KprunQin Cmma.
Twee en halve dag-reis tot
vier uur teruggebracht
DE ELECTRISCHE DRAAD
de
van
IS IN DE VAART
Wijziging
spelling
VISSCHEN DES DOODS
DE NIEUWE K.L.M.-LUN
NAAR OSLO
SODALITAS MEDICORUM
kV
9
MAANDAG 5 JUNI 1939
Fomebo, het vliegveld
in de rotsen
Het Bisschopsfonds
Minister Van Buur en
op Urk
De H. Vader schenkt
Fred Snite zijn zegen
BENOEMINGEN
Het nieuwe motorschip
Generaal kapittel der
F r anciscanen
In de Sociëteit voor Afrikaansche
Missiën
Schenking van rentelooze
obligatie»
Enkele regels der besluiten 1934
en 1936 zullen door nieuwe
worden vervangen
Luchtvaart de oplossing van het
Noorsche verkeersprobleem
*-*c
I
(Van onzen speclalen verslaggever)
n
tn
tot
Directorium gekozen
l
Clearingkoersen
en
..Kumasi'
voor den DAGDIENST VLISSINGEN-HARWICH v.v. der MAATSCHAPPIJ „ZEELAND"
Bader
zeker
Naar ons ter oore komt, zullen de regels
5 en 6 van het besluit van 1934 door nieuwe
voorschriften worden vervangen.
I
I
Om die zeer natuurlijke vraag te beantwoor
den moet men eenig inzicht hebben in de wijze,
waarop destijds de financiën van verschillende
parochiën in het bisdom Haarlem zijn georga
niseerd, nadat het onmogelijk was gebleken de
Koersen voor stortingen op 5 Juni tegen ver
plichtingen, luidende in: Reichsmarken f 75,20,
lires ƒ9,80.
maal i
liefde
zouden
voor
keren."
,J)e Haan", het eerste K. L. M-vliegtuigdat de „Norway Air Express" op Fomebo
vertegenwoordigde
Zij
Noorsche
dagen, nu nog slechts tot een kwestie van uren
hebben gemaakt.
tus-
de
Op instigatie van den heer Am. Verhagen,
bestuurslid, werd ten slotte een buitenstaander,
mr. R. A. Jansonius, door onderteekening van
een stuk door een aantal obligatiehouders op
gedragen het rapport in handen van de Justitie
te stellen en een klacht in te dienen tegen alle
in het rapport genoemde personen, voorzoover
deze zullen blijken zich te hebben schuldig ge
maakt aan eenig strafbaar feit. Op deze wijze
wordt de beoordeeling der feiten overgelatcn
aan de Justitie.
Van andere zijde deelt men ons mede, dat de
commissie uit obligatiehouders der Sodalitas
Medicorum en de directie der in liquidatie ge
treden Hollandsch-Hongaarsche. met bovenver
melde samenkomst niets uitstaande hebben.
D. J. DE VRIES,
Chef afd. Handel van
de K. L M.
Het is nog niet bekend, of de regeering na
afkondiging van het Koninklijk Besluit er toe
zal overgaan de nieuwe schrijfwijze in de van
baar uitgaande stukken te bezigen, dan wel de
totstandkoming van de aangekondigde wet op
de schrijfwijze der Nederlandsche taal aal af
wachten.
In ieder geval zal het besluit op de examens
van dezen zomer niet van toepassing zijn.
Het uitvoerend oomlté „Bisschopsfonds"
het diocees Haarlem schrijft ons het volgende:
Zoo dikwijls is ons de vraag gesteld: ..Welk
voordeel heeft het Bisschopfonds er nu van om
die rentelooze obligaties te ontvangen?" „Ren-
telooze obligaties", zoo zegt men. „zijn toch
stukken, die niet veel waarn zijn, en wat heeft
onze bfsschop er ntf aan waardelooze stukken
te ontvangen?"
bestaanoe verplichtingen van rente en aflossing
op de schulden te voldoen.
