De grens
van
LAND EN WA TER
ft
NELSON
Het beeld
kust
van onze
voor
Cultureel werk
werkloozen
Verzanding
Van oude havens
DE BANKCONCENTRATIE
J
MAANDAG 31 JULI 1939
-K Spoorwegpostzegels
Demonstratie van 512 Augustus
mes gestoken
De ramp van de Ekster
Naderenden trein niet opgemerkt
HERIJK VAN MATEN EN
GEWICHTEN
Het kampwerk in Maart
BLOEMBOLLENSANEERING
Kerkelijk Leven
de brand op de „ALWAKI”
Lof
Ir. A. B.
Motorrijder aan den
dood ontsnapt
Ernstige aanrijding te
Worth-Rheden
Gladiolen voor ons
paviljoen te Luik
Aanslag bleef gelukkig tonder
ernstig gevolg
Een dame ernstig gewond;
auto’s vernield
IN DE HOOFDEN LIGT DE
OORSPRONG VAN DE VLOED-
BEWEGING IN DE NOORDZEE
MISSIONARISSEN VAN DE
H. FAMILIE
Wielryder door auto gegrepen
en later overleden
Uitzending van paters
naar de missie
Statistische gegevens over Januari,
Februari en Maart 1939
Invoerprijsverschil rogge
roggemeel
ONVOORZICHTIG DEN WEG
OVERGESTOKEN
Verschillende Staatsbladen
verschenen
By gelegenheid van de
eeuw feest-viering
Zjjn moeder met een
Openbare behandeling voor den
Raad voor de Luchtvaart
Lijk van verdronken jongen
gevonden
van Hamel overleden
Eeuwfeest St. Louis te
Oudenbosch
vuur den
Het zand, dat de zee ophoopte alsbescherming voor het land
het
g|»at
en
Clearingkoersen
vinden, misschien zelfs in
Zaterdagmiddag omstreeks kwart over éen
is op den Rijksweg ter hoogte van de Groene-
s tra at te Worth-Rheden een aeer ernstig auto-
ongeluk gebeurd, dat verschillende gewonden
elschte en ten gevolge waarvan belangrijke ma-
terieele schade ontstond
Van den 14-jarigen jongen J. V. uit Putten,
die Dinsdag bij den vuurtoren van Schevenin-
gen verdronken is. is het aangespoelde stoffelijk
overschot Zaterdagmiddag gevonden bu het po
litiehuisje op strand Noord te Scheveningen en
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal te 's-Gra-
venhage overgebracht.
BU KB is bepaald, dat de maten en gewich
ten tusschen 1 Januari 1940 en 30 September 1941
aan herUk moeten worden onderworpen.
Gedeputeerde Staten der provinciën zullen de
data van herük voor elke gemeente moeten vast
stellen.
In den leeftijd van 55 jaren is te Harre (bij
Luik. België) overleden ir. A. B. van Hamel,
hoofdingenieur van den rüksnüverheidsdienst en
adviseur van den rijksgebouwendienst.
De lange meisjeskampen zün zgn gezins-
kampen, waar de deelneemsters een algemeenc
vorming genieten. De korte meisjeskampen die
nen ter voorbereiding van de IA bezoeksters
van de dienstbode-internaten.
De begrafenis van hët stoffelijk overschot aal
Maandag kwart voor vier op de begraafplaats
Nieuw Eik en Duinen in Den Haag geschieden.
dan het werkelük aantal deelnemers, bü welk
laatste sint*! de dubbeltellingen zijn geëlimi
neerd.
De aantallen deelnemers aan de z.g. vakcursus
sen bedroegen resp. 9.510. 9.170 en 8 133 in Ja
nuari. Februari en Maart; de overige cursussen
telden resp. 10 678. 10 464 en 9.452 deelnemers
Onder de groep „huishouding” zUn de dienst-
bodecursussen begrepen. Deze werden in Janu
ari, Februari en Maart in resp. 14. 12 en 8 ge
meenten aangetroffen met resp. 147 241 en 158
deelneemsters.
Het aantal manuren der gezamenlUke cur
sussen bedroeg in Januari 489.596. in Februar
450.685 en in Maart 482.719.,
Van de Congregatie der Missionarissen van de
H. Familie zijn benoemd:
Voor de missie van Java: de paters A Veriaan
uit Ter Aar; Fr. Iven uit Beek en Donk; A. de
Koning uit Amstelveen.
