^VaN(j
SCHOENEN
De oplossing
nabij?
ONS BLAD
IX
Het nieuws van heden
De debatten in het
Hoogerhuis
Stakingsonlusten
in ^Colorado
DE BAROMETER -
ZATERDAG VAREN DE
MISSIES NAAR MOSKOU
AMBTENAREN MOETEN
POLITIEK VERMIJDEN
VRIJDAG 4 AUGUSTUS 1939
Halifax spreekt
Danzig
Taft candidaat voor
president 1940
lllllllllllllllllllllllllllll
I
3
M;
Voortvarendheid
wordt betracht
Jhr. de Geer voert besprekin
gen met politieke leiden
de figuren
Aanvullyig der St. Willibrord-
tentoonstelling
De gouverneur kondigt den „staat
van oproer" af
De Graf Zeppelin bij
Schotland gezien
Ook dr. De Groot thans in
het paleis
Het betere
merk
H. M. de Koningin
op Soestdijk
Zuster Boonstra te
Soestdijk
Gevaarlijke nieuwe
wegen in Moravië
lllllllllllllllllllllllllllll 4 AU«. 1914
L1TAUEN CANDIDAAT VOOR
VOLKEN BON DSZET EL
Niéuwe functie voor Sirovy
k
Jhr. De Geer naar
Soestdijk
VEREENIGDE katholieke pers
Inval in België
Relieken uit Rome
naar Nederland
Engelands antwoord
DIT NUMME^ BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 260
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl- p.
regel: Ingezonden Mededeelingen 40 cl. p.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verztrekt.
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd
rubriek 10 cl. per regeL
(Van onzen redacteur)
Willibrord-tentoonatel-
in
sche
MBt*
betsl
heeft
Lord Halifax antwoordt
een
op
ff
De voorbereidingen te Den Haag ter viering van de te verwachten blijde
gebeurtenis in het Prinselijk Gezin. Bij de afd. Openbare Verlichting
is men druk bezig met het gereedmaken der versieringen
I
i
i
i
mr mr. D
(Chr. Htst Unie)
toestand der bultenlandsche politiek,» niet de
bedoeling heeft hem esnig ongemak te beuor-
gen ot in verlegenheid te brengen by de ern
stige zaken, die h(j dagelijks onder de oogen
moet zien. HU wilde slechts doen ultkzxnen, dat
het een der essentieele voorwaarden van de de
mocratie moet worden geacht, dat zoowel de
natie als de regeering voldaan moeten zijn
over de openbare zaken
Met het Britsche koopvaardijschip
City of Exeter
Stand op Vrijdag uur v.m.: 7584
Vorige stand: 7S9.C
I
k
de
i M
is
mi
ssen
»k-
len-
mw,
1 to
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
mt-
ieen
van
-sen
in
een
hil-
Volken bondsraad,
va-
era-
om-
arin
van
volg
>m-
tke
i da
icht
de
'taal
tvak
*V vlieg demonstraties te Frankfurj am
"V Main werden uitgedraaide brandladders
tebszigd als keerpunten voor de deel
nemende vliegtuigen
Ik wensch heel eenvoudig te verklaren,
dat naar mijn meening degenen, die 1
dergeljjken gedachtengang volgen, onl
kend zijn zoowel met de bewoordingen der
formule als met de uitlegging dezer for-
mule, weke de regeering er aan geeft.
De Franoche missie wordt Vrijdagmiddag om
half vier te Londen verwacht. Zij zal dan de
gast zyh van de Britsche regeering, die haar
Vrijdagavond een groot diner zal aanbieden.
Naar Reuter bericht heeft de commissie voor
het toestaan van gelden van het Huis van Af
gevaardigden als laatste bezuiniging de wet op
de tekorten van president Roosevelt terugge
bracht van 215.891.168 dollar op 53.190.056 dol
lar. Uit het verslag van de commissie blijkt dat
de toegestane gelden dit jaar reeds dertien mil
liard dollar meer zijn dan het vorig jaar. toen
in totaal 11.361 mlllioen dollar werd uitgegeven
De „City of Exetër" vertrekt Zaterdag te 16
uur van Tilbury en zal Woensdag te Leningrad
aankomen.
Eveneens bericht Havas dat Sirovy
benoemd tot, functionnaris aan het
nisterie van Onderwijs in het protectoraat
Bohemep en Moravië.
