Wijziging
dienstplichtwet
van
Stijgende tekorten drukken
Indië’s financiën
Instantlne
aangenomen
Raadsverkiezingen
or
U)
PARTICULIERE HULP
G.G. OPENT NIEUWE
VOLKSRAADSZITTINC
S
DONDERDAG 15 JUNI 1939
Arnhem
Onderwjjt Holzmann werd terecht
uitgewezen
Alten
Mgr. A. v. d. Venne
Middelburg
40-jarig prieiterfeeit herdacht
Breda
Buttum
Utrecht
Eindhoven
A. DEN DOOLAARD GEWOND
Helmond
Venlo
1
Clearingkoersen
tche
’t-H ertogenboich
V Uitingen
Stijgende tekorten
Weetp
Hilvertum
W eetperhartpel
Leiden
Detentie
Ouder- Amstel
k.
Geen vervanging door
wer kloozen
DE „SUMATRA” NAAR
ENGELAND
't is van •‘Boy***
J)e weg tot ruitiger verhoudingen
tal lang en moeizaam zyn”
Verbetering was van
korten duur
Tijdens een gletscher tocht
bij Wen gen
Minitter acht geen termen aan
wezig voor nieuw onderzoek
De
A.
OVERZICHT TWEEDE KAMER
land:
TBQ
2 (1); Llb. en V. D.: 1 (1); Lyst-Leeman1 (0).
Staatk. Oer.
perc.;
van
(Van onzen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 14 Juni 1939
perc. 0.88
het
Politieke
activiteit noopte de regeering en
hare organen ook in bet afgeloopen zittlngs-
jaar hier en daar tot maatregelen van orde
Koersen- voor stortingen op 15 Juni tegen ver
plichtingen luidende In Reichsmarken 75.55,
Lires 9.80.
De tusschen haakjes geplaatste cijfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
31.15
15.42
De tusschen haakjes geplaatste cijfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
Aantal kiesgerechtigden: 2574 (1974); geldige
stemmen: 2293 (1771); van onwaarde: 93 (67).
R.K. Staatspartij: 789 (779); C.H: 535 370);
AR: 357 231); CDU.: 21$ (180); SDAP; 223
(76); Lljst-Lakerveld: 254
De nieuwe raad bestaat dus uit: R.K. Staats
partij: 3 (4); CH.: 3 (2); AR.: 2 (2); C.D.U.: 1
(1); SDAP: 1 (1); Lljst-Lakerveld: 1
Gekozen zijn: R.K. Staatspartij: P Tim
mer; J. A. de Lange en S. van Dijk. CH.: T. C.
van Bodegraven Jr.; P. W. G. Koudijs en M. A.
de Ruyter. AH.: J. Koolhaas en J. Verkerk. C.
De zetelverdeeling Is als volgt: S.D. AR 12 (14),
R.K.S.P. 8 (7). AR. 4 (4). C.H. 6 (6), Commu
nisten 1 (1), V.D. 2 (1). Gem Belang 1
Liberalen 1 (1), Nat. Herstel had in 1935 een
zetel.
ische
nog
tend,
ogen
lege
rden
MS-
ega-
noer
eren
dtgd
nee'
r te
net
itet-
ran-
rol ie
ojn
re
in t-
SM
□en
,Tk*n*>
Het moderne pijnstillende middel
ehoort
nen u
men
:h u:
nkrijk
1st de
ïlt er
;ellk-
gast-
endea
lairen
altijd
van
con-
W-
t; en
ȟer
t o*.
cun-
n at
leert
wet'
meer
■dor
uwsta
n het
rtch_
PrV",
rwanning
vraag, of door de wijze, waarop hU zaken
deed, de goede Nederlandsche handels-
reputatie in niet onbelangrijke mate zou
kunnen worden geschaad.
Hoe dit ook zU, het was echter reeds met
het oog op de belangen der openbare orde niet
verantwoord aan den vreemoellng verder ver
blijf In ons land toe te staan.
Intrekking van het Nederlandsche paspoort
voor vreemdelingen heeft in de bedoeling gele
gen. doch deze maatregel is ten slotte om bij
zondere redenen niet doorgezet. Den vreemde
ling kan geen terugkeer in ons lano worden
toegestaan.
Onder opmerking, dat er bezwaar bestaat om
Inzage in de betrokken ambtelijke rapporten,
welke ook op andere personen dan Holzmann
betrekking hebben, te verleenen, acht de mi
nister geen termen aanwezig on. een nieuw
onderzoek in te stellen.
Beerenbrouck (R.K.) had gewild, zou de kosten
van de gewone 11 maanden eersten oefentijd
met naar ruwe schatting 16J4 millioen vermeer
deren. nadat eerst aan bouw van kazernes en
aanschaffing van materieel een bedrag van 61
millioen zou zijn uitgegeven. Daar zjjn de 14
millioen Ineens by verlenging van den eersten
oefentijd nog bescheiden hij. En tenslotte: men
mag zeggen, dat een uitbreiding van het con
tingent voordeelen heeft omdat daardoor het
ideaal van „alle weerbare mannen geoefend”
meer wordt benaderd en omdat zij een meer ge-
lykmatigen druk op de betrokken generaties legt,
men moet toch eerst de vraag onder oogen zien,
of contingents-uitbreiding mogelijk is. Een
dienstplichtige generatie bestaat uit rond 80.000
Jongemannen. Daarvan werd vroeger 40, thans
nog ongeveer 30 pet. wegens lichamelijke onge
schiktheid voor den dienst afgekeurd. Resteeren
dus 56.000 man. Wil men daar nu een contin
gent van 50.000 man uit lichten, dan dient men
vrijwel alle vrijstellingen wegens kostwinner
schap, opleiding voor een geestelijk ambt en der-
gelyke, die thans nog worden verleend, in te
trekken en worden dan de lasten zoo gelijk
matig verdeeld?
