3
J
Wijziging
dienstplichtwet
van
aangenomen
1
Stijgende tekorten drukken
Indië’s financiën
Instantlne
Raadsverkiezingen
Ajelfct!
PARTICULIERE HULP
G.G. OPENT NIEUWE
VOLKSRAADSZITTING
'Lis van
DONDERDAG 15 JUNI 1939
Arnhem
Holzmann werd terecht
Onderwye
uitgewezen
d
Aeeen
Mgr. A. v. d. Venne
Middelburg
4O-jarig prieeterfpeet herdacht
Breda
Bueeum
Utrecht
Eindhoven
A. DEN DOOLAARD GEWOND
Helmond
Venlo
Clearingkoersen
’e-H ertogenboech
Vlieringen
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Stygende tekorten
Weeep
Hilvereum
W eeeperkarepel
Leiden
Defeneie
Ouder-Ametel
DE
Verbetering was van
korten duur-
Geen vervanging door
werkloozen?
It
>EN
mtie.
pen”.
Tijdens een gletschertocht
bij Wengen
Miniet er acht geen termen aan
wezig voor-nieuw onderzoek
„SUMATRA” NAAR
ENGELAND
„De weg tot ruetiger verhoudingen
zal lang en moeizaam zyn“
1^4
nen voert-
1026
perc.;
46 461
m<r. Van der
ar
Bra-
Mlll
-’635
CVan onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 14 Juni 1939.
t
7
I
I
foiitleke activiteit noopte de regeering en
a
i.
De tusschen haakjes geplaatste cijfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
>mrt
Ijke.
den.
•oil.
;e-
tn
M
hare organen ook in bet afgeloopen zittings
jaar hier en daar tot maatregelen van orde
Koersen voor stortingen op 15 Juni tegen ver
plichtingen, luidende in Reichsmarken 75.55,
Lires f»M.
de
ont-
De zetelverdeellng is als volgt: SDAP 8 CT);
AR. 3 (4); C.H. 3 tl); Lib. en VD 4 (3); RJL.
Staatspartij 3 (1).
pit»
voor
t Uw
lacht
De zetelverdeellng is als volgt: SDAT 12 (14),
R.K.S.P. 8 (7), AR. 4 (4), C.H. 8 <8), Commu
nisten 1 (1), VD. 3 (1), Oem Belang 1
Liberalen 1 (1), Nat. Herstel had in 1935 een
zetel.
Het moderne pijnstillende middel
5 Mej. c.
>r diploma
ren P, w.
daat werd
Het totaal der zuivere gewone landsuitgaven
beloopt volgens de uitkomst van 1938, de ver-
wachtlng voor 1939 en de thans voorliggende
0°twerp-begrootlng voor 1940 onderscheiden
lijk 374, 401 en ruim 408 millioen. Naar zich
«net stelligheid laat voorzien, zal de stijging zich
1940 vuortzetten.
^<„7
De tusschen haakjes geplaatste cijfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
Aantal kiesgerechtigden: 3574 (1974); geldige
stemmen: 2393 (1771); van onwaarde: 93 (87).
R.K. Staatspartij: 799 (779); CM: 535 (370);
AJR.: 357 231); CDU.: 215 (180); SDAP: 223
(78); Lyst-Lakerveld: 254
De nieuwe raad bestaat dus uit: R.K. Staats
partij: 3 (4); C.H.: 3 (2); AJt 2 (2); CD.tf.: 1
(1); SDAP; 1 (1); Lijat-Lakerveld1
Gekozen zijn: R.K. Staatspartij: P. Tim
mer; J. A. de Lange en S. van Dijk. CH.: T. C.
van Bodegraven Jr.; P. W. O. Koudtjs en M. A.
de Ruyter. AH.: J. Koolhaas en J. Verkerk. C.
D U.: O. B. Neering. SDAP: A. van Ommeren.
Ltjst-Lakerveld: J. Lakerveld.
In den raad keeren dus niet meer terug de
d. Hulst; C. H. de Jong en J.
0 96
perc.
Aantal klesger 1750 (1580) Geldige at.: 1818
(1431). Van onw 32 (38).
R. K.S.P.: 497 465)C.H.: 573 (552); Oem.
Belang: 124 (87); 8 D.A.P.: 211 (177); A.R.:
200 (150).
De nieuwe
4 (4); C.H.:
AP: 1 (3);
Niet zonder echter den héélen langen middag
tot geruimen tijd na het gewone sluitingsuur,
over allerlei militaire varia te discussieeren.
Daar waren eerst de werkloozen. Waarom
moeten die menschen vervangen, had de heer
Albarda (SDAP.) gevraagd. Waarom moeten
die menseden het oorlogsrisico loopen plus de
kans, dat een of andere werkgelegenheid hun
langs den neus gaat? Waarom zouden zy niet,
vroeg op zijn beurt de minister. Die menschen
hebben niets om handen, zitten dag in dag uit
zonder emplooi. Laat ze toch blij zyn, dat er in
de landsverdediging iets voor hen te doen valt.
Moet men ze daar van afhouden omdat zij mis
schien een kansje zouden loopen hier of daar
werk te vinden? Terwijl xjj lichamelijk en eoo-
heeren: M.
de Haan.
