Rusland
het
en
in
zijn vriendje Wip
Kabouter Flip
en
Japan
Verre Oosten
1
B
<KctccbAaal can den daq
S3
verrassing
Sociaal herstel
m
Frankrijk
Zijn Europeesche
en spotter
de
r
Een uiteenzetting van
minister Pomaret
Een Duitsch staatsman
ïUi
I”
van
zeven
Hef Geheim
Schoorsteenen
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1939
Moskou nog niet paraat
voor den oorlog
geen eten
DOOR AGATHA CHRISTIE
(Worat vervolgd)
O
z
AANGIFTE MO ET. OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN. GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
i Honger maar
^4»»- 4
maar even
me-
op
Men meldt ons:
De Fransche minister van Arbeid, Charles Po-
(Nadruk verboden)
A 2
t* vwrflaa w®
van duiveltjes uit een luik, midden in
Dan
„Hursmere,
Anthony. „Ik heb u
zei
Kop op. Battle! Misschien
M
u,
zeggen,”
k.
Uu
i
I
Di
c
e
I
i.
Het bleek dat ze echter niet aan de verlich
ting gedacht hadden. De schildpad wist echter
raad. Ze zouden de postduif sturen naar het
andere einde van het bosch. om de glimwormen,
lichtkevers en vuurvliegen uit te noodlgen.
wezen één. al gaat het eene dan links
andere rechts 1
schreeuwde Piet; „t is gewoon niet
houden."
Ik zweeg. Na de Rhapsodie kreeg ik
voorgezet en ik prees de Ooolsche mi
volgens Huizen en ik zong een loflk
1
1
1
I
P
VI
DICHT TE BEGRIJPEN.
Stuurman „Ik zou wel willen weten
hoe het komt, dat de kapitein altijd de
luiste kaart trekt”.
- i
Ti
b
o
h
P
h
a
zl
g<
v<
VI
G
versum
Jn, ver-
KM'"
R
oi
re
ai
n
3
m
BH
Ui
1
Be
ea
deze
én om ophel-
De postduif was direct bereid om de licht
gevende diertjes uit te noodigen en ging meteen
op weg. Flip en Wip waren verrukt over het
wijze idee van den schildpad.
Thuis gekomen, besloot ik m’n relaties met de
Rustenburgers te verbreken. En nu vertellen die
de heele stad rond dat er met mjj geen ver
standig woord te spreken is; dat ik 1 alleen en
altijd maar over eten heb en thuis zeker nooit
genoeg te bikken krijg.
peljjk is. want communisme en fascisme zijn .n
en het
nder de menschelijke ondernemin
gen, dit durf ik aonder overdrijving
zeggen, is er geen, die hooger en
edeler kan genoemd worden, dan de op
richting van een Unlversltelt.
Kardinaal Newman in zijn lezing
over „Christendom en wetenschap
pelijk onderzoek".
maret. deelde het persagentschap „Téléfrance” bledt? In Kn fabriek ontbreken b.v. experts;
het volgende mede: J
De sociale vrede komt voort uit het economi
sche en politieke evenwicht van een land, en
Frankrijk beschikt, meer dan eenig ander land,
over de natuurlijke voorwaarden voor dit even
wicht.
Sociale vrede moet verdiend worden; hij is het
gevolg van de door het uitvoerend bewind na
gestreefde politiek en vloeit op zeer natuurlijke
wijze voort uit de maatregelen, die op een ge
geven moment genomen worden door diegenen,
die belast zijn met het behoud van dezen vrede.
De huidige sociale politiek der regeering is ge
baseerd op twee hoofdgedachten: verbetering
van de moreele situatie der arbeiders, en ont
wikkeling der productie.
De sociale wetgeving van 1936, die voor de
arbeiders een merkbare vooruitgang beduidde,
waaraan de regeering haar aandacht blijft be
steden, blijft de grondslag der sociale politiek
van het land, met alle regelingen, die noodzake
lijk zjjn geworden door een bijna driejarige
praktijk en door den internationalen toestand.
Onnoodlg te vermelden, dat de strijd tegen
de werkloosheid in het bijzonder een belang
rijke plaats inneemt tusschen de zorgen der
Fransche regeering.
Het lijdt geen twijfel dat dé werkloosheid bijna
gas bakken of....”
„Als je nu eens twee minuten je mond houdt!**
o^i uit te
I
1
t
a y a WTWr'T’op dit blad zijn ingevolge de verzekerlngsvoorwaarden tegen T? ieveneiange geheeie ongeschiktheid tot werken door TJ mM Tj* OEA
ALtL.lL AdUININlL o ongevallen vemekerd voor een dm volgend, ultkeeringen f DU.- verhea v» beide armen, beide besnen og beide oo^ r OU.- doodlijken afloop 4.ÜU.-
In deze bewogen tijden, d'r zooveel gelijkenis
beginnen te vertoonen met Augustus 1914, is
het interessant, nu en dan een staatsman in
het licht te plaatsen, die op de een of andere
wjjze betrokken is geweest bij de voorgeschie
denis van den wereldoorlog (men zou reeds ge
neigd zijn te gaan spreken van den „eersten”
wereldoorlog). In het voor-oorlogsche Duitsch-
land was een zekere Herr van Kiderlen Wach
ter eenigen tijd een invloedrijk minister, staats
secretaris aan Buitenlandsche Zaken van het
Keizerrijk in de jaren 19091912. In 1924 ver
scheen. als mémoires, een verzameling van bijna
duizend brieven van dezen man. Deze brieven
heeft de toenmalige minister geschreven aan
de dochter van een hoofdambtenaar in Meck
lenburg. met welke dame hij zeer bevriend was.
