HOORN
NIEUWS
CEBUTO
Het voormalig Slot te Schagen
Waarheen met
Lappendag?
En zyne bewonen
is Tirol
MAANDAG 21 AUGUSTUS 1939
De laatste dagen
HET 1NKUIL-VRAAGSTUK
PROVINC1A ALNIEUWS
HARENKARSPEi.
BEVOLKING
URSEM
-
solisten
Druk bezoek op den Lappendag
Nederlandsch Koffiehuis
het
REGELÏNG VOOR HET COMMUNICEEREN
tweeden
een
de H. Mis van 8 uur Communie-uit-
communiceeren
Gestaagd
drukte;
Voer uit eigen bedrijf is veel waard
Lappendag
po-
voor
i)
Ingekomen
I
I
versche
Vertrokken
1e klasl
lenl
van BHel-Ahr.Rljn
In de etad verhuied
353
Aanvulling kerkbericht
De geheele maand Augustus vervallen
de
Maandag
T, de kist
om dien
naar
van
Oranjefeesten. Tot voorzitter van de plaat-
selijke Oranjevereenlging Ursem werd in de
plaats van den heer P Oud. die bedankt haa
gekozen de heer C. Schaap Jzn.
Het ligt in het voornemen op 31 Augustus as
hier feesten te organiseeren. mede ter herden
king van de geboorte van prinses Irene. Deeer
dagen zullen de comitéleden bU de ingezetenet.
lijsten ter inteekenlng aanbieden.
Vijzelstraat
straat 114.
de bU-
dle de
beletsel
Hol
den
of-
van
-b
ni
3. Te
reiking.
4. Na
reiking
8. Te
Eleven het recht op eigendom gaat
I het recht op leven en belde rech-
ten liggen verankerd in de natuurwet
I> RUkslandbouwconsulent
Noord-Holland
Ir. G. J. LIENESCH
De heer O. v. d. Hulst, alhier, behaalde het
pmctljkdiplotna B machlneschr.jven en mej. M
de Haan, alhier en de heeren C Beets te Berk
hout en J. Edel te Schardam het diploma A
machlneschrljven. uitgereikt door de Alg. Ned
Stenografenbond. Allen leerlingen van den heer
J. Schrlekx. Ie Hoomsche Copièer Inrichting.
Gerlof Anetna van Gouw 10 naar Noorder-
straat 38; Neeltje Kaat van Draaf singel 54
Noorderstraat 38; Roelof Bosma en gezin
Nieuwsteeg 43 naar Kerkplein 32; Willem Zaal
en gezin van Achter de Vest 28 naar 3-Bioom-
laan 246; Anthonius Tros en gezin van Munt
straat Ir. naar Groote Oost 94r.; Nicolaas de
Jongh van Keem 113 naar It. Zeedijk 37; Pieter
Weijling van Nieuwland 27 naar Oroote Oost
37; Gerardus A. Boe (jen en gezin van Merens-
straat 70 naar Merensstraat 58; Anna Wilhel
mina Witte van Ramen 6 naar Veenenlaan 115;
Willem Otto Schrale van Oed. Turfhaven 82
naar Achter de Vest 28; Jacob Ridder van Me
rensstraat 48 naar Merensstraat 8; Nicolaas Tros
van West 50 naar West 41; Johannes Annlngs
van Trommelstraat 9 naar Pomps teeg 10.
H S0
41
•n bootpas-
1 CfSUTO
Inlichtingen en Reisgids bij de
N.V. N-A.C.O. - ALKMAAR
tn geb. Vr. en Dreesmann, Laat, Tel. 3755
N.V. ZWART - WORMERVEER
Plein 13 No 6. Tel. 81270/81271
N.V. N.A.C.O. - EGMOND A/ZEE
Autobusstation. Telefoon
.BO8KRO" KROMMENIE
Zuiderhoofdstraat 3, Tel. 81082
N.V. N.A.C.O. - PURMEREND
Jaagweg 1 A. Telef. 49.
RANSHUY8EN - ZAANDAM
Gedempte Gracht 2, Telef. 3030
Jacoba W. Kroes. 3-Boomlaan 73 van Frane-
ker; Maria Barbara van Eeten. Koepoortswee
12 van 's-Gravenhage; Aaltje Vrouwtje Boes.
Merensstraat 6 van Spanbroek; Afra Anthonia
Schilder, It. Zeedijk 24 van Grootebroek; Geertje
Beets. West 41 van Beemster; Cornelia Cathari
na Smit, Vijzelstraat 1 van Enschede; Elsje van
Schoten. Gouw 17 van Den Helder; Victor Leo
nard Zwaan. Gouw 20 van Amsterdam; Jacobus
Gerardus Mulder, It. Zeedijk 34 van Alkmaar;
Petrus Johannes van der Linden en vrouw. Joh
Messch straat 44 van Zaandijk; Maria Martha
A. J. Putker. Kuil 24 van Alkmaar; Haajje de
Boer en vrouw. Keern 22 van Amsterdam: Theo
doras J. H. Jansen. Koepoortsweg 98 van Nij
megen; Otto G. Fijma. 3-Boomlaan 198 van
's-Gravenhage; Gerrit Hoekstra. Kerkstraat 5
van Weesperkarspel.
Dancing en optreden van altisten in hotel
Geel, Kleine Noord.
