ONS BLAD
Fransch-Turksch verdrag
van
wederzijdschen bijstand
t
w
i
„Duitschland eischt zijn plaats
onder de zon”
'j
I
jt 4
r
Het nieuws van heden
m
George VI spreekt
de Guildhall
Ha veil van Swatau
opengesteld
I
T
VRIJDAG TE PARIJS
ONDERTEEKEND
NOORD-A TLANTISCHE
LUCHTDIENST GEOPEND
EEN NIEUW DEFENSIEF
BALKANPACT?
DE BAROMETER
BRITSCH CONSUL NOG
TE WEENEN
lp
i
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 24 JUNI 193C
z
o o
naar
Minister Göbbels over de
buitenlandsche politiek
Katoen in ruil voor
rubber
Een oude twistvraag
definitief geregeld
Hij weet niet by welk proces hy
betrokken zou zyn geweest
Duitsch consul verlaat
Liverpool
Hertog en Hertogin van
Kent naar Italië
„Waarom verontrust men de pu
blieke opinie, als men den
vrede wil?”
Opzienbarend artikel
in de Osservatore
Bestrijding der
draaihartigheid
bij kool
CHAMBERLAIN NAAR
CARDIFF
DIT NUMMER BESTAAT UIT
14 BLADZIJDEN
voor eerste vlucht
Southampton
VOLLEDIGE VOEDING
als Glutenbrood, -beschuit, -meel,
-havervlokken, -biscuits, suikers» me
Melk, -Room, Jams enz.
Vraagt prospectus aan
"NUTRICIA”. ZOETERMEER
HOTEL FRANSSEN
Yankee Clipper vertrekt met 20
passagiers
T,
„Waarom zouden wij
bang zijn?”
„De bevordering van den vrede en
goeden wil tusschen de menschen
was het doel van onze reis”
Tegelykertyd werd te Ankara de
Sandsjak Alexandrette aan
Turkye afgestaan
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 225
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl P
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct. p
BIJ CONTRACT’ AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nament wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
1
i
Bezirideiiiioiftsclieweg 11
n.b. Staataspoor Den Haag
Het Weer iiiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiniiiiiiiini
Philips maakt een
ijzeren lon&
Begin Juli demonstraties voor
medici en pers
erdrag onder
zie
3
ijzeren
pension 3.36
o
NEW-YORK,
South.
naar
4-
van
en
lis
rt
9A
De minister besprak vervolgens uitvoerig de
Stand op Zaterdag 9 nur »jz; 7Mu8
Vartge stand: 754.1
In
tie
kt
Ik
Onze Romeinsche correspondent seint ons d.d.
23 Juni:
De Honing en de Koningin van Engeland zijn na hun terugkeer in Londen Vrijdag
officieel verwelkomd door de City. De vorstelijke stoet onderweg na de traditio-
neele ceremonie b\j Temple Ba>
oogen hadden toen w<j deze lange reis aanvin
gen. Het is voor ons een reden tot dankbaar
heid. indien wU mogen gelooven. hierin in zekere
mate geslaagd te zijn."
Adviescommissie
wachtgeld stelling
neel.
De Britsche consul te Weenen heeft zijn
standplaats nog niet verlaten.
Het Fransch-Turksche
teekend.
me
900
900
900
000
900
X»
900
*1
ng
US
dt
At
138.
at.
een
van
im-
tee-
de
no
I
ten
in
een
ens
be-
Prettige Va cautie
VALKENBURG l. Tel. 38. Tslft, alle com!., fc. mj
w. atr. water alle 80 kam. Garage vrfl Vr. proap.
D.—
5.—
L—
jen
md
ig-
ui-
•n-
jus
het
ine
ing
be
ien
en.
•an
ig-
het
ng-
za-
iad
leel
re-
nn-
can
as-
be-
or-
ar-
ten
oet
r in
in-
het
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
sterdam f 45000 wegnam, is in hooger
beroep gegaan van het vonnis der recht
bank.
In de laboratoria der Philipsfabrieken heeft
men een „Ijzeren long" geconstrueerd, waarbij
verschillende nieuwe principes zijn toegepast.
