ONS BLAD
Dr. Colijn heeft opdracht
Nieuw onderhoud met Molotof
niet
Kruitmagazijn in de
lucht gevlogen
i
1
I
Het nieuws van heden
Een
Het onderwijs in
handen der Nazi’s
H.M. de Koningin heeft Staatsrc
mr. dr. D. A. P. N. Kooien tot
formateur benoemd
nieuwe weg?
RYNBENDE'S
ZEER OUDE GENEVER
voor den Man van Ond-Vaderlandacb
alag. Ivoorkleurig Pittig maar
toch zacht «maak
Danzig blijve een
Vrije Stad”
De Bischofsberg
in Danzig
I
BESPREKINGEN DUURDEN
BIJNA 3 UUR
DE BAROMETER
Reeds 30 dooden en 200
gewonden in dorp nabij
Salamanca
DE GROOTMOEFTI
BESCHULDIGD
VOOR SLECHTS In CENT
annonce uit<eknipt la open
•nveiap alt drakwark aaa »aa ap ta «andea.
ontvangt D nitvoerife
HERSTEL»» Uw HAARGROEI
Vermeldt Uw ö&am en adres op de achterzijde
(V.K.P.) der enveloppe en adresseert aan:
Dr. H. Nanning's Pharm. Fabr. N.V., Den Maag
De onderhandellngen met Moskou
MAANDAG IO JULI 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Earl Delawarr over
Engelands taak
Eisch tegen Besteiro:
de doodstraf
De formateur
AZIJN-EXTRACT GEDRONKEN
J^WXWWWllll 1IIH//Z/Z/Z7W7Z
„Geen definitief resultaat bereikt,”
aldus meldf> het agent
schap T ass
Men blijft hopen een
formule te vinden
Soldaat je-spelen met
echte kanonnen
FISK SAFTI-
FUGHT
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
VROUW AAN SCHANDPAAL
WEGENS DRONKENSCHAP
Waar voor Oost-Pruisische mili
tairen een „kinderspeelplaats”
wordt ingericht
Per Lilerkruik f3.75
Nazi-agenten in Brazilië
gearresteerd
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 238
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct. P
Een verklaring van Bonnet
Arabische rebellenleiders klagen
hem aan wegens wreedheid
en corruptie
Verwijdering van geestelijken
xusters uit school en ziekenhuis
Het Weer iiiiHiiiiiiiiiiininiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiMii
EEN BETROUWBAAR
REISGEZEL:
De Regeeringspersdienst meldt:
Dr. H. Colijn heeft aan H. M. de Koningin verzo
van de opdracht tot vorming van een kabinet te mogen wor<
ontheven, daar zijn pogingen tot samenstelling daarvan in
richting, welke hij zich had gedacht, niet waren geslaagd.
Zaterdagmiddag heeft Hare Majesteit mr. dr. D.
P. N. Kooien ontvangen en hem opdracht gegeven tot vorm
van een kabinet. De heer Kooien heeft verzocht deze opdra
in beraad te mogen houden.
s
B
Driejarig kind aan vergiftiging
gestorven
i
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
A:
•IJ CONTRACT AANMERKELIJKE
rubriek 10 ct. pf regeL
bu
t
van
grenzen
aan
De Tour de France is vandaag begonnen.
w
een
Omtrent dit onderhoud wordt medegedeeld,
H.
>9-
dat dit het langste Is geweest, dat tot nu toe
door deze politici is gevoerd. De snelle opeen
volging van de besprekingen duidt op een ver
sneld rhythme van de onderhandellngen.
VERWACHTING:
VOOR HET GEHEELE LANND:
Aanvankelijk betrekken iet swaar
welkt, later spktarend.
m.
DANZIG, 8 JalL De eerrnpondent van
Renter heeft een bezoek gebracht aan de
verboden zone op den Biwhofsberg, waar
volgens de plaatselijke nari-pers een kin
derspeelplaats werd aangelegd
Stand ep Maandag 10 aar v.sa. ML*
Vorige stand
de
200
1-
de
e-
BERUJN, 9 Juli (Havas) Er staan in
Dultachlsnd strenge straffen op het veroorzaken
van verkeersongelukken. Volgens de Berliner
Boersenzeitung heeft de politie te Solingen bij
Keulen een 61-jarige vrouw die wegens dron
kenschap oorzaak was van een ongeluk op een
plein, te kijk gesteld.
