Goseling spreekt drie
Defensiebegrooting dient met
f 33 millioen verhoogd
uren!
M
fel
l
1
IDOZAN helpt
WAAR GEBROKEN WORDT,
MOET GEBOUWD WORDEN
i
Door mosterdgas
besmet
dubbel hardnekkig,
maar HARTJES van MIJNHARDT brengen dadelijk betertchapl
Door do typische hartvorm gemakkelijk In te nemen.
WETSONTWERP IS
INGEDIEND
GEEN NIEUWE FEITEN
II
I
LUIK 1939
WOENSDAG 28 JUNI 1939
Artillerie-materieel
en vliegkampen
Het Hoogovenbedrijf
Monument te Utrecht
voor St. Willibrord
4
UIT HOOIBERG GEVALLEN
IS
OVERZICHT TWEEDE KAMER
De zaak der geestelijken
FRANS LANGEVELD t
j 1
KOKEND WATER OVER HET
LICHAAM
INTERNATIONALE
WATER TENTOONSTELLING
bisschep dier
stad
Vliegkampen
aange-
HAVAS GELDER
Clearingkoersén
Houwitaera van< 10.5 c.M.
tijdsomstandigheden
(Van onzen parlementairen redacteur)
l
DEN HAAG, 27 Juni 1939.
heeft
Den
Bent U nerveus en prikkelbaar?
1
•4
»n
O.m. eiachen de tydaomatandig-
heden dat voorzieningen met
apoed getroffen worden
Den eersten keer dat hy by ..Artl" exposeerde,
verwierf hy den Willlnck van Collen-prys.
Nu 37 jaar geleden vestigde hy zich te Laren.
De stadsgezichten van Frans Langeveld geno
ten een groote vermaardheid, terwyi hy voorts
landschap, figuur en intereur schilderde.
De bedoeling van het bestuur van den Ned.
Katholiekendag was, de stad Utrecht een mo
nument aan te bieden, geschikt, om de herin-
De gemeente Utrecht heeft voor het monu
ment het plantsoentje afgestaan, dat gelegen
is voor St. Joan de Deo op de Marlaplaats.
geseponeerde
male niet
Aangezien het een dringende elsch is het ar-
tUlertettech vermogen van onze weermacht W
verhoogen, zal zoo spoedig mogelyk over hou
witsers van 10.5 c.M moeten worden beschikt.
Zeer spoedige beschikbaarstelling daarvan ia
vereischt mede met het oog op het voornemen,
de opleiding van het voor de bediening van
deze houwitsers te bestemmen personeel reeds
1 October as. te doen aanvangen
Ter toelichting moge dienen, dat sedert de
plannen voor dit schip geruunen tyd geleden
werden ontworpen, de afweer tegen luchtaan
vallen op schepen aanzienlyk is uitgebreid spe-
deze
haar
staat
10 Februari 1877. Hy bezocht de H. B. S. en
daarna de Ryksnormaalschool voor teekenon-
derwys, waar hy onderwys kreeg van den leer-
aar Huybers. Op de Burgeravondschool kreeg hy
les van den bekenden aquarium- en vlsschen-
schilder IJsselhof; daarna vestigde hy een ate
lier aan den Overtoom te Amsterdam en werkte
vervolgens te Parys en MUnchen.
Genoeg over de feiten
Ben goed deel van zyn betoog heeft de
ifflg
4
gi
I
tart
lam
leol
•ar
on-
Coiyn
- valt
Het tienjarig zoontje van den heer J. Ossen-
dryver te Hooglanderveen Is by het hooien uit
een hooiberg gevallen. Het kind kwam zoo on
gelukkig terecht, dat het vrywel onmlddellijk
overleed.
ge-
16
gaan
claal wat de automatische wapens betreft.
In verband hiermede werd de tweede fiot-
tieljeleider dan ook ontworpen met een lucht-
afweerbewapening van de dubbele sterkte van
die van Hr Ms. „Tromp”. De gevraagde gelden
dienen, om ook van laatstgenoemd schip het
afwerend vermogen tot dat peil op te voeren.
