ONS BLAD
Ontroerende
I
I
I
Roosevelt richt zich
tot Victor Emmanuel
oproep van
den H. Vader
I
Het nieuws van heden
De president heeft
V oormobilisatie
afgekondigd
van
Volmachten thans
verleend
Hitler bespreekt
Europa’s lot
Verdeeling
Polen?
„Zoo mogelfjk:
Parijs verlaten”
„Het recht moet zijn teeg vinden door de
kracht der rede en niet door
kracht van ivapenen
eveneens een beroep
gedaan op Hitler en
Moscicki
MINISTERRAAD BIJEEN
SPANJE NEUTRAAL
MACHTIGING AAN DE
INDISCHE REGEERING
t
EN
B.
In
5
F 36 EN F 22 VERKOCHT
NAAR SCHOTLAND
De Engelschen uit
Danzig vertrokken
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
5
I
1
Het WeeriiiiniiiijiiiiiiniiniiniiiniiiiiiiiiiiiiiiHH^
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS*
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1939
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 277
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct. p.
regel; Ingezonden Mededeelinflen 40 ct p.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig terlef voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt
T-'T-
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
of
voor
B.
L
B
nemen.
99
Z. H. Paus Pius XII
r
en
Ml
naar een
opdat de
Leahy. de secretaris van president Roosevelt,
heeft tegenover de pers verklaard, dat de pre
sident niet een nieuw ..München" op het oog
heeft, daar hU in de boodschap gezegd heeft,
dat Dultschland en Polen twee souverelne sta
ten x|jn. Natuurlek zal elke-natie, wanneer men
het tens wordt over een der drie aangegeven
oplossingen, er In moeten toestemmen de onaf
hankelijkheid en onschendbaarheid van het ge
bied van de andere volledig te respecteeren.
Naar men <otu bevestigt, heeft de K LM oe
F 38 .Arend" en de F 32 ..Papegaai" verkocht
aan de Scottish Airways Ltd.
Goedkeuring door den Koning;
aanneming zonder hoof
delijke stemming
9
Kon. Besluiten afgekondigd tot
het treffen van maatregelen
militairen,
plaatsen
DANZIG, 24 Aug. (D.N.B.) Vandaag
lUn de leden der Engelsehe keionie en de
Engelache schepen, die in de haven lagen,
uit Dansig vertrekken.
Hitler confereert te Berlijn met zjjn voor
naamste medewerkers.
O O
>U
se
er
(L
and-
tem-
vang
x>ber
ver
doet
e«e-
trste
-vaj.
*nd-
an-
b.v.
van
fderl.
De everheenohende meening Is dat de
Dnitache beslissing ten aanliep van Pelen
reeds is genomen en wellicht selfs op het
punt staat ten uitroer te worden gelegd.
Berlijn en MoskousZTfiiden hier
omtrent tot overeenstemming
zyn gekomen
De bepalingen van de defensie-volmachten-
wet geven om. de bevoegdheid tot het opsluiten
van personen, wanneer zulks in het belang der
openbare veiligheid wenscheljjk wordt geacht,
het in bezit nemen of onder toezicht stellen van
igendommen of ondernemingen of het verwerven
van eigendommen, met uitzondering van land,
en het binnentreden en doorzoeken van huizen.
LONDEN. 24 Aug. (Havas). De „Daily Sketch
bericht, dat de Spaansche minister van Bult^n-
landsche Zaken, generaal Beigbeder, gisteren
aan maarschalk Pétaln, den Franschen ambas
sadeur, heeft verklaard, dat in verband met het
verdrag tusschen Dultschland en de Sovjet
unie Spanje neutraal wenscht te blijven in geval
van een conflict.
LONDEN, 24 Aug. (Heuler). Het volmach-
tenontwerp Is door den Koning goedgekeurd,
nadat beide Huizen het zonder hoofdelijke
stemming In derde lesing hadden aangeno
men.
VOOR HET GEHEELE LAND:
PARUS, 24 Aug. (Reuter). De Fraa-
sohe regeerlng heeft dengenen, wier aanwe
zigheid In Parfjz niet onmisbaar b, deei
raad gegeven de hoofdstad te verlaten.
De aankomst Von Ribbentrop te Berlin, waar hij door Rijkskanselier
Hitler en RUksminister Goering werd verwelkomd (telegrafisch overgebrachte foto)
notor.
?r en
'waar,
t op-'
-team
hes,
weden
n der
1. een
tlscbe
even-
Ne-
ii en
enooy
start
stral-
1 het
i. In
chins
n.