Begin Juli zullen in verschillende centra van
ons land voor medici demonstraties met dit ap
paraat worden gegeven, terwijl ook de pers In de
gelegenheid zal worden gesteld van de werking
van dit apparaat kennis te nemen.
De Duitsche consul te Liverpool, Reinhardt,
die op verzoek van de Britsche regeering naar
Duitschland teruggeroepen is omdat hij zich
schuldig heeft gemaakt aan splonnage tegen
Engeland, is Vrijdag naar Berlijn vertrokken.
WEENEN, 23 Juni (Havas) Donald Sin
clair Gayner. de Britsche consul te Weenen,
bevindt zich nog altijd in zijn standplaats,
hoewel de Duitsche regeering" aan Londen
heeft gevraagd, hem terug te roepen, daar
zijn naam b(j een spionnagezaak betrokken
zou zijn.
Terwijl Vrijdagavond te Parijs het ver
lag van wederzijdschen bijstand tusschen
Frankrijk en Turkije werd onderteekend,
had Vrijdagmiddag op het lurksche minis
terie van Buitenlandsche Zaken een soort
gelijke plechtigheid plaats. Hier werden door
den Turkschen minister van Buitenland
sche Zaken, Saradjogloe en den Fmnschen
ambassadeur MassigU de Fransch-Turksche
accoorden betreffende den Sandsjak Alexan
drette onderteekend.
Gayner heeft geen enkele officieele beves
tiging van den tegen hem genomen maatregel
ontvangen; hij vermoedt echter, dat hij Zater
dag of Zondag Duitschland zal verlaten. HU is
ten zeerste verbaasd over het hem treffende
besluit.
IIIHUi
s
En ook dit kunnen de hier aanwezige
buitenlandsche journalisten aan hun redac
ties vertellen: Wanneer men te Londen.
ParUs, New-York of Warschau ook nog
maar een glimp van hoop koestert, dat het
Duitsche volk of de Duitsche arbeider zich
eens van den Fiihrer los zouden kunnen ma
ken, dan is dit een ijdele hoop.
BOEKAREST, 23 Juni (Reuter) Volgens
berichten uit volstrekt betrouwbare bron
wordt door den Roemeenschen minister
Buitenlandsche Zaken, Gafencoe, als voor
zitter van den Balkanbond een nieuw defen
sief Balkanpact voorbereid.
Na de onderteekening van de Fransch-
Turksche verklaring te Parijs heeft minister
Bonnet een radiorede gehouden, waarin hü
•ju seide. dat de Fransch-Turksche ver
klaring in gelijke termen is gesteld als de
Britech-Turksche verklaring van 12 Mei j.l.
De Engelsche handel op Swatau wordt
op advies der Britsche marine hervat.
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd ol Aan
aebodan, geplaatst onder de Omroeper
rubriek 10 ct. per regel.
LONDEN, 23 Juni. (Reuter) De hertog en
hertogin van Kent zullen zich de volgende week
naar Italië begeven om tegenwoordig te zijn bij
het huwelUk van prinses Irene van Griekenland
met den hertog van Spoleto. Prinses Irène is een
nicht van de hertogin van Kent.
AMSTERDAM
Familie-Hotel-Pension de Bruyn
P. C. HOOtTSTK S-10 b(j Musrum rn Leldzcbepl
Logics met ontbijt 2 - Volledig V-- T1
Per week of per maand speciale prtjzea
Dr. Leejmans deelt ten opzichte
van de draaihartigheid mede, dat
de eerste draaihartmuggenvlucht
zeer zwak is geweest en de infecr
tie daardoor zeer gering is. Tevens
is het zeer onwaarschijnlijk gewor-
den. op grond van de ervaringen l
in de drie voorafgegane waarne-
mingsjaren, dat er nog een maxi-
mumvlucht zal komen. Het spuiten
op de banen en van Lecerf in het ]i
veld kan dus worden gestaakt. In-
dien het mocht blijken, dat de
muggen weer zoodanig toenemen, ji
dat opnieuw bestrijding noodig is,
zoo zal dit wederom worden bekend 1
gemaakt. Voor sluitkool enz. be- ji
hoeft in de N. H. koolstreek om <J.e-
zelfde reden niet gespoten te wor-
den. Hierdoor worden onnoodige 'i
bespuitingen, dus onnoodige kosten <J
en arbeid voorkomen. S
Göbbels stelde vervolgens het dringende ka
rakter van de buitenlandsch-polltieke problemen
in het licht. Het spreekt van zelf verklaarde
hU, dat wU b.v. het vong jaar ook huizen had
den kunnen bouwen. Onze woningnood is ze-r
groot. Wanneer wjj desondanks geen woningen,
doch een „Westwal” hebben gebouwd, dan heb
ben wU dat gedaan om het Sisitetenland en
Bohemen en Moravië te winnen. De woningen
kunnen wU ook na drie, vier jaren nog bouwen.