LONDEN, 8 Juli. (Reuter). Een mani
fest onderteekend door acht vroegere Ara
bische rebellenleiders wordt thans in Pa
lestina wijd en zijd verspreid. Hierin wor
den beschuldigingen van wreedheden en
corruptie geuit togen het Hooge Arabische
Comité en de rund den Moefti staande Ara
bische extremisten.
>e Dultsche regeering vertelt ons, aldus Earl
lawarr, dat Danzig niet waard is om er voor
vechten. Wy dienden dan een betere reden
hebben, om hun werkelijke beweegt edenen te
□trouwen, indien zy bereid waren er een
-eldoorlog om uit te lokken, zy beweren, dat
bevolking van Danzig voor negentig procent
itsch is, doch dat was ook het geval verleden
r, toen Hitler verklaarde: „Deze gevaarlijkste
k in Europa heeft haar bedreigingen volko-
n verloren."
Huldiging van dr. A. F. Philip» te Eind
hoven; hooge onderscheiding verleend.
benoeming bedankt. In 1925
genomen in het kabinet-Colyn en belast met
het beheer van het belangrijke departement van
Arbeid, Handel en NUverheid. Lang heeft het
ministerieele bewind van den heer Kooien niet
geduurd, daar spoedig na de aanneming van het
amendement-Kersten over het gezantschap bij
den H. Stoel het ministerie-Qoiyn aftrad. Hoe
wel zyn opvolger in de Tweede Kamer, de heer
O. W. Kampschöer, zyn zetel voor hem beschik
baar stelde, is mr. Kooien niet meer in de Ka
mer teruggekeerd.
In 1926 volgde zyn benoeming tot lid van den
Raad van State, in welk college hy voorzitter is
van de afdeeling Arbeid, Handel en Nijverheid,
terwijl hy tevens deel uitmaakt van de afdeeling
Financién.
In den loop der jaren vielen hem vele hooge
onderscheidingen ten deel.
Behalve vele functies in dienst van het katho
lieke gemeenschapsleven is de heer Kooien o.a.
curator van de Technische Hoogeschool te Delft
en voorzitter van den Baad voor de luchtvaart.
MONTEVIDEO. 8 Juli (Havas). Volgens
berichten van de grens, hebben de Brazillaan-
sche autoriteiten in Rlo Grande onlangs twee
nazl-agenten gearresteerd, en een groote Hoe
veelheid propagandamateriaal, dl» in hun bezit
was, in beslag genomen.
schap
Zondag
wordt
taat is bereikt”.
be-
kans »p lichte
regenbuie», vrij koel weer, matige wind
■it West tot Noordwest.
Komt de ontheffing van dr. Colyn van de
opdracht tot kabinetsformatie na de veelzijdige
consulten van H. M. de Koningin voor velen
betrekkeiyk onverwacht, de nieuwe opdracht
aan Staatsraad Kooien zal vrijwel voor iedereen
•en verrassing zyn.
De katholieke Staatsraad, oud-minister van
Arbeid en oud-voorzitter van den Bond van
R.K. Kiesvereenigingen, heeft zich sedert lange
jaren in den kring van zyn ambtsbezigheden
teruggetrokken en staat bulten het actieve leven
der party, waarin zyn gezagvolle figuur vroeger
een voorname plaats heeft» Ingenomen.
De opdracht aan Staatsraad Kooien moet dan
ook biykbaar niet zoo worden verstaan, dat na
de ontheffing van dr. Colijn, die het kabinet to
crisis verklaarde, nu de Inzichten van de andere
groep in het kabinet, welke met dr Colyn over
het vraagstuk der werkloosheldspoUtlek van
meenlng verschilde, als grondslag van een nieuwe
kabinetsformatie zouden worden beproefd. De
opdracht aan Staatsraad Kooien lykt veeleer bul
ten de beide partyen van de crisis om te gaan.
