De pers over het Kamervotum
Bloemen en kruisen na den
laatsten dag
Ferdinand Hamer
WEK UW LEVER-GAL OP
HET DEFENSIE-CREDIEJ
SLECHTS TWEE KT.
UITVALLERS
ZATERDAG 29 JULI 1939
DE VIERDAAGSCHE
VAN WEEK TOT WEEK
OVERZICHT TWEEDE KAMER
parcoart
Clearingkoersen
LX
er
N
ie
f
1
d-
i*argrn
o*
!•-
Sportieve prestatie
van een blinde
Bekroningen voor kranig
marcheeren
Een korte zitting van weinig
belang
Interdiocetane committie
ingetteld
Z. K. H. Prine Bernhard volgde
per .auto een deel van het
4OOO»te wegwijzer van
den A.N.W.B.
Print Bernhard verrichtte
de onthulling
BELGISCHE GEZANT BIJ
DE KONINGIN
ARBEIDSTOESTANDEN
IN TEXTIEL-INDUSTRIE
JEUGDLUCHTVAARTDAG
OP SCHIPHOL
3a
Het auto-ongeluk te
Cannes
Het R. K. Woonwagen-
Liefdewerk
AVIOLANDA ONTWERPT EEN
SNELLEN JAGER
DE KONINGIN NAAR DEN
RUIGENHOEK
Mr. van Rijckevortel en echtge-
noote tlechtt zeer licht gewond
B
t
(Van onsen parlementairen redacteur)
uenmaal deelneming
Veltkamp. P. Rcgtlen, G. J. Thyssen
Eerwaarde Zoon,
Rlef, O. M
G. C. G Dink-
worden
de
uit
omstandigheid
bezwaar
van
Soestdyk.
13
t
kabinet
ha
De „Standaard" wijst op het „Fransche”
le.
en
maakt.
■-
d-
voorultloonen oo de gebeurtenissen.
komt
vei*-
H. M de Koningin heeft Vrijdagmiddag den
Belgischen gezant en mevr. Herry ten paleize
Noordeinde ontvangen.
„Het Huisgezin” acht voor een nationaal
kabinet een reëele kans geschapen.
M. Blieker. G. de Jonge, Fh.
H Keyzer E. van den Hooit. A.
A. van der Kley,
M. J. van der
i
len
en
ieb
te
I be
Onze
dat het indienen van de motie in
strijd was met onze parlementaire zeden
gebruiken, aangezien er nog -
enkel opzicht sprake kon zijn
De „Limburger Koerier" acht den gang
van zaken zeer gelukkig:
Wij achten het heel gelukkig, dat op
deze wijze nog eens nadrukkelijk onder-
ter
iM
int
1
tö-
Micno-
t. J -P.
oo-
S,
ter,
AU
ur-
an-
ui.
ér-
de
len
je-
rts
to
rnt
or.
el-
en
LD-
m-
er-
t JOANNES PETRUS.
Bisschop van Haarlem
Haarlem. 34 Juli 19»
(8t. Bavo).
eersten dag vertrok Een zeer goed resultaat
dus. waaruit wel bltjkt, dat alle deelnemers zien
zeer goed hebben voorbereid
Het zijn er ongeveer 5 11 geweest, zoodat het
totaal aantal uitvallers in deae - Vierdaagsche
een M 1 10 was. Dit beteekent ongeveer twee
procent van het aantal deelnemers, dat den
de Weyer. J. H Th. Riet.
J. N. Óverweg. H. J Wuyster. 8 M Rou J
Hascher, J. A. A. I—-
Dr. Colijn heeft zich in de Kamer vergist,
aldus „De Volkskrant".
De centrale jeugdcommissie van de Kon. Ned.
Ver. voor Luchtvaart organiseert dit jaar voor
de zesde maal een nationalen jeugdlucntvaart-
dag. die Zaterdag 19 Augustus wordt gehouden
op het vliegveld Schiphol. Uit het programma
blijkt, dat vele luchtvaartinstanties hun mede-
werking hebben toegezegd.
Het programma wordt op aanvraag franco
toegezonden door het secretariaat der centrale
jeugdcommissie - KN VVL.. Anna Paulowna-
plein 3. Den Haag.
H M de Koningin is Vrydagmiddag even ovrr
half vijf van het paleis Noordeinde naar dan
Ruigenhoek vertrokken.
- -
Over wilskracht gesproken. Het is deze rarJ
voor de eerste maal in de historie van de Vier
daagsche geweest, dat een blinde aan de mar
seden heeft deelgenomen. Het was de heer R
v. d. Zee uit Rotterdam, die met den nee.'
Rothmeijer als begeleider eiken dag z’n veertig
kilometertjes heeft afgelegd. Een prestatie, die
een extra compliment waard is en het was dan
ook kapitein Breuneee persoonlijk, die den heer
v d. Zee met deze buitengewone sportieve daad
gelukwenschte
De aympathieke leider van de Vierdaa.-sehe
heeft trouwens ook dit jaar weer bjj het uitrei
ken der beloonlngen verscheidene handen ge
drukt en gelukwenschen geuit. Zoo zagen we
hem het groepje Fransche deelnemers, die eer
gisteren een uitvaller onder de heeren te.'den.
namens den N. B. v L. O. de gelukwenschen
overbrengen, waarbij deze deelnemers de stel
lige belofte aflegden ook het volgende jaar weer
aanwezig te zullen zijn.
