ONS BLAD
Goede nabuurschap
Danzig wil afschaffing van de
Poolsche douanecontrole
^DOMINJT
Kind door vader
gedood?
Het nieuws van'heden
Nota inzake Oss
-TACK
Het Koningspaar
te Toronto
g
ijk' v s
OFFICIEEL COMMUNIQUÉ I
VAN DEN SENAAT
l
DE BAROMETER
LONDEN HEEFT OOST-
EUROPA GEPOLST
DE STERKTE VAN HET
SPAANSCHE LEGER
1
DIJJERS
Jornuiz&n
l
hun post terug
I
I
)39
5
Radiorede van onzen
EN
EN. A. van MEVERDEN
gezant te Brussel
w
20.000 S. A.-mannen
naar Danzig
GAFENCOE IN JUNI NAAR
TURKIJE
Jonge moeder doet
droeve ontdekking
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
15
HOTEL - CAFE - RESTAURANT
Het WeeriiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiuiii^
VERWACHTING*
Douanebeambten naar
ACCOUNTANT
Lid Ned Unie v. Acc.
AMSTERDAM
7 P. C Hooftstraat
DINSDAG 23 MEI 1939
|g v X- 3
i
NOORDHOLLANDSGH DAGBLAD
Henriet».
i
'ionys|lB_
MNttaW
4
en zaak
■I
ter be-
ht mar
A.S.
o o
“5
Onder
toejuichingen maakten
ren,
i BRT
(Van onzen parlementairen redacteur).
ntA.
De Koningin vereerde
bU-
vrijheid en onzer
M
is
Ik vraag mij af, of het ooit tevoren is voor-
K\\\\\\\\\k\liilllllf If
r*.g.
Ihll 11.1.1.
MAGER ME.M
L?
Stand op Dinedag 9 aar v.m.: 7713
Vorige stand: 7473
DANZIG. 22 Mei (Havas). De Senaat van
Donzig heeft een officieel communiqué gepu
bliceerd in alle kranten van de vrije stad. Hier
in wordt gezegd, dat de Incidenten, welke zich
Zaterdag en Zondag hebben voorgedaan op het
gebied van de vrije stad, eens te meer bewijzen,
dat het statuut, dat door het Verdrag van Ver-
lailles is opgelegd, op den duur niet gehand
haafd kan blijven.
De Senaat vraagt verder dat de controle van
de douane door Poolsche Inspecteurs zal wor
den afgeschaft.
den
verneemt
strenge
„Kurjer
douane-
en
BOEKAREST, 32 Mei (Havas). De Roe-
meensche minister van Buitenlandsche Zaken.
Gafenooe, zal zich 9 Juni naar Ankara begeven.
middag
komen.
Brussel in feestgewaad ter gelegenheid van het bezoek van H. M de Koning. Een
reusachtig portret der Vorstin als artistieke decoratie van een der groote magazijnen
zoowel
ware
de
een
Er is nog een tweede reden waarom juist in
de gegeven omstandigheden dit bezoek een zoo
bijzonder groote beteekenls heeft.
Op den bewogen getijdenstroom der interna
tionale politiek volgen onze twee landen even
wijdige koersen, daar de posities, waarin wij
verkeeren ten opzichte van de groote mogend
heden. feitelijk dezelfde zijn.
Het Britache Koningspaar te Toronto
aangekomen.
Ambtenaren mogen niet voor de
Kamercommiaaie vertchynen
voor
van
'eek eena
ken Di».
E N
ten.
If a de krachtige vertoogen van den
Poolachen commissaris belooft
de Senaat politiebeacherming
et klooster der Eerw. Paters Redempto-
'ard, lumasmt Biondi (achtergrond)
I
r.
MADRID, 22 Mel (Havas). In welinge
lichte kringen te Madrid wordt medegedeeld
dat de sterkte van het Spaansche leger op
vredesvoet is bepaald op 300000 man.
waren; de overige,
tot het corps der
ressorteerden onder den mi-
MO‘*TELRD
EN AZIJN
TM-
[en.
>R-
o so
1 50
1.75
1»
1.50
1.75
I
gehouden
hadden
hooge
'Cl
ing van
Zondags
in het
lenhorn
het
ge-
Regeering heeft op Texel 600 lammeren
gekocht; vleeach bestemd voor inblikken.
De heer Mr. de Vries is benoemd tot re-
geeringscommissaris bij den Rijksdienst
tot bestrijding der werkloosheid; voorts
zijn drie nieuwe directeuren benoemd.
