F OP DEN MOLEN 3 De taak der hoogere standen Krachtige rede van Kard. Faulhaber VEREENIGING HOUDT UW EIGEN LAND IN EERE MAANDAG 12 JUNI 1939 auto gegrepen van Onze plicht jegens Indië Groote belangstelling te Lochem veile Brand verwoest een cartonnagefabriek Zij •r Kerkelijk leven NAAR SPANJE TERUG BENOEMINGEN ONTEIGENING IN LAREN In het bisdom Haarlem Indische indrukken UIT DE STAATSCOURANT Thans dreigt men: moeten uitgeroeid!** Burgemeester in vrijheid Gespeeld door Concertgebouw orkest Voor Noordhollands water leidingbedrijf Bedryf minstens vier weken gestagneerd NEDERL. ARBEIDSBEURS TE OBERHAUSEN VOOR MENSCHL1EVEND HULPBETOON NACHTEGAAL-SLACHTOFFER TER AARDE BESTELD TIENJARIG JONGETJE ERNSTIG GEWOND Onderwijs De Kerkvorst herinnert aan de vele priesters en theologanten, die stierven voor het vaderland Gramofoon-opname Wilhelmus** „De onderneming moet wezenlijk een tak zijn van maatschap pelijk hulpbetoon” Dame en een kind ernstig gewond MTEMATMULE MOTO R RACRS ciacviv vam aaaMvwa Medaille verleend aan dienst plichtig soldaat Nauwgezetheid vereischt by de levering aan andere landen Toespraak Mgr. dr. J. de Jong Overplaatsing naar Arnhem Beroeps-ethiek en moreele herbewapening a ZU kunpen echter niet voldoende tot reali- Haarlem heeft en tot tot vice- toenemend Op allerlei gebied U een sterk Zy houden echter - alleen een loffelijk streven in. De besloot schap «as opnieuw gewijd aan de gedachte, dat ontkerstening van het volk een vernietiging van weerstandsvermogen en kracht. Deze eisch geldt niet alleen voor deelnemers aan internationale, mln of meer officieele sa menkomsten, feitelijk behoort iedere Nederlan der. die in het buitenland vertoeft, er voort durend aan te denken, dat zijn optreden en ge dragingen niet onverschillig zün voor den naam van ons land. Ook de wy«e, waarop men zich. in het bui tenland s()nde en In het algemeen tegenover buitenlanders uitlaat over ons land, is nier zonder beteekenls. Een ander verschijnsel, dat den naam van ons land niet geringe schade toebrengt, is de weinige nauwgezetheid, welke somtijds bjj le- ZATEDDAcl 1 JULI ASSIN Met 1 October 1939 is opnieuw benoemd tot lid van het college van curatoren der rijksuni versiteit te Utrechtmr dr. J. Donner te s-Gra- venhage. Met 1 September 1939 is benoemd- tot leeraar in vasten dienst aan de RHB8 te steenwijk W. J. Tuin, thans tijd. Wederom is tijdelijk benoemd tot leeraar aan de R.H.B.S U Sneek: dr. J. F. Otta. hel- in de Vervolgens was het woord aan oud-mlnlster mr. dr. T. J. Verschuur, voorzitter der RK Staatspartij, die een voordracht hield, getiteld: ..Indische Indrukken Zaterdag werd te Utrecht de vierde Landdag un de St. Adelberts-vereeniging gehouden. Om half drie begon de namiddagbijeenkomst in het Jaarbeurst estaurant. onder leiding van Jhr mr. P. O. M van Meeuwen. Den Haag, die memoreerde, hoe de vcreeniging dank zij een contributie-verhooging in het afgeloopen jaa- haar vleugels breeder kon uitslaan Wil men aan de cultureele beteekenls van onr land en aan Nederlandsche toestanden op al lerlei gebied. waarbij ik natuurlijk ook denk aan die in Ncderlandsch-Indie en in onze West meer algemeene bekendheid geven, dan mag en kan dit niet uitsluitend regeeringszaak zün. dan dienen de handen ineengeslagen. Dit heeft onze regeering voor 25 jaren inge zien, toen zij. tegenover den aandrang tot het benoemen van een vaste commissie, die zich voor rjjksrekening sou belasten met het doen houden van voordrachten door Nederlanders in den vreemde, er de voorkeur aan gaf. dat voot dit doel een particulier comité zou worden op gericht, dat over een njkssubsidie zou kunnen beschikken. De uitkomst heeft bewezen, dat de regeering dit juist had gezien. Toen, een paar jaar ge leden, de regeering zich, onder den drang der tijden, genoopt zag de geheele subsidie aan de vereeniging te doen vervallen, hebben de leden onder het Nederlandsche publiek zooveel be langstelling weten te wekken, dat tal van nieu we leden zich aanmeldden en het bestuur in staat stelden zün nuttige werkzaamheid voort te zetten, zy het met inachtneming van nog grootere zuinigheid dan waarop het steeds be dacht was geweest Een mooi voorbeeld inder daad. dat men niet alles van den staat moet verwachten en er ook met eigen krachten kan komen. Wij hebben een taak, aldus eindigde spr. zjjn rede, die niet tot binnen onze grenzen beperkt is. een taak ook met betrekking tot het buiten land.