Voor de hand ligt overigens, dat de lei
der van de oppositie welke zich ditmaal
zeer deloyaal gedroeg in de gelegenheid
wordt gesteld tot de formatie van een
RoomschRood Kabinet, waarin ook een
of meer Vryzinnlg-Democraten zitting ne
men. en eventueel ook de z.g. Jongere
Christelijk-Historischen vertegenwoordigd
worden.
Zal Dr. Deckers, indien hij een opdracht
ontvangt, slagen?
Op deze vraag blijven wij het antwoord
schuldig.
Te vreezen is. dat wij een periode van
verwarring tegemoet gaan.
De Anti-revolutionnair. die getrouw wil
zijn, kent ook dan zijn roeping en taak
God regeert
B(j besluit van het Hoogwaardig Episcopaat
d.d 10 Mei 1939 is opgeheven en vervallen ver
klaard: de Federatie van Diocesane Bonden
van het R. K Woonwagen-Llefdewerk.”
In de plaats van deze Federatie werd Inge
steld: een „Interdiocesane Commissie voor het
Woonwagen werk
In deae Commissie zal voor het Bisdom Haar
lem zitting nemen de Weleerw heer P. J. de
Wit. kapelaan. Arnslerdamstraat M. te Haar
lem. Deze zal. als voorzitter der Stichting „Ka
tholiek Woonwagenwerk voor het Bisdom Haar
lem”. gevestigd te Haarlem. Ons in deae Com
missie vertegenwoordigen.
streept wordt, hoezeer dr. Coljjh verkeerd
gedaan heeft door een eind te maken aan
de samenwerking In het afgetreden Kabinet,
terwllle van zijn conservatieve inzichten
op financieel gebied, en daarna kennelijk
heeft nagelaten te bevorderen, dat een be
hoorlijke kans tot het vormen van een Ka
binet werd geboden aan diegenen, wier In
zichten op financieel gebied aan de zijne
waren tegengesteld en daarvoor van steun
der meerderheid van de Tweede Kamer
verzekerd konden zijn.
Blijkbaar heeft de katholieke Kamerfrac
tie veel waarde eraan gehecht om voor de
parlementaire geschiedenis van Nederland
vast te leggen, dat iedere dubbelzinnigheid
in de practijk van ons staatkundig leven
zooveel mogelijk moet worden voorkomen,
van welke dubbelzinnigheid maar al te ge
makkelijk misbruik-zou kunnen worden ge
maakt door politici die zich zelf geroepen
achten om het land uitsluitend volgens
eigen meening te regeerep met voorbijgaan
van de gezindheid en den' wil der volksver
tegenwoordiging in hare meerderheid.
Het behoeft wel geen betoog, dat wy de
situatie als geheel langdurige, crisis,
optreden ten slotte van een Kabinet, dat
een program aankondigt, dat de meerder
heid der Kamer met zorg vervult, debat,
motie, vermoedelijk wéér crisis sterk
betreuren.
Het is geen tijd voor dergelijke parle
mentaire krachtproeven, die de verhoudin
gen tusschen de verschillende groepen der
bevolking vertroebelen en verscherpen.
Het is voor de Nederlandsche verhoudin
gen ongebruikelijk, dat een nieuw optre
dend Ministerie bjj de eerste ontmoeting
met de Kamer getroffen wordt door de
aanvaarding eener motie, die het optreden
van dat Ministerie afkeurt.
Men kan nu echter wel gerulmen tijd
voortgaan met het ontwikkelen van staats-
rechtelijke bezwaren tégen een motie als
gisteren aanvaard en daarnaast wijzen op
feiten en gegevens, die een verklaring kun
nen zijn van de houding der Kamermeerder
heid voor het oogenblik is dat niet de
politiek nuttigste handelwijze.
Op het oogenblik gaat het er om of een
beleid in uitzicht kan worden gesteld, dat
bij de groote meerderheid van ons volk ver
trouwen wekt en dat perspectieven opent
voor hen. die economisch en sociaal zoo
zwaar zijn getroffen.
Dan kunnen door de eendrachtige samen
werking van hen. die van de noodzakelijk
heid van zulk een beleid overtuigd zijn,
groote resultaten bereikt worden.
Naar wij vernemen hebben mr. L. E. M
Rijckevorsel, vice-consul der Nederlanden, ver
bonden aan de Nederlandsche delegatie te Pa
rijs, die. zooals gemeld. Donderdagavond bij een
auto-ongeval te Cannes werden gewond, slechts
zeer lichte kwetsuren opgeloopen.
Na het ongeval waren zy weliswaar naar een
ziekenhuis te Cannes overgebracht, doch dat
konden zij. na verbonden te zyn. terstond weer
verlaten, waarna zy naar het hotel, waar zy
tydeiyk verblijven, zijn teruggekeerd
Koersen voor stortingen op 39 Juli tegen ver
plichtingen. luidende in- Reichsmarken 75.46;
Lires 990.