Bij deze reorganisatie zijn de rentelooze obli
gaties ontstaan. Ter verlichting van de lasten
van de bedoelde parochiën is goedgevonden, dat
een zeker deel van de stukken geen rente meer
zou dragen, terwijl de aflossing zou geschieden
door het bisdom en wel uit het fonds voor Arme
Kerken. U ziet dus al het verband. De thans
gevoerde actie ter versterking van de middelen
van laatstgenoemo fonds wordt dan ook in hoo-
ge mate gediend door de schenking van die
obligaties, die anders moeten worden afgelost
uit het fonds. Jaarlijks werd tot nu toe een
bedrag van rond f 200.000.— hiervoor besteed,
zoodat de rentelooze schuld van circa f 5.000.000
op deze wijze In 25 jaar zou worden afgelost.
Indien nu door de gevoerde actie behalve
een groot bedrag aan contanten een flink aantal
rentelooze obligaties geschonken worot, kan bij
een gelijkblijvend aantal jaren van aflossing de
jaarljjksche aflossingssöm worden verminderd.
De daardoor vrijkomende middelen kunnen dan
worden besteed ten behoeve van nieuwe paro
chies, welke moeten worden gestfcht.
Zou b.v. een bedrag van f 1.000.000.rente
looze obligaties worden geschonken, zoo kan de
jaarljjksche aflossingssom dalen van f 200.000.
tot f 100.000.waardoor f 40.000.vrijkomen.
Houders van deze rentelooze obligaties kun
nen door toezending van hun obligaties aan het
bisdom, aan de pastorie, aan de betaalkantoren
der coupons of aan rector H. Sonaaal te Oegst-
geest, zonder daarvoor een greep In hun kas
te doen, een belangrijke bijdrage leveren. Zij
geven slechts de mogelijkheid prijs in een min
of meer verwijderde toekomst het rentelooze ge
deelte hunnen oorspronkelijke obligaties terug
te ontvangen.
HJks een begrip
vormen, met de
zwaren van een
demgesteldheld.
slechts door
Hoog in de lucht, in de huiselijke Douglas-
cabine, werden de glazen champagne aange-
stooten, een telegram werd verzonden, om de
buitenwereld van dit heuglijk feit kond te doen
en in de handdrukken en hartelijke gelukwen-
schen. die werden gewisseld, lag meer dan een
formaliteit alleen. Eenerzijds wist men immers,
dat dit oogenblik voor den heer de Vries weer
de bekroning beteekende van een stuk moei-
zamen arbeid van jaren, van den anderen
kant was men zich bewust, dat men opnieuw
een mijlpaal passeerde van de wel verbijsterend
snelle ontwikkeling van het luchtverkeer, waar
van wellicht ook dit succes nog maar tot het
poover begin behoort.
gevaren,
en be-
Verschillende buitenlandsche experts hebben
bij den aanleg van Fomebo van advies ge
diend en onder hen in de eerste plaats Neder
landers, daar zij immers tot de voornaamste
gasten op het vliegveld zouden behooren. Ge
zagvoerder L W. Smirnoff, die ook het eerste
K. L. M.-vliegtuig op Fomebo bracht, en de
heer E. de Jong, vertegenwoordiger der K.L.M.
in Scandinavië, bezochten Noorwegen en hiel
den met de Noorsche luchtvaartcommissie re
gelmatig contact.
rt ver-
>al bij
cht op
tbroolc
Onder verwijzing naar hun circulaire van
December jJ. dlene, dat -zij onder voortdurend
contact met de in deze circulaire genoemde le
den van de Vereeniging voor den Effectenhan
del en de betrokken Hongaarsche autoriteiten
de grootste dilicentle blijven betrachten, ten
einde de uitkeering In Hollandsch geld van 20
pet. op de obligaties Hollandsch-Hongaarsche
neerkomende op 10 pet. der oorspronkelijke
obligatiën Sodalitas, te verzekeren.