Den gang van het economische leven in
aanmerking nemend mag men den loop der
ontvangsten bevredigend noemen. De to
tale middelpnopbrengst van 1938 heeft nog
acht millioen meer beloopen dan die van
1937 en ruim 34 millioen meer dan de her
ziene raming van het eigen jaar, terwijl
de uitgaven slechts drie millioen boven de
herziene raming zijn uitgegaan. De ge
wone dienst van dat jaar wijst voorloopig
«en voordeellg saldo aan van 1.4 millioen.
Voor 1939 moet thans worden gerekend
op een tekort van 36 millioen voor den ge
wonen dienst, een bedrag dat bijna 4 mil
lioen boven de herziene raming ligt. Deze
stijging vindt haar oorzaak niet aan de
zijde der middelen, waarvan de verwachting
TrlJwel overeen zal komen met de herziene
Taming, doch in stijging der uitgaven.
D« ontwerp-begrooting voor 1940 wijst
▼oor den gewonen dienst een nadeelig sal
do aan van 40 millioen, dat wil zeggen we
derom bijna acht millioen hooger dan de
herziene raming van het loopende Jaar.
Als zou moeten worden aangenomen, dat
de Nederlandsche industrie aan Holzmann
beteekenende orders heeft te danken gehad
en dat bij verder verblijf door zijn tusschen-
komst nog nadere opdrachten zouden zijn
verkregen, dan zou toch in dit verband re
kening moeten worden gehouden met de
vraag, of door de wijze, waarop hij zaken
deed, de goede Nederlanasche handels-
reputatle in niet onbelangrijke mate zou
kunnen worden geschaad.
Hoe dit ook zij, het was echter reeds met
het oog op de belangen der openbare orde niet
verantwoord aan den vreemoeling verder ver
blijf in ons land toe te staan.
Intrekking van het Nederlandsche paspoort
voor vreemdelingen heeft in de bedoeling gele
gen, doch deze maatregel is ten slotte om bij
zondere redenen niet doorgezet. Den vreemde
ling kan geen terugkeer in ons lano worden
toegestaan.
Onder opmerking, dat er bezwaar bestaat om
inzage in de betrokken ambtelijke rapporten,
welke ook op andere personen dan Holzmann
betrekking hebben, te verleenen, acht de mi
nister geen termen aanwezig on. een nieuw
onderzoek in te stellen.
Geslaagd
ter Welle
ien, j. b.
Vries, al-
eelcschool
ter te worden gehoord en bewi
te leggen. Volstaan is gewopëël
bedoelde laatste request
doen omtrent de reden waarvoor
lefoing werd gevonden om een onderhoud toe
te staan.
Op verzoek van den minister van Buitenland
sche Zaken werd Holzmann eenige dagen vóór
zijn vertrek door de politie uitgenóodigd het
hem verleende paspoort voor ^vreemdelingen in
te leveren. De vreemdeling weigerde dit, noch
verbond zich uitdrukkelijk het paspoort na aaii-
Komst £n het land, waarheen hij wilde vertrek
ken, terug te zullen zenden. Dit en de omstan
digheid. dat de vreemoeling niet uitgeleid is
geworden, heeft er toe geleld, dat verdere maat
regelen tot inname van het paspoort achterwege
zijn gelaten. Van een mededeeling omtrent een
dreigende straf ter zake van een niet tijdig
vertrek, uit Neoerland fs geen sprake geweest.
De minister van Justitie heeft thans geant
woord op de schriftelijke vragen van den heer
Moltmaker (S.D.) .betreffende de overwegingen,
die hebben geleid tot de Aritwijzlng van Michel
Holzmann, destijds te Amsterdam.
Op 18 'December 1938. aldus de minister,
heeft oa. in de woning van den vreemdeling M
Holzmann huiszoeking plaats gehad, voor wel.
ken maatregel, nadat een gerechtelijk voor
onderzoek was gevorderd, door de betrokken
rechtbank verlof was verleend. Niet Juist is.
dat Holzmann bij deze huiszoeking zou zijn gc-
arresteercr"'zonder dat een voorafgaand verhoor
plaat^ vond. De betrokkene is herhaaloelljk door
het<parket ondervraagd ter zake van het hem
ten laste gelegde. Na deze ondervraging, waarbij
Holzmann, er'op gewezen is. waarvan hjj verdacht
werd en In de gelegenheid is gesteld zich te ver
antwoorden. heeft de Justitie 't noodig gevonden
genoemden vreemdeling in verzekering te stellen
Dit optreden der Justitie, waarbij de vporschrif-
ten van het Wetboek'van Strafvordering nauw
keurig Zijn, in apht genomen, is naar het oor
deel vin den -minister juist geweest.
Op 4 Februari 1939 is door de politie aan den
Maandag 19 Juni zal Hr Ms. Kruiser JBu-
matra", onder bevel van den kapitein ter «ee
C. H. Brouwer, van Den Helder vertrekken voer
een reis naar Engeland. De rul sur komt Don
derdag 22 Juni te Obon aan. Het verdere rata
plan is als volgt samengesteld:
Vertrek Oban Maandag 28 Juni.
Aankomst Edinburgh Donderdag W Junt
Vertrek Edinburgh Maandag 3 Juli.
De „Sumatra" wordt Dinsdag 4 Jwü In da
asium afd.
A. Gru.
- H Moo.
