Bruckner als kerkcomponist
ROND?
OMSINGELINGS-
POLITIEK
waaro”*
f
r
PINKSTERREIS
£i
MAANDAG 15 MEI 1939
V Av*-
God dienen in schoonheid
voor
Ridders gehuldigd
Bloembollencultuur èn
handelspolitiek
PROF. MR. E. v. d. HEYDEN
Kind omgekomen
TSJECHISCHE OFFICIEREN
R. K. JOURNALISTEN
GEVAARLIJK SPEL
Geen verder gevaar voor instorting
Cornelia Galesloot T
DOOR TREIN OVERREDEN
REISBUREAUX
■I
Met de hoofden tegen
elkaar gebotst
Gasverstikking te
Tilburg
Een jongensstad wordt
bedreigd
Bezoek der Koningin
aan België
Weer een pasgeboren
kind vermoord?
3
Actie tot verbetering der
rechtspositie
Een bekende figuur in de
muziekwereld
Geen dienstneming in het
Indische leger
Met veel hulp hoopt men de moei
lijkheden te overwinnen
Esschen maakt zich gereed
de eerste ontvangst
Jongen op boorstelling
ernstig gewond
DE TANTE-RUÏNE TE
GRONINGEN
Een man en vrouw te Barneveld
NA
MA
Wat dankt U jran een
Nieuwe fase in evolutie
der kerkmuziek
Jonge arbeider aan de
gevolgen overleden
Dragers der Militaire Willemsorde
traden voor het voetlicht
■y—doch, in het Nationale Dagblad,
H dat In dit verband nu eens wezen-
•A-* lijk een onverdachte bron mag ge
noemd worden, lezen wjj het volgende:
Eere-doctor aan de universiteit
te Gent
Bjj voorbaat duizendmaal dank.
Slachtoffer aan zijn verwondingen
bezweken
Adres aan den Minister
van Econ. Zaken
Jonge vrouw om het leven
gekomen
Uitvoering der e-moll Mis te
Nijmegen werd een
openbaring
L. H.
Deckers behoorde tot de
Bkeaea
Grebbeberg
groote democratieën de wereld
maar
Prof. mr. E. J. J. van der Heyden. hoogleeraar
In het burgerlyk recht, in het handelsrecht en
In de rechtsgeschiedenis aan de R K. Univer-
sitett te Nijmegen, is benoemd tot eere-doctor
aan de unlveralteit te Gent.
De Nederlandsche R.K. Journalistenvereni
ging kwam Zaterdag in jaarvergadering bijeen
in hotel „Terminus” te Utrecht, onder voorzit
terschap van mr. H. F. A. Getee. De bijeen
komst was druk bezocht.
®p de spoorlijn HoornEnkhulzen is Zater
dagmiddag een ernstig ongeluk gebeurd, dat
aan een zesjarig zoontje van de familie Broek
huis te HooVn het leven heeft gekost.
voor
bloem-
oud-
eveneens
Ver
een
waarde
36 000
oopen,
imings-
>oning«a
wordt
Zaterdagmiddag is in bet Onze Lieve Vrouwe-
Gasthuis, waar hij ter verpleging was opgeno
men. overleden de man. wiens beide beenen
Vrijdagavond op bet statlonsemplacement te
Duivendrecht werden afgereden door een toeo-
motief.
Zaterdagmorgen is oe 28-jarige mevrouw Van
der N. levenloos in haar woning in de Van
Speyckstraat te Tilburg aangetroffen. ZU bleek
door gasverstikking om het leven te zijn ge
komen.
Bij nader onderzoek werd vastgesteld, dat in
de keuken de gasslang van de muurkraan was
losgeraakt.
Haar man, een taxi-chauffeur, die ’s morgens
vroeg tie woning had verlaten, deed de vreese-
llfke ontdekking. Het echtpaar was nog pas "n
half jaar getrouwd.
rw FRANKRIJK, ENGELAND. BELGÉ.
DUITSCHLAND of ITALIË?