Voorts zyn gelden aangevraagd voor 19 vlleg-
tulgtorpedo’s, bestemd voor de torpedo-vlieg-
tuigen, welke in aanbouw zyn en eerder gereed
^BWen komen dan aanvankeiyk werd voorzien.
TCen slotte Is in dit bedrag begrepen ƒ600.000
voor de defensieve uitrusting van koopvaardy-
schepen.
Bij apothekers en
drogisten,
koker 12 st. 50 ct.
doosje 6 st. 50 ct
Van deze gelegenheid wordt tevens gebruik
gemaakt, aan art. 4 der wet van 24 Februari
1939 een nieuw lid toe te voegen, waaromtrent
het volgende moge worden medegedeeld:
Aangezien oe in September 1938 buitenge
woon onder de wapenen geroepen dienstplichti
gen reeds .na korten tyd weder met groot ver
lof gezonden konden worden als gevolg van de'
toen Ingetreden ontspanning in den Interna
tionalen toestand, was het mogelyk de ultga-
In de tweede plaats is het in verband
met de tydsomstandlgheden geboden, ver
schillende voorzieningen, oie volgens den
aanvankelyken opzet der plannen eerst in
den loop van. een aantal jaren zouden wor
den ingevoerd, met spoed ter hand te ne
men. In hoofdzaak betreft dit aanschaffin
gen van geschut en munitie voor zee- en
landmacht, alsmede van voorraden inten-
dance-goederen. Het gaat hier in feite om
hiaten en tekorten, die niet langer besten
digd mogen biyven
Voor wat betreft de aanschaffing van 100
vuurmonden van 4.9 c.M. wordt opgemerkt, dat
in het urgentieprogramma, dat heeft gediend
voor den opaet van de kapitaalsuitgaven, reeds
was voorzien in de aanschaffing van pantser-
afweerkanonnen tot een aantal, waarin de hier
bedoelde 100 vuurmonden waren begrepen. Fen
gedeelte van dit totale aantal zal in het bin
nenland worden vervaardigd
De groot* Internationale Water.
Tentoonstelling biedt U sensatio
neel* attractie* wedstrijden,
acrobatie, het wondere Goud-
Paviljoen", enz... Het geheel een
grootsch en origineel schouwspel
MEI-NOVEMBER
Ongeval aan de Hembrug
gevolg van samenloop
van omatandigheden
‘tl
Aan de memorie van toelichting is het vol
gende ontleend:
De aanschaffingen en voorzieningen, waar
voor in de onderwerpeiyke suppletolre begroe
ting gelden worden aangevraagd, kunnen be
houdens enkele uitzonderingen in twee groepen
worden verdeeld.
In de eerste plaats worden bedragen opge
bracht voor datgene, ten aanzien waarvan in
de memorie van toelichting op het VHIe hoofd
stuk der Ryksbegrooting voor 1939 werd uit
eengezet, aat een verhooging van de aanvan
kelijk noodlg geachte kapitaalsuitgaven was te
verwachten. Het betreft hier de uitgaven voor
de maritieme wal-ln: ichtingen, voor magazynen
van de landmacht en voor kazemeering.
y-w at deze positief Christelijke regee-
1 ringscombinatie nog zoo slecht niet
is als velen zeggen te meenen,
heeft de wettelljke kinderbjjslagregeling
Naar wy vernemen, is de voorbereiding van
het op te richten St. Wlllibrordmonument. dat
het bestuur van den Ned. Katholiekendag het
gemeentebestuur van Utrecht heeft aangebo
den, zoover gevorderd, dat een beoordeelings-
commissie is samengesteld en een ultnoodlging
is uitgegaan naar de beeldhouwersleden in de
groep Beeldende Kunst der Algemeene Katho
lieke Kunstenaarsvereenigtng.
Voor nieuwe gebouwen en werken is een ver
hooging gevraagd van f 3425.000. waarvan be
stemd is f 2.200.000 voor magazynen voor ber
ging van materiaal en munitie. Dit laatste ia
noodlg, om te kunnen voorzien m de vereischte
bergruimte voor materieel en munitie, dat in
belangryk sneller tempo zal worden afgeleverd
dan oorspronkeiyk was te verwachten
Voor uitbreiding van het centraal' magazyn
van militaire kleeding en uitrusting te Woerden
is f 205 000 in de gevraagde vejhooging van
f 3.125.000 begrepen.