Hij had de gewoonte alles met haar te bespre
ken. Hij zond haar zelfs de brieven, die hjj aan
de staatshoofden moest richten, ter beoordeeling
en vooral ter correctie. Hjj deelde haar zelfs de
geheimste staatsgeheimen mede.
Kiderlen Wachter was een felle spotter. Alle
figuren in zjjn mémoires hebben scherpe en
komieke bijnamen. Keizer Wilhelm heet de
Plotselinge, BUlow de Aal, von Bethmann Holl-
weg de Regenworm of de Buss- en Bethmann
en zoo voorts. Toen Kiderlen door Bethmann’s
toedoen staats-secretaris van Buitenlandsche
Zaken was geworden, was de omsingeling van
Dultschland zoo goed als voltooid. Bethmann
hoopte, dat Kiderlen het klaar zou spelen, dezen
ring te breken en een betere verhouding met
Engeland te doen ontstaan. De „Nibelungen-
treue”, die ,4n schimmemder Wehr” met Oos
tenrijk op den Balkan door dik en hun wilde
gaan, was niet naar den smaak van den Bal-
kan-kenner Kiderlen. Hjj had zeer juist inge-
zien. dat het blinde achternaioopen van Oosten
rijk voor Dultschland levensgevaarlijk was. Of
hjj de sterke man was geweest om den wereld
oorlog tegen althans op te houden? Velen heb
ben het geloofd. Maar wij, buitenstaanders, zijn
toch eenigszins sceptisch: men moet namelijk
niet vergeten, dat Kiderlen de3 hoofdschuldige
was van den zoogenaamden „pantersprong naar
Agadir”. De onvruchtbare Dultsche Marokko-
politlek joeg Frankrijk even sterk in het harnas
tegen Dultschland als de onvruchtbare vloot-
politiek Engeland. Onder dit gezichtspunt kon
den Kiderlen en Tlrpitz elkander dus de hand
geven. Over Tlrpitz zegt Kiderlen: ,Jk ben te
genstander van Tlrpitz. omdat ik vrees, dat zjjn
politiek ons den oorlog met Engeland zal bren
gen.”
Kiderlen vertelt allerlei interessante histo
ries. Keizer Wilhelm had tien jaren lang Von
tenlandsche Zaken na den oorlog publiceerde.
Daarin verklaart de keizer, als hü<_ hoort van
de ontwapeningsplannen van den tsaar: „Wenn
er mlr das anbletet, schlage ich Ihn hinter
die Ohren En als de besluiten der Haagsche
Vredesconferentie zjjn genomen, kantteekent
Wilhelm, daarmede heel de arbitragegedachte
verwerpend, dat hjj alleen vertrouwt op God
en zjjn scherp zwaard, er ruw aan toevoegend:
„En ik sch.... (de keizer schreef het woord
voluit) op al die besluiten.”
Maar de ministers bleven.
I
waarom zou de fabriek niét zelf tot de vorming
van experts overgaan? De Fransche regeering be
steedt steeds belangrjjker sbmmen gelds aan dit
reclasseerings- en bevorderingswerk. De ontwik
keling van deze politiek heeft niet alleen tot
gevolg dat de belanghebbende industrieën de
gespecialiseerde arbeiders, die zjj noodig hadden,
in dienst kunnen nemen, maar kan bovendien
slechts een gunstigen Invloed uitoefenen op de
werkloosheid.
Aan derf anderen kant heeft de regeering niet
nagelaten, door ingrijpende hervormingen de ma
teriele situatie der werkende klassen te verbe
teren. De familletoelagen maakten reeds het
onderwerp uit van een regeling. Teneinde het
gewicht der vaak zeer zware lasten te cotnpen-
seeren. en te vermijden, dat deze lasten den fami
liegeest in Frankrijk aantasten, zijn de bestaande
teksten geregeld, en deze geven het ministerie
van Arbeid het recht, de toeslagen, waarop leder
arbeider recht heeft zoodra hij een kind heeft,
te verhoogen; meer nog, om den familieband
nog te versterken, om de vrouw terug te bren
gen tot de lotsbestemming, die in de maatschap
pij voor haar is weggelegd, wordt de aanwezig
heid der moeder in het gezin aangemoedlgd
door verstrekking van bepaalde toelagen.