Burgerlijke Stand. Geboren' Johannes, z.
van Gerardus Poland en Cornelia Maria Ursem;
Maria, d. van Jacob de Waard en Geertruida
Zut; Jacobus Gerardus, z. van Jacob Bleeker en
Agatha Blankendaal: Nicolaas Simon, z. van
Wilhelmus Jonker en Hendrica Hoek; Johanna,
d. van Simon Groen en Elisabeth Cath Groen.
Ondertrouwd: Jacobus Nieuwboer, 23 jaar.
tuinbouwer en Susanna Dekker, 24 jaar. beiden
te Harenkarspel; Johannes Antoniuz Bos. 25
Jaar. tuinbouwer en Maria Catharina Dekker,
telden te Harenkarspel; Maarten Stam. 25 jaar.
handelaar, te Noord-Scharwoude en Marie Swa-
ger. 22 jaar, te Harenkarspel; Adrianus Bommer.
26 Jaren. tuinbouwer, te Warmenhulzen en Ja
coba Pronk. 25 jaar, te Harenkarspel: Hendrik
Haaima. 21 jaar. landarbeider en Helena Adria
na Bakker. 21 jaar. belden te Harenkarspel.
Getrouwd: P. H Oldemans en T. IJff; J. A.
Bos en M. C Dekker; J. Nieuwboer en 8. C. Dek
ker; M. Stam en M Swager.
Overleden; Gerrit Doekes. oud 78 jaren. echt
genoot van Anna Smit; Grietje Klomp, oud 42
laren, echtgenoote van Andries Pieter Wink.
alle drie systemen is het geen bezwaar
zwad iets te laten drogen!
Men heeft vastgesteld dat er. direct na het
maaien, in het zwad vrijwel geen verliezen aan
voedingswaarden optreden, terwijl toch op het
\rjje veld heel wat water kan verdampen. Dit
laatste behoeft men niet meer te transportee-
ren!
Dan geldt voor alle 3 methoden dat men den
kuilhoop binnen een week moet afwerken, zoo-
dat de kullmassa niet een Zondag onafgedekt
staat.
Een derde gemeenschappelijk belang is de
afdekking met grond. Ongeacht het systeem
van ensilage moet het gronddek bestaan uit
een zandlaag van minstens 60 c.M. dikte. (Veen
dekt te weinig en perst ook niet genoeg aan
Ook geldt de algemeene regel, dat een ensi
lage beter lukt. Indien men Inkuilt tijdens
mooi weer. Indien er gedurende het kuilen
ZATERDAG van 4—9 uur blechthooren. te
7 uur Rozenhoedje.
NB Gedenk het kerkezakje met 2H cent
God loone het U.
DONDERDAG 920 gel Huwelijksmis voor
het bruidspaar LangeMels.
Luchtbezcherming. Dezer dagen is alhier
opgericht een vereeniging tot luchtbescherming
afd. Ursem met een totaal aan leden van 35. In
het voorloopig bestuur onder voorzitterschap
van burgemeester van den Heuvel, werden ge
kozen de heeren S. Groot, G. Oudejans. Th.
Vlaar en Jb. Vet. Door dokter Bloem te Spier
dijk wordt, te beginnen in September M.. weder-
om een cursus E H ro PMXPvon
kwart over negen, wederom Commu-
nle-ultrelklng.
6. Na de Nuttlglng van de Hoogmis wordt
de H. Communie doo^ twee priesters uitge
reikt.
7. Laatste gelgenheid tot
vóór de H Mis van 11.15.
We vertrouwen, dat het medeleven met de
H. Kerk en het H. Misoffer in onze parochie
de ware geest mag doen groeien voor
woning van de Zondagsche Hoogmis,
echte Parochie-Mls is. De tijd is geen
meer.
Dancing en cabaret in het Hoomsche Koffie
huis. Kerkplein,
Dancing en solisten in „De Witte Engel
Oroote Noord.
Dancing in
Nieuwland.
Dancing in ..De Keizerskroon"
8 en 10 uur. Wllson-theater. Harry Piel in
.Menschen, dieren en sensaties" (18 jaar).
Augustinus A Koop. vanS-Bootnlaan 113 naar
De Rijp, Zuideinde 351; Willem Verblaauw en
gezin van Nieuwsteeg 8 naar Oudendijk. Zomer
dijk 41; Adriana C. D. van Rooijen van J. P.
Coenstraat 15 naar Amsterdam, Mauntskade 28;
Egbertje Amiraal van Gerritsland 67 naar Hee-
renyeen, Oranjewoud 316c; Joseph J. Meissen en
vrouw
dam.
van
Het is voor een buitenstaander moeilijk te be-
oordeelen of de kermisexploitanten goede za-
ke*i maken. Men komt nu en dan wel eena over
de kermis jen ziet wel dat verschillende établis
sementen druk bezocht worden, doch men heeft
over het algemeen weinig inzicht van de groote
onkosten die aan dergelijke bedrijven verbon
den sljn.
Door de groote drukte op het kermisterrein
en een prettige stemming, komt men gsuw tot
de conclusie, dst de exploitanten het met het
uitzonderlijke goede weer best treffen, doch
naar we van een insider vernamen is alles nog
niet rooskleurig als een buitenstaander wel zou
vermoeden. En kan gesproken worden van een
stugge" kermis, wat waarschijnlijk mede zijn
oorzaak vindt in het groot aantal inrichtingen
vdh vermaak. De Hoomsche kermis kon dit
Jaar voor velen echter geenszins een slechte
kermis genoemd worden, zoodat het eindoor
deel toch niet ongustlg kan luiden.
