ONS BLAD
Londen is de anti-Britsche
agitatie moe
Drie meisjes op slag gedood
bij autobotsing
ST.WILLIBRORDUS
ia] 3 AI G. 1914 [sag
heden
Het nieuws
van
De kabinetscrisis
Drukte rondom
paleis Soestdijk
II
NP OhJ
>11
1111
KRACHTIG PROTEST TE
TOKIO
TWEE ANDERE WERDEN
ZWAAR GEWOND
DE HOUDING VAN HET
JAPANSCHE LEGER
DUITSCHLAND, DANZIG
EN DE ZEE
N.V. NEDERL.VERZ.MU.
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 193S
Zitting van het Lagerhuis
De Führer zal het
sein geven
Ordemaatregelen
HUNliilllllllllll
DARANYI ERNSTIG ZIEK
I
De Britsche leening
aan Polen
Ongeval op den weg
Breda—Etten
„De Vrije Stad thana in dan eind
strijd tegen het onrecht
van Veraaillea”
.Engeland voor iederen
noodtoestand gereed”.
OPVALLENDE VLUCHT VAN
„VLIEGEND FORT”
H. M. de Koningin ontvangt
jhr. De Geer
CATHARIJNESINGEL4Ö UTRECHT
DIT NUMMER BESTAAT UIT
10 BLADZIJDEN
België weigert
Engeland mobiliseert
Oorlogsverklaring aan Frankrijk
De eerste zeeslag
NOORDHDLLANDSCH DAGBLAD
aanvrage gaarne door onze
rubriek 10 et- per regeL
zich daarover uit te spreken zonder den vast-
o
rykswcg
(Zie vervolg elders in dit nummer)
van
Financieel accoord geteekend
mr. D.
i
Van onzen specialen verslaggever)
SOESTDIJK. 2 Augustus
VOOR HET GEHEELE LAND:
vooral van den
vo-
drukte, daar
i
pa?
I
BU de indiening van de metre, welke beoogt
het Lagerhuis Vrijdag a.s. tot 3 October op
reces te doen gaan, zeide Chamberlain, dat het
lomerreces korter is dan In vorige jaren. Het
parlement heeft naar zijn meening evenwel
alle noodige wetten voor bijzondere omstandig
heden aangenomen.
Chamberlain atelt voor het Lager
hui* Vrydag a.a. tot 3 October
te verdagen
De Fransche militaire missie naar Moskou zal nog deze week vertrekken. Zij nam
Dinsdagavond deel aan een conferentie van den Oppersten Oorlogsraad te Parijs,
en poseerde na afloop voor den fotograaf. Tweede van rechts is generaal Doumenc.
het hoofd der missie
diende
grond
Betrokken met regen uit het Zuidwesten,
later ook over het overige gedeelte van
ons land; in den middag koeler dan gis
teren. zwakke tot matige, ZuidwestelU-
ke tot Zuidelijke wind.
Het „witte huia” wederom in aller
belangstelling
Er heerscht een vreemde toestand in Tirol.
Bet is zeer veelbeteekenend en het wijst op de
bestaande spanning, dat Hftler bereid is geweest
iets te doen, dat hem zwaar moet zijn gevallen,
doch oat geschied is om hem zeker te coen
zijn van Italiaansche bondgenooten.
Een dergelijk argument zou onvermijdelijk
tot de conclusie moeten leiden, dat het Buis
heelemaal niet uiteen moet gaan.
Het amendement van Labour werd hierna
nset 250 tegen 132 stemmen verworpen.
Labour-amendement
verworpen
In zijn antwoord zelde Chamberlain, dal
een stemmen tegen de regeering een motie
van wantrouwen is.
evn
te
CAFE-RESTAURANT
Taiofooa 1SSM
I
Voor het paleis Soestdijk heerscht thans dagelijks groofr
ken huis te Breda zijn overgebracht. Haar toe
stand is levensgevaarlijk. Zij hebben o. m. een
beenbreuk, een armbreuk en ernstige hoofd
wonden opgeloopen.
Jhr mr. D. J dc Geer heeft zich heden
ochtend te kwart over negen naar H. M de
Koningin op den Rulgenhoek begeven.