Voor de missie op Borneo: de paters M Schel-
lekens uit Eindhoven; Fr. v. d. Linden uit
Utrecht; C. v. d. Hoogte uit Doetlnchem.
Voor de missie in Chili: de paters H. Kronen
berg uit NUmegen; S. de Jong uit Gouda; A
van Geften uit 's-Hertogenbosch; W. Smits uit
Son.
Koersen voor stortingen
verplichtingen, luidende
75.48. Lires f 930
De praktische werkzaamheden in de lange en
korte jongenskampen worden zooveel mogeluk
aan de beroepen der werkloozen aangepast. Als
bUzonderheld valt hierbij te vermelden, dat de
Prot.-Chr. Centrale naast de gewone 8-weke -
lüksche werkkampen op „Elfbergen” <Ov.de-
Mirdum) aldaar van 10 October 1938—8 Aptii
1939 het eerste halfjaar! üksche „Schippers
kamp” en van 14 November 193813 Mei 193S>
een ..meikerscursus’’ organiseerde. De deelne
mers aan het schipperskamp (pl.m 36) ontvin
gen een opleiding voor de RUn- en Kustvaart
en volgden het avondonderwUs aan de Blnnen-
vaartschool te Lemmer; de leerlingen van den
„meikerscursus” (pl.m. 201 werden opgeleid tot
meikersknecht.
De cijfers tusschen geven steeds het aantal
vrouwelUke deelnemers aan. dat in het vooraf
gaand geul begrepen is.
Het aanUl gemeenten, dat cultureel werz or
ganiseerde. bedroeg in Januari 109. in Februari
111 en in Maart 106. met resp. 17315 (879)
16.495 838) en 15.713 (739) deelnemers. Telt men
hierbU op de deelnemers aan de lange kampen,
korte kampen en internaten, dan komt men op
een totaal van 20.188 (1.333) voor Januari, van
18.750 (1.314) voor Februari en van 17307
<1.334) voor Maart.
De gemeenten met de grootste aantallen deel
nemers waren gedurende de drie verslagmaan-
den Amsterdam. Rotterdam en Schiedam. Am
sterdam telde in deze maanden resp. 4.373 (198)
4.099 (307) en 4046 (183) deelnemers. Voor Rot
terdam waren de getallen resp. 2.349 <60>, 2.001
en 2.240 (59) en voor Schiedam 1062 (208),
(195) en 1003 208)
Het totaal aantal cursisten bedroeg in Januiu
20.188 (943), in Februari 19.634 840) en in
Maart 17 585 (750). Het Bureau vestigt er de
aandacht op, dat vele personen meer dan éen
cursus gelijktijdig volgen, terwül het eveneens
voorkomt, dat men naast zijn werkzaamheden
bU werkobject of centrale werkplaats nog- één
of meer cursussen bezoekt In deze beide facto
ren zoeke de lezer tevens de verklaring voor bet
feit, dat het aantal cursisten soms grooter is
De militaire motorrijder K. pass^grde dezer
dagen met zün züspan-motor den onbewaakten
overweg te Teterlngen (N Br toen uit de
richting Breda een sneltrein naderde K. be
merkte eerst op het allerlaatste oogenblik den
trein, ofschoon het uitzicht aldaar vrü goed ts.
Hjj trachtte door vol gas te geven den trein
te ontwijken, doch dit gelukte hem slechts ten
deele. De motor werd aan de rechterzijde ge
grepen en de berUder langs den spoordük ge
worpen. Toen omwonenden toesnelden, bevon
den zU, dat K. door den val licht versuft was.
terwijl hu kleine verwondingen had opgeloo-
pen. De motor werd geheel vernield De trein,
die spoedig tot stilstand kwam, had slechts en
kele oogenblikken vertraging.
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan
van de spoorwegen in Nederland zullen van 1
September ton. 31 October, naast de andere
postzegels. bUzondere postzegels met afbeeldin
gen. welke betrekking hebben op de spoorwe
gen. zonder toeslag worden uitgegeven in de
trank eerwaarde van 5 en 13 cent.
Nadere büaonderheden over de uitvoering en
de verkrUgbaarstelling dezer zegels zullen tijdig
worden bekend gemaakt.
