Problemen der Amerikaansche
Sïet ucïfiaal
van den da#
politiek
Hoitika
De luchtroovers
van
I
I
en
F 250.-
Vereenigde Staten
Europa
Raadsverkiezingen
Brabant
in
de
I
I
Het Geheim
van
zeven Schoorsteenen
DONDERDAG 29 JUNI 1939
Een derde ambtsperiode van
Roosevelt?
Er kwam
Slechte manieren
Zware straf
DOOR AGATHA CHRISTIE
a
F
3
f
I
bij
de
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
iets tusschen i
De positie van het
socialisme
Steden
1935
1935
Raad 1939:
Staten 1939:
raadsver-
zou
beurde Het bad had in eik geval geholpen.
..Wat
tranen en zijn natten bol met het laken af en vroeg:
moet ik nu beginnen?*’
HOOFDSTUK II
te
op
EEN JONKVROUW IN NOOD
ala le op die onzakeiyke
(Wordt vervolgd.)
de
.-1
bfl verlies vm een band,
een voeg «C een ea»
den
wat
7919
1435
351®
4434
1406
1835
1111
7492
4640
4208
2688
1355
6985
1267
3801
4894
1397
1333
1274
7919
3518
4434
1435
1406
17.04
7.20
10.32
24.12
12.89
13.91
13.40
De
ge
in .Het Volk” krabbelt A. B. K.:
De vraag, hoe zwaar een straf is. op zich
te laten Inwerken, is niet zoo gemakkelijk
als het van buiten af lijkt. Zooveel jaar.
zooveel maanden Een oordeel dus. op een
getal gebouwd. Maar het zit 'm niet in dat
getal. Eerder in den persoon, wiens vrijheid
ermee gemoeid is. In de uitwerking. In de
verdere gevolgen.
Toch ontkomt geen van ons eraan, voor
zichzelf zulke meeningen te vestigen, als
rijn.
je
X. Hier, op je gezondheid. Dat
de luxe grondig in de war
Eindhoven
Tilburg
Breda
's-Bosch
Helmond
17.04
7.14
8.27
19.23
11.91
16.81
10.42
Dat hielp inderdaad. Piet wist niet hoe gauw hij uit het bed
springen, want hij dacht, dat er weer iets vreeeeUjke ge
Piet droogde zijn
Percen
tages:
1939
Intusschen richten de Vereenigde Staten hun
opmerkzaamheid op Latynsch Amerika. Kort
voor het bezoek van Konlng George VI en Ko-
nlngln Elisabeth was de president van Nicaragua
die beslissing Washington op visite geweest en aldaar met
Raadsverkie
zingen:
1939
nonsens
in welk
ondergebracht
Hendrik Weymer. die reden had om tevreden
te zijn, floot een vroolyk wijsje. HU had plezier
in z’n werk, men waardeerde hetgeen hy pres
teerde en hfj bracht z’n avonden gezellig door
met Lea. Eiken avond ontmoetten ze elkaar,
wandelden door de winkelstraten en gingen dan
ergens een kop koffie drinken. Wél gaf Lea dan
min of meer bedekt te kennen, dat ze graag
«rilde deelnemen aan de genoegens van het
groote stadsleven, maar daarover waren ze het
met elkander niet eens. Hij prefereerde een rus
tig samenzijn met haar, ofschoon hij het goed
vond, dat ze nu en dan ergens gingen dansen.
Vanavond zou hy haar met een paar kaarten
voor den schouwburg verrassen. Dat zou haar
zeker veel genoegen doen. HU moest nu nog
even de post doorlezen en dan ging hij vlug
naar t postkantoor, waar hy Lea dageiyks trof
Hil was. zooals gezegd, in een goede stemming
en floot steeds lustig door, toen de telefoon op
z’n bureau rinkelde, X Was Lea.
..Vanavond...." begon Hendrik, die z*n biyd-
schap moeilijk bedwingen kon.
..Vanavond," onderbrak hem Lea. ..ben ik tot
mUn spUt niet vrij."
Even was het stil.
„Wat wil je daarmee zeggen?”
„Dat ik vanavond niet kan; er is iets tusschen
gekomen.”
„Iets tusschen gekomen?" verwonderde zich
de jonge man. „Mag ik misschien ook weten,
wat de oorzaak
„Vraag niet zooveel s.v.p. Je wilt me toch niet
dwingen, dat ik je iets voorlieg?”
„Beteekent dat soms, dat je mU de waarheid
niet zeggen kan?"
„Nu, ik zal X je dan maar zeggen Men heeft
me voor den schouwburg ultgenoodigd. En daar
je al lang wist en ik je reeds meermalen ver
zocht heb. wat meer met me uit te gaan....”