Er kunnen zich volgens den premier twee
■gevallen voordoen, waarin het Huis eerder zou
kunnen worden bijeengeroepen;
1. Indien het noodig zou worden geacht het
Huis nieuwe wetten te doen aannemen, en
2. Indien de regeering de goedkeuring van
het Huis zou wenschen voor genomen of te
nemen maatregelen om in onverwachte gevallen
te voorzien. Chamberlain herhaalde de onlangs
door hem gegeven verzekering, dat indien de
regeering een belangrijke afwijking zou over
wegen van haar verklaarde politiek, zij het
juist zou achten het Huis gelegenheid te geven
Onder toejuichingen verklaarde Cham
berlain, dat het Huis er ten stelligste ver
zekerd van kan zijn, dat het land thans
gereed is voor iederen noodtoestand. De
verantwoordelijkheid voor de terugroeping
van het Huis berust bij de regeering, waar
zij naar de meening van Chamberlain ook
dient te berusten.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiii^
VERWACHTING
Hel stoffelijk overschot der drie slachtoffers
werd naar het gasthuis te Etten vervoerd. De
overige dertien meisjes kwamen met den schrik
vrij. Zij waren echter geheel van streek en zijn
met taxi's naar haar woningen in Oud-Gaste.
en Oudenbosch overgebracht.
De marechaussee en de gemeente-politle uit
Etten. evenals de burgemeester de heer H. A
Hamilton, waren op het terrein van het onge
luk aanwezig.
Een onderzoek naar de schuldvraag wordt in
gesteld. De bestuurder van den bus werd niet
gewond HU was zoo overstuur, dat hu nog niet
gehoord kon worden. De chauffeur van den
vrachtauto bleef eveneens ongeduurd. De wagen
werd licht beschadigd.
LONDEN, 2 Aug. (Havas) Woensdagss
tusschen de vertegenwoordigers der re-
geeringvn van Engeland en Polen 't accoord
geteekend, dat voorziet in een credlet van
8 163 300 pond sterling ter bevordering van
den aankoop door Polen van Britsche pro
ducten.
De dreigende lucht is weggjtrokken, de
laatste wolkenflarden zijn verdwenen en in
de heerlUke morgenzon stiat Nederlands
„witte huls" als een lustwarande te pry-
ken. te midden van groene gazons van
prachtige boomgroepen, en heerlijke boArh-
lanen.
VlRZIVf «IMGE N TOT tlR BtOflAG
V«rt»9»Hweordi9«rt qcvrgggd
Vrachtauto reed door nog niet
bekende oorzaak op een
autobus in
BOEDAPEST. 2 Aug. (Havas) De toe
stand van den voorzitter der Hongaarache Ka
mer. Daranyi. die sedert eenigen tijd ziek ia.
is Dinsdag verontrustend geworden Ben bulle
tin is echter nog niet uitgegeven.
Naar aanleiding van een opmerking van den
Labour-afgevaardigde Gordon MacDonald, die
zelde, dat men zeer bezorgd is over een overeen
komst met Rusland, zeide Chamberlain:
Ik geloof, dat er in het officieele communiqué
van Moskou eenige waarschuwende woorden
staan en met het oog daarop is het duidelijk,
dat het niet verstandig zou zUn. te optimistisch
te zyn over een spoedige totstandkoming van
een regeling.
Alle doer Churchill naar voren gebrachte ar
gumenten zyn gebaseerd op het zeer ernstige
karaker van den toestand. Er worden formi
dabele voorbereidingen getroffen. MUlloenen
mannen staan onder de wapenen en er zyn ver
halen over de militariseerlng van Danzig, enz.
Al zyn argumenten waren gebaseerd op dat
sombere beeld, dat er op moest wyzen, dat in-
dien het parlement zitting zou houden, het ge
vaar van deze voorbereidingen zou worden be
perkt.
