ONSBLAD
van
I
Engeland houdt rekening met
de eischen van Tokio
Auto met vijf jongemannen
verongelukt
b
s
h
I
li.
I
i
Het nieuws van heden
Twee kinderen
gedood
~i
„Bent U de
secretaris
BESPREKINGEN WORDEN
WOENSDAG VOORTGEZET
BEZORGDHEID OVER DE
KABINETSFORMATIE
TEGEN EEN BOOM
GEBOTST
SALPH. ELSEMBUR6
MAANDAG 17 JULI 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VII
VIII
II
V
XI
IX
X
IV
III
VI
Droef besluit van een
dansavond
Vlootrevue voor den
Keizer bij Tokio
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 244
De Zwitsers in Zuid-
Tirol
ARBEIDSDIENSTKAMPEN
Bandjirs teisteren Java
’n TIP VAN BOOTZ
a. -
Onze fractie vast
besloten
Slagroom wordt ook
gelijkgeschakeld
Zestig huizen in asch
gelegd
Geen Duitsche troepen
over den Brenner?
Prins-regent Paul naar
Londen vertrokken
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
r m
reuk.
JYX.
»RI)
r.v.v.
3
4L”
N.V. VERZEKERING MAATSCHAPPIJ
„SINT PETRUS”
Most up to date firm
in a TEXTILE GOODS
Het Weer iimi iiiii nni iininiiniii tiiii iiiih ui i iiihhie
Kt
NOORDBOLLANDSCH DAGBLAD
L Pp
Lijfrente
VERWACHTING:
set:
r
.,”1
i*ji
woningen
Nieuwe actie by Swabue
dr.
van
het
van
m.s.
O O
Irrigatiedyk bezweken
3
A
i
SS
H
Stand wp Maandag aar vjm.: T5SJJ
Vorige stand: 7554
wijck,
>ben-
«EN.
IdaL
•osp.
Japantche marine zet volgende
week nieuwe actie in Kwan-
toeng en Foekien in
Op onbewaakten overweg onder
St. Panera» door trein gegrepen
en verklaard dat Japan bereid ia de schade
te vergoeden.
Officieele
..Oranje".
g 82.
ifort,
.prijs
vrij.
s.
rosp.
De correspondent van het Engelsche dag
blad de „News Chronicle” te Bolzano meldt, dat
de thans daar aangekomen vertegenwoordigers
van de Zwitsersche regeering trachten te ver
kregen, dat'de 250 Zwitsersche ingezetenen in
het gebied niet worden uitgewezen. Als de Ita
lianen dit weigeren, zoo voegt hU er aan toe.
zullen de Zwitsers als tegenmaatregel 250 Ita-
liaansche onderdanen, die in bet kanton Tes-
slno gevestigd zijn, uitwijzen.
De lijkjes zijn naar de ouderlijke
overgebracht.
De trein had een kwartier oponthoud.
Bij den onbewaakten overweg bU het zgn.
achterpaadje waren de 9-jarige zoon van dr.
Destree en de 8-jarige zoon van den chauf
feur Kersten, beiden uit St. Pane ras. aan het
spelen met de autoped. ZjJ werden door den
trein op den overweg gegrepen en deerlijk
verminkt. Het zoontje van dr. Destree was
onmiddellUk dood, de zoon van Kersten gaf
na eenige oogenbllkken den geest.
Op een vraag naar het geld overhandigde de
inspecteur hem een couvert, met vele zegels voor
zien, doch voor alle zekerheid trok hij tevens zijn
revolver en arresteerde den man. Deze werd me
degenomen naar Den Haag, waar hy een volle
dige bekentenis aflegde. HU bleek te zijn een
48-jarige employé van de onderneming, in Schie
dam woonachtig. Zelf had hl) de reis naar
Schiedam medegemaakt In een derde klasse-
wagon. zoodat hij steeds in de nabijheid van den
.secretaris” is gebleven.
egen
l e n.
UIS.
uwe.
>nw„
enz.
:ntr.