Wie weet echter, of wU na drie, vier jaren de
vraagstukken Oostenrijk, Sudetenland. Bohe
men en Moravië hadden kunnen oplossen?
Sprekende over de koloniale kwestie, zeide
Göbbels: Wat men ons aan koloniën ontstolen
Leeft, willen wjj ook weer terug hebben. WU
willen minstens zooveel hebben, dat wU als
natie kunnen leven. Wanneer men ons ant
woordt, dat dit zou leiden tot een oorlog, dan
zeg ik: op oorlog is de minste kans, wanneer
men zich het best er op voorbereidt.
Nogmaals schetste de minister tot slot in het
kort de tegenwoordige situatie in Europa: de
anderen willen ons aanvallen. WU hebben tot
dusver geen teeken van zwakte gegeven en wU
hebben ook niet het voornemen, dit in de toe
komst te geven.
De Koninklijke stoet werd geëscorteerd door
een aideeling van de horseguards, terwUl langs
den weg matrozen, mariniers en afdeelingen
van de Londensche territoriale regimenten de
eerewacht hadden betrokken.
Onder de gasten op Guildhall werden opge
merkt minister-president Chamberlain met zUn
echtgenoote, Lord en Lady Halifax, alsmede de
ambassadeur van de Vereenigde Staten met
7Un echtgenoote.
De Philips-fabrieken hebben een
long” vervaardigd.
De Koning zeide verder, dat het welkom, dat
zUn Canadeesche onderdanen hem hebben ge
boden een uitdrukking was vain hun dankbaar
heid voor de rechten van vrUe burgers, welke
het erfdeel zUn van alle burgers van het Brit
sche gemeenebest.
..Het was het verlangen, de ideeën van het
Empire te dienen, dat mü 'deze reis deed onder
nemen". aldus Koning George aan het slot van
zUn rede.
„Te laten zien, dat het hoofd van het ge-
meenebest het zUne doet tot bevordering van
den vrede en goeden wil tusschen de menschen,
dat was het doel, dat ik en de Koningin voor
Wilt U self in Den Haag tracteeren
G* dan in „DEN HOUI" dineeren.
a APART* ZALEN VOOR DINERS
Restaurant „DEN HOUT”
lUkste vredesvoorwaarden heeft opgelegd, die
men zich maar kan denken.
Op den duur, zoo ging Göbbels voort, kan een
volk van eer het zich niet laten welgevallen,
dat aan «ijn grenzen kleine volken zitten, die
de bloedverwanten van dit volk kwellen, mar
telen en neerslaan. WU hebben ons daartegen
verweerd.
WU willen ons niet in de Engelsche aange
legenheden in Palestina mengen, doch wU moe
ten verlangen, dat ook Engeland zich niet in
onze aangelegenheden mengt. Die gaan den
Engelschen niet aan.
En voor het overige heb ik. den Indruk bij
aandachtige lezing van de internationale pers,
dat Engeland allerlei andere zorgen heeft, al
leen niet die om Duitschland en om de rond
Duitschland gelegen kleine staten.