Onmiddellijk werd geneeskundige hulp inge
roepen en de geneesheeren Mol en Hoek uit
Etten waren spoedig ter plaatse. Zij konden
bij eerstgenoemde meisjes slechts den dood
constateerenDen twee zwaar gewonden meis
jes werd geneeskundige hulp verleend, waarna
zij per ziekenauto naar het St. Ignatlus-Zle-
De gevolgen waren verschrikkelijk. De
autobus werd aan den linkerkant geheel
opengescheurd, waardoor de linkerhelft
van den wagen totaal werd vernield. Drie
der meisjes werden onmiddelltjk gedood.
Het Zijn de 17-jarige Antonia Rijsdyk, de
17-jarige Cornelia van Toorn en de M-ja
rige Anna Vught, allen uit Oudenbosch.
De TS-jarige Anna de Rooy en de 20-jarige
Cornelia Timmermans, belden eveneens uit
Oudenbosch, werden zeer ernstig gewond.
Een zeer ernstig autobusongeluk
heeft zich vanochtend in de vroegte
voorgedaan onder de gemeente Etten
en Leur, waarbij drie meisjes op slag
werden gedood en twee andere in
zittenden levensgevaarlijk werden ge
wond.
NEW YORK. 2 Aug. (Havas). Het nieuwe
„vliegende fort” van de Amerikaansche lucht
macht, een vfermotorlg Boeing vliegtuig van 22
ton. heeft vandaag van Burbank in California ge
vlogen naar Floyd Bennett Field met een ge
middelde snelheid van 400 kilometer per uur op
een constante hoogte van 7600 meter.
PARUS, 3 Aug, (Reuter) De Duiische ambassadeur te Parijs,
Von Schön, heeft hedenavond om 10 uur de Fransche hoofdsiad
verlaten met het personeel van de ambassade, dat van hei Duit-
sche Consulaat en de leden der Beiersche legatie, na den am
bassadeur der Vereenigde Staten verzocht ie hebben zich met
de zorg voor de belangen der Duiischers ie willen belasten.
Nadat Von Schön zijn paspoorten had aangevraagd, stelde hij
aan de Fransche regeering een nota ter hand, waarin de Uuit-
sche regeering meedeelde zich te beschouwen als op voet van
oorlog mei Frankrijk.
LONDEN, 2 Aug. (Reuter) In het
Lagerhuis heeft minister Chamberlain
medegedeeld, dat de Britsche ambas
sadeur te Tokio opdracht heeft gekre
gen. eert nieuw krachtig protest
tegen de -anti-Britsche agitatie in
Noord-China in te dienen.
ChambsMaln antwoordde In bevestigenden
zin op een vraag, of de regeering zoo nauw
mogeluk contact met de regeeringen van Frank
rijk en de Vereenigde Staten onderhield Verder
deelde hij mede, dat het bericht, als zou de
Britsche regeering er in toegestemd hebben,
oe vier Chlneezen. die van moord beschuldigd
worden', uit te leveren, onwaar is. Over deze
kwestie was, zeide hl), nog geen beslissing ge
troffen.
Eveneens bevestigend antwoordde Chamber-
lain op de vraag, of hy wel wilde bedenken,
dat iedere daad, die den schijn zou wekken, dat
men China los liet, een ant1 -Britsche agitatie
in China ten gevolge zou hebben.
Verder verklaarde de Britsche premier nog,
dat hij geen officieele bevestiging had ontvan
gen van bet bericht, volgens hetwelk twee Brit-
sche vrouwen door Japanners gedwongen zou
den zijn, zich van haar kleedmg te ontdoen.
Vice-preaident Raad van State op
den Ruigenhoek
Vervolgens sprak admiraal von Trotha. Deae
zeide. cal het Duitsche heldendom ter zee ook
het heldendom van Danzig ter zee is en hes
Duitsche prestige ter zee. is het prestige van
Danzig. Deze samenhang zal nooit verbroken
kunnen worden.
Hierna sprak gouwleider Forster. Hij ver
klaarde. dat alle Danzlgers wenschen, dat spoe-
alg de Duitsche marine weer In Danzig een
standplaats zal hebben. Eeuwen lang hebben
van Danzig uit Duiischers de zee bevaren.
Danzig bestaat reeds eeuwen, maar Gdynia
eerst certien jaar. De Dultschers hebben be
wezen. dat zij kunnen varen. De Polen moeten
dit nog bewljzFn. De Dultschers bevoeren de
zeeen voor de Engelschen een staat vormden en
een volk van tachtig mlllioen heeft hetzelfde
recht op de wereldzee als de 43 mlllioen Engel
schen.
