Op reis met de „Tarakan” De Bokseropstand Jhr. A. van Sasse van IJsselt t BIJ DE SPOORWEGEN IS DE KLANT KONING DE JEUGD AMUSEERT ZICH UITSTEKEND 5 ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1939 .VAN WEEK TOT WEEK Dr. Ir. Damfne hervat zijn functie bij de P.T.T. OUDE HEER DOODGEREDEN soep om Congres van 1941 te Amsterdam Prettige uitstapjes Daarna door auto overreden Uitbreiding perron- bediening Het onontbeerlijke kopje koffie Een „klein ataatje” toont wat de jongena zooal weten te verorberen INTERNATIONAAL CONGRES VOOR BIJENTEELT Het kopje koffie krijgt hij amake- l ijker geaerveerd, terwijl de prya overal gelijk ia Betere aankleeding der reatauratiea TUSSCHEN TWEE AUTO’S BEKNELD HOTELHOUDER ERNSTIG BENADEELD OPPERWACHTMEESTER VAN PAARD GEVALLEN Aan de brandwonden overleden Plechtig rouwbetoon bij uitvaart begrafenia te Den Boach DE BROODBAKKERIJEN EN MAR1A-HEMEL VAART Droevig einde van een vacantietochtje Kindje trekt pan met Met de 3 Dainpo producten bestrijdt U alle verkoudheden zoovel bjj U zelf als bij Uw kinderen. Dampo-verkoudheids-balsem. hiermede ’s avonds keel, borst en rug InwrUven. dit lucht op en ’s morgens is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40. Doos 30 ct. Dampe-bonbons bij schorheid, pijnlijke keel en hoest. Doos 25 ct. Dampo-néusdruppela bij neus-catarrh en verstoptheid in het hoofd. Flacon met druppelspuit je 60 cent. Uw waarborg: ’t Komt van Mijnhardt! Arbeider aan de gevolgen overleden Diner was klaar, maar de gasten kwamen niet en gedood PRIJZEN VANAF F. 8.50 en D. n g t r ook I i viering arbeid wordt i L 8 Aug. a/b. mi. Tarakan w (Van onzen eigen verslaggever) Dr. Ir. M. H. Damme heeft Vrijdag zUn func tie als directeur-generaal der PTT hervat. Tenslotte zullen verschillende statlonarestau- lants. die voor wat hun aankleeding betreft, te wenschen overlleten. worden opgeknapt. hoe die Het éénjarig kindje van het gezin Bicrens iilt de Hoogstraat te Waalre trok in een onbewaakt oogenblik een pan soep van het fornuis. Het kreeg den gloelenden Inhoud over het lichaam pje. Met ernstige brandwonden overdekt is de kleine naar het ziekenhuis te Eindhoven over gebracht, waar het later is bezweken. nergens waar Op den Utrechlscheweg te Amersfoort, nabij 1 rijksopvoedingsgesticht voor jongens, is Vrijdag middag omstreeks twee uur de opperwachtmeester J. F. Kruitwagen, doordat zijn paard schichtig werd en uitgleed, vlak voor een passeerenden auto* komen te vallen. Hu werd overreden en daarbij zoo ernstig gewond, dat hU kort na aan komst in het nabijgelegen ziekenhuis „De Lich tenberg" is overleden. a a a a Het stoffelijk overschot van jhr. mr. A. F. O. van Sasse van IJsselt. in leven lid van de Eerste Kamer en nestor dezer Ka mer en oud-president van het gerechtshof te ’s-Hertogenboech, is Vrijdagmorgen onder groote belangstelling ten grave gedragen. In de Peulenstraat te Hardlnxveld Is Woens dagavond de arbeider C. van Loon bekneld ge raakt tusschen een vrachtauto, die een erf op reed en een autobus. De man werd ernstig ge wond naar het ziekenhuis te Oorinchem ver voerd. waar hij thans is overleden. Om half elf vertrok de droeve stoet vanaf het sterfhuis naar de Sint Leonarduskerk te ’•-Hertogenbosch. In deze kerk werd een plech tige H. Requiemmis opgédragen, welke pastoor O. A. M. -van der Kant celebreerde. Diaken was kapelaan M. van Boxtel en sub-diaken kape laan A. Ras. Aan het zU-altaar droeg pastoor Van Sasse vaa IJsselt, een familielid van den overledene, een stille H. Mis op. Het versterkte kerkkoor voerde de derde Requiemmis van Pe- rosi uit. Het godshuis was tot in de uiterste hoeken gevuld met belangstellenden. In het priesterkoor hadden plaats genomen Z. H. Exc. mgr. A. F. Diepen, bisschop van 's-Hertogen- bosch en mgr. C. C. Prinsen. Voorheen was het immers zoo. dat de pachter voor zijn artikelen prUzen kon maken, sooals hij zelf wilde, doch dit is thans afgeloopen en een strenge contróle zal worden llitgeoefend op de naleving van deze bepaling Uit verschillende maatregelen, die de Directie der Nederlandsche Spoorwegen den laatsten tijd beeft