BUITENZORG, 25 Augustus (Aneta)
Heden zjjn per Staatsblad de regelingen af-
gekahdigd. ten einde de regeerlng te mach
tigen tot het aangaan van verzekeringsover
eenkomsten op het terrein van scheep- en
luchtvaart, in geval van oorlog, oorlogs
gevaar of in andere buitengewone omstan
digheden
zelf betreft zijn
en Rusland blijkbaar
„Congree-Polen” te
vormen, dat wel onafhankelijk"
zou zijn, maar geen diplomatieke
vertegenwoordigingen in het buiten
land zou mogen hebben.
Op Roemenië wordt door Berlijn
en Moskou den grootst mogeljjken
druk uitgeoefend, om zich los te
maken uit het vredeafront, doch als
koning Carol hardnekkig blijft wei
geren, dan zal Rusland Bessarabië
verband met het pact tusschen
Duitschland en Rusland
en in deze hoop geef Ik ten slotte
Wanneer het voor de regeerlng van Uwe
Majesteit mogeljjk mocht zijn om voorstellen
te fontiuleeren voor een vreedzame oplossing
van de huidige crisis langs de aangegeven
Hjnen, dan kunt ge verzekerd zijn van de
vurige sympathie van de Vereenlgde Staten.
•De Italiaansche en Amerikaansche regeerin-
t«n kunnen heden ten dage die idealen der
Christenheld naar voren brengen, welke laat
stelijk zoo vaak schijnen te zijn verduisterd.
,De niet gehoorde stemmen van tallooze men-
■chelljke wezens vragen om niet opnieuw te-
kSTgeels te worden opgeofferd."
De tekst van de boodschap, die Roosevelt
heeft gezonden aan den Koning van Italië,
luidt als volgt:
„Wederom stelt een crisis In de wereld
zaken de duidelijke verantwoordelijkheid
van de hoofden der naties voor het lot van
hun eigen volk en Inderdaad voor de ge-
beele aaenachheld. Op grond van de tradi-
tisneeie verhoudingen tusschen Italië en
de Vereenlgde Staten en In verband met
de banden van bloedverwantschap tusschen
millioenen van onze burgen, heb ik de
overtuiging, dat ik* mij kan richten tot
Uwe Majesteit ten behoeve van de hand,
having van den -Wereldvrede. Het Is mijn
overtuiging en die van het Amerikaansche
volk dat de regeerlng van Uwe Majesteit
ten zeerste invloed kan uitoefenen tot af-
wending van het uitbreken van een oorlog.
Iedere algemeene oorlog zou leed veroorza
ken voor alle naties, oorlogvoerende zoowel als
neutrale, overwinnaars zoowel als overwon
nenen, en zou duidelijk verwoesting brengen
voor de volkeren en wellicht voor de regeerln-
gen van sommige naties, welke het meest
rechtstreeks daarbij betrokken zijn. Vrienden
v»n het Italiaansche volk er. onder hen het
Amerikaansche volk zouden slechts met smart
verwoesting zien van de groots verworven
heden. welke de Europeesche naties en de Ita
liaansche natie in het bijzonder in het ver
leden hebben bereikt.
Wy in Amerika, die een homogene natie heb
ben, samengesmolten uit vele nationaliteiten,
vinden het dikwijls moeilijk de anlmositeiten te
Ipen. die zoo vaak een crisis hebben ver-
-‘kt onder de naties in Europa, welke klei
ner zijn dan de onze in bevolklngstal en gebied.
Wij aanvaarden het feit dat deze naties het
volstrekte recht hebben tot handhaving van haar
nationale onafhankelijkheid, wanneer zy zulks
wenschen. Wanneer dat een verstandige leerstel
ling is. moet zij van toepassing zijn op zwakkere
toowel als sterkere Aanvaarding hiervan betee-
kent vrede omdat daarmede de vrees voor agres
sie een einde vindt. Het alternatief, dat noodza
kelijkerwijze een streven beteekent van den sterke
om den zwakke te overheerschen, zal niet alleen
leiden tot oorlog, maar tot lange jaren in de
toekomst van onderdrukking door de overwln-
naars en opstand van de overwonnenen. Zoo leert
ons de geschiedenis.