NEW-YORK, 3 Aug. (Havas). Woensdagavond
zijn ernstige stakingsonlustcn uitgebroken te
Green Mountain in Colorado Het kwam tot
•n tusschen 400 stakers en 350 arbeiders,
die werkzaam zijn bjj den bouw van een grooten
stuwdam. Zes arbeiders weroen gewond en een
brug werd «net behulp van dynamiet opgeblazen.
Vandaag hebben 300 leden van de nationale
garde, voorben van twee tanks, zich in het
dorp geïnstalleerd.
De gouverneur van Colorado heeft in verband
met de staklngsonlusten te Green Mountain den
„staat van oproer" afgekondlgd.
De commandant van de nationale garde heeft
verklaard, dat hij wellicht artillerie zal moeten
laten aanrukken, alvorens aan de onlusten een
einde zal komen.
De stakers eischen, dat de maatschappij, die
oen stuwdam aanlegt, met hen over een col
lectieve arbeidsovereenkomst zal onderhande
len
Uit Washington wordt gemeld, dat de di
recteur van een regeerlngsbemiddeUngsdienst
wellicht zal aandringen op opschorting van het
werk voor het houoen van een ben.iddelings-
oonferentie.
De minister van Staat, jhr. mr. D.
J. de Geer heeft zich hedenochtend
naar H. M. de Koningin ten paleize
Soestdijk begeven.
t_1 of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
Zuster Trijntje Boonstra, die als
kraamverpleegster zal dienst doen
op het paleis Soestdijk, is Don
derdagavond uit Den Haag per
auto vertrokken, met bestemming
Soestdijk.
Ook dr. De Groot verblijft thans
in het paleis, waar hij zijn intrek
heeft genomen.
WASHINGTON. 3 Aug. (Havas). Pre
sident Roosevelt heeft een wetsontwerp-^
onderteekend. waarbij aan regeerings-amb-
tcnyen wordt verboden deel te nemen aan
pqntieke campagnes van welke politieke
partij ook De president heeft dienaangaan
de een boodschap gezonden aan het Con
gres waarin hU uiteenzet, dat de politieke
activiteit van federale functionarissen niet
onder deze wet valt, zoolang zij geen aan
spraak maken op partyfondsen of aanhan
gers pogen te winnen.
Verder is. naar Havas melut. door de eerste
eenheid van het nieuwe Tsjechische leger Don
derdag de wacht betrokken op het kasteel
Lany, de residentie van president Hacha.
PRAAG, 4 Aug. (Havas). De Duitsche
autoriteiten leggen door Moravië twee pa
rallel loopende wegen aan in de richting
oost-west. In Slowakije buigen deze wegen
zich naar de Poolsche grens Aan deze we
gen wordt uitsluitend door Ryksduitschers
gewerkt.
In zjjn antwoord behandelde Lord Halifax
in de eerste plaats het Verre Oosten. In ver
scheidene redevoeringen, aldus Halifax, Wordt ’t
idee geopperd, dat de formule, welke onft^gs met
Japan is aangegaan, Groot-Brittannië verplicht
tot een fundamenteels wijziging in zjjn politiek,
dat wij door die formule te onderteekenen, den
oorlogstoestand in China erkennen, dat deze
formule in strijd is met den geest onzer ver
plichtingen op grond van de resoluties van den
Volkenbond, dat het een gevaar medebrengt
het negenmogendhedenverdrag te schenden en
in het algemeen, dat het een daad vergoelijkt
welke wij vroeger hebben afgekeurd.
Gistermiddag even voor drie uur is H. M. de
Koningin per auto uit Den Haag op Soestdijk
aangekomen.
Even te voren was Prins Bernhard in zjjn
gele Ford in de richting Amersfoort uitgereden.
Ofschoon het druilerig was, was er toch een
kleine menigte voor het hek van het palais
samengestroomd, die de beide vorstelijke per
sonen bjj het passeeren toejuichte.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4330 en 4220
PEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Groot» Noord 54, rood, T»l»foon 411
SCH4GEN, Molenstraat 52, Telefoon 81.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met ^begrip van gratis ongevaHenveszeke-
ring: toot Alkmaar 2.per kwartaal of
65 cents per week, voor bulten Alkmaar
250 per kwartaal of 20 cents per week
UHg. N. V. Drukk. De Speamestad - Haarlem.