„Zoo wist ik dit al lang?”
~Ja. JU wilt alleen maar praten en wandelen
en ik
„Als ik 't goed begrUp. Lea. zullen de vol
gende avonden niet meer alleen voor ml) zyn?”
„Daar kon je wel eens geluk In hebben.”
binnen- als buitenlandsche gevaren. blyven
streven naar steeds nauwere aaneensluiting van
Zuid- en Noord-Amerika. Het vreedzame deel
van Europa kan dit niet anders dan toejuichen
want hoe grooter het wereldblok wordt, dat wars
is van oorlog en overheerschlng, des te beter.
De politiek van Roosevelt dient den vrede.
W. F.
ATT w-« A D/^IVTIK.T^1’C! epdtt blad Zijn ingevolge de verzekertngsvoorwaarden tegen Ft bfl levenslange geheele ongeschiktheid tot werken doer T“» bfl een ongeval east
I sl <r< f bSVx IN IN Ui tj ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen UVa“ verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen X* OvJa" doodeUJken afloop
Er is echter een beweging, die opaetteiyker
en stelselmatiger dan welke andere bewe
ging ook. aan onze samenleving dien eerbied
voor een anders eeriyke en heilige overtui
ging wil ontnemen!
Er mag in het openbare leven maar één
overtuiging mogelUk zijn. n.l. die van de
leiders dier beweging zelf.
De menschen van die beweging kunnen
helaas niet meer in den tegenstander het
goede erkennen, nog minder diens overtui
ging respecteeren.
Het „Nationale Dagblad” en „Volk en
Vaderland de organen der NBB.. hebben
naar aanleiding van den zeventigsten ver
jaardag van dr. Colün een heele pagina
bedrukt met hoonende afbeeldingen van den
jarige en dito byschriften uit vroegere
nummers van die organen.
Dat is een ontaarding van politieke zeden,
een ontaarding van de zeden in het alge
meen. een omlaag zakken op angstwek
kende wyze! van onze cultuur. Zulk een
verschijnsel legt weer 'ns voor ons open
den waren aard van het nationaal-socialis-
me en er blüven er onder ons toch nog,
die dien aard, naar het schynt. niet zien.'
moeiiyk
vinden, wil
..Heb je my verder niéts te zeggen?”
„Niets meer dan je al weet.”
„Dan wensch ik je een prettigen avond. Lea.”
..Dag. Hendrik.”
.Het is.ik wil en kan vanavond niet alleen
zUn.” stamelde Hendrik en eensklaps, alsof hem
een idee overviel, vroeg hU:
„Wilt u my misschien het genoegen doen,
vanavond met my mee naar den schouwburg
te gaan?”
„O, ja. graag.” gaf ze hem ten antwoord, „te
meer, omdat ik zoo weinig in een schouwburg
kom. X Zal des te prettiger voor me zyn”
„Dat is dan afgesproken We hebben overigens
zoo heel veel tyd met meer. Ik zal nu gauw de
post doorlezen en dan gaan we op weg.”
„Dan knap ik me Inmiddels even een beetje
op.” klonk het blU.
HU doorliep even z’n brieven en trok daarna
z’n jas aan. Ze was nog steeds niet terug en hy
liep dus heen en weer in z’n kantoor. Daar
hoorde hy uit haar klein kantoor haar stem
komen. Ze scheen in een telefonisch gesprek
gewikkeld te zyn.
„Ik kan vanavond niet komen. Gustaaf,” hoor
de hy haar zeggen. „Er is iets tusschen ge
komen. Ik heb nu geen tyd meer. Wat zeg je?
Morgen? Ik weet het nog niet. Maar ik zaü je
een dezer dagen wel opbellen.”
De nieuwsgierigheid over de kwestie, die de
eerstkomende verkiezingen voor het presldent-
schap in de Vereenigde Staten zal beheerschen.
namelijk of President Roosevelt zich voor een
derde ambtsperiode beschikbaar zal steller», of
beter gezegd voor de derde maal als Candidast
tal optreden, zal nog wel langen tyd onbevredigd
blyven. Het ligt immers in het wezen van de
taak, dat Rbosevelt pas op het laatste oogenbllk
tyn beslissing zal nemen. Maar hoe zUn beslis
sing ook moge uitvallen van
tullen de kansen der democraten by de verkie
zingen afhangen zeker is. dat in bepaalde
richting Roosevelts Invloed ook na afloop van
tyn achtjarigen ambtstyd zUn uitwerking op het
staatsbestel er», het economisch leven niet zal
missen.
den vormen Kamer- en Statenverkiezingen
een beteren maatstaf. Intusschen bevesti
gen deze raadsverkiezingen opnieuw den
Indruk, dat de S.DA.P. in eenlge steden van
Brabant in zooverre bouwt op het vlotten
de deel van de kiezers, dat breede contin
genten bereid blijken de roode partij ten
bate van min of meer kleurlooce lijsten in
den steek te laten.