U: T. vtN
en.
nen voort-
Terughouding bij aankoop van grondstoffen
en verbruiksvoorraden drukte onzen uitvoer en
het prijsniveau daarvan. Het handelsverkeer
met landen, welker economie tot op zekere hoog
te op voet van oorlog is ingericht, ondervond in
toenemende mate de belemmering van stringen
te deviezenregelingen. Daartegenover stond
weliswaar een toenemende vraag naar voor be
wapening essentleele goederen, alsmede vorming
van oorlogsvoorraden, doch een meer duurzame
bate valt van een hierdoor gestimuleerde ont
wikkeling van den export niet te verwachten.
Wjj z‘jn, wat dit aangaat, niet verder dan vorig
jaar.
Gym.
Geslaagd;
van Düt
Totaal geldig: 11.008.
SDAP: 3439 <3224), perc 31.23 (32 82); Anti-
Rev. Partij: 1685 <1904), perc 15.31 (1927);
Christ. Hist. Unie: 1933 <1490). perc.; 1758
(15 08); Lib Staatspartij en VDB: 2000 (1877)
perc: 18 17 (18 99); R.K. Staatspartij: 1588
(1258), perc.: 1424 (12.73); Algem. Volkspartij:
384 perc.: 3.49 (-.-),
De bekende Nederlandsche schrijver, A. den
Doolaard, die in Zwitserland vertoeft, werd daar
Maandag het slachtoffer van een ongeluk.
Tijdens een tocht over een gletcher in de om
geving van Wengen kwam 14) zoo ongelukkig te
vallen, dat hjj met een g^ompliceerde been
breuk in een kliniek te Wengen moest worden
opgenomen. Het moeilijk bereikbare oord van
het ongeluk werd eerst na zeven uur door de
hulpcolonne bereikt, waarna het transport, be
moeilijkt door de sneeuwjacht, nog vier uur
duurde-
De omstandigheden hebben er toe geleid in
afgeloopen zittingsjaar het tempo van ult-
*°ering der maatregelen tot legerversterking
te versnellen.
08 beoogde sterkte van de vloot is nog niet
‘•‘reikt, terwijl ook de basis-outillage nog niet
tereed is.
Met gespannen aandacht wacht Indië de be-
*Ü**ing af over plannen tot verderen uitbouw
<«e vloot.
Ontwerp-voorstellen tot wettelijke regeling
'*n 8e luchtbescherming worden den Volks-
"M in deze mtting aangeboden
Totaal geldig: 80.412 <71.710).
SDAP: 23395 23514), perc 29 15 <32.79)R.K.
Staatspartij 23861 19.896)28.68 (27.74); A.-R.
Partij: 11554 9301), 14.37 <1227); Chr. Hist.
Unie: 6692 5711). 8.32 <7.98>; Liberale Staats
partij: 4444 <4818), 5 52 <8.44); Alg. Ver. Utr.
Gemeentebelang: 1651 <1700). 2.06 (227);
Comm Party Nederland: 2872 (1785), 3.57 (2.48);
Vrijz Dem. Bond: 4123 <1911). 5.13 <2.68); R. S.
A. P 256 429), 0.32 <0.60); Ned. Arbeidersbe
lang: 217 027 Staatk. Gerei. Partij:
877 <1333), 1.09 (1.58); Chr. Dem. Unie: 1270
<1317), 1 58 (124).
De zetelverdeellng is als volgt: SDAP: 13 (14);
R.K. Staatsparty: u (12); A.'-R. Partij: 8 (5);
Chr. Hist. Unie; 3 <3>Liberalen 2 (2); Utr. Ge
meentebelang <k<l>; Comm. 1 (1); Vrijz. Dem. 2
(1); Ned. Arbeidersbelang 0 (1).
Gekozen zijn: SDAP: H. Ploeg Jr„ mevr.
A. J. WolthersAmolli. mr H. B. J. Waslander,
J. A. Bos, O. Veldhuysen. N. M. H. Lousberg, H.
F. Stekelenburg. H. van der Vlist, J. C. de Haas,
L Sparenburg, J. A. van der Vlugt. mevr. E. Oa
sendrijverJacobs en M. J. Goedee. R.K. Staats
party: H. A. Bekker, dr. A. J. B. Oomen. G. D.
Zegers, F. W Swane, jhr. mr. C. A. J. var. Sasse
van IJsselt. A. H. C. Drledonks. mej. A. A. M.
Hutten, ir. G. M. Leeuwenberg, mr. J. H. Nieu
wenhuis, M. van den Broek, B. F. H. Spelbos en
mr. C. H. J. W. van Soest. A.-R. Party: H. Bot-
terweg, M. J. P. Vermooten, J. M. van Nlerop. C.
de Haan, SJ. Wouda en A. Stapelkamp. Christ.
Hist. Unie: P. J. Nahuisen. C. G. Paap en mr.
dr. W. Schuurmans Stekhoven Lib. Staats
party: mr. N. A. Stempels en D. C. Zuldam. V.
D. Bond: mr. G. A. E. B. Meijer en H. B Berg
huis. Comm. Parti Nederland; H. J. Bastlaanae.