- Al wat wij doen om den gemeenschaps zin tusschen de volken te bevorderen en zelf zucht en onoprechtheid te bestrijden, komt ten slotte ons vaderland ten goede. terllngen. lenigingen, gesneuveld stroom van dreigingen zelfs openlijk: .Zij moeten uitgeroeid worden I” Juist in den geestesstrijd der wereldbe- •chouwingen aldus Kardinaal Faulhaber •taan de priesters in het voorste gelid. Maar het is moeilijk zich voor te stellen, dat een Priester, die zijn trouw aan het vaderland en T°lk bewezen heeft, In den .JCulturkampf" on trouw zou worden aan zijn Kerk. Op Dinsdag na Pinksteren heeft Kardi naal Faulhaber, aartsbisschop van Mün chen. een gedenksteen onthuld in den Dom te München ter nagedachtenis aan de Beiersche priesters en theologanten, die in den wereldoorlog gesneuveld zijn in dienst van het vaderland. De Kardinaal heeft bij deze gelegenheid een belangrijke toespraak gehouden Op den weg naar Hatert bij Nijmegen zijn Zaterdagmiddag een oude dame en een kind door een auto van de F.T.T. aangereden De chauffeur wilde uitwijken voor een kind, dat op een autoped plotseling den weg overstak. Twee jaren geleden arriveerde aan het Hoog- ovenbedrijf te IJmulden het met erts beladen stoomschip ..Mari Elvira” Juist toen het schip gelost werd, viel haar plaats van bestemming, Bilbao, in banden der troepien van Franco. De officieren wenschten metiFhun schip naar deze stad terug te keeran, doch de matrozen en machlnekamerpersoneel weigerden dit, met als gevolg dat er aan boord groote oneenigheid ontstond, waardoor de politie zelfs genoodzaakt werd in de onmiddellijke nabijheid van het schip een politiepost te plaatsen. Vrij spoedig kon deze post mede door het vertrek der offi cieren en vele matrozen weer worden opigehe- ven. Het schip, dat nu reeds twee jaren nabij de Noordersluls aan den kant ligt, zal zeeklaar worden gemaakt en weer naar zijn thuishaven Bilbao vertrekken. VAM kIMaiANI Kaarten bg ge bekenëe veerverkeegera kardinaal-aartsbisschop van München met een woord over de vredesbood- van den H. Vader Zijn laatste woord de te Dezer dagen zijn aan H. M. de Koningin, alsmede aan H H K K H H Prinses Juliana en Prins Bernhard de eerste exemplaren aan geboden van een. op initiatief van de Neder landsche vereeniging ..Concertgebouw-vrtenden vervaardigde gramofoonopname van het Wil helmus. gespeeld door het Concertgebouw orkest onder leiding van prof. dr. Willem Men gelberg. terwijl aan de andere zijde van deze plaat een fragment van het ..Wilt heden nu treden” uit Valerius’ ..Oedenck clanck" is op genomen. Een der overwegingen, welke hiertoe hebben geletd. vond haar oorsprong in het feit, dat bij internationale 'manifestaties, zoowel hier te lande als in het buitenland, de uitvoering van ons volkslied dikwijls te wenschen overliet. Met de moderne hulpmiddelen van gramofoon er radio zal het thans mogelijk zijn tot in de meest afgelegen streken, waar Nederlanders te zamen «Dn. het Nederlandsche volkslied In al zfjn schoonheid te doen weerklinken Bereids is door het bestuur van de Neder landsche vereeniging ..Concertgebouw-vrlenden zoowel van den secretaris van H. M de Ko ningin. als van H H K. K. H H Prinses Juliana en Prins Bernhard een schrijven ont vangen. dat zij dit initiatief op hoogen prijs stellen en de plaat gaarne aanvaarden De tijd, waarin men onversahllligheid aan den dag legde met betrekking tot de vraag, hoe men in het buitenland over ons dacht, aldus spr.. is voorbij. Meer en meer hebben de omstandig heden er toe gedreven aandacht te wijden niet alleen aan het gebeuren in andere landen. Maar ook aan de meeningen. welke elders omtrent ons rijk, zoo in Europa als dichter bij den evenaar, tot uiting kwamen. De schade, welke op f 50 000 gulden wordt geraamd, wordt door verzekering op beurspolls gedekt De fabriek was ook tegen bedrijfsschade