Goseling spreekt drie
I
Defensiebegrooting dient met
f33 millioen verhoogd
uren!
IDOZAN Helpt
WAAR GEBROKEN WORDT,
MOET GEBOUWD WORDEN
I
Door mosterdgas
besmet
dubbel hardnekkig,
maar HARTJES van MIJNHARD! brengen dadelijk beterschapl
Door de typische hartvorm gomakkolijk In te nemen.
WETSONTWERP IS
INGEDIEND
GEEN NIEUWE FEITEN
LUIK 1939
Artillerie-materieel
en vliegkampen
Monument te Utrecht
voor St. Willi
Clearingkoersen
Houwitsers van 10.5 cM.
UIT HOOIBERG GEVALLEN
IS
OVERZICHT TWEEDE KAMER
De zaak der geestelijken
FRANS LANGEVELD t
O.m. eischen de tydsomstandig-
heden dat voorzieningen met
spoed getroffen worden
Het Hoogovenbedrijf
t>
ibj-ord
Ongeval aan de Hembrug
gevolg van samenloop
van omstandigheden
INTERNATIONALE
WATER TENTOONSTELLING
MEI-NOVEMBER
KOKEND WATER OVER HET
LICHAAM
Wederom een kunstschilder
overleden
Uitnoodiging aan katholieke
beeldhouwers
Eerste Kamer neemt wetsont
werp tot deelneming in
preferent kapitaal aan
V lieg kampen
WOENSDAG 28 JUNI 1939
bisschop dier
stad
aange-
HAV AS GELDE*
preferente ka-
tydsomstandlgheden
keuring
een»
(Van onzen parlementairen redacteur)
ge-
toekomst zooveel mogelijk te voorkomen.
Beat V nerveus en prikkelbaar?
vol-
4
i
4
De stadsgezichten van Frans Langeveld geno
ten een groote vermaardheid, terwijl hy voorts
landschap, figuur en intereur schilderde.
16 Februari 1877. Hy bezocht de H. B. S. en
daarna de Rijksnormaalschool voor teekenon-
derwljs, waar hij onderwijs kreeg van den leer-
aar Huybers. Op de Burgeravondschool kreeg hij
les van den bekenden aquarium- en vlsschen-
schilder IJsselhof; daarna vestigde hy een ate
lier aan den Overtoom te Amsterdam en werkte
vervolgens te Parijs en München.
Het tienjarig zoontje van den heer J. Ossen
drijver te Hooglanderveen is by het hooien uit
een hooiberg gevallen. Het kind kwam zoo on
gelukkig terecht, dat het vrijwel onmiddellijk
overleed.
De bedoeling van het bestuur van den Ned.
Katholiekendag was, de stad Utrecht een mo
nument aan te bieden, geschikt, om de herin-
hlaten en
digd n.ojd
Aangezien het een dringende elsch Is het ar-
tllleristisch vermogen van onze weermacht te
verhoogen, zal zoo spoedig mogelijk over hou
witsers van 10.5 c.M. moeten worden beschikt.
Zeer spoedige beschikbaarstelling daarvan ie
vereischt mede met het oog op het voornemen,
de opleiding van het voor de bediening van
deze houwitsers te bestemmen personeel reed»
1 October as. te doen aanvangen
Den eersten keer dat hij bij „Artl" exposeerde,
verwierf hjj den Willinck van Collen-prijs.
Nu 37 jaar geleden vestigde hij zich te Laren.
Genoeg over de feiten
Een goed deel van zijn betoog heeft de
De groot. Internationale Water-
Tentoonstelling biedt U sensatlo-
neele attracties t wedstrijden,
acrobatie, het wondere Goud
favlljoen-, en*. Het geheel een
grootscb en origineel schouwspel.
een
richtingen a
den en hun
mersfirm# i
resten van chemicaliën. Deze chemicaliën
Bij apothakart an
drogisten,
koker 12 st. 50 ct.
doosje 6 st. 30 ct
tankoop. bewapening en ult-
in. vaartuigen en vliegtuigen
drag van 1.354 000 aange-
Ter toelichting moge dienen, dat sedert de
plannen voor dij schip geruunen tijd geleden
werden ontworpen, de afweer tegen luchtaan
vallen op schepen aanzienlijk is uitgebreid spe
ciaal wat de automatische wapens betreft.