Op Zaterdag en Zondag, de laatste dagen, die
ook de beste en gezelligste plegen te zijn, was
er veel vertier op en om de kermis. Vooral van
buiten Hoorn waren velen naar onze stad ge
trokken. vele zaken trokken druk bezoek, soo-
dat de laatste dagen veel goed maakten. De
auto-skooter. het vroolijke rad en de biosco
pen bleken wel de grootste trekpleisters te zijn.
Zaterdagavond om twaalf uur heerschte er een
gezellige drukte, die pas om één uur afnam.
Zondagavond, de drukste avond, was het
eveneens weer uitermate gezellig. Men schoot
er lustig op los in de schiettent, men hakte
koek en at oliebollen, boerenjongens liepen
hossend over de Turfhaven, er werd gezongen
en gelachen, kortom de kermissfeer was er en
bleef er tot laat in den avond. De café’s pro
fiteerden mede van de groote drukte; bijna
overal was het goed bezet en heerschte er ge
zelligheid.
Deze kermis is er een geweest vsn gezellig
heid en vrooliJkheid, de stillere svonden wissel
den af met drukte, zoodat men tot den slot
scene komt, dat de kermis In alle opzichten
goed geslaagd is. Daarbij kwamen vechtpartij
en e.d. gelukkig zeer sporadisch voor.
Men vond daar den mooi gebeeldhouwde» steen
van den eersten Heer Willem met zijne tweede
gemalin Elisabeth van Bronkhors: en een prach
tige tombe van Heer Jan van Schagen. overleden
18 Febr. 1618 en zijne gemalin Anna van Assen
delft, overleden 12 November 1630. Verder vond
men er nog wapenborden van overleden Heeren
van Schagen, die in het Koor der Kerk zijn bij
gezet.
Bij den brand der Kerk in 1895 is dit alles ver
nield geworden.
Het door Heer Willem In 1440 gebouwde Slot
was geheel door gegraven vijvers omringd en
men kon het alleen betreden na over twee brug
gen door twee poorten te zijn gegaan
De voorpoort stend aan het marktveld; zij was
zeer hoog en sterk, met een sierlijken voorgevel
en een schuinen met leien gedekten kap. Aan de
rechterzijde stond een ronde steenen toren van
50 voet hoogte. Nadat men de poort gepasseerd
was, kwam men op een ruim plein en als men
over de eerste brug was gekomen, kwam men bU
de binnenpoort, die in vorm gelijk was aan de
voorpoort doch alleen iets lager was. en verder
met een zwaren muur naar weerszijden was
voorzien. 3) Eenigszlns naar binnen vond men
ter weerszijden van de poort een zwaren vier
kanten toren die hooger was dan deze, met
groote vensters, die uitzicht gaven op de voor
poort.
Aan de linkerzijde ging men door een galerij,
waarboven woningen waren gebouwd, naar de
woningen, zalen en vertrekken van de Heeren.
Over het middenplein kwam men in de groote
benedenzaal en aan de linkerzijde bevonden zich
allerlei vertrekken.
Ten slotte werd de voormuur aan belde zijden
afgesloten door zware en hooge ronde torens,
de eene aan de Oostzijde tot woning van familie
leden, de Westelijke tot gevangenis ingericht.
De voormuur was zoo zwaar, dat hij geschut
kon drasen tot de verdediging van het Slot.
Omstreeks het jaar 1658 heeft de nieuwe eige
naar Heer George van Cats de voorpoort doen
afbreken en laten vervangen door een houten
poort. Het voorplein werd met klinkers bestraat
en rondom met llndebootnen beplant. Inplaats
ven de ophaalbrug kwam een vrije brug op bo
gen. die men onverlet kon passeeren als men
naar het slot wilde gaan
Het gebouw en vooral de benedenzaal was in
de gloriedagen van het slot schitterend inge
richt.
Een der Heeren van Schagen had van zijne
Kruistochten uit Tunis twee gladde marmeren
zullen uit de ruïnen v^n Carthago medegebracht,
die hij ter weerszijde van de schouw had opge
richt. Boven de schouw stond op een zwart stee
nen plaat een Latijnsch gedicht van Caspar van
Baerle uitgebeiteld, waarvan de vertaling hier
volgt:
„OU, die u verwondert over de Oorlogskastee-
len van het aloude Carthago en hooge wallen
van Byrsa, door Dldo gesticht: merk aan uit
deze pylonen, over de Lyblsche zee gebracht, ten
bezltte voor onzen Nederlander, op hoedanlge
schooren die stad gebouwd was, en wanneer gij
deze ziet, weet dan meteen, hoe 't oorlogslot en
de eeuwen de grootepaleizen der Vorsten ver
woesten".
Ook bevonden zich in die burchtzaal de fa-
mille-portretten der Heeren van Schagen.
Bfj de afbraak van het slot zjjn de marmeren
zuilen naar de St. Chrlstoftel Kerk ovexgebracht
en de portretten en andere stukken in een groo
te kist in een der bijgebouwen geplaatst en vA-
geten.
Toen in het jaar 1821 de Heer dOultremont 4)
zich het eigendom van Schagen weer te binnen
bracht, heeft hij de twee marmeren zuilen naar
Brussel laten overbrengen.
Toen omstreeks het jaar 1860 de rentmeester
zich beklaagde over den sta-ln-den-yeg,
met familieportretten, en voorstelde c
ouden rommel maar op te ruimen, lieten de
Heeren d Oultremont eens nazien «vat er nog van
over was. Het viel ten slotte nog a! mee en de
nog gave inhoud wérd in het jwir-1864 ivefteens
naar Brussel verzonden.
