I
„Gij gaat, ik blijf”
3
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1939
VAN WEEK TOT WEEK
Voor den komenden
student
Zweefvliegtuig’ neer
gestort
Heidebrand op Texel
Het l<jk in den koffer
het leven
J. F. X. SANDERS OVERLEDEN
\d-wethouder te Leiden
IN ZEE VERDRONKEN
NIEUWE KAMERLEDEN
Wijziging vestigingswet
Kleinbedrijf
TUSSCHEN TWEE SCHEPEN
BEKNELD GERAAKT
12.500 aan effecten
verduisterd
Miniater wyat elk verwyt van
willekeur van de hand
SCHIPPER OVER BOORD
GEVALLEN
TOEZICHT OP DE RIJKSASYLS
VOOR PSYCHOPATEN
Een Abiturienten~nummer
„Vox Veritatia”
Commissie in haar geheel
afgetreden
Aangehouden financier
op vrije voeten
BOERENHOFSTEDE IN
ASCH GELEGD
Hooge Belgische
onderscheiding
«4
Directeur van financipele instelling
aangehouden
Boaachen geapaard door gunatigen
wind
~7-
Een ontaarde moeder
Kabel aloeg loa op ongeveer
acht meter hoogte
4
1
Half jaar geëiacht wegens
kindermishandeling
Verzoek van eigenaar der
aandeelerf ingewilligd
Schippersknecht om
gekomen
Oponthoud van den verdachte
te Amersfoort
Miniater Welter en dr. Van Dijk
geëerd
Minister Dijxhoorn
op de Tromp”
van de
PRIJZEN VANAF F. 8.50
rren
YH
bijgestaan.
op
na
het
v. D.
Dat by sommige leden de Indruk geweki
4
-1
eos
AP
•ira
>ida
uitgegeven
ringsmaatschappü
Hagenaar.
De rivierpolitie heeft den geheelen nacht ge
dregd, doch zonder resultaat. Schipper Kalk
man was 47 Jaar oud en vader~,van twee kin
deren. HU woonde te Rotterdam.
„De Roomsch Katholieke Studenten-vereeni-
ging .Veritas” onder de zinspreuk Deus Sclen-
tiaram Dominus opgericht 30 Mei 1889 aan de
Rijks Universlteit te Utrecht, groet allen, die
met geestdrift zich opmaken voor de uitver
koren taak als katholiek student de wetenschap
te beoefenen.
t FERD. H. HAMER
Vic. Ap.
De
Q
voor
dè grondslag
tool van den
rSJcan In de-
Het bes’
nieuwe let
Huis, Kro
Maandag 2 October van 14 30—18 30.
•de-
van
ier-
3ie-
teid
vai*
en
)an
ge-
tau
ra-
ling
-on-
1 te
dat
leze
ren,
lera
loed
ven
den
legt
im-
rer-
en-
a.r-
is
de
>e-
ib
is-
►P-
an
in
Uit
ta
an
jia
■n\oe heer J.
►fabriek y
Voorstellen tot het verleenen van vrijstelling
van de vestiglngselsdhen aan zoons, die nun
vader in diens bedrijf willen opvolgen, zijn van
den minister niet te verwachten. Het tweede Ha
van artikel 10 der wet komt naar zijn meenin
voldoende tegemoet aan de moeilijkheden var
de opvolging in mlddenstandszaken.
Vrijdagmorgen is bij de sluis aan den Donk in
de Roermondsche weerd te Roermond een on
geluk gebeurd, dat. een schippersknecht van 21
jaar het leven heeft gekost.
Voor de sluis lag een 150-tons motorschip te
wachten, terwijl langs den oever een aantal
schepen gemeerd lagen. Door de deining van
het water dreigde een roeibootje, dat langszij
het motorschip gebonden was. gekraakt te wor
den. De 21-jarige schippersknecht Hutgens, uit
Arnhem, wilde dit voorkomen en bukte zich
over boord van het motorschip om het bootje
weg te trekken. Tóen de schepen tegen elkan
der stieten, raakte de Jongen met het hoofd
tusschen beide boorden bekneld, tengevolge
waarvan de jongeman op slag werd gedood.
Het Hjk is naar het St. Laurentiuszlekenhuis
te Roermond overgebracht.
Dr. B. deed indertijd naar zjfn zeggen dik
wijls zaken met de vroegere Spaansche re-
geerlng; jaren geleden onderhield hij con
necties met Barmat. Volgens zijn verklaring
heeft hij van een Spaansche universlteit en
van een Amerikaansche hooger onderwijs
instelling een doctorsbul ontvangen.