Onthulling van
wjjlen Z- Em.
Rossum te Wittem
De Canadeesche vyfling aan de
hooge Britache bezoekers
voorgeateld
Voor den Belgischen nationalen radlo-
omroep heeft Maandagavond tijdens
gesproken dagblad de Nederlandsche
zant te Brussel, Z. Exc baron B. Ph. van
Harinxma thoe Slooten. een toespraak ge
houden, welke als volgt luidde:
De politie van het bureau Stadhouderskade
stelde onder persoonlijke leiding van commis
saris J. C Krenning een onderzoek in en de
chef van het bureau heeft belde ouders aan
een langdurig verhoor onderworpen.
r rek».
Ie bouw-
besteed
1 tot een
van «u
e Vrij-
t comité
■ht voor
Jude en
het uit-
Juni
van de
Maandagmiddag is de politie ter kennis
gekomen, dat Vrijdag in den laten avond in
een woning aan de Govert Flinckstraat te
Amsterdam een Jongetje van vijftien maan
den. waarvan de vader 21 en de moeder
19 jaar oud is, onder zeer verdachte om
standigheden is gestorven. Het lijkje ver
toonde een eenigszins blauwe gelaatskleur.
Het kindje is dood door de moeder in zijn
bedje gevonden, nadat de vader geruimen
tijd met den kleine alleen was geweest.
Maandagmiddag om drie uur heeft de Ge
neeskundige Dienst het lijkje op last van de
politie in beslag genomen. Dr. Hulst uit Lelden
zal de sectie verrichten en trachten de doods
oorzaak vast te stellen.
in den
heer H.
leer d.
heer j.
Algemeen wordt aangenomen, dat Turkije,
dat met de Sovjet Unie zeer hartelijke betrek
kingen onderhoudt, zulk een bondgenootschap
zou toejuichen en dat ook Griekenland er zijn
goedkeuring aan zou hechten met het oog op
zijn nauwe betrekkingen met Turkije.
De nadruk wordt er op gelegd, dat het vraag
stuk van het Verre Oosten geheel bulten de
voorstellen inzake een bondgenootschap is ge
houden en dat deze uitsluitend betrekking
hebben op verzet tegen agressie in Europa,
Het droeve gebeuren in dit nog zoo jonge
gezin heeft in de Govert Flinckstraat en omge
ving veel deernis gewekt.
21-jarige man door de Amster
dam ache politie in verzekerde
bewaring geateld
Terstond na de officieele plechtigheid In
het Kamergebouw werd de Canadeesche
vijfling aan het koningspaar voorgesteld.
Nadat de speaker had aangekondlgd, dat de
vergadering thans „vijf kleine koninginne
tjes" te zien zou krijgen, werden de vijf meis
jes binnengeleid
De dokter, die was geroepen om de doods
oorzaak vast te stellen, slaagde hierin niet en
zooals onder dergelijke omstandigheden ge
bruikelijk is. stelde hij de politie met bet geval
in kennis. Tevoren had de dokter zelf de
ouders ondervraagd en de moeder verklaarde,
dat zjj het kind In het bedje, gedeeltelijk onder
een kussen bedolven, dood had aangetroffen.
De aanvankelijke veronderstelling, dat de klei
ne na het gebruiken van voedsel aan vergifti
ging zou zijn gestorven, bleek niet houdbaar,
daar de ouders hetzelfde voedsel hadden ge
nuttigd.
DANZIG, 22 Mei. (Havas). Op Juni as.
zullen 20.000 S.A.-mannen te Danzig aankomen
om deel te nemen aan de sportfeesten van de
BA. van het geheele district Danzig en Ooat-
Pruisen.
Bij deze gelegenheid zullen de chef van den
staf van de 8.A., Lutze. en de leider van de
nationaal-socialisten van Danzig. Forster, het
woord voeren.
PJnjtirdam-Tel 36948 - Marnixstr 425
Diepen v weg 265
weer,
I
De nota inzake Oss; ambtenaren mogen
niet voor de Kamercommissie verschij
nen.
Laatate parade van het Duitache
Kondor-legioen voor Franco
Het bezoek van onze Koningin aan
België 'heeft een byzonder
groote beteekenia
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG Npz<98
in hoog,
voorn tUr
k*R «roet.
LONDEN, 22 Mei Reuter verneemt, dat
Engeland op antwoord wacht van de Oost-
Europeesche landen, welke het gepolst heeft
omtrent hun houding ten aanzien van het
beoogde Britsch-Fransch-Russlsche bond
genootschap.
