ONS BLAD
Tientsin
over
s
Drie personen bij een ernstig
auto-ongeluk omgekomen
Besprekingen
worden te Tokio gehouden
ST.WILLIBRORDUS
„Wacht U voor een sprong m
het onbekende”
I
I
r
1
Het
heden
nieuws van
5
tl
5»
Churchill waarschuwt Hitler:
DE WAGEN REED IN HET
WINSCHOTERDIEP
EEN PESSIMISTISCHE
REDE
HIMMLER IN DANZIG
BRITSCH MEMORANDUM
AAN BERLIJN
MEDEDEELING VAN
CHAMBERLAIN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
h
Alleen de bestuurder
werd gered
an-
IK
o
val voor
Duitsche opvatting
bestreden
Sovjet-zaakgelastigde
verlaat Tokio
Britsche ichepen blijven
te Foetsjau
Engeland aan de grens
van zijn geduld
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
Sr
Bü een tornado in Anoka (Amerika) werden dak en muren van een kerkgebouw,
toebehoorend aan de Luthersche gemeente, weggevaagd. Een ander kerkgebouw, dat
vlak in de nabijheid stond, bleef gespaard
tü-
»n«
en
tn.
xo
Hulp was onmiddellijk aanwezig,
maar men kon de slachtoffers
niet bevryden
N.V. NEDERL.VERZ.MU.
CATHARIJNESINGEL48 UTRECHT
Aardschokken in
Griekenland
Oordeel van Japansche
kringen
Inzake de eenzijdige opzegging
van het vlootverdrag
v door Berlijn
Tientsin een
de Britten?
Juli, Augustus en September
moeten worden beschouwd
als maanden, waarin de
spanning in Europa
zeer hoog zal zijn
Het Weer
DONDERDAG 29 JUNI 1939
TWEE EN D01TICSTE JAARGANG No 229
Df PRIJS DER ADVEPTENTIEN bedraagt 10 C» P
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct p
BI) CONTRACT AANMMKELDKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl) ebon
nemeni wordt op aanvrage gaarne door ome
Administratie verstrekt
Britsche regeering is niet ven plan
te protesteeren tegen de anti-
Britsche propaganda van
Göbbels
ik
van Brltsche
Honderden jonge Duitsche „foo
rlaten” aangekomen voor het
vrijwilligerscorps
-V.
i
w
tiaar
be-
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
I
Staag ep Dmëarfg M Mr vza. 7MA
Vvrtu staag 7«L8
In verband met de besprekingen vertrouwt de
regeertng dat een einde zal zijn gekomen aan
het ontkleeden, foulUeeren en andere inciden
ten. In de gegeven omstandigheden achtte de
regeering het niet nuttig de zaak voor te leg
gen aan den Volkenbond.
In het hart van Londen heeft een gewei oige brand gewoed. Acht, gebouwen werden
een prooi der vlammen. De brandweer in actie'
moeien met de bewegingen
schepen.
Betreffende het incident van Tientsin aeide
Churchill, dat het Japansche optreden zeer wel
een val kan zijn, om Engeland weg te lokken
Wanneer mfjn woorden hem zouden be
reiken. wat zy wellicht zullen doen, zou ik
tot Hitler zeggen ..Stop en overweeg eerst
nauwkeurig, voordat gy een sprong doet tn
het verschrikkelijke onbekende, indien ge
uw levenswerk om Duitschland op te heffen
uit de vernedering en verslagenheid tot een
punt, waar de geheele wereld met span
ning wacht op zyn daden, niet onherstel
baar vernietigd wilt zien"
Ik zou wenseben. dat ik Hitler kon over
tuigen van het feit, dat het Brltsche ruk
de grens van zijn geduld heeft bereikt.
Men
erd.
roe-
lien
ken
AT
en
kt»
we
tie»
DM.
K
land in staat te stellen, ten voile gebruik te
maken van de quota van 1935.