Herhaaldelijk heeft de handelspolitie pro-
ces-verbaal tegen den man opgemaakt, zon
der dat evenwel later tot een vervolging
kon worden overgegaan.
volmaakt vrfj
van alle opgewondenheid, klaar-
een
aar-
van
de
Spr. noodlgde de bemanning uit, deze woor
den te bezegelen met sen driewerf hoera.
-
De geboorte van prinses Irene werd in Batavia luisterrijk gevierd. We zien hier
de sprookjesachtige verlichting door guirlandes over de rivier die tusschen de
winkelstraten Noordwijk en Rijswijk doorstroomt
Vrijdagnacht omstreeks twaalf uur moest de
lichter ..Ophll", welke ligplaats had gekozen in
de Vulcaanhaven te Vlaardingen, worden ver-
^ner
Op ongeveer acht meter hoogte sloeg de
kabel plotseling los. Het toestel had nog een
onvoldoende hoogte bereikt om in de lucht te
kunnen blijven, het daalde snel en stortte neer.
De heer van Lams weerde vlei met het hoofd
tegen den snelheidsmeter en kreeg een lichte
vleeschwonde.
Het vliegtuig werd zwaar beschadigd.
we
In de onmiddellijke nabijheid van de den-
nebosschen op de Westermient te Den Burg Is
Vrijdag door onbekende oorzaak een ernstige
heidebrand uitgebroken.
Gelukkig bevonden zich tafrijke personen,
vooral kampeerders en militairen in de nabij
heid, die terstond met het blusschlngswerk be
gonnen Ondanks de ingespannen pogingen om
het vuur te stuiten, ging een oppervlakte
prachtige heide van 70 H A. verloren. Dank zij
het feit, dat de wind uit een gunstige richting
kwam, bleven de bosschen gespaard.
Burgemeester Kamp, de opzichter van ge
meentewerken Tlessen en de boschwachtei
Epe waren bij het blusschlngswerk aanwezig.
11
ze wer
den teruggeslagen. Twee dagen later keeren zij
versterkt weerom, weer moeten ze wijken. Op
14 Juli vindt Mgr. Hamer een zwaargewonden
Bokser in de vlakte bulten de stad. HU neemt
hem op en laat hem verplegen %ls een vriend.
Op 20 Juli heeft de derde aanval plaats. De
residentie bezwijkt. De bisschop wordt gevan
gen genomen, aan een boom gebonden, uren
lang mishandeld en bespot, dan weggedra
gen op de wUze, waarop Chineezen zware las
ten dragen: vastgebonden aan een bolk, die
over de schouders van twee mannen wordt
gelegd, eindelUk op een kar vervoerd, de rech
terhand gewond door een mes-steek. Op 20 Juli
kwam men te Touo tsch’eng, waar de bisschop
gevangen werd gezet, twee dagen later heeft
een soort rechtzitting plaats, die 23 Juli ver
volgd wordt. Het doodvonnis werd uitgespro
ken. Met-op. .bet hoofd de letters, die „oude
bis-
hel
met
Op het oefenterrein van de Amhemsche
Zweef vliegclub naby Terlet is VrUdagmiddag
een zweefvliegtuig van deze club neerge
stort. In het toestel was gezeten de heer
Van Lamsweerde uit NUmegen. die kort
tevoren met het vliegtuig was opgestegen.
moord zün. Dienzelfden avond zegt Mgr. Ha
mer tot zün priesters;
„Is er een middel om u te reddi
ik dat middel gebruiken; ik mag
wier hoofd ik ben, niet In gevaar b
priesters te verliezen. Wordt gif
Naar wjj vernemen. Is de directeur wan een
hoofdstedelUke flnancleele Instelling, die door
de politie was aangehouden, verdacht van ver
duistering van aandeelen ter werkelUke han
delswaarde van 1250 gulden, door den rechter
commissaris inf vrUheld gesteld en niet in het
huis van bewaring ingesloten.
De eigenaar der aandeelen heeft aan den
Officier van Justitie verzocht verder geen werk
van de zaak te maken.
VrUdagmiddag is de 10-jarice L. Verhoog te
Terheiden. bü het spelen met een plank in zee
verdronken. Badgasten hebben den jongen uit
zee gehaald.
Dokter De Hollander heeft nog geruimen tüd
getracht de levensgeesten op te wekken, waar
in hu echter niet mocht slagen.