Wanneer men nu te Schagen komt en naar dé
plek zoekt, waar destijds hét heerlijke schcone
Slot heeft gestaan, dan vindt men, den door
ging van de markt passeerende. In een aardig
plantsoen alleen de met behulp van rUkssteun
gerestaureerde Westelijke en Oostelijke Slot
torens.
Wei zijn hier in vervulling gekomen de slot
regels van het vers van Barlaeus in de scheuw;
„Disce cellas principium
et sorte belle et seculo labi domus”.
Doch leert ook hoe verdwijnt
der Vorsten Rijk en Land
Door 't Oorlogslot en tijd
Dr H. C PRINSEN GEERLIG8
Bergen (N.H). 1 Augustus 1939.
De Bad bode)
•n ook de Touringcar van Cebuto
die U er brengen zal. Een heer
lijke, onbezorgde vacantiereis, alles
1. Vóór de Mis van 630 wordt geen Com
munie uitgereikt.
Te ongeveer 7.15 wordt voortaan na de
Consecratie der H. Mis door
priester de H Communie ultg«relkt
10 minuten vóór acht Communie-uit-
Een goede slag. Het was alhier overbekeno
dat er In den polder Ursem zeer veel visch ge
stroopt werd zonder dat men de daders kon
pakken. Reeds meermalen werden, doch steeds
tevergeefs, maatregelen genomen de stroopers
te vangen. Dezer dagen ontdekte de voorzitter
van den polder Ursem onraad die onmi^ldelljjk
de gemeentepolitie per auto haalde, den gan-
schen nacht zochten, doch wederom vergeefs
Ditmaal werd de gemeenteveldwachter wederon.
gehaald Dezen keer vergezeld van zjjn politie
hond. Nu bleef succes niet uit want twee stroo-
pei* werden gearresteerd, n.l. J. P. de G en
A. G.. beiden uit Hoorn. De paling werd liefst
met een bakfiets vervoerd. Trouwens de vangst
viel niet tegen voor den actieven veldwachter
v.ant hij nam in beslag plus minus 50 pond
paling. 2500 M. vischlijn. 3 manden, twee paling-
bakken en een lantaarn. Voorwaar een* moot
succes voor den gemeenteveldwachter H. Kolen
brander.
kele personen steeds succes hebben gehad met
deze, in het algemeen gezien, wisselvallige me
thode! Wie dit najaar een gokje wil wagen
met de Nederlandsche methode, gelieve even
aan de vier punten te denken welke hierboven
zjjn genoemd
De Ftnsche methode, gebaseerd op dg toe
voeging van anorganische zuren, biedt uit een
scheikundigen gezichtshoek gezien, de mees'e
zekerheid Er zijn evenwel vele practici, die
uit gevoelsoverwegingen, niet sympathiek staan
tegenover deze methode. Ik mag dit misschien
op de volgende wijze lllustreeren. Zuurkool,
augurken, uien ed. worden Ingemaakt met
verteerbare organische zuren (melkzuur-azljn-
zuur). Ongetwijfeld blijven de genoemde pro
ducten ook goed bewaard in verdund zoutzuur!
Toch gebruikt de huisvrouw azijn en geen zout
zuur. en zeker tot ons genoegen!
De sulkertoevoeglng is een armzalige, wel
geld kostende, imitatie vau het inmaakproces
met organische zuren De levende materie
die we gaan inkuilen heeft naast de zuurvor-
mende eigenschappen ook de mogeUjkhedc.i
om deze zuren te neutrallseeren. Daarom is t
effect van sulkertoevoeglng alleen voldoende,
indien men in ruime mate suiker toevoegt. Op
J 6.000 K.O. versche massa moet dit zeker 300
K G. suiker zijn! Wel blijft een groot deel van
de voederwaarde van de suiker in de massi.
vooral indien men in de eerste week van de
ensilage de drainage belemmert, maar het valt
niet te ontkennen, dat men nu eenmaal veel
ruiker moe', toevoegen en dit is uiteindelijk niet
de meest economische weg.
Een positief antwoord op de vraag hoe nu
het kuilen moet geschieden kan mi nog niet
gegeven worden, daarvoor zal eerst nog uitge
maakt dienen te worden of er organische zuren
beschikbaar zjjn. welke zich leenen voor ensi
lage en op een economische basis voldoende
zekerheid van slagen bieden. De ensilage on
der toevoeging van organische zuren is inmid
dels in onderzoek. Indien deze onderzoekingen
voldoen aan de verwachting, beteekent dit e»n
belangrijke vooruitgang van de oplossing van
bet graskullen.