Wanneer iemand tracht ons te overbluffen,
dan zeggen wU: We kennen je beter dan je
denkt. WU laten ons niet imponeeren of tot
capitulatie dwingen. Men behoeft in het bui
tenland niet te verwachten, dat wjj ooit voor
de dreigementen van een omsingelingspolitiek
terug zullen deinzen.
Men zou ons kunnen voorhouden, dat dit een
riskante politiek is. Doch Chamberlain is in
September jj. toch waarschijniUk niet om
onzentwil. doch om zUnentwil gekomen. Ik
neem ook niet aan, dat de Engelschen destUds
uit louter sympathie voor Duitschland niet op
ons zijn losgetrokken. ZU zU» niet op ons los
getrokken, omdat hun dat al te gevaarhjk
scheen. Ik kan mU niet voorstellen, dat dit
thans minder gevaarlijk zou zUn. Intusschen
is de „Westwal" opnieuw uitgebreld. Intusschen
is ons leger vergroot en versterkt. Intusschen
gelooft het Duitsche volk nog sterker dan ooit
aan het succes van onze politiek. Waaronr
zouden wU bang zUn?
VOOR HET GEHEELE LAND:
Zwaar bewolkt tot betrokken, eenige regen
B met kan» Op onweer, koeler dan gisteren,
S zwakke veranderlUke later toenemende
a wind ni« Noordelijke richtingen.
Zon op 43S - onder 21.26 - Licht op 2L56
M«an op 13.39 onder 24J57
24 Jnni E. K.
^IIIIIIIIIIIIIIIIHtlIllllllllllllllllllllllllllUllllllllllllllllllllllllllllllllllliF,
omstandigheden, waaronder Duitschland moet
leven. De Engelschen, zeide hU. hebben het
gemakkelUk. ZU bezitten de heift van de aarde,
hebben alle grondstoffen, bloeiende, rUke lan-
derUen. koloniën in overvloea. zooals wU ze
vroeger hadden. Ons ontbreekt heden ten dage
bUna alles, wat noodig is om te leven en bo
vendien ontbreekt het ons aar. arbeiders. Wan
neer wU niet zoo vindingrijk waren, dan zou
de oververhitte Duitsche ketel reeds lang uit
elkaar zijn gesprongen.
LONDEN, 23 Juni. (Havas) Vrijdagmiddag is
minister-president Chamberlain naar Cardiff
vertrokken, waar hu Zaterdagavond zal spreken
in een vergadering van de conservatieve partij.
LONDEN. 23 Juni. (Reuter). Het
Britsche Koningspaar heeft zich VrUdag-
middag naar de guildhall begeven, waar de
Lord Mayor van Londen een lunch aanbood.
Langs den weg van Buckingham Palace
naar de Guildhall stonden duizenden opge
steld, die het vorstenpaar toejuichten.
HONGKONG, 24 Juni (Reuter). Officieel
..Wordt medegedeeld dat de Japansche ma-
rine-autoritelten met ingang van vanmid
dag 12 uur aan Britsche schepen het recht
toekennen de haven van Swatau binnen te
varen.
In zUn tafelrede zeide de Koning. in antwoord
op de toespraak van den Lord Mayor, dat de
reis naar Canada en de Vereenigde Staten een
zeer diepen inoruk op hem heeft gemaakt. Het
meest is hu getroffen door het feit, dat in dezen
tijd van machines en massaproductie toch de
kracht van het menschelUk gevoel nog de
grootste kracht is in de wereld.
Koning George van Engeland spreekt
aan een lunch in de Guildhall te Londen
over zijn reis.
t.
24 Juni. (Reuter). Heden
vertrekt de „Yankee Clipper- van de Pan-
American Airways op zQn eerste vlucht
naar Engeland over het noordelijke doei
van den Atlantischen Oceaan.
De Koning zeide verder, dat hU inspiratie
heeft gevonejen in de erkenning, dat de Engel
schen een helpend aatideel hebben gehad in
den geleidelijk?» opgang van de menschheid. In
Canada heeft hU overal niet alleen het sym
bool van de Britsche kroon gezien, doch ook
heeft hij geconstateerd, dat de Instellingen,
welke eeuw na eeuw onder -deze kroon hebben
gebloeid, evèn sterk in Canada leven als ih
Engeland. .Deze instellingen zijn Britsch van
oorsprong èn Britsch in hun langzamen groei,
omdat zU mot wortel en tak zUn vastgegroeid
in het Britsche gevoel voor vrUheid en recht
vaardigheid. hetgeen meer beteekent dan de
glans van de geschiedenis.