Kampennen, O. B.
H Keyaer. E. van den Hooft, A. A. H F van
Hemmen, P 8j. Panhuis. M J de Bruln^G^lh.
Pluim. R O. J. F. van
DEN HAAG, 38 Juli 1939
Nadat de voorzitter de Kamer mededeeUng
had gedaan van het feit, dat het vijfde, kabinet-
Colyn precies vier weken na het vierde en drie
dagen na zyn eigen belediging aan Hare Ma
jesteit de Koningin zyn ontslag had aangeboden
weid het defensie-credlet met den opnieuw-
demissionnalren minister dr. van Dyk afgehan
deld Zulks op uitdrukkelyk verzoek der Regee
ring. Dr. Colyn. die als minister van Economi
sche Zaken ad Interim by de behandeling van
een aantal contingenteeringsontwerpjes aanwezig
behoorde te zyn. was absent. Minister van'Dyk
vertegenwoordigde de heele Regeer!ng
Het defensie-crediet had weinig om bet lyf.
Een supptetoire begroeting met een groot aantal
hooge en minder hooge aanvullende posten, die
maar tot hoogst enkele aanmerkingen van eenige
beteekenls aanleiding gaven. Een flauwe stilte na
den storm van gisteren en eergisteren.
Uit het debat stippen wy slechts aan:
dat de Kamer zich by monde van den heer
Tllanus (C.H) bezorgd maakte voor haar bud
getrecht Zy had te weinig gelegenheid om het
haar toegezortden ontwerp rustig te bestudeeren.
omdat er zooveel haast achter zat. De minister
antwoordde, dat hy er werkeUJk niets aan doen
kan. Er zitten enkele spoedeischende voorstellen
in het ontwerp vervat en die hebben een aantal
reeds eerder gereed liggende posten meegenomen
op hun tocht naar het Staatsblad. Dat is de ge
wone gang van zaken nu eenmaal met aan
vullende begroetingen.
dat de Kamer zich by monde van den heer
van Poft (RK.) afvroeg of wel voldoende de-
fensie-orders aan de Nederlandsche industrie
werden gegeven, waarop de minister antwoord
de. dat van alle vliegtuigen daar ging het in
hoofdzaak over die tot dusverre voor het
leger werden gebouwd, er slechts 31 uit het bui
tenland kwamen en dat, indien de Nederlandsche
industrie uit eigen kracht en op het juiste mo
ment vliegtuigen levert, die voor militaire doel
einden kunnen worden gebruikt, in dien geest
zal worden voortgehandeld.
dat de Regeering, toen zy zag dat Waal
haven niet beschikbaar kwam voor militair vlieg
veld. een vliegveld in de buurt van Nerhoven
zal stichten, een vliegveld, dubbel voordeelig:
vooreerst omdat het dicht by de Koninklyke
Militaire Academie ligt, waar eerstdaags een op
leiding voor de luchtvaart aan wordt verbonden
en vervolgens omdat het goedkooper is dan
Waalhaven.
dat de kwestie van het oproepen
grensprovincies nog in onderzoek is.
En daarmee ging de Kamer op reces.
Een kort reces dit jaar.
Dezer dagen is een byeenkomst gehouden
tusschen de hoofdbesturen van de drie texttel-
arbeidersbonden en de besturen van het N V.V..
het RK. Weiklledenverbond in Nederland en
het Chrlsteiyk Nationaal Vakverbond In Ne
derland, ter bespreking van de arbeidstoestan
den in de Twentsch-Geldersche textielindustrie
Verschillende maatregelen werden besproken
welke tot betere verhoudingen in deze indus
trie kunnen leiden.
De besprekingen zullen binnenkort
voortgezet.
in geen
enkel opzicht sprake kon zyn van eenig
materieel conflict tusschen Regeering en
Parlement; 3e. dat het verlangen, dat in
de motie reëel tot uitdrukking was ge
bracht nl. dat het Kabinet zyn ontslag
zou vragen niet in 's Lands belang is,
mede gelet op de huidige zeer moeüyke po
litieke omstandigheden.
Men reageerde daarop niet eens meer,
tot het kwaad ten volle be-
Hlerouder laten *'U volgen de lijst vad de
voornaamste indlvidueele bekroningen, het re
sultaat van vier dagen kranig marenecren
Het gouden kruis voor
ontvingen: C J Schoenmaker. J. J. C. Kiep,
Na de stemmen der groote bladen, die wy
gisteren reeds gaven, nog eenige andere stem
men.
Een voorzichtig artikel van ,X> e Neder
lander” tracht een verklaring te vinden voor
de motie in de Tweede Kamer. Het blad hoopt,
dat een beleid zal kunnen gaan gevoerd wor
den, dat by de meerderheid van het volk ver
trouwen wekt.
Men was
sloten.