De voorzitter van het Centraal Stembureau
heeft tot leden van de Tweede Kamer benoemd
verklaard: In de vacature-Albarda den heer
J. Bommer (S. D. A. P), te Amsterdam; in de
vacature-De Geer prof. dr. J. R. Slotemaker de,
Bruine <C. H.), te Wassenaar en in de vaca-
ture-Van den Tempel den heer B C. Franke
<8. D. A. P.) te Amsterdam.
De heer J. Bommer is secretaris van den
Nationalen Woningraad.
De heer B. C. Franke is bestuurslid van de
afd. Amsterdam van den Centralen Nederland-
»chen Ambtenaarsbond.
haald langszU van het sa. „Schiedam”, om te
laden.
De kapitein van de sleepboot wekte hiervoor
rchipper A. Kalkman, van de „Ophll”, die zich
met zijn vrouw aan boord bevond, en die zich
reeds ter ruste had begeven. Kalkman was
spoedig aan het dek om de noodige Instructies
in ontvangst te nemen, doch tUdens het uit
voeren daarvan was hü op een gegeven ©ogen
blik verdwenen.
Vermoed wordt, dat hü bü het verhalen is
gestruikeld en over boord Is gevallen.
aaA toe: „in hem waren vereenigd de eenvoud,
de stoerheid en de vroomheid .van ons volk.”
Maar het meest teekenachtige woord, dat de
vroegere studiemakker bü het standbeeld van
den martelaar sprak was toch wel. dat hü in
deken waarnam: „die behoorlüke gemeenzaam
heid met het heldhaftige, die het ongewone
alledaagsch zou maken als de dageluks verrij
zende zon ooit alledaagsch kon zün.”
HU gaf er mede te kennen, dat hem het „ge
wone” in Ferdinand Hamer geenszins ontgaan
was. Doch hu onderscheidde in dit „alledaag-
sche” het teeken der uitverkiezing: de rustige
volharding en volledige betrouwbaarheid van
het altUd weerkeerende zonlicht. Door werkelUk
lederen dag den mensch op te eischen, is het
alledaagsche zoo grootsch. Het is
voor hetbuitengewone en de söh
heldenmoed. Wie heilig worden wil
zen zin niet „alledaagsch” genoeg
Nu vele van HBS. en gymnasium afgestu
deerden zich gereed maken eerv nieuw leven te
beginnen, dat voor hen nog geheel onbekend is
en het voorrecht gaan genieten aan de unlver-
slteit zich wetenschap te vergaren, heeft de
R. K Studenten-vereeniging „Veritas” van de
„Vox Veritatis” een Abiturienten-niflnmer uit
gegeven om de aankomende studenten in te
lelden in de Utrechtsche Universiteitswereld.
Dit fraai verzorgde nummer, «.waarin vele be
langwekkende bedragen zoowel van hooglee-
raren als studenten zün opgenomen, worct
katholieken Abituriënten gratis toegezonden,
waardoor dan het eerste contact met „Veritas’
reeds is gelegd. I
Op volgende plechtige wijze worden de aan
komende VeritUnen begroet:
Aan de memorie van antwoord aan de Tweede
Kamer nopens het wetsontwerp Wüziging der
Vestigingswet Kleinbedrijf 1937 is het volgende
ontleend
Het is den minister van Economische Zsxer.
bekend dat de kosten van de meeste cursussen,
welke dienen tot opleiding voor de examens
krachtens de Vestigingswet, bestreden moeten
worden uit de schoolgelden; het komt nem
echter niet gewenscht voor op dit oogenblil:
bepaalde voorstellen tot subsidieering van dit
De zaakgelastigde ad intprim van België,
baron Ruzette, heeft den minister van Kola-,
niën, den heer Ch. J. I. M. Welter, en den oud-
minister van Defensie, dr. J. J. C. van Dük,
mededeeling gedaan van hun onderscheiding
met het grootkruis Jn de orde van de Krron
van België en heeft htin. respectievelijk Donder
dag op het departement van Koloniën en Vrij
dagmiddag ten huize van dr. Van Dijk, de ver
sierselen dier hooge onderscheiding overhandigd.
DezeHaatite had de effecten aan B. ter hand
gesteld om leen bepaald object te financieren.
In plaats hiervan beleende hy de incourante
aandeelen, zonder er den eigenaar in te kenner.
Met een derden persoon ging hü met de op
brengst zaken doen.