Naar wij vernemen, is binnenkort
een wijziging te verwachten van de
spellingbesluiten 1934 en 1936, welke
wijziging zal gaan in de richting van
hetgeen de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen heeft aan-
gekondigd in zijn memorie van ant
woord aan de Eerste Kamer inzake de
begrooting van zijn departement voor
het dienstjaar 1938.
De Algemeen Overste van de Paters van Ca-
dier en Keer heeft benoemd:
tot Professor aan het Groot-Seminane te
Hastings den Weleerw. Pater A. v. d. Weyden
uit Eindhoven.
Voor speciale studies gaan naar Londen de
Weleerw. Paters Bergervoet uit Arnhem en Bi-
ckerton uit Northgate.
Voor het Apostolisch Vicariaat „Goudkust"
i West-Afrika) werden benoemd de Weleerw.
Paters Klaver uit Leiderdorp en Giebels uit
Ommel.
Voor het Apostolisch Vicariaat „Beneden Vol
ta" werden benoemd de Weleerw. Paters Tuk
ker uit Heemstede en Heemskerk uit Zoeter-
woude
Voor het Apostolisch Vicariaat
werden benoemd de Weleerw. Paters Th. de
Rooy uit Haarlem en G. van Dijk uit Ommel.
Voor het Missiehuis te Cadier en Keer werd
benoemd Pater Reckmann uit IJsseimuiden.
Voor het Missiehuis te Bemelen werden be
noemd de Weleerw. Paten Helwegen uit Roer
mond en Van Oen uit Vught.
Voor de verbindingen met het bulten-»,
land en vooral voor een. door de Noren
steeds van het grootste economische belang
geachte luchtljjn Oslo-Amsterdam, moest
echter evenzeer een luchtnet worden geor
ganiseerd. gebaseerd op verkeer met land-
vliegtuigen. Dit vorderde echter den aanleg
van vliegvelden en toen hiertoe eenmaal
beslo^i was, hebben de Noren dit werk
krachtig ter hand genomen. Naast Forne
bo beschikt men thans ook te Kristiansand
en Stavanger over luphthavens voor land-
vllegtulgen, terwijl het vliegveld te Bergen
zijn voltooiing nadert.
Bij deze gelegenheid heeft de minister o.m,
verklaard, dat de regels van De Vries en Te
Winkel Inzake geslacht en voomaamwoorde-
Ijjke aanduiding zouden worden hersteld en
dat de commlssie-Fockema Andreae de vraag
zou onderzoeken in hoeverre wijziging van deze
regels in de toekomst wenschelijk zou blijken
In de thans aanstaande wijziging der spel
lingbesluiten is het resultaat van dit onderzoek
belichaamd.
it blijkt uit een artikel in het „Alg.
I ^Landbouwweekblad" naar aanlei-
ding van een publicatie in een
Deensch tijdschrift. In Denemarken
wordt n.l. nogal propaganda gemaakt
voor het aanbrengen van electrisch ge
laden draadafscheidingen tusschen lan
derijen om het redelooze vee binnen de
perken van zijn eigenaar te houden. Het
gebruik van prikkeldraad voor ditzelfde
doel brengt bezwaren met zich mede.
De Deensche huidenhandel constateerde,
dat tot 90 pCt. van de Deensche runder-
huiden beschadigingen vertoonen, het
geen zoowel voor de veehouders als uit
nationaal-economisch oogpunt een aan
zienlijk verlies beteekent. Uit Amerika
is het denkbeeld overgewaaid om het
prikkeldraad door een electrische afras
tering te vervangen. Men gebruikt daar
voor een' zwakken stroom, welke elk
gevaar bulten sluit. In plaats van drie
rijen prikkeldraad heeft men bij elec
trische afrastering slechts één dunnen
draad, vastgemaakt aan lichte paaltjes,
noodig. Het geheel is gemakkelijk te
plaatsen, wanneer de beesten worden
verweid. Door den dunnen draad wordt
een electrische stroom geleid, afkomstig
van een batterij en zóó geregeld, dat er
per minuut 30 a 50 stroomstooten wor
den gegeven. De stroom is niet sterker
dan die, welke wordt toegepast bij het
aandrijven van een auto. Onze land
bouwhuisdieren, zooals koeien, paarden,
varkens en schapen hebben er echter
voldoende respect voor. Bij aanraking
van den draad ondervinden ze een licht
gevoel van pijn, waardoor ze zich spoe
dig dp een afstand houden, zelfs als ze
den draad en de paaltjes gemakkelijk
zouden kunnen omwerpen of er over
heen zouden kunnen springen.