Het Kabinet heeft, wy hadden niet an
ders verwacht, in de aanneming dezer mo
tie aanleiding gevonden zyn ontslag aan
H. M. de Koningin aan te bieden.
Wat nu?
wy moeten afwachten en kunnen niet
Vrijdagmiddag werd de 4000ste wegwyzer van
den Konmkiyken Nederlandschen Toeristen
bond A N W B geplaatst te Bilthoven aan den
provincialen betonweg van Soestdyk naar
Utrecht, waar deze weg zich splitst in oe rich
tingen Bilthoven en Maartensdyk.
Dit gedenkwaardig feit heeft 2- K. H. Prina
Bernhard, eerevoorzltter van den A.N.W.B.. aan
gegrepen om persoonlyk sympathie te oetuigeu
met het streven van den bond, door met alleen
by deze korte en unieke plechtigheid zeU te
genwoordig te zyn. doch tevens de onthulling te
verrichten.
in de gisteren gevolgde methode van het aan
nemen van een motie van afkeuring.
Het blad is van meening:
elfmaal deelneming
l. C. de Willige D.
Vleghert. L. Apon. H. Schoenhagen. J
rius. A. H Snoek, dr J. C. Röhner.
Roe leven. Th. A. Groothuizen, H. F Henneman,
mevr E. HuurmanKuiper
De gouden twaalf: J. V- - -
De 39e Vierdaagsche is alweer historie
geworden. Het was Vrijdag, den laatsten
dag. feest. Voor de deelnemen, omdat de
prestatie was volbracht, al waren er dan ook
heel wat. die verkondigden, dat ze er geruft
nog een paar dagen zoo by zouden willen
hebben eh voor de toeschouwers, omdat
deze laatste dag van de Vierdaapiche alty’d
een byzonder cachet draagt Zooiets als ook
by de uitslag van een examen wordt aan
getroffen. een sfeer, die spanning in zien
draagt. -
Omstreeks half vier arriveerde Prins Bern--
hard met zyn auto op de plaats, waar de plech*
tigheid zou geschieden.
Na een korte begroeting nam de heer H. P. J.
Bloemers. voorzitter van den ANWB- het
woord Hij sprak een rede uit, waarin hy me
moreerde. dat het bestuur van den A N W B
eeds kort na de oprichting besloot zUn werk
zaamheid niet te beperken tot de behartiging
uitsluitend van de belangen van zyn leden,
doch het dienen van het algemeen belang als
richtsnoer voor zyn werk te nemen.
De leiders van het bondswerk vonden in den
loop der jaren een dankbaar arbeidsveld in het
versprgiden van kennis betreffende de schoon
heid van ons land. In tal van geschriften hebben
zy ons volk in figuurlyken zin den weg gewezen
naar veel moois, waarvan het beslaan oen ge
middelden Nederlander tot dusvpr onbekend
as Maar in 1890 al gaf de voorzitter van den
A N W B., de l eer Bergsma, uiting aan de ge
dachte. dat er ook in oen letterlyken zin des
woords het wyaen van den weg voor den bond
een laak was weggelega.
Van 1890 tot 1895 heeft het bestuur zich by
de uitvoering van die taak bepaald tdt bet
bevorderen van het plaatsen van wegwyaers
door de betrokken gemeenten; in laatstgenoemd
jaar besloot het de bewegwyzerlng zelf ter hand
te nemen.
De toenmalige bestuurders hebben zich zeker
niet kunnen voorstellen, welke consequenties
dat besluit zou hebben, welken om vang dit
werk op den duur zou aannemen.
Het aantal geplaatste modeiwegwyzers heeft
thans het getal van 4000 bereikt, ongerekend
eenerzyds de byna 3000 door ons langs de rij
wielpaden geplaatste en anderzyds de 1000 spe
ciale aanwyzingen voor het snelverkeer.
Spr. ging hierna de ontwikkeling der weg-
wyzers na.
De wegwyzer no. 4000 is geplaatst op hei
kruispunt van den secundalren weg Boestdyk
Utrecht en den terlialren weg van Bilthoven
naar Maartensdijk Hy wyst niet alleen naar
Utrecht en jiaar Amsterdam, maar evenzeer
naar Zeist. Maartensdyk, Hooge Vuurzche en
Soestdyk.
Zich tot Prins Bernhard richtend zeide de
heer Bloemers. dat Zyn belangstelling het be
stuur van den bond mede een spoorslag aal
tyn, om dit belangryk onderdeel van de bonds
taat te doen biyven beantwoorden aan de
euchen van het zich steeds ontwikkelend ver
keer. Hy verzocht den Prins vervolgens, door
net wegnemen van de beletselen, den 4000sten
wegwyzer m dienst te stellen van de wegge
bruikers.
Prins Bernhard trok dan aan een pianje-
koord. waarna de A.N W.B.-vlag van den weg-
w yzer omlaag viel.
Wy zegenen U Eerw. in den naam des
Vaders, dek Zoons en des H. Geestea,
hopende dat de goede God dezen zegen
moge aannemen, en dat Hy door ZUn
Engel U verder op den weg zal bescher
men.
Van onzen kant hopen en bevelen wy
U Eerw dat gy altyd den Heer getrou-
weiyk dienen zult. Hebt God altyd in
uwe gedachten, eert uwe overheid en
vraagt hunnen wyzen raad en laat nooit
geen hoovaardy in uw hart of gedach
ten de overhand hebben. Alles
daaruit voort Immers, die zich
heft, zal vernederd worden.