>gel,
Prof. dr. J. Barge by
den formateur
Volgens den woordvoerder van het leger be
treuren de legerautoritelten, dat overste Spear,
de Brltsche militaire attaché, te Peiping aan een
onderzoek werd onderworpen wegens zijn ver
dacht optreden. Hij zeide te hopen, dat de spe
ciale rechtbank de geheele zaak tot klaarheid
zal brengen. „Deze krijgsraad is door de mili
taire autoriteiten ingesteld ter bescherming van
de onschuldige bevolking, welke geen vijandige
houding jegens Japan aanneemt.” Spear wordt
niet als diplomatiek ambtenaar beschouwd, daar
hij zijn identiteit als zoodanig niet bekend had
gemaakt.
TOKIO. 17 Juli. (Domei). De Brltsche
ambassadeur Craigie heeft Zaterdag in stfn
eerste onderhoud met minister Arita dui
delijk gemaakt, dat Groot- BrKtannlë bereid
ia de algemeene vraagstukken te bespreken,
stal) den aektargreasd yarméw vast de «I-
twtle die te Tientsin is entataan.
urig
n 10
jest.
»ur”
1417.
mei
Bezorgdheid rond de pogingen
Coljjn.
zee.
1 va-
Telef.
lans,
rum
2.50.
»UR-
115
gesl.
3.25.
der-
nen.
rten
27.
INE”,
leerd
rosp.
-am-
vrij.
3.—»
Wed.
hitt.
>mg.,
Itjes.
rosp.
ENS.
en
1000
rsch.
men-
tolen
ieurs.
NO
Rest,
ken.
vrij.
Is 44.
r
MALIEBAAN M UTMCBfT
Employé van Haagtche firma
wilde deze een bedrag van
125.000 afzetten
7*0
HZ Voorburgwal 145-147.T«I 32087-49313. A dam
Vaart»» aak» L»w»» eilli.su Oil»»
WHOLESALE ONLY-
^proeftocht
De Nederlandsche ploeg in de Ronde
van Frankrijk.
Employé van onderneming te s-Graven-
hage gearresteerd wegens poging tot af
persing.
Een regeering, die »lecht» kort zou
kunnen regeeren, zou de de»-
illutie alleen vergrooten
SAMARINDA, 15 Juli (Aneta) Een
brand In kampong Baroe, aah de Pamoe-
kanbaal verwoestte zestig kamponghuizen.
De schade wordt geschat op ƒ50.000.
BOEDAPEST, 15 Juli (Havas). Vanmorgen
zijn de Hongaarsche arbeidsdk-nstkampen of
ficieel geopend. Zesduizend jongelieden zijn in
de verschillende kampen gekomen en blijven er
tot 30 September. In dien tijd ontvangen zij een
militaire opleiding en zullen zij werk verrichten
op het gebied van landbouw en industrie. Hun
arbeid mag echter geen concurrentie beteekenen
voor de particuliere bedrijven. Bovendien be
staat sinds heden in Hongarije een vrijwillige
arbeidsdienst, die zijn leden werft onder de
mannelijke en vrouweliJke studenten.
BELGRADO, 15 Juli. (Havas). Prins-regent
Paul van Joego-Slavië en prinses Olga zijn naar
Engeland vertrokken, waar zij gasten zullen zijn
van het Brltsche koningspaar.
In den afgeloopen nacht is op het
Zwaageinderboekert, onder de gemeen
te West woud, een zeer ernstig auto-
ongeluk gebeurd, waarbij één doode te
betreuren is. Twee Jongens werden le
vensgevaarlijk gewond en twee minder
ernstig.
Een doode, twee leventgevaarlyk
gewonden en twee tlacht-
offer», die er minder
ernstig aan toe zyn
Bern zou met uitwyzing van
Italianen gedreigd hebben
Verder bericht Reuter, dat de Japansche
regeering den Britschen autoriteiten te
Sjanghai haar verontschuldlngen heeft aan
geboden voor de schade, die de kanonneer
boot Falcon tijdens den luchtaanval op
Tsjoengklng van 8 Juli heeft geleden. Vice-
admiraal Naokini Nomoera heeft de Brit-
sche autoriteiten hiervan in kennis gesteld
ROME. 15 Juli. (Havas). De Qiornale dltalla
spreekt tegen dat Duitsche troepen den Brenner
gepasseerd zijn en in Italië zijn aangekomen.