De regeering is vastbesloten door te gaan met
deze „gezinspolitiek”, die bekrachtigd wordt in
de „Code de la familie”, waarvoor de .regeering
het Initiatief genomen heeft. Tenslotte is het
lot der oude arbeiders niet vergeten. Enkele
beroepen beschikken over een pensioenregeling:
de mijnwerkers b.v., wier pensioen kort geleden
verhoogd is. Maar de regeering stelt er prijs op,
dat alle financieel hulpbehoevende oude arbei
ders van pensioen gebruik kunnen maken, of zij
nu gesalarieerd of onafhankelijk zijn.
Frankrijk is op het oogenblik een reusachtige
werkplaats door zijn hersteld sociaal evenwicht,
door zijn economische activiteit, die zonder weer
ga zou zijn. Indien zij niet al te vaak getroffen
werd door terugslagen der internationale span
ning.”
Nu U er een zekere opheldering gekomen.
Rusland wil neutraal blijven, waarschijnlijk met
c<e bedoeling, zjjn krachten te sparen, om na
een eventueelen Europeeschen vernietlglngs-
oorlog met frfsschen moed .e beginnen aan de
eindelijke verwezenlijking der wereldrevolutie.
Zou Hitler dit dan heelemaal niet in overwe
ging hebben genomen?
Meer dan ooit Is thans, nu de groote ver
rassing van het Duitsch-Russisch non-agressie
pact over de wereld is gekomen, de verhouding
van een Russlschen beer tegenover de Rijzende
Zon van Japan de volle aandacht waard Belde
groote mogenheden staan, tot de tanden ge
wapend. tegenover elkander in Mongolië. Een
der eerste regeeringsdai en van Molotof. toen
hy Litwinof als Volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken opvolgde, was een waarschuwing
aan Japan.
nltaris in verband met oe „..v
lingen met Engeland en Frankrijk Er
veel bekend over oorlogshandelingen
Mandsjoerüsch-Mongoolsche grenzen,
het sluiten van een vercrag aangaande de
scherlj scheen er tusschen Sovjet-Rusland
Toen alles afgeladen en opgeborgen was.
ging de schildpad de feestzaal eens bekijken.
Hjj roemde hun Ijver en zei. dat hu alles
prachtig vond. Ook hU werd meteen op het
feest genoodigd.
HU vertelde
overhandigen
permanent is geworden door de industrieele ont
wikkeling en de economische beroering, maar
men mag zich toclj niet zonder meer bü deze
constatering neerleggen. De ervaring bewUst
dat. wanneer men de arbeidswetgeving soepeler
maakt op zoodanige wüze. dat de ondernemin
gen alle hun verstrekte opdrachten kunnnen aan
nemen zonder door een te nauw formalisme
belemmerd te worden, men büdraagt tot een
algemeen herstel der economische activiteit, die
verbetering van het lot der arbeiders mede
brengt.
De werkloosheid in FrankrUk L» aan het da
len:/-een bestudeering der statistieken overtuigt
ons. dat het aantal volkomen werkloozen thans
ongeveer 15000 minder is dan in 1938. De ge-
deelteUjke werkloosheid is van 18.38 pet. in 1938
teruggebracht op 10.53 pet. in 1939. Zeker, er
blUven nog 343.464 werkloozen over, maar de
regeering geeft zich moeite, werk voor hen te
vinden, dank zU beroepsreclasseering en bevor
dering in anderen werkkring. Sommige beroepen,
waarvan het nut langzamerhand verdwUnt door
nieuwe techniek, enz. zUn overstelpt. Wat moet
er gebeuren met deze nieuwe werkloozen, indien
men hun niet een vak leert dat door de om
standigheden steeds meer werkgelegenheid
qp het dek
maken. De
imperator had dan het grootste pleizier, wan
neer de oude beenen der ongelukkige heren
niet meekonden en dienst weigerden. HU deelde
dan stooten uit. die door de „feige Gesellen lm
Oeneralsunlform” devoot-dankbaar werden aan
vaard, met de gebalde vuist in den zak.
Karakteristiek voor den toenmaligen kroon
prins. onzen oud-gast op het voormalige eiland
Wielingen, is een brief, waarin deze Kiderlen
iets op politiek gebied voorstelt
dering vraagt. Verontschuldigend voegt hü er
aan toe: „Aber ich bin vielleicht zu dumm".
Ook het uiterlijk van dezen brief >s karakteris
tiek. HU draagt aan den kop het portret van
een danseuse en de kroonprins begint zün of-
ficleelen brief aan den minister: „Verzeihen Sie
dies blödsinnlge Papier, aber ich habe keln an-
deres momentan."
In de mémoires van Kiderlen treedt weer
duldelUk aan het licht, hoe dol er tegen en
naast en door elkaar werd geregeerd onder het
bewind van Wilhelm n. Het is werkelUk een
raadsel in de geschiedenis van Dultschland, hoe
het zoo lang heeft kunnen duren, tot het onver-
mUdelUke geschiedde. Bethmann en Kiderlen
dienen herhaaldeiyk hun ontslag in, als de
keizer het te bont maakt, maar blUven dan toch
maar weer. In 1911 bijvoorbeeld schrüft Beth
mann: .Deze heele politiek van den keizer is
elgenlUk zóó, dat ik haar niet meer kan mede-
maken.” Maar hü deed toch nog jaren mede,
tot 1917 toe.