In verband hiermede werd de tweede fiot-
tieljeleider dan ook ontworpen met een lucht-
afweerbewapening van de dubbele sterkte van
die van Hr. Ms. „Tromp". De gevraagde gelden
dienen, om ook van laatstgenoemd schip het
afwerend vermogen tot dat peil op te voeren.
Voorts zijn gelden aangevraagd voor 19 vlieg-
tulgtorpedo’s, bestemd voor de torpedo-vlieg-
tuigen, wejke In aanbouw zijn en eerder gereed
zullen komen dan aanvankelijk werd voorzien.
Ten slotte is in dit bedrag begrepen f600.000
voor de defensieve uitrusting van koopvaardij
schepen.
Aan de memorie van toelichting is het vol
gende ontleend:
De aanschaffingen en voorzieningen, waar
voor in de onderwerpelijke suppletolre begroo-
ting gelden worden aangevraagd, kunnen be
houdens enkele uitzonderingen in twee groepen
worden verdeeld.
In de eerste plaats worden bedragen opge
bracht voor datgene, ten aanzien waarvan in
de memorie van toelichting op het VHIe hoofd
stuk der RUksbegrootlng voor 1939 werd uit
eengezet, oat een verhooging van de aanvan
kelijk noodig geachte kapitaalsuitgaven was te
verwachten. Het betreft hier de uitgaven voor
de maritieme wal-ln: ichtingen, voor magazijnen
van de landmacht en yoor kazemeering.
Van deze gelegenheid wordt tevens gebruik
gemaakt, aan art. 4 der wet van 34 Februari
1939 een nieuw lid toe te voegen, waaromtrent
het volgende moge worden medegedeeld:
Aangezien oe in September 1938 buitenge
woon onder de wapenen geroepen dienstplichti
gen reeds na korten tijd weder met groot ver
lof gezonden konoen worden als gevolg van de
toen ingetreden ontspanning in den interna
tionalen toestand, was het mogelijk qe uitga-
In de tweede plaats is het in verband
met de tijdsomstandigheden geboden, ver
schillende voorzieningen, oie volgens den
aanvankeiyken opzet der plannen eerst in
den loop van een aantal jaren zouden wor
den Ingevoerd, met spoed ter hand te ne
men. In hoofdzaak betreft dit aanschaffin
gen van geschut en munitie voor zee- en
landmacht, alsmede van voorraden inten-
dance-goedwen. Het gaat hier in feite om
stekorten. die niet langer besten-
in blijven
Voor wat betreft de aanschaffing van 100
vuurmonden van 4.7 cM. wordt opgemerkt, dat
In het urgentieprogramma, dat heeft gediend
voor den opzet van de kapitaalsuitgaven, reeds
was voorzien in de aanschaffing van pantser-
afweerkanonnen tot een aantal, waarin de hier
bedoelde 100 vuurmonden waren begrepen. Een
gedeelte van dit totale aantal zal Irj het bin
nenland worden vervaardigd
sr ~r oor 1 Juli a.s. moeten de ministers
het eens zijn geworden over de be-
grooting van 1940, aldus wil het
het ultimatum van Dr. Colijifc Mocht dat
niet slagen, dan staat het ernstig te be
zien, of de katholieken bereid zullen
blijken deel te nemen aan een nieuwe,
zgn. breede basis, welke haar ondeugde
lijkheid nu reeds bij voorbaat heeft be
wezen. Vindt men de christelijke basis
van het huidige kabinet te smal, dan
moet men niet streven naar een even
eens te smalle en zeker niet vruchtbaar
der basis. Dan is het consequent, gezien
den ernst der tijden, te streven naar een
waarlijk breede nationale basis, waaraan
de voornaamste groote partijen des lands
moeten medewerken. Maar hoevelen
van hen, die hopen, dat er een regee-
ringscriSis zal uitbreken, of die de bud-
getaire eischen van meer belang achten
dan die van den „in Mühé und Not”
levenden mensch, durven deze conse
quentie aanvaarden? Het is eenmaal zóó,
dat waar gebroken wordt, de uiterste
noodzaak ontstaat om te bouwen.
stelligheid
dat dus
ven beperkt te houden tot een bedrag van on
geveer f 3 millioen.
de Internationale omstandigheden het In
April JJ. wederom noodzakelijk maakten over
te gaan tot de buitengewone oproeping uit
wendige veiligheid werd het niet noodig ge
acht. hiervoor een buitengewoon kreolet aan
te vragen.