Churchill vertrouwde, dat de tegenwoordige
Brltsche luchtmacht niet onderachat sou wor
den m bet maken van berekeningen in wekere
hoof dk war tieren
De Kurjer Polski bevestigt, dat ploegen arbei
ders begonnen zijn met den bouw van een brug
over den Nogat. aan de grens tusschen Danzig
en Oost-Pruisen Het blad wUst op het strategi
sche belang daarvan.
St**
f»
kW
in.
is
De
den
Chamberlain spreekt in het Lagerhuis
over het Tientsin-incident.
Van alle kanten kw>m hulp opdagen, doch
het mocht slechts gelukken den beer Wiersma
te redden Zyn 32-jarige vrouw, het zoontje
en de schoonmoeder van den heer Wiersma
konden niet meer worden bevrijd en kwamen
om het leven. Kort na het gebeurde zUn hun
lijken opgehaald.
HIIIIIIINGf N TOT IIR IfClAG
Vt'teqfRwootdgm Qevrgeqd
De Tweede Kamer beeft de conclusies
van de Kamercommissie betreffende de
zaak-Oss aangenomen
Churchill hield in de £ity Carlton Club
te Londen een pessimistische rede over
den intern, toestand.
lach
an-
leg-
-inis
n
LONDEN, 28 Janl (Reuter). In het Lager-
hnis heeft de Engelse be mini» ter-president,
Chamberlain, medegedeeld, dal als revolg
van de besprekingen tusschen de Brltsche
en Japansche regeertng is overeen geko
men, dsl de onderhandelingen over Tient
sin te Tokio sullen worden gehouden. Cham
berlain telde te hopen, dat de Brltsche
sntoriieit in de concessie bewaard sal ble
ven.
WARSCHAU. 38 Juni Uit Danzig wordt
gemeld, dat Himmler vanmorgen daar zou
zUn aangekomen. HU zou de nat. soc forma
ties der vrije stad inspecteeren.
Iltlllllllllllllllllllllllllllllllllllll|||||||l|||(£
VOOR HET GEHEELE LAND:
Meest zwaar bewolkt, lijdelijk betrokken. -
waarschijnlijk eenige regen, iets koeler dan
gisteren, meest matige Zuidelijke ;M
ZaM-Ww elUke wind.
Zon op 4.48 onder tUR Licht op tlM.
Maan on 19.29 onder 3 98. V.M. 1 Juli.
Behalve het zoontje van de familie Wiersma
dat bjj bet ongeluk het leven verloor, had het
echtpaar nog twee jongens van vier en twee
Viégens een bericht van hei Japansche peri
bureau Domei neemt men in kringen, die in
nauw contact met de Japansche regeenng staat,
ais vaststaand aan, dat bu de komende onder
handelingen te Tokio belangrijk meer zai wor
den besproken dan de uitlevering van da vlet
Chlneezen door de autoriteiten van de Brltsche
concessie te Tientsin.
Men gelooft, dat de Japansche regeenng sa
aandringen op de regeling van de militaire, po
litieke en economische vraagstukken, die van
belang worden geacht voor de velligbeld der
Japansche strijdkrachten in China en van de
Japansche positie aldaar
Op de vraag van Arthur Henderson of de re
geering, in verband met het bewaren van de
vriendschappelijke betrekkingen met bet Dirit-
sche volk, de aandacht van de Duitsche regee
ring wil vestigen op de aanvallen, welke Göb-
bels onlangs op Engeland heeft gedaan, ant
woordde Chamberlain dat hu in de Duitsche
pers artikelen heeft opgemerkt, welke de rede
voeringen van Brltsche staatslieden, die pogen
begrip te toonen voor de positie van Duitsch-
land, belachelijk trachten te maken en verkeerd
voor te stellen. De minister-president kan
slechts deze poging om de betrekkingen tus
actiën beide landen te vergiftigen betreuren HU
is evenwel met voornemens stappen dienaan
gaande te doen bu de Duitsche regeerlng
LONDEN. 28 Juni (Reuter). Het Fo
reign Office heeft Woensdagavond den
tekst gepubliceerd van een memorandum in
zake de opzegging van het Britsch-Dult-
sche vlootverdrag. Dit memorandum is door
de Brltsche ambassade te Berlijn aan von
Ribbentrop overhandigd.