Hoe was het ook mogelijk met Wilhelm te
werken, die de vreemdste dingen uithaalde. Dit
blUkt uit de acten, die het Ministerie van Bul-
Wanneer men 's avonds om half zeven bü ge
trouwde menschen gevraagd wordt, dan ben je
ten eten gevraagd, zou ik zeggen. U is t met
me eens? Dat dacht ik wel. Iedereen zal dat met
me eens zün, behalve de Rustenburgers. Deze
lieden, die ik tot dien merkwaardigen dag ais
m’n vrienden beschouwde, hadden me tegen half
zeven uitgenoodlgd. Ik kwam precies op tUd met
een ruiker dure bloemen in m’n hand en een
honger ais een beer. En ik dacht: als we maar
niet eerst behoeven te praten en direct aan
tafel gaan.
We gingen door de kamer en ik drukte me
vrouw Rusten berg de dure bloemen in d’r hand
en keek zoekend rond naar de gedekte tafel.
Maar die was er niet.
M’n maag hield van schrik even op met kna
gen. Ik keek schuin door de half open schuif
deuren in de naaste kamer, maar zag geen spoor
van een aanstaand diner. Zoon boerenbedrog
had ik nog nooit meegemaakt! En daar laat je
nu je pantalon extra voor oppersen.
„We hebben een verrassing voor u,” zei me
vrouw.
Ze had gelük; ik was inderdaad verrast. Maar
hoe!
„We zullen u ons drlelamptoestel laten hoe
ren,” ging ze voort. „Een pracht! U zult er van
opkUken!”
Een drlelamptoestel, terwUl ik op een diner
met minstens drie gangen gerekend had!
Kwam er maar kortsluiting in dat toestel!
Maar enfin, ik besloot ongemerkt en bescheiden
het gesprek op eten te brengen.
Mevrouw Rustenburg leidde me naar 1 radio
toestel en schakelde in.
„Radio-Weenen!" riep een mannenstem. MUn-
heer, mevrouw en ik zonken in drie zetels en
spitsten onze ooren. Z
„Mooi zoo, Schubert!" zei ik. „Wat een genie
was die man! Wat een heerlUke liederen! Neem
b.v. z’n lied „De Forel”. Je hoort er zoo de bo
tersaus boven uit!”
„Stil!” weerde Piet Rustenburg af. „Nu niet
praten. Luisteren, niets dan luisteren.”
Mn eerste aanval was mislukt, maar ik was
niet ontmoedigd en begon opnieuw:
„Menschen, er gaat toch niets boven Schubert.
En als je dan nog weet hoe ellendig t hem altUd
gegaan is. HU had dikwUls niets te eten, niet
eens een broodje met ham. Ik kan me zoo le
vendig indenken, hoe iemand zich voelt, als hU
niet eens een broodje met ham
„Houd nu toch eens even je mond,” foeterde
Rustenburg. „Waarom praat je er toch altUd
tusschen door? Interesseert de kunst je soms
niet?”
„Integendeel,” antwoordde ik. Maar ik dacht:
„de kookkunst oneindig veel meer.”
„Zet eens wat anders aan, manlief," verzocht I
hu
Ce
legers
den vloer.”
..Duiveltje nummer zeven." zei Virginia.
terwUl ze naar hem toeging en hem over zijn
haar streek. „Kom. wees maar niet boos. We
zUn aan het geheime gangen onderzoeken,
anders niet.”
„Jullie hebben vandaag allemaal geheime
gangen in jullie hoofd, gewoonweg een rage,”
mopperde Lord Caterham, nog steeds uit zUn
humeur, voort. „Vanmorgen die Fish.... liet
me gewoonweg niet met rust, voor ik ze 'm had
laten zien.”
„Wanneer was dat?" vroeg Battle scherp.
„Even vóór de lunch. BlUkbaar had hU van
deze hier gehoord. Ik heb ze 'm laten zien en
daarna heb ik 'm mee naar boven genomen en
hem de gang bU de Witte GalerU en de ge
heime bergplaats óók laten zien Niet, dat hU
zóó enthousiast was. Boven had hU er al meel
dan genoeg van. Maar wie A gezegd heeft,
moet ook B zeggen, vind ik, en daarom heb
ik net gedaan of ik niets merkte." Lord Cater
ham grinnikte van plezier bU de herinnering.
Anthony legde zUn hand op den arm van
Lemoine.
„Ga even mee naar buiten,” verzocht hU
kortaf. „Ik heb u iets te zeggen."
Lemoine knikte toestemmend. Samen gin
gen ze de bewuste middelste deur uit en kwa
men zoo op het terras. BU de trap naar den
rozentuin bleef Anthony staan en haalde het
stuk papier, dat Boris hem geen drie uur te
voren gegeven had. uit zUn zak.
.Jller,” zei hU- „Heeft u dit laten vallen?"