Voor dezen herfst zal men zich nog moeten
behelpen met de tot nu toe gangbare metho
den. Wie absoluut geen onwelriekend product
kan gebruiken is allereerst aangewezen op het
inkuilen met minerale zuren. Wie bezwaren
heeft tegen het bezigen van anorganische mi
nerale zuren, maar toch wel elwitbesparin^
wenscht. moet gebruik maken van sulkertoe-
voeging. Wie beslist goedkoop wil werken, maar
tegelijkertijd de meeste risico gaat loopen op
mislukking van de ensilage, is aangewezen op
de gewone Nederlandsche methode. Het han.t
van eigen Inzicht af. welke methode men
wenscht toe te passen. Men bedenke evenwel,
dat vooral bij de huidige schaarschte aan hooi
het neg te winnen stalvoeder uit eigen bedril!
rt-.eer waard is dan anders. Er mag dus ook
iets meer aan ten koste worden gelegd.' Ook -
bij graskullen geldt „Goedkoop is duurkoop"
Uit da Cebuto Massakeus:
i dg Luxemburg
6 dg Parijs
J dg Bergland i
4 dg Bergisch Land
7 dg Zwarte Woud
'0 dg Beleren en Tirol
Ook voor prlvBrelzen, vlieg- en
agea. chSquei. on verzekeringen
Iedere graslandgebruiker die maar even dc
kans krijgt, zal dezen hertst nog wel een gras-
kuil maken. De melkprijs is zoodanig, dat het
noodig is alle krachten In te spannen om den
kostprijs van de melk zoo laag mogelijk te hou
den. Ingekuild gras is een goedkoop voedera--
tikel, vooral indien de ensilage gded geslaagd
is De kull-animo is dan ook begrijfrelljk en
neveneens het verlangen om te geraken tot een
geslaagde ensilage.
Hoewel er de laatste jaren zeer veel gespro
ken en geschreven is over graskuilen, blijkt hc;
toch wel. dat de praktijk nog velerlei opvattin
gen huldigt en toepast, welke het slagen van
een ensilage niet bevorderen. Het is mijn be
doeling nog eens enkele punten van het gras
kullen aan te- roeren, en zoo mogejijk daardoor
de ergste fouten te helpen vermijden.
Een graskull kan dan alleen slagen. Indien
men van goed materiaal uitgaat. Indien men
de bossen uit een oude weide als uitgangsma
teriaal neemt voor grasensllage. krijgt men een
vrijwel waardeloos voederartlkel. Hetzelfde
geldt voor het inkuilen van een product dat
gemaaid is voor hooi; na het maaien veertien
dagen in den regen wordt gekeerd en geschud,
en nk de hooimislukking bestemd wordt voor
ensilage
Voor goede herfstkuilen is het noodig. day
men daarvoor een perceel land klaar maakt.
Dus tijdig van de koeien afnemen, wat extra
stikstof erover en op tjjd maaien. In dezen tlju
groeit het gras niet zoo snel als. In Mei. Een
goed kuilperceel levert In September ongeveer
16.000 K.G. versche massa per HA.
In tegenstelling met de algemeen heerschen-
Oe opvatting, is herfstgras van goede kuilper-
ceelen niet veel minder, wat z'n eiwitgehalte
betreft, dan voorjaarsgras! Onderzoekingen
van het Rjjkslandbouwproefstation te Hoorn
leerden, dat niet uitgegroeid herfstgras vrijwel
even eiwitrijk is als voorjaarsgras; bet gehal
te aan zetmeelachtlge stoffen daarentegen U
lager, terwfll ook de verteerbaarheid iets min
der blijkt te zijn. Dooreen genomen behoelt
dus herfstgras in kwaliteit niet zóó achteraan
te komen als vele practici meenen dat het ge
val Is. Teneinde niet te worden misverstaan
w(js ik er nogmaals op. dat het gras van oude
bossen e.d. natuurlijk aanzienlijk minder waard
is dan voorjaarsgras.
Tegenwoordig zjjn er 3 methoden van ensi
lage, te weten:
A: de Nederlandsche werkwijze;
B. de Finsche ensflage;
C. de suiker-ensilage.
Alle 3 methoden hebben een principieel ver
schillenden grondslag Het al of niet gebruiken
van een silo is hier vers twee! De silo Is bui
tengewoon makkelijk en bevordert de zekerheid
van het resultaat, maar de genoemde metho
den bepalen eigenlijk de werkwijze.
Bij
om het
Vandaag is het het feest van de lappen: de
Lappendag. Honderden en nog eens honderden
vrouwen uit ons geheele gewest velen heb
ben de heer des huizes meegenomen zijn
naar Hoorn getrokken om voordeellge inkoo-
pen te doen aan de talrijke kramen, die een
groot gedeelte van de binnenstad bestrijken
Vele buasen brachten In den vroegen morgen
reeds talloozen aan. zoodat het slechts voetje
voor voetje langs de kramen ging.
Het zal vanmiddag ongetwijfeld nog veel
drukker worden. Fietsenstallingen zijn geheel
gevuld en de WA.C.O. rijdt met extra-materi-
aal. Het Is een voortdurend komen en gaan van
dorpelingen, terwijl de Horenaren eveneens
rustig mee-paradeeren.
Riles wat men maar bedenken kan. is op de
Lappenmarkt aanwezig, wollen dekens, tafel
lakens. ventlelslangen. 'kop en schotels, sinaas
appelen. schUderuen. Jxmtmantels, interlocks
en nog veel meer verschillende zaken. Verge
ten dient vooral niet te worden: bet Ijs, dat
gretig aftrek vtndt.
Ded rukte is weer enorm en het ziet er naar
uit, dat zjj die van vorig jaar zal overtreffen.
Doch eerst zullen wjj de extra-busdiensten van
hedenmiddag moeten afwachten en den stroom
bezóekers. om hierover een juist denkbeeld te
krijgen.
Men hoort nu overal in de stad het gezellige
Westfriesch, dat steeds aardig aandoet.