Op het Japansche verzoek, dat alle bul-
tenlandsche schepen uit Wentsjau en
Foetsjau zouden vertrekken, heeft, aldus
Chamberlain, de Brltsche consul-generaal
te Sjanghai geantwoord, dat de Japansche
autoriteiten niet gemachtigd zUn zich ie be-
HU vertrekt op 5 Juli as naar rsoeroega
vanwaar hy den volgenden dag naar Wladi-
wostok vertrekt op weg naar Moskou.
Met het vertrek van Smetanin naar Moskou
ts de Russische ambassade in Tokio practised
gesloten, aangezien er slechts een paar leden
van den staf zUn. o. w. Nicolai Oeneraloff. de
tweede secretaris. Ook wordt gemeld, dat bet
naambord, dat in het Japansch en bet Rus
sisch gesteld was, reeds van de deur is wegge
nomen.
Verkeersongevallen maakten Woensdag
verschillende slachtoffers. O.m. reed te
Scheemda een auto in het Winschoter-
diep, waarbij drie personen om het le
ven kwamen.
Wy zijn vastbesloten, dat op ons niet de
schuld en de schande zullen rusten, dat wU de
arbeidende massa's der wereld en de steeds
helderder wordende vooruitzichten, die ten
slotte binnen hun bereik zijn, tegenhouden.
Als er nog één nazl-gewelddaad plaats heeft,
die tot een oorlog leidt, zullen wy in dit land
i pogen ons afzijdig te houden.
Poolsche kringen in Danzig verklaren, dat het
minder gaat om een inspectie dan wel om een
zuivering, die het verwijderen van twyfelachtlge
elementen ten doel heeft.
De Czas. het conservatieve Poolsche orgaan,
voegt hieraan toe. dat gouwleider Forster inder
daad een begin heeft gemaakt met de reorgani
satie van de 8 A -eenheden van het gebied,
onder toezicht van talrijke SB -lieden die uit
Duitschland zijn gekomen.
In Danzig zijn wederom convooien auto's aan
gekomen uit Oost-Pruisen met verscheidene
honderden jonge louristen. die bestemd zijn voor
bet vrywilllgeracorps. Deze jongelieden woeden
verdeeld over barakken tn Maizkau. Wieben en
Langfuhr.
Voorts zouded de nat. soc autoriteiten een
groot aantal paarden hebben gerequlreerd, be
stemd voor het vrijcorps Het rechtse be Foni
sche orgaan Goniec Warszawski verklaart 88
alen aanzien, dat oorlogsmateriaal heimelijk uit
Oost-Pruisen de vrije stad wordt binnenge-
Lracht. Tevens meldt het blad, dat de aanwezig
heid der vrijwilligers in Danzig te zanten met
den invoer van oorlogstuig een schakel meer
vormt in den keten van provocaties die deel uit
maken van den door Duitschland verklaarden
zenuwoorlog. De provocaties kunnen echter noch
de Polen in Danzig noch elders enerveeren-
tedere formatie van militaire organisaties in
Danzig zal stuiten op categorisch verzet van de
Poolsche regeertng.
M|
nUllllllllHIIHIIIIIIIIUIIHHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIfë
Het vorige jaar hadden wu geen verdrags
verplichtingen tegenover Tsjecho-Blowakye.
doch thans hebben wy de absolute garantie
aan Polen gegeven, dat, indien dit land nel
slachtoffer van een niet-uitgelokten aanval van
de Zijde van nazi-Dultschiand mocht worden.
wU. In samenwerking met onze Fransche bond-
genooten. gedwongen zyn Duitschland den oor
log te verklaren. Dat is het wreede feit, wizr-
.voor wl) ons geplaatst zien.