LONDEN, 23 Juni. (Reuter). VrUdag
ia door den Amerikaanschen ambassadeur
Kennedy en den BriUcben minister van
Handel, Stanley, een Britsch-Amerlkaan-
•che ruilovereenkomst geteekend.
°P grond hiervan zal de regeering der Ver-
*nigde Staten aan de Britsche regeering 800.00'J
“len katoen leveren, terwUl Engeland aan de
vereenigde Staten ongeveer 80.000 ton rubber
leveren.
Het dOel der beide regeeringen is. samen te
bU het vormen van voorraden van twee
™°«st belangrijke artikelen met het oog op een
ogelUken oorlogstoestand. De voorraden zullen
°orlogsreserve dienst doen en niet voor com-
“*eieele doeleinden worden gebruikt. Voor het
•''al geen oorlog uitbreekt, bepaalt de over-
■enkomst, dat de voorraden minstens zeven
*^0 bewaard moeten blüven.
Men verwacht dat de tocht
ampton 24 uur zal duren.
Aan boord bevinden zich 30 passagiers,
waaronder Stephen Early, de secretaris van
president Roosevelt, verscheidene regeerings*
ambtenaren en vertegenwoordigers van het
Congres.
ingesteld inzake op
van spoorwegperio-
BERLIJN, 23 Juni (D N B.) Minister
Göbbels heeft Vrijdagmiddag een rede ge
houden voor ongeveer 20.000 arbeiders, waar
in hU zich keerde tegen verscheidene be
richten, die de laatste dagen In de buiten
landsche pers waren verschenen o.a. tegen
de .bewering, dat de Danzigers in het geheel
niet naar Duitschland terug wilden.
Vervolgens verklaarde hU het te willen heb
ben over de positie, die Duitschland onder de
volken der aarde zou moeten innemen. Wanneer
men, aldus Göbbels, onder imperialistische poli
tiek verstaat, dat een land de wereld aan zich
wil onderwerpen, dan heeft het Duitsche volk
niet het voornemen, zulk een politiek te voeren.
Wanneer men echter onder imperialistische
politiek een politiek verstaat, die ertoe leidt, dat
een volk die plaats onder de zon krUgt, welke
het toekomt, dan zUn wij imperialisten. Want wij
Duitschers zUn van meenlng. dat onze tegen
woordige positie in de wereld niet in overeen
stemming Is met den rang, welken het Duitsche
volk thans heeft.
Onze tegenstanders zeggen: Wij kunnen alles
bereiken door onderhandeling. Göbbels wees In
dit verband op de na den wereldoorlog opge
dane ervaringen, o.a. op het verdrag van Ver
sailles, waarbij men Duitschland de verachte-
De stukken bestaan uit het verdrag, een
protocol, twee bUlagen, een proces-verbaal en
I twee brieven. HierbU wordt het vraagstuk van
den Sandsjak Alexandrette definitief geregeld.
De Sandsjak wordt toegevoegd aan TurkUe en
de grens wordt geregeld overeenkomstig de
venfragen van 1926 en 1930 met kleine wijzi
gingen. Het verdrag zal onmiddellUk in wer
king treden.
De tekst van de overeenkomst is nog niet ge
publiceerd, doch wel kan men zeggen, dat
TurkUe zich verplicht niets te ondernemen,
Bat de territoriale integriteit of de binnen-
landsche rust van Syrië kan schaden. Hierdoor
wordt Syrië dus bevrijd van een voortdurende
bedreiging.