Als gevolg van de grootere llchtingsterkte en
den langeren duur der eerste oefening zyn be
langrijke vefbouwingen en uitbreidingen der
werkplaatsen en opslagruimten van het cen
traal magazijn van militaire kleeding en uitrus
ting te Woerden noodig gebleken.
Voor kleeding. uitrusting, ledergoed, verple-
gingsvoertuigen en verdere intendancegoederen
wordt een verhooging gevraagd van f 7.947 000.
waarvan bestemd is voor aanschaffing van in
tendancegoederen f 6 932 000
Voor de marine-vliegkampen is in totaal
noodig: voor „De Kooy” ƒ467.500, voor ..De
Mok” 294.000, voor Schellingwoude 262.100.
voor Veere 216.000.
Daarenboven voor terreinuitbreldlng van „De
Kooy" nog een bedrag van ƒ50.000.
Voor aanbouw, aankoop, bewapening en uit
rusting van schepen, vaartuigen en vliegtuigen
is een hooger bedrag van 1.354 000 aange
vraagd. Hiervan is noodlg 354.000 voor ver
dubbeling van de luchtafweer bewapening var
Hr. Ms. „Tromp” en de daarmede verband hou
dende aanschaffing van munitie.
Aan de Katholieke Kunstenaarsvereeniging
is uitvoerig medegedeeld, welke de voorwaarden
van inzending zyn. wat moet worden ingezon
den, regeling van honoraria, auteursrechten,
enz.
De
van den munitievoorraad
luchtdoelgeschut f 5.000.000,
van 1 PO vuurmonden
i. (pantserafweergeschut)
f 1.000000, aanschaffing van trans-
portrijwielen voor het vervoer van ra
diotoestellen, ingedeeld bij de bere
den artillerie f 40.000.
w 'T oor 1 Juli as. moeten de ministers
het eens zyn geworden over de be-
grooting van 1940, aldus wil het
het ultimatum van Dr. Colijn. Mocht dat
niet slagen, dan staat het ernstig te be
zien, of de katholieken bereid zullen
blijken deel te nemen aan een nieuwe,
zgn, breede basis, welke haar ondeugde
lijkheid nu reeds bij voorbaat heeft be
wezen. Vindt men de christelijke basis
van het huidige kabinet te smal, dan
moet men niet streven naar een even
eens te smalle en zeker niet vruchtbaar
der basis. Dan is het consequent, gezien
den ernst der tijden, te streven naar een
waarlijk breede nationale basis, waaraan
de voornaamste groote partijen des lands
moeten medewerken. Maar hoevelen
van hen, die hopen, dat er een regee-
ringscrlsis zal uitbreken, of die de bud-
getaire eischen van meer belang achten
dan die van den ,4n Mühe und Not"
levenden mensch, durven deze conse
quentie aanvaarden? Het is eenmaal zóó,
dat waar gebroken wordt, de .uiterste
noodzaak ontstaat om te bouwen.
Voor materieel der artillerie met
toebehooren, genie-materieel en uit
gaven voor de militaire luchtvaart is
een hooger bedrag van f 18.890.000
aangevraagd.
Hiervan zijn bestemd voor: Aan
schaffing van houwitsers met bijbe-
hoorende munitie f 12-850.000, uit
breiding van den
voor
aanschaffing
van 4.7 cm.
Doch neen; principiis obst.i
Rapporten en verbalen in
strafzaken dienen ten eenen male niet aan
welke openbaarheid dan ook te worden prijs
gegeven. Menschen te wier aanzien eenmaal is
uitgemaakt, dat zy geen aanleiding tot rechts
vervolging, tot strafvordering hebben gegeven,
mogen niet het gevaar loopen. tóch nog, by
wijze van volksgericht, dat is dus anders dan
langs wegen, door de wet erkend, te worden
berecht. By een interpellatie in 1907 weigerde
de Regeering by monde van minister Van
Raalte overlegging van het dossier in een wél
vervolgde zaak. Hoeveel te meer moet thans
het dossier van een niet vervolgde zaak, waarin
zelfs de beschuldigde niet werd verhoort!, niet
de kans tot verdediging kreeg, worden ge
weigerd.