Men heeft in ParUs en Londen een verkeerde
rekening gemaakt. Men had geloofd, dat de fa
tale ontwikkeling eer Russisch-Japansche be
trekkingen Moskou zou noodzaken het pact met
Engeland en FrankrUk te sluiten. De listige
Moskowieten hadden echter twee pUlen op hun
boog: ten eerste schynt het Kremlin de ge
varen aan de Mongoolsche grenzen nog niet
eccuut te vinden, zoodat het kan wachten, en
ten tweede was daar de zoete vogelaar von
Ribbentrop, die Rusland de kans bood afzUmg
te blUven en wie weet wat voor vóordeelen
te verkrUgen, welke de WestelUke democratieën
niet bieden konden of wiloen.
En men vergete één ding nooit: Stalin hU
heeft het herhaaldelUk uitdrukkelUk ver
klaard voelt zich heelemaal niet aangetrok
ken tot de cemocratle, wat volkomen begrU-
Aan fe Russisch-Mongoolsche zUde ontbreekt
het oogenschUnlUk aan de noodzakelUke mili
taire paraatheid. De IswestUa heeft. klaarblU-
kelUk op grond van de aan de MandsjoerUscue
grenzen opgedane ervaringen, geklaagd, dat het
leger en vooral de hulpdienst, wat discipline
en waakzaamheid aangaat, nog veel te wen
schee overlaten Het is in ieder geval den Rus
sen nog niet gelukt, de soldaten van de ..Mon
goolsche Volksrepubliek" zóó te drillen, dat zU
met succes stand kunnen houden tegen cx Ja
panners. Maar ook de elgenlUke Russische mili
tairen. die in het Verre Oosten op wacht staan,
hebben klaarblUkelUk absoluut niet de kwali
teiten der élitetroepen, welke de Sovjets bU ge
legenheid van manoeuvres en parades aan bui
tenlandsche waarnemers toonen Wanneer in net
verloop der luchtkampen het den Russen ge
lukt is. op ce Japanners een overwicht te be
halen. dan bewijst dit nog in het geheel niet
dat dit ook het geval zal zUn in een „echten”
oorlog en wanneer Japan de handen in China
vrU zou krUgen. Wanneer Japans doel is ge
weest, bü de verschillende aanvallen de oor-
logswaarde der Russische grenstroepen op de
proef te stellen, dan behoeft het, naar het
schUnt, met de gemaakte ervaringen niet on
tevreden te zijn
rechercheur Battle. „Of elgenlUk. om precies
te zUn, met één anoniemen brief."
„Over mU?”
BU wijze van antwoord haalde Battle een
opgevouwen briefpapier uit zün zak en stak
het Anthony toe. Anthony vouwde het open en
las: w
„Pas op voor Cade. Hij is niet, die hij lijkt-
Anthony gaf het met een onverschillig
schouderophalen terug.
anders? Kop op, Battle! Misschien
wel de een of andere konlng-lncog-
„Ik zal eerlük met u spreken: koning Vic
tor is een soort van obsessie voor mU- Ik zie
hem overal en in iedereen. Op het oogenblik
bUvoorbeeld, sta ik me af te vragen: zou 1
niet mogelük zün, dat die man, met wien ik
sta te praten, die Mr. Cade, koning Victor is?"
„U heeft 1 leelük te pakken!”
„Wat kan mü dien diamant schelen? Wat kan
mü t schelen, of de moordenaar van prins
Michael ontdekt wordt, ja of neen? Die kwes
ties komen voor mü pas in de tweede plaats
en die laat ik daarom aan m’n collega's van
Gezegdj Scotland Yard over. Ik ben naar Engeland ge
komen met slechts één doel voor oogen en dat
doel is: koning Victor te arresteeren. Al het
andere komt er voor mü niets op aan."
„En denkt u, dat het u gelukken zal?”
vroeg Anthony, terwül hü een sigaret opstak.
„Hoe kan ik dat vooruit zeggen.” zei
Lemoine, opeens neerslachtig.
„Mm.” zei Anthony.
Onder hét praten waren ze tot de vergader
zaal teruggeloopen. Voor een van de open
slaande deuren stond Battle; een Battle te
oordeelen naar zün gezicht en houding dien
het niet naar den vleeze ging.
„KUk dien armen Battle daar staan," zei
Anthony. „Laten we naar binnen gaan en hem
wat opvroolüken." HU bleef staan, keerde zich
naar Lemoine en zei: „V bent feitelük toch
óók een eigenaardig type, monsieur Lemoine.”
„In welk opzicht, Mr. Cade?"
„Wel." zei Anthony, „als ik u geweest was.
zou ik het adres, dat ik u heb laten zien, be
slist opgeschreven hebben, t Kan xün. dat het
king en makreel; Brussel, en ik roetrh*?/4fWër-
maarde Brusselsche lof; Frankfort en ik weidde
uit over knakworstjes; Rome en ik hield een
warm pleidooi voor macaroni; Berlün en ik
verhief hemelhoog de Berliner leverworst, maar
te eten kreeg ik niets! Den heelèn langen avond
niet.