De kennis, die vandaag nog voortduurt, pro
fiteert mede van de drukte: Het belooft een
gezellige avond te worden.
beter
weer,
veel regen valt maakt men niet de beste kui-
Er zjjn uitzonderingen, b.v. Indien men
half hooi alsnog gaat Inkuilen. Maar uitgaan
de van goed kuilgras werkt men het mools-e
bij behoorlijk droog weer.
Hoe moet men nu kullen? Welke methode
verdient de voorkeur? Wat blijft er over van
toe te voegen suiker? Moet het temjxj van het
kullen snel zijn of'mag het ook wat kalmer
aan? Het aantal vragen in dezen geest is voor
groote uitbreiding vatbaar en alles in dit
artikel te beantwoorden is onmogelijk. Ik ver
wijs daarom maar naar de publicaties over
graskuilen. welke door mij zijn gedaan In
Maart en April van dit jaar.
Naar mijn overtuiging zjjn we op het ensl-
lagevraagstuk nog niet uitgestudeerd; zoolaig
er geen organisch zuur aan de markt komt,
waarvan bewezen is dat het economisch goed
bruikbaar mag heeten. bljjft het enslleercn
een kwestie van persoonlijken smaak en lief
hebberij.
De Nederlandsche methode levert op som
mige bedrijven steeds goede resultaten. Vraagt
men aan de betrokkenen om een nauwkeurige
Inschrijving van hun werkwijze, dan verneem:
men? dat zij die niet kunnen geven. Zij werken
laar gelang van graskwaliteit en weersom-
idighedenl Het eene laar wordt het gras
In het jaar -1440 bouwde Willem, de eerste
Heer van Schagen (13941473) even bezuiden
de reeds langen tijd bestaande kerk een voor
naam, sterk slot.
Deze Willem was een Illegitieme zoon van
Hertog Albrecht van Beleren, Paltsgraaf tot den
Rijn, Graaf van Henegouwen, Holland en Zee
land en van Maria van Bronkhorst.
Hl) was dus een kleinzoon van den Duitachen
Keizer Lodewljk.
Reeds in het jaar 1404 werd hü verheven tot
Heer van Schagen; hij werd tot ridder geslagen
in den s^ljd van Graaf Willem tegen de Frie
zen hU was admiraal van Holland en kastelein
op het slot van Medemblik. Aan het hof van
Philips van Bourgondlé bekleedde hij de charge
van kamerheer en de Graaf zijn Heer bewerkte
bij Paus Nicolaas V, dat hjj gelegitimeerd en dus
van echte geboorte verklaard werd.
In zijn veelbewogen leven te hij .twee malen
in Jeruzalem geweest en hu stierf op hoogen
leeftijd in het jaar 1473.
Uit zUn huwelUk met Aiyt van HodenpUl werd
geboren Albrecht, ditetn het Jaar 1467 door Her
tog Karei van Bourgondif (Karei den Stoute)
in den krUg tegen Luik tot ridder werd geslagen.
Albrecht de tweede Heer van Schagen werd
in het jaar 1477 gevonnist wegens verzet tegen
den Graaf van Holland en wegens tegen zUne
breeders Jan en Willem gepleegd geweld. HIJ
werd veroordeeld leder door hem benadeelde
schadevergoeding te geven, doch weigerde daar
aan te voloen en sloot zich in zUn versterkt kas
teel op. De steden van Holland en Westfrlesland
brachten een krijgsmacht op de been, die te
Egmond en te Schoort geconcentreerd werd en
die zich gereed maakte het kasteei van Schagen
te belegeren. Albrecht echter wachtte zulks niet
af. maar gaf zich over en werd naar den Haag
gebracht. Waar hu zoo lang moest MUven. totdat
hU aan alle geldelUke verplichtingen zou hebben
voldaan. Later werd hij naar het Slot te Medem
blik overgebracht, ww hU in bet jaar 1480
stierf. HU werd in de kerk te Scheen begraven.
Uit zün huwelijk met Andrina van Ntenrote
was eéne dochter geboren. Jodna van Schagen.
Deze huwde met Wouter van Egmond. heer van
Benthuizen en uit dit huwelUk werd geboren
David van Egmond. die Jong is gestorven en eene
dochter, die in 1524 op hoogen leeftUd overleed,
na de heerlUkheld aan haren neef Jan van
Schagen te hebben vermaakt. Deze was een
kleinzoon van den eersten heer Willem en zoon
van diens zoon Jan van Schagen en van Aafje
van Berkenrode.
Deze laatste was in het jaar 1475 tot ridder
geslagen tijdens het beleg van Nute, waaraan
hu deel nam als kapitein der benden van Haar
lem.
ZUne dochter Johanna van Schagen. die op
84-jarigen leeftUd in 1567 te BeverwUk overleed,
had sedert 1542 geprocedeerd tegen den boven
genoemden zoen Jan van Schaver over het bezit
der heerlUkheld Zij had ate grootste argument
dat zU één graad nader tot Willem stond dan
Jan. maar deze grondde zijn recht op de erfla
ting aan hem door Joslna. Het Hof van Holland
erkende ten slotte het recht van Jan. die dus In
het onbetwiste bezit van Schagen bleef, dat se
dert het jaar 1427 een aaneengesloten heerlUk-
heid vormde van Schagen, Barsingerhom. Blns-
hom, Kolhom en Haringbuizen
In het jaar 1517 deden de Gelderschen. de
Zwarte Hoop genaamd, een aanval op Kenne-
merland en Westfrlesland. waarou oa Alkmaar
werd gebrandschat. ZU trachtten ook het Slot
van Schagen te overweldigen, doch Florte van
Usselsteln, die met een compagnie soldaten der
waarts was afgezonden, wist de plunderaars bul
ten het kasteel te houden.