Zou men anders handelen, zou men in desen
een precedent scheppen, den regel laten vallen,
dan zou dit een der ernstigste gevqlgen zyn,
die de zaak-Oss voor bej Nederlandsche
rechtsleven kon meebrengen Niét om bepaalde
personen te ontzien, doch om 4iet stelsel te
verdedigen heeft de minister het verzoek van
de Kamercommissie geweigerd.
Dinsdagmorgen te te Laren (N.H.) op 63-jan-
J*0 leeftijd overleden de bekende Larensche
kunstschilder Frans Langeveld.
D* overledene werd te Amsterdam geboren op
ontwerpen worden ingewacht tusschen
28 Augustus en 2 September 1939 aan het Mu
seum voor Nieuwe Religieuze Kunst, Lange
Nieuwstraat 38, Utrecht. De Feoordeelings-
commtesle zal haar oordeel ulteriyk 30 Sept
1939 geven.
Den heer Schouten (A. R.) was dit niet
naar den zin. In de rede, die hy na het betoog
van mr. Goseling met een half uur 'tus-
schenpauze hield en die hy morgen voortzet
-bleef hy op dit punt ver beneden de maat van
een belangryk fractieleider.
Inplaats van ruiteriyk te erkennen, dat de
minister een groot goed van onze rechtsorde
heeft willen beschermen en zich daarby neer
te leggen, bleef hy toch maar vinden, dat de
minister de commissie haar zin had moeten
geven, voor dat eene onschuldige keest je!
Fraai was deze houding allesbehalve.
4
bewezen. Noch de liberalen, noch de
Vrljzinnig-democraten de twee groe
pen, die beschouwd worden als de meest
deugdelijke en bruikbare bouwsteenen
voor de zgn. breede, maar in werkelijk
heid te smalle basis, welke Coljjn bij de
jongste kabinetsformatie slechts noode
heeft laten varen hebben vóór deze wet
gestemd. Van een kabinet, waarin zij
mede zitting zouden hebben gehad, zou
men dus, gelijk de „Standaard” terecht
opmerkt, het invoeren van een dergellj-
ken belAngryken socialen maatregel niet
hebben kunnen verwachten. Al biedt dit
resultaat nog geen argument voor een
koste wat het kost in standhouden van
dit kabinet, het duidt er toch wel op, dat
de huidige regeeringsbasls beter is voor
land en volk dan een zgn. breede basis
met liberalen en vrljzinnig-democraten.
Christelijken, katholieken en sociaal
democraten hebben door hun stem aan
dit wetsontwerp te geven de eer verdiend
dit goede werk te hebben helpen tot
stand brengen. Een teeken, niet zonder
beteekenls in de huidige constellatie.
By de familie F. te Heerlerheide te een tra
gisch ongeluk gebeurd, waarvan het jongste
kindje het slachtoffer te geworden. Het kindje
zestien maanden oud. is in een onbewaakt
oogenblik in de nabyheid van het fornuis ge
komen, waarop een ketel met water stond te
koken. Het trok aan den ketel en kreeg oen
inhoud over het lichaam. Overdekt met brand
wonden werd het kindje opgenomen
Het te later aan de gevolgen overleden.
Drie uren aan één stuk heeft de minister
van Justitie, mr. Goseling. de Kamer in ge
spannen aandacht gehouden met zyn antwoord
op de beschouwingen, in eersten termyn aan
de zaak-Oss gewyd
Zyn betoog was klemmeno, doch had niets
sensationeels, niets dramatisch over zich. Hy
sprak rustig, Ingehouden en zelfs erkennend,
dat hy zich wellicht op één enkel punt had
vergist: in den weerslag, dien zyn maatregel
tegen de brigade Oss van de Koninklyke Mare
chaussee by een deel van ons volk zou ver
wekken Niet alleen uit bet slot van zyn
betoog, maar uit alles, wat hy zelde en uit de
manier, waarop hy het zei, sprak de kalme
zekerheid van den bewindsman, die door alles
wat hy in den loop van ruim een jaar heeft
ondervonden aan wanbegrip, smaad en laster
heen, „de rust van zyn geweten als het
hoogste goed, dat niets en niemand hem kan
ontnemen” bad bewaard.