Veroer zeide Forster, dat niet God den Brit
ten het overzeesche rijk heeft geschonken, doch
zjj hebben dit veroverd, dikwijls met de ge
meenste middelen.
Wanneer Polen met slechts twintig mlllioen
werkelijke Polen over de geheels wereld aan
spraak maakt op de zee, dan kan het Duitsche
volk dit doen met duizend masü meer recht.
Iedereen weet, zoo vervolgde Forster, dat
Danzig thans staat in den eindstrijd tegen het
onrecht van Versailles. De Führer beeft het lot
van Danzig in de hand genomen en Dante
weet, dat zijn toekomst hiermede in goede
hanoen is.
Van belang is, dat men in Danzig heg doei
kent, het tijdstip zal de Führer bepalen Wat
Danzig zelf kan doen, is zich te beschermen
tegen eventueele overvallen. Dit heeft nanrig
geenan. Danzig heeft zich beschermd en Is ook
innerlijk voorbereid. Danzig zal mede ervoor
zorgen, dat Duitschland zijn prestige op zee
bewaart, dat bet noodig heeft en verlangt
op grond van zijn verleden en tot havathring
van zijn toekomst.
BRUSSEL, 3 Aug. (Reuter) De Belgische regeering heefi op
het ultimatum van Duitschland geantwoord, dat Belgie ie veel
gevoel van eigenwaarde en een te groot besef van zijn belan
gen had om aan Duiischlands sommatie te voldoen. Belgie wei
gert beslist de operaties van Duifschland te vergemakkelijken
en protesteert tegen elke schennis van zijn grondgebied. Het is
besloten zich, met alle middelen waarover het beschikken kan,
te verdedigen, ter handhaving van zijn onzijdigheid die ge
waarborgd wordt door tractaten en door den komng van Pruisen.
PARIJS, 3 Aug. (Part.) Uit Londen wordt aan de
sien" gemeld, dat Engeland
maar
Zon op 5.21 - onder 20.50 - Ucht op 21.20
Maan op 21.37 onder 8.51
8 Augustus L. K.
^IIIIIIIIIHIHIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIltlIllllllllllllllllllllllllllHHIIIIIIIIIIIIIII?.
Omstreeks vijf uur reed op den
Breda-Etten een autobus van de B. B. A. met
achttien meisjes, die werkzaam zijn op de
Hero-fabrieken te Breda. De autobus kwam
uit de richting Etten. Van den tegenoverge-
stelden kant naderde een vrachtauto. Do >r
nog niet bekende oorzaak reed laatstgenoemde
wagen op den bus In. De chauffeur trachtte
nog uit te wijken, hetgeen echter niet gelukte
de koninklijke familie zullen zien. Gisteren
beeft men de kleine Prinses Beatrix, vergezeld
van haar grootmoeder. Prinses Armgard, toch
ook gezien, wie weet valt ditzelfde geluk niet
ten deel aan de wachtenden van vandaag.
D^, Coiyn, die reeds gisteren voor enkele
dagen in het Badhotel arriveerde, maakte reeds
in den vroegen morgen een wandeling In de
omgeving van het Badhotel De menschen. dia
in de hotels en pensions in der. omtrek verblij
ven*. nemen hun weg tijdens ban wandelingen
toch altijd zóó. dat ze nog even langs het paleis
komen.