"Zoodoende vormt de electrische draad
een betere afscheiding dan de soliedste
prikkeldraadversperring. Bovendien is hij
goedkooper, daar men op draad, palen
en arbeid bespaart.
Men meent dan ook in Denemarken,
dat de besparing gemakkelijk opweegt
tegen de aanschaffing van het electri-
eehe apparaat, zijnde de electrische bat
terij en de stroomregelaar. Het geheel is
opgeborgen in een trommel, die in het
land wordt achtergelaten. Toezicht is
dus niet noodig. Alleen moet de batterij
van tijd tot tijd worden vernieuwd.
Men heeft wel gevreesd dat paarden
schrikken zouden bij aanraking van den
electrischen draad, maar dat bleek mee
te vallen. De ervaring heeft geleerd, dat
even dichtbij den draad komen als bij
Prikkeldraad.
■Vooral in de lederbranche bestaat
groote belangstelling voor de electrische
afrastering. Men is daar van oordeel, dat
deze afrastering toekomst heeft.
Uit een economisch oogpunt is de ver
vanging van prikkeldraad door electri
schen draad belangrijk. Als de Deensche
vunderhuiden voorlaan geen prikkel-
draadletsel meer zouden vertoonen, zou
dat een jaarlijksch voordeel van 1 a 2
mülioen kronen beteekenen. Daar komt
n°g bij een hoogere melkproductie,
doordat beschadiging der uiers door
prikkeldraad niet meer kan voorkomen.
^en heeft dan ook in Denemarken alle
“OOP, dat de electrische afrastering er in
gaan.
De minister van Waterstaat, mr. dr. ir. J. A.
M. van Buuren, heeft Vrijdag, vergezeld van
den directeur van Waterstaat, mr. J. Draayer,
en den directeur van den Rijksdien-st voor de
Zulderzeesteunwet, ir. G. F. H. Houben, een
bezoek gebracht aan Urk en Vollenhove in ver
band met aangelegenheden betreffende de
Zuiderzeesteunverleening.
Het gezelschap vertrok des ochtends te half
acht per auto uit de residentie naar Kampen,
vanwaar per veerboot naar Urk werd gevaren.
Met den burgemeester van Urk en met depu
taties van belanghebbenden bij de Zuiderzee
steunverleening werden vervolgens besprekin
gen gehouden over deze aangelegenheid.
Per directieboot van de Zuiderzeewerken
werd hierna langs de nieuwe werken voor den
Noord-Oostpolder naar Vollenhove
waar eveneens met gemeentebestuur
langhebbenden besprekingen werden gevoerd.
Inmiddels was de dienstauto naar Vollen
hove gedirigeerd, van waar de minister en de
hem vergezellende hoofdambtenaren in den
avond naar Den Haag terugreden.
Onderzoek gewenscht naar de
geste van de leden der
commissie van obli
gatiehouders
In het Generaal Kapittel der Minderbroeders
Franciscanen, te Assislë gehouden, werd als Ge
neraal van de Orde herkozen de hoogsteerwaar-
de pater Leonardos Maria Bello; verder zijn ge
kozen tot generaal procurator de hoogeerwaar
de pater Polycarpus Schmoll. custos van de
Belersche Provincie.
Tot generaal deflnltoren zijn gekocen voor de
Engelsche taal de hoogeerw. pater Valentinus
Schaaf, professor aan de Unlversltelt van
Washington; voor d^ Fransche taal herkoaen
de hoogeerw. pater Theodorlcus van de Cana-
deesche Provincie.