Werd ook van katholieke zyde wel eens de
vrees geuit, dat een opdracht aan een katholiek
formateur de bestaande moeiiykheden zou ver
scherpen, dan is die meenlng dan ook met van
toepassing tji.v. een figuur als Staatsraad
Kooien.
In welke richting de heer Kooien, wiens per
soonlyke politieke inzichten de laatste jaren
zeer zelden in het openbaar tot uiting zjjn ge
komen, <je mogeiyke vervulling van zyn opdracht
zal zoeken, is daarom vooralsnog een open
vraag. Zal hy trachten de tegenstellingen, die
door de crisis openbaar geworden pyn. te over
bruggen, of zal hy er bulten om streven naar
de vorming van een kabinet van persoonlyk-
heden, die, evenals hy. buiten het parlementaire
slagveld staan of hebben gestaan?
Een ding echter kan ol. reeds nu worden ge
zegd. Voor de katholieke party spelen persoon
lijke elementen in deze crisis vrijwel geen rol.
maar zy heeft zich vast verankerd aan een
primairen eisch van sociale politiek een zakelyk
program van werkloosheldsbestrydtog, zooals dat
door minister Romme op even bekwame als
energieke wyze was opgebouwd en dat als een
minimum-program beschouwd wordt. Dit zake-
Ujke standpunt zal de partij, met haar fractie
in het parlement en de ministers die uit haar
midden zyn voortgekomen, ook tegenover den
nieuwen formateur moeten handhaven.
LONDEN. 8 Juli. (Reuter) Earl Delawarr,
1 van het Hoogerhute. en president van den
Soard at Education", heeft in Derby een
de gehouden en den nadruk gelegd op het
iste voornemen der volkeren, die den vrede
•fhebben. pal te staan tegenover iedere
jressie en overheersching.
Hy vertelt hoe hy op weg daarheen tal van
Oost-Pruisische militaire vrachtauto’s zag.
die zich naar den top van den heuvel begaven
met een door een dekzeil verborgen lading. Op
den heuveltop, die door een prikkeldraadver
sperring was omgeven, zag de Reuter-corre’-
pondent luchtafweergeschut opgesteld. Kort
nadat hy den top had bereikt verschenen twee
schildwachten, die hem, na zijn filmtoestel te
hebben af genomen, verzochten mee te gaan.
In de verklaring, welke door het agent-
Tass omtrent de besprekingen van
in het Kremlin is gepubliceerd,
gezegd, dat „geen definitief resul-
0
Met een toespeling op de pogingen tot slui
ting van een overeenkomst met de Sovjet Unie
verklaarde Bonnet, de Fransche minister van
Buitenlandsche Zaken; Laten wy niets veron
achtzamen, opdat de onderhandellngen tot
een gunstig resultaat komen en laten wy ho
pen. dat het by de komende besprekingen mo-
teiyk zal zUn een gelukkige oplossing te ver
krijgen.
Uit Salamanca, Samora. Valladolid en Avila
hebben zich brandweren en militairen naar de
plaats des onheils begeven. Tengevolge van het
tekort aan water als gevolg vun het zeer warme
weer, stuitte het blusschingswerk evenwel op
groote moeiiykheden.
Generaal Franco heeft onmiddeliyk van zyn
deelneming doen blijken en 2CO.OOO peseta’s
voor de getroffen bevolking beschikbaar gesteld.
De oorzaak van de ontploffing is nog niet
DIENST AANBIEDINGEN. Gevraagd of A»n
geboden, geplaatst onder da Omroeper
Onze eenige mogelyke richting is derhalve
standvastig te staan naast hen, wien wy ons
woord gegeven hebben en duidelyk te laten uit
komen, dat Groot-Brittannlë in staat en bereid
is te vechten tegen lederen aanvaller, hoe in
direct de manier van aanval ook moge zyn.
Tenslotte stelde Bonnet er prys op te ver
klaren, dat zoo de toestand al ernstig u, de
eensgezindheid der openbare meenlng en de
onbuigzame vastberadenheid van Frankrijk
veroorloven de toekomst met volkomen kalmte
onder oogen te alen.
Het driejarig kindje van den arbeider A. K
te Vroomshoop zag in een onbewaakt oogenbllk
kans een fleschje azljn-extract ,te bemachtigen
Dé kleine dronk hiervan, met gevolg dat het
w»rd vergiftigd.