Op genoemd tijdstip reden een personenauto
uit Noordholland en een zwaar beladen truck
met trailer uit België kort achter elaaar in
de richting De Steeg. BU een café aan den
RUksweg. ter hoogte van de Oroenestraat, zag
de bestuurder van den personenwagen zjjn aan
dacht plotseling afgeleid ooor twee toeristen,
die terzUde van den weg door handgeoaren te
kennen gaven, dat zü gaarne zouden meerUden.
De automobilist trapte op zün rem. doch deze
manoeuvre zou hem noodlottig worden De ge
weldig zware tractorcombinatie de lading
bedroeg acht ton naderde met groote vaart.
Hoewel de chauffeur van het gevaarte door
krachtig remmen en scherp ultwüken een bot
sing nog trachtte te voorkomen, mocht dit niet
gelukken. Met een geweldigen slag groef de
voorbumper zich in de achterzijde van den
personenwagen Een tweede geweldige slag volg
de. De aangereden auto werd als een speel-
goedwagentje tegen een boom rechts van den
weg geslingerd. Reeds kwamen omwonenden
aansnellen, toen de tractor met een enonnen
klap tegen de boomen. staande aan den linker
kant van den wég' tot stilstand kwam, na ver
schillende stammen ernstig te hebben bescha
digd.
De drukke verkeersweg was In een oogenblik
bezaaid met versplinterd glas, stukken hout
en metaajdeelen.
Dr Beumer was spoedig ter plaatse en ver
leende den gewonden, die op den berm van den
weg waren gelegd, de eerste hulp. Van de inzit
tenden van den personenwagen was een dame
zwaar gewond. zü had een ernstige hersen
schudding bekomen De andere dame bleek niet
zoo zwaar gekwetst Van de twee inzittende
heeren klaagde de bestuurder over pUn in den
rug. terwijl beiden bloedende verwondingen
kregen. De chauffeur van den vrachtauto be
kwam lichte kwetsuren ZUn zevenjarig zoon
tje. dat naast hem zat. kreeg een schaafwondje
aan het voorhoofd.
Deze laats ten werden door dr Warren, die
inmiddels ook ter plaatse was verschenen, be
handeld. Alle geworiden zijn daarna naar het
ziekenhuis te Velp overgebracht.
De wagens werden zwaar gehavend. De per
sonenauto bleek to elkaar gereden, terwijl de
cabine van de tpjck geheel was versplinterd;
oe boon», waartegen het gevaarte tot stilstand
kwam, was er geheel ingedrongen. Beide wa
gens zUn later weggesleept.
Omstreeks half drie passeerde Z K. H Prins
Bernhard, op weg naar het Horthv-tournool te
Doetlnchem. in zün wagen de plaats van het
ongeluk. Het polltie-onderaoek was nog to vol
len gang, zoodat de Prins slechts langzaam kou
passeeren.
De raad voor de Scheepvaart heeft uitspraak
tecaan inzake den brand, uitgebroken op het
«toomschlp .Alwakl" gedurende de reis over
(*en Atlantischen Oceaan op 18 November van
In verband met de toenemende beteekenis van
het kampwerk voor de werklooze jeugd zal in
den vervolge to deze publicaties aan den ge
noemden vorm van cultureel werk meer aan
dacht besteed worden. Hieronder volgen eenlge
gegevens aangaande de in Maart 1939 gehouden
kampen.
Het kampwerk voor de werklooze jeugd is in
handen van 4 organisaties, ook wel ..zullen ge
noemd.
De Prot.-Chr. en de R. K. organisaties ston
den met 12 en 13 kampen en in totaal resp. 757
en 822 deelnemers aan de spits; daarop volgden
de Federatie van Werkkampen en de Moderne
Oentrale met 4 en 2 kampen en resp. 152 en
101 deelnemers.
De duur der lange kampen varieert van 51”
weken. terwUl die der korte kampen steeds 2
weken bedraagt.
Onder de 25 lange kampen waren 21 jongens-
en 4 meisjeskampen met een gezamenlUke
kampwerkdagbezettlng van resp. 1480 en 173
deelnemers. Bü de korte kampen is het aantal
jongenskampen het grootst; er waren nJ. 4
jongens- en 3 meisjeskampen met resp. 119 er.
