Ons land in den ban
van
sneeuw en ijs
HET GULDEN VLIES
Dr. Euwe wint te
Bournemouth
Thaelmann in
vrijheid?
SCHOUWBURG en FEESTGEBOUW
KERMIS 1939
AMUSEMENTSPROGRAMMA
K.
uw-
STRENGE WINTERS UIT
- VROEGER TIJDEN
ITALIANEN ZEKER NIET
OORLOGSZUCHTIG
GROOTE ORANJE-
FEESTAVOND
DAT HEEFT HEINTJE
WEER GEDAAN
copen
ar gen
UR
Waar is Ciano?
AR
Slechts Danzig
Vallersziekte
Clearingkoersen
SCHAKEN
Euwe
Alles lag dicht
De winter van 1700
kruit
EN
Meerenberg bestaat
negentig jaar
Men zwijgt over de
houding van Tokio
Schouwburgabonne-
ment 1939—1940
De vroegere leider der Duitsche
communisten
Belangstelling in steeds
stijgende lijn
ALLEEN WAT U WEGGEEFT KUNT U
MEENEMEN OP UW LAATSTE REIS
St. Vincentiusvereeniging - Alkmaar
Kennemerpark 6 Giro 105019
0FFIC1EELE CRISIS
PUBLICATIE
Zondag
uur
PLANTENZIEKTENKUNDIGE
MEDEDEEL1NGEN
Donderdag
31 Ang.
uur
Dinsdag
20 Aug.
a.is u.
Woensdag
3« Aug.
Zondag 27
en
28 Aug.
KONINGINNEDAG
Het ijs
17?* 800 nog nnrttmwrn vu wUwmn w
MET FENOMENALE DANSORKEST
„THE HOT MIXERS"
Nog een enkele voorstelling van
„DE ROZENKRANS"
met
PIERRE MOLS en
ENNY MOLSDE LEEVWE
in de hoofdrollen.
GEZELSCHAP LOUIS DE BREE
met de dol-komi*che klucht
„ZAKEN MET
AMERIKA"
Voordrachtavond
CHARLOTTE KÖHLER
met
CARRIERE
IN ONS CAFE-RESTAURANT dagelijks optreden
van ons versterkt Huis-orkest oXv. WUly Köhler
KERMISPROGR AMM A „GULDEN VLIES"
GAAT GEWOON DOOR
Overhaast vertrek van
en Landau
HENRIETTE DAVIDS
De verpleging vroeger en nu
Vanuit de Noordzee wandelde men
rustig naar huis
Berichten van elders
Ook in ons land
zyn.
Er
ZATERDAG 26 AUGUc US 1939
leid.
Revue
Cabaret
en
maar
tegen
van
de
aenUjken.
was
«aan
klngen
en een diep
-_i ook
radio-
een
men
We puffen nu van de warmte en zoeken
verkoeling in zwembad of bij een Ijsje. We
meenen. dat het onzen lezers niet ongelegen
komt, juist nu. in de drukkende warmte,
te verhalen van de strenge winters die
in de afgeloopen eeuwen ons land geteisterd
hebben. Versch ligt bij velen nog In het
geheugen de strenge winter van ’29, toen
auto's over de Zuiderzee reden. Van andere
strenge winters verhaalt ons de Chronyk
van Medembllk. die aanvangt in 1606.
genen, zoodat het jaar, over het geheel ge
nomen zeer slecht was. De prijzen van granen
en eetwaren stegen tot ongekende hoogte.
Een vat boter kostte bijv. 112.
betaling
i en
3 Sopt.
heeft,
aard
zijn de koolvllegen in
opgetreden, vooral op
i zwaardere gronden
t wei-
in to-
0 ton
!t VO-
r dan
l Uit*
4 ton
hedenavond
weerklank,
Va-
Koersen voor stortingen op 26 Augustus 1939
tegen verplichtingen, luidende in: Reichsmar-
ken 75.41, lires 9.90.
Vrijdag 1
en
Zaterdag
2 Sept.
15 u.
De ambtenaar by den Planten-
zlektenkundlgen dienst.
:.Q. af
s land
is be-
•elheld
terug-
i van
ook
ook over
itra-
iden,
lerr,
Afr.
iade,
tuk-
Exiid
heu-
I,
latr.
rtn-
ran-
ie>-
m 414
waar-
Drie Orkesten entrée f 1.»
•AG
uur
uur.
Qru-
Wnx
l wat
lende
min-
1.
lelgië
land
i van
1939
Juli
1 de
een-
lino;
‘ren.
gen.
lid»-
■epv-
Uet-
ises.
it.
linder
i deze
n in
169000
1 Juli
In December van 1622 begon het heel sterk
te vriezen, maar een maand daarna ving de dooi
aan en werd het losgebarsten ijs naar het
Westen gedreven, waar het tegen den dijk bij
Medembllk begon te kruien. Overal waar het ijs
kwam, ontstonden gaten in den dijk.