Van het tjj de wet van 30 September 1938
toegestane bedrag kon namelijk met toepas
sing van art. 24 der comptabiliteitswet 1927
f 97 millioen worden toegevoegd aan de defen-
sle-begrooting voor het dienstjaar 1939.
Artikel 4 der wet van 24 Februari 1939 tot
vaststelling van de Defensiebegrooting 1939.
dient dan echter te worden aangevulo ir.et een
bepaling. als voorkomende in art. 3 van boven
genoemde wet van 30 September 1938 betref
fende het buitengewoon krediet van f 100 mli-
lioen.
•j—w at deze positief Christelijke regee-
1 rlngscomblnatie nog zoo slecht niet
is als velen zeggen te meenen,
beeft de wettelljke klnderbijslagregeling
der deskundigen, dat ze aldus in korten tijd haar
•ctlvitelt zouden verliezen.
De gesteldheid dezer chemicaliën maakte het
practlsch onmogelijk de activiteit vooraf te neu-
traliseeren.
Het ongeval moet worden toegeschreven
aan een samenloop van omstandigheden,
waarvoor geen personen aansprakelijk kun
nen worden gesteld.
Van verzuim kan hier niet gesproken wor
den.
De deskundigen staan voor een nieuw feit, nX
dat de activiteit dezer in den grond begraven
chemicaliën na ruim vijf maanden nog niet ge
heel verdwenen was.
Een rapport over het bedrijfsongeval wordt ter
Piffle gedeponeerd.
Toen gebleken warf, dat zich hier een voor des
kundigen onverwacht feit voordeed, zijn aan
stonds de noodlge maatregelen getroffen, ten
einde door aanwijzing van speciale stortplaatsen
en het geven van voorschriften, welke de behan
deling en neutraliseering van schadelijke stoffen
regelen, te trachten, dergelijke ongevallen in de
Voor nieuwe gebouwen en werken Is een ver
hooging gevraagd van f 3.125.000. waarvan be
stemd Is f 2.200.000 voor magazijnen voor ber
ging van materiaal en munitie. Dit laatste ia
noodig. om te kunnen voorzien m de verelschta
bergruimte voor materieel en munitie, dat In
belangrijk sneller tempo zal worden afgeleverd
dan oorspronkelijk was te verwachten.
Voor uitbreiding van het centraal magazijn
van militaire kleeding en uitrusting te Woerden
Is f 206.000 in de gevraagde verhooging van
t 3.125.000 begrepen.
Als gevolg van de grootere UchUngsterkte en
den langeren duur der eerste oefening zijn be
langrijke 'verbouwingen en uitbreidingen der
werkplaatsen en opslagruimten van het cen
traal magazijn van militaire kleeding en uitrua-
ting te Woerden noodig gebleken.
Voor kleeding, uitrusting, ledergoed, verpla-
gingsvoertuigen en verdere intendanoegoederen
wordt een verhooging gevraagd van f 7.247.000.
waarvan bestemd is voor aanschaffing van ta-
tendancegoederen f 6 93X000
ontwerpen worden ingewacht tusschen
28 Augustus en 2 September 1939 aan het Mu
seum voor Nieuwe Religieuze Kunst, Lange
Nieuwstraat 38, Utrecht. De Feoordeellngs-
comnrilssle zal haar oordeel ulterlijk 30 Sept
1939 geven.
nering aan den eersten
levend te hoAden.
Daarbij had het bestuur niet zooseer gedacht
aan een standbeeld In engeren zin, maar aan
een monument, waarin de figuur van St. Wllll-
brord het voornaamste en domlneerende deel
zal worden. De kunstenaar is geheel vrij In de
wijze van voorstelling. HIJ moet er echter reke
ning mee houden, dat niet een kerkelijk beeld
wordt gevraagd, maar een beeld aan een open
baar plein, waar ook met de omliggende ge
bouwen moet worden gerekend.