60 deelnemers.
Zaterdag zijn uitgegeven: Staatsblad no. 679 b,
besluit van 31 Juli 1939. tot vaststelling van het
bloembollensaneeringsplan 1939 (teelt) (datum
van inwerkingtreding 31 Juli 1939) en Staatsblad
no. 679 c, besluit van 31 Juli 1939. tot vaststel
ling van het bloembollensaneeringsplan 1939
(handel) (datum van inwerkingtreding 31 Juli
1939). Tevens is verschenen Staatsblad no. 679,
wijziging van het bloembollensaneeringsplan 1937
(invoennonopolleHierbU wordt in art. 3 het
jaartal 1939 vervangen door 1940 en wordt in
Plaats van het woord crisisorganisatie in het
zelfde artikel gelezen: rechtspersoonlukheld be
zittend lichaam als bedoeld in art. 13 der wet.
al
de
de aarde af
de
kust gevormd; het heeft landtongen en dul-
voorultsprin-
vaste stof
anders weer
tonen zes weken tljds, dus met be-
L? kwamen spoed, schijnt de belang-
U rijke regeling, waarbjj twee van
onze grootste en belangrijkste bank
instellingen, de Amsterdamsche Bank
en de Rotte rdamsche Bankvereeni-
ging besloten tot een zeer nauwe
samenwerking, tot stand te zijn geko
men.
Moet men dezen spoed enkel toe-
schnjven aan zakelijke voortvarend
heid, «Me niet van lange discussies en
remmende weifelingen en overwegingen
houdt? Of zijn er andere motieven in
het spel geweest, die dit opmerkelijke
versneld en vol
op den rUksstraatweg te Soest, ter hoogte van
het theater Carlton aan de Burg. Grothestraat.
ia Zaterdag een wielrijder, toen hU. zonder op
het verkeer te letten, den weg wilde oversteken,
door een auto, welke uit de richting Amersfoort
naderde, gegrepen.
De man brak het linkerbeen en bloedde hevig
uit mond en ooren. Een juist passeerende ge
neesheer uit Amsterdam verleende de eerste
hulp.
TUdens het vervoer naar het ziekenhuis De
Lichtenberg te Amersfoort is het slachtoffer
overleden.
den Atlantischen
Oceaan van Amerika naar Europa; het water
stoot tegen de kusten van Engeland en
FrankrUk; het komt door het Kanaal de
Noordzee binnen, en trekt zoo langs onze
kusten. In
sprong zoeken van alle beweging
vloed water, waarmede de Nedei landsche
terbouwkundigen rekening moeten houden bü
het uitvoeren van werken.
Het nauwste gedeelte van he» Kanaal draagt
den bü niet IngewUden minder gebrulkelUken
naam van de Hoofden, en het Is begrüpelük.
dat hier de wetenschappelüke studie van bet
water aan onze kust moet beginnen. De Hoéf»
fusie-proces hebben
toold? De positie van beide banken Is,
ofschoon die van de Amsterdamsche
Bank niet zoo gunstig was als die van
de indertijd met regeerlngshulp overeind
gehouden Rotterdamsche Bankvereenl-
ging, zoo sterk, dat men niet mag den
ken aan twee zwakken, die door samen
werking sterk trachten te worden. Wij
hebben hier te doen met twee sterken,
die te zamen zich nog krachtiger ma
ken. Hebben misschien de abnormale
bulten- en blnnenlandsche omstandig
heden de concentratie-zucht aangewak
kerdl Bulten de grenzen heerscht oor
logsgevaar en binnen de grenzen heeft
het de laatste weken In de politiek zwaar
gerommeld. De door de liberale „haute
finance" gaarne geziene breuk in het
positlef-Chrlstelljk kabinet, dat bij da
groote financiers weinig of geen crediet
had, leidde tot een tweetal mislukte ka
binetsformaties, die beide reeds gingen
in de richting van een terugkeer tot een
meer liberale politiek. Het is zeker, dat
de leeningschuwheid van het vierde ka-
binèt-Colljn ook geweten moet worden
aan den twijfel over een succes in de
groote bankwereld van een voor natio
nale doeleinden uitgeschreven staats-
ieenlng, en het Is ook zeker de N.Rott,
Crt. heeft het duidelijk te kennen gege
ven dat er millioenen beschikbaar
zouden zijn, Indien de „ruïneuze’’ werk-
loosheidspolitiek van minister Romme
maar in Colljnlaansche richting zou
worden omgebogen. Ook In de verdedi
ging van zijn vijfde semi-llberale kabi
net heeft Colljn gezinspeeld op de moei
lijkheden, die de emissie van een staats-
leening waarschijnlijk zou ontmoeten.