Er bevindt zich dan ook altijd een zeer
„bonte groep” op den Soestdljkerstraatweg ter
hoogte van het paleis. Kampeerders met bont-
geruite openstaande blousjes, meisjes in vlot-
gekleurde zomerjurkjes met bonte fleurige
hoofddoelen, rustige bezadigde renteniertjes uil
den om^rek en soms daartusschen een bewoon
ster ulreen van de vele dorpen met een prach
tige oude kleederdracht, van witte kanten
kapjes, bloedkoralen ketting, gouden oorijzers
Dit zyn dan de wandelaars, die reeds een
groote groep vormen, maar dan voegen zich
daar nog bij de fietsers met dekens en pannen
achterop en autobussen vol zwaaiende vrooljjke
kinderen, die met rolletjes serpentine mikken,
zoodat uit den wagen lange gekleurde franjes
hangen en talloose vlaggetjes er een nog fees
telijker aanzien aan geven. De jeugd is bet
groote feest van verleden jaar nog niet verge
ten, en vol enthousiasme luisteren ze naar de
a oorden van hun begeleider, die hun zooveel
wetenswaardigheden over dat mooie witte huis
weet te vertellen
De twee dames telefonisten, die ook de
rige maal den dienst hebben waargenomen,
doch toen in het Badhotel, hebben het nu nog
rustig Een handwerkje, een romannetje, een
babbeltje met de reeds aanwezige journalisten,
zoo brengt men den dag door
In de schildwachthuisjes op zij van de in
gangen staan de stoere gqstalten van de rljks-
veldwachters, met de bewaking belast. De zon
fonkelt op het zilver van hun uniformen. Om
de 2 uur worden ze afgelost door de manschap
pen van de nieuwe detachementen, die giste
ren zjjn aangekomen. Voor veten van hen is
dit geen onbekend terrein, daai zy by de ge
boorte van Prinses Beatrix hier ook dienst
deden, we zien er dan ook vele bekende ge
zichten onder.
En talrijk zyn degenen, die hier even blyven
staan, om een blik te werpen op het fraaie ge
bouw waarin de blyde gebeurtenis zal plaats
hebben, daarby met een stil:e hoop in hun
hart, dat ze misschien juist even iemand van
De burgemeester der gemeente Baarn heelt
in verband met de te verwachten verkeersdrukte
rond het paleis Soestdyk in het belang der
openbare orde en veiligheid bevolen de volgen
de politie-maatregelen In acht te nemen ter ge
legenheid der geboorte van de(n) Oranjetelg en
wel vanaf den dag dier geboorte, totdat ae
maatregelen zjjn Ingetrokken.
Het is verboden binnen een afstand van
halven kilometer van het paleis Soestdijk
Baarn zgn. spreekkoren te houden, of luidruch
tig te zingen of te schreeuwen of op eenigerlei
andere wyze de rust te verstoren
Voorts is verboden by openbare feestelykhedeu
en plechtigheden in verband met de geboorte
van dein) Oranjetelg door woorden of gebaren
of op eenigerle: andere wyze uiting te geven aan
zyn politieke gevoelens.
Het is verboden vlaggen, vaandels, doeken en
dergelyke voorwerpen van den openbaren weg
af zichtbaar ten toon te stellen of te hebben
indien daardoor gevaar bestaat voor verstoring
van de openbare orde.
De bevelen door de politie te geven in het be
tang der openbare orde en veiligheid moeten
terstond en stipt werden opgevolgd.
LONDEN, 3 Aug. (Reuter) - De Russwcbe en Dtutache vloten
hebben een slag geleverd bij de AaJands-edanden. De Russen
ba1-0011 ler\g?eddeVeiïbe^ei. Een
geleden h.bb.n bij eon
der eüandem het kon niet meer vlot gemaakt worden.
gestelden dag af te wachten
Amendement van Labour
De Labourafgevaardlgde Greenwood
een amenoement op de motie in, op
waarvan het Lagerhuis op 21 Augustus in plaats
van op 3 October zou moeten byeenkomen Hy
betoogde, dat de toestand waakzaamheid ver-
eischt en dat er behalve begrip voor het belang
der komende weken, ook tevens de verdenzing
bestond, dat wanneer het Huls zou uiteengaan,
de regeering een draai zou nemen. Spreker pro-
testeerae tegen het besluit eer regeering Jn deze
weken van crisis, welke misschien ernstiger is
dan wy ooit hebben- gekend. De bevolking van
dit tand heeft geen last van zenuwen, doch de
wetenschap, dat over drie weken het parlement
weer zou byeenkomen. zou naar de meening van
Greenwood de geestkracht der bevolking ver
sterken en haar vertrouwen vergrooten.