Men kon er weinig aan doen en moest alles
met leede oogen aanzien. Na een zeer korte
doch hevige vorstperiode werd het ijs met zulk
een kracht tegen de dijken gedreven, dat het
op zeer veel plaatsen er Overheen schoof en
alles wat achter de dijken was meesleepte. De
schade beliep meer dan honderdduizend gulden.
De Vier Noorder Koggen vroegen hulp aan de
Staten van Holland, die tien duizend gulden
toestonden.
In 1684 kon men vanaf Kamperduin geer,
water meer in zee zien. Een vlgacherzéchuit
uit Den Helder vroor ter hoogte van Bree
veertien in. De bemanning zat echter in het
geheel niet in nood, daar men rustig enkele
kilometers Over zee naar huls wandelde
Den twaalfden Februari werd het weer iets
zachter, ofschoon het toch nog flink vroor. Den
twintlgsten begon het eerst te dooien, doch het
ijs was zoo dik. dat het gerulmen tijd duurde
voor het geheel verdwenen was. Tot einde
Maart lag het nog in het water.
Zwit-
an de
le van
anden
•eveel-
a, ter
•Usch
'S. In
door
niets
itmaal
1 uit
heb-
WARSCHAU, 25 Aug. Volgens de Express
Poranny heeft Dultschland Thaelmann. den
vroegeren leider der communistische partij, in
vrijheid gesteld. Volgens het blad is alt de eer
ste prijs, welken Dultschland te betalen heeft
voor het pact met de Sovjets.
Niet alleen ons land had een uiterst strengen
winter, doch alle landen van Europa leden er
onder, zooals uit het volgende zal blijken.
Den tienden Januari werd vanuit Konings
bergen bericht, dat de vogels, die in de lucht
vlogen, dood ter aarde vielen. Den elfden werd
uit Praag geschreven
Quanjer reeds in 1907 heeft
dat de koolplanten. als ze be
schadigd waren door de maden van de kooi
de vallersziekte wer-
oor de
vroege
lehalve
In Juli
tegen
waarde
jitsch-
t jaar
waar-
;e jaar
Nadat het veertien degen voor Kerstmis 1706
flink gevroren had. werd de vorst in Januari
In de hoofdstad heeft men er door bereikt,
dat vele kringen, die van het tooneel vervreerr.G
waren, opnieuw tot belangstelling voor oeze
kunst werden gewekt en daardoor ook bulten
het abonnement tooneelvoorstellingen gingen
bijwonen. De eerste maal moesten, om aan all?
aanvragen te kunnen voldoen, zes series van zes
voorstellingen worden gegeven, zoodat ongeveer
5000 menschen van het gemeentelijk abonnement
gebruik maakten. In het volgend jaar moest
het aantal series reeds tot negen worden uit
gebreid en ook in het achter ons liggende too-
neelselzoen werden negen series van zes voor
stellingen gegeven, voor 7500 abonné's.
Entrée: 75—100- 125 eb 150 cent (alle r. Inbeffr.).
Pl beepr. A 10 ct. v.a. 26 Aug. dag. v. 10-12 en 2-4 u.
e V.f>-
fractle
cwestie.
met t
iwellng
en A.
De proefneming, welke het gemeentebe
stuur van Amsterdam in 1936 met het ge
meentelijk schouwburgabonnetnent heeft
genomen, kon reeds dadelijk als geslaagd
worden beschouwd en In de volgende jaren is
de belangstelling zich In stijgende HJn blijven
bewegen. Zooals men weet biedt dit abonne
ment, waarvoor de gemeente met de verschil
lende er aan deelnemende tconeelgeaelschap-
pen overleg pleegt, de mogelijkheid tegen
een gering bedrag gedurende het tooneel-
seizoen zes verschillende voorstellingen bij
te wonen, terwijl het bedrag everftueel in
termijnen kan worden betaald.
Van belang is daarbij vooral, dat een
steeds grooter deel van de abonné's het vol
gende Jaar terugkomt. In 1937 liet 33 pCt
van de abonné's van 1936 zich opnieuw in
schrijven. In 1938 steeg dit percentage tot
40 en in 1938 tot bijna 50.
De tooneelgezelschappen, die bij het abon
nement worden betrokken, zijn dezelfde als
het vorig jaar, met uitzondering van het
gezelschap van Jan Musch, dat opgehouden
heeft te bestaan en waarvoor thans In ae
plaats Is gekomen het Resldentletooneel
onder leiding van Dirk Verbeek. Een ver
betering in vergelijking met vorige jaren, is.
dat thans definitief bekend is welke stukken
In het abonnement zijn opgenomen.
Geest nadere aankondigingen.