genomen, is overduidelijk gebleken, ook zij haar klant als koning beschouwt, recht heeft op een zoo volmaakt mogelijke be diening Het beste kunnen we onzen brief beginnen met de dagindeeling. die natuurnoodzakelijk be gint met opstaan. Dat is een zeer muzikale ge schiedenis, omdat een der heeren leiders 'n pis ton heeft meegenomen en boven ieder luik schet terend luid de gewone militaire reveille blaast. Voor een enkelen piston mag dat muzikaal bij zonder geslaagd heeten, doch desondanks wordt het slechts matig op prijs gesteld. De zeelucht toch maakt niet alleen hongerig, maar ook slaperig, terwijl de uitstapjes en de heeren sportleiders er wel voor zorgen, dat de dag niet In ledigheid wordt doorgebracht. Na de reveille is het dan ook steevast noodlg. dat de eerste stuurman-reisleider. de heer 8. van Proosdij, in de luiken afdaalt. Al moet hij daar zijn micro foon en luidsprekers missen, zijn stemomvang is ook zonder dat wel zóó. dat hij de langsla per» uit de veren krijgt. Na het ontwaken volgt op dek het wasschen, waarbij water, zeep en fjorden wind de bedden lucht er uitjagen en punctum een half uur na het ontwaken wordt op Luik III de H. Mis op gedragen. Indien ouders dus moeilijkheden mochten hebben met zoons, die traag zijn in het opstaan, dan hebben ze hiermee het door slaande bewijs dat het anders kan, terwijl staag vasthouden aan de discipline in staat is om ieder op tijd naar de H. Mis te krfjgem Na de H. Mis volgt het ontbijt en nu we toch aan het eten toe zijn, mogen we wel een spe- Een betere vloerbedekking of smakelijke voor ziening van de wanden kan de gesel”"held van het interieur belangrijk verhoogen. Nu is het op .vele plaatsen zoo. dat elke minuut in een der- gelijk hok vertoefd, welke benaming voor som mige restauraties niet onverdiend is. er een te veel is. Natuurlijk zal het nog wel enkele jaren duren, voor over het geheele land deze verandering is uitgevoerd, maar reeds dit jaar zal er een be gin mee worden gemaakt. twaalf uur de droeve stoet de begraafplaats te Orthen bereikte. Een zware dreigende lucht hing laag neer over de graven, waar de voch tige boomen huiverden in den killen wind. Langzaam volgden degenen, die den doodt den laatsten eer wilden bewijzen, de lijkbaar. Op het kerkhof waren nog aanwezig kapitein W. Kist, districts-commandant der koninklijke, marechaussee te Den Bosch, mr. Jos. O. Chr Dubois, substituut officier van Justitie te Den Bosch en namens het Provinciaal Genootschap mr. dr. L. J. C. van Gorkom. Namens de ver eeniging Koninginnedag te Den Bosch waren aanwezig de heeren De Winter en Novena. Kapelaan Van den Biggelaar verrichtte de beaardingsplechtlgheden. Aan de groeve werd niet gesproken. Een neef van den overledene dankte voor de betoonde belangstelling. Aan al deze onaangenaamheden hebben de Spoorwegen nu paal en perk weten te stellen en waar men ook in ons land zijn broodje met kaas consumeert of kopje koffie savoureert. overal betaalt men er denzelfden prijs rooi'. Er is voor de meest courante artikelen een stan daardprijslijst ingevoerd, waaraan de obers zich streng zullen hebben te houden, terwül ook de restaurateurs zelf met het oog op hun contrac- tueele verplichtingen er wel voor zullen waken, dat hieraan de hand wordt gehouden. Op verschillende groote perrons hadden da restauraties reeds zelf van perronbediening werk gemaakt, doch b.v. in Maastricht was dit nog niet het geval, wat voor de reizigers met vroege tieinen uit het buitenland een groot ongerief was. Ook wanneer de reiziger slechts eenige minu ten oponthoud op het station heeft en de tijd ontbreekt om de restauratiezaal binnen te gaan, kan hU zich dus van drink- of etenswaren voor zien. Het bedieningspersoneel komt aan den trein en maakt het hem zoo gemakkelijk mo- gelljk De hotelhouder B. te Beek (L.) kreeg tele fonisch opdracht uit Amsterdam om des avonds een diner voor 25 personen gereed te maken. Het uitgebreide menu werd mede op gegeven en tevens moest voor nacht logies wor den gezorgd Daar het hotel van den heer B flink bezet was. werden verschillende gasten bjj andere