Het ongeluk wilde voor B.. dat de effecten,
waarop jarenlang geen dividend was uitge
keerd, 4% pet. gaven. De eigenaar wilde van
dit vordeeltje profiteeren en eischte de effecten,
nominaal Waard f 25.000. doch opgestempeld op
50 pet. terug. Dr. B. kon aan dezen eisch geen
gevolg geven. De eigenaar stapte naar het
hoofdbureau en op de afdeeling handelspolitie,
waarvan Inspecteur DUkstra de leiding heeft,
deponeerde hU een klacht tegen B., wegens ver
duistering. Inspecteur DUkstra ontbood dr. B„
deze gaf echter een andere lezing van het ge
val.. HU werd in arrest gesteld en Vrijdagmorgen
voor den Officier van Justitie geleid. De rech-
ter-commisaris heeft zUn insluiting in het Huis
van Bewaring bevolen.
is dat willekeurige beslissingen ten aan
zien van de toelating van nieuwe onderne
mingen tijdens den spertUd geenszins zUn
uitgesloten, betreurt de minister. Elk ver-
wUt van willekeur hoe bedekt ook. moet hy
met stelligheid van de hand wUzen.
In dit verband mag niet onvermeld blU*
ven dat het aantal gevallen, waarbU de aan
vrager aan geen enkelen redelUken eisch
voldoet, ontstellen© groot is.
Voor de rechtbank te Assen stond Vrijdag
terecht Lea G vrouw van 8. M. C. te Eexter-
veensghekanaal, wegens ernstige mishandeling
van haar 13-jarig dochtertje Sophia.
Een tweetal buren, J. Pot en zUn vrouw, had
den gezien, dat de vrouw haar dochtertje op
20 Juli had ge’Schopt en geslagen Het kind had
een goed heenkomen gezocht bU de fam. Pot.
Den volgenden dag kwam het meisje weer bü
hen en vertelde, dat zü geen eten had gekregen
en dat zij liefst naar haar grootvader in Stads
kanaal wilde. De vrouw van Pot had het kind
een paar boterhammen gegeven en geld voor den
bu« naar Stadskanaal. Denzelfden avond was
zU echter loopend terug gekomen, omdat haar
grootvader niet thuis was. Haar moeder wensch-
te haar echter ook niet in huis, waarop Pot
de marechaussee had gewaarschuwd. Het kind
werd tUdeiyk bu den hoofdonderwuzer onder
gebracht. -
Sophia werd zelf ook als getuige gehoord en
zü verklaarde, dat moeder haar dikwyis had
geschopt en'geslagen. Ook de andere kinderen
in huis kregen wel slaag. Zü was nu niet meer
thuis doch in Santpoort en zü wilde niet meer
naar moeder terug.
De inlichtingen over verdachte waren zeer
slecht, zelfs de inlichtingen, die haar vader had
verstrekt. Haar gedrag ter terechtzitting maakte
dezen indruk vooral niet beter.
De officier van Justitie eischte ze* maanden
gevangenisstraf. Uitspraak over 14 dagen.
!nydan moet
/de missie,
rengen, haar
in een stad
vervolgd, zegt de Heilige Schriy^ vlucht in een
andere. Welnu: haastig vluchten is het eenigr
redmiddel. Daarom gebied ik u, dezen nacht
nog naar San-tao-ho te vertrekken.”
Hü gaf hun dezen brief mee. dien zü eerst
te San-tao-ho. in het bijzün van andere mis
sionarissen, mochten openen:
In aansluiting op ons bericht over het bezoek
van minister Düxhoom aan de Tromp, kunnen
wü nog het volgende meedeelen.
Nadat de commandant van de „Tromp” de
toespraak van den minister met enkele woor
den had beantwoord, vertrok de minister en
terwijl hü op de kade het militaire saluut in
ontvangst nam, gaf de „Tromp" 19 saluut
schoten.
Onmlddellük na het vertrek verrichtte de
Schout, bü Nacht H. Jolles, vergezeld van den
chef-staYjde inspectie aan boord van het schip,
waarna hü de bemanning ten afscheid toe
sprak.
Aan de woorden van den minister wenschte
spr. weinig toe te voegen. Hü wenschte de be
manning een goede reis en een behouden
thuiskomst. „Ik weet uit mijn eigen loopbaan
aldus spr. hoe moeilük het is, zich los te
maken van het vaderland, met achterlating van
allen, die je lief en dierbaar zün.” Spr. uitte
den wensch? dat de bemanning en haar familie
de enkele jaren in Indië elkaar in goede
gezondheid en besten welstand mogen terug
zien.
Terwül de bewoners van de hofstede van A.
Kersbergen te Achthoven. gemeente Lexmond,
aan het melken waren, brak brand uit in den
hooiberg, welke vlak bü het huis stond. In koe
ten tüd stonden ook de hofstede en de schuren
in vlammen. De brandweer kon niet verhinde*-
ren. ,dat alle gebouwen tot den grond toe af
brandden.