EIJSDEN, 4 Aug. (Pari.) De hoop, ^ai het Duitsche leger niet
door België zou trekken, daar het dan immers een ultimatum
van Engeland te vreezen had, is niet vervuld>De Duitschers zijn
België birmengetrokken. Tot dusver hebben zij vergeefs ge
tracht de brug bij Vise, die de Belgische soldaten hadden op
geblazen, te herstellen; het Belgische vuur belet hun dit en tot
tweemaal toe zijn de herstellingen vernield.
De Japansche regeering heeft de
Britsche regeering nimmer gevraagd
haar politiek om te gooien en de Brit
sche regeering zou dat ook nooit kun
nen doen, indien haar dat zou worden
gevraagd. Ai wat wij met deze for
mule hebben gedaan, is te trachten de
feiten vast te stellen zooals zjj, naar
ons voorkomt, bestaan en te probeeren
practische manier den achtergrond
vast te stellen van den toestand, zoo
als deze te Tientsin is ontstaan.
PARIJS, 3 Aug. (Havas) De leden der
Fransche mlHtalre missie, die sieh naar
Moskou zal begeven, zullen Vrijdagmiddag
naar Londen vertrekken, «raar »U zich In
verbinding zullen stellen met de Britsdne
militaire missie. De twee delegaties zullen
op 5 Augustus met een daaitoe gecharterd
Britsch koopvaardijschip, de „City of
Exeter” naar de Sovjet Unie vertrekken.
LONDEN. 3 Aug. (Reuter). Bij den aanvang
der debatten In het Hoogerhuis over de bulten
landsche politiek heeft Lora Snell van de
Labouroppositie aan Lord Halifax de verzeke
ring gegeven, dat zijn motie, waarin hy 4e
De Sovjet-regeering heeft voor de besprekin
gen met de militaire delegaties van E*eland
en Frankryk de volgende officieren van het
hooge commando aangewezen: maarschalk Wo-
rosjilof, den chef van den staf van het leger,
generaal Tsjapochnikof, den volkscommissaris
van marine, admiraal Koetanetsof. den com
mandant der luchtmacht, generaal Loktionof en
den plaatsvervangenden chef van den staf, gene
raal Smorodinof. De ambassadeurs van Enge
land en Frankrijk hebben Molotof gisteren In
kennis gesteld van de samenstelling hunner dele
gaties.
aandacht der regeering vestigt op den huldigen
J— 1J*-- j- 'ook met Frankryk tot overeenstemming moet
komen over iedere wijziging, hetgeen een zeke
ren tyd vergt. HU betwistte, dat indien een Ua
van het kabinet naar Moskou zou zyn gegaan,
een snelle overeenkomst zou zyn verzekerd Hy
haalde in dit geval het vlootverdrag van
Washington van 1921 aan, toen Groot-Brittan-
nlë door Balfour was vertegenwoordigd en de
onderhand elingen desondanks drie maanden
hebben geduurd.
Inmiddels hebben de Duitsche autoriteiten
besloten de Tsjechische gendarmerie In te
krimpen van 12.000 tot 9 000 man. ZU zullen
nog over slechts 6.000 karabynen de beschik
king hebben.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^
VOOR HET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, plaatselljk nog en
kele regen- of onweersbuien, in den na
middag maar vooral tegen den avond
stijging van temperatuur, zwakke Zuide
lijke tot Oosteljjke wind.
Zon op 543 - onder 26.49 - Licht op 21.16
Maan op 21.57 onder 9.56
8 Augustus L. K.
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiB
GENèVE. 4 Aug. (Havas* Litauen heeft
zich candidaat gesteld voor een van de niet-
permanente zetels van den
welke by de komende zitting in September
cant zullen worden.
Tenslotte wordt bericht dat de bond voor
de nationale solidariteit besloten heeft een dag
blad uit te geven, bestemd voor de Tsjechische
arbeiders die in Duitschland werken.
LONDEN, 4 Aug. (Reuter) In hef Lagerhuis deelde Eerste mi-’
nister Lord Asquith mede, dat tengevolge van de gebeurtenis
sen in België de Engelsche regeering tot de Duitsche een ulti
matum had gericht, krachtens hetwelk zij voor middernacht
van Duitschland dezelfde verzekering verwachtte betreffende
de Belgische neutraliteit als Frankrijk de vorige week heeft
gegeven.