De gemeente Utrecht heeft voor het monu
ment het plantsoentje afgestaan, dat gelegen
is voor St. Joan de Deo op de Mariaplaats.
Dtasdagmorgen is te Laren (NU.) op 62-)an-
J*® leeftijd overleden de bekende Larensche
knmtschilder Frans Langeveld.
D® overledene werd te Amsterdam geboren op
Naar wjj vernemen, is de voorbereiding van
het op te richten St. WUlibrordmonument, dat
het bestuur van den Ned. Katholiekendag het
gemeentebestuur van Utrecht heeft aangebo
den, zoover gevorderd, dat een beoordeellngs-
commissle is samengesteld en een uitnoodiging
is uitgegaan naar de beeldhouwersleden in de
groep Beeldende Kunst der Algemeene Katho
lieke Kunstenaarsvereeniging.
I De Eerste Kamer kwam Dinsdagavond bij
een onder voorzitterschap van mr. W. L. baron
de Vos vaji Steenwijk.
Verschillende wetsontwerpen worden
nomen.
Bij het wetsontwerp tot wijziging en ver
hooging van het zevende hoofdstuk B der
Rijksbegrooting voor 1938 (deelneming in pre
ferent kapitaal der Kon. Ned. Hoogovens en
Staalfabrieken N.V. te IJmulden), (bevordering
van de uitbreiding der fabriek met een walse-
rfj), zegt de heer VAN BÖNNINGHAUSEN
(N.S. B van oordeel te zijn, dat het parti
culiere kapitaal liever in het buitenland wordt
geïnvesteerd, daar geen belangstelling bestond
voor de laatste ƒ700,000 in hét
pitaal der hoogovens. Dit is geen uiting van
krachtige politiek. Een groot gedeelte van het
Nederlandsche kapitaal ligt braak of wordt in
het buitenland geïnvesteerd. Spr's standpunt
is anders: credieten aan levensvatbare bedril-
ven moeten geweigerd worden. Er bestaat een
geweldige ttehoefte aan kapitaal by hat be
drijfsleven. De regeering ziet maar lijdelijk toe
Zoolang het kapitaal werkloos blijft liggen, zal
men de werkloozen by honderdduizenden kun
nen tellen. De keuze van de beleggingen mggt
niet aan de vrijheid van de kapitaalmarkt wor
den overgelaten.
De minister van Economische Zaken, de heer
STEENBERGHE, betoogt, dat het onjuist is.
dat de particulieren geen geld over hebben. De
particulieren zijn begonnen met 1.175.000 te
investeeren. De uitkomsten van dit bedryf zyn
niet zoo geweest, dat deze investeerlngen aan
lokken. Deze investeerlngen zyn geheel vry-
willig geschied. Er is geen aanleiding, om smaad
te werpen óp het particulier initiatief.
Vergeiykingen met het buitenland zijn van
achter de regeeringstafel heel wat moeiiyker
dan uit de Kamer.
Het wetsontwerp wordt z. h. s. aangenomen.
Om 20.55 uur werd de vergadering gesloten.
Den heer Schouten (A. R.) was dit niet
naar den zin. In de rede, die hy na het betoog
van mr. Goseling met een half uur tus-
schenpauze hield en die hy morgen voortzet
bleef hy op dit punt ver beneden de maat van
een belangryk fractieleider.
Inplaats van rulteriyk te erkennen, dat de
minister een groot goed van onze rechtsorde
heeft willen beschermen en zich daarbij neer
te leggen, bleef hy toch maar vinden, dat de
minister de commissie haar zin had moeten
geven, voor dat eene onschuldige keertje!
Fraai was deze tyouding allesbehalve.
Zooals gezegd: de minister heeft opnieuw
nauwkeurig de feiten ontleed, die tot zyn
maatregel voerden. Op een tweetal moge
slechts de aandacht worden gevestigd: op de
wyze. waarop de marechaussee het onderzoek
‘n de zaken der belde geestelijken heeft ge
leid. Het heeft den minister zéér verwonderd
dat de commissie-Schouten juist tegen die
wijie van onderzoek geen bezwaar koesterde.