verzekerd. Het gebouw zelf was eigendom van de N V Koninklijke Nederlandsche Machine fabrieken en eveneens verzekerd. Het bedrijf zal voorloopig minstens vier weken stil liggen. Naar wc vernemen is Zaterdagmorgen de burgemeester van West woud, die, zooals ge meld. was gearresteerd in verband met het vermoeden van steunfraude op de secre tarie aldaar, op vrije voeten gesteld Zaterdag heeft te Helmond in de N V. Car tonnagefabriek .het Zuiden” aan den Kanaal dijk. een felle brand gewoed, waardoor het be drijf ernstig gestagneerd Is geworden. De brand werd omstreeks elf uur ontdekt in een loods met cartonvoorraden en sloeg van hieruit ovei naar de aangrenzende fabriek In korten tijd stond ook deze in lichter laaie, wat gezien het zeer brandbare materiaal, geen verwondering wekt. Inmiddels was de brandweer gealarmeerd, die met groot materiaal het vuur bestreed Zij slaagde er in den brand tot de fabriek te beperken, maar deze is geheel verleren gegaan met de zich daarin bevindende machinerieën. -Wie de weermacht in militair opzicht Bewaprenen, maar haar in godsdienstig ’Wcht wil ontwapenen, heeft haar niet **vapend. maar in werkelijkheid ontwa- l*nd! Want offerUefde en trouw tot in den do°d staan in nauwe verbinding met den «odsdianst De godsdienst is de bron van kracht niet de godsdienst als alge- veranties aan het buitenland wordt in acht ge nomen. Menigmaal zijn goede kansen voor on zen exporthandel verloren gegaan door de kwa de praktijken, waaraan zich een Nederlandsche koopman had schuldig gemaakt By de bestaan de scherpe concurrentie ligt het voor de hand, dat een dengelijk op zich zelf staand feit door naijverige buitenlanders wordt uitgebuit. Maar niets kan oox onzen goeden naam ernstiger be ll ad reien. dan gebleken gebrek aan goede trouw Even goed als hier te lande is men in het buitenland al te veel geneigd te generali- seereu Daartegenover staat, dat weinig meer ge schikt is om onzen buitenlandschen handel in het algemeen te bevorderen dan de op ervaring gegrond^ overtuiging, dat een Nederlander zijn buitenlandsche afnemers in alle opzichten tot hun volle tevredenheid bedient en dat men on der alle omstandigheden op de degelijkheid zij ner waren en op zijn goede trouw kan rekenen Ingediend is bij de Tweede Kamer een ont- eigenlrkpsontwerp voor het uitbreiden van de waterwinplaa ts in de gemeente Laren van de provincie Noord-Holland ten behoeve van het verzorgingsgebied van het provinciaal waterlei dingbedrijf van Noord-Holland in de afdeeiing Zuid. Om de kleine te sparen gooide hij het stuur naar links en kwam met zijn wagen tusschen de boomen terecht op het voetpad langs den hoofd weg. Hier wandelden de 51-jarige mej. J. Teeu- wlssen. de twee jongens Wijnschenk en bet twee-Jarige jongetje V. De dame en de zeven jarige W. Wijnschenk werden gegrepen en zwaar aan het hoofd verwond. De twee anderen ble ven ongedeerd In alle stilte en eenvoud is Zaterdagmiddag op de begraafplaats te Lochem ter aarde be steld het stoffelijk overschot van den milicien P B Leussink Jr, die zooals men zich her innert Dinsdag jj. bij het ongeluk met het KLM-vliegtuig ..Nachtegaal” bij Schiphol om het leven is gekomen. Onder de véle aanwezigen op het kerkhof be vonden zich om de KLM -piloot, de heer Snit- selaar. die de verongelukte „Nachtegaal" Dins dagmorgen bestuurde, de KLM -marconist Ooi- gaard. de heer Loo van den stationsdienst en de heer Breedveld van den technischen dienst der KLM op Schiphol. Ook de burgemeester van Lochem. de heer R van Luttervelt. woon de de-droeve plechtigheid bij. Namens den oonjmandant van de 2e compag nie luchtdoelartlllerie. kapitein Van der Laag, die wegens famille-omstandigheden verhinderd was. sprak luitenant Van Katwijk, die den om gekomen milicien schetste als een flink en dap per soldaat. Er waren o m. bloemen van het 19e peleton van de 2e compagnie, waarbij Leussink was in gedeeld. van de officieren, onder-offlcieren en manschappen van het le luchtvaartregiment. van de officieren en vaandrigs van den lucht- verdedlgingskring Amsterdam, van de KLM., van de bemanning van de ..Nachtegaal” en van de vereenigirwi