Het gekozen systeem acht de minister het
snelste, het beste en het minst kostbare. De
Kamer vereenigde zich tenslotte met het ont
werp.
Ook thans kan niet anders verklaard dan
dat de weg tot rustiger verhoudingen lang
en moeizaam zal zjjn. Zelfs waqneer de
spanning zou afnemen, zou het wereldver
keer slechts geleidelijk naar meer normale
banen kunnen worden gevoerd.
Niet zonder echter den héélen langen middag
tot geruimen tijd na het gewone sluitingsuur,
over allerlei militaire varia te discussleeren.
Daar waren eerst de werkloozen. Waarom
moeten die menschen vervangen, had de heer
Albarda (S.D.A.P.) gevraagd. Waarom moeten
die menschen het oorlogsrisico loopen plus de
kans, dat een of andere werkgelegenheid hun
langs den neus gaat? Waarom zouden zjj niet,
vroeg op zijn beurt de minister. Die rhenschen
hebben «üets om handen, zitten dag in dag uit
zonder emplooi. Laat ze toch blij zijn, dat er in
de landsverdediging iets voor hen te doen valt.
Moet men ze daar van afhouden omdat zy mis
schien een kansje zouden loopen hier of daar
werk te vinden? Terwijl zjj lichamelijk en eco-
Als zou moeten worden aangenomen, dat
de Nederlandsche Industrie aan Holar.ann
beteekenende orders heeft te danken gehad
en dat bij verder verblijf door zijn tusschen-
komst nog nadere oporachten zouden zjjn
verkregen, dan zou toch in dit verband re
kening moeten worden gehouden met de
Terughouding bij aankoop van grondstoffen
sn verbruiksvoorraden drukte onzen uitvdér en
het prijsniveau daarvan. Het handelsverkeer
net landen, welker economie tot op zekere hoog
te op voet van oorlog is Ingericht, ondervond in
toenemende mate de belemmering van stringen
te devleaenregelingen. Daartegenover stond
weliswaar een toenemende vraag naar voor be
wapening essentieele goederen, alsmede vorming
van oorlogsvoorraden, doch een meer duurzame
bate valt van een hierdoor gestimuleerde ont
wikkeling van den export niet te verwachten.
Wjj zijn, wat dit aangaat, niet verder dan vorig
j*ar.
Den gang van het economische leven in
aanmerking nemend mag men den loop der
ontvangsten bevredigend noemen. De to
tale middelenopbrengst van 1938 heeft nog
acht millioen meer beloopen dan die van
1937 en ruim 34 millioen meer dan de her
ziene raming van het eigen jaar, terwijl
de uitgaven slechts drie millioen boven de
herziene raming zijn uitgegaan. De ge
wone dienst van dat Jaar wijst voorlooplg
een voordeelig saldo aan van 1.4 millioen.
Voor 1939 moet thans worden gerekend
op een tekort van 36 millioen voor den ge
wonen dienst, een bedrag dat bijna 4 milr
hoen boven de herziene raming ligt. Deze
•tljglng vindt haar oorzaak met aan de
zijde der middelen, waarvan de verwachting
nijwel overeen zal komen met de herziene
raming, doch in stijging der uitgaven.
De ontwerp-begrootlng voor 1940 wijst
T°or den gewonen dienst een nadeelig sal
do aan van 40 millioen, dat wil zeggen we
derom bijna acht millioen hooger dan de
herziene raming van het loopende Jaar.
Starkenborgh Stachouwer
heeft heden de nieuwe zitting van den
Volksraad geopend met een rede.
De bekende Nederlandsche schrijver. A. den
Doolaard, die in Zwitserland vertoeft, werd daar
Maandag het slachtoffer van een ongeluk.
Tijdens een tocht over een gletcher in de om
geving van Wengen kwam hy zoo ongelukkig te
vallen, dat hjj met een gecompliceerde been
breuk in een kliniek te Wengen moest worden
opgenomen. Het moeilijk bereikbare oord van
het ongeluk werd eerst na zeven uur door de
hulpcolonne bereikt, waarna het transport, be
moeilijkt door de sneeuwjacht, nog vier uur
duurde.
D. U.: G. B. Neering SDAP: A. van Ommeren.
Lijst-Lakerveld: J. Lakerveld.
In den raad keeren dus niet meer terug t de
heeren: M. v. d. Hulst; C. H. de Jong en J.
de Haan.
Maandag 19 Juni zal Hr. Ms. Kruiser ..Su
matra”, onder bevel van den kapitein ter zee
C. H. Brouwer, van Den Helder vertrekken voor
een reis naar Engeland. De kruiser komt Don
derdag 22 Juni te Oban aan. Het verdere reis
plan is als volgt samengesteld:
Vertrek Oban Maandag 26 Juni.