Frgaaw vwo ƒ1».- all
VRAAGT OHZgN AAkOIGCN FOLDOtl
Het jongetje had zich by het spelen by den
onbewaakten overweg aan den Holeweg onder
Hoorn op de spoorlijn begeven. Waarschijnlijk
door de zuiging van de lucht is het kind by het
passeeren van den trein uit Enkhulzen nabij
de spoorbrug te water geraakt. Ijlings toege
schoten personen brachten het op het droge
Met inwendige kneuzingen, waarschijnlijk ten
gevolge van den val. werd de jongen naar het
stadsziekenhuis te Hoorn overgebracht, waar hij
later in den middag is overleden.
e
In zjjn woning aan de Stationsdwarastraat te
Utrecht is Zaterdagavond na een langdurige
■lekte overleden de heer Cornells Galesloot. een
bekende figuur in de Nederlandsche muziek
wereld. De overledene was 8? jaar oud
Deze systematische Isoieeringspolitiek
ten opzichte van Polen, welke door het
NJB.B.-orgaan hier aan Duitschland
wordt toegeschreven, lijkt als twee drup
pels water op de omsingelingspoiitiek
ten opzichte van Duitschland, waarvan
de Führer en zjjn pers den grooten de
mocratieën zoo’n bitter verwijt meenen
te moeten maken. Veiligheids- en zelf-
verdedigingspolltiek wordt dus blijkbaar
direct omsingelingspolltiek, wanneer zij
door de democratieën wordt gevoerd, ter
wijl omsingelingspoiitiek door Duitsch
land bedreven slechts vredes- en veilig
heidspolitiek mag heeten. Bij zooveel
potten en ketels, die elkander schelden,
dat zij zwart zien, is het niet te verwon
deren, dat de wereld het hooren en zien
In verband met berichten betreffende dienst
neming van Tsjechische officieren in het Kon.
Ned. Indische leger wordt van bevoegde zijde
medegedeeld, dat dienstneming van vreemde
lingen in het Indische leger door het Indische
legerbestuur niet wordt overwogen.
Geboren te Jutphaas den lOen Maart 1852,
verdiepte Galesloot zich op 18- jarigen leeftijd in
de muziek. Reeds spoedig had hij het tot koor
dirigent gebracht in de parochiekerk te Jut
phaas en alom in de provincie verwierf hij be
kendheid als dirigent van verscheidene zangver
enigingen en koren, os. te IJsselstein. Hilver
sum. Zeist en Vianen.
Op advies van den musicus Richard Hol werd
de thans ontslapene in 1805 aangesteld als diri
gent van de Utrechtsche mannen-zangvereenl-
8ing Orpheus, met welk geselschap hij tal van
lauweren heeft geoogst.
dereea wil natuurlijk graag kraete-
üg M> gesaad bleven - het dagel|Jk
M-be kauweu vaa WBIGLEV8 FA
Is hierbij op de meeat natuurlijke
wijze behulpzaam. Bovendien bevor
dert het de spijsvertering.
r.K. kaasrea sterkt da saaawwa aaneeast
dat drskkssds gareel na Soa ssaalt0d weg.
Hst srkept aleawe levenslast ea rerkeogt
Ss werkkraeks Woedt steeds.skele pakjes
kg do kaad. B g.
Vil teefnig gM: 5 rtnt.
avenals by het bezoek 'an Z M. Konlnc
Leopold III asn ons land Z. M. aan het
grensstation Roosendaal een grootsche hul
diging ter ontvangst was bereid, waartoe
een delegatie van Hr. Ms hofhouding den
Konlng was tegemoet gereisd, zal op 23
Mei H. M Koningin Wilhelmina aan het
grensstation Esschen. in België, een harte-
HJke begroeting ten deel vallen
als een heropvoedingsoordvoor het kind, dat
in maatschappelijke en geestelijken nood ver
keert; voor den jongen, die den huiselyken
band van gezag en eenheid niet meer bindt
Voor al dezen Is het Internaat „Ora et labors’*
geworden hun Jongensstad Ook deze Jongens
stad leverde aan de maatschappij kerels, die
zich door het leven weten te slaan op een
eerlijke wijze door de verdiensten van het werk
hunner handen en de krachten van hun talen
ten. Ook deze Jongensstad heeft haar roepin
gen voor Kerk en Staat. In deze stad ervaart
men ook. dat van nature geen enkele jongen
slecht Is en het geduld en de lankmoedigheid
van den leider van Jongensstad heeft menige
oningewijde wel eens doen vragen: waarom nu
l nog vast houden? Hier ook hebben zich wel
eens voeten bewogen naar den weg en de on-
gebondenheid, maar een woord en een blik rem-
den de run van een opgejaagde verbeelding
De idealistische offers, de roep van de jeugd
om de protectie voor hun broos maar goed
willend karakter, de stoffelijke elschen van het
leven, de rechten en plichten volgen ook hier
de noodzakelyke wetten van oorzaken en ge
volgen. Ook over deze jongensstad dreigde de
nacht van leege bedden en van onoverkome
lijke moeilijkheden.