Slechts een gedeelte ran den inboedel kon
in veiligheid worden gebracht. Men vermoedt,
dat hooibroei de oorzaak van den brand ia.
--e»-
1
Wüzende op den onrustlgen toestand op de
wereld, zou spr. gaarne zeggen, dat die toestand
niet ernstig is. Dat kan hü echter niet, omdat
deze bü tüd en wUle wel ernstig is. „Gaat daar
om echter niet met een bang hart,” aldus spr.,
„doch denkt, als in Indië de toestand ernstig
wordt, aan het vaderland en aan ons lichtend
voorbeeld in Den Haag, H. M. de Koningin.
Gedenkt," zoo eindigde spr., „dat gü in haar
dienst züt en voor haar en het vaderland
strijdt.”
Eerw Heeren,
Gü zult begrüpen, dat het geen tüd-
stip is om veel te schrüven; de Heeren
kunnen u alles vertellen. Ik blüf hier,
offer mü geheel op voor het heil van het
vicariaat, de Eerw. Missionarissen en
Christenen. Moge mün offer aangenaam
zün aan O. L. Heer en tot heil der missie
strekken. Zulks hoop ik te verkrijger,
door Uwe gebeden.
Ik bedank U allen, ieder in 't büzon-
der voor Uwen üver, voor de hulp en
troost, die gü mü verleend hebt, en voor
zoover ik U beleedigd mocht hebben of
door mün slecht voorbeeld ontsticht,
vraag ik U vergeving en verzoek U. mü
in Uwe gebeden en H. Offerande Indach
tig te zün.
In den geest omhels ik U en geef U
münen bisschoppelüken zegen.
Dit is het antwoord op den^afscheidsbrief
van vader en iets van dezelfde deftige stüf-
held, die tegen de overmacht van het gevoel
schünt te wapenen, klinkt erin na dit is
de uiterste vervulling vin het „houd moed” der
moeder. Een kwartiertje heeft Mgr. Hamer
zich afgezonderd in gebed. Ziehier zün besluit.
Het is de samenvatting van zün karaktertrek
ken in een styl, die geen opsmuk kent, nuch
ter en vastberaden, volmaakt vrü van alle
pathetiek en
Nederlandsen, eenvoudig, krachtig, zonder
woord teveel en zonder een teeken van
zeling. Het handschrift wordt in het boek
pater Schneiders in facsimile afgedrirkt:
pen heeft niet gebeefd; alle woorden zün hel
der leesbaar, de tekst staat vast op het papier,
regelmatig Ingedeeld In alinea’s, met alle kom
ma’s op hun plaats. Welk een document!
De woorden „Gü gaat, ik blüf”, bü het over
handigen van dezen brief nog gesprok era zün
de bondige samenvatting, de concrete conclu
sie van hetgeen Mgr. Hamer aan zün priesters
zei en schreef, toen hü van het doodsgevaar
overtuigd was. Hü moest de anderen ^bevelen,
te gaan. Zü drongen aan, hem te mógen be
schermen Hü bleef, zooals de kapitein tot den
laatsten man op het schip blüft, overtuigd, dat
het zün plicht was.
Nu nemen de feiten snel hun verloop;
Juli 1900 begon de aanval der Boksers;
Europeesohe duivel” beteekenen, werd de
schop in een kar rondgereden om door
volk te worden bespot. 24 Juli werd hü
het hoofd omlaag aan een üzeren galg gehan
gen, omwikkeld met watten, die men met olie
overgoot en toen in brand stak. De doodstrijd
duurde niet lang.
Na deze martelingen van het lichaam, werd
het lük nog geschonden. Een b^xtaar werd
gedwongen, het hart van Mgr. Hamer op te
eten. De ingewanden werden langs den weg
verkocht. z
Meer dan drie weken heeft Ferdinand Ha-
geleefd in afwachting van een dood, waar
van hü de gruwelükheid kon vermoeden. Uit
deze weken is niet büzonder veel over hem be
kend. Hü sprak zün christenen moed in, hü
bereidde hen voor op het ergste. Zün eigen ge
voelens bracht hü niet tot uitdrukking. Slechts
herhaalde hü bü het gerechtelük verhoor wat
hü reeds onderweg tot bokserhoofdman had
gezegd„we hebben de Chineezen -nypit kwaad
gedaan”, en „wü lüden dit voor u!”