Geen andere, dan Integere gronden had hy
destyds om tot zyn besluit te geraken. Verre
was hem de bedoeling den normalen rechtsgang
voor de opsporing en berechting van strafbar»
feiten U doorbreken Bevoorrechting van wie
ook heeft hy nooit geduld en zal hy nooH
dulden.
Doch nog steeds draagt hU de overtuiging,
dat wat men thans van hem verlangt onrecht
is en rechtsongeiykheid ten gevolge zou hebben
ten aanzien van menschen. die evenzeer als d»
marechaussee. beschermd dienen te worden
Nog steeds houdt hy vol. dat er destyds vol
doende redenen waren om de brigade haar
opsporingsbevoegdheid tydel:;k te ontnemen
En hy adstrueerde dit met een nauwkeurig»
ontleding van alle feiten, die verleden Jaar
Daar de huidige tijdsomstandigheden het
noodzakeiyk maken, dat eerder over het onder
werpeiyke geschut wordt beschikt, zijn 100
stukken alsnog by den buitenlandschen leveran
cier in bestelling gegeven, waardoor deze be
langrijk eerder beschikbaar komen, dan by aan
maak hier te lande het geval zou zijn geweest.
Wederom een kunstschilder
overleden
tot dien maatregel leidden
Hy bracht geen nieuwe feiten ter tafel
Gelukkig.
De héér Albarda liet verleden week Vrijdag
geen twyfel bestaan over zyn voornemen uitstel
van de heele behandeling te vragen voor het
geval de minister wél met nieuwe, niet door
de commtesie-Schouten onderzochte feiten zou
komen. Men loert aan de linkerzyde op do
kans nieuw uitstel te krijgen. Straks vóór
het eind van deze maand, heeft dr.
by de interpellatle-Wynkoop gezegd
de beslissing over het al ot niet aanbiyven
van het kabinet. Wat zou het niet een heeriyk
politiek fortuintje voor de ünkergroepen zyn
als zy den heer Goseling met een onafgedane
zaak-Oss konden héénsturen!
De heer Albarda heeft zyn kans niet ge
kregen.
Gelukkig. De zaak kan worden afgewerkt
Definitief en in de rustige sfeer, door den mi
nister geschapen.
Ingediend is een ontwerp van
wet tot wijziging en verhooging van
het achtste hoofdstuk (Defensie)
der rijksbegrooting voor 1939.
Dit ontwerp van wet heeft tengevol
ge een verhooging van den geheelen
dienst met f 33.141.655, waarvan
een verhooging met f 32.226 000 op
den kapitaaldienst.
Uitnoodiging aan katholieke
beeld houwer a
nering aan den eersten
levend te houden.
Daarby had het bestuur niet zoozeer gedacht
aan een standbeeld in engeren zin, maar aan
een monument, waarin de figuur van St. Willi
brord het voornaamste en domlneerende deel
zal worden. De kunstenaar te geheel vry in de
wijze van voorstelling. Hy moet er echter reke
ning mee houden, dat niet een kerkeiyk beeld
wordt gevraagd, maar een beeld aan een open
baar plein, waar ook met de omliggende ge
bouwen moet worden gerekend.
éénlg nieuw strafbaar feit de belde feiten,
waarvan de maxmen getuigden, waren verjaard
haar ter kennis was gekomen, ging de
marechaussee ertoe over alle misdienaars van
den pastoor aan een verhoor te onderwerpen.
Afgezien nog van de vraag ot dat tegenover
tien pastoor gerechtvaardigd was, maar wat
werd daar by die kinderen kapot gemaakt)
En daar vond de commls^ie-Schouten, die
deze feiten toegeeft, geen woord van keuring
voor! Hebben de heeren-leden dezer commis
sie zich zoo iets wel eens Ingedacht in hun
eigen omgeving? Als het hun' kinderen een*
gebeurde!