Vele zeeën en rivieren vroren dicht en het
ijs was in korten tijd zoo dik, dat men overal
met sleden kon rijden, zelfs op plaatsen, die
men In den winter van 1608 niet dan met
levensgevaar zou hebben betreden. Men liep
en reed per slede van Friesland naar Vlieland,
van Vlieland naar Texel en van daar naar
Wleringen. Ook over de Maas en de Wielingen
kon men loopen. Tot op 38 vadem' diep lag
de Noordzee langs het strand dicht. Schippers
vertelden, dat zij In het midden der zee stukken
ijs van 2 1 3 mijl hadden zien drijven, waarop
men veilig kon loopen Dit wee by menschen -
heugenis nog nooit geschied.
Entrée: van 0.73 tot 2.alle rechten Inbegrepen
Plaatabeepr. A 10 ct. vanaf Maandag 28 Aug. dag.
van KV12 en 24 uur.
Een veelbeteekenend direct gevolg van de
Dultsch-Russische nlet-aanvals overeenkomst
was, dat sedert gisteren de uitzendingen in de
Oekralnsche taal door de radiostations van qan.
Weenen, Graz en Leipzig, zijn gestaakt.
Doordat Euwe met Landau remise speelde,
bezet Euwe met de fraaie score van 9 uit 11
de eerste plaats. Flohr en Klein deelen samen
de tweede plaats.
De radioboodschap van den Heiligen Vader
heeft in de Itallaansche pers bijzonderen
weerklank gevonden. Alle I tails» bj,.
den geven haar in extenso weer en vele be
tuigen in hun hoofdartikelen hun bijval.
akkers (die overigens
moeten hebben en
,JDe koude is hier zoo doordringend, dat
oude menschen diergelijk nobyt beleeft
hebben; door dezelve koude sterft alhier veel
Vee. en binnen de tijd van agt dagen zijn
alhier wel 40 menschen doodgevroren.”
heerscht. Geen auto’s gerequireerd. geen blauwe
lampjes in Je straatlantaarns en in de portiek-
lantaarns, geen evacuatie van de burgerbevol
king en een oproep van nieuwe lichtingen te-
gen.,.. 3 September!
De „Osservatore Romano” betoogt, dat Italic
bij het thana heerschende conflict 'niet direct
betrokken is en als zoodanig voor een oemiaae-
iingsactie wel in aanmerking zou kunnen ko
men. Ook het Vatlcaansche blad wijst op de In
Italic heerschende rust en daarnaast op net feit,
dat heden het werkprogram voor het achttiende
van het Fascisme op de voorpagina der
Italiaansche bladen in grooten opmaak werd ge
publiceerd, en op de vele groote ondernemingen
welke Italië nog maar sedert kort op touw beeft
gezet, zooals de wereldtentoonstelling tn 1942 de
groote bouwwerken in Rome en de agrarische
ontwikkeling van Sicilië, ondernemingen waar
mede veel kapitaal gemoeid is en die slechts
kunnen slagen, wanneer het vrede blijft.
Het optimisme, waartoe al deze feiten en be
schouwingen aanleiding geven, kan echter maar
zeer matig zijn, omdat de internationale situatie
ten slotte is. zooals zij is. dat wil zeggen hoogst
precair. De opvallende ernst, welke in Italië
heerscht, is te danken aan struisvogelpolitiek.
De kranten doen den uitersten ernst van de
situatie daarentegen uitkomen en het publiek
neemt er ook terdege kennis van.
Kamt, slaat en averwlnt In Se aer-geeatlga
CABARET-REVVK
POPULAIRE PRIJZEN: »110 en 150 ct.
(alle rechten Inbegrepen)
Pl.beapr. A 10 ct.-VAi. 26 Aug. dag. v. 10-12 en 2-4 u.
Onze Romeinsche correspondent seinde ons
Vrijdagavond-
In den zomer van het jaar 1849 werd de
eerste verpleegde opgenomen in het Pro
vinciaal ziekenhuis nabij Santpoort, zoodat
Meerenberg thans negentig Jaar bestaat.
Het is geen jubileum, doch de opening is
wel waard gememoreerd Te worden, omdat
zij een mijlpaal beteekende op het gebied
der krankzinnigenverpleging. Meerenberg
is het eerste en vele Jaren het eenige ge
sticht op het vasteland van Europa geweest,
waar de krankzinnigenverpleging zonder
toepassing van de zoogenaamde dwangmid
delen plaats had.
Om ons nu te beperken tot de gebeurtenissen
in ons land, den 25sten Januari gingen van
Buiksloot naar Amsterdam over het IJ 40 paar
den met den staart aan elkaar gebonden. In
Texel kwam vanuit Frankrijk een schip binnen
beladen met 130 vaten wijn. Door den ijsgang
werd het plotseling omvergeworpen en verging
het. Op de ijsschotsen wist de bemanning zich
in veiligheid te stellen. De lading van schipper
Pieter Wijngaard uit Amsterdam, .welke drie
ton gouds waard was. ging eveneens door den
ijsgang ten gronde. De schipper zelf verdronk
en met de grootste moeite werd het scheeps
volk gered.