Des avonds ie kwart over twaalf liet het ministerie van Buiten-
la^fdsche Zakfen defrolgende mededeeling publiceeren:
„Naar aanleidin^Rl^a de besliste weigering van den eisch,
gesteld door de Britsche regeering, dat haar de verzekering zou
worden gegeven, dat de neutraliteit van België geëerbiedigd
zou worden, heeft de Britsche ambassadeur te Berlijn zij* pas
poorten ontvangen en heeft de Britsche regeering aan de Duit
sche verklaard, dat de oorlogstoestand tusschen Grooi-Briiian-
nië en Duitschland is ingeireden den 4 Aug. elf uur 's avonds."
De groote moeilijkheid te Moskou
is een definitie te vinden voor-
het rekbare begrip „in
directe agressie"
Over Danzig wilde Halifax niet veel zeggen
HU verwees in dit verband naar de op 10 Juli
door Chamberlain afgelegde verklaring. Hy
achtte het niet practise!) en nuttig een inter
nationale strUdmacht naar Danzig te deta-
eheeren. Dit wil echter niet zeggen, dat de *-
geering oen toestand niet met de grootst mdge-
lyke aandacht gadeslaot en dat zy geen oog zou
hebben voor mogeiyke reacties die ontwikke
lingen in de VrUe Stad kunnen hebben voor de
toekomst van den Europeeschen vrede.
Ten aanzien van Polen betreurde Halifax, dat
het niet mogelyk was overeenstemming te be
reiken over de voorwaaróen, waarop een leen ing
zou worden gesloten, zoo dat het parlement de
noodige wetten zou kunnen sfhanoelen voor
het op reces gaat. Het zou niet in het openbaar
belang zyn de moellUkheden te bespreken, doch
deze hielden geen verband met het koopen van
wapenen door Polen in andere lancen dan
Engeland
Hoewel van geen enkele zijde
algeheelc bevestiging kan worden
Verkregen omtrent de juistheid van
het gerucht als zou H. M. de Koningin
aan jhr. mr. J. D. de Geer hebben
opgedragen een kabinet te formeeren,
is toch de meening algemeen, dat de
heer De Geer zich minstens met de
voorbereiding van een kabinet bezig
houdt.
De besprekingen, die hij Donderdag
met politie
ke leidende
figuren ge
voerd heeft,
wfjzen hier
duidelijk op
en wekken
den Indruk,
dat zjjn po
gingen, al
thans on
derzoekin
gen, zich
uitstrekken
in de ifeh-
ting van een kabinet van zeer breede
samenwerking. De heer De Geer heeft
ontkend, dat hem eenige opdracht is
gegeven.
Zooals gemeld, bracht jhr. De Geer
Donderdagmorgen te negen uur een
bezoek bij H. M. de Koningin. Reeds
toen vermoedde men, dat H. M. hem
opdracht had gegeven tot het for-
meeren van een kabinet, temeer daar
goed ingelichte kringen de overtui
ging waren toegedaan, dat dezen dag
de beslissing zou vallen.
Onmiddellijk nadat de heer De Geer
van dén Ruigenhoek was terugge
keerd, begaf hü zich naar het mi
nisterie van Waterstaat aan het Bin
nenhof, waar hij een bespreking
voerde met Jhr. Ir. O. C. A. van Lidth
ie Jeude, den demissionnairen minis
ter, die tot de Liberale Staatspartij
behoort. In den namiddag zette de
heer De Geer met groote voortvarend
heid zjjn besprekingen voort Te half
vier begaf hij zich naar de woning
van den voorzitter der VJJ.-Kamer-
(ractie, mr. A. M. Joekes, met wien
hfj een bespreking voerde welke ruim
twee uur duurde. Van dit bezoek te
ruggekeerd ging jhr. De Geer naar
het ministerie van Binnenlandsche
Zaken en confereerde drie kwartier
net den demissionnairen minister Z.
Exc. H. van Boeijen, die tot de C.-H.
partij behoort. In den avond zette de
heer De Geer zijn besprekingen voort
en ontving in zijn woning het Soc.-
Dem. Kamerlid dr. J. v. d. Tempel.
Deze bleef ruim anderhalf uur bij den
heer De Geer.
Sprekende over China gaf Lord Snel! uit
drukking aan het vertrouwen, dat Lord
Halifax de verzekering zal kunnen geven,
dat de politiek der regeering ten aanzien
van China niet veranderd is en waarschyn-
lyk ook niet veranderd zal worden en dat
de regeering haar steun niet zou ont
houden aan de Chlneesche valuta.
Een commissie van de Republikeinache
party heeft stappen gedaan bU senator
Robert Taft, een zoon van den vroegeren
□resident, om zijn goedkeuring te krijgen
teneinde hem candidaat te stellen b{j de
,-erklezing voor het presidentschap th 1940
Naar verluidt heeft Taft toegestemd.