Voor de Italiaansche taal de hoogeerw. pater
Ferdinandus Antonelli, rector magnificus van
het Athenaeum Antonianum te Rome.
Voor de Germaansche taal de hoogeerwaarde
pater Willibrord Lampen, van de Nederlandsche
Provincie, professor a. d. RK Unlversltelt te
Nijmegen; voor de Spaansche taal de hoogeer
waarde pater Leo Villuendes; voor de Slavische
Balen de hoogeerwaarde pater Domlnjcus Mandie,
van de Provincie Herzegowlna.
„Det Norske Luftfart-
selskap” dateert nochtans pas van 1935.
is een stichting van een aantal
scheepvaartondernemingen, waarvan de beken
de reederjjen Fred. o:<*n en Co. en Det Ber-
penske Dampskib Selskap de voornaamste zijn.
De bekende Noorsche Poolvlieger Hjalmar Rii-
ser Larsen is haar directeur.
yanneer er over den electrischen
XA draad gesproken wordt, denkt
V men onmiddellljk aan de geëlec-
triseerde draadversperringen in den
grooten oorlog, waaraan zooveel solda
ten als doode vogels gruwelijk zijn blij
ven hangen in den meest sinlsteren zin
des woords, of aan zekere omheiningen
van concentratie- en gevangenkampen,
waarvan men niets dan goeds mag ver
tellen, indien men tenminste niet door
zekere lieden voor een democratische
Moeder de Gans, die gruwelsprookjes
verhaalt, wenscht te worden uitgemaakt.
Slechts bij als manusje-van-alles thuis
werkende huisvaders wekt de electrische
draad spontane herinneringen aan vele
uren gepruts met of zonder resultaat aan
licht- en bel-leidingen, die wel-ls-waar
niet tot volle tevredenheid functionnee-
ren wilden, maar toch zonder vakkun
dige hulp door een mirv of meer handig
electriciënsamateurisme tot rede sche
nen te kunnen worden gebracht. Wan
neer wij het hier echter opnemen voor
den electrischen draad, bedoelen wij niet
den electrischen draad in dienst van de
oorlogstechniek der moderne beschaving,
of van even beschaafde politieke dwang
systemen, ja zelfs niet den onschuldlgen
hulselijken electrischen draad in dienst
van ’t gezinsleven, maar den electrischen
draad in dienst van de veeteelt, want
qok in de veeteelt kan de electrische
draad een rol van beteekenis gaan spe
len.
komen. In de waterrijke deeien van
ons land, met de intelligentie van
het Hollandsche vee, dat niet in zeven
slooten tegelijk loopt, ofschoon het daar
alle gelegenheid toe heeft, vormen sloo
ten de meest goedkoope en ideale weide-
afsluiting, die men zich denken kan,
ook al breekt er wel eens een bijzonder
dom exemplaar van onzen veestapel een
poot of verliest het er zelfs wel het
leven. In die deelen zal men geen be
hoefte hebben aan een electrisch gela
den afrastering, maar in de minder wa
terrijke streken van ons» land kan een
electrische afrastering van groot nut
zijn, mits deze zonder onderbreking be
trouwbaar functionneert. Immers met
een electrische afrastering zonder
stroom zou voor het vee en zijn eige
naars en exploitanten het hek van den
dam of liever van de wel zijn.