Den zevenden Februari kwamen in Enkhulzen
bijna 40 paarden met sleden over de zee aan.
Tien dagen later gingen twee bakkers met de
ar van Enk huizen naar Stavoren, maar toen
ze terug wilden keeren. werden ae door een
zwaren sneeuwstorm overvallen, zoodat ze ge
durende zeventien uur op de Zuiderzee rond-
d waalden zonder den weg te weten. Tenslotte
kwamen ze, verkleumd en vermoeid, in Naar
den aan land
Den zestienden Februari schaatsten inwoners
van het Noorderkwartier nog lustig, maar den
volgenden dag konden vanwege de plotseling
ingetreden dooi de schuiten weer in de slooten
varen, weer een dag later begon het te vriezen,
zooals het nog nooit te voren gevroren had.
Dit duurde tot einde Maart.
Heel veel kommer en zorg brachten deze win
ters mee en hun gevolgen waren nog gerulmen
tyd aan het land, dat onder de striemende
ijsvlagen gelegen had. te zien. Doch men gat
den moed niet op. men leerde zich schikken.
Hoe warm het nu ook is, niemand aal toch
dat
voordeel mede kunnen doen.
die in dit verband van nut kunnen
zijn, zal ik evenzeer op prijs stellen.
de Staten den heer dr. B. H Everts, geneesheer
van een gesticht in Deventer Deze maakte
daarop verschillende reizen naar Engeland en
Schotland en was bU zijn terugkomst een vurig
voorstander van het no-restraint-systeem. Het
was echter Jammer, dat hij geen invloed had
gehad op den bouw van het nieuwe ziekenhuis,
dat tot gevolg heeft gehad, dat "hij nog vele
jaren tegen de dwangmiddelen heeft moeten
vwektMz - v».
De eerste patiënten van Meerenberg kwa
men uit het Binnengasthuis van Amster
dam.
In het nieuwe ziekenhuis was gerekend
op 300 patiënten, maar reeds in 1850
dat aantal overschreden. Van de 337 ver
pleegden waren 179 Amsterdammer.
Er werden echter in het ziekenhuis nog
bedsteden, voorzien van sterke tralies, ge
vonden, men paste er nog dwangbuizen toe.
daartoe tot op zekere hoogte genoodzaakt
door de overbevolking.
Nadat in 1857 een aanzienlijke verbouwing
was uitgevoerd, die ruimte maakte voor de
verpleging van 518 patiënten, kon directeur
Everts zijn nieuwe en menscheiyke begrip
pen omtrent krankzinnigenverpleging toe
passen. Alle dwangmiddelen werden radi
caal opgeruimd.
De Nederlandsche Veehouderjjcentrale maakt
bekend, dat zij, die piet haar contracten ge
sloten hebben tot levering van zware varkens en
die ontheffing van leveringsplicht of uitstel van
levering wenschen te verkrijgen, zich tot de
zaakvoerders der Centrale dienen te wendqn
onder overlegging van het hun uitgereikte leve-
ringsbewijs.
's-Gravenhage, 25 Augustus 1939.
Het Nederlandsch Tooneel» de vaste bespeler
van den Stadsschouwburg onder leiding vkn Cor
van der Lugt Melsert, Albert van Dalsum eii
A. Defresne. geeft twee opvoeringen: een mo
dern Amerikaansch stuk .Lieve Menschen” van
Irwin Shaw, onder regie van Albert van Dalsum
die ook de hoofdrol vervult, en „Phedre”. dat
wordt opgevoerd In verband met de herdenkings
feesten van Racine, geregisseerd door A. Defresne
met In de hoofdrol Charlotte Köhler.
Het Resldentletooneel, vaste bespeler van den
Kon. Schouwburg te Den Haag, brengt onder
regie van Bets RanucclBeekman een groot
gemonteerde voorstelling van een bewerking
van Hildebrand’s „Camera Obscura".
De Tooneelgroep ..Het Masker", directeur Ko
Amoldl, geeft het Parljsche stuk van Alfred
Gehrl „Zesde étage”. De Fritz Hlrsch operette
komt met de operette „Das Veilchen von Mont
martre”, van Emmerich Kalman, en de door
Wagnervereenlging en andere Instanties opge
richte Nederlandsche Opera Stichting verzorgt
een opvoering van Offenbach’s „Hoffman’s Ver
tellingen". w
Ook ditmaal zulten-ez negen series voorstellin
gen worden gegeven, waarvan de data nu vast
staan, zoodat men daarmee rekening kan houden
by zijn keuze. In de onder leiding van wethouder
dr. E, Boekman gehouden persconferentie deelde
de wethouder voor de Kunstzaken mede, dat
men onder de abonné's van het vorige jaar een
enquête had gehouden, waarop vele antwoorden
waren ingekomen. Met de uitgesproken wenschen
heeft men zooveel mogelijk rekening gehouden
O. a. zijn in den Stadsschouwburg nog ver
bekend is, 1
hoeveelheden
gronden. Op
traden ze ook wel op, doch daar is de schade
veelal minder groot tengevolge van verschil
lende oorzaken waarop ik rtu niet dieper wil
ingaan.