Aankomst Edinburgh Donderdag 29 Juni.
Vertrek Edinburgh Maandag 3 Juli.
De ..Sumatra” wordt Dinsdag 4 Juli in da
Nederlandsche wateren terug verwacht.
Totaal geldig: 9800 9286).
SDAP: 2876 2738). perc 29 35 29 48); A.-R.
Partij: 1750 (1671), 17.86 (17.99); Christ. Hist.
Unie: 1723»(1525) 17 58 (16.44); Vrjjz. D. Bond:
1188 (1036). 12 12 (11 16); Llb Staatspartij: 927
(742). 9 46 799); R.K. Staatspartij: 642 (552).
6.55 5.94); Vrjje Lijst: 238 (179). 2.43 (193);
Staatk. Ger-f. Part)): 456 405). 4.65 436).
De zetelverdeeling is ais volgt: SDAP 5 (5);
AR: 3 (4); CR: 3 (3); V.D.: 2 (2); Liberalen:
2 (2); R.K. Staatspartij: 1 (1);
Partjj: 1
Gekozen zijn: SDAP: H. Ploeg Jr., mevr.
A. J. WolthersArnolli. mr. H. B. J Waslander,
J. A. Bos, O. Veldhuysen, N. M. H. Lousberg, H.
F. Stekelenburg. H. van der Vlist, J. C. de Haas,
L Sparenburg, J. A. van der Vlugt, mevr. E. Os
sendrijverJacobs en M. J. Goedee. R.K. Staats
partij: H. A. Bekker, dr. A. J. B. Oornen. O. D.
Zegers, F. W Swane, Jhr. mr. C. A. J. var. Sasse
van IJsselt, A. H. C. Driedonks, mej. A. A. M.
Hutten, Ir. G M Leeuwenberg, mr. J. H. Nieu-
wenhuljs, M. van den Broek, B. F. H. Spelbos en
mr. C. H J. W. van Soest. A.-R. Partij: H. Bot-
terweg, M J. P. Vermooten, J. M. van Nlerop. O.
de Haan, SJ. Wouda en A. Stapelkamp. Christ -*
Hist. Unie: P. J. Nahuisen, C. G. Paap en mrc-
dr. W. Schuurmans Stekhoven. Llb. Staats
partij: mr. N. A, Stempels en D. C. Zuidam. V.
D. Bond: mr. G. A. E. B. Meijer en H.
huijs. Comm. Party Nederland: H. J. Bi
BATAVIA. 15 Juni (Aneta).
Gouverneur-Generaal jhr. mr.
Tjarda van
Het totaal der zuivere gewone landsuitgaven
beloopt volgens de uitkomst van 1938, de ver-
•achting voor 1939 en de thans voorliggende
entwerp-begrooting voor 1940 ondtrrschelden-
Uik 374. 401 en ruim 408 millioen. Naar zich
■net stelligheid laat voorzien, zal de stijging zich
1*40 voortzetten
Daar zjjn echter strenge orders gegeven.
Daar was ten derde de kwestie van de par
ticuliere medewerking aan den actieven lucht
afweer, waartegen de heer Albarda zóó groote
gewetensbezwaren koesterde, dat hy de Kamer
verzocht zich by motie over deze kwestie uit
te laten. Die uitlating viel echter tegen zyn
motie uit. De heer Joekes (V. D.) zelfs had
bezwaren. Hy erkende de juistheid van het
principe, dat de overheid voor de volle kos
ten van de landsverdediging moet opkomen.
De feiteiyke toestand is echter zóó, dat zy
niet alles verdedigen kan en dat zy zich geens
zins de weelde mag veroorloven financieele
medewerking, die haar van particuliere zyde
wordt aangeboden, van de hand te wyzen. Ten
slotte verhoogt dat alles de algemeene defensle-
kracht van ons land. Bovendien, voegde de
minister daaraan toe, het gaat niet zoo, dat
oe particulieren uitmaken wat wel en wat niet
wordt verdedigd. Dat blyft ter beoordeellng
aan de militairen.
Daar was ten slottf de vraag of de wet een
permanent, dan wel een tydelyk karakter moet
dragen.
De beer Albarda (S. D. A. P.) stelde by
amendement het laatste voor. Vier antl-revo-
lutionnairen steunden hem in dit voorstel, dat
echter geen meerderheid wist te verwerven.
Totaal geldig: 11.009.
SDAP: 3439 (3224). perc.: 3133 (32.62); Antl-
Rev. Party: 1685 (1904). perc 1531 (1927);
Christ. Hist. Unie: 1933 (1490), perc.: 1736
(15 08); Lib. Staatsparty en VDB: 2000 (1877)
perc.: 18.17 (18 99); R.K. Staatspartij: 1588
(1258), perc.: 1424 (12.73); Algem. Volkspartij:
384 perc.: 3 49
De zetelverdeeling is als volgt: SDAP 6 (T)J
A R. 3 (4); C H. 3 (3); Lib. en VD 4 (3); RJL.
Staatspartij 3 (2).
Totaal geldig: 80.412 (71.710).
SDAP: 23395 23514), perc.: 29.10 (32.79); R.K.
Staatsparty. 23661 (19396), 28.68 (27.74); A.-R.