In die vijf jaar heeft men 920.000 kubieke
meter rotsgrond doen springen: 870.000 ku
bieke meter voor het veld zelf en nog 50.000
kubieke meter In de omgeving ten einde het
inzweven der vliegtuigen mogelijk te maken
Met dynamiet, met trilboren en uiteindeiljk
met het houweel hebben vele honderden arbei
ders in den eersten tijd 1380 gedurende de
26 weken, waarin met het* oog op de weers
gesteldheid per jaar kan worden gewerkt, In
de rotsen gezwoegd. Ononderbroken sprongen
de echo’s der ontploffingen van bergwand tot
bergwand: niet minder dan 253.000 kg. dynamiet
was er noodig om de ruimte te winnen voor
een landingsterrein met een oppervlak van
462.000 vierkante meter, waarop drie start
banen van elk 800 meter, die uiteindeiljk zullen
worden uitgebreid tot vier startbanen van 1000
1100 meter
Midden in het ruig en nu volop
zomerach-weelderig berglandschap
van Zuidelijk Noorwegen, tusschen
de kollen, de 'groen bemoste toppen,
die eindeloos zich rijen tot de blauwe
lijn der hoogste kammen, ten deele
nog met sneeuw bedekt, ligt een
klein, grauw vlak uitgespaard: het
vliegveld Fornebo, de luchthaven van
Oslo. Niet de natuur gaf deze plaats
een kans, maar menschenhand moest
de beperkte, voor haar bestemming
maar juist toereikende vlakte voet
voor voet veroveren op den harden
en zeer geaccidenteerden rotsbodem,
een werk van al bijkans vjjf jaren, dat
nog twee jaar vergt, eer het is vol
tooid.
Fornebo. bij de Oslo-fjord gelegen, is een
gecombineerde land- en waterluchthaven. Het
waterluchtverkeer is immers voor Noorwegen
zelf vooralsnog van eerste beteekenis. Want
terwijl het land zich nergens op natüurljjKe
wijze voor den aanleg van vliegvelden leent, is
het water der fjorden bijna overal en vaak op
ideale^ wijze geschikt en bereikbaar als basis
voor het verkeer met watervliegtuigen. Zoo zijn
,dan ook in korten tijd verschillende luchtver
bindingen tot stand- gekomen, welke de gewel
dige afstanden tusschen de voornaamste steden
van het land, afstanden vroeger vaak van
De pauselijke staatssecretaris. Kardinaal
Maglione, heeft in opdracht van den H. Vader
een telegram gezonden aan den man met de
Ijzeren long, Fred Snite, die op het oogenblik
in Lourdes vertoeft. De H. Vader schonk den
voorbeeldigen zieke den pauselijken zegen.
In zijn antwoord-telegram zegt de million-
nairszoon o.m.: „Ik offer mijn lijden en mijn
gebeden op voor het herstel van den vrede.
Mochten toch alle menschen, zooals ik. een-
de weldadige atmosfeer van naasten-
ondervlnden zooals ik in Lourdes, dan
I er zeker geen gevaren meer dreigen
gewapende conflicten tusschen de vol-
Een reis van zestig
slechts vier uur!
Voor de Noren betee
kent dit min of meer
de verlossing uit een
isolement. Voor dit
ontzaglijke land
met afstanden, waar
van men zich nauwe-
kan
be-
bo-
dle
bijkans
bovenmenschelijken
arbeid en zeer groot e
kosten voor het ver
keer te overwinnen
zijn, biedt de lucht
vaart ’trouwens zeer
belangrijke perspectie
ven. De Noorsche
luchtvaartmaatschappij
moderne techniek heeft de stoutste droomen van de grootste
I J fantasten uit vroegere tijden tot werkelijkheid gemaakt, en
daaruit zou men misschien kunnen concludeeren, dat zij, die
vaak als onmogelijke fantasten buiten den kring der verstandige
nuchterlingen worden gesloten, eigenlijk alleen maar in hun geest
hun tijd ver vooruit zijn. Maar hoe verbijsterend snel en groot de
vorderingen van de techniek ook mogen wezen, de techniek blijft
techniek, d.w.z. menschenwerk, een wel-is-waar vernuftige, maar
ondanks alle schijnbare volkomenheid gebrekkige nabootsing van
het werk van den Schepper in de natuur. De offers, die de verove
ring van het domein van de vogelen des hemels heeft gevorderd