hoteliers onder dak gebracht. De hotelhouder B haastte zich om het diner op tijd en piek fijn gereed te hebben. Het wachten bleef nu op de 25 gasten, die maar niet kwamen opda gen. Toen het tegen middernacht liep had de hotelhouder alle hoop laten varen. In arren moede heeft hij de politie van rfjn wedervaren op de hoogte gesteld, en in het café te Amster dam. waar de misleidende telefonische op dracht gegeven werd, een onderzoek doen in stellen. De „klant" kon evenwel nog niet wor den opgespoord. Te Zuerich is dezer dagen een internationaal congres voor bijenteelt gehoudeu. Aan dit congres namen deel de vertegenwoor digers van 21 landen, waarvan 19 uit Europa (waaronder Nederland met 13 deelnemers). Van buiten Europa namen deel Argentinië en Brltsch-Indië. Den eersten dag leidde dr. O Morgenthaler uit Bern-Llebefeld het congres. Den tweeden dag stond het congres onder leiding van onzen landgenoot mr. L. R. J. Ridder van Rappard te Kerk-Avezaath, voorzitter van de vereeni- ging tot bevordering der bijenteelt in Nederland, terwijl den derden dag dr. O. Jaubert uit Parijs met de leiding werd belast. Een groot aantal sprekers en spreeksters njt verschillende landen, os. dr. A. J. Winkel, bac terioloog van de rijksseruminrichtlng te Rot terdam en dr. Peeters van het Collegium Berch- manianum te Nijmegen, hielden voordrachten op het gebied der bijenteelt, terwijl de middagen werden besteed aan verschillende tochten, be zoek aan de tentoonstelling, proefbestand. enz enz. Dit congres zal worden voorbereid door een commissie uit de vereeniging tot bevordering der bijenteelt in Nederland, bestaande uit de heeren: mr. L. R. J. Ridder var» Rappard te Kerk-Avezaath, R. C. A. Kroes te Amsterdam en Joh. A. Joustra te Amersfoort Het voornemen is om de buitenlandsche ge delegeerden in kennis te brengen met de Neder landsche bijenteelt en met het mooie, dat ons land in zoo’n groote verscheidenheid biedt. Met haar breeden blik ziet zij heel goed in. dat deze .service" zich niet alleen behoeft uit te strekken over de tarieven, welke het reizend putjliek natuurlijk zoo gpedkoop mogelijk wil en het comfort van de treinen, maar te maker, heeft met alles, wat ook maar indirect met spoorwegen verband houdt. Een klacht, die altijd ijverig werd genoteerd, betrof de vaak hooge en ongelijke prijzen van een broodje of andere verversching aan de trei nen; het ggmis van een kqpje koffie op som mige perrons, waarmee men den dag eerst goed kan beginnen, terwijl men heusch niet als veel- eischend behoefde te worden beschouwd, als men hier en daar bij het binnentreden van een res tauratiezaal zijn neus optrok. Vrijdagmiddag tegen half zes reed de 73- jarige heer Th. K., uit Haarlem, met enkele familieleden in zfjn wagen op den Muider- straatweg nabij Diemen. Het gezelschap keer de van een vacantietochtje terug. BU het via duct stapte de heer Th. K. uit den auto. Toen hU even later van de linkerzijde'van den weg naar den auto wilde terugkeeren. werd hjj bij het oversteken door een luxe auto, komende uit de richting Muiden, gegrepen en op slag gedood. Het stoffelijk overschot is naar het lijkenhuis op de Algemeene Begraafplaats te Diemen vervoerd. looft. Op deze wijze zijn twee sportleiders vol doende, om een geheelen' middag 450 jongens aan den slag te houden, waarop tenslotte, wel licht om de vertering van het avondeten te be vorderen, nog een pittig stukje community-sin ging wordt gepleegd. Zooals de bemanning, die ook de vorige reizen meemaakte, ons mede deelde. zingen de katholieke jongens verbazend goed. Met recht: con brio! Doch misschien ligt dat ook aan de uitstekende stemverzorging. want terwijl de vorige kampeerders hun zak geld meer in rookgerei staken, geven onze jon gens meer uit aan snoepgoed. Nu zou men kunnen denken, dat een jongen, die zoo'n dag heeft meegemaakt, slechts net bed zal behoeven te ruiken, om in slaap te vallen, doch dat is dan buiten de bruisende vitaliteit van onze katholieke jeugd gerekend Want als des avonds de kap over de lamp is gehaald en de leiders zich op hunne legerste den willen werpen, schijnt