Wat, aldus vervolgde spr, gebeurt er thans
in Duitschland? De nazi's treffen blijkbaar alle
voorbereidingen om Poten te dwingen bun
êtechen in te willigen en als Pblen dit niet
doet, zijn dag en nacht, ononderbroken, alle
voorbereidingen getroffen het met een groote
legermacht, zoowel van het Westen als van
het Oosten uit aan te vallen
Toen vandaag het Brltsche schip „Siestan
voor Swatau aankwam, werden passagiers en
mail door den Britschen torpedojager ..Tha-
net" aan boord genomen, die ze de haven bin
nenbracht.
De Brltsche schepen Hatching en Suikiang
die te Foetsjau liggen, hebben geen gevolg ge
geven aan de Japansche waarschuwing om de
haven te verlaten Ook liggen er nog twee Brlt
sche oorlogsschepen.
De Noorsche en Italiaansche schepen te
Wentsjau hebben gevolg gegeven aan het Ja
pansche verzoek.
Of het al dan niet gegeven zal worden hangt
af vin de stemming, het temperament en de
jesliszing van één man. die zichzelf van een
onbeduidende positie opgewerkt heeft tot de
hoogste macht, waardoor hij wellicht ik zeg.
aldus Churchill, wellicht het grootste deel
van de menschheld in een onmetelUke cata
strophe en beproeving kan storten.
Ik zie, zoo vervolgde spr., de positie, waann
wy ons bevinden, zeer ernstig in. ZU gelukt veei
op wat het vorige jaar gebeurd is. doch thans
met dit verschil een zeer belangrük verschil
overigens dat er thans geen wegen meer
voor ons open Hjn om terug te trekken.
Weer een ernstige pakhuisbrand in de
Londeneche City.
Te Swatau bluft de toestand nog duister en
de onderhandelingen tusschen de plaatselUke
Brltsche en Japansche autoriteiten worden
voortgezet
De verongelukte auto was op weg naar Set-
lingen (gemeente Vlagtwedde), waar de on
geveer 00-jarige moeder van mevr. Wiersma
woonde, die zich met het 5-jarig zoontje van
het echtpaar eveneens in den wagen bevond
Ter hoogte van de strookartpufabriek ,J)e Toe
komst” te Helligerlee is de auto in botsing
gekomen met een open personenauto, welke uit
Groningen kwam.
De open auto werd bestuurd door den heer
A. K Poll uit Grüpakerk, terwijl zich in den
wagen zijn echtgenoote en het 13-jarig zoon
tje van de familie Melletna uit Winschoten be
vond. die bU het echtpaar Poll gelogeerd had
en naar huis werd gebracht.
BU het passeeren raakte de auto van den
heer Poll den wagen van den 53-jarigen land
bouwer Wiersma.
Na de aanrijding kwamen beide wagens in
het Winschoterdlep terecht
LONDEN, 28 Juni. (Reuter). Juli.
Augustus en September moeten wor
den beschouwd als maanden, waar
in de s[»nning in Europa zéér hoog
zal zjjn, aldus betoogde Winston
Churchill heden in een rede in de
City Carlton Club.
Een onmiddelUjk ontboden geneesheer kon
slechts den dood constateeren. Het stoffelijk
overschot van de drie slachtoffers werd voor-
loopig naar het gemeentehuis te Scheemds
overgebracht.
De inzittenden van den open auto konden
gered worden.
TOKIO, 28 Juni. (Domei) De Russische
zaakgelastigde te Tokio. Smetanin. die
sedert den terug keer van den Russlschen
ambassadeur Sl.vvoetsky naar Moskou op 5
Mei 1938. opgetreden is bij de onderhan-
delingen over verschillende problemen. pm.« i
de visscherykwestie is thans plotse ling ohl- f*nlc
boden door de regeerlng te Moskou.