Party: 11554 9301), 14.37 (12.97); Ohr. Hist.
Unie: 6692 (5711), 8.32 (7 96); Liberale Staats
party: 4444 4618), 5.52 (6.44); Alg. Ver Utr.
Gemeentebelang: 1651 (1700), 2.05 (237);
Comm Party Nederland: 2872 (1785), 3.57 (2.49);
Vryz Dem. Bond: 4123 (1911), 5.13 (2.66); R. S.
A. P.; 256 (429), 032 (0.60); Ned. Arbeidersbe
lang: 217 027 j; Staatk. Geref. Party:
877 (1333), 1.09 (1.58); Chr. Dem. Unie: 1270
(1317), 1.58 (1.84).
De zetelverdeeling is als volgt. SDAP: 13 (14);
R.K. Staatsparty;. 12 (12); A.-R. Party: 6 (5);
Chr. Hist. Unie: 3 (3); Liberalen 2 (2); Utr. Ge
meentebelang 0 (1); Comm. 1 (1); Vryz. Dem. 2
(1); Ned. Arbeidersbelang 0 (1).
Totaal geldig. 43.368 (37.844).
SDAP: 13.606 (12993), perc.: 3138 (34.33);
R.K. staatsparty: 12761 (9.834), 29.42 (25.90);
Liberale Staatsparty: 4050 2939), 9.34 (7.77);
A.-R. Party: 3731 (3078). 8 60 (8.13); Chr. Hist.
Unie: 3913 2422), 9 02 6 40); Comm Party Ne
derland: 1461 (1131), 3.37 (2.99); Herv. Geref.
Staatsparty: 734 (1195), 160 (316); RSAP: 724
•434), 167 (1.15);. Vryz, Dem. Bond: 2388 (889),
531 (235).
De zetelverdeeling is als volgt: SDAP: 12 (14);
R.K. Staatsparty; 11 (16); Liberalen 3 (3); A.R.:
3 (3); C.H.: 3 (2); Communisten 1 (1); VD. 2
In 1935 behaalde Nat. Herstel 1 zetel
evenals de Herv. Ger. Staatsparty.
Hoewel de huidige omstandigheden uiteraard
niet toelaten op onderwysgebied al datgene te
verwezenlyken wat de regeering goed en nut
tig acht, is gestadige uitbreiding van onder-
wysgelegenheid haar ook voor 1940 richtlyn
gebleven.
De minister van Justitie heeft thans geant
woord op de schriftelyke vragen van den heer
Moltmaker (S.D.) betreffende de overwegingen,
die hebben geleid tot de uftwyzing van Michel
Holzmann, destyds te Amsterdam.
Op 16 December 1938. aldus de miniMer,
heeft os. in de woning van den vreemdeling M.
Holzmann huiszoeking plaats gehad, voor wel
ken maatregel, nadat een gerechteiyk voor
onderzoek was gevorderd, door de betrokken
rechtbank verlof was verleend. Niet juist is.
dat Holzmann by deze huiszoeking zou zyn ge-
arresteera zonder dat een voorafgaand verhoor
plaats vond. De betrokkene is herhaalaeiyk door
het parket ondervraagd ter zake van het hem
ten laste gelegde. Na deze ondervraging, waarbij
Holzmann er op gewezen is, waarvan hy verdacht
werd en in de gelegenheid is gesteld zich te ver
antwoorden, heeft de justitie ’t noodlg gevonden
genoemden vreemdeling in verzekering te stellen.
Dit optreden der justitie, waarby de voorschrif-
j ten van het Wetboek van Strafvordering nauw
keurig zyn in acht genomen, is naar het oor
deel van den minister juist geweest.
Op 4 Februari 1939 is door de politie aan den
vreemdeling aangezegd, oat hem, als zynde ge-
vaariyk voor de openbare orde, het verbiyf hier
te lande werd ontzegd, waarby hem tot 15
Maart 1939 gelegenheid tot regeling van zaken
is gegeven.
De verbiyfsontzegging berustte op een sa-
nzenstel van vaststaande feiten en omstandig
heden. ten deele ook bekend uit ambteiyke in
lichtingen uit he6 buitenlano. welke den vreem
deling onmiskenbaar tot gevaarlyk voor de
openbare orde stempelden. Er bestond bezwaar
ten deze in nadere byzohderheden te treden,
hetgeen ook overbodig kon worden geacht, daar
oe aard van het belastende materiaal mede
bracht, dat de vreemdeling zelf op de hoogte
moest zyn van hetgeen tegen hem voorlag.
Waar de uit de ambtelyke rapporten ver
kregen gegevens in hoofdzaak anders waren
dan die. welke voorkwamen in de publicaties,
waarop de requesten der raadslieden meer in
het byzonder betrekking hadden, bestond er
geer» aanleiding om in te gaan op de bedoelde
verzoeken der raadslieden om aoor den minis
ter te worden gehoord en bewysstukken over
te leggen. Volstaan is geworden met op het
bedoelde laatste request een n.ededeeling te
doen omtrent de reden waarvoor geen aan-
lefoing werd gevonden om een onderhoud toe
te staan.