Wat den tweeden pastoor betreft: Men te
in deze zaak, die niet door oe ruchtbaarheid
der getuigen, doch door toevallige verklaringen
werd aangebracht, een 36-jarige vrouw,
lukklg gehuwd en met 3 kinderen. sin0s
jaar uit Oss vandaan, in Den Haag
hooren. Terwyi vast stond, dat te haren aan
zien niets, maar dan ook niets te onderzoeken
viel, dat er géén strafbaar feit tegen haar kón
worden ingebracht. Welnu: deze vrouw werd
door den wachtmeester in stryd met de waar
heid verzekerd, dat de pastoor reeds een be
kentente had afgelegd.
De commissie sust die beschuldiging in haar
rapport. Maar hoe verklaart ri< dan, dat deze
vrouw onmiddeliyk na het verhoor van de
marechaussee, nog dienzelfden dag aan den
priester schreef: „Myn God hoe hebt u zoo
iets kunnen bekennen. Ge wéét toch, dat het
niet waar te!"
Vergoeiykt de commissie dan welbewust
alles, wat de marechaussee deed of nietl
Met wat voor argumenten kbmt men overi
gens aandragen. De heer Van der Goes van
Naters (8. D. A. P.) stelde het voor, alsof een
der door de marechaussee aangepakte lieden
door een geheimzinnig notaris in Brabant
werd beschermd. En om duldeiyk te maken
hoezeer deze notaris met den procureur-gene
raal, baron Speyart van Woerden, op goeden
voet stond, yertelde hy een verhaaltje over
een rechtszaak^ waarin hem .de hand boven
het hoofd was gehouden. Die rechtszaak da
teerde, naar de minister meedeelde, van 13
September 1934. En baron Speyart van Woerden
werd op 8 October 1934 tot procureur-generaal
benoemd! Met zulke feiten werkt een Van
der Goe* van Naters*
By het verrichten van graafwerk in Mei 1.1. op
een gedeelte van het terrein der artillerle-in-
richtlngen aan de Hembrug zyn negen werklie
den en hun baas, die in dienst van een aanne
mersfirma waren, in aanraking gekomen met
resten van chemicaliën. Deze chemicaliën be
vatten mosterdgas, welke stof tot de „gifgassen"
moet worden gerekend.
Zes werklieden hebben hun werkzaamheden
moeten staken, van wie vyf thuis onder dokters
behandeling kwamen, terwyi.voor den zesde
verpleging in het ziekenhuis gewenscht werd
geacht. Het bekomen letsel van laatstbedoelde
bestaat uit een aantal blaren op verschillende
dealen van het lichaam en moet als ernstig wor
den beschouwd. Zyn huidige toestand te intus-
«chen gunstig te noemen. In hoeverre de aan
doening tot stoornis van blyvenden aard zal lel
den. te thans nog niet te zeggen.
De overige drie werklieden en de werkbaas
werden in loopende behandeling genomen bij
den geneeskundigen dienst van de fabriek. Be
halve de in het ziekenhuis opgenomen arbeider
ajn thans nog twee arbeiders onder geneeskun
dige behandeling. De overige getroffenen zyn al
len hersteld en hebben het werk hervat.
De hiervoren bedoelde chemicaliën waren een
vijftal maanden geleden op deskundige wyze,
volgens de hiervoor gebrulkelyke methode, na
voorlichting en onder toezicht van chemici op
een daartoe uitgekozen plaats, welke zoowel van
het elgeniyke fabrieksterrein als van de ver
dere omgeving door een hek was afgesloten, ter
beutralteeerlng begraven, in de vaste overtuiging
der deskundigen, dat ze aldus in korten tyd haar
activiteit zouden verliezen.
De gestefdheld dezer chemicaliën maakte het
practtech onmogelyk de activiteit vooraf te neu-
tralteeeren.
Het ongeval moet worden toegeschreven
•an een samenloop van omstandigheden,
waarvoor geen personen aansprakelyk kun
nen worden gesteld.
Van verzuim kan hier niet gesproken wor
den.
De deskundigen staan voor een nieuw feit, nl
oat de activiteit dezer in den grond begraven
chemicaliën na ruim vijf maanden nog niet ge
heel verdwenen was.
Zen rapport over het bedrijfsongeval wordt ter
ttiffle gedeponeerd.