De Britsche regeertng ziet uit naar een
bespreking over een verdere verbetering van
Duitschlands economische positie, zoo
slechts wederzUdsch vertrouwen en goede
wil geschapen kunnen worden. De vaste
wensch der Britsche regeering is, wel verre
van bevordering van een oorlog met Duitsch
land, het scheppen van Britsch-Duitsche
betrekkingen op den grondslag van weder-
keerlge erkenning van de behoeften van de
beide landen, natuurlUk met behoorlijke in
achtneming van de rechten van andere lan
den.
Churchill zetde verder dat alle voorbereidin
gen zouden kunnen worden geperfectionneerd
en dat toch het fatale sein niet gegeven be
hoefde te worden
Doch als Duitschland niet langer gebonden
Is aan de In het accoord vastgelegde limiet
van 35 pet., kan de Brltsche regeerlng zieh niet
langer gebonden achten aan haar vroegere
aankondigingen, welke derhalve als vervallen
moeten worden beschouwd.
De heer Wiersma, die zeer onder den Indruk
van het gebeurde was. begaf zich, na van
droge kleeren te zUn voorzien naar het ge
meentehuis voor bet geven van inlichtingen
Belde auto's zUn later In den middag ge
licht.
WU hebben keer op keer loegegeven en ons
teruggetrokken in gevallen, waarbij plechtige
beloften en verdrager^ verbroken werden
Hitler zou een ernstige vergissing begaan, zoo
ging Churchill voort, indien hu zichzelf vóór
hield, dat wU ons telkens teruggetrokken heb
ben UK lafheid .en degeneratie. Wij weten dat
we er veel om moeten lijden, maar wu «l)n
vastbesloten, ons niet schuldig te maken aan
daden, die een catastrofe zouden veroorzaken,
waarvan niemand de gevolgen kan gissew
Het voornaamste doel van het vlootverdrag
Was het invoeren van een element van stabili
teit ter vermUding van een onnoodlgen bewa
peningswedloop. Vandaar dat de accoorden geen
bepaling inzake eenzijdige opzegging bevatten,
doch duidelUk alleen maar rekening hielden
met beëindiging of wijziging door gemeenschap
pelijk overleg. Het accoord van 1935 was, naar
uitdrukkelijk wordt verklaard, van permanen
ten aard. De eenige bepaling, afgezien van de
bijzondere bepalingen ten aanzien der dulk-
booten, welke de mogelijkheid eener wijziging
insloot, had betrekking op het geval van een
krachtige verstoring van het algemeen even
wicht in de bewapening ter zee en zelfs dan
diende een wUzlging alleen nog maar te ge
schieden in overleg met de Britsche regeerlng.
De Duitsche regeering voert niet tin, dat zulk
een toestand in feite bestaat. Nog minder beeft
*U de Britsche regeertng uitgenoodlgd, den toe
stand te beatudeeren. alvorens haar stappen te
doen
In het memorandum wordt verder verklaard,
d*t de vroegere voorafgaande aankondiging van
dt vlootsterkte, die de Britsche regeerlng aan
Duitschland heeft verstrekt, uitsluitend gege-
werd met het doel, de bepalingen van
bet accoord van 1935 na te komen. Geen ver-
dcre voorafgaande aankondigingen zullen noo-
dig zUn, aangezien zU slechts beoogden, Dultzch-
Zoo Duitschland bereid mocht zUn. over een
ander accoord te onderhandelen, zal de 'Brlt
sche regeering gaarne aanwijzingen ontvangen
omtrent omvang en doel, welke de Duitsche
regeerlng voor zulk een accoord geschikt zou
achten. De Britsche regeering zou in het bij
zonder willen weten:
le. Wanneer naar de meenlng van Duitsch
land de besprekingen zouden moeten plaats
vinden.
3e. Hoe de Duitsche regeering zich voorstelt
te garandeeren. dat Iedere handeling in den
vorm van een opzegging of wUzlging van het
nieuwe accoord gedurende den geldigheidsduur
de goedkeuring van belde oartjjen wegdraagt.