BUlow als kanselier gehad, maar gevoelde' zich
door hem na de geschiedenis van het interview
In de Dally Telegraph verraden en ontsloeg
hem. Kort daarop wees de keizer den koning
van Wurtemberg een plek aan in den tuin van
het Berlünsche slot en zeide: „Hier heb ik dat
loeder (BUlow) weggejaagd!" Kiderlen merkt
daarbü op: ..Het verwondert mü alleen, dat
hü „dat loeder" tien jaren lang In zün dienst
heeft gehouden. De zaak valt op hem zelf te
rug.”
Tüdens zün regeering ging de keizer ieder
jaar aan boord van zün jacht, de „Hohenzol-
lern”, langdurig op reis naar de Noorsche fjor
den. Hü nam altüd eenige oude generaals mede.
Kiderlen vertelt nu. dat deze hofgeneraals eiken
morgen te zamen met den keizer o]
gymnastische oefetling^rt* moeten i.
Dat voorstel vond algemeene instemming.
Het lambrizeerlng-paneel was' dicht gevallen,
maar Bundle wees hun, hoe het van binnenuit
geopend werd. Daarna bracht ze haar les in
practük, trok het paneel open en sprong over
de plint heen. Met een bons kwam ze op den
parketvloer van de vergaderzaal neer.
„Ver.,..!” barstte Caterham, die in een van
de fauteuils had zitten dutten, verschrikt uit.
„Arme vader!" beklaagde Bundle hem. „Heb
ik je zóó aan het schrikken gemaakt?"
,Jk begrüp niet,” mompelde Lord Caterham,
„waarom niemand tegenwoordig na het eten
rustig, ns echt rustig op zün gemak wil of kan
zitten Dat is een kunst, die ze verleerd zün
De Schoorsteenen is toch waarachtig groot
genoeg, maar toch heb je geen enkele kamer,
waar je nu zeker, absoluut zeker kunt zün,
dat je niet gestoord wordt. Genade, met z’n
hoevelen zün jullie wel? Doet me denken aan
die kindervoorstellingen, waar ik als jongen
naar toe mocht in elk bedrüf kwamen heele
.Jiiets
ben ik
Opgewekt fluitend ging hü het huls in. Uep
de hal door en ging de trap op naar zUn
kamer. Maar mét het sluiten van zün kamer
deur veranderde zün gezicht. Het werd ernstig,
büna streng. Hü ging op den rand van zün beo
zitten en staarde in gedachten vóór zich uit.
„1 Begint er leelük uit te zien," mompelde
hü na een poos. „We moeten handelen. Maar
t is verduiveld onaangenaam...."
Nog een minuut of vüf bleef hü In dezelfde
houding zitten, dan stond hü op en Uep lang-
zaam naar het raam. Daar bleef hij staan
keek, zonder in het bijzonder op iets te letten,
naar buiten. Maar opeens kreeg zijn blik
richting. Hü kneep zün oogen half dicht en
tuurde.... En hoe langer hü tuurde, hoe meer
zijn gezicht oplichtte.
vogel met appel-
moes, dat je daar
eet! Daar dweep j
ik mee! Dat mo-
gen ze me iedei
uur van den dag
voorzetten. Al-
leen aan die
etenstijden in FrankrUk heb ik me niet kunnen
wennen,. Ik dineer altüd 's avonds tegen 7 uur”"
„Wat7 te dat duldelUk hé?" glimlachte
vrouw.
Ja, m’n wenk was heel duldelük, ofschoon
klesch en bescheiden. Maar die radlo-manlak-
ken begrepen me niet.
„Nu zal 1 k nog eens zoeken," zei mevrouw
weer en stapte naar het toestel.
Draaide ze den boel maar kapot, hoopte ik.
Die vrouwen kunnen soms zoo verrukkelük on
handig zün. Maar ze deed het goed, ofschoon
naar mün zin verkeerd.
„BerlUn—Stuttgart, op golflengte 397." annon
ceerde mevrouw Rustenburg. „Nu hoort u de
Hongaarsche Rhapsodie no. 2 van Litszt."
.Jiongarüe!" riep ik. „Als ik t woord hon
ger.... Hongarüe maar hoor, loopt de Tokayer
me al over de tanden. Dat te me eerst een
wüntje. Maar.... koppig. Je moet er altüd wat
bü eten. Een biefstuk of zoo iets. Nou, een bief
stuk te altüd direct klaar. Je kunt hem op *t
Men zal nu moeten afwachten, hoe de situatie
zich ontwikkelt. Japanners maken er nu en
dan melding van, dat er een „algemeene oor
log" met de Russisch-Mongoolsche troepen aan
den gang is Het valt niet te ontkennen, cat de
betrekkingen tusschen Rusland en Japan bui
tengewoon gespannen zün, zoodat het op den
duur wel onmogelük zal blüken. oe wederzüd-
sche conflicten op het Mandsjoerüsche grond
gebied te lokaliseeren. Begin Juli heeft de
Sovjet-regeerlng haar 'ambassadeur te Tokio.
Smetanln. naar Moskou laten komen. Het is
niet bekend geworden, of dit een protestactie
was tegen de overvallen van het Japansche
vllegwapen, of dat de ambassaoeur alleen mon
deling rapport moest uitbrengen over de toe
spitsing der situatie.