Verder bevelen wy u den arme aan.
Geeft aalmoezen, keert uw aangezigt
nooit van den arme af en doet barm
hartigheid naar uw vermogen.
Hopende, dat gy dit weinige uit een
welmeenend hart gezegd, ten goede zult
aannemen, en dat wy elkaar in het ge
bed niet zullen vergeten, zoo biyven wy
na u Eerw een voorspoedige reis toege-
wenscht te hebben, met hoogachting
Uw dierbare Ouders
Hier ligt het hoofdbezwaar tegen het op
treden van het vyfde kabinet-Colyn: uit
tast de Juiste parlementaire verhoudingen
aan.
Daarby wordt het bezwaar tegen het
program der Regeering. hoezeer een wezen-
lyk element in de beoordeeltng van de si
tuatie. want oorsprong van het gebrek aan
staatkundig vertrouwen in het beleid
het ministerie, een zaak van secundair be
lang.
Ons lykt thans een reëe'.e kans gescha
pen voor een waariyk nationaal kabi
net. een kabinet, dat mogelyk niet direct
vertegenwoordigers van alle groote volks
groepen omvat, maar door zyn waariyk
constructief regeerlngsprogram, op
elk terrein van actie, door de instemming
van het gansche volk zal worden gedragen.
Kwam zulk een kabinet thans tot stand,
er zou aanleiding zyn by dr. Colyn's staat
kundige fout van een „felix culpa" te
spreken.
Naar wy vernemen, heeft de vllegtuigenfa-
briek Aviolanda te Papendrecht. welke zich tot
nji toe voornameiyk met licentiebouw van bul-
tenlandsche vliegtuigtypen heeft bezig gehou
den, een zeer snel. gel*el metalen Jachtvlieg
tuig ontworpen. Het project wordt op het oogen
blik door de militaire autoriteiten gekeurd en
het Is zeer goed mogeiyk. dat hierop een be
stelling gegeven zal worden.
Aviolanda bouwde eenige jaren geleden een
aantal Curtiss-jagers voor de Nederlandsch-In-
dische luchtvaBrtafdeeling in licentie, daarna
de Dornier- Wall-vllegbooten. die in Indie by de
Marine Luchtvaart Dienst in gébruik zyn. Mo
menteel houdt men zich met licentiebouw der
3-motorige Domier Do 34 bezig, welke vlieg-
booten eveneens voor Indië bestemd zyn.
Men kan het ook anders zeggen: ook in
de politiek, juist in de politiek, behoort
men consequent te zyn.
Minister Colyn had In het kabinet de
eenheid terbroken hy men behoeft mr.
De Wilde niet met het od.um te beladen
is de man geweest, die een andere poli
tiek wilde Invoeren dan men was overeen
gekomen.
Het financiële tekort wegwerken
sindsdien al tot benaderen verzwakt
was niet de hoofdzaak, zoals aanvankelyk
is voorgesteld.
Het ging om het wezen der werkloos
heidsbestrijding en om alles wat aan dit
vraagstuk vast zit.
Minister Colyn wenste een andere koers
te volgen, de koers van versobering en aan
passing over de hele linie.
Daarvoor had hy een ander
nodig.
Maar hy vergat, dat hy daarvoor ook een
andere Kamer had moeten hebben.
Die was er niet, en die sou er by Kamer
ontbinding ook niet zyn gekomen.
Welnu, dr. Colyn wilde met een anders
samengestelde en hoe samengestelde!
ministeriële escouade dezelfde Kamer zyn
gewyzigde Inzichten opleggen.
Een man van zyn [Xilltieke ervaring had
moeten beseffen dat dit niet ging, dat een
Kamer geen compagnie is die den kapitein,
welke bokkesprongen deze maakt, blyft
volgen.
Zoals sommige van zyn voorgangers in
de tydrekenkunde heeft de heer Colyn zich
in de mentaliteit der Kamer vergist.
Vergist met name wat de houding der
katholieke party betreft: van roee en rood,
en knalrood had hy een politieke demon
stratie verwacht, van de katholieken biyk-
baar niet.
Trouwens. Is de Vierdaagsche niet net zoo
goed een examen op het gebied van de llchame
lyke opvoeding? Het kruisje of het cyfer is eei-
beloonlng. die evengoed waarde heeft als welk
ander diploma ook en even vurig begeerd
Waar al die bloemen vandaan gekomen zyn.
welke meegedragen werden, bloemen, die spon
taan werden uitgereikt door de bevolking van de
Keizer Karelstad. dat is een volkomen raadsel.
Ook den laatsten dag is alles weer als gesmeern
gegaan. Natuuriyk. het was velen aan te xier.
dat zy een viertal Inspannende dagen achter
den rug hadden, maar hoe meer Nymegen in
zicht kwam, hoe minder de moeheid gevoeld
werd. Maar toch, er is nog wel een verschil
tusschen de wandelaars, die zich werkelUk nog
fit gevoelen en zy. die de laatste kilometers ais
het ware op hun zenuwen loopen Na een paar
dagen van spanning of ze het wel zullen ha
len. is dat echter geen wonder en juist in deze
omstandigheden komt de wilskracht egn woordje
meespreken.