De politie te Barneveld heeft Zaterdag >n
Koolwykerbroek gearresteerd een 61-Jarigen man
en diens ongeveer 4O-jarige huishoudster, die
er van worden verdacht een pasgeboren kind
te hebben vermoord
De vrouw heeft een gedeeltelijke bekentenis
afgelegd, doch zij weigert mee te deelen. waar
het lijkje is geborgen.
De burgemeester van Barneveld heeft beiden
op. transport gesteld naar Utrecht om voor den
officier van Justitie aldaar geleld te worden
Het bestaan van deze Jongensstad Is be
dreigd. En deze nacht van bedreiging hoopt
ook deze Jongensstad te boven te komen door
de kracht van het gebed, door de macht van
de waardeenng voor dit werk van heropbouw
aan den burcht van elk jongenskarakter, door
den wal van de beschermende sympathie van
Katholiek Nederland Eens hoopt ook deze
Jongensstad op een glorievol slot: de bestendl- Xel
ging van het werk op hechte basis, op funda-
menten die als God het wil het werk zullen
dragen de tijden door.
Helpt dit zoo bij uitstek sociale werk In stand
houden door het zenden van een gift op Giro
23653 Kruisvaarders van St. Jan, Ryswyk
(ZB.).
In verband hiermede worden reeds zeer bij
zondere voorbereidingen getroffen. waarbij
rekening moet worden gehouden met verrui
ming van het perron, daar het station Esschen
geen enkel perron bezit, feroot en breed genoeg
voor een dergeljjke plechtigheid
Zooals bekend, zal H, M met den Nederland-
schen koninklijken trein, bestaande uit vjjf voer
tuigen. de reis tot Esschen maken, om aldaar
over te stappen In den pas kort geleden gereed
gekomen Belgischen koninklijken trein, welke
daar zal zijn opgeste.d.
Op het perron van aankomst en vertrek zal
een militaire eerewacht staan opgesteld, welke
zal worden gevormd door vier detachementen
van het zesde linie-regiment, met vaandels en
muziek. Bij het binnenkomen van den konink
lijken trein zal de muziek het ..Wilhelmus" doen
hooren en zullen de troepen de militairs eer
bewijzen brengen. Verder zal de schooljeugd
van Esschen. vertegenwoordigd door 1350 school
kinderen. H. M toeslngen.
Heg oponthoud te Esschen zal ongeveer Uen
minuten duren.
Zooals hierboven reeds opgemerkt, beschikt *t
Esschensche station niet over een perron, ruim
aenoeg voor sulke uitgebeelde plechtigheden
en om zulk een groot aantal menschen plaats
te bieden Om hierin te voorzien is besloten
eenige spoorlijnen tydeiyk op te breken en het
middenperron over de geheele lengte met on
geveer vijf meter te verbtyeden tot op ‘n breed
te van ongeveer 11% meter. Reeds sedert
eenige dagen wordt aan deze voorbereidingen
gewerkt. Voorts zal het geheele station worden
opgeschilderd en schoongemaakt, om vervolgens
feestelijk te worden versierd met groen, bloemen
en vlaggedoek.
De nieuwe Belgische koninklijke trein, welks
H. M de Koningin naar de Belgische hoofd
stad, Brussel, zal voeren. zal bestaan uit zes
rijtuigen.
1. Omdat U aan de typische hart
vorm onmiddellijk kunt zien, dat
U werkelijk de geneeskrachtige
Mijnhardt cachets krijgt
2. Omdet deze vorm voorkomt, dat
het cachet op de long blijft lig-,
gen en het Inslikken dus gemak-
kelijker is.
HARTJES verdrijven alle pijnl
Bij apothekers en drogisten,
koker 12 st. 50 ct. - doosje 6 st. 50 ct
van
den heer Konlng een passend geschenk en bo
vendien nog een kist sigaren De naaste fa
milieleden werden met bloemen gehuldigd.
Vele hooge militaire autoriteiten en
officieren woonden de bijeenkomst
bij.
Ook oud-minister
belangstellenden
Na de rede van den heer Konlng werden de
jubilarissen nog op zeer hartelijke wjjse toege
sproken door den lultenant-kolonel J. Slagter,
den gep. generaal-majoor K. E. Oudendijk en
door den oud-resldent C. Poortman.
De huldiging der jubileerende ridders werd
voorafgegaan door een koffiemaaltijd, waaraan
een groot aantal ridders en genoodlgden heeft
deelgenomen.