Op verzoek van den minister van Buitenland
sche Zaken werd Holzmann eenlge dagen vóór
zyn vertrek door de politie ultgenoodigd het
hem verleende paspoort voor vreemdelingen in
te leveren. De vreemdeling weigerde dit, ooch
verbond zich uitdrukkelyk het paspoort na aan
komst £n het land, waarheen hy wilde vertrek
ken. terug te zullen zenden. Dit en de omstan
digheid, dat de vreemdeling niet uitgeleid is
geworden, heeft er toe geleld, dat verdere maat
regelen tot inname van het paspoort achterwege
zyn gelaten. Van een mededeellng omtrent een
dreigende straf ter zake van een niet tydig
vertrek uit Neoerland £s geen sprake geweest.
Totaal geldig: 20.092 (17.606) stemmen.
R. K. Staatsparty: 12347 (16.925), perc.:
63.95 62.65); Groep-Kuypers: 4056 3662), per
cent.: 20 18 20 80); Betere Arbeidersbelangen:
202 (247). perc.: 1.01 (140); A. R. Party en
Christ, Hist. Unie: 782 543). perc.: 3.89 3.09);
Comm. Party Nederland: 127, perc.: 0.63; Ge
meentebelangen (Lib. St.p. en V. D. B.)643
(962), perc.: 3.20 5 46); SDAP.: 1435 (1267).
perc.: 7.14 (7.20).
De zetelverdeeling is als volgt: R.K.S. P.:U
(18); Groep-Kuypers: 5 (6); A R. en C H.: 1
<-); S. D. A P 2 (2); Gem Belang - (1).
Niets meer beoogt de Regeering met haar voor
stel tot verlenging van den eersten oefentyd,
dan de beveiliging van grens en kust, inhoudend
een betere voorbereiding van de mobilisatie,
zóó, dat geen vóór-mobilisatie hoeft plaats te
hebben, die zoowel om militair-technlsche als
om sociale redenen minder gewenscht is, te ver
wezenlyken. De Regeering heeft in Maart niet
kunnen voorzien, dat de grens-bataillons zóó
lang alléén onder de wapenen zouden moeten
biyven, als thans het geval bleek. Zy verkeerde
by het oproepen van deze bataillons in de stellige
overtuiging, dat deze oproep ofwel spoedig door
een algemeene mobilisatie zou worden gevolgd,
ófwel spoedig ongedaan kon worden gemaakt.
Dat de toestand van gevaar zóó lang kon duren,
had zy niet vermoed en het was d&órom dat zy
thans met deze wet komt. In zulke gevallen moet
de dienstplicht kunnen worden verlengd.
Kon zy daartoe nu óók den weg, door ver
scheidene leden van de Kamer gisteren aange
duid, den weg eener contingentsuitbreiding, vol
gen?
Een contingentsuitbreiding zou op verscheidene
belangrijke punten minder effectief en meer be-
zwaarlyk zyn dan een verlenging van den eer
sten oefentyd aldus minister van Dyk in zyn
repliek. Breidt men het contingent uit; dan
krygt men meer manschappen voor alle wapenen
tegeiyk. niet meer voor de grensverdediging
een contingentsuitbreiding werkt langzamer door
dah een verlenging van diensttijd en tenslotte
zy kost aanzlenlyk méér. Geen enkel kazerne-
ment zou meer voldoende zyn, het kader zou
belangryke uitbreiding moeten ondergaan, enzoo-
voort enaoovoort. Een uitbreiding van het contin
gent tot 50.000 man, zooals de heer Ruys de
Hoewel ook op het gebied van de scheepvaart
de invloed van de politieke onrust merkbaar
was'— met name is door het conflict tusschen
China en Japan het ladingvervoer van Indië
naar deze landen bejangryk afgenomen kan
het afgeloopen jaar voor haar In het algemeen
gesproken als niet onbevredigend worden be
schouwd.
Totaal geldig: 11.857 (10 757) stemmen.
R K. Werklieden: 4344 3591); RK. Midden
stand: 2412 2543); SDAP: 1406 (1379); Niet
Katholieke Lyst. 703 490<; R K. Onafhankely-
ken en Werkgevers: 3010 (1021).
De verdeeling van de zetels is als volgt: R.K.
Werklieden 8 (8); R.K Middenstand 4 (5);
SDAP: 2 (3); Niet-Katholieke Lyst: 1 (ij; R.K.
Onafhankelijken en Werkgevers 6 (2).
In 1935 nam de R K. Staatsparty aan de ver
kiezingen deel en verkreeg toen 2 zetels
Het vervoer over de staatsspoorwegen heeft
zich op bevredigende wyze ontwikkeld. Het ligt
in het voornemen dat bedryt zoo spoedig moge
lijk aan te wyzen als landsbedryf in den zin
van de Indische bedryvenwet. Instelling van
luchtiynen naar en in de groote Oost, naar
Sumatra's westkust en naar de westerafdee-
llng van Borneo worden voorbereid.
Het post- en telegraafverkeer gaf in het al
tenteen een geleldeiyke ontwikkeling te zien,
zij het dat laatstbedoeld verkeer met China en
Japen een terugslag ondervond. Het draad- en
Tadlo-telefoonverkeer nam sterk toe.
°e omstandigheden hebben er toe geleid in
afgeloopen zittingsjaar het tempo van uit
voering der maatregelen tot legerversterking
te versnellen.
°e beoogde sterkte van de vloot is nog niet
^teeikt, terwyi ook de basls-outillage nog niet
gereed is.