Indien werd voortgegaan op den sinds
1937 Ingeslagen en gevolgden weg. Heb
ben de heeren van de Robaver en de
Amsterdamsche Bank gespeculeerd op
een duurzaam succes van den tot libe-
raliseeren hervallen Colljn en zijn vijf
de zgn. program-kablnet? Hebben zij
door concentratie een credlet-instelllng
willen scheppen, die In staat zou zijn
met zware leeningen een liberaal-ge-
tlnte Coljjnsche formatie levensvatbaar
heid in te pompen? Indien dit de spe
culatie zou zijn geweest, zoy zij zooals
zoo vele speculaties zijn mislukt. Maar
of zulke bedoelingen bij de heeren heb
ben voorgezeten, valt niet te constatee-
ren, al mag het merkwaardig heeten,
dat bij de concentratie de enkele katho
lieke namen, welke men onder die der
commissarissen dezer bankinstellingen
aantrof, niet meer voorkomen bu de uit
gewisselde. De wegen der „haute finance”
zijn moeilijk na te speuren voor outsi
ders en wanneer zij zich eens bloot geeft,
gelijk zij dat in het beruchte manifest
der negen mannen heeft gedaan, dan
blijken die wegen te gaan in een weinig
vertrouwen wekkende richting.
bet vorige jaar.
Met volkomen zekerheid acht de raad de oor
zaak van den brand niet vast te stellen. Niet
aannemelUk echter is. dat hetaU een defect
ai electrische leiding, hetzü kwaadwillig-
BU de werkobjecten waren in de verslagtnaan-
den gemiddeld 2.391. 3.413 en 3.398 deelnemers
werkzaam, die resp 396.731, 310.313 en 353 496
manuren verwerkten. Er werden in reap 65. 69
en 66 gemeenten werkobjecten aangetróffen.
In de centrale werkplaatsen waren resp. 3.370.
3.065 en 1.879 deelnemers werkzaam, terwijl ae
aantallen manuren resp 303.804,353.947 en 364.847
bedroegen. Er werden in resp. 41, 41 en 43 ge
meenten centrale werkplaatsen aangetroffen.
De aantallen deelnemers aan de oentrale
werkplaatsen zün onderscheidennaar den aaid
der werkzaamheden. terwUl eveneens zUn
aangegeven de aantallen deelnemers, die er in
slaagden werk te vinden (resp. 1.010. 853 en 889
of 42.6 pCt., 41.3 pCt. en 47,3 pCt. van het to
taal aantal deelnemers).
Het aantal gemeenten, waarin aan werkloozen
gelegenheid werd gegeven deel te nemen aar.
sport en ontspanning, bedroeg in de drie ver-
slagmaanden resp 24, 25 en 23.
De werkkampen telden In Januari. Februari
en Maart resp. 1946 (127). 1897 (118) en 1.832
(233) deelnemers. Hiervan waren in deze maan
den in de lange kampen werkzaam resp. 1.691.
(35). 1.723 33) en 1.653 (173) deelnemers en in
de korte kampen resp. 256 92). 174 (85) en 173
<60< deelnemers. De meisjes, die aan corttf
kampen deelnamen, ontvingen daar een voor
bereidende hulshoudelUke opleiding.
De internaten, waarin aan de meisjes een
driemaandelUksche opleiding voor dienstoode
wordt gegeven, telden In de verslagtnaanoen
resp. 327. 358 en 362 deelneemsters.
Hierboven werden voor de cursussen, de werk-
cbjecten en de centrale werkplaatsen afzonder
lijk reeds cüfers genoemd betreffende de aan
tallen manuren in Januari, Februari en Maart
1939. In de genoemde drie maanden werden er
nen doen ontstaan; het heeft
gen de gedeelten weggeslagen', de
daarvan meegenomen en ergens
neergelegd.