De leider eer liberalen, Sinclair, steunde de
motie van Labour. Hy legde den nadrnk op de
belangrykheld der onderhandelingen te Moskou,
die hy een vitale reden noemde om elnoe
Augustus weer byeen te komen. HU betoogce,
dat het al dan niet welslagen der onderhande
lingen een kwestie van vrede of oorlog is.
Ook Churchill betreurde de motie van ver
daging Het schUnt, alous Churchill, dat wy vei
liger zyn, wanneer het Lagerhuis byeen is, wan
neer de macht en de wü van het Huls Y.C macht
der regeering versterken Churchill zeide. dat
Duitschland 2 mlllioen man onder de wapenen
heeft en aat, wanneer voor einde Augustus een
nieuwe lichting opkomt, er automatisch ander
half mlllioen man bykomen. Langs oe geheele
Poolsche grens van Danzig tot Krakau zün
krachtige concentraties van Duitsche troepen
en worden voorbereic togen gemaakt voor een
snellen opmarsch. Alleen by Breslau bevinden
zich vyf divisies fn mobilisatietoestand. De we
gen door Tsjecho-SlowakUe naar Polen worden
door daartoe gedwongen Tsjecho-Slowaaksche
arbeiders in een zoo goed mogeiyken staat ge
bracht. Een groot aantal openbare gebouwen en
«holen is in groote deelen van TSjecho-SIo-
wakye zeer zeker in Bohemen in gereed
heid gebracht voor de eventueele ontvangst van
gewonden.
,Petii Pan
niet alleen zijn vlooi mobiliseert,
ook een expeditieleger uitrust onder generaal French.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 259
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bwdraagi 20 d p
ragwl: Ingezonden Mededeellngen 40 ct. p t.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bl) abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
DANZIG. 2 Aug. (DN.B.). Woensdag is
te Danzig een groote betooging gehouden,
welke werd geleid door den bond voor het
Duitsche prestige ter zee De staatscommls-
saris voor de zeevaart, kapitein Dröacher.
verklaarde, dat het dwaav is den Poolachen
dag oer zee in verband te brengen met een
betooging van den bond, aangezien de
Poolsche traditie ongeveer tien Jaar oud a
en de Duitsche daarentegen meer dan dui
zend jaar. Danzig heeft steeds een voor
aanstaande rol gespeeld in de Duitsche
zeevaart.
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper
„W E B E R"
Vregaabarg U
UTRECHT
PAAB EET l) UOED
DAAR DRINKT O EEN FIJN OLAg BIRR
DAAR BITTERT O OZZKUJO
Londen heeft te Tokio krachtis gepro
testeerd tegen de anti-Britsche campagne
in Noord-China; het Lagerhuis beraad
slaagt over het reces.
Hongaarsche Kamer neemt de wet op de
nationaliteit aan; Roemeensch-Hongaar
sche onderhandelingen hervat.
Bij een aanrijding tusschen„vrachtauto en
autobus op den weg Breda-Etten zijn
drie meisjes gedood en twee levensge
vaarlijk gewond.
Bijzondere Vlucht van de K.L.M. naar
Zuid-Afrika in het najaar.
Nederlandsche motor klipperaak gezon
ken op het Hjalma-meer. Opvarenden
gered.
TOKIO. 2 Aug. (Domei) Aan den voor
al ond der conferentie van de vyf Japansche
ministers, die zullen beraadslagen over de Ja
pansche politiek ten aanzien van den nieuwen
Europeeschen toestand, heeft de minister van
Oorlog, generaal Itagakl, een spoedzitting by-
erngeroepen van vooraanstaande leden van het
ministerie van Oorlog. Deze vergadering ia
Woensdagmiddag om half vyf begonnen. Ei
werd gesproken over de houding, welke het leger
daarby zal aannemen.
In het Oranjepark bestond
kant van de jongens een groote belangstelling
voor de battery veldartillerie, die tot taak
heeft, met 51 of 101 vreugdeschoten de blyde
gebeurtenis aan te kondigen, en die sinds gis
termiddag afgedekt door zeildoeken in het
Oranjepark staat opgesteld
De' vice-president van den Raad van
State, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland,
heeft zich Woensdagmiddag te vyf uur
naar H. M. de Koningin op den Rulgenhoek
begeven.