het wel of de le vende have van Artis de plaat heeft gepoetst Dan hoort men daar brullen, miauwen, tsjilpen. .loeien, blaten, terwijl alsof het nog niet mooi «genoeg was ook het schreien van baby’s wordt verhwnen De imitaties zijn vaak voortreffelijk, doch geen enkel effect is zoo natuurgetrouw als dat van vallende waschblikken. dat op tref fende wijze het instorten van een ijzerconstruc- tie uitbeeldt. Nog nooit heeft Iemand kunnen vermoeden, dat in zoo’n simpel waschbllkje zooveel geluld kon schuilen! Ondanks deze nachteljjke spectakels kan ech ter niet gezegd worden, dat onze jongens het te bont maken, want de bemanning, die alle reizen van dit en vele reizen van het vorig jaar heeft meegemaakt, is eenstemmig in haar oor deel. dat de katholieke jongens in ieder op zicht de netste en best gedisciplineerde zUn Dat is natuurlijk een pluim, die de katholieke jeugd zich op den hoed mag steken, doch ook in dit opzicht treft men baas boven baas. Zoo als gezegd: de katholieke jongens blijken or delijk en wel gedisciplineerd, doch nergens ts dat zoo sterk als m Luik I, waar de paters Jezuïeten de leiding in handen hebben Dank zjj een typisch Ignatiaanschen dril wordt daar na ti^n uur geen kik meer vernomen. Doch er zijn meer menschen, die het drillen verstaan In Luik V was het hedenavond, on danks een aantal pittige aanmaningen, nog zoo rumoerig, dat de goede broeder Amabilis, die in het vrijwel duister de schuldigen niet kon ontdekken, ten einde raad naar de brug kwam en daar de hulp van stuurman van Proosdu inriep. De stuurman, die na een welbesteden dag op de commandobn» een luchtje schepte, kleedde zich direct in al den luister van zijn majesteit. Dwz. hij zette zijn pet op. nam zijn megafoon en daalde in Luik V. Reeds in Op den tweeden congresdag werd met alge meene stemmen een voor Nederland zeer belang rijk besluit genomen. nJ„ dat h-.t eerstvolgende congres in 1941 in Amsterdam zal worden ge houden, zoodat ons land kennis zal maken met de kopstukken der internationale bijenteelt. want wat de jongens in dit opzicht presteeren. is iets fenomenaals. Zooiets van: .Heb je wel gehoord van holle bolle Tarakan, waar 450 hon gerige Gijzen op zaten.” Het brood wordt hier namelijk geserveerd In zg. „Tarakanbollen", die in gewicht met 1/3 brood overeenkomen. Daar van verschalken de jongelui er 1800 tot 2000 per dag, alle dik met boter besmeerd en goed belegd. Zoo men aan deze meubileerlng mocht twijfelen volgen hier enkele totaal-consump- ,tles: opsnit (d.wz. iets op brood) 20 K.G. per keer, wat gelijk staat aan vijf hammen of zes muisjes per maaltijd. Alsof dat nog wat schraal was. eten ze per ontbijt, behalve per man twee borden gort of havermout, nog zooveel brood, dat ze tusschen neus en lippen 30 K.G. kaas, evenzooveel jam en nog 45 ontbijtkoeken verschalken. Deze getallen inzake den brood kost zouden den Indruk kunnen wekken, dat het warme eten in het gedrang komt, doch deze opvatting is even onjuist als voorbarig. Waar ze het laten is ons ook een raadsel, doch des hofmeesters boeken liegen niet. Zoo lazen we daar enkele daggetallen en wel als volgt: aardappelen 650 K.G. per dag (voor 450 Jongens!), 180 K.G. vleesch en omstreeks 185 K.G. groente, waarbij nog mag worden op gemerkt, dat aan boord uitsluitend versche groenten worden gebruikt. Uit dat oogpunt be schouwd mogen de 50 K.G. suiker die worden uitgeschept en de 45 K.G. roomboter die wor den uitgesmeerd werkelijk geen naam hebben Doch den sterksten indruk van den eetlust der jongelui krijgt men. als men weet, welk potje snert de jongens heden naast hun twaalfuurtje verschalkten. Dat was een balie van 650 Liter, waarin liefst 60 K.G. vleesch en evenzoovele K.G. groene erwten waren verwerkt. En nog schijnt dit alles vooi 450 jongens niet genoeg De tokohouder komt handen te kort om koek en biscuits te verkoopen, waarbij dan dagelijks 1000 fleschjes limonade worden gebruikt, om een en ander goed weg te spoelen. Het zou echter een misvatting zijn om te meenen. dat het verdelgen van deze astrono mische quantums den dag der jongelieden zou