Men lette op wat vaststaat:
Tegen één der beide pastoors werd "een
klacht ingedtend door twee mannen, een var.
30 en een van 25 jaar De pastoor zou straf
bare handelingen hebben gepleegd met den
één 14 8 16 jaar. met den ander 10 jaar ge
leden. Zeven jaren tevoren hadden die zelfde
belde mannen, die toen géén kinderen waren
de commissle-Schouten spreekt te dien aan
zien héél roerend doch voi komen buiten de
zaak over de waarde van het kindergetuigenis
^dyh respectieve'lik een man van 23 en een
iongeman van 18. met evenveel
diezelfde feiten ontkend. Zonder
Daar de huidige tydsomstandfgheden het
noodzakeiyk maken, dat eerder over het onder-
werpeiyke geschut wordt beschikt, zijn 100
stukken alsnog by den buitenlandschen leveran
cier in bestelling gegeven, waardoor deze be—
langrijk eerder beschikbaar komen, dan by aan
maak hier te lande het geval zou zijn geweest.
Doch neen; prlncipiis otsta
Rapporten en verbalen in geseponeerde
strafzaken dienen ten eenen male niet aan
welke openbaarheid dan ook te worden prys-
gegeven. Menschen te wier aanzien eenmaal is
uitgemaakt, dat zy geen aanleiding tot rechts
vervolging, tot staq^vordering hebben gegeven,
mogen niet het gevaar loopen. tóch nog, by
wyze van volksgericht, dat is dus anders dan
langs wegen, door de wet erkend, te worden
berecht. By een interpellatie in 1907 weigerde
de Regeering by monde van minister Van
Raalte overlegging van het dossier in een wél
vervolgde zaak. Hoeveel te meer moet thans
he. dossier van een niet vervolgde zaak, waarin
zelfs de beschuldigde niet werd verhoord, niet
de kans tot verdediging kreeg, worden ge
weigerd.
Zou men anders handelen, zou men in dezen
een precedent scheppen, den regel laten vallen,
dan zou dit een der ernstigste "gevolgen zyn,
die de zaak-Oss voor het Nederlandsche
rechtsleven kon meebrengen Niet om bepaalde
personen te ontzien, doch om het stelsel te
verdedigen heeft de minister het verzoek van
de Kamercommissie geweigerd.
By het verrichten van graafwerk in Mei IJ. op
gedeelte van het terrein der artillerie-ln-
aan de Hembrug zyn negen werklie-
i baas, die in dienst van een aanne-
waren, In aanraking gekomen met
be
vatten mosterdgas, welke stof tot de „gifgassen"
moet worden gerekend.
Zes werklieden hebben hun werkzaamheden
moeten staken, van wie vyf thuis onder dokters
behandeling kwamenf terwyi voor den zesde
verpleging In het ziekenhuis gewenscht werd
geacht. Het bekomen letsel van laatstbedoelde
bestaat uit een aantal blaren op verschillende
deelen van het lichaam en moet als ernstig wor
den beschouwd, zyn huidige toestand is intus-
•chèn gunstig te noemen. In hoeverre de aan
doening tot stoornis van blyvenden aard zal lel
den, is thans nog niet te zeggen.
De overige drie werklieden en de werkbaas
werden in loopende behandeling genomen by
den geneeskundigen dienst van de fabriek. Be
halve de in het ziekenhuis opgenomen arbeider
zijn thans nog twee arbeiders onder geneeskun
dige behandeling. De overige getroffenen zyn al
len hersteld en hebben het werk hervat.
De hiervoren bedoelde chemicaliën waren een
vijftal maanden geleden op deskundige wyze,
volgens de hiervoor gebruikeiyke methode, na
voorlichting en onder toezicht van chemici op
een daartoe uitgekozen plaats, welke zoowel van
het eigenlyke fabrieksterrein als van de ver
dere omgeving door een hek was afgesloten, ter
neutraliseering begraven, in de vaste overtuiging
Koersen voor stortingen op 28 Juni tegen ver
plichtingen. luidende in Reichsmarken 75.58;
Lires 9.90.
minister gewyd aan de vraag of hy de com
missie inzage had mogen geven van de door
haar gevraagde dossiers.