Op 14 April stelde ik in wezen een afspraak
voor volgens welke geen gewapende troepen een
sanval zouden doen op of een inval in gebied
van een andere onafhankelijke natie. Wanneer
deze vastgesteld zou zijn, zouden besprekingen
•ongevangen moeten worden om een geleidelijk
voortschrijdende verlichting na te streven van
den last der bewapeningen en de wegen te ope
nen voor den internationalen handel met inbe
grip van de bronnen der grondstoffen wel£e
noodzakelljk zijn voor het vreedzame economi
sche leven van iedere natie. Ik zelde dat bij deze
besprekingen de Vereenlgde Staten volgaarne
«ouden deelnemen en dat dergeljjke -reedzame
besprekingen het volkomen mogelyk zouden ma
ken voor de andere regeeringen dan de Ver
enigde Staten om vreedzame besprekingen te
openen over politieke en territoriale problemen,
•karbjj zij rechtstreeks zijn betrokken.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 cS per regel.
WASHINGTON. 24 Aug. (Ha
vas). President Roosevelt heeft aan
Victor Emmanuel, den Koning van
Italië, een telegram gezonden, waar
in hü hem vraagt om:
„Voorstellen te formuleeren tot
een vreedzame oplossing van de
huidige crisis”.
Naar Reuter uit Rome meldt heeft
de ambassadeur van de Vereenigde
Staten vanmiddag een bezoek ge
bracht aan Koning Victor Emma
nuel van Italië om hem mondeling
de speciale boodschap van president
Roosevelt mede te deelen.
BERLIJN, 24 Aug. (Reuter).
Rijkskanselier Hitler is uit Berchtes
gaden in Berlijn aangekomen.
De Duitsche minister van Buiten-
landsche Zaken, Von Ribbentrop, is
tegen den avond met het vliegtuig
„Grenzmark” te Berlijn aangeko-
Roosevelt stelde drie methoden
voor om den oorlog te voorkomen:
1Directe onderhandelingen.
2) . Onderwerping van het geschil
aan onpartijdige arbitrage.
3) . Tot overeenstemming te ko
men om een procedure
zoening aan te nemen.
WASHINGTON, 25 Aug. Naar
Reuter verneemt, heeft president
Roosevelt een beroep gedaan op
Rijkskanselier Hitler en op den
president van de Poolsche Republiek
Moscicki, om den vrede te be
waren.
Wat Polen
Duitschland
van plan een
dat
Zal beslissing ten aanzien van
Polen spoedig worden
uitgevoerd
De H. Vader doet een beroep op de we
reld voor een vrede in rechtvaardigheid.
President Roosevelt vraagt Koning Victor
Emmanuel om voorstellen te formulee
ren ten gunste van den vrede.
Het Britsche volmachtenontwerp aange
nomen en door den Koning goedgog
keurd.
Donderdagavond meldde Havas alt Ber
lijn:
Sinds hedenavond 19.0S sur. bevindt
Hitler zich In conferentie met sjjn voor
naamste medewerkers, o.m. Goering en von
Ribbentrop. Men meent te weten, dat de
militaire chefs aan deze conferentie deel
nemen.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4530 en 4220
OEN HELDER, Statlonsttreet 4, Telefoon 771
uOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
jCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 459.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip ven gratis ongevellenverzetee-
rlhg: v°or Alkmaar 2.per kwartaal ot
IS cent» per week, voor bulten Alkmaar
y 1.50 per kwartaal of 20 cents per week.
6itg N. V- Drukk. De Spaarnestad - Haarlem.
Plaaioelljk regen- of onweersbuien, vooral
In het Zuiden, overigens gedeeltelijk be
wolkt, vr|j warm weer met in den morgen
pUatselUk nevel of mist, «wakke tot ma
tige wind, meest uit Ooeteltjke richtingen.
^tlllllllllllllrtiniNffllIllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIHHIHIUI^
De ontwikkeling van den Internationalen toe
stand heeft de regeerlng tot het inzicht ge
bracht, dat hoewel ons land geenszins is
blootgesteld aan eenlge bedreiging van welke
zjjde ook het piet is uitgesloten, dat ai de
naaste toekomst ter handhaving der neutrali
teit tot mobilisatie der zee- en landmacht moet
worden overgegaan In verband hiermede heeft
de regeerlng besloten tot eenlge maatregelen
(zoogenaamde voormobilisatle), welke de strek
king hebben de legering en verpleging van >>en.
die eventueel bU mobilisatie zullen worden op
geroepen. voor te bereiden
Donderdag i()n afgekondigd:
Het K.B. van 24 Augustus 1M». Staats
blad no. 183. betreffende de oproeping
personeel voor-mebilisatte.
Het K.B. van 24 Augustus 1»3». Staate-
blad no. 588. betreffende machtiging tot vor
dering van spoorwegen en toebehoorend
materiaal in verband met het belang van
*s land» verdediging.