vullen Hier in Noorwegen zijn de voormiddagen gevuld met uitstapjes den wal op. waarbij spor tieve wandelingen worden gemaakt, terwijl de heeren sportleiders over een onuitputtelijk re pertoire van gezelschapsspelen beschikken. iets van: Wee U, Corozaïm, kakelaars, wee U. Capharneum. baby-lmitators. Het scheen buna alsof een oude en ervaren temmer een hok met wild geworden leeuwen betrad, om daar eens Ven de hand des meesters te laten voelen. Op hetzelfde oogenblik was het muisstil. Nog nooit hebben we iemand gezien, die zoo doortastend de orde kon herstellen als déze stuurman-reisleider. Absoluut weigerend om ook maar in eenige discussie te treden, ontruimde Hj den schuldigen hoek, waarna hij de jongelui op dek een standje gaf. dal waard is in de annalen te worden vermeld.*' Daar werd niet met straf gedreigd, noch eenigerlel krachtterm gebruikt, maar daar werden de boosdoeners, om hel juiste woord te gebruiken, zoo krachtig ..uitgeveterd", dat ze down en geslagen efdro- pen. De maatschappij wist wie ze aan booro zette! het levensgevaar beseft en slechts hun familie moed Ingesproken, of hebben zij hoe dreigend de situatie ook was vertrouwd, dat alles wel goed zou afloopen? Wi) gekloven, na de lectuur van pater Schnei ders’ boek, het laatste. Tót kort voor hun dood hebben de paters, met den bisschop aan het hoofd, zich in het verre Mongolië veilig ge waand; zjj hebben den Bokseropstand gehouden voor een tamelijk onbeduidend, hoewel niet ge heel ongevaarlijk verschijnsel. De ernst van de feiten verraste hen in den zomer van 1900. Tót dan toe is Mgr. Hamer een goed en be minnelijk, nuchter en werklustig man. reeas eenigszins op leeftijd, maar nog krachtig, al voelt hU de jaren. HU is een voorbeeldig priester en goed blsschop, die algemeen wordt geëerbie digd. Doch ware hij gestorven in de negentiger jaren, hoezeer zijn nagedachtenis in eere zou gebleven zUn bu de Missie-congregatie, w4er sieraad hU werd, de gedachte aan een proces ter heiligverklaring van Ferdinand Hamer ware bit geen zijner confraters in de congregatie opge komen. Het vooral in de vroege morgenuren onont beerlijke kopje koffie zal voortaan op vrUwel aile belangrUke stations rechtstreeks op het perron te verkrugen zijn, a Even interessant als het leven aan boord zijn echter de uitstapjes naar het Noorsche land, waarbU de jongelui, door een listige organisa tie, het gevoel hebben volkomen vrU fte zUn. terwul ze in wcrkelUkheid zoo geleid en be moederd worden, dat een ongeluk is uitgesloten De jongens die deze wandelingen in groepjes van eigen keuze maken, woiden daarbu voor afgegaan door betrouwbare koploopers, terwU' even oplettende schepelingen als ambtshalve hekkesluiters meegaan. Op de punten waai eenig gevaar zou kunnen dreigen, staat weder om een bewaarengel In het uniform van de maatschappü en ten overvloede rüden de stuur man en de dokter onafgebroken den stoet langs Dit om eventueele uitvallers of zieken lietde- rUk. comfortabel en snel naar boord te bren gen. Tusschen schip en land ten slotte ligt nog een even aangenaam avontuur en wel de tocht pei sloep naar de aanlegplaats. Eer de jongens ontwaakten heeft de bootsman met zUn satel lieten als kwartiermeesters en matroeen de sloepen te water gelaten, waarin de jongens, strikt volgens groepsnummer, worden geplaatst Een betrouwbaar zeeman voert het commando de jongens pagaaien zelf en een speciale mo torbarkas sleept de leege sloepen weer terug Zoo begint de wandeling, waar de jongens vol komen vry zijn, mits ze slechts de juiste baan volgen en op den terugweg komt wederom een staaltje van de om alles denkende, alles voor uitziende zorg. BU de plaats van Inscheping staat een officier, oogenschUnlUk daar neerge zet met het uitsluitend doel den jongens met in lichtingen etc. ter wille te zUn. doch ondertus- schen houdt de hand in den zak een telhorloge waarop alle jong-ns'als schapen worden geteld Pas als het aantal is bereikt vaart de laatste sloep af. waarop men kan in zulke dingen nooit te secuur zUn! aan boord nog eehs ap in de kerkbanken waren gezeten- mr. A. J. Vllegenthart, president