Toen gebleken was, dat zich hier een voor des-
•undlgen onverwacht feit voordeed, zyn aan-
‘tonds de noodlge maatregelen getroffen, ten
einde door aanwyzing van speciale stortplaatsen
en het geven van voorschriften, welke de behan
deling en neutralteeering van schadeiyke stoffen
tetelen, te trachten, dergehjke ongevallen in de
bekomst zooveel mogelyk te voorkomen.
y aar aanleiding van de door het
|Xl heengaan van minister De Wilde
X v gebleken tegenstelling in het ka
binet een tegenstelling, welke Z. Exc.
Colijn nog tracht te overbruggen
heeft de Arbeiderspers met een voorba
righeid, den wensch eigen, gecomman
deerd: .Aftredenl" De nood der tjjden,
vooral de sociale nood, eischt een sterk
en uit overtuiging eensgezind kabinet en
niet een kabinet als een met kunst- en
vliegwerk gekramde kruik, die nog wat
blijft dobberen op de wilde baren, of
schoon zij reeds gebarsten is. Voor deze
redeneerlng valt oogenschljniyk veel te
zeggen, maar een gekramde kruik Is
altijd nog beter dan niet meer te lijmen
scherven, vooral als men niet zeker is,
dat men een nieuwe en betere kan koo-
pen. Wij zouden het betreuren. Indien de
budgetalre moeilijkheden door gebrek
aan durf en inzicht niet in den door de
katholieken gewenschten zin zouden
worden opgelost, zoodat door gebrek aan
aanpassingsvermogen aan de niet straf
feloos te miskennen eischen van sociale
rechtvaardigheid en bittere militaire
noodzaak deze regeering uiteen zou
komen te vallen. Noch op militair defen
sief terrein noch op sociaal gebied heeft
regeering stil gezeten en gezien
vele goede, in vergevorderden
van voorbereiding verkeerende
plannen mag men verwachten, dat zij
allerminst van zins zou zijn stil te gaan
zitten. Gaat zij heen, dan zou dr veel
nuttig en verdienstelijk 'werk vergeefs
zijn gedaan en kostbare tyd zijn verlo
ren. Maar, hoezeer wij het ook zouden
betreuren, indien er geen overeenstem
ming in het zittende kabinet te berei
ken zou blijken, deze overeenstemming
mag niet gekocht worden ten koste van
het elementaire sociale welzijn van land
L en volk en wij verwachten dan ook, dat
I de katholieken niet bereid zullen blijken
zulk een prijs, indien hij gevraagd zou
worden, te betalen.
ven beperkt te houden tot een bedrag van on
geveer f 3 millioen.
NU de Internationale omstandigheden het in
April JJ. wederom noodzakeiyk maakten over
te gaan tot de buitengewone oproeping uit
wendige veiligheid werd het niet noodlg ge
acht. hiervoor een buitengewoon kreolet aan
te vragen.
Van het ty de wet van 30 September 1938
toegestane bedrag kon nameiyk met toepas
sing van art. 24 der comptabiliteitswet 1927
f 97 millioen worden toegevoegd aan de defen-
sie-begrooting voor het dienstjaar 1939.
Artikel 4 der wet van 34 Februari 1939 tot
vaststelling van de Defensiebegrooting 1939.
dient dan echter te wórden aangevulo met een
bepaling, als voorkomende in art. 3 van boven
genoemde wet van 30 September 1938 betref
fende het buitengewoon krediet van f 100 mil-
lioen.
Eerate Kamer neemt wetaont-
werp tot deelneming in
preferent kapitaal aan
De Eerste Kamer kwam Dinsdagavond by-
een onder voorzitterschap van mr. W. L. baron
de Vos van Steenwyk.
Verschillende wetsontwerpen worden
nomen.