De gereserveerdheid in het uitspreken van
gevoelens, die den afscheidsbrief van zün va
der tot zulk een merkwaardig stuk maakte, en
die wü in zün eigen afscheidsbrief aan zün
priesters terugvinden, was wel een grondtrek
van zün. bü alle ^emlnnelükheld en openheid
van aard, toch tamelük gesloten gemoed. Hü
liep niet met zün innerlüke gewaarwordingen
te koop. Ook hierin was hü „een zoon van het
vrüe Nederlandsche volk, een held van den
Dietschen stam, die zeggen kon: ik ben een
zoon der oude Nederlanden; mün vaderland is
waar de vrüheid heerscht.” Schaepman. die
deze woorden over hem sprak, voegde daar nog
ZU spreekt de hoop uit, dat allen zich diep
bewust zullen zyn van het hooge belang eener
krachtige katholieke studenten-gemeenschap
aan de liberale tfhlversiteit.
En zü verwacht, dat alle abituriënten, di?
naar de Domstad optrekken, van huis uit het
fiere verlangen zullen meebrengen, om door
Veritas in het veelstroomige leven der Univer-
siteit, e^n waaroig en krachtig accent te leggen
op het oude geloof, dat eens Sint Willibrord
kwam vestigen in deze grüze bisschopsstad
waarvan dé zwierige Dom nog steeds een zin
gend heimwee is.”
Buiten de artikelen om wortfen verschillen
de practische mededeelingen gedaan, die den
jongeman of het jonge meisje, als zü in
Utrecht gaan studeeren, helpen voorloopig weg-
wüs te raken.
lur Hbydt zitting tot inschrijving van
;n in de bestuurskamer van het Eigen
nnS Nieuwe Gracht 54 te Utrecht, op
Naar thans bekend is geworden, heeft de
hofmeester K foen hü met zün lugubere vracht
op weg was van Amsterdam naar Deventer, dien
Zondagavond ook een bezoek gebracht aan een
hotel te Amersfoort.
Hü parijgerde den auto voor het hotel en
ging zefT op het terras aan den straatweg
Jtten. Hü Ceed zeer zenuwachtag en bestelde
een glas bier en een borrel tegelük. Als reden
voor zün nervositeit gaf hij op. dat hü bü Beam
büna een aanrijding had gehad met een zwa-
ren zeswieler. waarbü het maar weinig had ge
scheeld. of hü was doodgereden.
Toen hü Wat kalmer was geworden, knoopte
hü een gesprek aan met den hotelhouder zelf
Hü vertelde van de op handen zijnde proef
vaart van de „Oranje". Hü beloofde daarna nog
eens terug te komen en inderdaad deed hl) dat.
Bü die gelegenheid bracht hü een boekje mede
voor den hotelhouder, waarin o. m. de namen
stonden van de genoodigden voor den proef
tocht. De Amersfoortsche politie heeft dit boek
je in beslag genomen en ter beschikking ge
steld van de Justitie te Amsterdam.
Op denzelfden Zaterdag heeft K. een hotel
in de Langestraat te Amersfoort bezocht. Hu
wilde vandaar naar het telegraafkantoor gaan
om een telegram naar Deventer te verzenden,
doch het kantoor was gesloten, waaruit volgt,
dat het na negenen was.
De Amersfoortsche politie, die voortdurend
in de weer is geweest om gegevens ^e verza
melen, schünt thans dusdanige belangrüke aan-
wüzingen te hebben gevonden, dat het niet
onmogelük is. dat deze tot algeheele oplossing
•van het drama kunnen leiden.
De rijkscommissie van toezicht over de ruks-
asyls voor psychopaten te Avereest is in haar
geheel afgetreden.
De minister van Justitie heeft den leden, op
eigen verzoek, eervol ontslag verleend.
De voorzitter was mr. A E. baron van Voorst
tot Voorst, Commissaris der Koningin in de
provincie Overijsel. Het secretariaat werd waar
genomen door burgemeester mr. W. A. J Vis
ser van Soest.
Naar wü vernemen, is dit aftreden een ge
volg van een verschil van Inzicht over de taak
der commissie.
Inden leeftüd van 63 jaar is Donderdag-
avondN^na een langdurige ziekte, te Leiden
overledeh\. oe heer J. F. X. Sanders, directeur
van de zeepfabriek Xldaar en voorzitter van
den Neder)Bond van Zeepfabrikan
ten.
De heer Sanders bekleedde in het plaatselUk
leven een groot aantal functies, en was o.m.
oud-wethouder van Financiën te Leiden.
Dinsdagmorgen om half tien zal in de St.
Petruskerk te Leiden een plechtige Requiemmis
worden opgedragen, waarna om elf uur de be
grafenis op de RK. Begraafplaats aan de ZU1-
poort zal geschieden.