van het gerechtshof te 's-Hertogenbosch. die in deze kwaliteit den overledene heeft opgevolgd; de raadsleden van het gerechtshof te Den Bosch, mr. Weyers, mr de Nerré tot Babberich en mr. A. van Schuy- lenburch en de griffier bu het gerechtshof, jhr mr. Verheyen en verder nog vele andere zit tende en staande leden van de magistratuur en de vertegenwoordigers van de balie. Voorts merkten wU op mr. Kneepkens. orricier van Justitie bU de arrondissementsrechtbank te Breda, den heer Vincent Cleerdin. griffier van de Provinciale Staten van Noordbrabant, en mr H. P. F. M. Manders, voorzitter van den Raad van Arbeid te Den Bosch, en talrUke figuren uit de politieke wereld, de Tweede Kamerleden, oud-mlnister mr. dr. L. N. Deckers en den heer A. N. Fleskens. Van de Eerste Kamerleden wa ren tegenwoordig jhr. dr. G. van Citters en de heeren F. J. J. Janssen, prof. dr. Barge, mr. A. G. A. Ridder van Rappard. vertegenwoordi ger der Liberale Staatspartij, de heer J. ter Haar, waamemend-voorzltter van de Christe- lUk-Historlsche Eerste Kamerfractie, de opvol ger van jhr. van Sasse van IJsselt in de Eerste Kamer, mr. J. van den Mortel, dr. D. A. P. N Kooien, lid van den Raad van State, mr. P. G. van Tlenhoven, voorzitter van de Vereeniging tot behoud van natuurmonumenten en de grif fier van het bureau van de Eerste Kamer, mr. A. de Block. Van den Hoogen Raad van adel zagen wU mr. J. A. G. baron de Vos van Steenwuk, waamemend-voorzltter. jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, tevens vice-president van den Raad van State, alsmede den secre taris, dr. J. Ph. de Monté Verlooren. en den cud-voorzitter van de R.K. StaatspartU. mr. A. J. J. baron van WUnbergen. Er waren voorts vertegenwoordigers van de Nederlandsche afdeeling van de Maltheserorde. van de ridderschap van Noordbrabant. de Pro vinciale Staten en van de provinciale griffie. Ook den dUkstoel van het polderdistrict Herwen en Aard en Pannerden was vertegenwoordigd door den dUkgraaf en den secretaris. Namens het gemeentebestuur van Den Bosch waren aanwezig burgemeester F. J. van Lan- schot, de wethouders L. Meuwese en M. G. W van Soestbergen. en de waarnemende secretaris Quint. Tevens merkten wü nog op de oud- raadsheeren uit het Bossche gerechtshof, mr R. baron Bieberstein Gogallazawadsky en mr baron F. J. M van Hugenpoth. De absoute verrichtte pastoor Van der Kan: Vervolgens werd het stoffelUk overschot de kerk uitgedragen en stelde de stoet zich op voor den laatsten tocht. Een druilerige regen sUpelde neer, toen tegen In alle broodbakkerüen, waarin ter van het feest van O. L Vrouw ten Hemel opneming Dinsdag 15 Augustus geen verricht, mag krachtens een beschik king van den minister van Sociale Zaken door hoofden of bestuurders en door bakkersgesel len op Maandag 14 Augustus om 3 uur des voormiddags met den bakkersarbeid worden begonnen Door bakkersgezellen mag op 14 Augustus gedurende ten hoogste tien uren ar beid worden verricht. Ingeval tijdig een ken nisgeving aan het districtshoofd der arbeids- Inspectle is Ingezonden, mag de werktijd ten 13 uren bedragen. „Rome was nauwelijks een eeuw oud en had meer van een plattelandsgemeente dan dat het teekenen vertoonde van eenmaal de hoofdstad der wereld te zullen worden; Niniveh was zoo Juist verwoest en reeds mobiliseerde de koning der Perzen zijn horden tegen Babylon; Plato was nog niet geboren en de Germanen dronken uit de schedels hunner verslagen vijanden en dobbelden om hun vee en vrouwen. In die dagen meldde zich een uitgevast asceet van groote faam bij de Chlneesche grenswacht. HU was oud van dagen en moe van een wereld, wWarin ondeugd en bandeloosheid welig tierden; zijn weinige discipelen hadden hem verlaten om zich neer te zetten aan de voeten van een jongeren meester. HU had met het leven afgerekend en besloot zich terug te trekken In de eenzaamheid van de woestün. De grenscommandant echter verzocht hem zUn wushefd te boek te stellen opdat zu niet voor het nageslacht zou verloren gaan. De oude meester trok zich.terug in be spiegeling; hü begon te schrijven. Zoo verhaalt