Het blad schrijft om.: „Er is geen enkel Duitsch
soldaat op Italiaansch gebied. Oeen enkel
Duitsch troepenconvooi bereidt zich voor uit een
Italiaansche haven naar Libye te vertrekken.
Oeen enkele concessie van de haven Triest, in
welken vorm ook, is door Berlijn gevraagd of
door Rome aangeboden.”
Twee kinderen op onbewaakten overweg
onder St. Pancras door trein gegrepen
en gedood.
Het wij. „Oranje” is officieel aan de
Stoomvaart Mij. ^Nederland" overge
dragen. Z. K. H. Prins Bernhard maakte
den proeftocht mede
Op de pieren te IJmuiden wordt een nieuw systeem van bescherming toegepast. Tot
nu toe werden vierkante betonnen blokken, van ongeveer 20 ton, in de duinen
gegoten en vervolgens naar de pieren getransporteerd. Men is er nu toe over
gegaan. een betonmolen op de pier te plaatsen. Het beton wordt in een grooteh
zak gegoten, welke op de plaatt van bestemming is opgesteld. Men verkrijgt
hierdoor 'n meer homogene bescherming. De aldus gegoten blokken wegen ruim
30 ton
VOOR HET GEHEELE LAND:
g Meeat betrokken tot zwaar bewolkt, enkele
g regentaten met kans op onweer, iets koe-
Ier dan gisteren, zwakke toé matige Zai-
s MUke tot ZaM-WmteltJke win^L
I Kon op <54 onder 21.18. Licht op 21.44.
g Haan op 537 onder «1.87. E.K. 23 Jnll.
^iiiiiiiiiiiiiiiHnniiimiiiiiiiniiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiïc
Toen de gewonden uit het autowrak wa
ren bevrijd, bleek, dat P. Jong uit de Ban-
gert reeds was overleden. De jongens J.
Spek uit Hoogkarspel en N. Laan uit West
wood waren zeer ernstig gewond en hadden
een schedelbasisfractuur. Ook de twee an
dere inzittenden, de chauffeur A. Schouten
uit Blokker en N. Buisman uit Hoogkars
pel waren mln of meer ernstig gewond.
WEENEN, 15 Juli (Havas) Buerckel heeft
een nieuwe verordening uitgegeven tot regeling
van het verbruik en gebruik van slagroom in
Oostenrijk. Zooals bekend is de slagroom vol
komen verdwenen uit het Duitsche gebied en
kunnen alleen de Oostenrijkers deze lekkernij
gfenleten Buerckel verklaart thans, dat het ver
bruik van slagroom in Oostenrijk sedert 1937
met 25 pCt. is gestegen, op grond waarvan hy
talrijke beperkingen op het gebruik legt.
De Haagsche politie heeft een goeden slag
geslagen met de arrestatie van een inwoner
van Schiedam, die het de directie van een
groote onderneming te Den Haag reeds drie
maanden lastig maakte.
Asjahi BJimboen schrijft dat Engeland de
Japansche eischen in zeker opzicht schijnt te
hebben Ingewilligd, daar het rekening houdt
met de vastberadenheid van Japan en de anti-
Britache stemming en de openbare meenln- in
Japan. Oroot-Brittannië schijnt de oogen te
openen voor de werkelijkheid en den nieuwen
toestand in het Verre Oosten. De Japansche
regeering zal haar vastberadenheid blijven
toonen.