Het beslsit van 24 Angwotm 1P39, Slaata-
blad no. SM, betreffende^ bet onbruikbaar
maken van spoorwegen Met de daarop aan-
wesige bruggen, telegraaflijnen en aeintoe-
stellen, in verband mei de belangen van
*B lands verdediging.
men.
Onmiddellijk na zijn aankomst te
Berijjn begaf Von Ribbentrop zich
naar de rijkskanselarij voor een
ontmoeting met Hitler.
-i's-
De Berlijnsche correspondent van
de Times meldt, dat volgens berich
ten uit betrouwbare, doch niet offi-
cieele bron Duitschland en Rusland
tol overeenstemming zijn gekomen
over een verdeeling van Polen.
Rusland zal, volgens het Duitsch-
Russische plan het Poolsche grond
gebied tot aan de „Wilson-lijn” in
Oost-Polen krijgen en Duitschland
Danzig, den Corridor en Poolsch
West-Silezië.
Hedenmorgen te half tien is de minis
terraad wederom In buitengewone zitting
bijeengekomen.
Alle leden van het kabinet waren aan
wezig. behalve de minister van Binnen-
landsche Zaken. De bijeenkomst stond
onder leidinc van den miniater.nreaident.
Volgens deze inlichtingen zal het
gebied van Teschen, dat na de over
eenkomst van München aan Polen
werd afgestaan, weer bjj Moravië
worden gevoegd.
Duitschland zou tenslotte hebben
beloofd zijn ambities t.a.v. expansie
in de Oekraine op te geven.
CASTEL GANDOLFO, 24 Aug. (Stefani). Vanavond te tien
minuten voor half acht Nederlandtchen zomertijd heeft Z. H. de Pans uit
Zijn werkkamer in Castel Gandolfo een ontroerende toespraak tot de ge-
heele wereld gehouden, waarin Hij aanspoorde den vrede te bewaren.
De Heilige Vader sprak in het italiaansch, met vaste stem. Hij zeide,
dat Hij Zich op dit ernstige uur richtte tot de wereld met het geestelijk gezag,
dat Hem door God is geschonken om de geesten terug te brengen op den weg
van rechtvaardigheid en vrede.
In cLe^gtm van Z. H. den Paus hoort de wereld de stem van Christus,
op Wien allen kun vertrouwen stellen. Op het oogenblik waarop, ondanks de
herhaalde aansporingen, de vrees voor een internationaal conflict steeds nij
pender wordt, op het oogenblik, waarop de spanning der geesten steeds meer
wijst op een terugkeer van het verschrikkelijk onweer van een oorlog, richt
Z. H. de Paus Zich opnieuw met een nieuwen, vaderlijken en vurigen oproep
tot de staatshoofden en volkeren, opdat de staatshoofden zoeken
oplossing van de huidige moeilijkheden met vreedzame middelen en
volkeren streven naar het aanmoedigen van deze vredespogingen.
De rechtvaardigheid moet haar weg vinden door de kracht der rede
niet door kracht van wapenen. Het gevaar is zeer ernstig, doch nog is het
tijd: nog is niets verloren, terwijl door oorlog alles verloren kan gaan.
Dat de menschen en de mogendheden zich afkeeren van het elkaar niet
begrijpen en dat zij opnieuw gaan onderhandelen met goeden wil en met eer
biediging van het wederzijdsche recht, en zij zullen bemerken, dat vreedzame
onderhandelingen nooit een hinderpaal zijn voor een eervol succes. Indien de
stem der hartstochten plaats maakt voor de stem van het verstand, zal het
bloed van broeders worden gespaard en zal het vaderland worden bewaard
voor ondergang. *-
De H. Vader verklaarde vervolgens te hopen, dat de machtigen naar
lem zullen luisteren, indien zij niet willen, dat hun macht geen vernieling,
doch een weldadige bescherming voor het volk worde en een rust in orde
arbeid. Z. H. de Paus smeekt hun dit in naam van Christus.
Ten slotte zeide Hij: „Ik bid tot God, opdat Hij Zijn zegen moge doen
neerdalen op deze verstoorde wereld en den dageraad van een betere toekomst
moge doen opgaan.
In de verwachting hiervan
wereld Mjjn vaderlyken zegen.”
Dit tweede beroep werd opge-
steld nadat president Roosevelt een
uur lang had geconfereerd met
Cordell Hull en Welle*.
Dadelijk na de afkondiging van de voormobUisatie spoedden de militairen, die
tiaar aanleiding hiervan waren opgeroepen, zich naar hun plaatsen van
bestemming. Op de groots stations veroorzaakte een en ander vanselfspre-
kend groote drukte
van ver-