ir. J. L. M. Feber in zUn nieuw- ■te boek ,Het uur van Azië", hoe de Tao Teh Tsjlng. het klassieke boek van God en deugd door Lao-Tzé, den mystieken wijsgeer der Chi- neezen tot stand kwam en hu vervolgt met een beschouwing over de leer van Koeng Foe Tzé (Confucius), den practischen moralist, die de „Jongere meester" was. tot wien het Chlneesche volk der oudheid zich sterker aangetrokken ge voelde dan tot Lao-Tzé. Twee eeuwen later werd hun beider werk aangevuld door Meng TZé, die de gedachten van de meesters toepaste op het staatkundige leven en denken. HU kende daarbu geringe Béteekenis toe aaij den vorst, maar ver- heerlUkte het volk. Doch dit neemt niet weg, dat de geschiedenis van China geheel door de geschiedenis van de achtereenvolgende kelzers- geslachten wordt beheerscht. Na deze drie w*usgeeren schUnt de Chineesche geest geen drang naar vernieuwipg meer te ondergaan. Men is als het ware tevreden met de overgeleverde leer, diehet staatkundig en InaatschappelUk leven in vaste banen leidt, en al spoedig begint dat allermerkwaardigste ver- KhUnsel van de Chlneesche geschiedenis, dat zich aan onze Westersche beschouwlngswUze voordoet als de opsluiting en de gevangenschap van een millioenenvolk binnen zUn eigen denk- grenzen, die met de staatsgrenzen vereenzelvigd worden. In de zesde eeuw vóór Christus leefden Lao en Koeng Foe Tzé, In de derde eeuw vóór Christus wordt onder keizer Shi Wang Ti de beroemde „Chlnèesche muur" opgetrokken, het machtigste bouwwerk, dat de menschheid kent. Hierachter in zichzelf teruggetrokken vormt zich de Chineesche beschaving zonder den drang naar expansie te kennen, die aan de cultuur van andere volkeren eigen is. Alle eeuwen door handhaaft zich deze zelfstandigheid tegenover de buitenwereld. Ir. Feber zegt; „De „vreemde duivels" werden tegelUkertUd geminacht en bui ten de landspalen geweerd als een gevaar waar voor men instinctief bevreesd was’. Tot in het midden van de negentiende eeuw is het nooit aan een schare vreemdelingen ge lukt. binnen te dringen in China; daarna richt zich de koloniale expansie zoowel van de Euro- peesche mogendheden als van Japan op her „Hemelsche RUk" en met den „opium-oorlog" van 1840 door Gladstone gekenschetst als Engelands nationale misdaad ten opzichte van China begint voor China een roerige rijd van zelfverdediging, door groote volksbewegingen ge prikkeld of verstoord, waaronder, na den zooge- naamden opstand der Tayplngs, en de mode ml- ■eeringspogingen van verscheidene keizers, de Bokseropstand een der meest belangrijkste was. De Boksers werden door de Engelschen zoo genoemd, omdat hun partU. die China’s geeste- hjke zelfstandigheid wilde verdedigen tegen der Invloed van andere volkeren, zich tot devies had gekozen: „Vuisten vereenigd voor de gerechtig heid!" Meer nog dan een politieke partU vormden zu een godsdienstige secte. Het lidmaatschap kon slechts verworven worden na zware beproevin gen, die vooral den lichamelUken moed golden. De Boksers beweerden, dat zU een opdracht, hadden van de geesten om in geheel China de indringers, vooral uit Eurojia, te vermoorden ZU geloofden, dat deze opdracht der geesten hun een bovennatuurlUke kracht verleende, ja, da', de ware Boksers onkwetsbaar en onoverwlnne- U)k waren. „NatuurlUk zUn er onder de Boksers bedriegeis geweest, die dit alles aan lichtgelovigen wUs- maakten; ook personen, die zich werkelUk in beeldden. dat zU deze dingen konden" aldus pater Schneiders in zUn biografie van Mgr Hamer „doch geen enkele missionaris heeft eraan getw'ufeld. dat de aartsvuand van het christeluk geloof, de duivel, in het spel Is ge weest gedurende de bloedige vervolgingen Historisch gezien, is de Bokseropstand, voor wie zich op het Chineesche standpunt stelt, niet te verdedigen. In deze revolutie hebben dc kwade instincten, met name de moordlust en de martelzucht, van een deel der Chlneezen het doel van de beweging geheel overheerscht. Feber •chrUft: ,De Bokseropstand was een radicale vergls- zing. des te minder begrUpelUk. omdat China reeds alle gelegenheid had gehad om de mili taire kracht van