Twee jaar geleden heeft de heer Rutgers
van Rozenburg over mr. Goseling gesproken
als over een man, die, indien hy geen moei-
lykh^fen op zyn weg zou ontmoeten. self
moeilijkheden zou scheppen om ze te kunnen
overwinnen. Het weigeren der gevraagde
dossiers had inderdaad iets van deze figuur
weg. De minister was zich zéér wel bewust,
gat hy zyn eigen, persoonlijk belang veel meer
zou hebben gediend, wanneer hy de documen
ten rustig had afgestaan.
By de familie P. te Heerlerhelde is een tra
gisch ongeluk gebeurd, waarvan het jongste
kindje het slachtoffer is geworden. Het kjndje
zestien maanden oud, is In een onbewaakt
oogenblik in de nabijheid van het fornuis ge
komen, waarop een ketel met water stond te
koken. Het trok aan den ketel en kreeg oen
inhoud over het lichaam. Overdekt met brand
wonden werd het kindje opgenomen.
Het is later aan de gevolgen overleden.
Voor materieel der artillerie met
toebehooren, genie-materieel en uit
gaven voor de militaire luchtvaart is
een hooger bedrag van f I 8.890.000
aatjgevr^gd.
Hiervan zyn bestemd voor: Aan
schaffing van houwitsers met bijbe-
hoorende munitie f 12-850.000. uit
breiding van den munitievoorraad
voor luchtdoelgeschut f 5.000.000.
aanschaffing van 100 vuurmonden
van 4.7 cm. (pantserafweergeschut)
f 1.000 000, aanschaffing van trans-
portrijwielen voor het vervoer van ra
diotoestellen, ingedeeld by de be
den artillerie f 40.000.
Voor de marlne-vliegkam/Cn is in totaal
noodig: voor „De Kooy” ƒ467.500, voor ,J>e
Mok” ƒ294 000, voor Schellingwoude 262.100.
voor Veere ƒ216.000.
Daarenboven voor terreinuitbreiding van „De
Kooy” nog een bedrag van 50.000.
Voor aanbouw?
rusting van schei
is een hooger t
vraagd. Hiervan is noodig 354.000 voor ver
dubbeling van de luchtafweerbewapening var
Hr. Ms. l.Tr^mp” en de daarmede verband hou
dende aanschaffing van munitie.
tot dien maatregel leidden
Hy bracht geen nieuwe feiten ter tafel
Gelukkig.
De heer Albarda liet verleden week Vrydag
geen twyfel bestaan over zyn voornemen uitstel
van de heele behandeling te vragen voor het
geval de minister wél met nieuwe, niet door
de commissle-Schouten onderzochte feiten zou
komen. Men loert aan de linkerzyde op de
kans nieuw uitstel te krygen. Straks vóór
het eind van deze maand, heeft dr. Coiyn
by de interpellatie-Wynkoop gezegd valt
de beslissing over het ah of niet aanblyven
van het kabinet. Wat zou het niet een heeriyk
politiek fortuintje voor de Unkergroepen zyn
als zy den heer Goseling met een onafgedane
zaak-Oss konden héénsturén!
De heer Albarda heeft zijn kans niet ge
kregen.
Gelukkig. De zaak kan worden afgewerkt.
Definitief en in de rustige sfeer, door den mi
nister geschapen.
Op vragen van het Tweede Kamerlid Van
Sleen (8DA.P.) betreffende de besmetting met
gifgas van arbeiders by het verrichten vin werk
zaamheden op de terreinen van de artillerie-
inrichtlngen aan de Hembrug heeft de minister
van Defensie het volgende geantwoord:
DEN HAAG, 27 Juni 1939.
Drie uren aan één stuk heeft de minister
van Justitie, mr. Geseling, ae Kamer in ge
spannen aandacht gehouden met zyn antwoord
op de beschouwingen, in eersten termün aan
de zaak-Oss gewyd.