Men kan tot op zekere hoogte in dat
vlottende karakter van de roode stemmen
een gunstigen factor zien. Desondanks
schenkt de uitslag der raadsverkiezingen
I in de Brabantsche steden oJ. geen reden
I tot uitbundige voldoening t.a.v. de positie
der S.D.A.P. Den grooten stemmencijfers en
ze tel winst der katholieken ten spijt, blijft
het een bedenkelijk feit, dat in sommige
steden het roode percentage nabij de 20
komt
Neem b.v. Eindhoven. Bevolking op 1 Jan.
1935: 103.000; 1 Jan. 1939: 111.500. Deze
'sterke absolute stijging van het zielental
heeft niet belet, dat de S.D.A.P. haar stem
menpercentage van 1935 heeft weten te
handltaven. Wel verloor deze partij een ze
tel in den Eindhovenschen raad, maar zulks
is uitsluitend het gevolg van het stelsel der
grootste gemiddelden.
Overzien wjj, na de Staten- en Raadsver
kiezingen het terrein in zijn geheel, dan
moet de opvatting gehandhaafd blijven,
dat ten opzichte van het socialisme in
Brabant bedachtzaamheid geboden is. Niet
alleen komt de constante stijging van het
katholieke bevolkingscijfer geenszins in een
relatieve vermindering van het socialisti
sche stemmenpercentage tot uitdrukking
(wij signaleerden reeds eerder, dat dit per
centage voor gansch Brabant sinds 1927
ononderbroken steeg van 5.4 tot 7.8), daar
naast breidt, zooals wij eveneens in vorige
bijdragen aantoonden, de roode olievlek
zich van de steden uit naar het platteland.
DatTzulke opmerkingen reden van bestaan
hebben zelfs in een depressieperiode der
S.D.A.P., maakt de electorale les van 1939
des te belangrijker.
glas en tralies en met een half dozyn neeren
in bal-masqué-pakjes er omheen om
Eindhoven
’s-Hertogenbosch
Tilburg
Breda
Helmond
Roosendaal
Bergen op Zoom
Hieruit blijkt, dat, met uitzondering van
Roosendaal (waar belangrijke winst werd
gemaakt) en Eindhoven (waar de toestand
procentueel onveranderd bleef) de S.D.A.P.
in de Brabantsche steden algemeen ver
liezen leed. Tegen te groote voldoening
daarover moeten wij echter waarschuwen.
Raadsverkiezingen luisteren in sterke mate
naar beweegredenen van plaatselijken en
persoonlijken aard. Hoezeer dit het geval
is. leert het verschil in de socialistische
stemmencijfers bij de Staten- en raadsver
kiezingen, welke slechts twee maanden van
elkaar verwijderd liggen:
buitengewoon eerbetoon ontvangen. Dit staats
bezoek heeft tot een verdrag geleid. De kleine
midden-Amerikaansche republiek ontving een
i crediet van twee en een half millloen dollar en
de Vereenigde Staten zullen technische en mili
taire deskundigen naar Nicaragua zenden. Dit
laatste Is van byzondere beteekenis in verband
met de strategische positie der republiek en met
de mogelijkheid van den bouw van een tweede
Panama-kanaal. Er bestaat reeds lang een uit
gewerkt Nicaragua-kanaal-project. In 1916, kort
na de voltooiing van bet Panamakanaal, kreeg
Amerika het recht, om. zoo gewenscht, een twee
de kanaal te graven op het gebied van Nicara
gua. De verwezeniyking van het plan strandde
tot dusver op de enorme kosten. Het is mogelyk,
dat deze kostenkwestie echter op den achter
grond zal komen, nu het Japansch-Chineesche
conflict opnieuw het vraagstuk heeft opgewor
pen, of de Vereenigde Staten in het Panama
kanaal een Oostverbindlng bezitten, die vol
doende is om de oorlogsschepen van de eene
naar de andere wereldzee te dlrigeeren. Gezien
van dit standpunt en van den hacheUjken we-
reldtoestand waren het bezoek van den president
van Nicaragua en de gevolgen, welke het had.
van byzonder gewicht.