Wel wil ik er hier nog even op wijzen, dat
(nu Proffessori
aangetoond.
In vroeger eeuwen werden de krankzinnigen
als ongeneeslijk beschouwd en dikwijls als
menschen. die van den duivel bezeten waren
Zij waren tot last van hun familie en deze
schaamde zich niet zelden over hen. Men liet
hen opsluiten in het zoogenaamde dolhuis
waar zy niet meer dan in het leven werden ge
houden. De ongelukklgen werdep er niet ver
pleegd. doch gewooniyk in hokken opgesloten.
Ruwe bewakers bedwongen hun booze buien
door middel van dwangbuizen, dwanggordels,
bytmaskers, hand- en voetboeien, wettlngen en
strahokken. Het was zelfs zoo erg. dat de gek
ken op bepaalde dagen van het jaar, b.v. tijdens
jaarmarkten en kermissen, te kyk werden ge
zet. ledéreen had dan tegen betaling van
entréegeld toegang tot de dolhuizen en kon
zich naar hartelust ten koste van de ongeluk
klgen amuseeren.
Pas in het begin der vorige eeuw kwam het
krankzinnigenwezen onder Invloed der medische
wetenschap.
De Fransche geneesheer Philippe Pinel
La Salpetrlère streed nog vergeefs tegen een
overmacht, maar de Engelsche psychiater Co-
nolly, die leefde van 1794 tot 1866 voerde voor
het eerst het „no-restralnt-stelsel” in. waar
door de overdreven dwangmiddelen uit
krankzinnigenverpleging werden geweerd.
Hier te lande was het vooral de Utrechtsche
hoogleeraar Schroeder van der Kolk, die In 1837
het Engelsche stelsel krachtig begon voor te
staan. Een tweede stuwende kracht was de heer
mr. W. A. PUlera. griffier van de Provinciale
Staten van NoordhoUand, en het was wel aan
ayn stillen arbeid te danken, dat de Staten van
Noordholland In 1843 besloten tot het oprich
ten van een gesticht.
Het lid van Gedeputeerde Staten. Jhr J. P
Tedlng van Berkhout, kocht voor risico van het
college de aan den Voet van de duinen gelegen
hofstede Meerenberg. voor den prys van f 25846
waarna deze voor denzelfden prys In bezit van
de provincie overging. Door den Haarlemschen
architect Zocher werd in overleg met prof
Schroeder van der Kolk een gebouw ontworpen
dat geïnspireerd was op de reeds bestaande
ziekenhuizen van Conelly in Engeland.
Tot eersten geneesheer-directeur benoemden
Het internationaal schaaktournool heeft door
de politieke situatie een wel zeer overhaart
tinde gekregen. Waren speyer en Damen Don
derdag reeds uit de Engelsche badplaats ver
trokken, in den loop van Vrijdagmorgen pak
ten Euwe en Landau yilngs hun koffers, om
via Londen de nachtboot naar Nederland te
halen, ten einde zoo spoedig mogelijk naar ons
land terug te keeren.
Ook enkele andere deelnemers reisden snel
af, zoodat de slotronde van dit tournool een
«er onregelmatig verloop had
Landau en Euwe hadden, zooals Flohr, die
nog te Bournemouth vertoeft en voorlooplg in
Engeland denkt te blyven, mededeelde, een
snelle remise gemaakt, een party van slechte
tnkele zetten, hetgeen begrypeiyk was in deze
omstandigheden. Voor Euwe was deze remise
intusschen voldoende voor de eerste plaats,
terwyi Landau, dan zy het feit, dat hy zUn
afgebroken party van Abrahams had gewon
nen, de vierde plaats kon innemen, te zamen
“et Koenig. Flohr en Klein deelden de tweede
tn derde plaats.
De uitslagen van de elfde ronde luiden;
LandauEuwe J4
Conde—Wallis 8—1
ThomasAbrahams 1
Klein—Kltto 1—0
Mieses—Aitken 0—1
Flohr—Koenig
Dende ronde:
KlttoThomas 01
Terwy, de Itallaansche pers over de
ontstemming van Japan naar aanleiding
van het DuitschRussische non-agressiepact
slechte tusschen de regels van haar Japan-
sohe berichtgeving laat lezen, en die dan
nog verzwakt door de mogelijkheid van een
JapanschRussisch non-agressiepact te
opperen, maakt de „Osservatore Romano”
van die ontstemming onomwonden melding.