Zyn betoog was klemmeno, doch had niets
sensationeels, niets dramatisch over zich. Hij
sprak rustig. Ingehouden en gplfs erkennend,
dat hy zich wellicht op één enkel punt had
vergist: in den weerslag, dien zUn maatregel
tegen de brigade Oss van de Koninklyke Mare
chaussee by een deel van ons volk zou ver
wekken Niet alleen uit het slot van zyn
betoog, maar uit alles, wat hy zeide en uit de
manier, waarop hy het zei, sprak de kalme
zekerheid van den bewindsman, die door alles
wat hy in rflen loop van ruim een jaar heeft
ondervonden aan wanbegrip, smaad en laster
heen, „de rust van zyn geweten als het
hoogste goed, dat niets en niemand hem kan
ontnemen” had bewaard
Geen andere, dan Integere gronden had hy
destyds om tot zyn besluit te geraken. Verre
aas hem de bedoeling den normalen rechtsgang
voor de opsporing en berechting van strafbare
feiten te doorbreken Bevoorrechting van wie
ook heeft hy nooit geduld en zal hy nooit
dulden.
Doch nog steeds draagt !>y de overtuiging,
dat wat men thans van hem verlangt onrecht
ta en rechtsongeiykheid ten gevolge zou hebben
ten aanzien van menschen, die evenzeer als d»
marechaussee. beschermd dienen te worden
Nog steeds houdt hy vol. dat er destyd
doende redenen waren om de brigade
opsporingsbevoegdheid tydelyk te ontnemeB'"
En hy adstrueerde dit met een nauwkeurige
ontleding van alle feiten, die verleden jaar
Aan de Katholieke Kunstenaarsvereeniging
is uitvoerig medegedeeld, welke de voorwaarden
van inzending zyn. wat moet worden ingezon
den, regeling van honoraria, auteursrechten,
enz.
De
Ingediend is een ontwerp van
wet tót wyziging en verhooging van
het achtste hoofdstuk (Defensie)
der ryksbegrooting voor 1939.
t>it orïtwerp van wet heeft tengevol
ge een verhooging van den geheelen
dienstj^net f 33.141.655, waarvan
een verhooging met f 32.226000 op
den kapitaaldienst.
bewezen. Noch de liberalen, noch de
Vryzlnnig-democraten de twee groe
pen, die beschouwd worden als de meest
deugdelijke en bruikbare bouwsteenen
voor de zgn. breede, maar in werkelijk
heid te smalle bas^s, welke Colljn bij de
jongste kabinetsformatie slechts noode
heeft laten varen hebben vóór deze wet
gestemd. Van een kabinet, waarin zij
mede zitting zouden hebben gehad, zou
men dus, gelijk de „Standaard” terecht
opmerkt, het invoeren van een dergellj-
ken belangrijken socialen maatregel niet
hebben kunnen verwachten. Al biedt dit
resultaat nog geen argument voor een
koste wat het kost in standhouden van
dit kabinet, het duidt er toch wel op, dat<
de huidige regeeringsbasis beter is voor
land en volk dan een zgn. breede basis
met liberalen en vrljzinnig-democraten.
Christeiyken, katholieken en sociaal
democraten hebben door hun stem aan
dit wetsontwerp te geven de eer verdiend
dit goede werk te hebben helpen tot
stand brengen. Een teeken, niet zonder
beteekenis in de huidige constellatie.
y aar aameiumg van ae door het
|Xl heengaan van minister De WUde
X v gebleken tegenstelling in het ka
binet een tegenstelling, welke Z. Exc.