Washington verwacht binnenkort nog een an
deren bezoeker. De toekomstige chef van den
Amerikaanschen generalen staf, generaal George
O. Marshall, was naar Brazilië vertrokken en
heeft daar officieel den chef van het Braziliaan-
sche leger, .generaal Pedro Aurelio de Goes Mon
teiro geïnviteerd een bezoek aan Washington te
brengen. De Amerikaansche generaal bleef eenl-
gen tyd in Brazilië om de organisatie der weer
macht te bestudeeren. De Brazlliaansche gene
raal. die reeds door Duitschland en Italië was
ultgenoodigd, zal nu eerst de Vereenigde Staten
bezoeken. De betrekkingen tusschen de Vereenig
de Staten en Brazilië zyn in den laatsten tijd
zeer nauw en hartelyk geworden en in Zuid-
Amerika vermoedt men, dat een Amerikaansch-
Brazillaansch militair verbond reeds gesloten is
of in den naasten tyd op komst is. Het een en
ander staat natuuriyk in verband met de natio-
naal-socialistische en fascistische propaganda
onder de Duitschers en Italianen in Brazilië,
Argentinië en Chili, waardoor geheel Zuid-Ame-
rika zich bedreigd voelt en tegen welke propa
ganda de Vereenigde Staten in eigen land even
eens gedwongen zyn forsch op te treden.
Het lykt dan ook vanzelfsprekend, dat de
Vereenigde Staten zoowel met het oog op de
gewoon, kin ge-
W Wil
„Zeg, X kon wel een beetje complimenteuzer
Als je 'nagaat dat Castte uit meer dan honderd
sollicitanten my gekozen heeftom myn
aangenaam uiteriyk en dito manieren.”
Jimmy grinnikte.
„Van die aangename manieren heb ik van
morgen een staaltje gezien
„Loop naar de.... binnenlanden."
Anthony stond weer op en begon de kamer
op en neer te loopen. zyn wenkbrauwen waren
licht-gefronst en het duurde wel een paar minu
ten, vóór hy begon te spreken.
„Zeg Jimmy,” zei hy toen, ..Stylptitch is te
Parys gestorven. Waarom worden zyn mémoi
res via Afrika van Parys naar Londen ge
stuurd?”
Jimmy schudde hulpeloos zijn hoofd.
„Dat weet ik niet.”
„Zoo, dat is dat," zei Anthony, terwyi hy zyn
glas op tafel neerzette. .Met welke boot was Ju
van plan te gaan?”
.Met de Granarth Castle.”
„Passage natuuriyk op je eigen naam geno
men. Dan doe ik het beste, maar als Jimmy
McGrath te gaan. De paspoort-misére-tyd is
toch achter den rug, niet?”
„Ook al was 't niet zoo! We lyken geen steek
op elkaar en toch zouden we op zoo n ding
dezelfde beschryving krygen. Groot 1.78. haar
bruin, oogen blauw, neus gewoon, kin
woon
passen, dat je niets wegpakt.”
„Zoo is X," stemde Jimmy toe.
„Heeft hy nog iets meer dan dien
gezegd? By voorbeeld dat hy wist
museum de Wallace-collectie
was?”
Jimmy schudde van neen.
„Hm!" zei Anthony.
Hy stak zyn derde sigaret op en begon weer
de kamer op en neer te loopen.
„Je leest zeker zelden of nooit een krant, hè?”
vroeg hy na een paar minuten.
„Nee, tenminste zoowat nooit." bekende
McGrath nederig. „D’r staat gewoonlyk niets in
dat my barbaar, interesseert.”
„Gelukkig dan dat ik wat gecivlliseerder ben.
In den laatsten tyd wordt Herzo-Slowakye tel
kens genoemd. Allerlei beweringen over een
herstel van het koningschap."
„Hm. Nikolaas IV zelf had geen kinderen,"
zei Jimmy. .Maar daarom hoeft de Oboio-
vitch-dynastie niet uitgestorven te zyn. Er zijn
waarschyniyk hoopen en hoopen jonge exem
plaren, neefjes en nichtjes in den eersten of
tweeden of zooveelsten graad.”
.Dus X zou niet bepaald
een presentabelen konlng te
zeggen?"
om te gaan. En een gelegenheid als die komt
niet zoo gauw weer terug."
,Je bent onverbeteriyk, Jimmy. Duizend pond
in de hand is toch meer waard dan een heele
goudmyn in de lucht!"
„Maar gesteld, dat X een flauwe grap is? De
zaak staat dus zoo.... hier sta ik, met myn
passage en alles in myn zak, op weg naar
Kaapstad en daar sta jy, vertegenwoordiger van
Caste Co, een baantje, waaraan Je het lano
hebt.’
Anthony’sk^id op en haalde zyn sigaretten
koker te voorschyn.
„Ik begin te begrypen, waar je op afstuurt,
James. Jy gaat op de goudjacht en ik naar
Londen om die duizend pond voor je te incas-
seeren.... Hoeveel zit er voor my aari?"
„Een vierde.”
„Tweehonderd vyftig pond, vry van rechten,
enz., enz."
Hy dacht even na.