Zaterdagmiddag is het tienjarig zoontje van
de familie Bakker uit de Mydrechtatraat te Rot
terdam het slachtoffer geworden van een teel
gevaarlijk spel Omstreeks half een was de jon
gen op den Coursandscheweg aan het spelen op
een boorstelling Hij was In een der touwen,
waarmede de palen van de stelling getuid wor
den, geklommen en bracht dit touw aan bet
slingeren Een tweede touw brak, met het ge
volg. dat de stelling Insraakte en de jongen een
zware katrol op het hoofd kreeg. Hjj tuimelde
omlaag en bleef ernstig aan het hoofd gewond
liggen
Met een auto van den GGD. is hij naar het
ziekenhuis aan den Coplslngel overgebracht, waar
hij is opgenomen. HU klaagde ook over ernstige
pijnen In den rug.
roelens, die een christelijke gemeenschap tijdens
de viering hater heiligste geheimen bedelen.
Het is de taak van de muziek, dit te doen
op haar eigen wijze, die volstrekt onverwoord-
baar en dus is iedere poging om de werking
van deze Mis in de kerk te omschrljven Udei
Men kan er slechts van zeggen, dat deze melo
die. deze klank van mannen- en knapenstem
men en hqut en koper, deze majestueuze wel
ving van climax tot anti-climax als de open
baring Is geweest van een wonder, een mysterie
-“van schoonheid, bezield door den hoogst en geest,
een geest van vrome aanbidding, die in het sou-
vereine bezit van alle menschelijke vermogens
vrijelijk putte uit de aardsche heerlijkheid om
er den Heer een lofzang van te componeeren.
waarbij de mensch als bij ingeving de Goddelijke
Majesteit, de schoonheid van de Eeuwige Waar
heid begint te vermoeden.
Meer valt er van de werking van deze Mis
niet te zeggen. Men moet het gehoord hebben
om hel te begrupen En men begrijpt dan ook
hoe zij ontsproten is aan den superben geest
der barok; die in Bruckner bewaard bleef. Zy
klonk zeer goed in deze kerk, dank sU vooral de
meesterlijke uitvoering door het prachtige
Aachener Domchor onder leiding van zyn kapel
meester Th. B Rehmann. Maar zy kan pas in
haar vollen luister klinken in een kathedraal,
liefst onder het weidsche barokgewelf.
En hetzelfde geldt uit den aard der zaak voor
de andere Bruckner-stukken. waarmede deze
Mis werd opgelulsterd. het stralende ..Ecce Sa-
cerdos” met orgel en bazuinen, het extatische
„Salvum fac populum door Rehmann bewerkt
naar een pas onlangs gevonden manuscript
Verdienstelijk maar in dit verband toch wat
teleurstellend, was de uitvoering der wisselende
Gregonaansche gezangen door de Schola Can-
torum van het Nymeegsch Studentencorps on
der leiding van Remi Schelstraete. Den avond
tevoren in het Lof hoorden wfj uit de,Akenaars
een solo-stem opstijgen, die enkele‘Gregoriaan-
sche inzetten Intoneerde op een wijze, die ons
voorbeeldig leek.
Maar in hoofdzaak is dit deel van nel,
lustrum-programma wel uitzonderlijk geslaagd
Die hoofdzaak was de Mis met wat men de
Bruckner-Uturgie zou kunnen noemen. Na deze
eerste uitvoering zal men Bruckner, en speciaal
de e-moll Mis wel eens vaker bü feestelUke ge
legenheden hooren. Het is zeer te hopen, want
van deze Mis kan opnieuw een stimuleerende
werking uitgaan: zU kan ons leeren. hoe wy
God met muziek kunnen verheerlUken. een mu
ziek. die niet kerkehjker wordt naarmate zy
armoediger wordt In middelen en vorm, maar
Integendeel, naarmate zy rijker en beter mu
ziek is.
Het hoofdbestuur van de Algemeene
eeniging voor Bloembollencultuur heeft
adres tot Z. Rxc den Minister van Economi
sche Zaken gericht, waarin wordt uiteengezet,
dat in het byzonder het artikel bloembollen
getroffen wordt door de tarief concessies, die
aan Duitschland moesten worden gedaan ten
gevolge van de verhooging der Nederlandsche
Invoerrechten ten bate van onze industrie. In
het licht wordt gesteld, dat dit toch wel een
zeer onblliyk, en ook uit een oogpunt van onze
voltehuishoudlng bezien zeer oneconomisch
gevolg is van de beschermende handelspolitiek,
die ten bate van onze Industrie gevoerd wordt
Het bloembollenbedrUf. dat niet, zooals zooveel
andere agrarische bedryven. financieel wordt
gesteund door de Regeering. en dat niet eerst
de grondstoffen uit het buitenland behoeft te
importeeren, geeft aan vele handen werk en
brood. Moet nu door het scheppen van werk
gelegenheid in de Industrie, waarvan het ren
dement problematisch is. de werkgelegenheid
sier nog verder ingekrompen Worden? En is
dit het voordeel voor Nederland?