Hoewel een dokter onmiddeliyk alle middelen
in het werk had gesteld om verdere ernstige
gexolgen te voorkomen, kon dit echter niet meet
baten. De kleine is aan de gevolgen overleden.
feit Is echter, dat tot aan de verdeellng
van Polen. Danzig soms een Dultsche soms een
Poolsche stad was. maar nog vaker een Vrye
Stad, zooals zy heden is. De huidige overeen
komst is daarom een regeling, welke zoowel door
de geschiedenis gerechtvaardigd is. alsook, tot
voor enkele maanden, door Hitler zelf. Het is
tevens een regeling, welke aan de bevolking van
Darfzlg de volledige vrijheid gegeven heeft haar
eigen bestuursvorm te kiezen.
Mr. dr. Dionysius Adrianus Petrus Norbertus
Kooien werd 21 Januari 1871 te Ryswyk geboren.
Hy bezocht het stedelyk gymnasium te Utrecht
en studeerde later in de rechten aan de Unlver-
siteit aldaar. In 1894 promoveerde hy tot doctor
in de staats- en rechtswetenschappen, waarna
hy zich In 1903 in de Domstad vestigde als ad
vocaat en procureur. Van 1897—1905 vervulde hy
de functie van schoolopziener in het arrondis
sement IJsselsteln, terwyi hy in 1900 lid werd
van den Utrechtschen gemeenteraad. Elf jaren
heeft hy als zoodanig de belangen van zyn stad
behartigd.
In 1903 aanvaardde, hij het lidmaatschap van
den Centralen Raad van Beroep (Ongevallen
verzekering), waarvan hy in 1909 ondervoorzit
ter werd. Deze functie bleef hij tot het jaar
1919 waarnemen.
De nieuwbenoemde formateur nam al spoedig
in het politieke leven een werkzaam aandeel. Hy
was een dergenen, die in 1904 den stoot gaven
tot de oprichting van den Algemeenen Bond van
Katholieke Kiesvereenigingen. by de reorganisa
tie in 1926 omgezet to de R. K. Staatsparty.
By de verkiezingen in 1905 kreeg hy voor het
kiesdistrict Grave zitting in de Tweede Kamer,
waar het jonge Kamerlid spoedig een vooraan
staande plaats innam. Zijn adviezen inzake on
derwerpen van financieelen of van sociaal-econo-
tnischen aard werden hier op hoogen prijs ge
steld. Tot de invoering der evenredige vertegen
woordiging in 1918 werd zijn mandaat voor het
district Grave steeds vernieuwd.
Als opvolger van mr. D. Fock, die tot gouver
neur-generaal van Ned.-Indië was benoemd,
’•rd mr. Kooien in 1918 gekozen tot voorzitter
der Tweede Kamer, welke functie hij tot 1925
op een wijze, die een ieders bewondering af-
dwong. heeft vervuld.
Reeds to 1918 was hij aangezocht als minister
7an Financiën, maar om persoonlyke redenen
had hy toen voor deze gewichtige en eervolle
MOSKOU, 9 Juli. (Renter). De ambassa
deurs van Groot-Brittannlë en Frankrijk
ie Moskou, Seeds en Naggiar, alsmede
Strang, hebben vanavond een onderhoud
gehad met den volkscommissaris van Bul-
tenlandsche Zaken, Molotof, dat twee uur
en vijftig minuten duurde.
De besprekingen zullen nog wel een week,
of langer kunnen duren,' voordat nadere me-
dedeelingen worden gedaan over de resultaten,
zelfs indien men eerder in beginsel tot over
eenstemming komt.
Reeds in den herfst van het vorige jaar
waren, zooals destijds gemeld, talrijke zusters
uit Oostenrijk vertrokken, aangezien het recht
om onderwijs te geven haar was ontnomen.