Na de onderteekening van het verdrag hiel
den beide onderteekenaars toespraken. Sarad
jogloe herinnerde aan hetgeen MassigU reeds
zoo dikwUls heeft gezegd: „De Sandsjak Is
een vraagstuk van het verleden, dat het tegen
woordige en de toekomst vergiftigt," en voegde
hieraan toe. dat deze vraag thans definitief is
geregeld. HU dankte de Fransche onderhan
delaars voor hun welwillendheid en stelde een
dronk In op de vriendschap van Frankrijk en
Turkije.
MassigU gaf eveneens zUn vreugde te ken
nen over de definitieve regeling van het
vraagstuk en hU herinnerde aan de woorden
van Ismet Inonoe. dat na de regeling van het
vraagstuk-Alexandrette geen enkel geschil
meer bestaat tusschen Frankrijk en TurkUe.
Ook MassigU stelde een dronk In op de vriend
schap tusschen beide landen.
De Fransche regeering heeft VrUdag een
verklaring gepubliceerd, welke betrekking
heeft op haar taak in Syrië: „De regeering
van de Fransche republiek verklaart, dat het
geenszins de bedoeling Is van Frankryk om
ten gunste van een derde mogendheid afstand
te doen van de taak, welke zU te vervullen
heeft ten aanzien van Syrië en Libanon."
w.g. Georges Bonnet
Beide landen verplichten zich elkaar weder
kerig hulp en büstand te verleenen in geval van
een aanval, welke zal leiden tot een oorlog in
p de Middellandsche Zee. Deze verplichting zal
j nader worden bepaald in een verdrag, dat ten
K doel heeft de veiligheid op den Balkan te ver-
K zekeren. De minister wees er verder op, dat het
- verdrag tegen niemand is gericht.
Vervolgens sprak Suad Davaz, die uiting gaf
B,. aan zUn vreugde over het onderteeker.cn van
de overeenkomst. Ook hU legde er den nadruk
op, dat het verdrag tegen niemand is gericht en
F dwt het werd gesloten met vredeUevende be-
dositagen.
In München, waar hU van 1932 tot 1938 ver
bluf hield was zUn verhouding met de Duit-
sche autorlteitan altud zeer goed en hu weet
absoluut niets van een proces, waarin Mjn
naam genoemd zou rijn.
De secretaris van het consulaat voerde on
langs een proces over een huurkwestle, en
Gayner werd er als getuige tn genoemd, maar
dit proces ging in het geheel niet over een
politieke zaak.
Een bericht uit Boedapest, dat melding maak
te van de instemming, welke de RUksregent
Horthy met zUn rede voor het parlement in
aUe landen heeft gevonden, gaf den hoofdre
dacteur van de „Osservatore Romano" een
artikel in de pen. waarin hü zich afvraagt, hoe
net mogelUk is dat men eenerzijds zegt vrede
te willen en anderzUds voortgaat de publieke
opinie te verontrusten.
Men zegt van zUn tegenstander thans niet
meer dat hU dwaalt, maar dat hü de
misdaad en de leugen self is. Dit kan men niet
verdedigen met cynisch op te merken dat de
vrede koopwaar is. Wat moet het volk ervan
denken wanneer de duelleerenden zich misschien
straks rond een en dezelfde tafel zullen gaan
verzamelen? Indien men vrede wil. moet men
dezen niet alleen diplomatiek voorbereiden, doch
ook, en dit vooral, in de publieke opinie.
Het artikel van Graaf Dallatorre heeft veel
opzien gebaard. Alhoewel hU geen namen
noemt, meent men toch zeker hieruit te lezen,
dat de autoritaire staten bedoeld worden. Men
vraagt zich af, wat de reactie hiervan in Italië
zal zUn.
PARIJS, 23 Juni (Havas). Vanavond
te half zeven is op het Fransche minis
terie van Buitenlandsche Zaken de ver
klaring van wederkeerigen bijstand
tusschen Frankrijk en Turkije onder
teekend. Eerst teekende minister Bon
net, vervolgens de Turksche ambas
sadeur te Parijs, Suad Davaz.
*-JSLiHlje
T U R K tyE
auuj rf'-
te
ik
Bt
be
zen
en
ie
ie
rs
is
m
at
ee
le-
ie-
t
er
el
n.
9
7.—
JS
et
21
n,
in
sl
>1
in