Beerenbrouck (R.K.) had gewild, zou de kosten
van de gewone 11' maanden eersten oefentid
met naar ruwe schatting 16S millioen vermeer
deren, nadat eerst aan bouw van kazernes en
aanschaffing van materieel een bedrag van 61
millioen zou zin uitgegeven. Daar zin de 14
millioen ineens by verlenging van den eersten
oefentid nog bescheiden hy. En tenslotte: men
mag zeggen, dat een uitbreiding van het con
tingent voordeelen heeft omdat daardoor het
Ideaal van „alle weerbare mannen geoefend"
meer wordt benaderd en omdat zi een meer ge-
lykmatigen druk op de betrokken generaties legt,
men moet toch eerst de vraag onder oogen zien,
of contingents-uitbreiding mogelijk is. Een
dienstplichtige generatie bestaat uit rond 80.000
jongemannen. Daarvan werd vroeger 40, thans
nog ongeveer 30 pet. wegens lichamelijke onge
schiktheid voor den dienst afgekeurd. Resteeren
dus 56 000 man. Wil men daar nu een contin
gent van 50.000 man uit lichten, dan dient men
vrijwel alle vrijstellingen wegens kostwinner
schap, opleiding voor een geestelijk ambt en der
gelijke, die thans nog worden verleend, in te
trekken en worden dan de lasten zoo gelijk
matig verdeeld?
Het gekozen systeem acht de minister het
snelste, het beste en het minst kostbare. De
Kamer vereenlgde zich tenslotte met het ont
werp.
Hoewel de huidige omstandigheden uiteraard
niet toelaten op onderwijsgebied al datgene te
verwezenlijken wat de regeering goed en nut
tig acht, is gestadige uitbreiding van onder-
wjjsgelegenheld haar ook voor 1940 richtlijn
gebleven.
Ook thans kan niet anders verklaard dan
dat de weg tot rustiger verhoudingen lang
en moeizaam zal zijn. Zelfs wanneer de
spanning zou afnemen, zou het wereldver
keer slechts geleidelijk naar meer normale
banen kunnen worden gevoerd.
Niets meer beoogt de Regeering met haar voor
stel tot verlenging van den eersten oefentijd,
dan de beveiliging van grens en kust, inhoudend
een betere voorbereiding van de mobilisatie,
zóó, dat geen vóór-mobilisatie hoeft plaats te
hebben, die zoowel om militair-technische als
om sociale redenen minder gewenscht is, te ver
wezenlijken. De Regeering heeft in Maart niet
kunnen voorzien, dat de grens-bataillons zóó
lang alléén onder de wapenen zouden moeten
blijven, als thans het geval bleek. Zj) verkeerde
bij het oproepen van deze bataillons in de stellige
overtuiging, dat deze oproep ofwel spoedig door
een algemeene mobilisatie zou worden gevolgd,
ófwel spoedig ongedaan kon worden gemaakt.
Dat de toestand van gevaar zóó lang kon duren,
had zij niet vermoed en het was dAArotn dat zij
thans met deze wet komt In zulke gevallen moet
de dienstplicht kunnen worden verlengd.
Kon zy daartoe nu óók den weg. door ver
scheidene leden van de Kamer gisteren aange
duid, den weg eener contingentsultbreiding, vol
gen?
Een contingentsultbreiding zou op verscheidene
belangrijke punten minder effectief en meer be
zwaarlijk zjjn dan een verlenging van den eer
sten oefentijd aldus minister van Dijk in zijn
repliek. Breidt men het contingent uit, dan
krijgt men meer manschappen voor alle wapenen
tegelijk, niet meer voor de grensverdediging;
een contingentsuitbreiding werkt langzamer door
dan een verleiding van diensttijd en tenslotte
zi) kost aanzienlijk méér. Geen enkel kazerne-
ment zou meer voldoende zijn, het kader zou
belangrijke uitbreiding moeten ondergaan, enzoo-
voort enzoovoort. Een uitbreiding van het contin
gent tot 50.000 man, aooals da heer Ruys de
nomisch er alleen maar beter op worden, wan
neer zy onder de wapenen komen!
Daar was vervolgens de kwestie van de
zuinigheid. Wordt er niet al te royaal omge
sprongen met het defensiegeld. vroegen ver
scheidene leden. Dat zal ik niet ontkennen,
antwoordde de minister, maar de oorzaak daar
van zit in de omstandigheid, dat in den eer
sten tijd van de voormobilisatie de leiding
vrijwel geheel in handen van res?rve-kader
ligt, dat een twee drie nog niet alles op zijn
zuinigst kan aanpakken.
Totaal geldig: 23.060 <20288).
R.K. Staatspartij: 148OC (12371), perc.- 6420
•60.97); SDAP 4434 <4894i, 1923 <24 12); Prot
Chr. Party: 1558 <1187), 6.78 <5.85>; Lib. Staats
partij «n Vryz. Dem. Bond: 1262 <1281), 5 47
6 32); Lijst-Leeman: 1000, 4.34
De zetelverdeellng is als volgt: R.K. Staats
party: 18 (18); SDAP: 5 (7); Prot Chr lijst:
2 <1); Lib. en V Q.: 1 (1); Lijst-Leeman: 1 <0>.
Het vervoer over de staatsspoorwegen heeft
nch op bevredigende wijze ontwikkeld. Het ligt
in het voornemen-dat bedrijf zoo spoedig moge
lijk aan te wijzen als landsbedrijf in den zin
van de Indische bedrijvenwet. Instelling van
luchtlijnen naar en in de groote Oost, naar
Sumatra’s westkust en naar de westerafdee-
llng van Borneo worden voorbereid.