Het Vatlcaansche blad publiceert het
communiqué van het Algemeen Neder
landsch Persbureau betreffende de absolute
neutraliteit van Nederland.
In Parijs vond men in huizen van armen ver
schillende dooden; In Frankryk bedroeg het
aantal dooden op 14 Januari 3500. Gehee'.e
dorpen waren tot aan de daken der hulzen, die
daar over het algemeen laag zijn, ingesneeuwd.
In Februari waren de dobden niet meer te
tellen. Het aantal struikroovers in en om ParUs
nam dagelyks toe. Meer dan vijfhonderd werden
er opgehangen, terwyi er ook velen werden
geradbraakt.
Vanuit Spanje werd bericht, dat alle rivieren
dicht lagen en dat duizenden vogels, door de
koude bevroren, dood ter aarde vielen-
In Oostenryk werden veel personen langs
den weg dood gevonden, „ook lieten de Wolven
zig hier en daar sterk zien, en hadden den
Postiljon tusschen Gratz en Indeburg met zijn
Paart opgevreeten, zonder daarvan iets over
te laten dan de beenen. kleederen. den zadel,
spooren en toom, en de Ijzers van 't Paart".
Nadat het na een vorstperiode in December
1607 Sterk gedoold had. begon het den eersten
Januari sterk te vriezen, wat tot einde Maart
aanhield. In Januari en Februari was de koude
het hevigst- De Rijn boven Keulen, de Schelde
voor Antwerpen en de Hont tusschen Vlaan
deren en Zeeland vroren dicht, evenals de
Zuiderzee, waarover men dagelijks met sleden
van Harlingen naar Enkhulzen trok. Zelfs kon
men van Texel naar Wlerlngen loopen, terwyi
er anders op deze plaats juist een sterke stroom
staat. Zoo hier en daar vertelt de schrijver
vroren de menschen langs den weg dood
van de kou. Appels- en perenboomen van meer
dan Vijftig jaar bevzoren. in Bennlngbroek
speet een esscheboom van 200 jaar radicaal
doormidden. De wellanden waren zoodanig be
vroren, dat den geheelen zomer ér geen gras
meer op kon groeien. Visschen en watervogels
stierven by gebtek aan lucht en voedsel-
Het is opmerkelyk. dat het vele voorafgaande
Jaren, toen de vyand bedoeld wordt de scha
ren van Philips II wachtte op sterke vorst
om over de ondergeloopen landerijen een aan
val te doen, in het geheel of bijna niet vrenr,
terwijl het Twaalfjarig Bestand nog nauwe-
lyks geteekend was, of er kwam zoon stevige
winter, dat het leek of alle „slappe” winters
van de voorafgaande jaren Ingehaald moesten
worden.
Wellicht vergist de schryver zich hier even,
daar het toch algemeen bekend is, dat het
Twaalfjarig bestand in 1609 Inging. Het is even
wel mogelUk. dat de vyandeiykheden tijdens de
onder handelingen gestaakt werden.
Ook het voorjaar was verre van zonnig;
zomers deed het bijna niet ander» dan re-
schfilende kleine verbeteringen aangebracht
waardoor men de goedkoopere rangen voortaar.
ook via den hoofdingang kan bereiken en niet
meer gedwongen is gebruik te maken van de
hatelyke zijdeuren.
Er is rekening ^gehouden met bezoekers uit
omliggende’plaatsen voor zoover die geen elgcr
schouwburg hebben, waar de groote gezelschap
pen regelmatig komen spelen. Te Zaandam eu
te Alkmaar zyn bespreekbureaus Ingericht. De
gemeente voert evenals vorige jaren weer een
propagandacampagne voor het gemeentelijn
schouwburgabonnetnent. o. a. door het versprei
den van 250.000 vouwblljetten in Amsterdam en
25 000 in de Zaanstreek en U, Alkmaar. Van 28
Augustus tot 9 September worden de abonne
inentekaarten in omloop gebracht.
Den laateten tijd hoort men vele Machten^
over het optreden van de vallersziekte by dt£
sluitkool. Zelfs zou dat het geval zijn blR
planten, afkomstig van ontsmet zaad.
Nu ligt het natuurlijk In het geheel niet in
myn bedoeling, te gaan beweren, dat uit ont
smet zaad nooit planten zouden kunnen ont
staan, die later door de vallersziekte worden
aangetast. De besmetting door de zwam, die
deze ziekte veroorzaakt kan nu eenmaal op ver
schillende manieren en in verschillende stadia
plaats vinden.