„t Spyt me Hendrik.” zei Lea weer, „maar
ik heb op X oogenblik weinig tyd.”
„Dat merk tk. Je schijnt veel haast te hebben,
om van me at te komen."
„Och, doe niet zoo sentimenteel. Onze avon
den waren my te eentonig geworden. Ik ben
jong en wil me amuseeren.’’
Dit was duidelyk gesproken. Het klonk als
een aanklacht: helder, koud en hard.
„En en wanneer zal Ut je weer eens spre
ken. Lea?" vroeg hy weer.
„Over eenlge dagen, denk ik; dan zal ik je
van te voren wel even opbellen.”
En zoo iets, dacht de teleurgestelde jongeman
met bitterheid, zoo iets zei dezelfde vrouw, die
hem nog kort ge
leden verzekerd
had. zich het le- f
ven zonder hem
niet te kunnen
voorstellen, zelfs
geen dag. zonder
hem te zien of te
spreken.
Hy legde den hoorn op den haak. Ontmoedigd
viel hy in z’n stoel neer en steunde het hoofd
in z’n handen.
„Hier is de post, mynheer,klonk de stem
van de stenotypiste, die juist 1 kantoor binnen
trad.
Hendrik keek op Hy poogde met z’n gedach
ten tot de werkelijkheid terug te keeren.
„U ziet erg bleek.” zei het meisje zacht. „Voelt
u zich soms niet goed?"
Ze sprak met warmte en vol deelneming.
Hy keek haar aan en voor X eerst viel X hem
op. dat ze een,knappe verschoning was.
"„Neen, ik mankeer niets." antwoordde hy on
verschillig. „Ik had vandaag een paar kaarten
voor den schouwburg gekocht en zoo juist heeft
men my afgezegd.”
„Nu. misschien kunt u de biljetten A>g terug
geven," opperde zy.
Hendrik moest aan z’n overkropt gemoed lucht
geven en stiet ut:
„Een vrouwdie ik blindelings vertrouw
de.... die waarvan Ik.... ja. die heeft....
zonder behooriy ke reden
„Ja. veel vrouwen zyn zoo.” meende het meis
je. dat zag, dat hy moeite had om zich uit te
spreken.
De „Leidsche Courant” schrijft naar aanlei
ding van de inderdaad weinig fyngevoelige hou
ding van de organen der NSB. by den jongsten
verjaardag van Dr. Coiyn:
In onze samenleving is een kostbaar bezit;
het vermogen, om den eerlyken tegenstan
der, die eeriyk voor een hem waariyk heilige
overtuiging strydt, te respecteeren; om In
den begaafden tegenstander diens waariyk
goede eigenschappen van verstand en hart
te erkennen
Dat is een kostbaar bezit, vrucht van
ware cultuur dat onze samenleving ver-
rykt en veraangenaamt.
wy behoeven hierby niet op te merken,
dat deze eerbied voor een anders eerlyke
en heilige overtuiging niet uitslult. dat
men den inhoud van die overtuiging kan en
ook moet bestryden. Natuuriyk gaat ’t een
met het ander samen, is 't een met het
ander geenszins in stryd.
Dat kostbaar bezit van oprechte verdraag
zaamheid In onze cultureele samenleving
zou veel grooter en veel effectiever In zyn
uitwerking kunnen zyn. als wy het opzet-
teiyk en stelselmatig zouden cultiveeren.
„Goed. En om je nu even op stang te jagen,
wil ik je vertellen, dat ik 't ooit voor honderd
pond gedaan zou hebben. Jy wordt nooit ryk.
Jimmy McGrath,
manier doorgaat"
me niet schelen. De hoofdzaak ia nu:
je doet X?”
„Ik doe
Castle’s rondreis
moge loopen.”
Met gepast-ernstlge gezichten werd die toast
gedronken.
„Waarom hebben ze X niet netjes ingepakt en
per post verzonden?"
„Dat heb Ik me ook al afgevraagd.X 25ou
heel wat normaler geweest zyn."
„Natuuriyk weet ik wel," ging Antjtony
voort, „dat het koningen en koninginnen en
verderen hoogwaardigheldsbekleeders by de wet,
o nee, by de etiquette, verboden is. iets op
de eenvoudigst^, meest logische manier te doen
Daarom had je vroeger de heeren „Boodschap
pers des Konlngs”, Die kregen dan. by wyze
van Sesam, open u. een zegelring mee.
's konings ring! U kunt doorgaan, edele heer!
En meestal was die edele heer dan de bandiet,
die den ring gestolen had. Ik heb me er aityd
over verwondert!, waarom de een of andere ver
lichte geest er in die dagen niet op gekomen
is, een stelletje duplicaten te maken een
dozyn of een half dozyn. en die dan aan den
meestbiedende te verkoopen. Ze hebben In de
Middeleeuwen deksels weinig initiatief gelwd."