De directie dezer onderneming ontving onge
veer drie maanden geleden een anoniem schrij
ven van iemand, die zich noemde „ambtenaar
van de invoerrechten en accijnzen". De schrij
ver beweerde, dat de onderneming ongeveer één
tot anderhalf millioen gulden per jaar aan in
voerrechten op een bepaald product ontdook. HU
zeide. de eenige te zyn. wien dit bekend was en
vroeg voor zyn stilzwygen een bedrag van
125.000. Na ontvangst van dezen brief, die in
Schiedam was verzonden, stelde de onderneming
zich in verbinding met de invoerrechten en ac-
cUnzen. Deze stelden een onderzoek in, waarby
bleek, dat van ontduiking door de onderneming
geen sprake was en ook bestond er geen aan-
wyzing. wie onder haar ambtenaren de schryver
van den brief kon zUn. Toen nog meer brieven
van geiyken inhoud volgden, mengde de direc
teur der onderneming de Haagsche politie in
het geval, doch ook haar onderzoek bleef zonder
resultaat. De schrijver vroeg in een van zyn
brieven een gedachtenwisseling per advertentie
in een Rotterdamsch dagblad, welke correspon
dentie met voorkennis van de politie geschiedde.
De schryver noemde zich daarin Jan", de onder
neming „A". Dezer dagen werd de directeur op
gebeld door „Jan", die echter zeer huiverig was
om een afspraak te maken, hetgeen de directeur
had voorgesteld. Deze vroeg den anonymus, of
deze de zaak wilde" afhandelen met zün secre
taris, voor wien hy een wlUekeurigen naam op
gaf. n.l. Van Wyk. Doch ook hierop wilde de
briefschrijver niet ingaan.
Vrijdagavond echter ontving de directeur een
telegram, waarin verzocht werd den secretaris
naar de eerste klasse wachtkamer van het sta
tion Hollandsche Spoor te zenden, om hem later
met den trein van 22.02 uur in de eerste klasse
naar Dordrecht te sturen. Nadere instructies
zouden volgen.
Een Haagsche poUtle-inspecteur volgde als
secretaris de aanwyzlngen op. Een kruier over
handigde hem in de wachtkamer enkele briefjes,
op één waarvan stond „openen in den trein". In
den opgegeven trein volgde de Inspecteur deze
aanwyzing op en las. dat hy in Schiedam moest
uitstappen, vyf minuten op het perron moest
wachten en vervolgens zich naar den uitgang
moest begeven. Toen de Inspecteur het station
in Schiedam verliet sprak een man hem aan.
die vroeg: ..Bent u de secretaris?" De inspecteur
beaamde dit en een kort gesprek volgde met den
man, die zeer zenuwachtig was.
door den zwaren slag een geheele omwenteling
maakte.
Opgeschrikt door angstig geschreeuw en ge
kerm vond een voorbUganger da slachtoffers,
van wie de meesten er zeer ernstig aan toe
waren In aUeryi werden de plaatseiyke auto
riteiten gewaarschuwd en werd geestelijke en
geneeskundige hulp Ingeroepen. De burgemees
ter uit Wcstwoud. de heer Haverkamp. was
spoedig ter plaatse, evenals de geneesheeren
Barnhorn en Bos. terwyi de gemeente- en
rykspolitie eveneens hulp boden. "Leer kort
daarna was ook pater Fortuin O F.M aanwezig
om den slachtoffers het Heilig Oliesel toe te
dienen.
Omstreeks één uur Zondagnacht reed een per
sonenauto met vUf jongens tusschen de twin
tig en dertig Jaar, die naar een dansavond te
Westwoud waren geweest en tot besluit nog
een stukje hadden omgereden naar Zwaagdyk,
op het Zwaageinderboekert. Op deze plaats
maakt de weg een kleine bocht. De wagen, die
bestuurd werd door A. Schouten uit Blokker,
reed hier met een groote vaart tegen eer.
boom. De botsing was zóó hevig, dat de wagen
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken te
Tokio deelt mede, dat de op Maandag voorziene
bespreking van minister Arita met den Brit
schen ambassadeur Craigie tot Woensdag is
uitgesteld. Craigie heeft nameiyk nog geen
nieuwe instructies ontvangen.
Met den trein, welke Zaterdagmiddag om
streeks kwart voor vUf uit Alkmaar in de rich
ting Den Helder vertrok, is onder St. Pancras
een verschrikkeiyk ongeluk gebeurd.