Om echter te zorgen, dat de «aadontamettlng.
die vele Jaren geleden bewezen heeft zeer
effectief te zyn, niet in discredlet komt, zou ik
er toch op willen wijzen, dat alles wat men in
praktijk vsllers pleegt te noemen nog niet altijd
vallers zyn. veroorzaakt door Phoma (de zwam,
die de echte vallersziekte veroorzaakt». Zonder
speciaal onderzoek en vooral zonder veel onder
vinding is het niet mogeluk te zeggen, of de
plant „valt" tengevolge van een zwamaantastlng
of tengevolge van andere oorzaken.
Onder die anderen oorzaken moet vooral
een koolvliegmadenaantasting worden ge
rekend.
Zooals
groote
lichtere
Regende ronde:
Landau—Abrahams 10
Conde—Kltto K—H
De eindstand luidt:
I Dr. Euwe, 9 punten.
«n 3 Flohr en Klein, belden 8% pnt
en 5 Landau en Koenig, belden pnt.
Conde, 6 punten.
en 8 Aitken en Wallis, leder 5 punten.
Thomas pnt,
Mleses, 3« pnt.
II Kltto, 2 ponten
U Abrahams, i punt.
Wel bleek uit de proeven, die Quanjer ge
nomen heeft. dat ook beschadigingen van
anderen aard en over het algemeen een
kwynende stand van de planten, het optreden
van vallers tengevolge kon hebben, doch dan
biyft toch het feit bestaan, dat in jaren als
dit byna geen plant geheel vry blyft van
koolvlieg larvenbeschadiging.
Zoolang niet anders bewenen is blijf ik dan
ook aan die theorie gelopven. Aan geruchten
hebben wU nu eenmaal niet veel.
In dit verband zou het dan ook aardig zijn
te weten, of er verschillen In aantasting op
merken zyn tusschen die koolakkera, die
den voorzomer behandeld zyn tegen de
>tjerlgheld” en die
samenstelling
dnlgeveer dezelfde ligging), die niet behandeld
Is Ciano op het oogenblik in Rome?
Van offlcieele zyde zegt men van wel,
merkwaardig is het, dat men in de Italiaan-
sche avondbladen tevergeefs zoeken zaj naar
een bericht over eenige diplomatieke activiteit
van graaf Ciano.
Dit is te meer merkwaardig, waar Gayda in
lijn hoofdartikel van hedenavond spreekt van
een intense diplomatieke activiteit door Italië
ook nog in dit beslissende uur ten gunste van
den vrede in Europa ontwikkeld. Laten wy in
dit verband ook vermelden, dat de Itallaansche
pers in geenendeele verzwygt, dat in Frankryk
en Engeland op een Itallaansche interventie ge
hoopt wordt. Wy herhalen nog eens: Italië is
zeker niet op een oorlog belust. Wanneer het
iets voor den vrede kan doen, zal het dat zeker
niet nalaten, maar Italië kent geen vrede dan
dien, welke gebaseerd te op de rechtvaardigheid
waaronder het verstaatéen vrede die Danzig aan
Dultschland térugvoertz en aan Italië de ver
vulling schenkt van kyn riatuurlyke aspiraties
Tunis, Dzjiboetl en het Suezkaruuu.
wordt wel verteld, dat de begletlngen
met sublimaat en met vruchtboomcarbollneum
weinig of geen resultaat hebben opgeleverd
tegen de maatjerigheld doch uit eigen erva
ring zyn mij heel mooie voorbeelden van
het tegenovergestelde bekend.
Men is nu eenmaal geneigd over mis
lukkingen meer te praten dan over gelukte
proefnemingen. die min of meer van zelf
sprekend geacht worden.
Een groote rol by het toepassen van die
middelen speelt ongetwyfeld het feit, dat
over de verschynlngsdata van de koolvllegen
nog te weinig bekepd Is (tn ons land dan) en
dat het toepassen van een middel dus een min
of meer gelukkige of ongelukkige greep kan
zyn. Over mislukte begletlngen met
sublimaat of het vruchtboomcarbollneum val
tk dan ook graag berichten ontvangen.
Natuurlijk ook over gelukte proefnemin
gen. t
Wellicht dat wy er een ander Jaar ons
Andere opmer-
De „Osservatore Romano” van
constateert met vreugde, dat de
welk de radioboodschap van den Heiligen
der vond, universeel genoemd mag worden
Oayda spreekt van edele en geïnspireerde
woorden van den Heiligen Vader Jr.gegeven
door een hoogen christeiyken geest
menscheiyk gevoel." In dezen geest spreken
vele andere bladen over de Pauseiyke
boodschap.
Het beroep, dat president Roosevelt aan Ko-
r.ing Victor Emmanuel gedaan heeft, vindt in.
de Itallaansche pers weinig byval. natuurlijk
overeenkomstig het scepticisme dat wy reeds
gisteren in Romeinsche kringen in verband met
Roosevelts beroep waarnamen.