ATHENE, 28 Juni. (Reuter) De stad Ther
mon bU Agrinion in Griekenland is opgeschrikt
door een reeks hevige aardschokken. De
volklng vluchtte in paniek en bivakkeert thans
in de open lucht.-
Vele huizen werden door de aardschokken
vernield. De bewoners willen niet terugkeeren
naar de nog overeind staande huizen, uit vrees,
dat ook deze zullen Instorten De kerk is zoo
zwaar beschadigd, dat elk oogenblik een in
storting kan worden gevreesd. De waterbron
nen drogen op en reeds thans is het water zoo
modderig, dat het nauwelijks drinkbaar ia
DIENST-AANBIEDINGEN. Gwvraagd of Asn
oobodon. goplaatat onder do Omroeper
rubriek 10 ct. por regoL
van de zeeën, waar de beslissende Mag in ge
val van een conllict zou worden geleverd. En
geland mag zijn vloot met naar het Verre Oos
ten zenden, alvorens het eeker is van zijn po
sitie In de Middellandse he Zee en vermoedelljk
zrxi het dan niet noodig zyn dat de Britsche
vloot werd gezonden
Sprekende over de onderhandelingen te Mos
kou zeide spreker: ..Het schijnt mij, dat net
verlangen van de Russen, dat wij allen te ze
men ens zullen verzetten tegen een aanval op
de Oostzee-staten. juist en gerechtvaardigd u
en ik vertrouw, aat we volledig hieraan tege
moet zullen komen. Ik kan niet begrijpen, zoo
voegde Churchill hieraan toe. waarom we ai
deze weken getreuzeld hebben."
Met betrekking tot Daladlers jongste rede
zeide Churchill: Ik ben het volkomen met den
Franschen premier eens, dat wy ons bevlnaen
in een periode, acuter en meer geladen met
allerlei gevaar, dan eenige andere, die wy heb
ben gekend in de periode van onrust, waarin
wy nebben geleefd Ik ben niet van meenlng
dat de oorlog vaststaat, doch wanneer men
slechts de Duitsche toebereidselen en de ge
weldige concentratie van mannen, wapens en
munitie in oogenschouw neemt, welke gaande
is. evenals den toon van de door de regeering
gedirigeerde pers en de redevoeringen, die ae
partijleiders houoen. dan kan er geen andere
conclusie mogelük zijn dan dat het ergste gaat
geschieden, en wel spoedig.
Hierin wordt om gezegd, dat het onjuist is
te meenen, dat. in welk deel van Europa
Duitschland ook in een oorlog zou worden be
trokken, Engeland altijd een Duitsch-vyandige
houding zou moeten aannemen. Engeland zou
slechts dan een vijandige houding kunnen
aannemen, als Duitschland een daad van
agressie tegenover een ander land zou begaan.
Verklaard wordt, dat de In het memorandum
der Duitsche regeering gegeven beschryving van
de Britsche politiek als een politiek van om
singeling volkomen ongemotiveerd is. Enge
land heeft niet den wensch. de ontwikkeling
van den Duitschen handel te belemmeren. Het
memorandum wyst erop, dat reeds een aan-
zienlyk bedrag aan vrye valuta ter beschikking
van Duitschland Is gesteld voor de aanschaf
fing van grondstoffen.
Woensdagmiddag ongeveer vier
uur ia te Scheemda een ontzettend
■uto-ongeluk gebeurd, waarby drie
menachen om het leven zijn gekomei
Een auto met vier inzittenden
in het Winschoterdiep gereden,
auto verdween een flink stuk van
wal geheel onder water. Drie der in
zittenden konden zich met geen mo
gelijkheid bevrjjden. Alhoewel van
alle kanten onmiddellyk hulp kwam
opdagen, mocht het niet gelukken
hen te reddèn-
De bestuurder van den auto, de heer
Wiersma uit Wittewierum (gem. Ten
Boer) kon worden gered.
De slachtoffers zjjn de 32-jarige
mevrouw A. G. Wiersma-Hardirtg.
haar 5-jarig zoontje en haar ongeveer
60-jarige moeder, mevrouw A. Har
ding-Schuuring.