Zoo komt dan morgen Hare Majesteit de
Koningin als draagster van den geest van har-
telijke vriendschap van het geheele Nederland
sche volk naar Brussel, evenals in November
jl. het geheele Belgische volk medeleefde met
het bezoek van Zijne Majesteit den Koning aan
Nederland.
Buitenhof Telefoon 117375
Uw lunch wordt ook
op het terras geserveerd
OP VASTENDAGEN
SPECIALE SCHOTELS
De plechtige onthulling van het monument voor wijlen Z. Em. Kard. van Rossum in
te Wtttem. Overzicht tijdens de plechtigheid, welke verricht werd dpm Z,
In afwachting van het resultaat van dit
onderzoek is de politie Maandagmorgen to'
arrestatie van den man overgegaan. Deze
heeft bekend zich dikwijls in driftbuien aan
het kind vergrepen te hebben, doch hU ont
kende, dat dit Vrijdagavond het geval zou
zijn geweest. De man staat bekend als zeer
zenuwachtig. a
De generale staf zal georganiseerd zijn naar
het mooel van het Fransche leger. Voorloopig
zal Franco nog te Burgos blijven, totdat de na
tionale regeerlng te Madrid zal zijn geïnstal
leerd. De datum hiervan is nog niet vastgesteld.
De oorlogs-organlsatle in legercorpsen zal
vermoedelijk worden gewijzigd en worden ver
vangen door de oude organisatie van militaire
districten.
Vanoaag hebben de Dultsche vrijwilligers In
Spanje hun laatste parade gehouden voor
Franco. Op de eeretrlbune hadden talrijke
Spaansche en Italiaanse he hooge officieren
plaats genomen.
Voor de aankomst van Franco reed de aan
voerder van de Duitache vrijwilligers, von Richt
hofen, in een auto voorbij het front van de
troepen en vervolgens deelde hij de onderschei
dingen uit. welke Franco aan de Dultsche vrij
willigers had verleend.
Nadat Franco de troepen had geïnspecteerd,
hield h(j een toespraak, waarin hij os. zeide,
dat tegen een gemeenschappeiyken vijand, het
communisme, was gestreden en dat met de be-
vrijding van Madria van het Juk van Moskou
één van de grootste gevaren van Europa is af
gewend. Vervolgens dankte Franco den Führer,
die Spanje heeft begrepen.
Nadat von Richthofen Franco had gedankt,
gaf hij den commandant van de Spaansche
luchtstrijdkrachten, generaal Klndelan, een be
drag van een mlllloen, dat de Duitache Vrijwil
ligers bijeen hebben gebracht voor de nagelaten
betrekkingen van de gevallen Spaansche kame
raden.
Tenslotte defileerden de Dultsche troepen.
gekomen in de geschiedenis, dat een geheel
volk zoozeer volledig en uit geheel vrijen wil
zich schaarde dm den troon van den constltutlo-
neelen vorst, gelijk dit in onze twee landen thans
het geval is.
Een treffend verschijnsel voorwaar in deze
tijden, die eerder arm zijn aan waarlijk ver
toeven gevoelens.
1-27 Md
gedaaa
het grafmonument
W. M. Kardinaal
Wtfa
sehandeju
w«htrtM
eet recht
aanvoer,
niet meer
Havas meldt verder, dat de Poolsche douane-
tospecteurs te Kalthof, die zich na de inciden
tal van Zaterdagavond naar Slmosdorf had
den begeven, opdracht hebben gekregen hun
functies te Kalthof onmiddellijk te hervatten.
De Senaat zou de verzekering hebben gegeven,
dat zij htfh functie in volle veiligheid kunnen
uitoefenen.
VOOR HET BINNENBAND:
helder tot licht bewolkt, vrij warm
«wakke veranderlijke wind.