van KLM-vliegers Naar wij vernemen zal binnen afzienbaren tijd de Nederlandsche Rijks Arbeidsbeurs te Oberhausen, in Dultschland. directeur Dr. B Kapma. naar Arnhem worden overgeplaatst. Het ligt in de bedoeling, dat deze overplaatsing, welke zal geschieden om motieven van adrni- nlstratieven aard, in medio September haar beslag zal krijgen. De voorzitter, de heer P. J. de Kanter. sprak een openingsrede uit, waarin hij een woord van welkom tot de aanwezigen sprak, onder wie zich de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine en de gezant van de Unie van Zutd- Afrika. dr. H. D. van Broekhuizen, bevonden en tal van vertegenwoordigers van geestverwante organisaties. Na deze rede werden de prijzen uitgereikt voor de twee prijsvragen, welke het hoofdbe stuur had uitgeschreven. De eerste had tot op gave de dwaasheden in beeld te brengen, die in het buitenland zoo al over Nederland verkocht worden. De tweede beoogde het ontwerpen van een embleem voor de vereeniging. In beide prijsvragen behaalden den eersten prijs de hee- ren Joh. T. Hulsekamp en H A. van Botten burg. In de eerste prijsvraag behaalde mr. D. Vis den tweeden en mej. J. E. Thomas den der den prijs. In de prijsvraag voor het embleem behaalde de heer R van der Kllft den tweeden prijs. Hierna hield de minister van Staat, president van den Raad van State, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, de feestrede. Z. H Exc. dc Bisschop van benoemd tot deken van het dekenaat Alkmvar en tot pastoor der parochie St. Laurentius aldaar: den Zeereerw. heer J. Th. Jacobs; tot deken van het dekenaat Wervershoof pastoor te Wognum: den Weleerw. heer L. H. M Nieuwenhuizen; tot pastoor te Akersloot den Weleerw heer A. A van den Berg; pastoor te Rhoon den Weleerw. heer G. H. Hubers, thans kapelaan te Rotteroam (H. Lambertus» Vijf en twintig procent van de legeraalmoe zeniers en van de theologiestudenten, die mee in den oorlog zijn gegaan, zijn niet terug geko men Het is goed dit te weten. De Kerk behoeft niet te vreezen voor de statistiek, hoeveel kloos- leden van katholieke studentenver - jonge mannenvereenigingen. enz., zijn. Juist nu verheft zich een i aanklachten, smaadwoorden en tegen de priesters, en men dreigt Kardinaal Faulhaber wees eerst op de be teekenls van de vier afbeeldingen in relief op het monument: Een zwaargewonde soldaat ontvangt van een geestelijke het H. Oliesel. Een priester verkondigt het Woord Gods aan •andachtig luisterende soldaten. Een gods dienstoefening in het woud. Aan een stervenden soldaat wordt bij een brandend dorp de H. Teerspijze gegeven. Daarop zeide Kardinaal Faulhaber dat het ■eer zeker gerechtvaardigd is, om nu dit mo nument te onthullen. Juist in den tegenwoordl- gen tijd is het noodlg er aan te herinneren, hoeveel priesters in den oorlog gesneuveld zijn 1 e Tweede-Kamercommiasie, intesteld fjom verslag uit te brengen over de A-'nota van minister Ooaeling’betref fende de zaak-Oss. heeft haar arbeid be ëindigd. Zij is tot de conclusie gekomen, dat behoudens enkele, niet de hoofdzaac betreffende, details de geheele aangelegen heid haar voldoende duidelijk is geworden om een uitspraak over het door den minis ter gevoerde beleid te doen en dat het als nog instellen van een parlementaire en quête niet noodzakelijk is. Al is de qpmmis- sie het niet eens met de door minister Gosellng genomen maatregelen tegen de marechaussee-brigade te Oss. zij moet er kennen. dat deze brigade fouten heeft be gaan. die maatregelen wettigden. Zij is ech- 'ter van meening, dat met minder straffe maatregelen had kunnen worden volstaan Zij is ten volle overtuigd van de goede trouw van den minister, ook al keurt zij bet door hem gevoerde beleid af. De nota van den minister en het haar ter beschik king staande materiaal doen haar besluite:: de Kamer voor te stellen de nota van den minister voor kennisgeving aan te nemen Met deze uitspraak van de Kamercom missie is heel de geweldig en tendentieus opgeblazen affalre-Oss tot haar nuchtere en lakelijke proporties herleid, n.l. tot een ver- schil van meening over het gevoerde be leid. een questie dus van appreciatie, waar