Deze vloedgolf trekt over
Gevaar voor onze kust door uitschuring van
de Hoofden is dus voorloopig niet te duchten
Doch dit wil niet zeggen, dat er geen ander
gevaar dreigt en dat de strUd met de zee ge
wonnen is. Het proces der verzanding
zUn gang en zou thans nog even funest zUn ‘als
vroeger, als niet te rechter tUd de stoombag-
germolen was uitgevonden, die aan het be
strijden van dit probleem een heel.ander aan
zien heeft gegeven. Daarnaast ontstaat lang
zamerhand een gebrek aan zand ih het zuide-
lUk deel der Noordzee, waardoor onze zuide-
lUke kusten hun natuurlijke bescherming
door zandbanken verliezen. Voorts is nog een
ander gevaar geconstateerd: bet rijzen van
den zeespiegel, ofwel het dalen van het vaste
land, een verschUnsel. waarvoor nog geen ver
klaring is gevonden, maar waarmede men toch
in ieder geval duchtig rekening zal moeten
houden.
Het water valt het land aan met nooit
ophoudende woede en energie. Het is
grillig en onberekenbaar; het bouwt op en
breekt af; het geeft en neemt terug; het
speelt met het zand van onze kust; het
stroomt erlangs en vermeerdert het; het
stroomt er weer langs en neemt het zand
mee; steeds maar door zonder ophouden
werkt het. jaren en eeuwen door en het
heeft in den loop van deze lange Wden
onze kust den fraai gebogen vorm ge
geven. waarbij sierlUk en speelsch het eene
clrkelsegment overvloelt In het andere.
op 31 Juli tegen
inReichsmark en
in totaal reep. 1 089 131. 1.014045 en 1.101.06’1
manuren bu deze vormen van cultureel werz
verwerkt.
WU vernemen van bevoegde zijde, dat het
invoerprijsverschil op rogge en roggemeel, voor
het tijdvak van 30 Juli tot en met 5 Augustus
1939. behoudens tusschentUdsche wUziging. is
vastgesteld op f 435 per 100 kg.
Een commissie uit den Raad voor de Lucht
vaart, als bedoeld in artikel 6 der Luchtvaart-
rampenwet. heeft besloten, den raad een open
baar onderzoek te doen Instellen met betrekking
tot het ongeval, hetwelk 9 December nabij bet
luchtvaartterrein Schiphol is overkomen aan
het K L M -vhegtuig van het type Lockheed
super electrajj|fmerkt PH-APE (Ekster).
Deze openbare zitting zal worden gehouden
Donderdag 17 Augustus, des middags om 2 uur,
in het departement van Waterstaat te s-Gra-
venhage.
De historie van den opbouw en afbraak van
onze kust is zeer Interessant, tenminste voor
hen, die dit alles achteraf en met objectieve
belangstelling kunpen beschouwen. Voor de
bewoners van orjsMand. die deze historie in
den loop der eeuwen hebben meegemaakt was
zU vaak even tragisch als de geschiedenis van
een oorlog, waaraan men ten gronde gaat De
historie van onze kust immers bevat ook al die
jammerlUke en tragische verhalen uit ons
verleden; verhalen van groote overstroomln-
gen en doorbraken, waarbU vaak honderden,
soms ook duizenden het leven verloren, waar
bij de welvaart van gansche stieken voor lan
gen tijd werd verwoest, waarbt in één nacht
tientallen dorpen verdwenen. Deze historie
bevat ook de verhalen van den langzaam en
dwingend naderkomenden ondergang van ha
vensteden. die in den loop van honderden
jaren werden afgesloten van de zee; zU bevat
den ondergang van de rijke koopmanssteden,
waarvan thans niets meer over U dan de her
innering aan een grooten tijd, toen deze steden
den handel van vier werelddee:en beheersch-
ten. De havens zUn verzand en met het ver
stoppen van deze toevoerwec en verstopten
ook de bronnen van de welvaart
De lessen van het verleden moeten dienen
om de toekomst beter te maken; het verleden
moet het materiaal verschaffen en de' gege
vens om beter voorbereid te zUn op datgene,
wat de toekomst ons brengen zal. Wel is de
ervaring groot, maar het heeft zeer lang ge
duurd. voor men gekomen is tot een weten-
schappelUke bestudeerlng van de krachten, die
werkzaam zUn aan de kust en die verantwoor
delijk gesteld kunnen worden voor alle ver
anderingen. die daar in den loop der eeuwen
zijn gekomen.