Vooral de Ursullnen zyn door dezen maatregel
getroffen, aangezien zij de leiding hadden
over talrijke opvoedingslnrichtingen en scholen
voor de opleiding voor onderwijzeressen. De
zusters van de orde van St. Franciscus van Sa
les. wier scholen eveneens gesloten zyn. zijn
gebleven, maar zy moesten een groot deel van
haar klooster verhuren aan het Dultsche lucht
wapen. De werklooee zusters der orden, die zich
toeleggen op onderwijs en ziekenverpleging, ge
ven thans aan andere zusters een beroepsop
leiding en leren haar talen, teneinde emigratie
te vergemakkeiyken. Verscheidene leeraren, dl»
behooren tot congregaties voor mannen, o.rn.
de Jezuïeten, zijn geëmigreerd naar kloosters to
het buitenland. De directeur van het Schotten
gymnasium. dat een wereldvermaardheid bezat,
heeft thans oe leiding over de keuken van het
klooster, welke taak by opgeruimd verricht. Het
Benedlctynenklooster Krenu is veranderd in
een ordensburg. De monniken, die gearresteerd
waren, zijn allen, op twee na. op vrije voeten
gesteld. De Franciscanen van Salzburg, wier
klooster kortelings Is opgeëischt door óen Staat,
zyn thans geïnstalleerd in het Benedictijnen
klooster in Salzburg. Men oenkt, dat de Capu<
cijnen binnenkort hun klooser van Kapuztoerr-
berg by Salzburg zullen moeten ontruimen.
In September as. zal HJt. de Koningin de groote Spoorwegtentoonstelltngte
houden op het Paleis van Volksvlijtterrem te Amsterdam, ter gelegenheid van het
100-jarig bestaan van de Nederlandsche Spoorwegen, openen. Overzicht van de tn
aanbouw zijnde groote tentoonstellingshal
Ten aanzien van Polen herinnerde de minis
ter aan de redevoering van Daladler van 13
April en zijn verklaring van 9 Juni. Hy voeg
de hieraan toe:
Frankrijk en Polen garandeeren elkander we
derzijds onmiddellijk en direct tegen iedere
directe of indirecte bedreiging, welke hun vi
tale belangen zou treffen. Polen weet, dat het
niet alleen op zyn spreekwoordeiyk heroïsme
kan rekenen, doch ook op den onvoorwaaroe-
lyken steun van Frankrijk en Engeland tegen
lederen aanslag op zyn onafhankelijkheid en
zijn rechten.
Indien derhalve oorlog om ’t geval Danzig
xou uitbreken, sou dit geschieden omdat de
Dultsche regeering inziet, dat Danzig de
sleutel is naar de Poolsche onafhankelijkheid,
en dat een vrjj Polen een bolwerk beteekent
tegen een Dultsche overheersching van
Europa.
Er zyn er twee noodlg om te vechten, maar
ook twee om een compromis aan te gaan. Een
compromte i» op «tehkrtf evenwel nuttetote, to-
dien de «ene party zich vrij acht elk oogenbllk haar Danzig,
«ijn gegeven woord te kunnen verbreken.
Het manifest, waarvan de tekst thans wordt
gepubliceerd door het Engelsche ministerie van
Koloniën, beweert oa., dat de daden van het
Hooge Arabische Comité geleid worden door
persoonlyke beweegredenen, dat de leden bui
tenlandsche belangen dienen tegen een vaste
beloonlr.g, dat het comité het witboek heeft
verworpen, omdat het den Moefti verboden
blyft naar Palestina terug te keeren. dat de
leiders der extremisten het plan hadden voor
aanstaande Arabieren en waarachtige patriotten
te vermoorden, ter voldoening van hun gevoe
lens van wraak en persoonleken haat, dat de
Moefti ten minste twee millioen pond sterling
heeft opgehaald om den nood to Palestina te
lenigen, maar dat niemand hiervan, ooit een
piaster gezien heeft, terwyi zijn trawanten,
waaronder vele roovers en moordenaars, een
leven van weelde leiden.
Het manifest, zoo wordt verklaard, is opge
steld in een byeenkomst van „heilige krijgers’’,
die een eeriyke rel in hun oorspronkelyke actie
te<ten Engeland gespeeld hebben en later naar
Syrië zijn uitgeweken Het manifest zegt voorts
dat de meerderheid der Arabieren het er vol
komen over eens Is. dat het witboek een goede
basis vormt voor de verwezenlyking van hun
nationale aspiraties.