Onder de autoriteiten, die we dezen dag heb
ben opgemerkt, bevonden zich voorts de Chef
van den Generalen Staf, vertegenwoordigers
van den Minister van Onderwys. Kunsten en
Wetenschappen, van de Fransche, Belgische
en Poolsche gezanten en de luitenant-generaa.
Reynders, chef van den Generalen Staf.
Het parcours was den vierden dag voortret-
feiyk; vooral nu de weg van Gennep naar Cuyk
verbeterd is. En het weer heeft de laatste da
gen werkelyk z’n best gedaan om den eersten
dag goed te maken, zoodat achteraf bezien onze
weervoorspeller by Piasmolen, het oude boer
tje, dat ons op den eersten dag verzekerde, dat
het weer beter zou worden, inderdaad geluk
gekregen heeft.
Och. er zouden kolommen vol te schryven
zyn over de Vierdaagsche En toch, wanneer men
het nooit heeft meegemaakt, dan leert men er
oe sfeer, den prettigen kameraadschappeiyken
en ongedwongen omgang niet begrypen Het zyn
vermoeiende dagen, maar voor de goed geoefen
de deelnemers zyn het ook dagen van groote
voldoening, van vry zyn in de mooie natuur
Er zUn wandelaars, die zoo zuiver voor hun ple
zier loopen, alsof het maar een ommetje is
Dat zUn de goede Toch zyn er ook nog altyd
van die hardloopers. die van de mooie natuur
niets zien, omdat al hun aandacht nog op de
.wijzerplaat van het horloge is geconcentreerd
Dat zyn de slechte en die ziet de leiding van
de Vierdaagsche eigenlyk liever niet meedoen,
omdat het gevaar niet denkbeeldig is. dat zy
het karakter van deze marschen bederven Min
der erg. maar toch ook niet in het kader van
deze marschen passende, zyn de deelnemers, die.
hoe dan ook. willen opvallen, die van de gelegen
heid. dat ze door veel menschen gezien worden,
gebruik, of liever misbruik maken, om door
excentrieke kleeding eens wat men populair uit
drukt Jn de gaten willen loopen”.
Op den laatsten dag Is de Vierdaagsche op
een sterkte van 3733 man uitgerukt, omdat er
op den ochtend van den Vrijdag nog een acht
tal deelnemers het niet meer aandurtde. Dne
dagen hebben zy het geprobeerd en dan is het
wtl- erg Jammer in het gezicht van de haven
te moeten stranden.
Ook gedurende den laatsten dag zyn er en
kele deelnemers geweest, voor wien de laatste
loodjes toch nog te zwaar bleken. Daar op den
laatsten dag veel tyd In beslag genomen wordt
by het bepalen en tellen der behaalde tro
peeën. was het juiste aantal uitvallers ons nog
niet bekend
Deze brief met zyn ietwat styt-deftige Hoog
achting. waarachter het trillende gevoel zich als
liet ware „goed houdt” om niet uit te barsten
In betuigingen van hartstochtelyke genegenheid,
is misschien de diepste verklaring van Monseig
neur Hamers geloofsmoed. „Van onzen kant ho
pen en bevelen wy u eerw., dat gy altyq den
Heer getrouw dienen zult”. Dit bevel van den
Nymeegschen kruidenier aan zyn heerzoon, die
r.aar de missie vertrekt, is zoo doep ontroerend,
zoo aangrijpend door het bewustzUn van net
verhevene, dat men telkens weer in den brief
naar dezen regel zoekt, en er al de rest, ook de
„Hoogachting" van het slot, om vergeet.
„wy bevelen U”hoe plechtig zyn die
woorden na dien plechtigen vaderzegen, hoe
klinken zy door! ZU hebben dit leven doorklon
ken. Zy herinnerden eraan, dat de heroïek der
grooten is^oorbereld door het zelfbedwang en
de vroomheid der goeden! zy maken de
grootschheld van het lot ondergeschikt aan de
waardigheid van den eenvoud.
De ouders van Monseigneur Hamer zyn hun
zoon waard geweest. Dit is de eerste en wel
licht voor menigeen de vruchtbaarste gedachte,
die gewekt wordt door het zeer aanbevelenswaar-
üige boek van pater Schneiders.
Wiilemse. C. H Ben-
mnk, H de Jonge. H J van Diepenbeek, mevr.
P H. JanssenDewaal.
De gouden veertien: W. J. Korte.
De gouden vyftlen: W. F. l.
K Vis. W de Haa^ en mevr.
KleyVryenhoek.
De gouden zeventien: Jhr G H. A. van Kin
schot. D. F J. Brandwyk en J. H. Teumssen
van Manen
De gouden achttien: A. A. M Göbel.