Halifax zette uiteen, dat Groot-Brittannië
Over een paar dagen zal' de
Sint Willibrordtentoonstelling te
Utrecht verrijkt worden met twee
zeldzame byzantijnsche kunstwer
ken, waarvan liet comité de over
brenging met veel moeite
weten te bewerkstelligen.
Naar wij vernemen zijn het twee
kostbare stukken uit den relieken-
schat van den Sint Pieter te Ro
me, n.l. een dubbel" byzantijnsch
kruis, waarin partikels van het H.
Kruis worden bewaard, en een klein
borstkruis, dat vermoedeljjk af
komstig is van Keizer Constanten.
Vroeger behoorden deze stukken
tot den Maastrichtschen relieken-
schat.
Slechts bti hooge uitsondering
is te Rome bezichtiging van den
reliekenschat van Sint Pieter toe
gestaan. Het is dus wel een merk
waardig feit en bijzondere gunst,
dat deze kostbare stukken thans
voor Nederland lijdelijk worden
afgestaan.
De voorwerpen worden naar Ne
derland vervoerd door den Neder-
landschen gezant te Rqme, dr. J.
Hubrecht. Daar zij bedoeld zijn
voor de kunsttentoonstelling zijn
de relieken zelf er uit verwijderd
LONDEN, 4 Aug. (HavasHet ministerie
van Luchtvaart heeft een rapport ontvangen,
waarin medegedeeld wordt dat ter hoogte van
de Schotsche kust een luchtschip is gezien. Ten
aanzien van de identiteit van het luchtschip
werd echter niets meegedeeld.
Een vuurtorenwachter heeft
pers verklaard dat het luchtschip de
Zeppelin” was.
Lord Halifax geeft tijdens de debatten in
het Hoogerhuis een uiteenzetting over de
Britsche buitenlandsche politiek.
De Fransch-Britsche militaire missies ver
trekken Zaterdag met de ..City of
Exeter” naar Moskou.
Jhr. De Geer voert besprekingen met
politieke leidende figuren.
Zuster Boonstra is Donderdagavond naar
Soestdijk vertrokken.
Ernstig verkeersongeluk te Laren.
Byzantijnsche kunstwerken uit den relie
kenschat van den St. Pieter tijdelijk af
gestaan aan de
ling te Utrecht.
Te Nymegen is overleden de heer N. R-
A. Dreesmann, stichter van de magazij
nen van V. en D. aldaar.
Moordaanslag te Leiden.
C_
De onderhandelingen
met Motkpu
De drie regeeringen* zjjn het volkomen met
elkaar eens. dat tegen een indirecte agressie
voorzieningen moeten worden getroffen.
Moeilijkheden zijn echter ontstaan over de
wyze. waarop dit rekbare begrip „Indirecte
agressie” moet worden gedefinieerd
Het doel is een formule te vinden, die
waarschüniyk het begrip Indirecte agressie
zal dekken zonder in eenig opzicht Inbreuk
te maken op de onafhankclykheid of neu
traliteit van andere staten Het is geen ge
heim, dat de voorstellen der Britten en
Franschen aan’ de Sovjetregeering onvol
doende ruim voorkwamen, terwyi de dopr
de Sovjet-regeering voorgestane formule
den regeeringen van Groot-Brittannië en
Frankryk te ver scheen te gaan in de
andere richting.
tegenover de
„Graf
tenwisaeling met de Britsche Dominions
ieder geval noodig xou xijn.
Tajechizche leger betrekt voor
het eerat de wacht
Er dient In herinnering te worden gebracht,
dat de Japansche regeering in de bewoordingen
der formule zichzelf verantwoordelijk stelde
voor ce handhaving van de openbare orde in
oe door de Japanners bezette gebieden in China
en daarom verwacht de regeering, op grond
van deze formule, dat zij de anti-Britsche pro
paganda in deze gebieden zal ondercrukken.
Ik kan mij zeer goed de omstandigheden
voorstellen, welke ook de Britsche regeering er
toe zouden kunnen brengeh mtldilu te maken
van haar vëomemen het handelsvedng op te
zeggen, doch, zooals de premier ZateM^c in
het Lagerhuis heeft geaegd, is dat een aangF7*
tegenheid, welke een zeer nauwkeurige overwe
ging veretocht en waarvoor een intense gedach-
760
n