B
s
MADRID, 10 Juli (Havas). Gister
middag is in het dorp Penaranda de
Bracamonta nabij Salamanca
kruitmagazijn in de lucht gevlogen.
Naar gemeld wordt zijn hierbij om
streeks dertig personen om het leven
gekomen en 200 gewond, terwijl er
nog 90 vermisten zijn. Een goederen
trein, die zich in het station bevond,
werd volkomen vernield.
De diplomatieke redacteur van de Sundey
Tunes schrijft naar aanleiding van de onder
handellngen met Rusland, dat „Frankryk noch
Groot-Brittannlë den wensch der Sovjet Unie
in twyfel trekt om tot een overeenkomst te ge
raken en dat men blyft hopen, dat het rnoge-
lyk zal zjjn een formule te vinden, welke de
gevaren van een indirecte agressie dekt.
Daarvoor, aldus het blad, zouden wy de garan
tie der kleine mogendheden van het WesUn
door Rusland kunnen laten vallen, daar het
gevaar, waartegen men zich wil dekken voor
al to het Oosten ligt.
MADRID, 8 Juli. (Havas). Julian Bestel-
ra, de oud-voorzitter van den Verdedi-
gingsrsud van Madrid, is heden voor den
krijgsraad verschenen. De procureur-gene
raal heeft de doodstraf tegen hem geëtochl
Wy liepen, zoo vertelt hi£ langs zoo goed als
voltooide barakken naar het wachthuis. Op een
open plek telde ik meer dan 50 nieuwe militaire
vrachtauto’s, alle met Oost-Pruisische nummer
borden. Half tusschen de boonien veeborger»
lagen veldkeukens en er diclitby schenen met
dekzeilen bedekte tractors voor kanonnen te
staan. Op de vraag van een Heimwehrman.
wat ik tn het verboden gebied kwam doen
zeide ik. dat ik naar de kinderspeelplaats kwam
kyken. De correspondent kon gaan, nadat hem
de film was ontnomen. Op zijn vraag, of de
honderden jongemannen in olyfgroene politie-
unlformen met -moderne automatische wapens
en handgranaten de kinderspeelplaats zouden
gaan gebruiken, werd hem geantwoord: „dat
hangt van de toekomst af. doch hopeiyk niet"
Het Poolsche telegraafagentschap meldt, dat
reizigers van den internationalen trein Berlijn-
Boekarest, die over Polen rydt algemeen ge
constateerd hebben, dat in het gebied van
Breslau groote massa’s troepen met artillerie
en munitietrefnen worden samengetrokken
De Poolsche politie heeft te Puck, een klein
kustplaatsje ten Noorden van Gdynia, drie
Duitschers gearresteerd, die souden hebben
deelgenomen aan het smokkelen van Duitschers
Britsche en Fransche ambassadeur heb
ben een nieuw onderhoud met Molotof.
Geen definitief resultaat bereikt.
Gouwleider Forster wijst op de sterkte
van Danzig; nieuwe incidenten-
Duitsch vliegtuig verongelukt bij
monstratie op het vliegve'd Evere.-
Onderwys en ziekenverpleging in Oos
tenrijk in handen der nat.-socialisten.
Kruitmagazijn nabij Salamanca in
lucht gevlogen. Reeds 30 dooden en
gewonden; 90 personen worden vermist.
De gevechten aan de
Mandsjoekwo.
Benoemingen in het bisdom Haarlem.
Dr. Coliin heeW de opdracht tot vormin»
van een kabinet niet aanvaard. Staats
raad Kooien tot formateur benoemd.
WEENEN, 10 Juli (Havas) De natio-
naal-soclalfstlsche autoriteiten gaan metho
disch voort met de verwyderlng van geeste
lijken en zusters uit het onderwijs en de
ziekenhuisen. Iedere week worden nieuwe
kloosters en nieuwe katholieke instellingen
overgedragen aan de partyorgantsaUex.
Geleidelyk worat ontslag verleend aan zus
ters uit de ziekenhuizen, waar zij worden
vervangen door leeken.
brochures ovar ast
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHh"
-REDUCTIE
Ültvoarig tariaf voor adveriaaran bij abon
nament wordt op aanvrage gaarne door onzs
Administratie verstrekt