Te zelfden tüd zün de Russische autoriteiten
et toe overgegaan, de bepalingen van nei
visscherüverdrag buitengewoon rigoreus uit te
leggen, den Japanners den toegang tot ver
schillende geoeelten van de zee, die vrü waren
gegeven, te weigeren en allerlei chicanes te
maken op het gebied van de industrieele uit
breiding op Sachalin. De kwestie der afbeta
lingen voor het' afstaan van den Oost-Chl-
neeschen spoorweg is ook nog steeds niet op
gelost en zoo blüken de Japansch-Russische
betrekkingen in een stadium te verkeeren, dat
er zeer onvriendelük uitziet.
Thans naderen wU oe situatie, die ontstaan
is door het non-agressie-pact tusschen Stalin
en Hitler.
Onbekend met wat er In het geheim tusschen
Rusland en Dultschland zich afspeelde, stond
ce wereld, gezien de moeilükheden van Moskou
met Tokio, verbaasd over den tragen gang oer
onderhandelingen met Engeland en Frankrijk
Het blükt thans, dat de Russen absoluut riTet
tevreden zün geweest over de voorstellen der
Westersche democratieën. In een geheel nieuw
licht komt thans te staan ce aanval, aien Scho-
tanof, de machtige Lenlngradsche partüsecre-
tarfs en voorzitter der Commissie voor Buiten
landsche Zaken bü de Opperste Sovjet, begin
Juli in de Prawda heeft ondernomen tegen het
pact met de WestelUke mogendheoen. Deze
aanval liet duldelük zien, dat in de communis
tische partü nog altüd sterke krachten aan
wezig waren, die niets moesten hebben van ver
bindingen met de WestelUke democratieën en cr
niets voor voeloen. medegesleept te worden in
conflicten met de autoritaire staten.
Deze waarschuwing sprak hü uit in zün
Broote rede over de buitenlandsche politiek of
31 Mei l.l„ gehouden voor oe Opperste Sovjets
Hü waarschuwde Tokio, van eiken aanval
Buiten-Mongollë zich te onthouden. Deze wam-
zchuwing trok maar weinig de aancacht in Wes-
telijk Europa. Want heel de aandacht van o<
Europeesche publieke opinie was gericht op de
verklaringen van den nieuwen Russlschen dlg-
2”. v'rbaJld met “e P«ct-onderhande-
was niet
aan de
Sedert
vis-
--jen
Japan in het algemeen een groote ontspanning
te zün Ingetreden. En ce spanning, die zich in
Tientsin tusschen Engeland en Japan ontwik
kelde. scheen er waarborg voor te zün. dat Japan
zich er voor zou hoeden, ook nog Rusland als
tegenstander zich op oen hals te halen. Welis
waar waren den Russen geheime plannen der
Japansche legercommando’s in het grensgebied
in hancen gevallen en publiceerde de Russische
pers zulke documenten, o.a. een van den com
mandeur der 23e oivtele, generaal Kamazoebara.
waarin het parool werd gegeven „de troepen van
Buiten-Mongollë In de streek van Kalchin-Hol
te vernietigen", maar dit alles leek voomameiyk
het werk van eenige eerzuchtige Japansche ge
neraals. wier bedreigingen niet al te ernstig
opgevat behoefden te worden. Een maant later
bemerkte de wereld, oat de waarschuwingen
van Molotof het gevolg waren van aanzienlüke
oorlogshandelingen en oat reeds in het midden
van Mei aan de Oostelüke grenzen van Buiten-
Mongollë botsingen hactien plaats gehad, die
alléén op gronj van de merkwaardige verhou
dingen, welke nu eenmaal in het Verre Oocten
heerschen, niet als „oorlog" waren te be
schouwen.
Waarom Moskou en Tokio een maand hebben
gewacht, voordat zü iets over dezen strüd tie
ten verluiden, te niet bekend. Men kan zich
alleen aan de feiten houden, cle daarin bestaan,
dat de Japanners op 11 Mei 1.1. ce Russisch-
Mongoolsche grenstroepen onverwacht over
vielen en terugdrongen. In de twee weken, die
daarop volgden, vonden vuortcurend schermut
selingen plaats, die blükbaar aan beide züoen
niet al te groote offers vergden. Op 28 Mei ge
lukte het echter aan twee Japansche vlieg
tuigen. twee vlieghavens van het Mongoolsche
leger bü verrassing met zulk succes te bom-
bardeeren. dat een deel der oorlogsvliegtulgen
m de havens zelf werd vernietigd. De phan-
tastlsche overwinningsberichteu. die minden
Juni door Japan de wereld werden ingezonden
en melding maakten van vernieling van zestig
vüandelüke vliegtuigen, hadcen betrekking op
de vlieg-rald van 28 Mei. De aangegeven ge
tallen waren zeker overdreven, maar men kan
zich toch voorstellen, dat ce Mongolen aan
zienlüke verliezen hadden geleden en dat Rus
sische strückrachten en vliegtuigen hun hulp
moesten bieden. Volgens Russische berichten
hebben de Japanners aan weer op 22 Juni U.
met 120 vliegtuigen een nieuwen aanval onder
nomen op de Mongoolsche strategische posities,
waarop 95 apparaten den strüd met hen aan
bonden en hen terugdreven. De Japanners
zouden groote verliezen hebben geleden Een
eerde aanval hao plaats op 24 Juni. Aan beide
züden namen circa 60 vliegtuigen aan een ge
weldigen luchtstrüd deel. Er zouden toen maar
twee Mongoolsch-Russteche tegen 25 Japansch-
Mandsjoerüsche apparaten neergeschoten zün.