Jimmy gaapte.
„Myn opmerkingen over de Middeleeuwen
schynen je maar matig te interesseeren. Laten
we het dan maar weer over graaf Stylptitch
hebben. Als die je duizend pond cadeau had
willen doen, had hy ze je in zyn testament
kunnen vermaken. Godlof zyn we nog niet te
trotsch om een erfenisje te accepteeren.
man moet niet goed in zyn bovenkamer
weest zyn.”
„Tja.... daar lykt het tenminste op....”
Anthony fronste zyn wenkbrauwen nog ster
ker en zette zyn wandeling door de kamer
voort.
Niets had van te voren geduid op dit afscheid,
dat nu zóó onverwacht gekomen was. Hendrik
begreep, dat z’n gezelschap Lea plotseling scheen
te vervelen De avonden, waarin ze vroeger bei
den zooveel behagen hadden gevonden, behoor
den nu en voor goed tot het verleden. Had hy
soms iets gezegd, dat haar ontstemd had? Neen,
"niets. Echter, er was een ander gekomen, waar
door het verlangen van X meisje om meer uit
te gaan, een feit was geworden. Hendrik Weymer
keek strak voor zich uit. Hy begreep; z’n ver
loving was af. ’t-Was een koel afscheid geweest.
Zou hy nog in staat zyn. Lea, die hem ontglipte,
tegen te houden? Hiertegen verzette zich z’n
trots. Maar z’n hart sprak anders. Hy zou X
probeeren en belde Lea op.
„Ik ben het Lea,” sprak hy en zweeg. Hy
wilde haar in de gelegenheid stellen, op haar
z. 1. ongemotiveerd besluit terug te komen.
„Wat is er?" vroeg ze ongeduldig.
Nu moest hy spreken.
„Ben je je er wel volkomen van bewust, Lea,"
vroeg hy, „dat deze afzegging niet alleen voor
vanavond is. maar een afscheid voor.... Ja.
voor aityd?"
„Waarom?”
geen enkele stem in Amerika is opgegaan, die
verlangde, dat de Vereenigde Staten zich' aan de
zyde van Duitschland en Italië zouden scharen.
Het uiterste, hetwelk de Amerikaansche vrienden
der as-mogendheden hopen te bereikeri, is het
neutraal blyven der Vereenigde Staten, waarby
zy zich dan neerleggen by het onvermydeiyke
feit, dat deze neutraliteit op een wyze gehand
haafd zou worden, die uiterst welwillend tegen
over de Westelyke mogendheden zou zyn. Het
bezoek van het Engelsche Koningspaar, dat zulk
een opzienbarend enthousiasme in het Ameri
kaansche volk wekte, heeft natuuriyk enorm
bygedragen tot versterking der banden met En
geland in het byzonder en met de Westelyke
democratische mogendheden in het algemeen.
Ook de vredesgedachte is daardoor versterkt, al
ware het alleen maar door de demonstratie van
vriendschappelyke verbondenheid van het mach
tige Amerikaansche Noordelyke continent en
het Britsche wereldlmperiiun. Wie, welke com
binatie zou het In koelen bloede wagen, het met
dit vriendschapsblok te verkerven?
,Ja. Wel, daarmee was de zaak voor het
oogenblik uit. Ik ging naar Afrika terug en
dacht er niet meer aantot twee weken ge
leden, toen ik op een goeien ochtend een
eigenaardig, pakketje kreeg. X Ding had me al
maanden nagezworven. Ik had in de een of
•ndere krant gelezen, dat graaf Stylptitch te
Parijs gestorven was. Dat pakketje bevatte zyn
mémoires en er was een brief by en en in dien
brief stond, dat als ik het manuscript vóór den
13den October by een uitgeversfirma te Londen
bezorgde, genoemde uitgeversfirma my dan
duizend pond zou uitbetalen.”
..Duizend ponl! Vergis je je met, Jimmy?”
«Nee, jongmensch. Ik ben alleen zoo nu en dan
bang, dat X een soort van Aprilgrap is. Stel geen
»ertrouwen in prinsen en staatslieden en dege
nen, die Over u gesteld zyn! Maar nu in
X Ding had me ^oo lang nagereisd, dat
eigeniyk geen oogenblik meer te verliezen
™d. Maar X was jammer. Ik had juist den
«telen boel voor m’n reis naar de binnenlan-
?oor elkaar en ik had me er op gespitst
Men schrijft ons uit het Zuiden:
-a u de raadsverkiezingen achter
I^U rug zijn, moge, aansluitend op
dezerzijds na de jongste Statenver
kiezingen over het socialisme in Brabant
werd opgemerkt, eenig commentaar op den
uitslag der verkiezingen worden geleverd,
waarbij wij ons hebben te beperken tot de
Brabantsche steden, omdat, behoudens en
kele uitzonderingen, op de dorpen bij de
raadsverkiezingen socialistische lijsten ont
braken.