De Justitie arresteerde den directeur van
een flnancleele Instelling to Amsterdam, dr.
D. H. B„ verdacht van verduistering van
een pak effecten ter waarde van f 12500,
door een Utrechtsche financie-
en eigendom van een
dit
ver
mijdlng van misverstand, op wüzen, dat het nem
niet juist voorkomt om op de wüze, als in het
voorloopig verslag geschied Is, een tegenstelling
te maken tusschen landbouw- en nüverhelds-
onderwüs, dat voor een zeer belangrük gedeelts
van overheidswege wordt bekostigd, eenerzüdr.
en middenstandsonderwüs, dat geheel door den
middenstand zelf bekostigd wordt, anderzijds
Immers niet uit het oog mag worden verloren
dat een groot gedeelte van het van overheids
wege gegeven of gesubsidieerde handels- en
nüverheidsonderwüs aan den middenstand ter
goede komt.
Behalve voor de dertien bedrijfstakken, waar
voor thans maatregelen zUn genomen, zün nog
tientallen verzoeken om v^pgingseischen Inge
diend. Over den Inhoud ^Brdt thans met de
aanvragende en de betrokk^^^ganisatles over
leg gepleegd. De minister Is het geheel eens
met die leden, die er op wüzen, dat deze ‘oe-
passing een bewijs Is van den noodtoestand in
het mlddenstandsbeJrüf; hü is er van ovei-
tulpd. dat de ervaring heeft geleerd, hoezee-
jjeze wet In ’n dringende behoefte heeft voorzien.
Alvorens hat verhaal te schrüven van Mgr.
Hamer’s gruwelüken martelouod, wijdt pater
Schneiders een kort hoofdstuk aan de deugden
van den bisschop en hoewel hieruit een diepe
vereering spreekt, wadi er toch de indruk niet
door weggenomen, dat werkelUk nlemandg uit
blsschops omgeving meer In hem zag dan
een beminnelük. Overig en plichtsgetrouw mam
Men kan zün levensbeschruver er niet van be
schuldigen. dat hü uit persoonlijke bewonde
ring of uit kloosterlijke solidariteit de geschie
denis dat pieuze geweld aandoet, waardoor het
leven van buitengewone mannen vaak wordt
omschltterd met een voorbarige aureool of
gekleurd met zoo schrille verven, dat de iet
wat ervaren lezer gedurig óoor den lust ge
plaagd wordt, eenig vernis te krabben van het
al te glanzende beeld. Pater Schneiders ge
draagt zich bescheiden als een goed en nuch
ter geschiedschrüver. Hu plaatst ons, zonder
opgetogen commentaar, tegenover de eenvou
dige werkelükheid.
Deze is nu eenmaal zoo, dat ook de held
haftigste menschen niet altüd leven op de top
pen van hun eigen heroïsme, en dat de marte
laar niet verondersteld behoeft te worden, ook
zonder marteldood voor een heiligverklaring
in aanmerking te zün gekomen. De kracht tot
de opperste geloofsbevestlglng beantwoordt aan
bijzondere genade, die theologisch gespro
ken niet door een voorgaand deugdzaam le
ven behoeft verdiend te zün omdat God naar
eigen welbehagen de bloedgetuigen Züner
waarheid kiest; het zal nochtans vaak voor
komen, dat deze veelal bovenmenschelijke
kracht zich heel diep wortelt in de groote
deugden, die het karakter van den martelaar
tevoren reeds hadden gestaald en geadeld. Ook
al vertoonden deze deugden dan nog niet het
kenmerk van de heldhaftigheid, waardoor de
heilige zich van gewone deugdzame geloovigen
waarneembaar onderscheidt, hun aanwezigheid
verklaart toch, hoe het mogelijk was, dat de
martelaar, door Gods gendöe bijgestaan, die
kracht ontwikkelen kon
wu Zien dit bü Monseigneur Hamer,
vraag, of hi^ zonder den marteldood ook
de eer der altaren in aanmerking zou komen,
mag men mermchelljkerwijs ontkennend beant
woorden als büvoorbeeld die andere vraag, of
hü ook tot de waardigheid en de *rantwoor-
delükheid van het episcopaat zou ZUn geko
zen, indien hU na voldane seminarie-studies
in het vaderlandgebleven ware. Het verdui-
delükt slechts de waarheid, dat God wonder
baar is In Zün heiligen, wanneer wü zonder
opgewondenheid erkennen, hoe In alle boven-
natuurlüke werking van de genade de wetten
van het natuurlüke leven worden geëerbiedigd
en tot hun volle recht komen. Bovendien is
deze waarheid een grootetroost voor wie God
beminnen en een ernstige waarschuwing tegen
degenen, die denken, dat men God niet kan be
hagen zonder zich te wüden aan het ongewone,
het buitenmaatschappelüke en het verbazende.