Noch de Russische, noch de Japansche cüfers
r'jn in staat, eenig vertrouwen te wekken. Maar
er zün toch gevolgtrekkingen te maken, die uit
sluitsel geven over de verhouctagen der strüd-
krachten van Rusland en Japan.
Het schünt op de eerste plaats een onweer
legbaar feit, dat Japan, dat op het gebied van
het vliegweren niet met Rusland leek te kun
nen concurreeren, niettegenstaande het groote
gebruik en verbruik van apparaten op het Chi-
neesche oor logs terrein, toch nog aan de Rus
sische grenzen blükbaar vliegeskaders heeft ge-
stationneerd. die in aantal zich met cle der
Sovjets kunnen meten.
mevrouw en gehoorzaam begon Piet met de
nummerborden te werken. Een oogenblik later
riep hü vol geestdrift:
„Stil! Daar heb Je ParUs!"
Er brabbelde iemand iets in t Fransch, m..,
ik verstond er geen woord van.
„Kolossaalriep ik. „Je draalt maar even
en je hebt Parijs. Ik ben er eens geweest. Eend*
vogel met appel-
-wsew——8 M6»—»6fwaaaeaaaaa .-Wt
Lemoine nam het van hem aan en bekeek
het opmerkzaam.
„Neen," zei hü. „Ik heb ’t zelfs nooit eerder
gezien. Waarom?"
„Bent u daar zeker van?”
,Ja. absoluut zeker, monsieur."
„Dat is héél eigenaardig."
Lemoine, wat Boris bü het
van het papiertje had gezegd.
Lemoine luisterde aandachtig.
.Heen, ik heb 't niet laten wallen U zegt, dat
hü het in dat boschje dAAr gevonden heeft?’"
.Dat leidde ik uit zün woorden af.
heeft hü het niet.”
„Misschien is het uit het valies van Isaac-
stein gewaaid. Er was nogal wind vanmorgen
t Probleem Boris voor de tweede maal." Hü
gaf Anthony het stukje papier terug. En na
even zwügend nadenken zei hü: „Wat weet u
eigenlijk van dien man Boris af?”
Anthony haalde zün schouders op.
„Ik zelf niets. Ik heb aangenomen, wélt de
.anderen me verteld hebben: dat *t de hjf-
knecht van prins Michaël was."
„1 Kan zUn. dat het zoo is. Maar ik zou
graag zien, dat u het onderzocht. Vraag
iemand, die t weten kan, baron Lolopretjzyl.
bUvoorbeeld. Misschien was de man pas een
paar weken in zün tegenwoordigen dienst. Ik
voor mü geloof, dat hü eerlük te. Maar je kunt
nooit weten. Ik acht koning Victor bUvoorbeeld
best in staat, om zich in een ommezien in een
vertrouwden bedlepde te veranderen."
„Gelooft u werkelük
Lemoine viel hem in de rede.
absoluut waardeloos teMaar aan den
anderen kant kan t zeer belangrük zün.”
Lemoine keek hem een poos lang strak aan.
schoof hü. met even een glimlach, zün
linkermouw iets omhoog en liet Anthony zün
manchet zien. Op het witte gesteven linnen
stond in potloodschrift„Hursmere. Langly-
Road, Dover,"
,MUn excuus,"
onderschat.”
Hü knikte Lemoine vriendschappelük toe en
wandelde op rechercheur Battle af.
„Wat sta JU daar ernstig te küken, Battle,”
begon hü-
„Veel dingen om over te denken, Mr. Cade.”
,Ja, dat kan ik me begrüpen
„De zaak marcheert niet, Mr. Cade.... de
deelen passen niet in elkaar.”
„Ja, dat te een lamme boel," zei Anthony
meewarig. „Maar....” ging hü opgewekt voort,
„als ik jou was, zou ik me er niets van aan
trekken. Als je geen raad meer weet, kan je
mü altüd arresteeren. Je hebt mün voetaf
drukken. vergeet dat niet!”
Maar rechercheur Battle’s hoofd stond niet
naar schertsen.
„Heeft u misschien, naar uw weten, vüanden
hier in de buurt, Mr. Cade?" vroeg hü-
,Jk heb den indruk gekregen, dat een van
de bedienden me niet mag.” zei Anthony non
chalant. .DU haalt *s middags de gekste
manoeuvres uit, om me de lekkerste groente
niet te hoeven presenteeren. Waarom?"
^e beginnen met anonieme brieven,” zet