het Westen te leeren kennen De opmarsch van het gemengde expeditie-leger tegen Peking ten einde de Europeanen te ont zetten, die met alle kwellingen van hei en dui vel werden bedreigd, was zeker geen vergissing." Met andere woorden: deze wreede terroristen hebben hun kracht en hun beteekems overschat Hun actie is door het expeditie-leger overwon nen. Maar in de katholieke missies hadden de Boksers inmiddels onnoemelUke schade aange zicht en het bloed der martelaren, getuigenis der waarheid van het geloof, was roekeloos door de verwilderde Boksers vergoten. Aanvankelijk scheen hun beweging, hoewel dreigend, zich te zullen kalmeeren. omdat de Chineesche staatsoverheid de aanwezige Euro peanen. en dus ook de mistonarissen, be- •chennde. maar nadat de Boksers zich door een valsche list de bescherming van keizerin Tseu- hun terreur uit te oefenen. ZU kregen groote volksbenden op hun hand en weldra was geen Europeesche nederzetting meer veilig tegen hun vernielzucht, die gepaard ging met een ontstel lende wreedheid. „WU moeten beginnen met de stoombooten te vernielen, de spoorlUnen op te breken, de telegraafdraden door te snuden" zoo luidde hun program, dat zU aan de stads poorten aanplakten: ,^n de slechte secte van den „Heer des Hemels" moet heel en al worden uit geroeid”. De secte van den Heer des Hemels was de Chineesche naam voor het christendom. Vooral in het binnenland werd de haat tegen de chris tenen aangewakkerd De Blauwe Stad, op enkele dagreizen van Mgr. Hamers residentie in de landstreek Ortos, stond aldra in rep en roer. In 1890 en ’91 was de bisschop eenige maan den in Holland geweest, hU had dien tUd groö- tendeels bU zijn familie in Nijmegen doorge bracht. „Met hart en ziel ben ik Hollander ge bleven" getuigde hu daar, en de bekende pater Bernard van Meurs SJ„ de dichter van het „Kriekende Krlekske", die vroeger zUn biecht vader geweest was. schreef later over hem: „Het was dezelfde Ferdinand.... zoo open, zoo een voudig”. De indruk, welken hu in zUn vaderland achterliet, was die van een groote beminneluk- heid en eenvoud. Nu hU weer terug was in het Verre Oosten, waar hU nog negen jaar zou wer ken om de sterk vooruitgaande missie te leiden, begon hem soms de angst te besluipen, dat er wtel eens iets heel ernstigs kon gebeuren. In 1895 vernielde een Mohammedaan in de Christenkerk van Klein-Brugge het altaar en de heiligen beelden. zoodat men oesloot, de missieposten te versterken; in 1896 brak een Mohammedanen opstand uit; in hetzelfde jaar klaagt de bisschop. dat hU zich ouder voelt worden en verzwakken: ,jiu en dan gevoel ik ook, dat ik zachtjesaan recht op het gasthuis begin te krUgen...." 3 Februari 1899 schrijft hu aan zUn broers en zusters te NUmegen: „Uit de couranten zult gij wel gelezen hebben, dat het thans in China niet heel rustig is, maar maakt u niet ongerust; hier in Mongolië hooren of zien wU van niets; de bewegingen zijn meer in het Zuiden.” Drie maanden later bericht hU nog: „wU wonen hier rustig in de woestUn, en vernemen eerst van verre de berichten, dikwUls pas uit de couranten van Europa". Dit was, zegt pater Schneiders, de stilte, die den storm voorafgaat. Mgr. Hamer, die zUn fa milie bemoedigde, wist w*l, dat de toestand op zUn zachtst gezegd gevaarlUk was. Misschien vertrouwde hU. dat het onweer zou over-drUven. In 1900 verscheen de proclamatie van de Boksers. De ongeregeldheden breidden zich uit. Patei Andreas Zijlmans bericht nog tegen het einde van Juni 1900 aan zUn broer te Tilburg: „He’ is hier aan het woelen. Men hoort van niets dan van alle Europeesche duivels te vermoorden en de christenen daarbu. Op den duur raakt men aan die praatjes gewoon. BUna alle jaren als het werk gedaan is, hoort men dezelfde ge ruchtjes en steeds loopt het gced af.” Reeds een maand later werd Mgr. Hamer ver moord. Op 18 Augustus stierf pater ZUlmans den vuurdood onder de brandende puinen der kerk van pater Dobbe. Hebben de Nederlandsche martelaren vóór de laatste weken, die aan hun dood voorafgingen, LET OP T ZOOlMEIK

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 19