Geiyk reeds gemeld achtte men het Vrydag
nog onzeker of de poging van dr. Coiyn gaat
in de richting van een zakenkabinet, dan wel
in die van een reconstructie van het thans de-
mlssionnaire ministerie. De bespreking met jhr.
ir. O. C. A. van Lidth de Jeude eenerzyds en de
omstandigheid anderzijds, dat hU tot dusverre
geen contact met de fracties heeft gezocht, doen
de opinie in politieke kringen echter steeds
meer neigen naar de veronderstelling, dat den
formateur een extra-parlementalr zakenkabinet
met figuren ook uit de linkerzyde voor den
geest staat.
Op het oogenblik, dat wy dit berichten, heeft
dr. Colyn nog geen bezoeken ontvangen. Men
houde echter wel in het oog. dat de bezoeken
van en bU den formateur geen volledig beeld
behoeven te geven van diens formatie-pogin-
gen. Hy heeft, indien hU zich tot bepaalde per
sonen wil wenden, zonder dat de buitenwereld
voorloopig hun namen kent, ook andere, voor
de buitenwacht en de persfotografen niet waar
neembare middelen van contact ter beschik-
king.
J^VXWWUUHIIUil
TASIKMALAJA. 15 Juli (Aneta) De om
geving van Randjakole. ten westen van Andjar,
Is wederom door een bandjir overrompeld. Zes
huizen zUn verloren gegaan.
In kampong Randegan staat het water een
meter hoog. Vele hulzen staan onder water.
De Bata-fabrlek is door den stroom meege
sleurd. De nieuwe irrigatle-dyk bU Bandjarsari
is doorgebroken. Duizenden bouws sawah zyn
overstroomd.
De bandjir strekt zich uit van TJiawitoli tot
Padaherang en van Paledah tot Kalipoetjang.
Het verkeer tusschen Fendjar en Botoelawang
is gestremd.
Uit Tokio wordt offioieal medegedeeld
dat de Keizer op 21 Juli as. aan boord van
het oorlogaechip „Nagao” ter gelegenheid
van da gecombineerde oefeningen der Ja
pansche eskaders een vlootschouw zal by-
wonen, welke zal plaats bben by de ma
rinebasis Yokosika nabU Tokio. Welinge
lichte kringen wijzen er op dat deze onver
wachte mededeellng op beteekenlsvolle wyze
samenvalt met de opening der Brltsch-
Japanache conferentie en aan de Japansche
oefeningen de beteekenls geeft van een
demonstratie der Japansche marinesterkte
in den Stillen Oceaan.
(Van onzen parlementairen redacteur)
In verscheidene politieke kringen
heeft de wjjze, waarop dr. H. Coljjn
Vrydag zyn demiasionnaire kabinet
zonder de katholieke tniniaters ont
ving, eenige bezorgdheid gewekt om
trent de plannen van den formateur.
Men meent n.l. hierin redenen te vin
den om aan te nemen, dat dr. Coljjn
een formatie zal beproeven op den
grondslag eener beknotte werklooa-
heidspolitiek en enkele katholieken,
die in de politiek minder op den voor
grond treden, enkele op politiek ter
rein onervaren figuren, in zjjn kabinet
op te nemen.
Dit zou weinig goeds voorspellen niet
voor katholieke politiek, doch voor d^
levensvatbaarheid en de toekomst van
het nieuwe kabinet. De katholieke
partjj en haar Kamerfractie zjjn uiter
aard vast besloten den strijd aan te
binden tegen ieder' kabinet, dat niet
de werkloosheidspolitiek zoo niet naar
de letter, dan toch naar den geest
van minister Rornrne in zjjn program
opneem L Daarbjj weten zjj zich ge-
gedragen door de overtuiging van de
groote meerderheid onzer bevolking, en
het kan geen gewicht in de schaal leg
gen of er katholieken in het kabinet
zitten, die zich individueel tot zulk
een politiek leenen.