Oayda schryft dat het beroep een herhaling
Is van de manoeuvre van April jl Het pro
beert evenzeer ate die manoeuvre van April de
verantwoordeiykheld voor een oorlog op de
totalitaire staten af te schuiven. Oayda noemt
het pathetisch en tracht aan de hand van fei
ten aan te toonen. dat het nergens strookt met
de propaganda door Roosevelt steeds vóór En
geland en Frankryk en tegen Italië en Dultech-
land gevoerd. De Itallaansche bladen geven
Roosevelts beroep overigens in extenso weer.
Het was niet te verwonderen, dat men in het
begin groot gebrek had aan geschoold en des
kundig personeel. De krankzinnigenverpleging
stond nu eenmaal bekend als een hard vak en
slechte de ruwste en sterkste mannen meenden
zich daarvoor te kunnen aanmelden Er zyn
dan ook heel wat verplegers wegens ongeschikt
heid ontslagen. Meer en meer kwam de verple
ging door vrouwen op den voorgrond. Een der
meest bekende zusters van Meërenberg is zuster
Constance Thönissen geweest, die er van 185t>
tot 1896 op haar post bleef.
Welk een omwenteling directeur Everte wist
in te voeren, kan biyken uit het feit, dat er reeds
in de eerste Jaren van het bestaan van Mee-
renbeng concerten werden gegeven, luchtbal.ons
werden opgelaten, dat er een schouwburgzaal
werd gebouwd, een kegelbaan aangelegd en dat
er een bibliotheek ter beschikking was
In dezen geest neeft de verpleging zich meer
en meer ontwikkeld.
Wy behoeven maar te herinneren aan de
jaariyksche kermissen, welke op Meerenoerg
gehouden worden en aan de voortreffelyke me
thode om lederen verpleegde werk te laten ver
richten, waartoe hy geschikt is en waar ny
pleizier in heeft. Met deze arbeidstherapie wor
den thans schitterende resultaten behaald en
het laatste woord is op dit gebied zeker nog
niet gesproken.
Dr. Everte, die tot 1 Mei 1874 in functie bleet,
werd opgevolgd door zyn bekwamen assistent,
dr. C. J. van Persyn en deze door den zeer be
kenden Amsterdamschen psychiater J. van De
venter Szn., directeur van het Binnengasthuis
in de hoofdstad. Op hem volgde de zeer bekende
prof. Winkler, die o.a. veel werk maakte van
de opleiding van het verplegend personeel en
de oude titels van bedienden en opzichters e d
deed veranderen in verplegers, hoofdverplegers
enz.
In den loop der Jaren is Meerenberg voortdu
rend uitgebreid Het beslaat thans een groote
uitgestrektheid. Bovendien zijn er nog twee an
dere provinciale ziekenhuizen bygekomen, een
te Bakkum in Castricum en een te Medemblllc
Tenslotte nog een enkel woord over den axler-
nieuwsten vorm van krankzinnigenverpleging.
Deze bestaat in de voorzorg. In verschillende
steden, o.a. in Haarlem, bestaan consultatie
bureau! en werkinrichtingen, die ten doel heb
ben de opname van krankzinnigen in een ge
sticht zooveel mogelljk te voorkomen.
Zeer plotseling stak In de laatste helft van
Januari 1621 een sterke Oostenwind op. die
veertien dagen aaneen aanhield, gedurende
welken tyd het heel hard vroor.
Het verdient ojagemerkt te worden, dat de
Itallaansche pers wanneer zy „den vrede ge
baseerd op de rechtvaardigheid” ter sprake
brengt over den Poolsohen Corridor zwygt en
llechts Danzig noemt als Duitschen elsch welken
oe rechtvaardigheid bepleit in te willigen. Men
kan niet anders dan aaunenj^u daf, wanneer
Italië ook maar eenige mogelijkheid aanwezig
acht, dat het tot een mogendhedenconferentie
komt, waarop de Duitsche en Itallaansche
eischen een serieuze kans maken, het alles zal
doen om een dtrgeiyke conferentie te verwe
zenlijken. a
Het is echter uit alles, wat hier geschreven
en gezegd wordt evident, dat Italië maar zeer
weinig vertrouwen in de mogelijkheid van
dergeijjke conferentie heeft. Toch kan
leggen, dat de pers op zulk een conferentie
aanstuurt.
Tot eenig optimisme stemt de rust, welke hier
vlieg veel eerder door
den aangetast
Nu is het my bekend, dat sommigen in den
loop der jaren zyn gaan twyfelen aan de
juistheid van die (toen bewezen) theorie,
doch het is dan toch op zyn zachtst uitge
drukt. zeer eigenaardig, dat de vallersziekte
het meest lykt op te treden in jaren, waarin
eerst de koolvllegen heftig optraden.
te
tn
..maid
delfde