Het post- en telegraafverkeer gaf in het al
gemeen een geleidelijke ontwikkeling te zien,
zij het dat laatstbedoeld verkeer met China en
Japan een terugslag ondervond. Het draad- en
tzdlo-telefoonverkeer nam sterk toe.
Hoewel ook op het gebied van de scheepvaart
de invloed van de politieke onrust merkbaar
«as met name is door het conflict tusschen
China en Japan het ladlngvervoer van Indië
naar deze landen belangrijk afgenomen kan
het afgeloopen jaar voor haar in het algemeen
gesproken als niet onbevredigend worden be
schouwd.
Totaal geldig: 35.692 29.539) stemmen.
S. D. A. P.: 9080 7602), perc 25 43 (25.74);
R. K. Staatsparty: 7483 (5785), perc.: 26.96
(19.58); Antl-Rev. Partij: 4188 3434), perc.:
11.73 (1163); Liberale Staatspartij: 3997 3063),
perc.: 1120 (1037); Christ. Hist. Unie: 5228
’2977), perc 14 65 (10.08); Vriji Dem. Bond:
2205 795perc 6 18 (2 69); Comm. Party Ne
derland 1187 (780), perc.: 3.33 (2.64); Christ
Nat. Volkspartij: 234 <981), perc.: 9.66 (333);
Christ. Dem. Unie: 773 (700), perc.: 2.17 (237);
R S. A P.: 504 653), perc.: 141 (231); Kath
Dem. Party: 343 <757), perc.: 036 (238);
Staatk. Geref Party: '470 (539), perc. 132
(1.82).
De zetelverdeellng is als volgt: 8. D. A. P.: 9
(9); R.K.S.P.: 7 (7); A R.: 4 (4); Lib. Staats
party: 3 (4); C. H.: 5 (3); V.D.: 2 (1); Comm.
Party: 1 (1).
In 1935 hadden nog zetels Nat. Herstel: 1,
Chr. Nat. Volksparty: 1.
Totaal geldig: 11373.
R.K. StaataparHj: 7356, pen.: 64.67; Lyat-
Meelkop: 1682, 14 79; SDAP: 1545. 1338; Kleine
Zelfstandigen: 791, 6.96.
De zetelverdeellng is als volgt: R.K. Staata-
party: 13; Ljjst-Meelkop 3; SDAP: 2; Kleine
Zelfstandigen: 1.
26.73 <29.88):
perc.: 18.71
(1428), perc.:
958 <944)
904
Daar zyn echter strenge orders gegeven.
Daar was ten derde'de kwestie van de par
ticuliere medewerking aan den actieven lucht
afweer, waartegen de heer Albarda zóó groote
gewetensbezwaren koesterde, dat hy de Kamer
verzocht zich by motie over deze kwestie uit
te laten. Die uitlating viel echter tegen zyn
motie uit. -De heer Joekes (V. D.) zelfs had
bezwaren. Hy erkende de juistheid^ van het
principe, dat de overheid voor de Volle kos
ten van de landsverdediging moét opkomen.
De feiteiyke toestand is echter zóó, dat zfj
niet alles verdedigen kan en dat zy zich geens
zins, de weelde mag veroorloven financieele
medewerking, die haar van particuliere zyde
wordt aangeboden, van de hand te wyaen. Ten
slotte verhoogt dat alles de algemeene defensie-
kracht van ons land. Bovendien, voegde de
minister daaraan toe, het gaat niet zoo, dat
oe particulieren uitmaken wat wel en wat niet
wordt verdedigd. Dat biyft ter beoordeeling
aan de militairen.
Daar was ten slotte de vraag of de wet een
permanent, dan wel een tydelyk karakter moet
dragen.
De beer Albarda (8. D. A. P.) stelde by
amendement het laatste voor. Vier antl-revo-
lutionnairen steunden hem in dit voorstel, dat
echter geen meerderheid wist te verwerven.
Totaal geldig: 46 461 (38 934).
R.K. Staatsparty: 29.646 23.768), perc.: 633
(81.65); SDAP.: 7919 6985), perc.: 17.04
(17.04); Chr. Prot. lijst: 3518 2868), perc.: 737
<737); Vryz Dem. Bond: 1773 (1181), perc.:
3.82 3 03); Lijst-Geelen: 526 perc.: 1.13
Ljjst-Maas 1091 perc.: 2.35
lAjst-v. d. Hurk: 1432 perc.: 3.06
Liberale Staatsparty: 562 perc.: 131
De zetelverdeellng is als volgt: R.K. Staats
party 26 (24); S D A P. 6 (7); Chr. Prot. 3 (3);
Vryz.-Dem. 1 (1); Lyst-v. d. Hurk 1 <0); Lyst-
Derks (dissidenten RK Staatsparty) 0 (2).
By den aanvang der Vergadering heeft de
Kamer de interpellatle-wynkoop toegestaan en
bepaald op Vrijdagmiddag. De voorzitter deel
de mede, dat by de regeering geen voornemen
bleek te bestaan omtrent het aftreden van mi
nister De Wilde uit eigen beweging mededee-
lingen te doen.