De kust is het voornaamste front, waarop
de strUd tegen het water geleverd moet wor
den. De kust is niet vast, zU wordt voortdu
rend belaagd. zU verandert van dag tot dag.
al zijn deze veranderingen zoo miniem, dat
wU ze eerst in den loop van tientallen jaren
kunnen constateeren. ZU verandert door de
stroomingen van eb en vloed, een golf, die
tweemaal per etmaal over de aarde trekt als
gevolg van de aantrekkingskracht van de
maan en In mindere mate ook van de zon; een
golf, wier kracht zoo groot Is. dat zU
Is het dan In uiterst langzaam tempo
eigen roteerende beweging var.
remt. Dit eeuwig bewegende water heeft
heid of eenig van buiten komend
brand heeft veroorzaakt.
Als vermoedeiuke oorzaak is 'aan te wijaen
broeiing in de balen tabak M in de balen me
dicinale krulden, waarvan de inhoud wellicht fn
vochtlgen toestand te Hamburg aan boord ts
gebracht, zonder oat de bemanning dit heeft
kunnen bemerken. De warmte der zonnestralen
aal echter niet veel Invloed gehad hebben, daar
die warmte in November tot het tijdstip, waarop
op de „Alwakl” de brand utbrak. niet groot kan
zUn geweest.
Het te niet goed te keuren, dat het technische
personeel van de .Alwakl” en dientengevolge
ook de kapOein niet wisten, waar zich de blinde
flens, die ter plaatse de stoomleidtog afsloot,
m de stoomleidtog bevond. Dientengevolge heeft
men op het vaartuig niet van alle brandblusch-
middelen kunnen gebruik maken. <4e beschik
baar hadden kunnen en moeten zUn
Overigens verdienen de kapitein en ce overige
leder» van de bemanning allen lof voor hun met
goeden uitslag bekroonde pogingen- om den
brand te blusschen ZU hebben daartoe alle
krachten Ingespannen en alle micdelen. waar
over zU konden beschikken, op doelmatige wüze
aangewend.
In een mededeeling van hét Centraal Bureau
voor de Statistiek (afd. cultureele statistiek) is
een overzicht opgenomen van het door het Ru»
gesubsidieerde cultureele werk, dat in Januari.
Februari en Maart 1939 ten behoeve van «je
werkloozen in Nederland werd verricht. De ge
gevens heeft de Sociale Jeugddienst van het
Departement van Sociale Zaken verzameld en
zUn door het Bureau verwerkt.
den zijn aan weerszUden begrensd door stelle
witte roteen. die hun opvallende kleur te dan
ken hebben aan de Friezen, ai thans volgens
de legende. Toen de eerste Friezen waar
over Friso van Taeke in Antooo Ooolen’s .Drië
Gebroeders' aoo wonderbaarlijk schoon weet
te vertellen van den Oceaan de Noordzee
Invoeren met hun schip, hetwelk aoo groot
was. dat men een menschenleeftud noodig had
om in het want omhoog te klimmen en weer
beneden te komen, bleef dit schip vastzitten
tusschen de rotsen. De boorden werden Inge-
<meerd met witte zeep en het schip kon zUn
tocht vervolgen, maar de Hoofden zijn sinds
dien wit gebleven.
Een minder fantastische reis door de Hoof
den. maar zeker zoo interessant en van meer
wetenschappelUke waarde heeft eenlge jaren
terug dr. ir. J. van Veen van oe Directie der
Benedenrivieren gemaakt, die zich belast had
met het onderzoek naar de vraag, of de ca
paciteit van de Hoofden ten aan zien van het
vloedwater toenam, en of het In verband
daarmede noodig zou zUn bU de bedUking met
deze vergroote capaciteit rekening te houden.
Over deze onderzoekingen in de Hoofden is
een boek verschenen, dat behalve een aantal
voor leeken volkomen pnbegrUpelUke pagina’s
zeer interessante lectuur bevat over den op
bouw en de geschiedenis van de Nederlandsche
kust.