VOOR DE KUSTSTROOK:
g helder tot licht bewolkt, zelfde tempera-
g tuur als gisteren, in den middag neerslag,
g Zon op 4.56 - onder 20.58 - Licht op 21.28
Maan op 9.22 onder 24.35
25 Mei E. K.
g
MllllllllHIlIllllHIltllIHIllHlllllllllllllllllimillIllllllllllllllllllllllliË
Het Poolsche regeerings-orgaan
Czerwone’ schrijft, dat de Poolsche
inspecteurs het smokkelen van wapenen
menschen van Oost-Pruisen naar Danzig be
moeilijken. Dit smokkelen is den laatsten tijd
Brand in een vlasfabriek te Haamstede-
ieder kind met een
blauw manteltje, terwijl de vijfling de Konin
gin een door elk der meisjes onderteekende
foto aanbood. Na de uitwisseling der geschen
ken legde elk der meisjes haar armpjes rond
den hals van de Koningin en gaf haar een klin
kenden kus. En deze werd door de Koningin
spontaan en even harteljjk beantwoord
Een officieel bezoek van een staatshoofd is
steeds een zeer belangrijke gebeurtenis. Immers,
door het contact hunner souvereinen treden de
twee betrokken staten als het ware rechtstreeks
met elkaar in verbinding.
In dit verband gezien, heeft naar ik meen
het bezoek, dat Hare Majesteit de Koningin der
Nederlanden morgen komt brengen aan Zijne
Majesteit den Koning der Belgen, wel 'n
zonder groote beteekenls.
In de eerste plaats, aangezien
Koning als de Koningin als het
symbool zjjn van de eenheid hunner volkeren
Achter den Koning staat, in geval van nood, ais
één man aaneengesloten, het geheele Belgische
volk. Hetzelfde geldt voor Hare Majesteit de
Koningin, voorzoover betreft Nederland
In plechtigen optocht schreden zij binnen met
den minister-president Hepburn aan het hoofd.
Twee harer werden door de ouders aan de
hand gehouden, terwijl drte kindermeisjes de
anderen aan de hand hielden. Dr. Dafoe liep
achter den premier. De kinderen droegen witte
jurkjes en tuithoedjes met satijnen lintjes. Het
laatste kind, dat binnenkwam, lokte applaus en
gelach uit, door beslist iedereen te willen toe
wuiven. niettegenstaande haar pogingen, om
naar bovèn op de tribunes te kijken, haar bijna
deden struikelen.
en Koningin Elizabeth van Engeland zjjn
om
luide toejuichingen maakten de Ko
ninklijke bezoekers een rit°door de met vlaggen
versierde straten. Vervolgens namen de Koning
en zjjn gemalin, gezeten op scharlaken-roode
tronen, welke voor het stadhuis waren opge
steld, de hulde der stad in ontvangst. Hierna
werden zjj officieel door de regeerlng verwel
komd in het provinciale parlêmentsgebouw, waar
zij twee uur lang door een uitgelezen gezelschap
werden verwacht.
TORONTO, 22 Mei. (Reuter). Koning George
22 van-
3 uur 29 pl. t. te Toronto aange-
aanmerkelijk toegenomen. Dit verklaart de
aanvallen op deze Inspecteurs. Het blad herin
nert er verder aan, dat het Verdrag van Ver
sailles Danzig binnen het Poolsche douane-
systeem heeft gebracht en dat later verdragen
zijn gesloten tusschen de vrije stad en Polen,
waarbij de onmidd^Hijke bewaking van de
douaneposten werd overgelaten aan de beamb
ten van de vrije stad onder oppertoezicht van
Poolsche inspecteurs.
Deze Inspecteurs worden een uiting van het
Poolsche wantrouwen genoemd Hieraan wordt
toegevoegd, dat deze inspecteurs de khakl-
unlform van de Poolsche grenswacht dragen,
in plaats van de groene uniform van de douane
van Danzig en men geeft te verstaan, dat deze
inspecteurs vereer gaan, dan alleen het con
troleren van de douane
Reeds spoedig werd het duidelijk, dat de moe
der, die diep onder den Indruk is van het ge
beurde, geheel vrijuit gaat.
Met den vader is het echter anders gesteld.
Vrijdagavond is de man, die onder militai
ren dienst is, thuis gekomen met verlof. Her
haaldelijk heeft de nog Jeugdige vader, die een
klaarblijkelijk uit jaloezie voortvloeienden
haat koesterde tegen den weerloozen kleine,
do laatste maanden het kind mishandeld. Zoo
moet het zelfs voorgekomen zijn, dat h|) het in
oen teil met water onderdompelde, omdat het
huilen hem irriteerde. Andere keeren stopte hjj
het een prop in den mond en dikwijls sloeg hij
er op meer dan schandelijke wijze op loc.
Hoewel al deze omstandigheden ernstige ver
denkingen doen rijzen tegen den vader, zal
van het verdere onderzoek afhangen, of een
vervolging tegen hem zal worden Ingesteld.
Tel 90361 (Na 6 u. 23123) - Tel. 22361
De Senaat van Danzig wil afschaffing
van de Poolache douanecontrole.