Met enkele buiten-politieke katho
lieken kan dr. Coljjn misschien een
kort oogenblik de facade van een
kabinet vormen, maar duurzaamheid
en stevigheid, zoo hard en hard noo-
dig in dezen tjjd, waarborgt hjj aller
minst. Hjj waagt zich en zjjn mede-
tninisters in een hachelijk en naar alle
waarsch jj nljj kheid kortstondig avontuur,
dat de desillusie in het land, door de
crisis veroorzaakt, slechts kan ver
grooten.
Onze parlementaire redacteur meldt ons na
der, dat dr. H. Colyn Zaterdagochtend In gehoor
ontvangen heeft prof. dr. J. A. J. Barge, hoog
leraar aan de Universlteit te Lelden en lid van
de Eerste Kamer der Staten Generaal voor de
R- K. Staatsparty.
Zaterdagmiddag heeft de kabinetsformateur,
dr. H. Cohjn. te zynen huize een aanvankeiyk
erg geheimzinnig aandoend bezoek ontvangen.
Een taxi kwam aanryden. Een forsche heer
met lichtelyk gryzend haar, door de toeschou-
*ende journalisten op een Jaar of zestig ge-
•chat, stapte uit. HU wilde .ilet meedeelen, wie
hy was en evenmin Iets loslaten over het doei
van zUn bezoek.
Naderhand bleek het te zUn mr. H. H. A.
Sluis, oud-procureur-generaal aan het ge-
lechtshof te Leeuwarden, een man, die oneer
rijn ambtgenooten en in de kringen der rech-
tariyke macht hoog In aanzien stond en eerst
kort geleden wegens het bereiken van den 70-
Jarigen leeftyd zyn functie neerlegde.
Mr. Sluis heeft sich nooit op politiek terrein
bewogen; zyn drukke ambt liet dit waarschyn-
Wk niet toe. Hy schynt echter een zeer gave
tn kundige figuur te zUn en den liberalen be-
•toteien te zyn toegedaan.
De pogingen om de gezonken Amerikaan sche duikboot ^Sgualus" te lichten zijn
mislukt. Men slaagde er dn het wrak met behulp van pontons aan de oppervlakte
te brengen, doch plotseling braken de kettingen, waarop de boot weder tn de
diepte verdween. Deze foto werd radio- grafisch uit New York overgebracht
Laatst «prak Ik een TrienS
•ver traawen.
„Praat me niet
van de vrouwen
Van een TIF er tM
Heb later nooit «p#t.
Maar het andere kan aMM
berouwen.”
In» F. H. - Zevenbergen
ontving een fleeeh TIF.
Met twee ziekenauto's werden het stoffelijk
overschot en de gewonden naar het St. Jans-
Zlekenhuia te Hoorn vervoerd.
Vanochtend was de toestand van Spek en
Laan zeer zorgwekkend, zy zUn voorzien van
dc laatste Heilige Sacramenten. De toestand
van Schouten is bevredigend, evenals die van
Buisman.
De verkeersinspectie was vanochtend vroeg
ter plaatse om de situatie op te nemen.
De wagen, een huurauto, werd volkomen ver
nield.
Strand niet met de
haven in '1 gezicht»
een ongeluk in een
klein hoekje ligt:
Zorg ieder risico
te mijden
door slechts
FISK SJkFTI-FLIGHT
te rijden.
De Japansche marine heeft naar Domei
uit Sjanghai bericht besloten een nieuwe
actie te ontplooien by Swabue in het Noord-
Oosteiyke deel der provincie Twantoeng en te
Hlnghwa in het Oostelyk deel van Foekien. De
Japansche marlne-autorltelten hebben vandaag
aan de derde mogendheden alsmede aan het
bestuur der Chineesche zee-douane hiervan
mededeellng gedaan en hun verzocht de bul
tenlandsche oorlogsschepen, vaartuigen en be
woners uit Swabue te doen vertrekken tegen
Dinsdagmorgen 18 Juli r Voorts is den bui-
tenlandschen schepen en bewoners van Hlnghwa
verzocht deze stad zoo spoedig mogelyk te
verlaten, daar de Japansche marine aldaar op
Woensdagmorgen 19 Juli a.s. een nieuwe actie
gaat 'beginnen.
F
/"iii