De volgende gegevens kunnen een beeld
verstrekken t.a.v. de positie der S.D.A.P. in
de voornaamste Brabantsche steden bij de
twee laatste raadsverkiezingen:
hy de berichten in de kranten leest: Die
loopt leelyk tegen de lamp. Die komt ar
genadig af. En in een enkel geval zeg je
tegen jezelf: dat is veel te erg!
In dat laatste parket kwamen wy, toen
wy van een stel Amsterdamsche jongens
lazen t die ergens by de grens onder de
wapenen zyn. Ze zijn daar op een middag
een adeliyk kasteel binnengekomen, althans
de kelders daarvan, en hebbendaar vier
flesschen wyn bemachtigd en leeggedron
ken. Des avonds heeft een ander stelletje
dat nog eens overgedaan. Ze hebben daar
voor drie weken gevangenisstraf gekregen.
En één van hen. die beide keeren is mee
geweest, zal dubbel zooveel moeten opknap
pen
De verdediger sprak van een kwajongens
streek, in verveling uitgehaald, maar dat
pleit vond geen Ingang.
Nu versta men óns niet verkeerd. Wy
begrypen volkomen, dat zooiets ontoelaat
baar is. En speciaal in het leger, waar men
het zonder tucht niet stellen kan. Was dit
geval disciplinair afgedaan, zoodat de zaak
om zoo te zeggen binnenskamers was ge
bleven, dan zouden wy de drie weken mis
schien wel erg. maar niet te erg hebben
gevonden.
Maar het is de gevangenis, die ons hier
zoo dwars zit. Een inrichting, waar niemand
thuis hoort, die niet In den engeren zin van
het woord een misdaad heeft bedreven.
Hetgeen nog iets anders is dan een schaam-
telooce en ontoelaatbare onbehoorlykheld.
waarom die kasteelheer mogelyk had ge
lachen. als hy X gemerkt had.
wy kennen In ons land geen verschei
denheid van strafgestichten. zooals yrr ver
scheidenheid is van handelingen. Het is
aityd dezelfde gevangenis, met dezelfde uit
werking. met dezelfde gevolgen voor de toe
komst. Het zou niet kwaad zyn daar in
gevallen als deze beter om te denken.
Deze cijfers bewijzen, dat bij
kiezingen de juiste politieke graadmeter
vaak ontbreekt. Ter beoordeeling van de
positie der SJ3-A.P. in de Brabantsche ste-
Deze Invloed zal voortduren. Niet alleen in
den zin. waarvan de Amerikaansche geschied-
schryver Charles A. Board In zyn boek „America
In Midpassage", dat de geschiedenis van Ame
rika In de laatste tien Jaren behandelt, spreekt
wanneer hy Roosevelt karakteriseert als een
groot opvoeder van het Amerikaansche volk
wiens invloed zeer uitgebeeld is en diep, maar
ook in dien zin, dat de meerderheidsverhoudln-
gen. die Roosevelt in de lichamen, in wier han
den de eindbeslissing over alle vraagstukken
ligt, tot stand heeft gebracht, hem zullen over
leven. Dit geldt voor den Senaat, die. hoe ook de
verkiezingen voor het presidentschap in den
herfst van 1940 mogen uitvallen, zyn democra
tische meerderheid minstens tot de verkiezingen
van 1942 zal behouden, dit geldt tevens voor het
Hoogste Gerechtshof, waaraan Roosevelt, waq-
neer niet alles bedriegt, voor een reeks van Jaren
een meer liberaal (als tegenstelling van conser
vatief-republikeinse)!) karakter Beeft gegeven.