Jan van Schagen was gehuwd met Catharina
van Schagen en werd opgevolgd door hun zoon
Willem, die zonder nakomelngen stierf.
Een oom van denzelfden Jan, Christoffel van
Schagen, speelde in de voorpertode van het
Haaremsche beleg een ro, die niet zonder in
vloed bleef op de geschiedenis van het Slot
De familie van Schagen was tn de stad Haar
lem zeer machtig; zij bewoonde een prachtig
huls in de Koningstraat en leden van het ge
slacht hadden zitting in de vroedschap of ver
vulden de betrekking van hoofdofficier of van
schout.
Toen in het jaar 1572, evenals de meeste
landsche steden, Haarlem de zUde van
Prins van Oranje koos, bleef Christoffel,
schoon hU een aanhanger van den Konlng
Spanje was, In de vroedschap.
In het jaar 1567 stelde Philips als zUn stad
houder en kapiteln-generaal van Holland, West-
friesland en Utrecht Graaf Maxlmiliaan de
Bossu aan, ter vervanging van den Prins van
Oranje, wlen evenwel de steden, die, afge
vallen waren, trouw bleven.
Op 25 November 1572 zond Bossu aan de re-
gearing én de burgerU van vele steden, oa. ook
aan die van Haarlem uitvoerige brieven, waarin
hij aandrong zich aan den Konlng te onderwer
pen. Wanneer men zich aan Bossu overgaf en
hem de eer deed deelachtig worden de weder-
spannigen tot rede te hebben gebracht, dan zou
de behandeling die hun te wachten stond, veel
«achter zUn dan wanneer don Frederlk de Toledo
met zUne krijgsbenden de onderwerping zou af
dwingen.
Ook Pater WU van het BegUnnof. die zich te
Amsterdam bevond, schreef eer dringenden
brief, waarin hU tot onderwerping aanspoorde.
Beide brieven werden in een zitting der
Vroedschap op 3 December 1572 behandeld en
na een langdurige discussie werd besloten een
bezending uit den Raad naar don Frederlk te
Amsterdam af te vaardigen, ten einde dezen
hunne onderwerping aan te bieden
BU loting werden de Spaanschgezinde bur
gemeester Diedrlck de Vries en Jan Janszoon
Verwer tot leden der delegatie aangewezen, maar
Vwn laatstgenoemde bezwaar maakte, bood de
Spaanschgezinde Christoffel van Schagen aan
*n zUn plaats te gaan. Als derde man werd de
«veneens Spaanschgezinde In 1567 benoemde
Pensionaris Adriaan van Assendelft gekozen.
Na een bezwaarlUke reis per slede en te voetl
Evenals twee anderen zUner broeders, die
zich op de schepen van Bossu bevinden tijdens
den slag op de Zuiderzee.
2) Gebouwd op de plek waar de eerste Kerk
heeft gestaan in 1460. verbrand in 1895 en weer
op dezelfde plaats gebouwd.
3) De hlerbU gaande afbeelding toont het
Slot, te beginnen met deze poort De buitenpoort
was toen reeds afgebroken.
4) Graaf de Mérode, Markies van Weraerloo.
p ins van Rupersbroc en Eversbergen.
van Gelderschesteeg 15 naar Amster-
Llndengracht 227IICatharina Kuiper
Nieuwland 18 naar Egmond-Binnen, Eg-
monderstraaXWeg 288; Geertje Anna Mantel van
16 naar 's-Gravenhage. Accacia-
over Spaamdam en SloterdUk kwam het ge
zantschap te Amsterdam aan, waar don Frede-
rik den Heeren te woord stond. ZU vroegen par
don voor de stad en voor de burgerij, waarop don
Fredrik antwoordde, dat hU er zich over ver
heugde. dat de Heeren schuld bekenden en re
missie verzochten; hu beloofde den Hertog van
Alva van een en ander In kennis te stellen en
hem aan te bevelen, dat die van Haarlem in
genade en gratie zouden worden aangenomen. De
Heeren konden gerust naar hpn woonplaats te
ruggaan en moesten dan als eerste teeken van
1 onderwerping des Prinsen krUgsvolk uit de stad
doen vertrekken.
Burgemeester de Vries waagde het niet met
zulk een mager resultaat naar Haarlem terug te
gaan; hU bleef te Amsterdam en heeft uit die
plaats gedurende het beleg steeds tegen de Haar-
i lemmers gestookt.
De belde anderen keerden terug, doch von
den bU aankomst de situatie geheel gewUzlgd.
NauwelUks had des Prinsen bevelhebber Wig-
bolo van Ripperda van het zender der drie af
gevaardigden gehoord of hu riep de hoofden der
burgerU en der schutterU in den Doelen bUeen
en wist de bevolking te bewegen geen pardon
te vragen, doch zich met man en macht tegen
den Hertog van Al va te verzetten.
Op denzelfden dag werden de beelden uit de
Groote Kerk, die tot nog toe ongestoord waren
gebleven, weggenomen en daarmede Iedere
ging tot toenadering ónmogelijk gemaakt.
Ripperda liet de Heeren van Schagen en van
Assendelft gevangen nemen en onder gelelde
over Leiden naar den Prins te Delft brengen.