Colljn nog tracht te overbruggen
'heeft de Arbeiderspers met een voorba
righeid, den wensch eigen, gecomman
deerd: .Aftreden!” De nood der tijden,
vooral de sociale nood, eischt een sterk
en uit overtuiging eensgezind kabinet en
niet een kabinet als èen met kunst- en
vliegwerk gekramde kruik, die nog wat
blijft dobberen op de wilde baren, of
schoon zy reeds gebarsten Is. Voor deze
redeneering vak oogenschijnlijk veel te
seggen, maar een gekramde kruik is
altyd nog beter dan niet meer te lymen
scherven, vooral als men niet zeker is,
dat men een piejiwe en betere kan koo-
pen. wy zouden het betreuren, indien de
budgetaire moeiiykheden door gebrek
aan durf en inzicht niet in den door de
katholieken gewenschten zin zouden
worden opgelost, zoodat door gebrek aan
aanpassingsvermogen aan de niet straf-
feloos te miskennen eischen van sociale
rechtvaardigheid en bittere militaire
noodzaak deze regeering uiteen zou
komen te vallen. Noch op militair defen
sief terrein noch op sociaal gebied heeft
'deze regeering stil gezeten en gezien
haar vele goede, in vergevorderden
staat van voorbereiding verkeerende
plannen mag men verwachten, dat zy
allerminst van zins zou zyn stil te gaan
zitten. Gaat zy heen, dan zou er veel
nuttig en verdlenstelyk werk vergeefs
zyn gedaan en kostbare tyd zyn verlo
ren. Maar, hoezeer wy het ook zouden
betreuren, indien er geen overeenstem
ming in het zittende kabinet te berei
ken zou biyken, deze overeenstemming
mag niet gekocht worden ten koste van
het elementaire sociale welzyn van land
en volk en wy verwachten dan ook, dat
de katholieken niet bereid zullen biyken
zulk een prys, indien hy gevraagd zou
worden, te betalen.
éénig nieuw strafbaar feit de beide feiten,
waarvan de mannen getuigden, waren verjaard
haar ter kennis was gekomen, ging de
marechaussee ertoe over alle misdienaars van
den pastoor aan een verhoor te onderwerpen.
Afgezien nog van de vraag oi dat tegenover
den pastoor gerechtvaardigd was; maar wat
werd daar by die kinderen kapot gemaakt!
En daar vond de commissle-Schouten, die
deze feiten toegeeft, geen woord van
voor! Hebben de heeren-leden dezer commis
sie zich zoo iets wei eens Ingedacht in hun
eigen omgeving? AL' het hun kinderen
gebeurde
Wat den tweeden pastoor betreft: Men is
in deze zaak, die niet door oe ruchtbaarheid
der getuigen, doch door toevallige verklaringen
werd aangebracht, een 36-jarige vrouw,
hikkig gehuwd en met 3 kinderen, sinds 16
jaar uit Oss vandaan, in Den Haag gaan
hooren Terwyi vast stond, dat te haren aan
zien niets, maar dan ook lyets te onderzoeken
viel, dat er géén strafbaar feit tegen haar kón
worden ingebracht. Welnu: deze vrouw werd
door den wachtmeester in stryd met de waar
heid verzekerd, dat de pastoor reeds een be
kentenis had afgelegd.
De commissie sust die beschuldiging in haar
rapport. Maar hoe verklaart zl* dan. dat deze
vrouw onmiddeliyk na het verhoor van de
marechaussee, nog dienzelfden dag aan den
priester schreef ..Mijn God hoe hebt u zoo
iets kunnen bekennen. Ge wéét toch, dat het
niet waar is!”
Vergoelijkt de commissie dan welbewust
alles, wat de marechaussee deed of nietl
Met wat voor argumenten komt men overi
gens aandragen. De heer Van der Goes van
Naters <S. D. A. P.) stelde het voor, alsof een
der door de marechaussee aangepakte Heden
door een geheimzinnig notaris in Brabant
werd beschermd. En om duldeiyk te maken
hoezeer deze notaris met der. procureur-gene
raal, baron Speyart van Woerden, op goeden
voet stond, vertelde hy een verhaaltje over
een rechtszaak, waarin hem de hand boven
het hoofd was gehouden. Die rechtszaak da
teerde, naar dq^kinlster meedeelde, van 13
September 1934. ranaron Speyart van Woerden
werd op 8 October 1934 tot procureur-generaal
benoemd! Met zulke feiten werkt een Van
der Goes van Natersi
De commissie van beoordeeling wordt ge
vormd door de heeren: Jan Eloy Brom, edel
smid en conservator der Aartsbisschoppelijke
Musea te Utrecht; Joan Collette, sierkunste
naar; W. Nolet, pastoor, secretaris van den Ne-
derlandschen Katholiekendag; dr. W. C. Schuy-
lenburg, directeur van het Centraal Museum te
Utrecht; Ir Alph. Siebers, architect.
tf 90
L &1