Thans is Roosevelt weer bezig, niet voor de
eerste maal, toenadering te zoeken tot de con
servatieve economische kringen. Van tyd tot tyd
probeert men van beide zyden gouden bruggen
te bouwen, maar altijd weer zonder durend suc
ces. Terwyi het Amerikaansche economische
leven nog een jaar geleden een opwaarts gaande
conjunctuur vertoonde, laten de laatste maan
den weer een duidelyke inzinking zien. De vraag
is nu. waarvandaan de noodzakeiyke aanzetting
van den motor moet komen. Roosevelt is van
meening, dat het land thans voor het probleem
staat van het systematische hooghouden van de
koopkracht der consumenten en dat de Industrie
en de landbouw niet anders dan voordeel kun
nen hebben van op peil gehouden loonen en
van een productieve werkloozenverzorging. Dit
eischt echter van den anderen kant hooge belas
tingen en een systematische tewerkstelling van
staatswege. Roosevelt is geen socialist en denkt
er niet? aan, de productie te organiseeren of te
regelen (het begrip „ordening", dat ten onzent
steeds meer ingang vindt, blyft voorloopig voor
de Amerikanen een gesloten boek) en nog min
der natuuriyk de verdeeling der producties. Hy
beschouwt het probleem byna uitsluitend van de
zyde der consumenten. HU beklaagt zich voort
durend er over, dat sommige leidende economi
sche kringen zyn plannen saboteeren. Aan den
anderen kant klagen de economische kringen,
dat de bemoeiingen der regeering en de centra-
liseering van de staatsmacht (welke trouwens
naar Europeesche opvattingen gemeten nog ai
tyd verbazingwekkend gering is), het normale
functionneeren en de herleving van het econo
mische leven verhinderen.
Met de grootste aandacht vervolgt Roosevelt
de gebeurtenissen in Europa en in het Verre
Oosten. De Amerikanen hebben den indruk, dat
de nieuwe ontwikkeling van de Britsche politiek
sedert einde Maart van dit jaar het oorlogs
gevaar in Europa in hoogen mate verminderd
heeft en dat het totstandkomen van het En-
gelsch-Turksch pact en voomameiyk de Britsche
bereidwilligheid tot een overeenkomst met Rus
land te beschouwen zyn als de eerste groote
nederlagen der as-partners. Tegenover deze fei
ten is in de oogen der Amerikanen het sluiten
van het Duftsch-Italiaartsche bondgenootschap
niet veel meer dan een geste. Een deel der Ame
rikanen blyft weliswaar wantrouwen koesteren
jegens de politiek van Chamberlain en Bonnet,
maar ook deze ontkomen niet aan den aldoor
sterker wordenden indruk, dat het niet komen
zal tot een Europeeschen oorlog, die eenlge we
ken geleden nog als onvermydeiyk werd aan
gezien. De vermindering van oorlogsgevaar in
Europa heeft ook in Amerika kalmeerend ge
werkt en de hartstochteiyke debatten over de
houding van Amerika in een eventueelen nieu
wen wereldoorlog naar den achtergrond gedron
gen. Zooals men weet, werd er in Amerika leven
dig gediscussieerd over de kwestie, of Amerika
in een komenden oorlog neutraal moest blyven
of openlyk de party van Engeland en Frankrijk
moest kiezen. Interessant is te constateeren, dal
„Ja, kijk eens, van filmopnamen, waarvoor we naar dit eiland
gekomen zyn, komt natuuriyk niets meer. Maar zoodra de
anderen, die gewond zijn, hersteld zyn, gaan we zoo gauw
mogelyk naar Amerika terug. Ga dan met ons mee en zie. dat
je vandaar weer naar huis komt. In Amerika is alles mogelyk.
dus dat zal wel lukken. Trek zoolang maar een broek en een
jasje van my aan.”
„Heb je X ding gelezen?" vroeg hy opeens.
„Welk ding?”
,,'t Manuscript natuuriyk.”
„Beware me. nee! Waarom zou ik iemand
als ik! iets dergeiyks gaan lezen?"
Anthony glimlachte even.
„Ik wou X alleen weten, anders niet. Je weet
toch ook wel, dat mémoires dlkwyis hoopen
moeiiykheden veroorzaken. Indiscrete onthul
lingen en dat soort dingen meer. Je hebt van
die menschen, die er een soort van genoegen
in scheppen, nadat ze eerst hun heele leven
lang zoo gesloten als een bus geweest zyn. na
hun dood de lont in het krult te gooien Van
te voren zitten ze dan zeker by die gedachte
te gnuiven! Wat voor soort man was die graaf
Stylptitch, Jimmy? jy hebt 'm gezien en jy
hebt 'm gesproken en je hebt nogal menschen-
kennis. Zou X kunnen zyn. dat hy er een van
die stiekeme soort was?"
Jimmy haalde zyn schouders op,
.Moeliyk te zeggen. Den eersten keer had hy
hem. wat je noemt, óm en den tweeden keer
was hy op end’ op de gedistingeerde oude heer,
die me kwam bedanken en die me compli
mentjes stond te maken tot ik me geen raad
meer wist."
„En heeft hy niets gezegd, toen hy dronken
was iets interessants, bedoel ik?”
Jimmy zocht, met gefronste wenkbrauvren,
in zyn herinnering rond.
„Tja, dat hy wist, waar de Koh-l-noor was.”
diepte hy toen weifelend op.
„Dat weten we allemaal.” zei Anthony „In
den Tower, als ik X wel heb. Achter dik spiegel-