De gouden een en twintig: A. C. C.
huysen en P J. van der Kaay
e cllché-taal bevredigt. lïferaan ^maaïcT
zich pater Schneiders niet schuldig, maar hy
schrijft de draaglyke cllché-taal van bet be-
«hwfde gesprek „Wie ooit aan Nymegen een
bezoek gebracht heeft, kent de Molenstraat;
«Ut te voor Nymegen wat de Kalverstraat te
voor Amsterdam”enz. Heel leesbaar. Ge-
noegiyk aelfs. Maar niet bepaald oorspron-
kelyk
In die Molenstraat werd Ferdinand Hamer
geboren op 31 Mei 1826. hU studeerde op de
seminaria van het aartsbisdom, te Kuilenburg,
dat toen in 1853, het jaar van het herstel
der bteschoppelyke hiërarchie, nog door de
Jezuïeten werd bestuurd, en te Driebergen. Een
Uitblinker in <fe studie was hy niet, maar ,Jiy
maakte een behooriyk figuur", zooals zyn bio
graaf zegt; op 10 Augustus 1864 werd hy pries
ter gewyd. Het volgende jaar trad hy in by de
missionarissen van Scheut. 34 Augustus vertrok
hy naar China.
Zoekt men in deze periode van zyn leven naar
tets, dat zich van het gewone onderscheidt, dan
vindt men alleen den prachtigen brief, dien de
ouders van Ferdinand Hamer naar hun zoon
stuurden, toen hy op het punt stond te vertrek
ken. Deze brief moge hier volgen:
Ate men het leven van den Nederlandschen
rtelsar Mgr Ferdinand Hamer uit Ny-
BTfen leest, zooals dat onlangs werd be-
^areven door pater Nic. Schneiders, van de
rwncrewatle van Scheut, en onder den. Utel
jlqr Ferdinand Hamer, ren heldenfiguur
den Bokser-opstand in China", met een
Adelding van prof. dr. Alph Mulders, hoog-
jecaar in de misslologie aan de RK. Unlver-
fiUH, het licht zag by J. J Romen en Zonen
te Roermond dan gaat men onwillekeurig
degen dapperen Nederlander vergelyken met
zyn tydgenooten. en men komt er zelfs toe.
0rh de vraag te stellen, of de heldhaftige
- dood die dit leven bekroonde, niet meteen
bte «enige feit was, dat in heel dit vrome be-
^•n tets beteekende. Dese vraag klinkt op
Ast eerste gehoor onaangenaam. Ze wekt de
dzggestie. dat de geloofspionler, omtrent
mens daden wy niets dan lofteiyks hooren,
toch eigenlyk maar een doodgewone man was.
die door een ongewonen dood tot een buiten
gewoon mensch werd verheven. En dit ver-
oraagt ons gemoed niet. Een geloofsheld zoo
verwachten wy. moet herkenbaar zyn aan al
syn daden Datgene, wat hij als bloedgetuige
aoo onverschrokken bekrachtigde, heeft hem
getwijfeld zyn leven lang bezield. Het kan
niet anders, of als wy maat goed toezien,
atxdt ons dit duideiyk. De streving van den
jywnsbeschriiver zal dus zyn, alle daden en
gezegden in het volle licht te stellen, die de
heldhaftigheid, de diepe oveituiglng, de onge-
aone vroomheid van den verheeriykten mar
telaar doen kennen of vermoeden De buiten
gewone moed, in het sterven betoond, wekt
ten zekere nieuwsgierigheid naar het teven.
Zooals de NUmeegsche hoogleeraar dr. Mul
ders het uitdrukt: „Wie zou niet graag iets
naders willen vernemen omtrent de jeugd en
studiejaren, het missionarisleven en de be
stuursperiode. de deugden en den marteldood
van Mgr. Hamer. Deze bisscoop en diens Ne-
derlandsche priester-gezellen. Dobbe. Zylmans
en Jasjters. zyn toch waariyk helden geweest
to den christeiyken zin van bet woord."
De stemming van geprikkelde nieuwsgierig
heid, met ietwat huiverenden eerbied gemengd,
die ons beheerscht. wannéér wy het boekje
van pater Schneiders ter hand nemen, is door
dese woorden van prof. Mulder' precies weer
gegeven en daarmede werd iets aangeduid vai.
de geheimzinnigheid onzer menschelijke na
tuur. Het klinkt zoo dóór en dóór verklaar
baar, zoo „voor de hand liggend" (geiyk men
zegt),- dat wy een gespannen belangstelling
zullen hebben voor al de levensfeiten van
tewiand, dien wy vereeren als held, temeer
wanneer wy recht hebben om t- hopen, dat
wjj hem ook nog eens zullen vereeren als eer
heilige.