en blijft vorderen, en de ontstellende rampen, welke zoo juist in
Amerika en Engeland weer een aantal menschenlevens hebben
geëischt in het schemerige waterrijk der visschen, bewijzen
en bevestigen dit. De ondergang van de duikbooten „Squalus*4
en „Thetis" vermaant den mensch zich te hoeden voor een zelf
overschatting en een hoogmoed, die al zoo oud is als de nooit
voltooide toren van Babel. Wij willen hier niet betoogen, dat de
moderne techniek slechts het werk van een te groote menschelijke
vermetelheid zou zijn, want God heeft gewild, dat de mensch zijn
gaven gebruikt om als heer van de schepping te heerschen. Alleen,
wanneer de mensch zichzelf aan den Schepper gelijk waant, terwijl
hij in zijn hoogste prestaties slechts de gebrekkige nabootser van
het werk des Scheppers is, begeeft hij zich op een dwaalweg
met jammerlijke ontgoochelingen. Hoeveel gerechtvaardigde be
wondering wij ook mogen koesteren voor de wonderen der tech
niek, zij zijn slechts armzalige goocheltoertjes vergeleken bij de
wonderen, die God heeft gewrocht. De meest geperfectionneerde
Douglasmachine legt het als vliegtuig af tegen een simpele
zwaluw en de meest ingenieuze duikboot wordt in vaardigheid
overtroefd door een stekelbaarsje, terwijl een simpele zwaluw en
een stekelbaarsje feilloos leven overeenkomstig den wil en de
wet Gods in de orde der natuur, maar het menschenwerk soms
gericht is tegen dien wil en die wet.
Het is goed en heilzaam daaraan bij tijd en wijle herinnerd te
worden.
De groote man, ook van deze luchUUn
weer, die de economische en organisatori
sche voorbereidingen trof, was echter de
heer D. J. de Vries, leider van de afdeellng
handel van de K.LM. een der pioniers van
ons luchtvaartbedrijf. En er ging in de
journalisten, die de eerste vlucht naar Oslo
meemaakten toevallig dezelfden, die al
vele malen in den loop der jaren met den
heer de Vries een nieuwe buitenlandsche
luchtlijn openden toch weer Iets om, toen
deze op 3000 meter boven het blauwe Ska-
gerrak, terwtjl de Noordkust van Jutland,
de Llmfjord en Jammerbocht terugweken
en spoedig de Noorsche kust in zicht zou
komen, met een bescheiden, gemoedelijke,
maar juist daardoor indrukwekkende
plechtigheid de nieuwe luchtverbinding
doopte als „Norway Air Express".
Het bestuur der Nederlandsche Vereeniging
van obligatiehouders had Zaterdagmiddag een
vergadering van obligatiehouders der Sodali
tas Medicorum resp. de N V. Hollandsch-Hon
gaarsche Bad- en Terrein Expl. Mij. belegd in
een der zalen van Pulchri Studio te ’s Graven-
hage. Aan den oproep hadden ongeveer dertig
belanghebbenden gevolg gegeven.
Deze vergadering werd gehouden naar aan
leiding van een in December j.l. onder de obli
gatie- en aandeelhouders van bedoelde leening
verspreide circulaire, waarin verzocht werd de
obligatiën en aandeelen in te zenden aan den
trustee jhr. mr. J. M. M. van Asch van Wijck,
waardoor dan volgens deze circulaire volledige
decharge aan dezen trustee en het directorium
zou worden verleend. De vereeniging Effecten
bescherming en de Nederlandsche Vereeniging
van obligatiehouders hebben toen gevraagd om,
alvorens daartoe over te gaan, een behoorlijke
vergadering te Den Haag te houden, waarin
rekening en verantwoording van het beheer
moest worden afgelegd. Daar op dit verzoek
geen antwoord is gekomen, heeft men zich ge
wend tot de Nederlandsche Vereeniging van
obligatiehouders. daar de voorzitter daarvan,
dr. J. G. Besselaar. sinds 1932 als directeur van
de Hollandsch-Hongaarsche is opgetreden. De
heer Besselaar heeft thans, in antwoord op
het verzoek, rapport uitgebracht over zijn be
vindingen en ervaringen, opgedaan in deze
zaak.