Dat de nadeellge gevolgen by de afsluiting
Negen stoere bejaarde Nederlanders stom.
Zaterdagmiddag aangetreden in de Konings
zaal van Artls te Amsterdam, negen oud-mlll-
talren van het Konlnkiyk Nederlandsch-In-
dische leger, negen dragers van het ridderkruis
vierde klasse der Militaire Willemsorde, de
hoogste militaire onderscheidingdie wy ken
nen en die hun 40 of 25 jaar geleden werd toe
gekend voor moed, beleid en trouw tydens de
bekende expedities tegen de opstandige hoofder.
in Atjeh.
ZU waren vergezeld van hun. familieleden en
droegen zware metalen ordeteekenen op de
borat Een stuk Indische krijgsgeschiedenis werd
in vogelvlucht doorloopen en het was bU deze
Jaarlyksche ridderhuldiging wederom de voor
zitter van den raad van beheer der stichting
..Fonds Rldderdagen.” de heer M. C. Konlng.
door wiens boeienden verteltrant de aanwezigen
voor de zooveelste maal met trots en eerbied
kennis namen van het moeiiyke. mooie en suc
cesvolle werk, dat ons klein, maar dapper In
dische leger waar noodlg geholpen door de
Nederlandsche Marine eerst onder het
krachtige bewind van generaal Van Heutsz en
vyftlen jaar later onder leiding van een even
energleken militair, generaal Swart, heeft we
ten tot stand te brengen.
Spr verhaalde in welgekoaen woorden van
de heldendaden van het expeditleleger en ui
het byzonder van het aandeel, dat de negen
ridders, die vlak voor het spreekgestoelte zaten,
daarin hebben gehad Hun namen? J. H Dem-
mlnk. A Stam. H. F. F. Uitje, O. W M. Deet-
man. S. van der Meulen. H Brulnsma. G. C. G.
Sluyk en W. Mensen, die allen veertig jaar ge
leden vochten onder commando van generaal
Van Heutsz. en J Hanff. die thans zyn 25-jarig
jubileum viert en die deel heeft genomen aan
de expeditie onder commando van generaal
Behrens, die in die jaren luitenant was.
De Jubilarissen ontvingen uit handen
In zyn openingswoord memoreerde de voor
zitter de In het afgeloopen vereenlglngzjaar
overleden leden. Spreker wees op de actie,
welke werd geroerd inzake het verkrygen van
een betere rechtspositie van den Journalist. In
verband met de maatregelen van den minister
van Justitie ten opzichte van de pers en publi
citeit gaf spreker een uiteenzetting van zyn
standpunt. Mr. Geise waarschuwde tegen bet
streven van enkelen om het begrip ..persvry-
held” als een heilig huisje te beschouwen,
waaraan niet geraakt mag worden
In de kascommissie werden benoemd de hee-
ren I. Agasi en Verhuist. De secretaris de heer
Fr Schneiders, werd herkoeen als redacteur van
het vereenlgingsorgaan. Mr. H. F. A. Geise
werd met algemeene stemmen als voorzitter
vgn de vereenlging herkoaen.
•Tenslotte werd een langdurige gedachtenwis-
•Ung gevoerd naar aanleiding van een door de
groep Noord-Holland Ingediende motie over de
wyae. waarop de vereenlging voor de verbete
ring van de rechtspositie der journalisten moet
opkomen.
Na ampele bespreking werd besloten nadere
behandeling van deze motie uit te stellen tot
de volgende vergadering.
Tot besluit vereenlgden de leden zich in den
raadskelder, waar de Inwendige mensch werd
versterkt.
„Dat Hitler systematisch de regeling
der Duitsch-Poolsche betrekkingen
voorbereidt, blijkt uit de reeks van non-
agressie-verdragen, die dezer dagen zul
len worden afgesloten, met Finland.
Letland en Estland. Met Litauen Is reeds
een verdrag afgesloten en zoo heeft
Polen uit de Baltische staten aan de
Oostzee geenerlel hulp te wachten. Met
de Scandinavische staten loopen de on-
derhandelingen nog voort. Zij schijnen,
wat Denemarken betreft, te zullen sla
gen. Zweden en Noorwegen schijnen,
evenals Nederland, geheel vrij te willen
blyven In het Zuiden wordt Roemenië
meer en meer van Polen afgetrokken.