^et gespannen aandacht wacht Indië de be-
,lls^ng af over plannen tot verderen uitbouw
de vloot.
ï.0ntwerP-voorstellen tot wettclyke regeling
de luchtbescherming worden den Volks-
***0 In deze zitting aangeboden
By den aanvang der vergadering heeft de
Kamer de interpellatie-wynkoop toegestaan en
bepaald op Vrydagmlddag. De voorzitter deel
de mede, dat by de regeering geen voornemen
bleek te bestaan omtrent het aftreden van mi
nister De Wilde uit eigen beweging mededee-
lingen te doen.
Nog altyd hangen de wolken over het Bin
nenhof waar een muziektent is opgeslagen.
Voor de Wilde? Voor Wynkoop? Voor het Ka
binet? Opdat het lang moge leven in de
gloria! Voor Rost at Geseling? Een treur-
marsch voor één van beiden? Wie zal het
zeggen.
Totaal geldig: 11373.
R.K. Staatsparty: 7355. pere.: 64.67; Lijst-
Meelkop: 1682 14.79; SDAP: 1545, 1338; Kleine
Zelfstandigen: 791, 6.96.
De zetelverdeeling is als volgt: R.K. Staata-
party: 13; Lyst-Meelkop: 3; SDAP: 2; Kleine
Zelfstandigen: 1.
Onder vele en velerlei biyken van belangstel
ling en waardeering. in tegenwoordigheid van
het hoogste kerkeiyke en wereldiyke gezag in
de provincie, heeft de directeur van Rolduc. de
hoogeerw. heer mgr. Ant. v. d. Venne. zyn 40-
jarig priesterfeest herdacht.
De bisschop, Z. H. Exc. mgr. dr. J. H. G.
temmens, arriveerde al in de vroegs ochtend
uren en celebreerde om 8 uur de communau-
teitsmis in de Abdykerk, waarna mgr. aan een
aantal leerlingen het H. Vormsel toediende.
Om 10 uur droeg de Jubilaris een plechtige
Hoogmis van dankzegging op. met pontificale
assistentie van mgr. temmens De H. Mis werd
ook bygewoond door prof. dr. Cobbenhagen
(Tilburg), den Commissaris der Koningin in
Limburg, mr. dr. Van Sonsbeeck, en vele an
dere gasten.
Onder leiding van prof. Zuylen zong het zang
koor een 4-stemmlge mis van L. Refice en het
Ecce Sacerdos van prof. dr. Albert Smilers. Na
de H. Mis speelde de organist een fuga van
Handel. Met groeten liturgischen luister was de
kerkeiyke plechtigheid omgeven.
Des middags werd een feestmaaltyd gehouden
voor de leeraren en studenten. Aan het diner
namen ook tal van genoodigden deel, zooals de
Bisschop en de Commissaris der Koningin, prof
dr. Cobbenhagen, pastoor Beukers (Leiden), dr
Van Gils, dr. Verhagen, dr. Poels. ledeqr van
Ged. Staten, het Eerste Kamerlid mr. F. Jans
sen, een aantal oud-leeraren van Rolduc. de
geestelykheid uit de gemeente, de burgemeester,
enz. enz.
Tijdens den maaltyd werd mgr. Van der
Venne in waardeerende woorden toegesproken
door den Bisschop. prof. dr. Cobbenhagen. pas
toor Ribbergh en den Commissaris der Konin
gin.
Voor het einde van het diner sprak mgr. Van
der Venne een dankwoord tot den Bisschop
Ook dankte hy H. M. de Koningin voor de hem
(reeds eerder vermelde) verleende onderschei
ding. den minister, op wiens voordracht zij
verleend werd, en den Commissaris van de Ko
ningin voor diens tusschenkomst. Ten slotte
werd gezameniyk gezongen Aan U, o Koning
der Eeuwen.
In de late namiddaguren concerteerde de har
monie van de Oranje-Nassau-mynen te Heerlen.
nomisch er alleen maar beter op wprden, wan
neer zy onder de wapenen komen!
Daar was vervolgens de kwestie van de
zuinigheid. Wordt er niet al te royaal om ge
sprongen met het defensiegeld, vroegen ver
scheidene leden. Dat zal ik niet ontkennen,
antwoordde de minister, maar de oorzaak daar
van zit in de omstandigheid, dat in den eer
sten tyd van de voormobilisatie de leiding
vrywel geheel in handen van reserve-kader
ligt, dat een twee drie nog niet alles op zyn
zuinigst kan aanpakken. i
Totaal geldig: 46 461 (38 934).
R.K. Staatsparty: 29.640 (23.768), perc.: 633
(61.65); SDAP.: 7919 6985). perc: 17.04
(17 04); Chr. Prot Hjst: 3518 2868). perc.: 7.57
(7.37); Vryz Dem. Bond: 1773 (1181), perc.:
3.82 3 03); Lyst-Geelen: 526 perc.: 1.13
Lyst-Maas 1091 pett.: 2 35
Lyst-v. d. Hurk: 1432 perc.: 3 08
Liberale Staatsparty: 562 perc 1.21
De zetelverdeeling is alsiTOigt; R.K. Staats
party 26 (24); S D A P. 6 (7); Chr. Prot 3 (3);
Vryz.-Dem. 1 (1); Lyst-v. d. Hurk I (0); Lyst-
Derks (dissidenten R K. Staatsparty) 0 (2).