over men eindeloos en ook nutteloos kan discussieeren. Deze uitspraak, die uitdruk kelijk geen motie van wantrouwen in den minister wil zijn, levert dan ook geen rede lijken grond aan hen, die van de affalre- Oss een galg hebben willen maken niet al leen voor Barbertje Ooseling. maar ook voor geheel het kabinet. Voor hun politieken molen draagt de Kamercommissie geen deugdelijk koren aan, maar het is hun meer om het verblindende kat der sensatie, dan om het koren, waaruit men het goede brood maakt, te doen. gemaaKZ van correct, reenisenapen en van noo« intellectueel gehalte Wanneer aan het vooruitstrevende bestuur ir. Indiè een fout zou kleven dan is het misschien d» imitatie-gedachte Zco tracht men ook de democratie in te voe ren om te komen tot decentralisatie. Men dient bj) deze proef echter zeer voor zichtig te zijn en er rekening mee te houden, dat dc Inheenvche geest sterk verschilt van men van den Europeaan. Voor den inheemsche is het materieele aller minst geschikt. Daarvoor is zijn ziel te fijn bewerktuigd. Een groot deel van de gouvemementszorgen is om in verband met het voedseltekort groote groepen van de Inwoners van Java en Madoera naar minder bevolkte streken over te brengen De Javanen, die naar andere streken zjjn over gebracht en niet hangen aan eigen omgeving, zijn meer ontvankelijk voor het christendom. Deze transmigraties zijn voor de missionarissen dus van groot belang. Op het gebied van den landbouw is door ontwikkeling van den «indi- seben boer nog veel te doen. Daarnaast moet aan industrialisatie gedaan worden, wq^rbij spr. vooral denkt aan fabreken voor inheemschen. Deze industrialisatie geschiedt onder streng toezicht van de regeering met het oog op socia le toestanden, terwijl zü zich ondanks tegen werking van de bevolking ook bemoeit met het loonpeil. Bu die industrialisatie van den inlander is het merkwaardig, dat de Javaan het eerste eco nomisch inzicht nog niet bezit. Door voorlich ting wordt echter al veel bereikt Sommige kleine ondememlrsren hebben zich door coöpe ratief samenwerken al aardig weten te ont wikkelen. indiê verkeert op het oogenblik nog op het dieptepunt van depressie Het staat op een uitvoer-nlveau van 500 millioen per jaar. ter wijl het 2000 millioen is geweest. Spr. heeft echter den Indruk, dat Indië voor de® uitvoer van grondstoffen voor heel de wereld weer veel zal gaan beteekenen. Daarbij is het noodig. dat de industrialisatie en de cultures onder leidmg zjjn van Europeanen. De vooruitzichten voor de cultures en de industrie in Indië lijken spr Zeer bemoedigend. Merkwaardig is de positie van den Indo- Europeaan. Hij heeft een hoogere positie dan de inlander, die hem een andere levenshouding doet Innemen, waarvan het tragische is. dat hij deze moet afleggen, als hjj te midden van Europeanen komt te verkeeren De grootste moeilijkheden, die de missies ondervinden, ko men eensdeels van de gouvernementsambte naren (artikel 1231 en anderdeels van een ge vestigde religieuze kracht, den Islam Spr. neeft den indruk, dat eerstdaags artikel 123 zal wor den geschrapt, maar daarmede hebben de ka tholieken het nog niet gewonnen Het betee- kent alleen nog maar afschaffing van een be lachelijk onrecht. De invloed van het mlssie-werk is^moeilijk loven. Spr..eindigde zijn interessant betoog met na- drukkeljjk te wijzen op de verantwoordelijke taak, die wij ten opzichte van Indië hebben. Na een korte pauze hield pater dr. Th. Keu- lernans O. Carm. een inleiding over satie komen, als wij den inhoud niet bewust worden en ons leven er naar richten, zooals H. M de Koningin heeft gezegd: „Christ avant tout”. Wü zitten diep in het moeras, vooral door dorst naar goud. Daarom wü men weer terug naar oude geestelijke waarden. In dit verband wijst spr. erop, dat op de neutrale gymnasia nog alleen de oude aensche schrijvers gelezen worden en bloemlezing van moderne schrijvers op de H.B.8. vindt men geen Mauriac of Rilke. Toch hebben we allen het verlangen naar iets hoogers en vandaar een intensieve bewe ging als „Naar de nieuwe Gemeenschap” enz. Om daarvoor materiaal bij te dragen wil spr den inhoud