Het zou den Heer van Schagen zeer goed moge-
lUk zUn geweest te Lelden te ontvluchten, doch
hU had alle vertrouwen op zUn gced recht, aan
gezien hU niets anders had gedaan dan een be
sluit der Vroedschap naar l^este weten ten uit
voer te brengen. HU meende met opgeheven
hoofd voor de rechtbank van den Prins te kun
nen verschUnen.
Deze dacht er evenwel anders over en deed
de beschuldigden scherpelijk examineeren. De
Heer van Schagen stierf in de gevangenis, vol
gens zeggen ten gevolge van de folteringen op
de. pijnbank, en de Heer vau A-ssepdelft werd
den 24 December ter dood veroordeeld en terecht
gesteld.
De Prins wilde met dit strenge vonnis eens en
voor al een eind maken aan de weifeling in
de vroedschapsvergaderingen. waar men nu eens
tot den Koning, dan weer tot den Prins over
helde. Laatstgenoemde wilde nu eens duidelUk
doen zien, dat degenen, die hem trouw gezworen
hadden, geen enkele kans op genade van den
Konlng hadden, doch ook niet van de zUde van
den Prins, zoo zU het probeerden bU den Span
jaard in het gevlei te komen.
Jan van Schagen, de kasteelheer, neet van
Christoffel. was eveneens de party des Konings
toegedaan. 1) HU werd door Dleflerik van Sonoy
uit zUn slot verdreven, die er zUn hoofdkwartier
van maakte. Het was daar, waar de Alkmaarsche
stadstimmerman Gerrit van der MeU de brieven
van de Alkmaarsche Vroedschap overhandigde.
Later, toen het beleg van Alkmaar was opge
broken. nam Sonoy zUn intrek binnen die stad
In een gewezen nonnenklooster, dat sedert dien
nog den naam Hof van Sonoy draagt.
Het Slot bleef nog geruimen tijd door de
Staatsche troepen bezet. In het jaar 1575, toen
Gilles van Barlalmont van BeverwUk uit be
proefde met Spaansch krUgsvolk het Noorder
kwartier aan te vallen, werden c-enige lieden, die
van heulen met den vUand verdacht werden, op
het Slot te Schagen terechtgesteld
Toen later de rust in deze streken terugkeerde,
kwamen de Heeren van Schagen weder in het
bezit van de heerlijkljetd en van het kasteel.
WU zullen hier niet de lange lUst opnoemen
dergenen, die er achtereenvolgens hebben ge
zeteld.
WU vermelden alleen den laatsten heer, nJ
Willem, Heer van Schagen. Barsingerhorn. Ha
ringbuizen en Blnshorn, Graaf van Werffrise,
die in 1658 overleed. Op den 6 December van
datzelfde jaar kocht de Heer George van Cats
de heerlUkheld met al hare dependenties voor
de som van 263.000 gulden.
Deze Heer van Cats was Heer van Coulster,
en gehuwd met Justlna van Nassau.
In het Jaar 1666 ontving de Heel van Schagen
het bezoek van den Prins van Oranje, die verge
zeld was door den keurvorst van Brandenburg,
door Prins Johan Maurits. door den Heer van
Bred erode, door den Vorst van Anhalt, door den
Vorst van Holstein, door den Vorst van Dohna
en nog eenlge andere hooggeboren heeren. Het
gezelschap overnachtte op het Slot te Schagen
op hun doorreis naar den Helder, waar zU de
vloot bezochten. Hun terugreis ging direct naar
den Haag zonder Schagen aan te doen.
Lang duurde evenwel de glorie niet, want reeds
op 11 Juli 1675 werd de heerlUkheld Schagen in
veiling gebracht en opgehouden op een bod van
56.200 gulden Op 24 Januari 1676 werd zU in den
Haag in veiling verkocht voor 170.000 gulden aan
Heer Floris Carel van Beieren. Graaf van Werf
frise. Heer van Goudrlaan, enz.
Deze overleed in het jaar 1899. nadat zUne
echtgenoote hem reeds in 1684 was voorgegaan
ZUn zoon Dirk Floris van Beieren, die hem in
de heerlUkheld was opgevolgd, sneuvelde in den
slag bU Ramillies op 23 Mei 1706
Tn het jaar daarop volgende huwde de dochter
van Floris Care! met Franciscus Paulus Emllius,
Graaf van Oultremont d'Han. zoodat de heer
lUkheld In Belgische handen kwam.
De nakomelingen uit dit hu we’Uk lieten zich
aan de heerlukheid niet veel gelegen liggen Het
Slot verviel en werd in het jaar 1795 geheel af
gebroken.
Verscheidenen der Heeren van Schagen en
hunne familieleden werden na hun dood in de
naast het Slot gelegen St. Christoffelkerk 2) be
graven.
ig
n
it
Ie
!t
d
l-
le
staande de vergadering 13 leden aanmeïdden
De heeren J. J. Bot en Jb. de Boer verklaarden
zich bereid een gascursus te Hoorn te volgen.
Op verzoek van vele leden zal binnenkort nos;
een groote propaganda-avopd worden gehouden.
snel aan den hoop gereden, en een ander Jaar
14 het tempo sterk gedrukt. De enquéte-onder-
Boekingen wyzen echter uit dat de slaglngskan-
aen by inkuillng zonder eenige toevoeging niet
blister groot zün. Ook is toen gebleken dat en-
DINSDAG 7 uur Lof.
DONDERDAG feest van den H. Apostel Bar
tholomeus. 7 uur Lof.
VRIJDAG 7 uur Kruisweg.