Een nieuwe vrye arbeidsregeling voor de
buitengewesten is in voorbereiding. Een ont- 1
werp-arbeidsregeling voor industrieele bedryven J
Aantal kiesger.: 1759 (1580) Geldige st.: 1615
(1431). Van onw.: 32 38).
R.K. S. F.: 497 465); C.H 573 (552); Gem.
Belang: 124 87); S D.A.P.: 211 (177); A.R.:
200 (150).
De nieuwe raad bestaat dus uitR. K. S. F.:
4 (4); C. H.: 4 (4); Gem. Belang: 1 (0); 8. IX
A P: 1 (2); A.R.: 1 (1).
Gekozen zijn: R.K.S.F.: 8. W. Dam
huis (aftr.); J. G Beukeboom; R. Koster (af-
tr.); J. A. Meester (aftr.); C. H.: A. W. Mul
(aftr.), J. L. van Klaveren (aftr), O. J. van
Beek. D. Verwey (aftr.); Gem. Belang: J. H.
Versteeg; S.D. A.P.: R. Groenveld (eftrj;
A R: M Smit (aftr.).
In den raad keeren dus niet meer terug de
heeren: I. v. d. Veer (S.D. A P.). De heer O.
Oostenryk (C. H.) had tevoren bericht, niet op
de lyst geplaatst te willen worden.
Totaal geldig: 38365 33.820).
SDAP. 12653 (12 093). perc. 32.97 (35 76), R
K, Staatsparty 7986 <6683> perc. 20 82 (19.76),
Xhti-Rev. Party 4484 3604) perc. 1169 (10 66),
Christ. Hist. Unie 6606 5127) perc. 17.22 (15.16),
Comm. Party Nederland 1024 882t perc. 2.67
(2.61), Vryz. Dem. Bond 2182 (843) perc. 5.69
(249). Christ. Dem. Unie 339 308)
(0.91), Gemeentebelang 1026 perc. 2.67. Alge
meen Belang 111 perc. 0.29. Liberale Staats
party 1569 (1661) perc. 4.09 (431), Herv. Geref.
Staatsparty 260 (30»r perc. 0.68 (0.91), Bolsj.
Leninisten 125 perc. 0.33.
Totaal geldig: 23.060 20 288).
R.K. staatsparty: 14806 (12371), perc.; 64^0
'60.97); SDAP: 4434 4894), 19 23 <24 12); Prot.
Chr. Party: 1558 (1187), 6.76 5 85); Llb. Staats
party en Vryz. Dem. Bond: 1262 (1281), 5.47
<6 32); Lyst-Leeman: 1000. 4 34.
De zetelverdeeling is ais volgt: R.K. Staats
party: 18 (18); SDAP: 5 (71; Prot. Chr. lyst:
Totaal geldig: 9334 (8227) stemmen.
S D A P 2495 2458). perc.: 26 73 (29 88):
Anti-Rev Party: 1746 (1528), perc: 18.71
(18.57); Vryz. Dem. Bond: 2121 (1428). perc.:
22 72 (17 36); Christ Hist. Unie: 958 944).
perc: 1026 (11.47); Liberale Staatsparty: 904
<987), perc.: 9.69 (12.-); R K. Staatsparty: 304
(247), perc 3.26 (3.-); Comm Party Neder-
806 562), perc 8 63 C6 83)
De zetelverdeeling is als volgt: 8. D. A P.: 5
(5); A R: 3 (3); V D 4 (3); C H.. 2 (2); Li
beralen 2 (2); Communisten: 1 .(2).
Totaal geldig: 35.892 29.539) stemmen.
S.U.A. P.9080 7602). perc 25 43 (26 74);
R. K. Staatsparty: 7483 5785), pere.: 20.96
(19.58)': Anti-Rev. Party: 4188 3434), perc.:
11.73 (11.63); Liberale Staatsparty: 3997 3063),
perc.: 11 20 (10.37); Christ. Hist. Unie: 5228
'2977), perc.: 14 65 (10.06); Vryz. Dem. Bond.
2205 795), perc.: 6.18 (2.69); Comm. Party Ne
derland 1187 (780), perc.: 3 33 (2.64); Christ
Nat. Volksparty: 234 981), perc.: 9.66 (322);
Christ. Dem. Unie: 773 (700), perc.: 2.17 (2.37);
R S A P.: 504 653), perc.: 1.41 (221); Kath
Dem. Party: 343 (757), perc.: Ö96 (2.56);
Staatk. Geref. Party: 470 (539), perc. 132
(1.82).
De zetelverdeeling is als volgt: S. D. A. P.: 9
(9); R. K. S. P.: 7 (7); A R.: 4 (4); Llb. Staats
party: 3 (4); C. H.: 5 (3); V.D.: 2 (1); Comm.
Party: 1 (1).
In 1935 hadden nog zetels Nat. Herstel: 1,
Chr. Nat. Volksparty: 1.
Totaal geldig: 13.707 (11.747).
R.K Staatsparty; 4269 (3193),
(27.18); Liberale Staatsparty: 2114 (1575),
(13.41); A.-R. Party 1830 (1368), 13 35 (11 65);
SDAP 2388 (1652), 17.42 (14 06); Christ Hist.