Hulp uit Rusland wil en kan Polen niet
aanvaarden. Ieder, die met Polen
spreekt, die weet hoe beestachtig de
Sovjets, bh hun inval in Polen in 1920,
hebben huisgehouden, zal begrüpen, dat
Polen geen Russische hulp wenscht.
Polen staat dus tegenover de geheele
vastelandsmacht van Duitschland. De
wetenschap van Polens isoleerlng ver
klaart dan ook den kalmen toon van
Beck’s rede.”
De pontificale Hoogmis, welke Z. H. Exc. Mgr
A. F. Diepen Zaterdagmorgen als Inzet van den
voomaamsten dag der lustrumviering van het
NUmeegsch Studentencorps .Carolus Magnus"
In de St. Canlsluskerk te NUmegen opdroeg,
valt uit een oogpunt van liturgie-beoefening te
vergelijken met een andere pontificale Hoogmis,
welke zy. die haar vele jaren geleden by woon
den. zich nog altyd herinneren: de Mis in de
Bossche St. Jan. waarby Diepenbrock’s .Missa
in Die festo” voor het eerst haar liturgische
bestemming bereikte. Toen was *t het kerkeiyke
meesterstuk van den baanbreker van de Neder
landsche muziek van den nieuwen tyd, dat in
den dienst van het altaar werd opgenomen, de
zen keer was het een der belangrykste com
posities van een der grootste kerkcomponisten.
Anton Bruckner, waarmee althans het Neder
landsche kerkmuziekrepertoire verrykt werd
Zooals de Intrede van Diepenbrock’s Mis in de
kerk een nieuwe fase heeft ingeluid, een stlmu-
leerend voorbeeld heeft gegeven, dat nog altyd
de kracht van zyn werking handhaaft zoo vaak
deze Mis klinkt, zoo is men ook nu geneigd zich
af te vragen, of voor Bruckner ’s Mis een soort-
gelyke functie is weggelegd.
Men verzoekt ons opneming van het vol
gende:
Na de zeldzame onZ'r>ering, die de film Boys-
Town door zün scho^Tineid en diepte weet op
te wekken. Is het goed je eens in werkeiykheld
in te denken de godsdienstige, de maatschap-
pelyke waarden, die vertegenwoordigd worden
in de vestiging van een jeugdbeweging en de
uitwerking van jeugd-apostelgedachten.
Velen, die deze film bezagen en herzagen,
hebben onwillekeurig de Jongensstad gezien als
een dichteriyk vers, schoon van klank, diep van
beeld maar vluchtig als het waaien van een
wind. En toch Jongensstad is Iets meer als de
zeldzame ontroering van .Die avond en die
roze", is meer dan de sprankelende gedachte
van „Niemandsvrlendv en de tooverende schoon
heid van het naïeve sprookje.
Jongensstad is felteiyk een levens-program
van eiken opvoeder, van eiken opbouwer en
medewerker aan Zielestad van lederen hem
toevertrouwden jongen.
Jongensstad is niet enkel Amerlkaansch.
Jongensstad is mondiaal. Elke natie, elke ko
lonie. elk protectoraat, elke provincie, ja elke
landstreek bezit zyn Jongensstad In de inter
naten en jeugdbewegingen, die zich wijden aan
de opvoeding, aan de opbouw en het herstel
van bet jongens-karakter
Maar met een heel treffende geiykheid van
deze Amerïkaanache Jongensstad komt naar vo
ren het op het oogenblik zoo beproefde maat-
schappelyk jongenswerk van de Hollandsche
Jongensstad, gelegen in de omgeving van de
luxueuae Grootstad Den Haag
Met idealisme en jeugdliefde bouwden de
Kruisvaarders van St Jan aan den Van Vreden-
burchweg te Rijswijk (ZBJ een Jongensstad
Zaterdagmorgen gebeurde er by de stoomzui-
velfabrlek van de firma Van den Ende te
Vlaardlngen een oogenschynlük niet ernstig
ongeluk. In den middag echter is een der oe-
trokkenen aan de gevolgen overleden.