Nog altyd hangen de wolken over het Bin
nenhof waar een muziektent is opgeslagen
Voor de Wilde? Voor wynkoop? Voor het Ka
binet? Opdat het lang moge leven In de
gtoria! Voor Roat of Geseling? Een treur-
marsch voor één van belden? Wis zal het
keggen.
Toen in 1937 gewag kon worden gemaakt
van de verbetering welke de economische toe
stand van Nederlandsch-lndië te zien gaf,
moest aanstonds, aldus de G. G„ een voorbe
houd worden gesteld ten aanzien van de duur-
Mamheid der Ingetreden wending. In 1938
moest worden erkend, dat de economische om
standigheden zich in min bevredigenden zin
hadden gewyzlgd. De politieke en economische
onzekerheid op Internationaal terrein, welke als
de voornaamste oorzaak daarvan moest worden
beschouwd, beheerscht den toestand tot dezen
dag. Tot tweemaal toe namen in het afgeloopen
Mttlngsjaar de spanningen in Europa zelfs een
bysonder dreigend karakter aan. Al kon ook
toen de vrede worden bewaard, de tegenstellin
gen zijn In verscherpten vorm gebleven. Het
Japansch-Chlneesch conflict duurde onvermin
derd voort. Verdere opvoering van bewapening
bleek van een en ander het onafwendbaar ge
volg, algemeen economisch herstel bleef uit.
Totaal geldig: 43 368 37.844).
SDAP: 13 606 (12393), perc.: 31 38 (34 33);
R.K. StaatapartU: 12781 (9.834), 29.42 (25.96);
Liberale Staatsparty: 4050 2939), 934 (7.77);
A-R. Party: 3731 (3078). 8 60 (8.13); Chr. Hlst.
Unie: 3913 2422), 9 02 6.40), Comm Party Ne
derland: 1461 (1131). 337 2 99); Herv. Geref.
Staatsparty: 734 (1195), 1 69 (3 16); RSAP: 724
'434), 167 (1.15); Vryz Dem. Bond: 2388 <889),
5.51 (2.35).
De zetelverdeellng is als volgt: SDAP: 12 (14);
R.K. Staatsparty: 11 (16); Liberalen 3 (3); A.R.:
3 (3); C.H 3 <2); Communisten 1 (1); VB. 2
In 1935 behaalde Nat. Herstel 1 zetel
evenals de Herv. Ger. Staatsparty.
Totaal geldig: 13 707 (11.747).
R.K Staatsparty; 4269 3193), pare.; 31.15
(27.18)Liberale Staatsparty: 2114 (1575), 15M2
’13.41); A.-R. Party:1830 (1368), 13.35 (1165);
SDAP 2388 <1652), 17.42 (14.06); Christ Hist.
Unie: 1954 (1155). 14.26 <9.83); Vryz. Dem Bond:
1152 463). 84 <394).
De zetelveideeilng is als volgt: R.K. Staats
party: 7 (7); Lib. Stp.: 3 (3); A.-R.: 3 (3);
SDAP: 4 (3): CM 3 (2); V.D. 1 (1); Gemeen
tebelang 0 <2>.
De tusschen haakjes geplaatste cyfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
Aantal kieaers: 3954 3824). Geldige at.: 3487
<3427). Van onw 185 (175).
R.K.S.P.: 617 532); C H 839 939); S. D.
A.P.: 869 767); A. R.: 573 397); Ujst-v. A«-
selt: 256 <211); Lib.: 343 (487).
De nieuwe raad bestaat dus uit: R. K. S. P.: 8
(2); C H 3 (4); 8 D. A. P.: 3 (3); A.R.: 3
(1); Lijst-van Asselt 1 (1); Lib.: 1 (2).
Gekozen zyn: R.K.S.P.: C. A. Gale-
aloot (aftr.), G. H. A. Sertons (aftr.), A. J. J.
Heemskerk; C. H.: J. Ruarus (aftr.), J. de Voe
(aftr W. F. van Kassei (aftr 8. D. A.P.:
J. Bergh (aftr.), Th. Hania faftr.), F. H. D.
Schaly (aftr.); A. R.: L. Hansma (aftr.), G. J.
Fllerman Hzn.;; Lyst-v. Asselt: C. Ph. van
Asaelt (aftr); Lib.: E W. Raadsheer (aftrJ.
In den raad keeren dus niet meer terug de
heeren: I. Loor (C.H.) en Th. J. Houtman
(Ltt>.).
Totaal geldig: 20 092 (17 606) stemmen.
R. K. Staatsparty: 1ÏM47 (16.925), perc.:
63.95 62.05); Groep-Kuypers: 4056 3662), per
cent.: 20 18 20 80); Betere Arbeidersbelangen:
202 (247). perc.: 1.01 <140); A. R. Party en
Christ. Hist. Unie: 782 543>. perc.: 3.89 <3.00);
Comm. Party Nederland: 127. perc.: 0.63; Ge
meentebelangen (Lib. St .p. en V. D. B.) 843
<962). perc.: 3 20 <5.46); S D A P.: 1435 (1267).
perc.: 7.14 (7.20).
De zetelverdeellng is ais volgt: R.K. S.P.:19
(18); Groep-Kuyperr: 5 (6); A R. en C H.: 1
<-); S D A P 2 (2); Oem Belang - (1).