De persoonlükheid. die uit de levensschets
van Mgr.' Hamer naar voren komt, is zeker In
geen enkel opzicht excentriek. De prikkelende
nieuwsgierigheid naar buitengewoonheden
wordt door deze biografie van den man, die
„met hart en ziel Hollander gebleven” wdé,
allerminst bevredigd. Men mist bü hem de rü^e
natuurlüke begaafdheid van zün studiegenoot
dr. Schaepman, die hem bü de onthulling van
het Hamer-monument te NUmegen mocht hul
digen^ a Is een typische» ..zoon van het vrüe
Nederlandsche volk”, in wien de nationale
deugden duidelijk belichaamd waren, maar die
juist daardoor de sterk geïndividualiseerde ka
rakteristiek van den buitengewonen mensch nu
eenmaal mist. In zün mlssle-arbeid, die vrucht
baar is geweest en gezegend ontwaart men dan
ook niet de hervormende kracht van een oor-
spronkelijken geest. Monseigneur Hamer is een
onverdroten werker. Hü is geen vernieuwer of
baanbeker Wü leeren hem kennen als een man
des gebeds. maar „hü hield zich aan een vaste
dagorde, waarvan hü op zün residentie nooit
afweek.” Practische zin en aangeboren handig
heid zyn de natuurlüke hoedanigheden, die
zün biograaf het meest In hem prijst, daar
naast vertoont hü een groote goedheid, zelfs
een zekere meegaandheid, waardoor hem het
gehoorzamen niet zwaar valt, terwül het be
velen erdoor wordt vergemakkelükt. Van een
sterk Intellect, een dichterlük gemoed, een
vooruitzienden geest heeft hü zeker niet de
meest sprekende kenmerken
Wü meenen dan ook. dat hy den Bokser
opstand onderschat heeft. Er was al zooveel
van dien aard voorgevallen. Het gebeurde al
lemaal op enorme afstanden; de berichten er
over kwamen laat en gebrekkig naar Ortos;
een aangeboren optimisme overwon de opko
mende angsten, die in de laatste jaren wel
eens de kracht aannamen van een waarscblï-
wend voorgevoel, maar die de bisschop toe
schreef aan zün stügenden leeftüd en wellicht
voor bekoringen van den Booze hield. Het
werd Juli 1900, voordat hü zich den vollen om
vang van het gevaar realiseerde.
Priesters uit verre missieposten in Mongolië
kwamen toen gevlucht naar Eu-che-si-k’ing-ti,
waar de bisschop woonde; de christenen liepen
er te hoop, 5 Juli zond een missionaris het be
richt: „Wü zün allen in doodsgevaar De bis
schop besluit/de residentie te versterken. Alle
missionarissen zullen daar blüven. 6 Juli ver
neemt hü. dat te Peking de Europeanen ver-
Dat door de voorgestelde verlenging van den
maximum-duur de spertüd een Integreerend
deel van de vestigingswet zal worden. Is in zoo-.,
verre Juist, dat de praktük heeft bewezen, dat
de spertijdregellng als noodmaatregel niet
mist kan worden bü de uitvoering van deze wet
Slechts eenmaal, bü een kleinen bedrüf'tak
kon direct tot het vaststellen van vestlgings
ei-sc\en worden overgegaan zonder een voorai-
gaanden spertüd.
De ministe\heeft met belangstelling kennl.
genomen van de opmerkingen dier leden, die
meenen dat deze gelegenheid had moeten wor
den aangegrepen om enkele wüzlgingen Ir de
Vestigingswet aan te brengen ten behoeve van
de houders van winkels in kleine plaatsen, waai
allerlei ulteenloopende artikelen worden ver
kocht, zoomede ten behóeve van de seizoen-
bedrüven. Hü stelt zich voor,deze beide aan
gelegenheden, tezamen met het vraagstuk van
de bedrüfsregistratle nader onder oogen te zier,
bü de reeds in uitzicht gestelde voorstellen tot
een meer omvangrijke wüziging van de Vesti
gingswet. Overigens zü. voor zooveel noodig, nog
herinnerd aan de mogelükheld, vervat in het
tweede lid van artikel 1 van genoemde wet. oir
de vestiglngseischen In bepaalde gemeenten
niet van toepassing te verklaren.
OP 'T ZOOLMERK