overwegen van het begrip ..Beroeps ethiek en moreele herbewapening”. Onder be roep verstaan we maatschappelijken dienst, bet elkaar dienen in het bevredigen van de maat schappelijke behoeften. Natuurlijk moet het allereerst met het ethisch leven van den beoefenaar van het beroep in orde zijn, waarvoor we de Tien Geboden en de Acht Zaligheden als grondslag kunnen nemen. Er zijn echter nog andere verhoudingen, zooals van den beroepsgenoot tot de onderneming en van de onderneming tot de maatschappij en omgekeerd. De beroepsgenoot heeft zijn beroep te zien als -1 door God gewilden toestand, waarin hu God en zijn naaste heeft te dienen om daar door zijn zaligheid te bereiken. Zoodoende heeft - ieder beroep een hoogere beteekenls. De ondernemer moet aan den beroepsgenoot condities bieden, waardoor hU den weg naar God vergemakkelijkt, althans niet belemmert. Er moet gezorgd worden voor behoorlijke levens voorwaarden en een voldoende loon, zooals dat In de encyclieken is aangegeven. In het algemeen zit de economische leiding nog te veel aan de gedachte vast, dat het be drijf haar alleen toebehoort. Er moet voor de beroepsgenooten een instantie bestaan, die even competent is als het geldbezittende deel van de onderneming. De onderneming moet wezenlijk een tak zijn van maatschappelijk hulpbetoon. Zij dient zich ook te behoeden voor verstarring. Wat de ver houding van de maatschappij tegenover het beroep betreft, geldt de stelling, dat de onder neming. indien zy werkelijk maatschappelijke diensten bewijst, mag rekenen op de hulp en steun van de samenleving, de overheid. Aan de verwezenlijking van deze beroeps-ethiek staan nog enkele beletselen in den weg. zooals de individueele stemming van den beroepsgenoot. het groeps egoïsme en een belemmering door de overheid.- Om dezd weg te ruimen, daaraan moeten wij allen meewerken. De voorzitter bracht aan Beide sprekers een hartelijk woord van dank. Om ongeveer half zes uur werd de Landdag geschorst. Frederik de Groote heeft eens aan een katho- Bek. die hem zijn diensten aanbood voor den •triid tegen de Kerk, het koninklijk antwoord •*keven: ..Hij kan gaan, ik beschouw hem als •en deserteur van zijn vlag.” In het laatste gedeelte van zijn toespraak •prak Kardinaal Faulhaber over de zielzorg bjj Be weermacht. Hij zeide om.: „Ook nu nog •troomt dezelfde kracht uit dezelfde bron. Ik a*®* terug aan de jaren, waarin hooge en de hoogste bevelhebbers aan de conferenties van militaire zielzorgers deelnamen, en even- tegenwoordig waren bij de sluitingsplech tigheden van militaire retraites. Nu zijn hier en daar andere meeningen aanvaard. De gods- “enstoefening op Zondag wordt niet meer als vrouweüjkk religieuzen voor hoog genoeg te •Bienst gewaardeerd De Kerkvorst dankte voorts degenen, die de opvoedkundige werking van de zielzorg ook nu n°8 erkennen en legde er den nadruk op. dat Kodsdlenstvijandige houding ook n diefstal “•teekent ten nadeele van de weermacht van het volk. De slachtoffers konden na vertoonden te zfjn naar hun woning worden vervoerd. Hun toe stand is aqrgwekkend. De chauffeur kwam met den schrik vrij en de auto, welke tegen een boom botste, werd zwaar beschadigd. Mr Verschuur begon met te wjjzen op het groote nut van een goed contact tusschen de politieke en cultureele organisatie en spr. hoopt, dat uit de St. Adelbertsvereeniging nog vele eminente persoonlijkheden voor de katholieke staatkunde zullen voortkomen. Tot zijn eigenlijke onderwerp komende, zegt spr., dat van zijn reis naar Indië een mistroos tige gedachte het meest is bygebleven en wel over den beperkten triomf van het christen dom in Indië. Daardoor moet missle-liefde wel leiendlg opvlammen en we staan voor een ver zuim van een christenheid, een verscheurde christenheid, want op hetzelfde oogenblik dat de blanke wereld een andere wereld ontdekte. Is de christenheid verdeeld geraakt en daardoor verlamd. Indië zien we uit godsdienstig oogpunt beheeracht door énkele wereldgodsdiensten. Een wereldgodsdienst als het katholicisme zal deze godsdiensten meer aanspreken dan het protes tantisme. dat meer een nationaal karakter aan hangt. Dit