BATAVIA. 15 Juni (Aneta). De
Gouverneur-Generaal jhr. mr. A.
Tjarda van Starkenborgh Steehouwer
heeft heden de nieuwe zitting van den
Volksraad geopend met een rede.
Totaal geldig: 11.857 (10757) stemmen.
RK. Werklieden: 4344 3591); RJC Midden
stand: 2412 (2543); SDAP: 1406 (1379); Niet
Katholieke Lyst: 703 490>; R K Onafhankeiy-
ken en Werkgevers: 3010 (1021).
De verdeellng van de zetels is als volgt: R.K.
Werklieden 8 <8); R.K. Middenstand 4 (5);
SDAP: 2 (3); Niet-Katholieke Lust: 1 (1); R.K.
Onafhankelijken en Werkgevers 6 (2).
In 1935 nam de R.K. Staatsparty aan de ver
kiezingen deel en verkreeg toen 2 zetels.
Het voorbereidend onderzoek met betrekking
tot de oprichting van een litteraire facultei'
U begonnen.
De regeering bluft naar zoo ruim mogelyke
uitbreiding van het Inlandsch lager onderwys
zoowel volks- als vervolgonderwys streven. Im
mers de schoolopvoeding van de massa der in-
heemsche bevolking die in een groot aantal
gebieden van een toenemend verlangen naar
onderwys biyk geeft, is voor haar een der
voornaamste punten van onderwijsbeleid.
In verband met de in overweging zynde
overdracht van samenstelling en voortbren
ging van het Oostersche omroepprogramma
aan een organisatie van luisteraars wordt een
Oostersche raad van advies in het léven ge
roepen.
De malaria nam in verschillende streken eeni-
germate toe.
De ordening vah de rechtspraak voor de in-
heemsche bevolking In zelfbestuursgebied,
waarvoor in de nieuwe zelfbestuursregelen en
de lange politieke contracten de grondslag is
gelegd, zal in den loop van dit jaar goeddeels
haar beslag krygen. Ook aan de inheemsche
rechtspraak In rechtstreeks bestuurd gebied
wordt byzondere aandacht besteed.
Een nieuwe vrye arbeidsregeling voor
buitengewesten is In voorbereiding. Een
werp-arbeldsregeling voor Industrleele bedryven
werd reeds voltooid, doch moest herziening on
dergaan in verband met daartegen gerezen be
zwaren. -
Leden van den Volksraad, aldus be
sloot de O. G. zyn rede, de mogelijkheid
om tegenstellingen aan te wyzen en te
verdiepen ligt besloten In de samenstel
ling der Indische maatschappy, doch even
eens de mogeiykheid tot vertrouwend sa
mengaan. Beide mogeiykheden zyn ook In
uw raad aanwezig. Vastbesloten moge gy
de tweede grupen. die niet leidt tot nut
teloos verbruik van krachten maar In
staat stelt tot positieve werkzaamheid. Een
scheppend element van waarde kan in den
tjjd, dien wu beleven, niet straffeloos ver
waarloosd worden. By uw arbeid valle
hooger zege u ten deel.
De zitting van uwen raad is thans ge
opend.
Onder vele en velerlei^Tluken van belangstel
ling en waardeering. in tegenwoordigheid van
het hoogste kerkelyke en wereidiyke gezag In
de provincie, heeft de directeur van Rolduc, de
hoogeerw. heer mgr. Antt v: d. Venne. zun 40-
vreemdeling aangezegd, oat hem. als zynde ge-" Jarig priesterfeest herdacht.
De bis^chop, Z. H. Exc. mgr. dr. J. H. G.
Lemmarts^ arriveerde al in de vroege och tend-
urgn.en celebreerde om 8 uur de’communau-
tfitsmis In de Abdykerk. waarna mgr. aan een
sa-, -Aantal leerlingen het H. Vormsel toediende.
Om 10 uur droeg de jubilaris een plechtige
Hoogmis van dankzegging op. met pontificale
assistentie van mgr. Lemmens. De H. Mis werd
ook bygewoond door prof. dr. Cobbenhagen
(Tilburg), den Commissaris der Koningin in
Limburg, mr. dr. Van Sonsbeeck. en vele an
dere gasten.
Onder leiding van prof. Zuylen zong het zang
koor een 4-stemmige mis van L. Refice en het
Ecce Sacerdos van prof. dr. Albert Smijers. Na
de H. Mis speelde de organist een fuga van
Handel. Met grooten liturgischen luister was de
kerkelyke plechtigheid omgeven.
Des middags werd een feestmaaltyd gehouden
voor de leeraren en studenten. Aan het diner
namen ook tal van genoodigden deel, zooals de
Blsschop en de Commissaris der Koningin, prof
dr. Cobbenhagen. pastoor Beukers (Leiden), dr
Van Gils. dr. Verhagen, dr. Poels. leden van
Ged. Staten, het Eerste Kamerlid mr. F. Jans
sen, een aantal oud-Ieeraren van Rolduc. de
geestelijkheid uit de gemeente, de burgemeester,
enz. enz.
Tijdens den maaltyd werd
Venne in waardeerende woorden toegesproken
door den Blsschop, prof. dr. Cobbenhagen. pas
toor Ribbergh en den Commissaris der Konin
gin.