By het wetsontwerp tot wyziging en ver-
booging van het zevende hoofdstuk B der
Ryksbegrooting voor 1938 (deelneming in pre
ferent kapitaal der Kon. Ned. Hoogovens en
Staalfabrieken N.V. te IJmuiden), (bevordering
van de uitbreiding der fabriek met een watee-
ry). zegt de heer VAN BÖNNINGHAUSEN
(N.S.B.), van oordeel te zyn. dat het parti
culiere kapitaal liever in het buitenland wordt
geïnvesteerd, daar geen belangstelling bestond
voor de laatste 700.000 in het preferente ka
pitaal der hoogovens. Dit is geen uiting van
krachtige politiek. Een groot gedeelte van het
Nederlandsche kapitaal ligt braak of wordt in
het buitenland gëïnvesteerd. Spr's standpunt
te anders: credieten aan levensvatbare bedrij
ven moeten geweigerd worden. Er bestaat een
geweldige behoefte aan kapitaal by hat be
drijfsleven. De regeering ziet maar lydeiyk toe
Zoolang het kapitaal werkloos bluft liggen, zal
men de werkloozeri by honderdduizenden kun
nen tellen. De keuze van de' beleggingen moet
niet aan de vryheid van de kapitaalmarkt wor
den overgelaten.
De minister van Economische Zaken, de heer
STEENBERGHE, betoogt, dat het onjuist te,
dat de particulieren geen geld over hebben De
particulieren zyn begonnen met 1.175.000 te
investeeren. De uitkomsten van dit bedryf zyn
niet zoo geweest, dat deze investeerlngen aan
lokken. Deze investeeringen zyn geheel vry-
willig geschied. Er is geen aanleiding, om smaad
te werpen op het particulier initiatief.
Vergeiykingen met het buitenland zyn van
achter de regeeringstafel heel wat moeiiyker
dan uit de Kamer.
Het wetsontwerp wordt z.h.s. aangenomen.
Om 30.55 uur werd de vergadering gesloten.
Koersen voor stortingen op 28 Juni tegen ver
plichtingen, luidende in Reichsmarken 75.58;
Lires 990.
Zooate gezegd: de minister heeft opnieuw
nauwkeurig de feiten ontleed, die tot zyn
maatregel voerden. Op een tweetal moge
slechts de aandacht worden gevestigd: op d»
wyze, waarop de marechaussee het onderzoek
»n de zaken der beide geestelyken heeft ge
leld. Het heeft den minister zéér verwonderd
dat de commissle-Schouten juist tegen die
wjjae van ondenoek geen bezwaar koesterde.
Men lette op wat vaststaat;
Tegen één der belde pastoors werd een
klacht Ingediend door twee mannen, een van
30 en een van 25 jaar. De iwstoor zou straf
bare handelingen hebben gepleegd met den
één 14 i 16 jaar met den ander 10 jaar ge
leden. Zeven jaren tevoren hadden die zelfde
beide mannen, die toen géén kinderen waren
de commtesie-Schouten spreekt te dien aan
zien héél roerend doch volkomen buiten de
zaak over de waarde van he» kjndergetuigenls
doch respectieve'yk een man van 23 en een
iongeman van 18. met evenveel stelligheid
diezelfde feiten ontkend. Zonder dat dus
Op vragen van het Tweede Kamerlid Van
Sleen (SDA.P.) betreffende de besmetting met
gifgas van arbeiders by het verrichten van werk
zaamheden op de terreinen van de artillerie-
iniichtingen aan de Hembrug heeft de minister
van Defensie het volgende geantwoord:
minister gewyd aan de vraag of hy de com
missie Inzage had mogen geven van de door
haar gevraagde dossiers.
Twee jaar geleden heeft de heer Rutgers
van Rozenburg over mr. Gosellhg gesproken
als over een man, die, indien hy geen moei-
lykheden op zyn weg zou ontmoeten. zelf
moeiiykheden zou scheppen om ze te kunnen
overwinnen. Het weigeren der gevraagde
dossiers had Inderdaad iets van deze figuur
weg. De minister was zich zéér wel bewust,
dat hy zyn eigen, persoonlijk belang veel meer
zou hebben gediend, wanneer hy de documen
ten rustig had afgestaan.
De commissie van beoordeel ing wordt ge
vormd door de heeren: Jan Eloy Brom, edel
smid en conservator der Aartsbisschoppelijke
Musea te Utrecht; Joan Collette, sierkunste
naar; W. Nolet, pastoor, secretaris van den Né-
derlandschen Katholiekendag; dr. W. C. Schuy-
lenburg, directeur van het Centraal Museum te
Utrecht; Ir. Alph. Siebers, architect.