is in somml/e deelen van Indië wei gebleken, met name bij de Bataks. Wanneer men tn Ceylon in Engelsch Indië is geweest en later in ons Indië komt, ontdekt men. dat de orde en hygiëne daar zeer bij ons Indië ten achter staan. Nog onlangs zijn in het Lager Huis complimenten uitgedeeld over den vooruitgang in Nederlandsch Indië. Ten opzich te van Indië is Nederland voor een ruime taak gesteld. Java en Madoera zün het dichtst bevolkt. Ben van de angstigste indrukken is overbevolking of wat overbevolking zou moeten heeten. In i960 waren er op Java en Madoera 12 millioen menschen. welk getal in 1930 was gestegen tot 41 millioen. Het bevolkingsvraagstuk is zeer be langrijk en aorgwekkend. Het bestuur in Indië heeft op spr. den indruk Zaterdagmiddag omstreeks half twee is een tien-jarig zoontje van de familie Wiekhard te Leiden op den grooten verkeersweg by Oegst- geest. ter hoogte van „De Slaag” gegrepen door een personenauto uit Den Haag. Het jongetje stak den rijweg over zonder den naderenden auto op te merken. Hjj werd eenlge meters meegesleurd en zeer ernstig aan het hoofd ge wond. Ook kreeg hjj een zware hersenschud ding. In sorgwekkenden toestand is het ventje naar het academische ziekenhuis te Leiden ver voerd. Daardoor was het ook mogelyk een Bemid delingsbureau in het leven te roepen. Veroer werd een commissie in het leven geroepen, die onder leiding van den heer Tilman het vraag stuk van het groote gezin voor den stand der leden van de St. Adelbertsvereeniging in stu die nam. Het vereeniglngsleven was in de ver schillende afdeelingen zeer opgewekt. In Am sterdam en Den Bosch werden verschillend? acties ingesteld ter bestudeerlng van belanc- (yke kwesties. Het landeiyk bestuur zal steeds iaarne dergeiyk werk steunen. Het instellen van commissies is zeer belangrijk, omdat men daardoor tot ds vorming van kernen komt. De St. Adelberts-vereenlglng wordt in den lande steeds meer gewaardeerd. Door onze laaatschappelüke positie en ontwikkeling, al dus spr zun wy bevoorrecht en staan we zeer tooraan. We leven in een overgangstijd, een nieuwe gemeenschap is aan het groeien. Gelukkig we ten we, wat we willen. Spr. doet een beroep op iedereen individueel om te doen, wat in zün vermogen ligt, door het «trachten der sociale liefde en verdraag zaamheid, waarbij spr. ook-wIjst op de moree le en geestelüke herbewapening, zooals deze door H. M. de Koningin is gepropageerd. Verbreking van het isolement jnet het behoud van de eenheid, dit is de conclusie waartoe „St. Adelbert" na studie van het isolementsvraagstuk is gekomen. Niet ver geten moet worden dat onze emanclpati-- nog niet voltooid is. meene, verwaterde, oppervlakkige „Gods- géïoovlgheld”. die ook Hottentotten en Tur ken kennen, maar de godsdienst als belü- denis met scherp omlljnde geloofsbeginse len’ en godsdienstige plichten.” Zaterdagmorgen heeft op het voorplein van de kazerne aan den Leusderweg te Amersfoort, de medaille-uitreiklng van Menachlievend Hulp betoon plaats gehad aan den dienstplichtig soldaat van het 5e R.I„ H Jongkind, woonach tig te Amsterdam Nadat de troepen in carré stonden opgesteld, had de inspectie plaats door kolonel J. de Vries en overste J Lelie. Na afloop hiervan werd Jongkind voor het front der troepen gesteld en door overste Lelie toege sproken De overste memoreerde zün moedige daad op 24 September van het vorige jaar. toen hij zonder zich te bezinnen een vüfjarig knaapje had gered 8pr wenschte den moedigen redder van harte geluk met de welverdiende Konink- lüke onderscheiding, de mooiste onderscheiding, die een mensch in vredestüd kan verwerven Een driewerf hoera volgde voor den redder! Vervolgens werd Jongkind gefeliciteerd door kolonel J de Vries, overste Lelie, alle officieren en deputaties van iedere compagnie van het 5e R.I. Aanwezig waren eveneens de geredde jon gen met zün ouders, die hem nogmaals bedank ten en feliciteerden met de ontvangen onder scheiding. waarna ter eere van Jongkind werd gedefileerd. Te ’s-Gravenhage heeft de vereeniging .Nederland in den vreemde" Zaterdag een feestvergadering gehouden, welke was ge- wijd aan de herdenking van het 25-jarig be staan der vereeniging. Mgr sprak zün vreugde uit over het initia tief. dat destüds door Jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck tot oprichting van de St. Adal berts'ereenlging is genomen Het gaat hier om de leiders van het katholieke openbare leven, die een verstrekkenden invloed kunnen uit oefenen. Het werk der vereeniging ligt geheel in de lün der Katholieke Actie. Spr ziet het doel van de St. Adelbertsvereeniging drievou dig. lo. De katholieken uit de hoogere stan den meer intensief te doen deelnemen aan net openbare katholieke leven. 