Voor het einde van het diner sprak mgr. Van
der Venne een dankwoord tot den Blsschop
Ook dankte hu H. M. de Koningin voor de hem
(reeds eerder vermelde) verleende onderschei
ding. den minister, op wiens voordracht zy
verleend werd, en den Commissaris van de Ko
ningin voor diens tusschenkomst. Ten slotte
werd gezameniyk gezongen Aan U. o Koning
der Eeuwen.
In de late namiddaguren concerteerde de har
monie van de Oranje-Nassau-mynen te Heerlen.
vaariyk voor de openbare orde, het verbiyj.Jfier
te lande werd ontzegd, waarby hem 'to$ 15
Maart 1939 gelegenheid tot regeling vah. zaken
is gegeven.
De verbiyfsontzegging berustte •■öp een 1_
ir.enstel van vaststaande feiten en 'omstandig
heden, ten deele ook bekend uit 'ambteiyke in
lichtingen uit het buitenlano,-''welke den vreem
deling onmiskenbaar tot gevaarlijk voor de
openbare orde stempelden Er bestond bezwaar
ten deze in nadere biizonderheden te treden,
hetgeen ook overbodig kon worden geacht, daar
oe aard van het belastende materiaal mede
bracht, dat de vreemdeling zelf op de hoogte
moest zyn van hetgeen tegep hem voorlag.
Waar de uit de ambcpifjke rapporten ver
kregen gegevens in^pf^fdzaak anders waren
dan die, welke voortkwamen In de publicaties,
waarop de requesten der raaasüeden meer in
het byzonder betrekking hadden, bestond^er
geen aanleiding om In te gaan op de bedoelde
verzoeken der raadslieden om aoor den'minls-
- ri^aétukken over
fn met op het'
mededeeling te
geen aan
raad bestaat dus uit: R.K.8.P.:
4 (4); Gem. Belang: 1 <0); 8.IX
A.R.: 1 (1).
Gekozen zijn: R.K.8.8. W. Dam
huis (aftr.); J. O Beukeboom; R. Koster (af
tr.); J. A. Meester (aftr.); C.H.: A. W. Mul
(aftr.), J. L. van Klaveren (aftr.), G. J. van
Beek. D. Verwey (aftr.); Oem. Belang: J. H.
Versteeg; S.D. A. F.: R. Groenveld (aftrJ;
A.R.: M. Smit (aftr
In den raad keeren dus niet meer terug da
heeren: I. d. Veer (8.D. A.P.). De heer O.
Oostenrijk (C.H.) had tevoren bericht, niet cp
de lust geplaatst te willen werden.
Totaal geldig: 9334 (8227) stemmen.
S D A P 2495 (2458), perc
Anti-Rev. Party: 1746 <1528).
<18.57); Vrijz. Dem. Bond: 2121
22 72 (17 36); Christ. Hist. Unie:
perc: 1026 (11.47); Liberale StaatapsrtU:
(987). perc: 9 89 (12.-); R.K. Staatsparty: 304
(247), perc.: 3.26 <3.-); Comm Party Neder
land: 806 562), perc.: 8.63 (6 83).
De zetelverdeellng is als volgt: S D. A P.: 5
<5); A R.: 3 (3); V D: 4 <3); C.H 2 (2); Li
beralen: 2 (2); Communisten: 1 (2).
Totaal geldig: 9800 9286).
SDAP: 2876 2738). perc 29 35 29 48); A.-R.
Party: 1750 <1671), 17 86 (17.99); Christ Hist.
Unie: 1723 <1525), 17.58 (18.44); Vryz. D. Bond:
1188 <1036). 12 12 <1116); Lib Staatsparty: 927
<742). 9 46 7 99>: R.K. Staatspartij: 642 552),
6.55 5.94); Vrue Lijst: 238 (179). 2.43 (1M3);
Staatk. Gerjf Party: 456 405). 4 65 <4J6>.
De zetelverdeellng is ais volgt: SDAP 5
AJt.: 3 (4); CU 3 (3); VD.: 2 (2); Liberalen:
2 <2); R.K. Staataparty; 1 (1); Staatk. Ger.
Party: 1
Totaal geldig: 38365 33 820).
SDAP. 12653 <12 093), perc 32 97 35 76), R.
K. staataparty 7986 6683’ perc. 20 82 <19.76),
Antl-Rev. Party 4484 3604) perc. 1169 <10 66),
Christ. Hist. Unie 6606 5127) perc. 17.22 (15 16).
Comm. Party Nederland 1024 882> perc. 2.67
(261), Vrijz. Dem Bond 2182 843> perc. 5 69
(2.49), Christ. Dem. Unie 339 308) perc. 0.88
(0.91), Gemeentebelang 1026 perc. 2 67. Alge
meen Belang 111 perc. 029. Liberale Staats
party 1569 <1661) perc. 4 09 (421), Herv. Geref.
Staatsparty 260 308) perc. 0.68 <0.91), Bolsj.
Leninisten 125 perc. 0 33.
NAAR
VRAAGT INUCHTMG6NI
Hvi .KONINQIH eMglA-
Av» VtfVftÊti VHnlnpa-Mtrwkk r.r. Avr
.zeeLAHtr u w*™**
WJ. .MINUS te A TKSX- J*U na.
me a hust