Spr. ontkende, dat de belangen der aandeel
houders werden gediend, in het bijzonder door
de z.1. onzakelljke inzichten van prof. dr. L. E.
J. Brouwer, den lateren presldent-commissa-
ris-dlrecteur, die behalve een stem ook nog een
beslissende stem had en daar niet alleen een
ruim gebruik, maar ook een misbruik van ge
maakt heeft, door telkens weer nieuwe func
ties uit te deelen en processen te beginnen.
Steeds nieuwe directeuren, accountants, advo
caten enz. werden aangesteld en weder aan
den kant gezet. Ruim 100 processen werden in
Hongarije gevoerd, alles op kosten van de
obligatiehouders.
Vervolgens gaf spr. een uitvoerig exposé van
zijn ervaringen als directeur, met de „kauf-
maennische” leiding belast. Hij wees op het
feit, dat de heer Pogany, benoemd directeur In
Hongarije, voor het bezorgen van een crediet
van 300.000 pengö provisie ontving. Op alle
mogelijke manieren heeft de commissie blijk
gegeven van groote spilzucht, o. m. door het
toekennen van een provisie van 30.000 pengo
aan Pogany, welke enkele heeren later hebben
terugontvangen. Spr vroeg ten slotte de ver-»
gaderlng een commissie te benoemen, welke
zou hebben te onderzoeken, welke heeren ver
antwoordelijk zijn voor de toekenning van de
provisie van 30.00 pengö aan den heer Pogany
en welke heeren daarvan mede geprofiteerd
hebben; welke heeren op zich genomen hebben
de belanden van de obligatiehouders zonder ver
goeding te zullen behartigen en desniettegen
staande profijt hebben gehad of zullen hebben;
aan wie het te wijten is, dat Pogany in zoo
ruime mate heeft kunnen beschikken over het
geld, waarvoor de obligatiën Sodalitas bij de
Centrescobank te Boedapest zijn verpand en
waardoor h«t mooie bezit voor altijd voor de
obligatiehouders is verloren gegaan en ten slotte
spr. zou moeten rehabiliteeren van de aantij
gingen van prof. Brouwer en jhr. mr. J. M. M
van Asch van Wijck. die spr. formeel een leu
genaar zouden hebben verklaard.
Nu is Fornebo zoover gereed, dat er
van 1 Juni af het luchtverkeer is geopend.
Tot de eerste vliegtuigen, die er in gere-
geklen dienst aankwamen, behoorde de
K. L. M -Douglas-machine „Haan” en da
gelijks in het middaguur verschijnt er
thans een zilveren D. C. 2 hoog boven den
krans der groene toppen rondom, om zijn
zorgvuldig berekende landing te maken op
het grauwe veld van geklopt steen, waarin
de startbanen zijn verhard. Slechts vier
uur heeft dit K. L. M.-vliegtulg noodig
voor den sprong van Schiphol tot Fornebo.
slechts onderbroken voor een korte
schenlanding te Kristiansand aan
Noorsche Zuidkust, een reis, die tot dan
toe alleen per schip mogelijk was en van
Rotterdam tot Oslo precies twee en halven
dag vroeg!
X T aar het „Alg. Landbouwweekblad”
verneemt, zullen c-r ook In ons
land en wel In Drenthe proeven
*orden genomen en wel met een Ame-
rikaansch apparaat, terwijl hier en daar
feeds een Duitsch systeem van electri-
tehe afrastering van weidegronden in
gebruik schijnt,te zijn. Het is het blad
filter niet bekend, welke ervaringen
aannee zijn opgedaan, maar het schijnt
te komen, dat de electrische stroom
zwak is om weidende dieren tegen te
ouden, in ieder geval acht het blad
zaak van voldoende belang om eens
onderzocht te worde# en dat is
waar. Alles wat kan leiden tot ver-
8ing der productiekosten zal aan de
der de huidige economische omstan-
gheden vooral Internationaal in zware
®®®"rrentle-m°eiHjkheden verkeerende
*®elt en zuivelproductie ten goede