2o. Nauw contact te zoeken met andere standen, wat ten goede komt aan onze saamhoorigheid en kracht. 3o. Om het godsdienstig leven meer te verdiepen. Dit is vooral in dezen tüd hoogst noodzakelük’ Men moet party kiezen Van harte hoopt spr.. dat de St. Adelbertsvereeniging er toe moge ieen by dra gen. dat de katholieken met vrucht let- ding gevende posities in het openbare leven zullen innemen. Het voornaamste is, dat de leden van de St. Adelberts-vereeniging zich hun verant- woordeiykheld bewust zün. Spr. verwelkomde tenslotte de vertegenwoor digers van het R K. Werkliedenverbond, dc RK Werkgevers-vereeniging en den RK. Mid denstandsbond. Door den secretaris, den heer L. Bouwman werd een uitvoerig verslag uitgebracht, waar in een sjwekend beeld van het mooie werk der St. Adelbertsvereeniging wMfc gegeven Lof werd gebracht aan JI. P. Aalberse. voor öe wyze. waarop hy zijn functie als adjunct- ■ecretaris vervult. Met erkentelükheid werd eraan herinnerd, dat het secretariaat eerst was ondergebracht bü het bureau van het Wlt-Gelc Kruis te Utrecht, waarvoor werd dank ge bracht- aan den voorzitter dier organisatie, mr T. J. Verschuur. De St. Adelbertsvereeniging gaat haar vüfde jaar in met 24 afdeelingen en meer dan 1600 leden. Bericht van verhindering was Ingekomen tan de ministers mr. Goseling en prof. Ronune. Om kwart over drie uur kwam Z. H. Exc at Aartsbisschop. Mgr. dr. J. de Jong de vergade ring met zün hooge tegenwoordigheid fluis teren Nadat de voorzitter Mgr. had begroet sprak Z. H. Exc aanstonds de vergadering toe. Onze conversatie-taal is tegenwoordig over laden met allerlei termen aia ..Bond zond» naam”, ..Oxford-beweging”. „Geestelüke en mo- reele herbewapening” e.d. Zy houden echter verkeer tusschen de volken der wereld. Voor het oogenblik valt niet te betwisten, dat op in ternationaal gebied de gedachte aan de ge meenschap der volken en de vrüe ontwikke ling van het internationaal handelsverkeer op den achtergrond zün gedrongen door een stre ven naar eenzijdige machtsontwikkeling en eco nomische autarkie Maar dit tüdelük ver- schynsel, aldus spr., mag de oogen niet doen sluiten voor het feit. dat. zooals de zaken nu eenmaal liggen, de volken elkaar noodlg heb- men. Het mag ons niet doen verflauwen in het streven hen nader tot elkander te brengen. Hier ligt in de eerste plaats een taak voor den staat, een taak voor de regeering. welker streven er by voortduring op gericht moet zün om onze betrekkingen met de andere mogend heden te ontwikkelen en te verbeteren. Het is van het grootste belang, bü de keuze onzer officieele vertegenwoordigers en van consulaire ambtenaren in het buitenland nauw lettend te werk te gaan. Nevens de diplomatieke en consulaire ambte naren beschikt de regeering In het buitenland ook nog over militaire en handelsattaché's, tolken, kanseliers en lager kanselarypersoneel Hier en daar heeft zü ook landbouwconsulen- ten. Het is duldelük. dat deze alleen een spe- clalen, nauw omlünden werkkring hebben Speciale persattachë's zün tot dusver, voor zooveel spr. bekend, aan geen onzer gezant schappen verbonden. Maar het werk, dat el ders aan een persattaché wordt opgedragen, wordt daarom niet verwaarloosd. By de aanwyzing van hen. die aan confe- ’renties en congressen in het buitenland heb ben deel te nemen, is het van het grootste oc- lang er op toe te zien, dat het personen zün. met wie wü eer inleggen. Ons land en onze cultuur worden naar die deelnemers beoor deeid. - B- te i- i- n

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 5