Voor de Belgen zoowel als voor de Nederlan
ders ligt derhalve in onze goede nabuurschap
een versterkende gedachte en er gaat over en
weer een groote moreele steun uit van de we
tenschap, dat wij beiden, Belgen en Nederlanders,
vast besloten zijn ons zelf te blijven en het
kostbare goed onzer vrijheid en onzer onaf
hankelijkheid zoo noodlg tot het einde toe te
verdedigen.
Tenslotte, uit historisch oogpunt gezien,
het bezoek van Hare Majesteit de Koningin te
beschouwen als een uiting van de natuurlijke
neiging tot het steeds nauwer aanhalen van de
eeuwenoude banden, welke onze lage landen
aan de Noordzee sinds zoovele jaren verbinden.
Banden van eeuwenoude cultuurgemeenschap,
banden van ras en geestverwantschap, welke
den grondslag vormen van het groote weder-
zijdsche begrijpen en van de oprechte sympa
thie, welke thans bestaat tusschen onze twee
volkeren. In het kadA- van deze gedachte zie
ik het bezoek van Hare Majesteit de Koningin
als een lichtend punt in deze duistere tijden.
Dat dit hier te lande evenzoo wordt gevoeld,
blijkt mij duidelijk uit de groote voorbereid
selen, welke hier voor de ontvangst van Hare
Majesteit met zooveel liefde worden getroffen.
Dat deze ontvangst schitterend zal zijn, staat
voor my reeds bü voorbaat vast.
De gezant zal hedenavond zijn rede In het
Fransch voor den nationalen omroep herhalen
Na de krachtige vertoogen. welke de Poolsche
commissaris Chodackl tot den Senaat van
Danzig heeft gericht, zoo verneemt Reuter,
heeft de Senaat niettemin strenge politie
maatregelen ge'ast.
Het verlaidt, dat Chodackl gezegd 'heeft,
dat tenzij Poolzchen ambtenaren politie
beacherming sou worden verleend. Polen
self de maatregelen sou moeten nemen voor
de veiligheid van zijn onderdanen.
Het oordeel van de „Diplo”
Ten aanzien van de incidenten bij Danzij
schrijft de „Deutsche diplomatisch-poiitlsche
Korrespondenz” dat, terwijl van Poolsche zijde
weinig waarde werd gehecht aan het eigendom
en het leven van Duitschers, van Dultsche zijde
tot nu toe terughoudendheid la betracht.
De incidenten by Kalthof zijn, volgens de
Diplo, een gevolg van het optreden der Poolsche
douaniers zelf, die dikwijls van hun bevoegd
heid tot vislteeren misbruik maakten ten aan
zien van Dultsche vrouwen en meisjes.
De Diplo schrijft verder, dat nadat de betoo-
gingen beëindigd waren, uit een auto van een
Poolsch diplomatiek ambtenaar is geschoten op
personen, die niets met de zaak hadden uit te
staan, waardoor een Dultscher werd gedood. De
Poolsche ambtenaren zjjn vervolgens, zonder
om te zien naar het slachtoffer, met achter
laten van auto en wapens, naar Poolsch gebied
gegaan.
De Kamercommissie, belast met het on
derzoek van minister Geseling's nota over de
zaak-Oss, heeft een poging gedaan, buiten
den minister om een aantal ambtenaren te
verhooren en aldus een geweigerde enquête
om te zetten in een enquête. Onder deze
ambtenaren bevonden er zich niet meer dan
twee, die rechtstreeks aan den minister van
Justitie ondergeschikt
meerendeels beboerend
marechaussee,
nister van Defensie.
Minister Goseling heeft, ter vermijding
van de zonderlinge figuur, dat ambtenaren
achter den rug van den minister om, feite
lijk tegen den minister in, als zou het woord
van den bewindsman niet te vertrouwen zijn,
door een commissie, die niet over het recht
van een enquête beschikt, worden verhoord,
het oproepen der ambtenaren in het kabinet
ter sprake gebracht. Ingevolge de door den
ministerraad dienaangaande getroffen be
slissing heeft minister Van Dijk aan zijn
ambtenaren categorisch verboden voor de
Kamercommissie te verschijnen.
MacDonald geeft een uiteenzetting in
Lagerhuis over de Britache Palestina-
politiek.
■-V. v/k T1CBN. BUR. Ir. F. DUBBKLMA*
AMERSFOORT - Tri. 22M