Unie: 1954 (1155), 14.26 49.83)Vryz. Dem Bond:
1152 (463), 8.4 (3.94).
De zetelveideeling is als volgt: R.K. Staats
party: 7 (7); Lib. St.p.: 3 (3); A.-R.: 3 (3);
SDAP: 4 (3): CH.: 3 (2); V.D. 1 (1); Gemeen
tebelang 0 (2).
De tusschen haakjes geplaatste cyfers hebben
betrekking op de verkiezingen van 1935.
Aantal kiezers: 3954 3824'. Geldige st.: 3497
<3427). Van onw 185 (175).
R.K.S. F.: 617 (532); C H.: 839 (939); S.D,
A P 869 767); A R.: 573 397); Ujst-v. Aa-
selt: 266 211); Lib.: 343 487).
De nieuwe raad bestaat dus uitR. K. S. F.: 3
(2); C H.: 3 (4); SDAP: 3 (3); A.R.: 1
(1); Lyst-van Asselt 1 (1); Lib.: 1 (2).
Gekozen zyn: R.K. S. F.C. A. Gale-
eloot (aftr G. H. A. Sertons (aftr.), A. J. J.
Heemskerk; C.H.: J. Ruarus (aftr.), J. de Voa
(aftr.), W F. van Kassei (aftr); S. D. A. P.7
J. Bergh (aftr.), Th. Hania (aftr.r, F. H. D.
Schaly (aftr.); A. R L. Hansma (aftr G. J.
Flierman Hzn;; Lyst-v. Asselt: C. Ph. van
Asselt (aftr); Lib.: E W. Raadsheer (aftr.).
In den raad keeren dus niet meer terug de
heeren I. Loor 4C. H.) en Th J. Houtman
(Lib.). -4
Het voorbereidend onderzoek met betrekking
tot de oprichting van een litteraire faculteit
is begonnen.
De regeering blyft naar zoo ruim mogelyke
uitbreiding van het inlandsch lager onderwys
zoowel volks- als vervolgonderwys streven. Im
mers de schoolopvoedlng van de massa der in-
heemsche bevolking die in een groot aantal
gebieden van een toenemend verlangen naar
onderwys biyk geeft, is voor haar een der
voornaamste punten van onderwijsbeleid.
In verband met- de in overweging zynde
overdracht van samenstelling en voortbren
ging van het Oostersche omroepprogramma
aan een organisatie van luisteraars wordt een
Oostersche raad van advies in het leven ge
roepen.
De malaria nam in verschillende streken eenl-
germate toe.
De ordening van de rechtspraak voor de in-
beemsche bevolking in zelf bestuursgebied,
waarvoor in de nieuwe zelfbestuursregelen en
de lange politieke contracten de grondslag is
gelegd, zal in den loop van dit Jaar goeddeels
haar beslag krygen. Ook aan de inheemsche
rechtspraak in rechtstreeks bestuurd gebied
wordt byzondere aandacht besteed.
Een nieuwe vrye arbeidsregeling
werd reeds voltooid, doch moest herziening on
dergaan in verband met daartegen gerezen be
zwaren.
Leden van den Volksraad, aldus be
sloot de G. G. zyn rede, de mogeiykheid
om tegenstellingen aan te wyzen en te
verdiepen ligt besloten in de samenstel
ling der Indische maatschappy, doch even
eens. de mogelykheid tot vertrouwend sa
mengaan. Beide mogelykheden zyn ook in
uw raad aanwezig. Vastbesloten moge gy
de tweede grypen, die niet leidt tot nut
teloos verbruik van krachten maar in
staat stelt tot positieve werkzaamheid. Een
scheppend element van waarde kan in den
tyd. dien wy beleven, niet straffeloos ver
waarloosd worden. By uw arbeid valle
hooger zege u ten deel.
De zitting van uwen raad is thans ge
opend.
n in 1937 gewag kon worden gemaakt
Ie verbetering welke de economische toe
stand' van Nederlandsch-Indlë te zien gaf,
moest aanstonds, aldus de G. G., een voorbe
houd worden gesteld ten aanzien van de duur-
mamheid der Ingetreden wending. In 1938
moest worden erkend, dat de economische om
standigheden zich in min bevredigenden zin
hadden gewyzigd. De politieke en economische
onzekerheid op internationaal terrein, welke als
de voornaamste oorzaak daarvan moest worden
beschouwd, bebeerscht den toestand tot dezen
dag. Tot tweemaal toe namen in het afgeloopen
Mttingsjaar de spanningen In Europa zelfs een
bijzonder dreigend karakter aan. Al kon ook
toen de vrede worden bewaard, de tegenstellin
gen zijn in verscherpten vorm gebleven. Het
Japansch-Chineesch conflict duurde onvermin
derd voort. Verdere opvoering van bewapening
bleek van een en ander het onafwendbaar ge
volg, algemeen economisch herstel bleef uit.'
HAAR
VRAAGT INUCHnNGtNI
Hat aaataraatla ^KONIHOIN CMMA’
Aaa Aa^Alaaat VUaaiagaa-Harw/ctf r.r. Aar A
eca^Fg .ZetLAHtr IA •’••ft! wan
<aa. „PUIHAZI BZA TlUX' JaU aa-
m
rn.
ran
eu