De kust van ons land is een deel van een
lange strook, die zich uitstrekt van kaap Gris
Nes in FrankrUk tot aan de Wadden ZU is.
zooals men dat noemt, opgehangen aan dit
vaste punt en vormt een lange gebogen lUn,
slechts onderbroken door de zeegaten, waar
het water van de rivieren in <fe zee stroomt
Hier heeft men een gebied van brak water.
Het zoete water uit de rivieren vermengt zich
met het zoute uit de zee; hier heeft men ook
het gebied, waar het zand, door het zeewater
aangevoerd. zUn gevaarluken invloed begint te
vertoonen.
Dit zeezand en zeesllb' zUn van het aller
grootste belang, vooral In het Zuld-Westen
van ons land, waar in betrekkelUk weinige
eeuwen groote eilanden zün ontstaan, terwül
ook in Vlaanderen groote gebleken waren bin-
nengedükt Hier heeft zich de tragische histo
rie afgespeeld van havens als Brugge. Mid
delburg, Zlerikzee en andere, die In vroeger
eeuwen aan geschikte getijdestr. omen hebben
gelegen, doch die door de sec zün opgevuld
met zand, waardoor de welvaart van steden
en streken verloren Is gegaan.
Behalve de vraag, of de vergrootlng van de
capaciteit van de Hoofden zou voeren tot een
vermeerdering van het vloedwater aan de Ne
derlandsche kust, moest ook de vraag worden
beantwoord of hierdoor meer vaste stoften
zouden worden aangevoerd, waardoor het ver-
zandingsproces van zeegaten en havens gere
geld voortgang zou vinden, misschien zelfs in
versterkte mate.
De conclusies, waartoe de genoemde onder-
Engeland
Kanaal
langs
het Kanaal moet men den oor-
van het
De politie te Delft heeft Vrijdag een 17-jari-
gen jongen gearresteerd, die. na een woor
denwisseling. gepoogd had zün moeder met een
aardappelschilmesje in den rug te steken.
Door het afstuiten, vermoedelük op een knoop
van de kleeding. werd het mesje krom gebogen,
en werd de vrouw geen ernstige verwonding toe
gebracht. ZU kon ter plaatse worden verbon
den.
De dader zal Maandag ter beschikking van de
justitie worden gesteld.
zoekingen hebben gevoerd, zün. dat de Hoof
den niet uitschuren, althans niet in zoodanige
mate, dat deze uitschuring eenlgen invloed kan
hebben op het vloedwater langs de Neder
landsche kust, en voorts, dat In deze zeeëngte
vrüwel geen zandbeweging kon worden waar
genomen. Tot voor kort werd algemeen aan
genomen, dat zich door de Hoofden enorme
zand massa’s verplaatsen, die de eigenlüke
oorzaak waren van het dichtslibben ei\ op
vullen der zeegaten Deze opvatting is dus
gebleken onjuist te zün. Wel passeeren door
deze zeeëngte per jaar anderhalf miUloen ku
bieke meter slib, doch in vergelijking met het
totale kwantum van de Noordzee is dit niet
van zooveel belang
dat zij ook gebruikte om de welvaart der oude havensteden te verwoesten
maar
Het bekende Instituut der Broeders van
Oudenboech (St. Louis) zal op 1 Maart 1940
het honderdjarig bestaan vieren.
M’ê BESCHERM UW CONSTITUTIE
ROOK
a GEGAKANDEERD ZUIVERE
I CENTS-IMPORT VIRGINIA CIGARET
In de week van 5 tot 13 Augustus zal de
Nederlandsche Gladiolenvereenlging een de
monstratie houden In het Nederlandsche pavil
joen op de groote Internationale watertentoon-
stelling te Luik.
Gedurende deze week zal het paviljoen met
prachtige gladiolen worden versierd, welke in
meer dan honderd manden en bloemstukken
zullen worden verwerkt.
Voor dit doel zullen meer dan 5000 af gesne
den gladiolen van "Nederland naar Luik worden
verzonden, om den vooruitgang van het artikel
op overtuigende wüze te toonen.
Een commissie, bestaande uit een zestal hee
ren, bügestaan door twee bekwame bloemen-
blnders, zal tn Luik haar beste krachten aan
het werk wijden Bovendien zal een groot aan
tal decoratieve planten uit ons land worden
aangewend om het effect te verhoogen.