Twee jonge arbeiders waren bezig aan t laden
van kisten flesachenmelk op *n vrachtauto, toen
op een gegeven moment hun hoofden tegen el
kaar botsten. Aanvankelyk voelde geen van
beiden pUn. doch later werd de 15-jarlge Tn
G J. Kloosterman onwel en kreeg hy hevige
pUnen in het hoofd. De jongeman werd op ad
vies van een dokter naar huls gebracht, wasr
hy eenige uren daarna is overleden.
van het Nederlandsch-Dultsche handelsverdrag
in hoofdzaak op het bloembollenbedrUf neer
komen. is In het adres reeds omschreven. WU
willen dit nader voor onze leners aantoonen
rmet gegevens, die ook by Regeeringslnstantles
bekend zyn en zelfs van die instanties afkom
stig. om te bewyzen. dat de in het adres ge-
uite bezwaren allerminst denkbeeldig zün.
Fgj het nagaan van de exportwaarde van de
producten, waarvoor de tarlefconsolldatles ver
vallen zyn. blykt dat de exportwaarde der in
dustrieproducten. die hierdoor getroffen wer
den in 1938 beliep 121.000 RM. (volgens de
Dultsche Invoerstatistlekl.
Van de tuinbouwproducten, die over een be
paalde periode hierdoor getroffen zyn. was deze
over de periodes, waarover dit geldt.
<Ned. statistiek). De tuinbouwpro
ducten. waarvoor het Invoerrecht over het ge
heele jaar is verhoogd, boekten vorig jaar een
uitvoerwaarde naar Duitschland van 3.600 000
waarvan alleen de bloembollen 2.424.000 uit
maakten
De offers, die by dit verdrag ten bate onzer
Industrie gebracht moesten worden, worden
dus voor haast 98 pCt. door den toch reeds zoo
zwaar getroffen tuinbouw gedragen en
ruim 65 pCt. door het zoo kwetsbare
bollenbedryf.
Waar moet het héén, als deze handelspolitiek
ons bedryf. dat reeds zoo zwaar getroffen is.
ook verder onze afzetmogeiykheden nog gaat
benadeelen? vraagt de redactie van het ver
eenlgingsorgaan.
Na een Ingespannen nacht var. hard werken
was men Zaterdag zoover gevorderd, dat het
laatste gedeelte van den voorgevel van het
warenhuis TANTE te Groningen naar beneden
kon worden gehaald, waardoor thans geen ver
der gevaar voor instorting bestaat, zoodat by
het openen van de kermis *s middags om,
twaalf uur. het verkeer via de Vischmarkt
langs het afgebrande gebouw weer een nor
maal verloop kon hebben.
Ook de groote achtermuur in de Soephuls-
straat is zonder incidenten geheel omver ge
haald. De ruïne en de aangrenzende. door
enorme waterschade geteisterde perceelen aan
de Viachmarkt trekken uiteraard veel belang
stelling
y-at doen jagers, die een wild en
AA gevaarlijk everzwün, dat zij
v ieder voor zich en op eigen gele
genheid niet aandurven, willen vangen?
ZU sluiten het in «Rn steeds nauwer
wordenden kring in en drijven het zoo
In het nauw om het tenslotte gemeen-
•chappelük aAh te vallen. Deze jacht-
methode kan ook in de Internationale
politiek worden toegepast en dan noemt
men haar omsingelingspolltiek. Duitsch
land beklaagt zich er nu bitter over, dat
het als een wilde ever bedreigd wordt
door een Britsch-Fransche omsinge-
Ungsjjolitlek. terwijl het toch zoo on-
■chuldig is als een vreedzame egel, die
slechts zijn stekels opzet- om zich even-
tueele vijanden van het veege üjf te
houden. Engeland en Frankrük ontken
nen echter ten eenenmale, dat aan de
nieuwe collectieve veiligheidspolitiek,
welke zU nastreven, offensieve bedoelin
gen tegen het zwaar gewapende
Duitschland ten grondslag zouden lig
gen. ZU wenschen alleen den Heven
vrede te bewaren en te voorkomen, dat
Polen op eenzelfde wijze aan de stekels
van den Duitschen egel zal worden
geregen als indertüd met Tsjecho-Slo-
waküe geschiedde. Zij vertrouwen hun
ooren minder dan hun oogen en zien
Duitschland als een gevaarlijk dreigen
den ever, die zich moeite geeft het wei
nig beangstigende geluid van een slechts
den vrede lievenden egel te maken. De
anti-agressie-pacten, welke zij trachten
te sluiten, heeten uitsluitend tot doel te
hebben zichzelf en anderen te bescher
men tegen aanvallen, zoodat iemand,
die niet van plan Is, een ander aan te
vallen, van die pacten niets te vreezen
heeft. Duitschland vreest deze echter
wel en speelt ze zelfs uit als een klem
mend argument voor het omsmeden van
de as met Rome tot een krügshaftig
zwaard. Het verkondigt van de daken,
dat de
tot een oorlog willen aanhitsen,
dat het zelf aan den wereldvrede bouwt
door steeds grootere gebieden van het
Europeesche continent op eenigerlei
wijze aan zichzelf ondergeschikt te ma
ken. ‘‘Gezien deze situatie en dé’felheid,
waarmee de Duitsche pers dag In dag uit
de zgn. Britsche omsingelingspoiitiek als
de meest dreigende oorlogsoorzaak
tracht voor te stellen, zou men zoo den
ken, dat er In Duitsche oogen qauwelüks
een grootere Internationale misdaad
kan begaan worden dan het voeren van
een omsingelingspoiitiek.
