zeide,
dat een oorlog op dat oogenbllk een dwaasheid
geweest zou zijn. Sedertdien heeft Frankrijk
nieuwe verplichtingen op zich genomen. Dala
dier stelde de vraag, of dese nieuwe oriëntee-
nng, niet alleen van FrankrUk, maar ook van
verschelden* andere landen, niet afhankelUk
Is van de houding van Frankrijk. Men heeft
naar Frankrijk geluisterd en de regeering zal
zekere verdiensten voor zich kunnen opeiaeben
als het niet langer gevaarlUk zal zün daarovei
mededeelingen te doen.
Vanochtend zUn de edities van twintig Pool
sche bladen in beslag genomen. De Polen, die
in de Poolsche school te Langfuhr een her
denkingsbijeenkomst wilden houden, zijn door
de politie gewaarschuwd, dat deze geen be
scherming kon waarborgen
T *7*>
n
De totstandkoming vari het Britsch-
Turtsche pact beeft tn Duitschland merk
bare ontstemming gewekt.
Had reeds Donderdag de Deutsche diploma-