Bewondering schept belangstelling en deze
zoekt op welhaast onverzadigbare wyze naar
bevrediging. Wy zyn in aanraking gekomen
met het verhevene, het grootsche. het boven-
menscheiyke van een heldendaad, en dit
gaf ons werkelyk het gevoel van een aan
raking”', iets geestelUks weliswaar, maar toch
voor den geest als het ware tastbaar Er is
geiyk wy dan zeggen iets In ons ge
raakt. Wat het is. weten wy niet precies. Hoe
dit aanrakingsproces zich voltrekt, kunnen wy
ons nauwelijks bewust maken, maar onmlddel-
Ujk wordt de geest daadvaardlg. wy worden
„geest-driftig" in den tetterlyken zin van dit
woord. Wy gaan zoeken en zoeken. WU willen
steeds meer weten. Het beeld van den held
moet zoo duidelyk mogelyk voor ons staan
en om deze begeerte te bevredigen, richten
•dj zyn standbeeld, eenmaal misschien zUn
heiligenbeeld op, zoodat wy den held vóór ons
kunnen zien, duidelyk afgeteekend, krachtig
en groot. Ook het geestelyk beeld willen w-y
trekje voor trekje verhelderen. Geen kleinig
heid mag ons ontgaan. Iedere brief, teder ge
sproken woord, dat een betrouwbaar getuige
zich herinnerde, iedere daad krygt nu
lang voor onze werkzame verbeelding.
gewekte geestdrift, eenmaal uitgegaan op on
derzoek, eischt dat het beeld beslist volledig
zal zyn.
Hoe komt dat? De eenige verklaring, die
ons houdbaar lykt, moeten wy dunkt my
wel zoeken by een geheimzinnig verlangen
van onze natuur om zich met de voorwerpen
barer grootste bewondering eemgermate te
vereenzelvigen. Elk mensch is eenzaam. Elk
mensch is de gevangene van zyn eigen gesloten
peraoonlykheld. Maar in elk mensch is «ie
natuurverwantschap met alle andere schep
selen en, krachtens zyn geestelyk wezen, ook
«ie allergeheimzinnigste natuurverwantschap
met den Schepper een werk ladige kracht, die
•treeft naar gemeenschap en gemeenzaamheid
Vereering, vriendschap, liefde zyn de wegen,
waarlangs onze natuurverwantschap in staat
is, de eenzaamheid van ons wezen te doorbre
ken. In alle heldenvereering en dus ook in alle
heiligenvereering is dit element aanwezig.
Vandaar, dat het zoo voor ce hand ligt, wat
prpfessor Mulders vraagt: „Wie zou niet iets
naders willen vernemen over den held?"
Zoo moeten wy het zten, als pater Schnei
ders ons biadzydenlang allerhande levensby-
aonderheden vertelt over Monseigneur Hamer.
Om de ronde waarheid te zeggen, heel wat van
«iie inzonderheden zyn niet zoo buitengewoon
Pakkend Er waren zeker leeftydgenooten van
M«r- Hamer, uit wier jeugd en vormingsjaren
®en veel „interessanter détails zou kunnen
verzamelen Wanneer de bissci.op niet voor
bet geloof zyn teven hadde geofferd, sou dit
•even zeker niet voor zoo uitvoerige besebry-
*ing in aanmerking zyn genomen Wy moe
ien dit, by allen eerbied, erkennen.
Prijzenswaardig is echter oe yver, waarmede
P*ter Schneiders alle gegevens heeft verza
meld en gerangschikt in een „onopgesmukt
Ixtek. zooals zyn inleider het heel terecht
doemt. Naar buitengewone stylmiddeten nam
de auteur zyn toevlucht niet Men kan zonder
•«oze bedoeling, ja zelfs in lovenden rin vast
stellen, dat hy ..heel gewoontjes” schrijft, vele
•briligenievens worden verknoeid door een
•teht naar rhetorlek, die zich dan in bombas-
Aan dezen laatsten dag werd ook door een
andere omstandigheid nog een byzonder
aangenaam karakter gegeven, daar Z. K. H
Prins Bernhard een bezoek aan de Vier
daagsche bracht. De Prins arriveerde om
streeks half 13 in een open auto en heelt
een groot gedeelte van de route gevolgd,
waarbij Z. K H. door Mook. Cuyck. Gennep.
Piasmolen en Molenhoek kwam. Tot om
streeks kwart voor 3 heeft de Prins net
voorbytrekken van de deelnemers gade ge
slagen. Dat dit hooge bezoek ten zeerste
gewaardeerd werd, dat behoeft zeker geen
nader betoog.
ea a zult morgens uit bed springen,
gereed nm bergen *e verwetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gnl la uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer dese stroom vsn
lever-gal onvoldoende is. verteert uw voedsel niet,
bet bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam la vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet allee zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slecht.' lapmidde
len. U moet CARTER S LEVER-PtLLETJEB nemen
om deze liter lever-gal vry te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade-
IUk plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter s Lever-Ptllotjes bg apothekers en
drogisten, t. 0.7S.
D-
_r M. Mnasen. P. H. J. Janssen.
J. C. J. M van Groeningen. Joh. Tax. G j M-
Rief. O. M Lammennks. A. M. C. V. Keyzer.
P. M van Wyk. T. Folmer. Th. Janssen, mej.
C. Th. Steffelaar, mevr. M KlaverBudding en
M. A. Hemelop.
De gouden kroon voor
kregrn: H. O. Anemaet.
A. Bon Phzn. H A. Fcenstra, D. de Wilde, A.
M Veltkamp, F. RegUen. G. J. Thyssen F.
Keur. L. Winters. M C H F. Schneider. G W.