ZU. die Zaterdagmorgen in NUmegen tydens
den luister van de Bisschopsmis Bruckner’s mu
ziek hoorden, zullen er zich ongetwyfeld van be
wust zyn geworden, dat hier een voor Neder
landsche kerken nieuw geluld weerklonk. Niet
alleen om het feit, dat hier een blaasorkest
van hobo’s, klarinetten, fagotten, hoorns, trom
petten en trombones meespeelde, want dat was
toch eigenlyk niet meer dan een ulteriyke afwy-
klng van het gebruik en als zoodanig een kwestie
van bykomstigen aard. Om de Mis In deze
authentieke bezetting uit te kunnen voeren, was
de goedkeuring van de censuurcommissie der
St. Gregoriusvereenlglng alleen niet voldoende,
maar moest men bovendien de speciale toestem
ming van den Bisschop verkrUgen. Doch hoe
belangryk dit punt dan ook was. het vormde
toch niet de kern van de kwestie. Er is vele jaren
vooral binnenskamers druk over gediscussieerd,
of deze Mis. aan welker religieuze bezieling en
kerkeiyken. geest niet te twyfelen viel, voor de
liturgie bruikbaar en toelaatbaar Was en daarby
ging het uit den aard der zaak om de vraag,
of zy voldeed aan de opvattingen en voorschrif
ten. welke in ons land te dien aanzien gelden.
De stryd om de vraag of de e-moll Mis niet
te veel .jnuzlekmls" was. waarmee men de
kwestie gewoon is populair te omschryven. Is
dan nu door officleele instantie beslist in den
zin van hen, die steeds van oordeel geweest zyn,
dat de Mis een by uitstek liturgisch werk is.
een der schoonste kerkmuzlkale composities en
in menig opzicht slechts te vergelyken met de
toppunten uit den bloeitijd van Italiaansche
meerstemmigheid en Nederlandsche scholen.
Dat dit inzicht in ons land betrekkeiyk laat
is doorgebroken, valt niet te verwonderen. De
kerkmuziek heeft In deze landen eeuwen van
verval achter zich, waarvan zij zich nog vol
strekt niet geheel hersteld heeft. Daartegenover
is het maar al te begrypelyk. dat de renais
sance. welke in deze eeuw is ingetreden, tydens
haar eerste decennia beheerscl.t werd door ri
goureuze richtlynen. Dat men thans eerst Bruck
ner’s e-moll Mis hier te lande voor de kerk ont.
dekt, nadat men In een vroegere periode Die-
penbrock’s Mis ontdekt heeft. Ujkt niets anders
dan een logisch verschynsel. natuurhjke mar-
keering van een groeiproces, dat ons thans be
gint te voeren tot die op zuiver inzicht gegrond
veste vryheid, waarin wy alles wat de kunst aan
schoonheid en kunstvaardigheid oplevert, dur
ven te gebruiken tot verhooging van den kerke-
lyken luister.
In dit groeiproces heeft Diepenbrock’s ..Missa
in Die festo" de eerste fase gemarkeerd. BU al
haar exuberantie van klank en stemming, bU
de breedheid van haar adem en de groote mo
numentale lynen van haar bouw toch stoer en
gesloten van karakter en sober in haar mate-
rieele middelen, beteekende zy voor den Ujd en
de plaats van haar ontstaan een uiterste acti-
veering van alle mogeiykheden om den Schep
per met luister te dienen.
Thans, nu wy dan zoover gekomen zUn. dat
wy het aandurven by een passende gelegenheid
deze Bruckner-Mis aan onze godsdienstige in
tenties bruikbaar te maken, durven wy nog
rykere middelen te gebruiken,^waarmee wy een
compositie binnen ons bereik brengen, die een
van de treffendste uitdrukkingen te van de ge-
